Rysunek 7.7 przedstawia zale»no±¢ nadsubtelnego pola magnetycznego µ0Hhf od wyli-czonego ±redniego momentu magnetycznego atomów metalu przej±ciowego mM dla zwi¡z-ków serii Y (F e1−xCox)2.
Rys. 7.7: Zale»no±¢ nadsubtelnego pola magnetycznego µ0Hhf od wyliczonego ±red-niego momentu magnetycznego atomów metalu przej±ciowego mM dla zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2.
Wniosek 7.5.1 Nadsubtelne pole magnetyczne µ0Hhf gwaªtownie, nieliniowo ro±nie wraz ze wzrostem ±redniego momentu magnetycznego atomów metalu przej±ciowego dla zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2.
Wniosek 7.5.2 Zale»no±¢ nadsubtelnego pola magnetycznego od ±redniego momentu ma-gnetycznego atomów metalu przej±ciowego dla zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2posiada dwie gaª¦zie, jedn¡ dla obszaru sªabego ferromagnetyka (linia 1.1) oraz drug¡ dla obszaru silnego ferromagnetyka (krzywa 1.2).
7.6 Korelacja pomi¦dzy oporno±ci¡ magnetyczn¡ a
momen-tem magnetycznym
Rysunek 7.8 przedstawia zale»no±¢ oporno±ci magnetycznej ρm∞ (oporno±ci pochodz¡-cej od rozpraszania elektronów na uktuacjach spinowych ρsf ∞) od wyliczonego ±redniego momentu magnetycznego atomów metalu przej±ciowego mM dla zwi¡zków serii
Y (F e1−xCox)2 oraz Y (Co1−xN ix)2. Z literatury wiadomo, »e ρm∞ w metalach 3d mo»na opisa¢ wzorem [6]:
ρm∞≈ A · J 2
sdmf e
EF · s(s + 1), (7.1)
gdzie A jest staª¡, Jsd jest caªk¡ wymiany pomi¦dzy elektronami s i d, mf e jest mas¡ efektywn¡ elektronu, EF jest energi¡ Fermiego a s spinem przypadaj¡cym na w¦zeª sieci krystalogra cznej. W zwi¡zkach mi¦dzymetalicznych zarówno caªka wymiany Jsd, masa efektywna elektronu mf e, jak i energia Fermiego EF w ogólno±ci mo»e zale»e¢ od skªa-du. Niemniej jednak wydaje si¦, »e ρm∞ jest przede wszystkim proporcjonalne do kwa-dratu kwantowego ±redniego spinu (s(s + 1)), co mo»e potwierdza¢ otrzymana zale»no±¢ ρm∞, ρsf ∞(mM) (rys. 7.8).
Rys. 7.8: Zale»no±¢ oporno±ci magnetycznej ρm∞ (oporno±ci pochodz¡cej od rozprasza-nia elektronów na uktuacjach spinowych ρsf ∞) od wyliczonego ±redniego momentu ma-gnetycznego atomów metalu przej±ciowego mM dla zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2 oraz Y (Co1−xN ix)2.
Wniosek 7.6.1 Gdy ±redni moment magnetyczny (±redni spin) przypadaj¡cy na atom me-talu przej±ciowego (w¦zeª sieci) ro±nie to zwi¦ksza si¦ wysokotemperaturowy, magnetyczny udziaª oporno±ci elektrycznej dla zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2 oraz Y (Co1−xN ix)2. Wniosek 7.6.2 Bior¡c po uwag¦ przedstawione w pracy wyniki bada« mo»na stwierdzi¢, »e wªa±ciwo±ci krystaliczne, elektryczne, magnetyczne, odziaªywania nadsubtelne oraz struk-tura elektronowa zwi¡zków mi¦dzymetalicznych o skªadzie elektronowym 4d−3d (i ogólniej 4d(5d) − 3d) s¡ ze sob¡ silnie skorelalowane.
Rozdziaª 8
Podsumowanie i wnioski ko«cowe
Przedmiotem bada« byªy serie zwi¡zków mi¦dzymetalicznych o wzorach Y (Mn1−xF ex)2, Y (F e1−xCox)2, Y (Co1−xN ix)2 oraz (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2 z podstawieniami Mn/F e w pierwszej serii, F e/Co w drugiej serii, Co/Ni w trzeciej serii oraz Y/Gd w czwartej se-rii, czyli zwi¡zków o skªadzie elektronowym 4d − 3d. Podstawianie Mn/F e, F e/Co oraz Co/N i zwi¦ksza kolejno o jeden liczb¦ elektronów 3d przypadaj¡cej na atom w podsieci metalu przej±ciowego. Prowadzi to do silnych zmian wªa±ciwo±ci strukturalnych, elektrycz-nych i magnetyczelektrycz-nych oraz oddziaªywa« nadsubtelelektrycz-nych, jak te» struktury elektronowej w badanych materiaªach. Podstawienie Y/Gd wprowadza do podsieci ziemi rzadkiej pierwia-stek z siedmioma elektronami 4f o maksymalnym czynniku de Gennesa. Podstawienie to wprowadza znacznie mniejsze zmiany wªa±ciwo±ci strukturalnych, elektrycznych i magne-tycznych badanych materiaªów ni» podstawienia jednego metalu przej±ciowego przez inny metal przej±ciowy.
Przeprowadzone badania wi¡zaªy si¦ z realizacj¡ szczegóªowych celów pracy:
1. Przeprowadzono syntez¦ trudnych do uzyskania zwi¡zków mi¦dzymetalicznych serii Y (M n1−xF ex)2, wykonano pomiary rentgenowskie, okre±lono struktur¦ krystaliczn¡ oraz parametry krystaliczne serii Y (Mn1−xF ex)2 zwi¡zków mi¦dzymetalicznych, wyznaczono zale»no±¢ parametrów komórki elementarnej od skªadu zwi¡zku.
2. Dokonano syntezy zwi¡zków mi¦dzymetalicznych serii Y (F e1−xCox)2, wykonano po-miary rentgenowskie, okre±lono struktury krystaliczne oraz parametry krystaliczne badanej serii zwi¡zków mi¦dzymetalicznych, wyznaczono zale»no±¢ parametrów komórki elementar-nej od skªadu zwi¡zku.
3. Dokonano syntezy zwi¡zków mi¦dzymetalicznych serii Y (Co1−xN ix)2, wykonano po-miary rentgenowskie, okre±lono struktury krystaliczne oraz parametry krystaliczne badanej serii zwi¡zków mi¦dzymetalicznych, wyznaczono zale»no±¢ parametrów komórki elementar-nej od skªadu zwi¡zku.
4. Dokonano syntezy nowych zwi¡zków mi¦dzymetalicznych serii (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2, wykonano pomiary rentgenowskie, okre±lono struktury krystaliczne oraz parametry kry-staliczne badanej serii zwi¡zków mi¦dzymetalicznych, wyznaczono zale»no±¢ parametrów komórki elementarnej od skªadu zwi¡zku.
5. Wyznaczono zale»no±¢ parametrów komórki elementarnej od ±redniej liczby elektro-nów 3d dla serii, w których dokonywano podstawie« jednego metalu przej±ciowego przez inny metal przej±ciowy oraz porównano t¦ zale»no±¢ z analogicznymi seriami, gdzie zamiast
6. Przeprowadzono pomiary oporno±ci elektrycznej wªa±ciwej zwi¡zków mi¦dzymeta-licznych serii Y (Mn1−xF ex)2o wi¦kszej zawarto±ci »elaza w szerokim zakresie temperatur, wyznaczono parametry charakteryzuj¡ce oporno±¢ elektryczn¡ wªa±ciw¡, w szczególno±ci wydzielono skªadow¡ magnetyczn¡ oporno±ci elektrycznej dla poszczególnych zwi¡zków se-rii Y (Mn1−xF ex)2; pochodna oporno±ci magnetycznej wzgl¦dem temperatury umo»liwiªa okre±lenie temperatur Curie poszczególnych zwi¡zków serii Y (Mn1−xF ex)2.
7. Przeprowadzono pomiary oporno±ci elektrycznej wªa±ciwej zwi¡zków mi¦dzymeta-licznych serii Y (F e1−xCox)2 w szerokim zakresie temperatur, wyznaczono parametry cha-rakteryzuj¡ce oporno±¢ elektryczn¡ wªa±ciw¡, w szczególno±ci wydzielono skªadow¡ magne-tyczn¡ oporno±ci elektrycznej dla poszczególnych zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2; pochodna oporno±ci magnetycznej wzgl¦dem temperatury umo»liwiªa okre±lenie temperatur Curie poszczególnych zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2.
8. Przeprowadzono pomiary efektu Mössbauera w obszarze temperatury Curie i na podstawie tych pomiarów okre±lono temperatury Curie zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2, po-równano otrzymane rezultaty z wynikami otrzymanymi z pomiarów oporno±ci elektrycznej. 9. Przeprowadzono pomiary oporno±ci elektrycznej wªa±ciwej zwi¡zków mi¦dzymeta-licznych serii Y (Co1−xN ix)2 w szerokim zakresie temperatur, wyznaczono parametry cha-rakteryzuj¡ce oporno±¢ elektryczn¡ wªa±ciw¡, w szczególno±ci wydzielono skªadow¡ magne-tyczn¡ oporno±ci elektrycznej dla poszczególnych zwi¡zków serii Y (Co1−xN ix)2.
10. Przeprowadzono pomiary oporno±ci elektrycznej wªa±ciwej zwi¡zków mi¦dzymeta-licznych serii (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2 w szerokim zakresie temperatur, wyznaczono para-metry charakteryzuj¡ce oporno±¢ elektryczn¡ wªa±ciw¡, w szczególno±ci wydzielono skªado-w¡ magnetyczn¡ oporno±ci elektrycznej dla poszczególnych zwi¡zków mi¦dzymetalicznych serii (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2; pochodna oporno±ci magnetycznej wzgl¦dem temperatury umo»liwiªa okre±lenie temperatur Curie poszczególnych zwi¡zków mi¦dzymetalicznych se-rii (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2.
11. Przeprowadzono pomiary efektu Mössbauera w obszarze temperatury Curie i na podstawie tych pomiarów okre±lono temperatury Curie zwi¡zków serii mi¦dzymetalicz-nych (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2, porównano otrzymane rezultaty z wynikami otrzymanymi z pomiarów oporno±ci elektrycznej.
12. Okre±lono dla serii Y (Mn1−xF ex)2, Y (F e1−xCox)2 oraz Y (Co1−xN ix)2 zale»no±¢ temperatur Curie od skªadu i tym samym od ±redniej liczby elektronów 3d oraz porównano t¦ zale»no±¢ z analogicznymi seriami, gdzie zamiast itru w podsieci ziemi rzadkiej znajdo-waª si¦ gadolin lub dysproz.
13. Zwi¦kszanie liczby elektronów 3d poprzez podstawienia Mn/F e i F e/Co prowadzi do silnych zmian temperatur Curie. Dla zwi¡zków serii Y (Co1−xN ix)2 nie stwierdzono wyst¦powania temperatury Curie.
14. Okre±lono dla wszystkich serii badanych zwi¡zków zale»no±¢ temperatur Curie od czynnika de Gennesa i od ±redniej liczby elektronów 3d oraz porównano t¦ zale»no±¢ z danymi literaturowymi dla wielu serii, których ogólny wzór mo»na przedstawi¢ w postaci (R1/R2)(M )2 gdzie R1 i R2 s¡ ci¦»kimi ziemiami rzadkimi lub itrem a M jest metalem przej±ciowym b¡d¹ mieszanin¡ metali przej±ciowych.
15. Numerycznie wyznaczono przybli»ony wzór opisuj¡cy zale»no±¢ temperatur Curie od czynnika de Gennesa i od ±redniej liczby elektronów 3d.
16. Przeprowadzono dla serii Y (Mn1−xF ex)2pomiary efektu Mössbauera w temperatu-rze 4.2K na j¡drach atomowych izotopu »elaza57F e, wyznaczono parametry oddziaªywa« nadsubtelnych tj. przesuni¦cie izomeryczne, nadsubtelne pole magnetyczne oraz parametr oddziaªywania kwadrupolowego.
17. Podstawianie Mn/F e powoduje silny wzrost magnetycznego pola nadsubtelnego poprzez seri¦ Y (Mn1−xF ex)2.
18. Przeprowadzono dla serii Y (F e1−xCox)2 pomiary efektu Mössbauera w temperatu-rze 4.2K na j¡drach atomowych izotopu »elaza57F e, wyznaczono parametry oddziaªywa« nadsubtelnych tj. przesuni¦cie izomeryczne, nadsubtelne pole magnetyczne oraz parametr oddziaªywania kwadrupolowego.
19. Podstawienie F e/Co powoduje najpierw wzrost a nast¦pnie spadek warto±ci ma-gnetycznego pola nadsubtelnego poprzez seri¦ Y (F e1−xCox)2.
20. Przeprowadzono dla serii (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2 pomiary efektu Mössbauera w temperaturze 4.2K na j¡drach atomowych izotopu »elaza57F e, wyznaczono parametry od-dziaªywa« nadsubtelnych tj. przesuni¦cie izomeryczne, nadsubtelne pole magnetyczne oraz parametr oddziaªywania kwadrupolowego.
21. Podstawianie Y/Gd powoduje znacznie mniejszy wzrost magnetycznego pola nad-subtelnego poprzez seri¦ (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2 ni» w przypadku podstawie« typu metal przej±ciowy przez inny metal przej±ciowy.
22. Wyznaczono zale»no±¢ magnetycznego pola nadsubtelnego od ±redniej liczby elek-tronów 3d dla serii Y (Mn1−xF ex)2 a nast¦pnie Y (F e1−xCox)2.
23. Zale»no±¢ ta stanowi rodzaj krzywej Slatera-Paulinga.
24. Stwierdzono, »e zale»no±¢ temperatur Curie od ±redniej liczby elektronów 3d poprzez serie Y (Mn1−xF ex)2oraz Y (F e1−xCox)2 jest pewn¡ replik¡ zale»no±ci magnetycznego po-la nadsubtelnego od ±redniej liczby elektronów 3d dpo-la tych serii.
25. Zale»no±¢ magnetycznego pola nadsubtelnego od ±redniej liczby elektronów 3d po-równano z analogicznymi seriami, gdzie zamiast itru w podsieci ziemi rzadkiej znajdowaª si¦ gadolin lub dysproz.
26. Okre±lono dla wszystkich serii badanych zwi¡zków zale»no±¢ nadsubtelnego pola magnetycznego od czynnika de Gennesa i od ±redniej liczby elektronów 3d oraz porównano t¦ zale»no±¢ z danymi literaturowymi serii, gdzie zamiast itru w podsieci ziemi rzadkiej znajdowaª si¦ gadolin lub dysproz.
27. Wyznaczono metod¡ FLAPW struktury elektronowe zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2 oraz Y (Co1−xN ix)2, wyliczono momety magnetyczne i energie rozszczepienia podpasm 3d metali przej±ciowych oraz 4d itru.
28. Pokazano mo»liwo±¢ charakteryzowania g¦sto±ci stanów elektronowych wyliczonych metod¡ FLAPW przez zastosowanie metod rachunku prawdopodobie«stwa.
30. Wyst¦puje liniowa korelacja mi¦dzy energi¡ rozszczepienia podpasm 4d i momen-tami magnetycznymi pasm 4d itru.
31. Wyznaczono dystrybuanty rozkªadu g¦sto±ci stanów elektronowych, warto±ci ±red-nie, median¦, wska¹niki zmienno±ci, skupienia, asymetrii, odchylenia standardowe wzgl¦-dem warto±ci ±redniej i energii Fermiego, traktuj¡c wyliczon¡ g¦sto±¢ stanów elektronowych probabilistycznie. Przeprowadzono analiz¦ otrzymanych parametrów.
32. Wykorzystuj¡c dystrybuanty rozkªadu g¦sto±ci stanów elektronowych wyznaczono zale»no±¢ momentu magnetycznego od energii w pa±mie 3d metali przej±ciowych oraz zale»-no±¢ momentu magnetycznego od energii w pa±mie 4d itru dla zwi¡zków serii Y (F e1−xCox)2, czyli wzgl¦dem ±redniej liczby elektronów 3d.
33. Stwierdzono, »e zastosowanie metod rachunku prawdopodobie«stwa umo»liwia okre-±lenie póªszeroko±ci podpasm, czyli póªszeroko±ci dystrybuant rozkªadu g¦sto±ci stanów elektronowych DDOS(E), co nie jest mo»liwe dla zwykªych g¦sto±ci stanów elektrono-wych DOS(E).
34. Zastosowanie metod rachunku prawdopodobie«stwa umo»liwia równie» zde niowa-nie energii rozszczepienia podpasm ∆E .
35. Ogólnie stwierdzono, »e temperatura Curie ro±nie, gdy ro±nie kwadrat magnetycz-nego pola nadsubtelmagnetycz-nego b¡d¹ kwadrat energii rozszczepienia podpasm 3d.
36. Stwierdzono, »e temperatura Curie ro±nie w dobrym przybli»eniu liniowo, gdy ro±nie kwadrat energii rozszczepienia podpasm 3d wyliczonej metod¡ ±rednich energii elektronów. 37. Nale»y sadzi¢, »e warto±ci energii rozszczepienia podpasm 3d wyliczone metod¡ ±rednich energii elektronów w podpasmach 3d s¡ bli»sze rzeczywisto±ci zycznej ni» war-to±ci energii rozszczepienia podpasm 3d wyliczone metod¡ sztywnych pasm.
Podsumowuj¡c mo»na stwierdzi¢, »e struktura krystaliczna, wªa±ciwo±ci elektryczne, magnetyczne, oddziaªywania nadsubtelne zwi¡zków mi¦dzymetalicznych o wzorze ogólnym (Y /Gd)(M/L)2 silniej zale»¡ od ±redniej liczby elektronów 3d przypadaj¡cych na atom metalu przej±ciowego czyli od podstawie« typu Mn/F e, F e/Co, Co/Ni ni» od podstawie« Y /Gd. W szczególno±ci silnie zale»¡ od ±redniej liczby elektronów 3d magnetyczne pola nadsubtelne oraz temperatury Curie.
Osi¡gni¦cie wy»ej wymienionych celów pracy wykazaªo, »e wªa±ciwo±ci magnetyczne, w tym temperatury Curie, wªa±ciwo±ci elektryczne oraz struktur¦ elektronow¡ zwi¡zków mi¦dzymetalicznych (Y/Gd)(M/L)2 mo»na obja±ni¢ wykorzystuj¡c badania oddziaªywa« nadsubtelnych w tych materiaªach oraz obliczenia struktury elektronowej.
Otrzymane rezultaty pracy uzasadniaj¡ tez¦, »e istniej¡ silne zale»no±ci (korelacje) pomi¦dzy oddziaªywaniami nadsubtelnymi, wªa±ciwo±ciami magnetycznymi, elektrycznymi i struktur¡ elektronow¡ w zwi¡zkach mi¦dzymetalicznych o skªadzie elektronowym 4d−3d.
Literatura
[1] B. Barbara, D. Gignoux, C. Vettier, Lectures on Modern Magnetism, Springer-Verlag, Heidelberg, 1988.
[2] K.N.R. Taylor, Adv. Phys. 20(1971) 551.
[3] K.H.J. Buschow, in Ferromagnetic Materials, Vol.1, edited by E.P.Wohlfarth, North-Holland, Amsterdam,1980.
[4] E. Burzo, H.R. Kirchmayr, w: K.A. Gschneider Jr., L. Eyring (Eds.), Handbook on the Physics and Chemistry of Rare Earths, Vol.12, North-Holland, Amsterdam, 1989. [5] E. Burzo, A. Cheªkowski, H.R. Kirchmayr, in: O. Madelung, H.P.J. Wijn (Eds), Landolt-Börnstein Numerical Data and Functional Relationships in Science and Technology, New Series, Group III, vol. 19, subvol. d2, Springer, Berlin, 1990. [6] S.W. Wonsowskij, Magnetizm, Wyd. "Nauka", Moskwa, 1971.
[7] M.J. Goodfriend, Smart Materials Facility, Rare-earth Information Center News, 27(1992)2.
[8] B.D. Rainford, R. Cywinski, S.J. Dakin, J. Magn. Magn. Mat., 140-144(1995)805. [9] V. Paul-Boncour, L. Guenee, M. Latroche, M. Escorne, A. Percheron-Guegan, Ch.
Reichl, G. Wiesinger, J. Alloys Compd. 262-263(1997)45. [10] F. Maruyama, H. Nagai, Physica B, 253(1998)188.
[11] J.-S. Kang, K. Kang, B.I. Min, Physica B, 230-232(1997)497. [12] s. Takagi, K. Terao, H. Yamada, Physica B, 237-238(1997)357. [13] V.S. Pakatilov, J. Magn. Magn. Mat., 189(1998)189.
[14] J.-Y. Son, T. Konishi, T. Mizokawa, A. Fujimori, K. Koui, T. Goto, Phys. Rev. B, 60(1999)538.
[15] E. Gratz, N. Bernhoeft, V. Paul-Boncour, H. Casalta, A. Murani, J. Phys.: Condens. Matter, 12(2000)5507.
[16] L. Li, K. Nishimura, D. Tamei, K. Mori, Soli St. Commun. 145(2007)427. [17] M. Balli, D. Fruchart, D. Gignoux, J. Magn. Magn. Mat., 314(2007)8. [18] M. Balli, D. Fruchart, D. Gignoux, J. Alloys Compd., 455(2008)73.
[19] A.M. Tishin, Y.I. Spichkin, The Magnetocaloric Eect and its Applications, Institute of Physics Publishing, Bristol, 2003.
[21] K. Nakada, H. Shimizu, H. Yamada, Physica B, 329-333(2003)1129.
[22] Junkho Ryu, Shashank Priya, Kenji Uchino, Hyoun-ee Kim, J. Elektroceram., 8(2002)107.
[23] Nersesse Nersessian, Siu Wing Or, Gregory P.Carman, Trans. Magn.(2004)2646. [24] S.Dong,J.F.Li,D.Viehland, Appl. Phys. Lett.84(2004)4188.
[25] A.P. Guimaraes, D.St.P. Bundury, J. Phys. F: Metal Phys., 3(1973)885.
[26] M.G. Luipen, P.C.M. Gubbens, A.M. Van der Kraan, K.H.J. Buschow, Physica, 86-88B(1977)141.
[27] E. Gratz, H. Nowotny, J. Enser, E. Bauer, K. Hense, J. Magn. Magn. Mat., 272-276(2004)e441.
[28] P.Mohn, I. Turek, S. Khmelevskyi, J. Magn. Magn. Mat., 272-276(2004)312.
[29] H. Sugiura, V. Paul-Boncour, A. Percheron-Guegan, I. >archuk, T. Hirata, S.M. Filipek, M. Dorogova, J. Alloys Compd. 367(2004)230.
[30] N.A. de Oliveira, J. Alloys Compd. 403(2005)45.
[31] Y. Fuchizaki, T. Hanamiya, H. Akiyama, S. Kaji, G. Oomi, J. Alloys Compd. 408-412(2006)234.
[32] Young-dong Kwon, Oh-yeoul Kwon, Min-chul Kim, Dang-moon Wee, Materials Scien-ce and Engineering B 129(2006)18.
[33] A.H. Morrish, Fizyczne podstawy magnetyzmu, PWN, Warszawa, 1970. [34] N.W. Ashcroft, N. D. Mermin, Fizyka ciaªa staªego, PWN, Warszawa, 1986. [35] J.M. Ziman, Wst¦p do teorii ciaªa staªego, PWN, Warszawa, 1977.
[36] R. Bozort, Ferromagnetizm, Izdatelstwo Inostrannoj Literatury, Moskwa, 1956. [37] C.E.Johnson, M.S.Ridout, T.E.Cranshaw, Phys. Rev. Lett. 6(1961)540.
[38] C.E.Johnson, M.S.Ridout, T.E.Cranshaw, Phys. Rev. Lett. 81(1963)1079. [39] E.C.Stoner, Phil. Mag. 10(1930)27.
[40] E.C.Stoner, Proc. Roy. Soc. 169A(1939)339. [41] E.C.Stoner, Proc. Roy. Soc. 165A(1938)372.
[42] P.Söderlind,B.Johansson,O.Eriksson, J.Magn.Magn.Mat. 104-107(1992)2037. [43] A.Liebsch, Phys. Rev. Lett. 43(1979)1431.
[44] P.Heimann, F.J.Himpsel, D.E.Eastman, Soli St. Commun. 39(1981)219. [45] F.J.Himpsel, Phys. Rev. Lett., 67(1991)2363.
[46] F.J.Himpsel, J. Magn. Magn. Mat., 102(1991)261.
[47] F.J.Himpsel, J.E.Ortega, G.J.Mankey, R.F.Willis, Adv. Physics, 47(1998)511. [48] J. Chojnacki, Metalogra a strukturalna, Wyd. l¡sk, Katowice, 1966.
[49] P. Stoch, M. Onak, A. Pa«ta, J. Pszczoªa, J. Suwalski, Otrzymywanie i struktura krystaliczna zwi¡zków mi¦dzymetalicznych Dy(F e − Co − Al)2, Monogra e IEA, Instytut Energii Atomowej, Otwock - wierk, vol.5, 2002.
[50] J.Szczerba, P. Stoch, A. Jabªo«ska, P. Guzdek, Materiaªy Ceramiczne, 57(2005)38-41. [51] Periodic table of the elemets, Sargent - Welch Scienti c Company, Skokie, 1979. [52] Z. Bojarski, E. ¡giewka, Rentgenowska analiza strukturalna, Wyd. Uniw. l.,
Ka-towice, 1995.
[53] J. Rodriguez - Caravajal, An Introduction to the Program FullProf, 1997.
[54] P.Guzdek, J. Pszczoªa, P. Stoch, A. Stoch, J. Suwalski,J. Chmist, Magnetic and electrical properties of Y (Mn1−xF ex)2 compounds, J. Alloys Compnd. (w druku). [55] W. Steiner, H. Ortbauer, Phys. Stat. Sol., 26(1974)451.
[56] K. Yoshimura, M. Takigawa, H. Yasuoka, M. Shiga, Y. Nakamura, J. Magn. Magn. Mater. 54-57(1986)1075.
[57] J.L. Lopez, W.A. Pacheco Serrano, S.L. Pereira, H.D. Pfannes, Hyper ne Interac-tions, 122(1999)209.
[58] P.Guzdek, J. Pszczoªa, J. Chmist, P. Stoch, A. Stoch, J. Suwalski, Crystal structure and electrical resistivity of Y (F e1−xCox)2compounds, J. Alloys Compnd. (w druku). [59] P.Guzdek, J. Pszczoªa, J. Chmist, Electrical properties of Y (Co1−xN ix)2
interme-tallics system, J. Alloys Compnd. (w druku). [60] A.S. Markosyan, Fiz. Tverd. Tela, 23(1981)1656. [61] E. Burzo, J. Laforest, Int. J. Magn., 3(1972)117.
[62] M.R. Ibarra, A. del Moral, Proc. Int. Conf. Magnetism of Rare-Earths and Actinides, Bucharest, Romania, 1(1983)p.92.
[63] P.Guzdek, J. Pszczoªa, J. Chmist, Crystal structure and electrical resistivity of (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2 intermetallics, J. Alloys Compnd. (w druku).
[64] M. Onak, P. Guzdek, P. Stoch, J. Chmist, M. Bednarski, A. Pa«ta, J. Pszczoªa, J. Alloys Compd. 433(2007)53.
[65] M. Onak, P. Guzdek, J. Pszczoªa, P. Stoch, A. Jabªo«ska, A. Pa«ta, Nukleonika 52(2007)S59.
[66] M. Onak, Praca doktorska, Kraków , 2007.
[67] T. Kaneko, K. Marumo, S. Miura, G. Kido, S. Abe, H. Yoshida, K. Kamigaki, Y. Nakagawa, Physica B 149(1988)334.
[68] E. Burzo, D. P. Lazar, J. Solid State Chem., 16(1976)257.
[69] J. Arout Chelvane, G. Markandeyulu, International Symposium of Reaserch Students on Materials Science and Engineering, December 20-22, 2004, Chennai, India. [70] H. Nakamura, M. Moriwaki, M. Shiga, K. Inoue, Y. Nakamura, A.V. Tsvyashenko,
[73] B. Gicala, Praca doktorska, Kraków , 1996.
[74] P. Stoch, J. Pszczoªa, P. Guzdek, J. Chmist, A. Pa«ta, J. Alloys Compd. 394(2005)116.
[75] P. Stoch, Praca doktorska, Kraków , 2004.
[76] A. Jabªo«ska, J. Pszczoªa, A. Krawczyk, P. Guzdek, A. Zwo¹niak, P. Stoch, J. Chmist, A. Pa«ta, J. Alloys Compd. 455(2008)55.
[77] A. Stoch, P.Guzdek, P. Stoch, J. Pszczoªa, J. Chmist, A. Pa«ta, K. Kogut, J. Alloys Compd. (w druku).
[78] A. Stoch, Praca doktorska, Otwock - wierk , 2006.
[79] H. Ibach, H. Lüth, Fizyka ciaªa staªego, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa, 1996.
[80] Frank J. Blat, Fizyka zjawisk elektronowych w metalach i póªprzewodnikach, PWN, Warszawa, 1973.
[81] K. N. R. Taylor, Contemp. Phys., 11(1970)423.
[82] S. Legvold, in Ferromagnetic Materials, Vol.1, edited by E.P.Wohlfarth, North-Holland, Amsterdam,1980.
[83] R. Hauser, A. Indinger, E. Bauer, E. Gratz, J. Magn. Magn. Mat., 140-144(1995)799. [84] Y. Muraoka, M. Shiga, Y. Nakamura, J. Phys. Soc. Japan 42(1977)2067.
[85] R. Hauser, E. Bauer, E. Gratz, Phys. Rev. B, 57(1998)2904.
[86] E. Gratz, H. Sassik, H. Nowotny, J. Phys F: Metal Phys., 11(1981)429.
[87] A.T. Burkov, T. Nakama, K. Kohama, T. Shimoji, K. Shintani, R. Shimabukuro, K. Yagasaki, E. Gratz, J. Magn. Magn. Mat., 177-181(1998)1069.
[88] S. Hirooka, J. Phys.: Condens. Matter, 12(2000)5669.
[89] T. Okamoto, H. Fujii, S. Takeda, T. Hihara, J. Less. Comm. Metals, 88(1982)181. [90] A.R. Piercy, K. N. R. Taylor, J. Phys. C: Solid State Phys., 1(1968)1112.
[91] H. Fujii, J. Fujimoto, S. Takeda, T. Hihara, T. Okamoto, J. Magn. Magn. Mater. 31-34(1983)223.
[92] A. Tari, R. Kuentzler, J. Magn. Magn. Mater. 53(1986)359.
[93] A. R. Chowdhury, G. S. Collins, C. Hohenemser, Hyper ne Interactions, 15/16(1983)511.
[94] X. S. Chang, C. Hohenemser, Phys. Rev. B, 37(1998)261.
[95] D. Gumprecht, P. Steiner, G. Crecelius, S. Hufner, Phys. Lett., 34A(1971)79. [96] M. A. Kobeissi, C. Hohenemser, Hyper ne Interactions, 4(1978)480.
[97] U. Bertelsen, J. M. Knudsen, H. Krogh, Phys. Stat. Sol., 22(1967)59. [98] L. M. Levinson, M. Luban, S. Shtrikman, Phys. Rev., 177(1969)864. [99] D. G. Howard, B. D. Dunlap, J. G. Dash, Phys. Rev. Lett., 15(1965)628.
[100] C. E. Johnson, Hyper ne Interactions, 49(1989)19.
[101] C. Hohenemser, N. Rosov, A. Kleinhammes, Hyper ne Interactions, 49(1989)267. [102] J. Pszczoªa, K. Krop, J. Magn. Magn. Mat., 59(1986)95.
[103] P. G. de Gennes, J. de Phys. Rad. 23(1962)510. [104] E. C. Stoner, Proc. Roy. Soc., 165A(1938)372.
[105] T. Inoue, S. G. Sankar, R. S. Craig, W. E. Wallace, J. Phys. Chem. Solids, 38(1977)487.
[106] M. Shimizu, Rep. Prog. Phys., 44(1981)329.
[107] J. Inoue, M. Shimizu, J. Phys. F.:Metal Phys., 18(1988)2487.
[108] T. Moriya, Spin- uctuations in Itinerant Electron Magnetism, Springer, Berlin, 1985. [109] P. Mohn, E. P. Wohlfarth, J. Phys. F: Met. Phys., 17(1987)2421.
[110] A.R. Piercy, K. N. R. Taylor, J. Apl. Phys., 39(1968)1096. [111] N.H. Duc, T.D. Hien, J.J.M. Franse, Acta Phys. Pol. A (1985).
[112] N.H. Duc, T.D. Hien, P.E. Brommer, J.J.M. Franse, J. Phys. F: Met. Phys., 18(1988)275.
[113] W. Steiner, E. Gratz, H. Ortbauer, H.W. Camen, J. Phys. F: Met. Phys., 8(1978)1525.
[114] G. Hilscher, N. Pillmayr, C. Schmitzer, E. Gratz, Phys. Rev. B, 37(1988)3480. [115] J.J.M. Franse, T.D. Hien, N.H.K. Ngan, N.H. Duc, J. Magn. Magn. Mat.
39(1983)275.
[116] G.J. Bowden, R.K. Day, J. Phys. F: Met. Phys., 8(1978)533.
[117] T. Gerstenkorn, T. ródka, Kombinatoryka i rachunek prawdopodobie«stwa, PWN, Warszawa, 1972.
[118] W. Feller, Wst¦p do rachunku prawdopodobie«stwa, PWN, Warszawa, 1977.
[119] A. Popoulis, Prawdopodobie«stwo, zmienne losowe i procesy stochastyczne, WNT, Warszawa, 1972.
[120] G.J. Bowden, D.St.P. Bunbury, A.P. Guimaraes, R.E. Snyder, J. Phys. C (proc. Phys. Soc.) 1(1968)1376.
[121] G.K. Wertheim, Mössbauer Eect, Academic Press, New York and London, 1964. [122] G.K. Wertheim, V. Jaccarino, J.H.Wernick, Phys. Rev. 135(1964)A151.
[123] J. ukrowski, Program "Moss".
[124] A. Hrynkiewicz, D. Kulgawczuk, Spektroskopia mössbauerowska, w: Metody bada« mineraªów i skaª, red. A. Bolewski, E. abi«ski, Wyd. Geologiczne, Warszawa, 1988. [125] M.P. Dariel, U. Atzmony, D. Lebenbaum, Phys. Stat. Sol. B59(1973)615.
[128] P. Stoch, J. Pszczoªa, P. Guzdek, M. Wzorek, A. Jabªo«ska, J. Suwalski, L. D¡brow-ski, J. Alloys Compd., 384(2004)25.
[129] P.Guzdek, J. Pszczoªa, P. Stoch, A. Stoch, J. Suwalski, Mössbauer efect studies of Y (F e1−xCox)2 intermetallics, J. Alloys Compnd. (w druku).
[130] H. Ortbauer, W. Steiner, R. Haferl, Phys. Stat. Sol. 39(1977)157. [131] A. Oppelt, K.H.J. Buschow, J. Phys. F: Metal Phys., 3(1973)L212.
[132] P.C.M. Gubbens, J.H.F. Apeldoorn, A.M. Van der Kraan, K.H.J. Buschow, J. Phys. F: Metal Phys., 4(1974)921.
[133] Y. Muraoka, M. Shiga, Y. Nakamura, Phys. Stat. Sol. (a), 42(1977)369.
[134] P.Guzdek, J. Pszczoªa, P. Stoch, A. Stoch, J. Suwalski, Mössbauer efect studies of (Y1−xGdx)(F e0.7Co0.3)2 intermetallics, J. Alloys Compd. (w przygotowaniu). [135] M. Shimotomai, H. Miyake, S. Komatsu, M. Doyama, Hyper ne Interactions,
11(1981)223.
[136] F. Van der Woude, G.A. Sawatzky, Phys. Rep. 12(1974)335.
[137] D. Singh, Planewaves, pseudopotentials and the LAPW - method, Kluwer Academic Publishing ( 1994 ), ISBN 0-7923-9421-7.
[138] O.K. Andersen, Physical Review B, 12(1975)3060.
[139] S. Cottenier, Density Functional Theory and the Family of (L)APW - me-thods: a Step - by - Step Introduction, ( Instituut voor Kern - en Stralings-fysica, K.U. Leuven, Belgium ), 2002, ISBN 90-807215-1-4 ( to be found at http://www.wien2k.at/reg.user.textbooks ).
[140] P. Blaha, K. Schwartz, G. K. H. Madsen, D. Kvasnicka and J. Luitz, WIEN2k, An Au-gmented Plane Wave + Local Orbitals Program for Calculating Crystal Properties, Karlheinz Schwartz, Techn. Universitat Wien, Austria, 2001, ISBN 3-9501031-1-2. [141] P. Blaha, K. Schwartz, P. Sorantin, S.B. Trickey, in Comput. Phys. Commun.
59(1990)399.
[142] K. Schwartz, P. Blaha, Comput. Mater. Sci., 28(2003)259.
[143] J.P. Perdew, S. Burke, M.E. Ernzerhof Phys. Rev. Lett. 77(1996)3865. [144] V.I. Anisimov et al., Phys. Rev. B, 48(1993)16929.
[145] R. Zalecki, P. Stoch, P. Guzdek, A. Koªodziejczyk, J. Pszczoªa, J. Alloys Compd. 442(2007)292.
[146] P.Guzdek, P. Stoch, J. Pszczoªa, Band structure calculation of Y (F e1−xCox)2, J. Alloys Compnd. (w druku).
[147] G.M. Fichtenholtz, Rachunek ró»niczkowy i caªkowy, PWN, Warszawa, 2005. [148] V.S. Pokatilov, J. Magn. Magn. Mat. 189(1998)189.
[149] J.G.M. Armitage, T. Dumelow, R.H. Mitchell, P.C. Riedi, J.S. Abell, P. Mohn, K. Schwarz, J. Phys. F: Metal Phys., 16(1986)L141.
[150] D. Guenzburger, R.R. Sobral, A.P. Guimaraes, J. Phys.: Condens. Matter, 6(1994)2385.
[151] H. Yamada, J. Inoue, K. Terao, S. Kanda, M. Shimizu, J. Phys. F: Metal Phys., 14(1984)1943.
Skorowidz
bezkontaktowy zapªon, 15 caªka wymiany, 13czynnik de Gennesa, 50 czynnik Debye'a-Wallera, 64 czynnik dopasowania ksztaªtu, 16 czynnik jako±ci dopasowania χ2, 16 czynnik Lande, 12, 80
czynnik oczekiwany dopasowania, 16 czynnik wa»ony dopasowania, 16 dystrybuanta, 130, 147
efekt Mössbauera, 88
efekt magnetoelektryczny, 10 energia Fermiego, 13, 129
energia rozszczepienia podpasm, 12, 155 faza Lavesa, 14 ferrimagnetyk, 10 Fullprof, 16 funkcja DOS(E), 129 funkcja Dos(E), 129 funkcja pokrywaj¡ca, 78 g¦sto±¢ stanów, 13, 129 gaz ochronny, 15
gradient pola elektrycznego, 87 grupa przestrzenna Fd3m, 14 inwertorowe ¹ródªo pr¡du, 15 komórka elementarna, 14 kontakty napi¦ciowe, 38 kontakty pr¡dowe, 38
krzywa Slatera - Paulinga, 12 ªuk elektryczny, 15
magnesy trwaªe, 10
magnetyczne pole nadsubtelne, 12, 87 materiaªy multiferroiczne, 10
mediana, 131
metal przej±ciowy, 10
metoda ±rednich energii elektronów, 159 metoda Debye'a - Scherrera - Hulla, 16 metoda FLAPW, 128
metoda sztywnych pasm, 156
model Stonera, 13
model sztywnych pasm, 13 moment magnetyczny, 12, 151 momenty centralne, 130 momenty statystyczne, 129 nadwa»ki, 15
o± ªatwa magnetyzacji, 87
odchylenie standardowe energii, 130, 146 oddziaªywania wymienne, 12 odlegªo±¢ mi¦dzypªaszczyznowa, 16 oporno±¢ elektryczna, 38 oporno±¢ fononowa, 39 oporno±¢ magnetyczna, 39, 42 oporno±¢ resztkowa, 39 oporno±¢ wªa±ciwa, 38
orbitalny moment magnetyczny, 13 póªszeroko±¢ pasma, 141
pakiet obliczeniowy WIEN2k, 129 parametr komórki elementarnej, 16, 20 parametr rozszczepienia kwadrupolowego, 87 pasma 3d, 12 pasmo przewodnictwa, 13 piªa diamentowa, 38 piec ªukowy, 15 podpasmo mniejszo±ciowe 3d, 12 podpasmo wi¦kszo±ciowe 3d, 12 podsie¢ metalu przej±ciowego, 10 podsie¢ ziemi rzadkiej, 10
podstawienie Co/Ni, 27 podstawienie Fe/Co, 24 podstawienie M/L, 31 podstawienie Mn/Fe, 20 podstawienie Y/Gd, 30 poziom Fermiego, 12 prawo Ohma, 38
pro l momentu magnetycznego, 151 promie« atomowy, 20
promienie jonowe, 30
przesyni¦cie izomeryczne, 87
przybli»enie cienkiego absorbenta, 88 reguªa Matthiesena, 39
reguªa Vegarda, 20 rozkªad Bernoulliego, 86
±redni czynnik de Gennesa, 77 ±redni moment magnetyczny, 12, 154 ±rednia energia podpasma, 130 ±rednia liczba elektronów 3d, 13, 32 strefa Brillouina, 129
struktura elektronowa, 128
struktura regularna typu MgCu2, 14 synteza materiaªów, 15 temperatura Curie, 54 temperatura Debye'a, 39 temperatura wygrzewania, 15 tygiel miedziany, 15 wariancja, 130 warunek Braggów, 16 widma mössbauerowskie, 62 widmo mössbauerowskie, 89 wska¹nik asymetrii, 131, 144 wska¹nik poªo»enia, 131 wska¹nik skupienia, 131, 145 wska¹nik zmienno±ci, 131, 143 wska¹niki Millera, 16 zale»no±¢ Blocha-Grüneisena, 39 ziemia rzadka, 10 zwi¡zki mi¦dzymetaliczne, 10