4.2. Koszty instytucjonalne internacjonalizacji kapitałowej i niekapitałowej
5.1.5. Liczebno ść próby badawczej W ramach prowadzonych bada
elektronicznego kwestionariusza
przedstawione w podrozdziale 5.1.6.
minimalna liczebność próby dla poziomu istotno szacunku71 5% i wielkości frakcji
331; Ott i Hildebrand 1998, s. 719
poziomu ufności 95% powodowało wzrost liczebno na ograniczenie budżetowe oraz czasowe
czym 14 z nich zostało odrzuconych ze wzgl oraz błędy merytoryczne73
oznaczała, że przy zachowaniu d reprezentatywna dla poziomu ufno
Zebrany materiał empiryczny pochodził od firm produkcyjnych, których podział branżowy przedstawiono na w
Wykres 5.1. Podział branżowy badanych przedsi
Źródło: opracowanie własne.
70 Dziewięć przypadków zostało zbadanych za pomoc elektronicznej.
71
Przyjmuje wartości od 0 do 1 i mówi o tym, jaki stopie dopuszczalny błąd szacunku, tym mniejsza wymagana liczebno 72 Spodziewany rozkład odpowiedzi. W przypadku niemo frakcji przyjmuje się wartość równą 0,5.
73 Istniała uzasadniona obawa odnośnie do jako
dotyczące częstotliwości transakcji dokonywanych na rynkach zagrani 74 Ankiety zostały rozesłane do wszystkich przedsi
kontaktowe (1352). Stopę zwrotu liczono w stosunku do ankiet niebudz 10% 10% 8% 8% 7% 6% 4% 3% 3% 3% 3% ść próby badawczej
W ramach prowadzonych badań posłużono się ankiet
elektronicznego kwestionariusza70. Szczegóły dotyczące jego konstrukcji z przedstawione w podrozdziale 5.1.6. Przy populacji firm wynoszą
ść próby dla poziomu istotności 90%, przy dopuszczalnym bł ści frakcji72 0,5 wynosi 229 podmiotów [Aczel 2000, s. 329 331; Ott i Hildebrand 1998, s. 719-723; Paradysz 2005, s. 169
ci 95% powodowało wzrost liczebności próby do 306 firm.
żetowe oraz czasowe pozyskano 89 odpowiedzi ankietowych, p czym 14 z nich zostało odrzuconych ze względu na niekompletność
73 (5). Stopa zwrotu ankiet wyniosła 5,5 przy zachowaniu dotychczasowej wielkości frakcji
dla poziomu ufności 84,5%, dopuszczalnego błędu szacunku 8% Zebrany materiał empiryczny pochodził od firm produkcyjnych, których
przedstawiono na wykresie 5.1.
Podział branżowy badanych przedsiębiorstw
przypadków zostało zbadanych za pomocą wywiadu bezpośredniego opartego na formularzu anki
ci od 0 do 1 i mówi o tym, jaki stopień błędu jesteśmy w stanie zaakceptowa d szacunku, tym mniejsza wymagana liczebność próby.
Spodziewany rozkład odpowiedzi. W przypadku niemożliwości wyznaczenia a priori
ść równą 0,5.
Istniała uzasadniona obawa odnośnie do jakości podanych odpowiedzi, na które wskazywały m.in. nie ci transakcji dokonywanych na rynkach zagranicznych.
Ankiety zostały rozesłane do wszystkich przedsiębiorstw, które w bazie Amadeus udost zwrotu liczono w stosunku do ankiet niebudzących zastrzeżeń.
25%
15% 10%
3%
Produkcja artykułów spożywczych
Produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych Produkcja napojów
Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urz Inne
Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep Produkcja mebli
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych Produkcja urządzeń elektrycznych
Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych
Produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych oraz leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych
142 ę ankietą w formie jego konstrukcji zostaną firm wynoszącej 1499 firm dopuszczalnym błędzie [Aczel 2000, s. 329-Paradysz 2005, s. 169-186]. Przyjęcie
ci próby do 306 firm. Ze względu pozyskano 89 odpowiedzi ankietowych, przy du na niekompletność odpowiedzi (9) ,5%74. Wartość ta byłaby to próba ędu szacunku 8%. Zebrany materiał empiryczny pochodził od firm produkcyjnych, których
redniego opartego na formularzu ankiety
my w stanie zaakceptować. Im wyższy
a priori wartości wielkości
ci podanych odpowiedzi, na które wskazywały m.in. nieścisłości biorstw, które w bazie Amadeus udostępniły dane
ż ń.
, gdzie indziej niesklasyfikowana
ączeniem maszyn i urządzeń
Produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep
Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
Produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych
Najwięcej przedsiębiorstw (25%) zajmowało si spożywczych, przy czym były to zarówno produkty konserwowe (np. konserwy rybne). Do
się produkcją maszyn prze
stosowane w hutnictwie i górnictwie. W dalszej kolejno napojów (10%) oraz wyrobów chemicznych (10%). rozproszone i nie stanowiły du
Jak wspomniano w podrozdziale 5.1.2 przedsiębiorstwa zatrudniają
ujawnia, że 35% próby (26 podmiotów) między 100 a 249 pracowników, 20
liczbie 250 do 499 pracowników, a pozostałe pracowników (wykres 5.2).
Przedsiębiorstwa, które
pod względem doświadczenia w funkcjonowaniu na zagranicznych rynkach. W próbie znalazły się zarówno przedsi
działalność przed okresem transformacji gospodarc przedsiębiorstwa, które zintensyfikowały swoj
ustrojowych (48%), a także firmy, które na rynkach zagranicznych zaistniały około dekady temu (28%).
Wykres 5.2. Podział badanych przedsi zatrudnienia
Źródło: opracowanie własne.
75
Przy tworzeniu podziału za datę graniczn
cej przedsiębiorstw (25%) zajmowało się produkcj
ywczych, przy czym były to zarówno produkty świeże (np. nabiał), jak i konserwowe (np. konserwy rybne). Dość znaczący udział miały także firmy zajmuj
maszyn przemysłowych (15%), wśród których przewa stosowane w hutnictwie i górnictwie. W dalszej kolejności ulokowali si
napojów (10%) oraz wyrobów chemicznych (10%). Pozostałe branże były stosunkowo rozproszone i nie stanowiły dużego udziału w strukturze badanych podmiotów.
Jak wspomniano w podrozdziale 5.1.2, pod uwagę były
biorstwa zatrudniające powyżej 100 pracowników. Szczegółowy rozkład (26 podmiotów) stanowiły przedsiębiorstwa o ł
pracowników, 20% (15 podmiotów) – przedsiębiorstwa o ł 499 pracowników, a pozostałe 45% (34 podmioty) – firmy powy
biorstwa, które wzięły udział w badaniu, były także dość
świadczenia w funkcjonowaniu na zagranicznych rynkach. W próbie zarówno przedsiębiorstwa, które rozpoczęły swoją
przed okresem transformacji gospodarczej w Polsce zintensyfikowały swoją ekspansję krótko
że firmy, które na rynkach zagranicznych zaistniały około
badanych przedsiębiorstw ze względu na wielko
ę graniczną przyjęto 1990 rok. 35% 20% 45% 100-249 250-499 500-… 143 ę produkcją artykułów że (np. nabiał), jak i cy udział miały także firmy zajmujące ród których przeważały maszyny ci ulokowali się producenci że były stosunkowo strukturze badanych podmiotów.
były brane tylko Szczegółowy rozkład ębiorstwa o łącznej liczbie ębiorstwa o łącznej firmy powyżej 500
że dość zróżnicowane wiadczenia w funkcjonowaniu na zagranicznych rynkach. W próbie ęły swoją zagraniczną zej w Polsce75 (24%), jak i krótko po zmianach e firmy, które na rynkach zagranicznych zaistniały około
ględu na wielkość
249 499 …
W szczegółowym przekroju, dodaj wielkości przedsiębiorstw, okazuje si
na zagranicznych rynkach,
(17%). Odwrotnie przedstawia si internacjonalizacji – tu przewa zrozumiały i nie budzi wię
empirycznych [por. np. Brouthers i Nakos 2004].
Wykres 5.3. Podział badanych przedsi
zatrudnienia i doświadczenie w funkcjonowaniu zagranic
a – w kolumnie 100-249 wartość nie sumuje si
Źródło: opracowanie własne.
Podsumowując struktur
najważniejszych statystyk opisowych jej dotycz Badane przedsiębiorstwa zatrudniały
środkowa (mediana) wyniosła o wiele mniej, gdy
generują średnio 48% swoich przychodów poza Polsk umiarkowanie dodatnio skorelowana z li
rynki firmy dokonały ekspansji.
krajów, ale mediana tej cechy ma jednak warto Firmy te mają już dość znaczą
średnio ponad 17 lat. Uwzgl doświadczenia nie powinno si
można zauważyć, że na rynkach generuj
17% 16% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 100
W szczegółowym przekroju, dodając do powyższego podziału element biorstw, okazuje się, że firmy, które mają największe do
, to podmioty zatrudniające powyżej 500 pracowników dwrotnie przedstawia się sytuacja w przypadku do
tu przeważają firmy najmniejsze (17%). Rozkład ten jest do zrozumiały i nie budzi większych kontrowersji w świetle dotychczasowych bada empirycznych [por. np. Brouthers i Nakos 2004].
badanych przedsiębiorstw ze względu na wielko świadczenie w funkcjonowaniu zagranicąa
ść nie sumuje się do 35 ze względu na zaokrąglenia.
ąc strukturę zebranej próby badawczej, warto przedstawi tyk opisowych jej dotyczących (tabela 5.3).
ębiorstwa zatrudniały średnio 1102 osoby, przy czym warto rodkowa (mediana) wyniosła o wiele mniej, gdyż 400 pracowników. Firmy te
rednio 48% swoich przychodów poza Polską, a warto
umiarkowanie dodatnio skorelowana z liczbą pracowników i liczbą krajów, na których firmy dokonały ekspansji. Średnia liczba kierunków ekspansji firmy wynosi 17 krajów, ale mediana tej cechy ma jednak wartość niższą – wynoszą
ść znaczące doświadczenie na rynku zagranicznym, które wynosi nio ponad 17 lat. Uwzględniając zastrzeżenie Dow i Larimo [2009], wiadczenia nie powinno się rozpatrywać w kontekście pełnej internacjonalizacji,
na rynkach generujących najwyższe przychody firmy
17% 3% 8% 16% 12% 20% 1% 5% 17% 100-249 250-499 500-… 24-… 12-23 ...-11 144 ższego podziału element ą ększe doświadczenie żej 500 pracowników sytuacja w przypadku dość niedawnej firmy najmniejsze (17%). Rozkład ten jest dość le dotychczasowych badań
ze względu na wielkość
warto przedstawić kilka
rednio 1102 osoby, przy czym wartość 400 pracowników. Firmy te ą, a wartość ta jest ą krajów, na których rednia liczba kierunków ekspansji firmy wynosi 17 wynoszącą 10 krajów. ynku zagranicznym, które wynosi enie Dow i Larimo [2009], że cie pełnej internacjonalizacji, sze przychody firmy funkcjonują
… 23 11
145 już od średnio 13 lat, czyli około 4 lata krócej. W obu przypadkach mediany tych cech są bardzo zbliżone do średnich.
Tabela 5.3. Podstawowe statystyki opisowe próby badawczej
Cecha Ś re d n ia M in im u m M a k si m u m O d ch .s td M ed ia n a a Liczba pracowników 1102 100 18500 2358 400
Procent sprzedaży generowany zagranicą
(w %) 48 2 95 24,7 50
Liczba krajów (poza Polską), w której
obecna jest firma 17,053 1 70 15,15 10
Doświadczenie na rynku zagranicznym (w
latach) 17,453 2 43 8,043 18
Doświadczenie w kraju zagranicznym
generującym najwyższe przychody (w latach) 13,253 2 30 6,903 12 a – wartość środkowa badanej cechy. Powyżej i poniżej jej wartości znajduje się tyle samo obserwacji.
Źródło: opracowanie własne.