Konferencja IAEVG nt. Kariera w kontekście nowych wyz- wań i zadań dla poradnictwa i doradztwa

(Careers In context: New Challenges and Tasks for Guidance and Counselling).

Termin: 14–16 wrzesień 2005 r., Lizbona, Portugalia

Organizator: Instytut Poradnictwa i Doradztwa Karierowego Uni-wersytetu w Lizbonie, Międzynarodowe Stowarzyszenie Poradnictwa Edukacyjnego i Zawodowego, instytucje akademickie Portugalii, pub- liczne służby zatrudnienia.

Konferencję otworzyła Prof. Helena Rebelo Pinto z Uniwersyte-tu w Lizbonie.

Wykład inauguracyjny nt. Nowe wyzwania i zadania w tworzeniu kariery wygłosił prof. Mark Savickas, reprezentujący Northeastern Ohio Universities College of Medicine, USA

Swój wykład prof. Savickas rozpoczął od stwierdzenia, że przej-ście od ery przemysłowej do ery informacji, czy od maszyn do mediów stwarza sytuację, że podstawowe teorie i techniki poradnictwa zawodo-wego mogą być mniej przydatne do wykorzystania w pomaganiu jednost-ce w przystosowaniu się do nowej organizacji pracy. Aby radzić sobie z szybko zmieniającym się światem firmy próbują zachowywać się ela-stycznie, stosując m.in. redukcję etatów, outsoursing, restrukturyzację jak również poprzez zatrudnianie w niepełnym wymiarze czasu. W

odpowie-dzi na te zmiany radykalnie się zmienia również struktura kariery. Wielu współczesnych pracowników sprzedaje swoje usługi organizacjom na krótkoterminowe kontrakty lub podpisuje umowy pracując na własny rachunek. Pracownicy żyją w ciągłej niepewności i nie mają możliwości szkolenia, rozwoju i wsparcia udzielanego uprzednio przez organizacje.

Dlatego kariery wielu współczesnych pracowników charakteryzują się ciągłą adaptacją i osobistą odpowiedzialnością za zarządzanie własną karierą, gdyż nie mogą liczyć na pomoc organizacji. Profesor wskazał również na zmiany w terminologii: coraz częściej zamiast o rozwoju kariery mówi się o zarządzaniu karierą. Nowym zjawiskiem jest również przeplatanie się etapów kariery z cyklami nauki. Istotna zmiana nastąpiła również w kontraktach zatrudnieniowych: tradycyjna umowa o pracę została zastąpiona przez kontrakt zadaniowy. Przejście od charakteru wik-toriańskiego do współczesnej osobowości wywołało wiele innowacji, podobne efekty przyniesie przejście od współczesnej osobowości do post-modernistycznej tożsamości. Obecnie, podstawowy model psychologii zawodów, który był oparty na dopasowaniu do środowiska i którego celem była spójność, ze względu na brak stabilnych osobowości i zawo-dów, wydaje się mniej użyteczny.

W konkluzji Profesor stwierdził, że przyszłość poradnictwa edu-kacyjnego i zawodowego jako profesji opiera się na jego zdolności do pomocy uczniom i klientom w przystosowaniu się do wyzwań właści-wych dla nowej organizacji pracy i struktury zawodów, która obecnie się rozwija w naszej postindustrialnej globalnej gospodarce.

Prof. Marjatta Vanhalakka-Ruoho z Uniwersytetu Joensuu w Finlandii przedstawiła wykład nt. Poradnictwo w miejscu pracy: wnie-sienie życia do miejsca pracy? (Workplace counselling: bringing more life into the workplace?)

Głównym tematem wystąpienia było pojęcie i etos poradnictwa w miejscu pracy oraz wyjaśnienie, w kontekście szkolenia doradców ka-rierowych, pewnych problemów z nim związanych. Profesor zwróciła uwagę, że od pewnego czasu trwa dyskusja poświęcona złożonym rela-cjom pomiędzy agencjami zatrudnienia działającymi na rzecz pracowni-ków oraz wymaganiami, ograniczeniami i władzą organizacji, w której

wykonywana jest praca. Poradnictwo w miejscu pracy jest postrzegane jako środek do zapewnienia całożyciowego, pogłębionego uczenia się służącego rozwojowi kariery jednostki i znajdującego się w otoczeniu miejsca pracy. Autorka zwróciła również uwagę na kwestie związane z zaufaniem i poufnością, gdyż doradcy w miejscu pracy pracują w obsza-rze pomiędzy jednostką i organizacją ją zatrudniającą i dlatego dyskusja musi także uwzględniać złożoność tego układu społecznego i związane nim nieuchronnie konflikty.

Na obecną sytuację poradnictwa zawodowego w Finlandii, zda-niem Pani Profesor składają się:

• wzrastające wymagania i potrzeby wobec poradnictwa w życiu zawo-dowym Finów,

• relatywnie dobre instytucjonalne zapewnienie usług poradnictwa dla uczniów i studentów w instytucjach edukacyjnych oraz dla bezrobot-nych w urzędach pracy,

• niedobór stałych usług poradnictwa w miejscu pracy w życiu zawodo-wym Finów.

Życie zawodowe coraz częściej jest opisywane jako arena cią-głych, intensywnych zmian, które powodują, że kariery ludzi są coraz bardziej złożone i wymagają od jednostek dokonywania coraz bardziej skomplikowanych wyborów. Planowanie elastycznej pracy, mobilność organizacyjna, praca zespołowa, technologia, kontakty międzynarodowe, wszystko to wymaga zmian w planowaniu kariery, życia i uczenia się w pracy. Wobec osób wchodzących na rynek pracy oczekuje się doświad-czenia pracy w różnych miejscach i warunkach, w których zmiana, ela-styczność, niepewność i ryzyko są normą. Duże organizacje zmniejszają zatrudnienie i często decydują się na krótkoterminowe zatrudnianie pra-cowników na kontrakty. Równocześnie oczekiwania i nadzieje jednostek i obywateli dotyczące osiągania satysfakcjonującej równowagi pomiędzy pracą i życiem będą miały wpływ na zmianę ich planów związanych z karierą i życiem oraz na poziom ich zaangażowania w naukę i pracę.

Zdaniem prof. Vanhalakka-Ruoho mamy obecnie do czynienia z ogrom-nymi wymaganiami i uzasadnioogrom-nymi potrzebami wobec poradnictwa od-nośnie planowania kariery i życia w miejscu pracy. Jej zdaniem powinno istnieć wiele dostępnych źródeł wsparcia, ale przynajmniej niektóre z nich

powinny być dostępne w miejscu pracy. Obecnie dostarczane wsparcie dotyczące planowania kariery i życia w Finlandii pozostawia dużo do życzenia. Urzędy pracy oferują pomoc w zmianie pracy oraz w rozwoju zawodowym i rozwoju kariery, ale głównie koncentrują się na osobach zmieniających pracę i poradnictwie dla bezrobotnych. Nie realizowane są natomiast ogólne usługi poradnictwa w miejscu pracy świadczące pomoc pracownikom lub programy doradcze.

Zgodnie z Wattsem jeżeli poradnictwo jest zarazem dobrem pu-blicznym i prywatnym, rząd w stosunku do mieszanego modelu usług ma do odegrania potrójną rolę: stymulowanie rynku w kierunku wzrostu wydajności, zapewnienie osiągania jakości zarówno w kategoriach ochrony interesu publicznego jak i budowy zaufania konsumentów oraz kompensowanie braków rynku tam gdzie jest to potrzebne w interesie publicznym. Takie są istotne pytania, na które należy znaleźć odpo-wiedź. Model holistycznego poradnictwa w miejscu pracy traktuje karierę i doświadczenie zawodowe jako część życia i jest związany z osobistymi, społecznymi i towarzyskimi doświadczeniami. Profesor zwraca uwagę na następujące krytyczne kwestie, które są związane z kontekstem w jakim występuje program holistycznego poradnictwa w miejscu pracy. Są to: złożoność relacji pomiędzy pracownikiem i or-ganizacją oraz kwestie zaufania i poufności. Niewątpliwie zewnętrzne usługi w zakresie poradnictwa są bardziej autonomiczne ale równocze-śnie mniej efektywne, gdyż mają mniejszy wpływ na warunki pracy ze względu na brak feedbacku.

6. Międzynarodowa Konferencja nt. „Rozwój Kariery i Polityki Społecznej”

(„Career Development and Public Policy”)

Termin: 21–24 kwietnia 2006 r., Sydney, Australia

Organizatorzy: Australijskie Ministerstwo Nauki, Edukacji i Szko- lenia, Rada Australijska Career Industry Council przy merytorycznym wsparciu IAEVG.

Uczestnicy: 94 osoby z 22 krajów reprezentujące środowiska de-cydentów politycznych, badaczy oraz praktyków zajmujących się rozwo-jem poradnictwa zawodowego w swoich krajach.

Konferencja poświęcona była zagadnieniom powiązań pomiędzy poradnictwem karierowym a rozwojem zasobów ludzkich. Konferencja w Sydney była trzecią z cyklu poświęconego tej problematyce.

Lynne Bezanson (Kanada) przedstawiając dotychczasowe działa-nia zrealizowane w dziedzinie budowadziała-nia powiązań pomiędzy założe-niami polityki a strategiami rozwoju poradnictwa zawodowego, stwier-dziła, że stworzenie odpowiednich relacji pomiędzy strategiami rozwoju poradnictwa zawodowego a polityką realizowaną na szczeblu krajowym jak i międzynarodowym stanowi jeden z istotnych warunków zwiększenia jakości i skuteczności poradnictwa zawodowego.

Organizatorzy zaproponowali warsztatowy sposób organizacji ob-rad. Uczestnicy konferencji pracowali w 11 grupach dyskutując następu-jące kwestie: