Ćwiczenia usprawniające i doskonalące percepcję słuchową
Ćwiczenie 3. Język ojczysty czy obcy? Poziom znajomości języka: А1, А2
Cele: doskonalenie słuchu fonematycznego, koncentracja uwagi Forma: praca indywidualna jednolita
Czas: około 2 minuty Materiały dydaktyczne: —
Nagranie: Nagranie audio lub tekst odczytywany przez
prowadzące-go zajęcia.
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Dopuszcza
się słuchanie bez konieczności rozumienia jego treści. Tekst audialny stanowi lista składająca się z par podobnie brzmiących wyrazów: je-den pochodzący z języka ojczystego drugi zaś z języka obcego (patrz Przykład – Tabela 8). Par leksykalnych powinno być co najmniej tyle, ilu studentów w grupie językowej.
Przebieg ćwiczenia: Prowadzący zajęcia odczytuje studentowi parę
leksykalną. Student ustala przynależność wyrazów do języka ojczy-stego bądź obcego.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
odpowiedzi i weryfikuje je na forum grupy.
Uwagi: Tempo przeprowadzenia ćwiczenia powinno być dość szybkie. Przykład:
Tabela 8. Język ojczysty czy obcy? Przykładowa lista wyrazów, którą
odczytuje prowadzący zajęcia Wzór zapisu prawidłowych odpowiedzi
1. buk book + ––
2. dog dok –– +
3. stalk stok –– +
Opracowanie przykładu: Kowalewska K. i Makarowska O.
W przypadku znikomej liczby podobnie brzmiących słów w języku ojczystym i języku obcym (lub ich braku) ćwiczenie należy zmody-fikować. Na przykład można przygotować 3–5 nagrań wypowiedzi w języku obcym, których część (1–2 wypowiedzi) należy do rodzimych użytkowników języka obcego, zaś druga część (2–3 wypowiedzi) do obcokrajowców wypowiadających się w języku obcym. Podczas słuchania nagrań studenci mają za zadanie ustalić, czy wypowiada się rodzimy użytkownik języka czy obcokrajowiec.
Źródło: w oparciu o: Maslyko et al. 1998: 9 Ćwiczenie 4. Słuchamy i liczymy
Poziom znajomości języka: А1, А2
Cele: rozwijanie słuchu fonematycznego, ćwiczenie pamięci,
koncen-tracja uwagi
Forma: praca indywidualna jednolita Czas: około 2 minuty
Materiały dydaktyczne: —
Nagranie: Nagranie audio lub tekst odczytywany przez prowadzącego
zajęcia, składający się z 5–9 zdań.
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Dopuszcza się
słuchanie bez konieczności rozumienia jego treści.
Przebieg ćwiczenia: Podczas słuchania tekstów studenci określają
liczbę wyrazów, które zaczynają się lub kończą konkretną głoską.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
Uwagi: Ćwiczenie można zmodyfikować np. proponując studentom,
aby zapamiętali wyrazy ze wskazaną głoską. Patrz także Ćwiczenie 13.
Źródło: w oparciu o: Маslyko et al. 1998: 9 Ćwiczenie 5. Policzmy głoski
Poziom znajomości języka: А1, А2
Cele: rozwijanie słuchu fonematycznego, ćwiczenie pamięci,
koncen-tracja uwagi
Forma: praca indywidualna jednolita Czas: około 2 minuty
Materiały dydaktyczne: —
Nagranie: Nagranie audio lub tekst odczytywany przez prowadzącego
zajęcia, składający się z jednego zdania. Liczba wyrazów w tekście audialnym: 5–11.
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Dopuszcza się
słuchanie bez konieczności rozumienia jego treści.
Przebieg ćwiczenia: Podczas słuchania tekstu audialnego studenci
liczą, ile razy pojawiła się konkretna głoska lub połączenia konkretnych głosek i zapisują odpowiedź na kartce.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
odpowiedzi i weryfikuje je na forum grupy.
Uwagi: —
Źródło: w oparciu o: Мaslyko et al. 1998: 9 Ćwiczenie 6. Szukamy rymów
Poziom znajomości języka: А1, А2, ewentualnie В1, В2 (patrz Uwagi) Cele: ćwiczenie analizy słuchowej oraz pamięci operacyjnej,
koncen-tracja uwagi
Forma: praca indywidualna jednolita Czas: około 2 minuty
Nagranie: Nagranie audio, nagranie audiowizualne lub tekst
rymowa-ny odczytywarymowa-ny przez prowadzącego zajęcia. Tekst audialrymowa-ny (wiersz) powinien być krótki (4–8 wersów).
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Dopuszcza się
słuchanie bez konieczności rozumienia jego treści.
Przebieg ćwiczenia: Podczas odczytywania wiersza przez
prowadzą-cego studenci zapamiętują rymujące się wyrazy.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
odpowiedzi i weryfikuje je na forum grupy.
Uwagi: —
Źródło: w oparciu o: Maslyko et al. 1998: 9 Ćwiczenie 7. Pierwszy i ostatni
Poziom znajomości języka: А1, А2, В1
Cele: rozwijanie słuchu mownego, ćwiczenie pamięci operacyjnej,
koncentracja uwagi
Forma: praca indywidualna jednolita Czas: około 2 minuty
Materiały dydaktyczne: —
Nagranie: Nagranie audio lub tekst odczytywany przez prowadzącego
zajęcia, składający się z 5–9 zdań (w zależności od poziomu znajomo-ści języka).
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Dopuszcza się
słuchanie bez konieczności rozumienia jego treści.
Przebieg ćwiczenia: Podczas słuchania tekstów audialnych studenci
zapa-miętują pierwsze/ostatnie wyrazy każdego zdania, a następnie je zapisują.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
odpowiedzi i weryfikuje je na forum grupy.
Uwagi: Ćwiczenie można zmodyfikować, np. zwiększając liczbę
wyrazów w zdaniach (poziom znajomości języka B1) lub polecając studentom zapamiętać każdy drugi/przedostatni wyraz każdego zdania.
Ćwiczenie 8. Policzmy!
Poziom znajomości języka: А1, А2, В1, В2
Cele: ćwiczenie analizy słuchowej, koncentracja uwagi, ćwiczenie
pamięci operacyjnej
Forma: praca indywidualna jednolita Czas: około 2 minuty
Materiały dydaktyczne: —
Nagranie: Nagranie audio lub tekst odczytywany przez
prowadzące-go zajęcia. Liczba zdań w tekście audialnym: 3–13 (w zależności od poziomu znajomości języka).
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Dopuszcza
się słuchanie bez konieczności rozumienia jego treści. Studenci liczą określone jednostki w pamięci.
Przebieg ćwiczenia: Podczas słuchania tekstu audialnego studenci
określają liczbę pauz, liczbę jednostek językowych (zdań, imion, nazw miast itp.) i zapisują ją na kartce.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
odpowiedzi i weryfikuje je na forum grupy.
Uwagi: Ćwiczeniu można nadać charakter ludyczny, np. ogłosić
kon-kurs Kto naliczy najwięcej słów? (pauz, nazw, imion). W takim wypadku tekst audialny należy odczytać w szybkim tempie.
Źródło: w oparciu o: Maslyko et al. 1998: 59 Ćwiczenie 9. Jakie to zdanie?
Poziom znajomości języka: А1, А2, В1, ewentualnie B2 (patrz Uwagi) Cele: ćwiczenie słuchu prozodycznego, koncentracja uwagi
Forma: praca indywidualna jednolita Czas: około 2 minuty
Materiały dydaktyczne: —
Nagranie: Nagranie audio lub tekst odczytywany przez prowadzącego
zajęcia. Tekst może mieć formę dialogu lub monologu. Liczba zdań nie powinna przekraczać 8 na poziomie znajomości języka A1, A2 oraz 10 na poziomie B1.
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Dopuszcza się
słuchanie bez konieczności rozumienia jego treści. Jeżeli tekst jest od-czytywany przez prowadzącego zajęcia, to powinien on stać za plecami studentów, by uniemożliwić obserwację własnej mimiki.
Przebieg ćwiczenia: Podczas słuchania tekstu audialnego studenci
określają liczbę zdań oznajmujących, wykrzyknikowych, pytających.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
odpowiedzi i weryfikuje je na forum grupy.
Uwagi: Ćwiczenie można zmodyfikować np. studenci mogą określić
nastrój, emocje i uczucia bohatera/-ów tekstu audialnego (poziom zna-jomości języka B1, B2) oraz ustalić ewentualną obecność i charakter zmian w nastroju bohaterów.
Źródło: w oparciu o: Maslyko et al. 1998: 59 Ćwiczenie 10. Które to słowo?
Poziom znajomości języka: A2, B1
Cele: doskonalenie słuchu fonematycznego, ćwiczenie umiejętności
rozróżniania dźwięków w parach minimalnych
Forma: praca indywidualna jednolita Czas: około 6 minut
Materiały dydaktyczne: Lista słów wchodzących w skład tekstu
au-dialnego zestawionych w pary minimalne z wyrazami, których nagranie nie zawiera.
Nagranie: Nagranie audio lub tekst audialny odczytywany przez
pro-wadzącego zajęcia, składający się z pojedynczych słów.
Specyfika: dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego
Przebieg ćwiczenia: Student otrzymuje listę słów zestawionych
w parach minimalnych (różniących się np. samogłoską, spółgłoską, długością samogłoski itd.). Jego zadaniem jest – po dwukrotnym odsłuchaniu nagrania – zaznaczenie tego wyrazu z pary, który zo-stał wymówiony.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
Uwagi: —
Źródło: w oparciu o: Thorborg 2003; Snefstrup, Møller 2010 Ćwiczenie 11. Numeracja
Poziom znajomości języka: А2, В1, В2 (patrz Uwagi) Cele: rozwijanie słuchu mownego, koncentracja uwagi Forma: praca indywidualna jednolita
Czas: około 2 minuty
Materiały dydaktyczne: Dla każdego studenta lista wyrazów o
podob-nym brzmieniu (w języku obcym) rozmieszczone w dwóch kolumnach po 4–8 wyrazów.
Nagranie: —
Specyfika: Dwukrotne odsłuchanie tekstu audialnego. Przed
rozpoczę-ciem ćwiczenia studenci czytają po cichu wyrazy umieszczone na liście (patrz Przykład – Tabela 9).
Przebieg ćwiczenia: Prowadzący zajęcia czyta wyrazy w innej
ko-lejności niż na kserokopiach przeznaczonych dla studentów. Podczas słuchania (poziom znajomości języka A2) lub po wysłuchaniu (poziom znajomości języka B1, B2) tekstu audialnego studenci na listach słów zaznaczają numer oznaczający kolejność ich występowania w tek-ście audialnym.
Weryfikacja: Prowadzący prosi wybrane osoby o podanie swoich
odpowiedzi i weryfikuje je na forum grupy.
Uwagi:
1. Tempo czytania – umiarkowanie szybkie (poziom znajomości języ-ka A2).
2. Można też podwyższyć stopień trudności ćwiczenia, znacznie zwiększając tempo odczytywania wyrazów (poziom znajomości języka B1, B2).
Źródło: w oparciu o: Maslyko et al. 1998: 9 Przykład:
Tabela 9. Numeracja
efektywny efektowny
adoptować adaptować
pomocny pomocowy
kompania kampania
Opracowanie przykładu: Makarowska O.
Ćwiczenie 12. Skąd jest mówca?