Korzyści wdrażania innowacji na poziomie przedsiębiorstwa Na poziomie przedsiębiorstwa korzyści ekonomiczne procesów

wdroże-niowych to konkretnie nowe produkty, bądź produkty zmodernizowane, zaspo-kajające stare bądź nowe potrzeby nabywców, nowe procesy technologiczne, nowe systemy organizacyjne czy zastosowanie nowego postępowania marke-tingowego w realizacji procesu wdrożeniowego. Nowe produkty bądź produkty zmodernizowane są źródłem efektów ekonomicznych, dzięki którym firmy dy-namicznie się rozwijają, modernizują i unowocześniają. Można wyróżnić ko-rzyści ekonomiczne bezpośrednie oraz pośrednie.

Do bezpośrednich korzyści zalicza się:

 wzrost sprzedaży spowodowany wzrostem popytu na nowe bądź zmoder-nizowane produkty,

 wzrost zysków w wyniku sprzedaży nowych bądź udoskonalonych pro-duktów,

 wzrost liczby klientów (w tym stałych czy strategicznych),

 zwiększenie asortymentu produkcji, wycofywanie starych asortymentów,

 poprawa jakości produktów, m.in. poprzez wprowadzanie standaryzacji, normalizacji, certyfikacji.

Lidia Białoń 36

Korzyściami pośrednimi są:

 wzrost udziału w rynku,

 wejście na nowe rynki, rynki globalne,

 wzrost eksportu,

 poprawa pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa, możliwość szybkiego reagowania na zmienne potrzeby rynku.

Można także wyróżnić korzyści towarzyszące czy prestiżowe. Są to:

 udział firm w różnych konkursach i wygrywanie nagród,

 udział firm w targach,

 uznanie władz regionalnych, lokalnych,

 wzrost powiązań biznesowych z instytucjami otoczenia biznesowego i ban-kowego, otoczenia nauki, a także z klientami, wzrost powiązań instytu-cjonalnych z UE,

 wzrost wiedzy pracowników,

 wzrost częstotliwości i zakresu szkoleń pracowników, a także konsumentów,

 wprowadzanie nowych systemów zarządzania procesowego.

Wymienione korzyści prestiżowe w przyszłości przekształcą się w konkretne korzyści ekonomiczne, poprzez np. pozyskanie większej liczby klientów.

Zastosowanie nowych procesów technologicznych powoduje także powsta-wanie korzyści bezpośrednich i pośrednich w przedsiębiorstwie wdrażającym.

Do bezpośrednich zaliczyć można:

 użycie do procesów technologicznych tańszych, ale lepszych materiałów, co wpływa na jednostkowy koszt wytworzenia produktu,

 użycie tańszych źródeł energii (np. biomasa), co zmniejsza koszt wytwa-rzania,

 użycie w większym zakresie odpadów, co pozwala na oszczędność su-rowców i półfabrykatów,

 użycie w procesach technologicznych materiałów wtórnych (recykling), co doprowadza do obniżki kosztów wytwarzania,

 zastosowanie technologii obojętnych dla środowiska przyrodniczego lub chroniących je, co doprowadza np. do zmniejszenia opłat środowisko-wych,

 zwiększenie elastyczności produkcji,

 obniżenie kosztów pracy na jednostkę produkcji,

 poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy.

Korzyści bezpośrednie zastosowań nowych technologii znajdujące wyraz w obniżeniu kosztów wytwarzania wpływają na poziom cen (na ich obniżenie) produktów wytwarzanych za pomocą nowych technologii, co w efekcie może spowodować wzrost popytu na te produkty. Natomiast przy utrzymaniu tej sa-mej ceny a mniejszym koszcie, w firmie nastąpi wzrost stopy zysku.

Do korzyści pośrednich zaliczyć należy, w związku z powyższym, wzrost udziału w rynku i pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Efektem

oddalo-Korzyści ekonomiczne działalności innowacyjnej 37 nym w czasie będzie wzrost prestiżu firmy jako firmy przyjaznej dla środowi-ska przyrodniczego oraz dla społeczności lokalnych.

Przedsiębiorstwo osiąga wyższe korzyści gdy planuje i realizuje strategię li-dera rynkowego, a także lili-dera technologicznego. Osiąga tzw. rentę wyprzedze-nia. Wówczas jednak ponosi wyższe nakłady na B+R czy też na współpracę międzynarodową, które to wydatki stanowią jednak poważną inwestycję w dzia-łalności innowacyjnej (ponosi tzw. koszty przodownictwa).

Na poziomie przedsiębiorstw mają miejsce także innowacje i inwestycje ty-pu infrastrukturalnego, np. oczyszczalnie ziemi, wody, powietrza – zmniejsza-jące intensywność zatruwania środowiska przyrodniczego czy też urządzenia zwiększające bezpieczeństwo pracy. Są to tzw. innowacje ekologiczne. Jak widać, ich efekty ujawniają się pod postacią większego bezpieczeństwa zarówno pracy i życia, zarówno w firmie, jak i poza nią. Do innowacji ekologicznych zalicza-my także produkty ekologiczne, nie szkodzące zdrowiu człowieka, jak i procesy technologiczne oszczędzające środowisko przyrodnicze.

Wyróżnione korzyści innowacji marketingowych powodują wzrost popytu a tym samym wzrost udziału w rynku spowodowany wzrostem sprzedaży. Ko-rzyści innowacji w zakresie organizacji i zarządzania mogą przejawić się w lep-szej organizacji czasu pracy (zmniejszenie pracochłonności), zmniejszanie re-klamacji czy też wzrostu wydajności pracy pracowników w wyniku wdrożenia nowych systemów motywacyjnych. Ostatecznie innowacje w organizacji znajdą wyraz w obniżeniu kosztów jednostkowych, co pozostaje w ścisłym związku z możliwością obniżenia ceny produktów rynkowych. Innowacje w zarządzaniu to także sporządzanie strategii działalności innowacyjnej, a nade wszystko wdra-żanie innowacji zarządczych. Przy okazji opowiadam się za tezą, iż współcze-śnie najważniejszymi są innowacje w zarządzaniu. Często bowiem zarządzanie a raczej błędy w zarządzaniu stanowią poważną barierę wdrażania innowacji produktowych, procesowych i marketingowych.

Niewątpliwą i znaczącą korzyścią działalności innowacyjnej jest przyrost wiedzy, kwalifikacji, umiejętności i doświadczenia uczestników tej działalności.

I choć nie są to stricte korzyści ekonomiczne, to jednak tworzą nowy potencjał innowacyjny, stanowiący podstawę dalszej, szerszej działalności innowacyjnej.

Korzyści działalności innowacyjnej są trudne do jednoznacznej oceny w ka-tegoriach ekonomicznych, finansowych. Ważnym problemem jest dbałość ze strony przedsiębiorstwa o wzrost wszystkich korzyści, zarówno wymiernych jak i niewymiernych. Czynnikiem tego wzrostu są:

 poprawne zaprojektowanie procesów innowacyjnych z przestrzeganiem zasady zgodności celów działalności innowacyjnej z celami przedsiębior-stwa i jego pracowników,

 poprawne zarządzanie procesami wdrożeniowymi,

 budowanie pro efektywnościowej kultury organizacyjnej w realizacji mi-sji przedsiębiorstwa,

 skrupulatne liczenie i monitorowanie kosztów,

Lidia Białoń 38

 dobór wykwalifikowanych i zaangażowanych pracowników do realizacji zamierzeń innowacyjnych i kreujących je,

 nade wszystko wiedza o warunkach prowadzenia działalności innowacyj-nej i możliwościach uzyskania znacznych korzyści.

Korzyści innowacji zwiększają wartość firmy. W ramach sprawnego zarzą-dzania zachodzi potrzeba ich analizy w czasie oraz w przestrzeni (pomiędzy przed-siębiorstwami). Wymaga to zbudowania wiązki mierników, które wyrażałyby po-ziom, dynamikę i strukturę tych korzyści. Porównanie uzyskanych wskaźników byłoby cennym materiałem informacyjnym do budowy strategii rozwoju firmy.

Mierniki powinny dotyczyć potencjału innowacyjnego, procesów oraz efektów działalności przedsiębiorstw oraz jego konkurentów. Można też sięgnąć do in-formacji o korzyściach działalności innowacyjnej firm zagranicznych.

4. Korzyści z uczestnictwa przedsiębiorstw w sieci jako innowacji