Trendy w rozwoju infrastruktury transportowej w Polsce i województwie kujawsko-pomorskim
2. Infrastruktura liniowa transportu samochodowego w województwie kujawsko-pomorskim
Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego liczba kilometrów dróg utwardzonych (wykres 4) na przestrzeni lat 2003–2014 kształtuje się średnio na poziomie około 15 tys. km, przy średniej gęstości (wykres 6) w tych samych latach na poziomie około 84,26 km/100 km2 (wykres 9).
10 000 11 000 12 000 13 000 14 000 15 000 16 000 17 000
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 13 60013 77514 10914 17414 39414 609
15 14015 63916 10416 489 14 015
16 961
Wykres 5. Długość dróg o twardej nawierzchni w województwie kujawsko-pomorskim [w km]
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Transport – wyniki działalności, GUS, jak przy wykresie 2.
900 950 1 000 1 050 1 100 1 150 1 200 1 250
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1 053
1 0341 039
1 0401 0421 0671 067 1 065
1 1191 133
962 1 203
Wykres 6. Długość dróg krajowych w województwie kujawsko-pomorskim [w km]
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Transport – wyniki działalności, GUS, jak przy wykresie 2.
Analizy wskazują, że wzrost liczby km dróg w województwie kujawsko-po-morskim (tabela 2) w przeciągu 19 lat, od 1995 do 2014 r. to około 3200 km, co stanowi 12% stanu posiadania. Średnio w omawianym województwie mamy oko-ło 84,26 km dróg na 100 km2.
Tabela 2. Przyrost długości dróg w województwie kujawsko-pomorskim [dane w km]
Rok Liczba km dróg w woj. kujaw.-pom. przyrosty absolutne o podstawie stałej z roku 1995
1995 23 526,0 0
1996 23 656,0 130
1997 23 844,0 318
1998 23 829,0 303
1999 23 178,0 -348
2000 23 269,0 -257
2001 23 707,0 181
2002 24 060,0 534
2003 24 151,0 625
2004 24 486,8 961
2005 24 974,5 1 449
2006 25 025,3 1 499
2007 24 986,7 1 461
2008 25 140,3 1 614
2009 25 350,4 1 824
2010 26 480,8 2 955
2011 26 528,2 3 002
2012 26 690,5 3 165
2013 26 751,5 3 226
2014 26 724,5 3 199
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS.
Nastąpił regres w przyroście kilometrów dróg wojewódzkich w kujawsko-po-morskim (wykres 7) na przestrzeni lat 2003–2014 na poziomie około 22 km, nie-znaczny przyrost nastąpił w zakresie dróg krajowych na poziomie 150 km (wykres 6), i dróg powiatowych (wykres 8) w liczbie około 135 km. Jedynie przyrost liczby kilometrów dróg gminnych w wysokości ponad 3000 km jest znaczący w stosunku do innych rodzajów dróg na terenie województwa kujawsko-pomorskiego.
y = -7,6084x + 1772 R² = 0,182
1500
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
1400 1450 1500 1550 1600 1650 1700 1750 1800
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1734 1731 1731 1751 1751 1753 1756 1757 1756
1713
1525 1712
Wykres 7. Długość dróg wojewódzkich w województwie kujawsko-pomorskim [w km]
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Transport – wyniki działalności, GUS, jak przy wykresie 2.
2003 2004
5700 5800 5900 6000 6100 6200 6300 6400 6500 6600 6700 6800
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 6612 6605 6616 6606 6610 6608
6109 6121 6166 6139 6135 6747
Wykres 8. Długość dróg powiatowych w województwie kujawsko-pomorskim [w km]
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Transport – wyniki działalności, GUS, jak przy wykresie 2.
75 77,5
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 75,7 76,7 78,5 78,9 80,1 81,3
84,2 87,0 89,6 91,8 92,9 94,4
Wykres 9. Gęstość dróg publicznych w województwie kujawsko-pomorskim [w km]
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Transport – wyniki działalności, GUS, jak przy wykresie 2.
Biorąc pod uwagę stan techniczny nawierzchni sieci dróg (wykres 10), można stwierdzić, że zły stan nawierzchni na przestrzeni lat od 1997 do 2015 zmniejszył się z 30% do około 14%, niezadowalający stan dróg również zmalał z 46% do około 25%, a stan dróg o dobrej nawierzchni wzrósł w omawianym okresie z 24%
do około 60%.
Liczba kilometrów wyremontowanych dróg krajowych (wykres 12), na prze-strzeni 12 lat, tj. od 2001 do 2013, była bardzo różna od 600 km w 2001 r. poprzez ponad dwukrotnie większą liczbę w latach 2002–2007, by po 2008 r. do 2013 r.
oscylować w okolicach ponad 600 km.
Przewidywania, że w latach 2015–2017 osiągniemy 30% dróg o bardzo ma-łym i mama-łym poziomie ryzyka (wykres 11), a w drogach o najwyższym poziomie ryzyka zejdziemy do około 52%, są mało realne, szczególnie jeżeli uwzględnimy stan techniczny obecnych dróg (wykres 10), ich degradację i możliwości remon-tu i doraźnych napraw prowadzonych na drogach (wykres 12). Dla przykładu w Holandii3 drogi o bardzo małym ryzyku to 88% ogólnej sieci dróg.
3 „Motor” 51-52/2012, s. 57.
24,0
1997 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Zły
Niezadawalający Dobry
Wykres 10. Stan techniczny nawierzchni sieci dróg krajowych
Źródło: Raporty o stanie technicznym nawierzchni asfaltowych i betonowych sieci dróg krajowych na koniec 2009 r., GDDKiA; http://www.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/s/sys-tem-oceny-stanu-nawierzchni_6165//documents/raportsosn_koniec2009opr2010_03.
pdf, z dn. 2011.06.10; Raport o stanie technicznym nawierzchni sieci dróg krajowych na koniec 2015 r., GDDKiA, s. 25.
0
Wykres 11. Udział długości odcinków w poszczególnych klasach ryzyka w kolejnych okresach analizy Źródło: opracowanie własne na podstawie Raportów BRD.
Wykres 12. Liczba kilometrów wyremontowanych dróg krajowych Źródło: opracowanie własne.
Podsumowanie
Celem artykułu była próba określenia trendów w rozwoju infrastruktury trans-portowej w Polsce i województwie kujawsko-pomorskim. Oczywiście, ze względu na obszerność materii, uwzględniono dla Polski problematykę dotyczącą liczby kilometrów dróg na szczeblu krajowym: ogólną oraz dróg krajowych i autostrad.
Na szczeblu województwa uwzględniono drogi: gminne, powiatowe, wojewódz-kie, krajowe, a także stan ogólny.
Badania przeprowadzone na drogach utwardzonych szczebla krajowego, na których realizowany jest proces przewozowy, uwidaczniają, że w okresie od 2003 do 2014 r. przyrost długości dróg to około 68 000 km, czyli w przeciągu 11 lat wzrost o 23,5%. Uwzględniając dane od 1990 r., zamieszczone w rozdziale 1, trze-ba stwierdzić, że degradacja dróg była przez kilka lat większa niż ich przyrost.
Budowa dróg krajowych od 2003 do 2014 r. to około 1000 km (wykres 3), co stanowi około 5,5% ogólnego stanu dróg za 2014 r. Zwiększenie kilometrażu dróg w rozważanej przestrzeni czasowej w odniesieniu do:
- autostrad oraz dróg:
- krajowych – to około 1000 km;
- wojewódzkich – około 220 km;
- powiatowych – około 670 km;
- gminnych – blisko 37 000 km.
Analizy w ciągu 11 lat na szczeblu województwa kujawsko-pomorskiego pozwalają stwierdzić zwiększenie długości dróg:
- ogółem – na poziomie około 3360 km;
- krajowych – to około 150 km;
- wojewódzkich – tu nastąpiła degradacja dróg i zmniejszenie ich długości;
- powiatowych – około 135 km;
- gminnych – blisko 3100 km.
Przeprowadzone badania i analizy wskazują, że przyrost liczby kilometrów dróg jest na bardzo niskim poziomie, szczególnie w zakresie dróg krajowych wo-jewódzkich i powiatowych zarówno w kraju, jak również w województwie ku-jawsko-pomorskim. Brak systematyczności w zakresie remontu dróg, natomiast widać systematyczną poprawę stanu technicznego dróg krajowych (wykres 10).
Bibliografia
http://www.eurorap.org/library/pdfs/20091126_PL_RRM_0608_S&K_VKM.PDF z dn.
10.02.2010.
http://www.eurorap.pl/index.php/lang-pl/eurorap.html z dnia 26.02.2010; EuroRAP z dn.
2010.05.06.
Pietras Z., Dołkowski R., Bezpieczeństwo w transporcie drogowym jako problem, Politech-nika Radomska, Wydział Transportu i Elektrotechniki, „Logistyka”, nr 2/2010, s. 807.
Raport o stanie technicznym sieci dróg krajowych na koniec 2012 r.
Raport o stanie technicznym sieci dróg krajowych na koniec 2013 r.
Roczniki Statystyczne Województw, 2003–2014, GUS, Warszawa.
Sprawozdanie Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego o stanie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2008 r. (dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 30 czerwca 2009 r.).
Transport lata 2003-2015 – wyniki działalności, GUS, Warszawa.
www.wsg.byd.pl Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki
E l ż b i e t a S z a f r a n k o
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie