Kontrjunkcja

Spójniki łączą informacje, które mają ten sam status, ale druga informacja często jest nieoczekiwana. Użycie spójnika pozwala przygotować odbiorcę na kolejny fragment.

179

spójnik ale

Łączy zdania o treści przeciwstawnej, gdzie drugie wypowiedzenie jest często zastrzeżeniem do treści zdania poprzedzającego.

poziom C2

 Ożenili się, byli bardzo szczęśliwi, w końcu miała przyjść na świat moja mama. Ale nic nie trwa wiecznie…

(C2, opowiadanie)  To, czy będzie ono udane, czy osiągniemy coś dla nas ważnego w dużej mierze zależy od wychowania, od startu danego w instytucjach edukacyjnych. Ale zależy też i od nas samych.

(C2, esej)

poziom B2

 Babe nigdy się nie interesowała tanczem, chodź jej mama kiedyś tanczyła zawodowo na turniejach. Ale dziewczynie spodobał się styl tancza który zobaczyła na imprezie.

(B2, recenzja)  W ogóle, studia za granicą, to dobry sposób podróżowania uzupełnienia

życioris. Ale nie zawsze jest tak ładne jak wygląd.

(B2, tekst argumentacyjny)  Dżiesiejsżym świecie istnieją rżecżywiście więksże możliwości w wybieraniu gdżie cżłowiek chce się ucżyć, niż kiedyś. Ale jakie są plusy i minusy studiowania ża granicą?

(B2, tekst argumentacyjny)  W Warszawie zostały odnowione prawie wszystkie pałacy i rezydencji (królewskie i magnackie). (…) Ale Mińsk przetrwał renowację w zupełnie inny sposób.

(B2, opis)  Co 5 minut powtarza się to w kółko i kupujący już nie chce mieć tego produktu. Ale z drugiej strony konsument wie jakie są marki tego produktu i która jest dobra.

(B2, esej)  Poznałam ją absolutnie przypadkowo na koncercie muzyki rokowej i byłam bardzo zdziwiona, że osoba w „takim” wieku słucha ”takiej” muzyki. Ale już po kilku minutach rozmowy zrozumiałam, że wiek nie może być przeszkodą w życiu.

180

 Bez reklamy nie wiedzielibyśmy jaki proszek do prania jest lepszy, jaka zupa jest tańsza, jaki sklep jest większy. Ale wiadomo, że zbyt dużo czegokolwiek może spowodować poważny problem.

(B2, esej)  Mam wątpliwości, że ktokolwiek uwierzy w to, że reklama tylko pomaga ludziom.

Ale nadzieja umiera ostatnia.

(B2, esej)

poziom B1

 Wszyscy mówią, że urodę odziedziczyła po mamie. Ale charakter ma po tacie. (B1, charakterystyka)  Tak samo jak mnóstwo współczesnych ludzi uwielbiam telewizję i często ją oglądam. Pod pewnymi warunkami daje ona człowiekowi bardzo dużo zadowolenia i staje się źródłem korzystnej informacji. Ale trzeba się na tym znać, trzeba dokładnie wiedzieć jak, co i kiedy oglądać.

(B1, tekst argumentacyjny)  Kiedy byłam w Korei miałam dużo do zrobienia. Ale zawsze oglądałam

wiadomość ponieważ moja koleżanka HeeSean chciała gadać się o tym.

(B1, opis)

spójnik jednak/ lecz⁹²

Łączy zdania przeciwstawne treściowo, zapowiada inne ujęcie treści.

poziom C2

 Przyjaciele uważają mnie za szczęśliwego i mają racje. Nikt jednak nie wie, że od ponad trzydziestu lat, gdy zamykam wieczorami oczy i wpadam w głęboki sen, wciąż widzę tę samą pogodną twarz.

(C2, opowiadanie)  Pomyślmy: Tak jak dzisiaj i dawniej ludzie pracowali, odwiedzali znajomych czy rodzinę zamieszkałą w innej miejscowości. Jednak faktem jest, że do pracy było bliżej, bo zazwyczaj pracowało się blisko z miejsca zamieszkania; rodzina nie była też aż taka oddalona, bo nie było tak „w modzie” wyjazdami za pracą za granicę.

(C2, tekst argumentacyjny)

92 Spójniki jednak, lecz zostały umieszczone w jednej grupie, ponieważ mają to samo znaczenie i pełnią tę samą funkcję; różnią się tylko odcieniem stylistycznym (por. Słownik współczesnego języka polskiego 1996).

181

 Wiem, że często zwleka się z zatrudnieniem świeżych absolwentów. Wydaje mi się jednak, że posiadam wiele cech, które dają mi przewagę nad starszymi i doświadczonymi lekarzami

(C2, list motywacyjny)  Ktoś z nich już ożenił się, u kogoś urodziła się córka, ktoś zmienił mieszkanie lub kupił nowy samochód. Jednak, czy możemy odczuć radość od tych wiadomości, czy możemy podziwiać świat przez internet?

(C2, tekst argumentacyjny)  Internet ułatwia nam życie, pomaga nam w wielu rzeczach i łączy nas ze światem. Jednak on nigdy nie zamieni nam radości od spotkania w rodzinnym gronie, pięknego uczucia przytulenia bliskiej osoby, ciepła rąk mamy.

(C2, tekst argumentacyjny)  Robiło się ciemno w pokoju, więc zdecydowałyśmy się przejrzeć pozostałe zdjęcia następnego dnia. Nocą jednak śniła mi się kobieta w perłach ignorująca innych członków rodziny i głaskająca ogromnego czarnego psa, i wiedziałam, że mojej rodziny jest pełna niespodzianek.

(C2, opowiadanie)  No i tylko ja zostałam w domu rodzinnym. Lecz nie sama.

(C2, opowiadanie)  Trzeba jednak przyznać, że internet pomaga nam zachować kontakty z rodziną mieszkającą z dala od nas. Przynajmniej wiemy co nasi bliscy robią, pomaga nam ich poznać, jeśli widujemy się tylko raz do roku. Lecz jeśli nasza babcia mieszka na drugim końcu miasta, nie wachajmy się jej odwiedzić.

(C2, tekst argumentacyjny)

poziom B2

 Ponieważ usłyszał, że w Państwu restauracji można się spodziewać dobrych obsług i pysznych potraw, wybrałam ta restaurację w okazji ważnego spotkania. Jednak nie był to dobry pomysł.

(B2, skarga)  Serdecznie Ci dziękuje za zaproszenie, ale zachorowałam na grypę i niestety nie

mogę przyjść na imprezą. Życie Ci jednak wszystkiego najlepszego.

(B2, przeprosiny)

poziom B1

 Życie nocne jest męczące, ale fascynujące i jest bardzo przyjemne od czasu do czasu go poświadomiać. Jednak, w ciągu tygodnia to byłoby nieodpowiedzialne, ponieważ praca i studia wymagają z nas, żebyśmy byli w dobrej formie.

182

Elementem uzupełniającym, dodatkowo akcentującym zmianę w tekście było wprowadzenie obok spójnika wyrażenia metatekstowego lub partykuły , np.:

 Czy potrzebujemy autorytetów?

Kiedy masz 14 lub 18 lat często myślisz i mówisz wszystkim, że nie potrzebujesz żadnych autorytetów, że jesteś autorytetem sam dla siebie. Ale, prawdę mówiąc, w tym momencie kłamiesz.

(C2, esej)  Od wielu lat jestem przeciwko sieci internetowej, a z dodatkiem, jako humanistą nie lubię pisać na komputerze kiedy mogę to robić na papierze. Ale z przykrością muszę się przyznać, że od dawna czuję się zobowiązana do korzystania internetu i jestem uzależniona od kontaktów internetowych.

(C2, tekst argumentacyjny)  Pod czas wakacji oglądałam rodzinne albumy. Zawsze lubiłam to robić. Ale niestety, przez brak czasu nie mogę oglądać zdjęcia tak często jak tego chciałambym.

(C2, opowiadanie)