Przebóstwienie i uczestnictwo nie dokonują się bez zaangażowania ze strony ludzkiej osoby. Powołując się na słowa św. Jana Damasceńskiego, Jan Paweł II mówi o konieczności łaski Boga iwysiłku człowieka. Wskazują na to przykłady wielu męczenników i świętych, „których łaska i wysiłek podejmowany na drodze dobra uczyniły bardzo podobnymi do Chrystusa”44.
Świętość wymaga zatem wysiłku ze strony ludzkiej osoby. Według Jana Pawła II polega on na pracy nad sobą: „Praca nad sobą (...) jest jak najbar-dziej osobistą współpracą z Jezusem Chrystusem, na podobieństwo tej, ja-ka dokonała się w uczniach, wybranych przez Niego (...)Jeżeli słuchamy Jego słowa, jeżeli je rozważamy, jeżeli sięgamy w głąb naszego serca, jeże-li Mu to serce otwieramy, jeżejeże-li razem z Nim kształtujemy w sobie cierpjeże-li- cierpli-wie, wytrwale nowego człowieka”45. Z wypowiedzi tej wynika wyraźnie, że
41JAN PAWEŁ II, List Apostolski Orientale Lumen..., n. 6.
42JAN PAWEŁ II, Słowo do dzieci pierwszokomunijnych zgromadzonych w kościele świętej Rodziny, Zakopane dnia 7 czerwca 1997 roku, n. 1.
43JAN PAWEŁ II, List Apostolski Orientale Lumen..., n. 11.
44TAMŻE, n. 6.
45JAN PAWEŁ II, Homilia w czasie Mszy świętej dla alumnów, młodzieży zakonnej i służby liturgicznej dnia 6 czerwca 1979 roku na Jasnej Górze, n. 2.
praca nad sobą jest współpracą człowieka z Jezusem Chrystusem. A za-tem nie jest ona jedynie ludzkim ćwiczeniem, samowyrzeczeniem, samo-dyscypliną itd. Jest bardziej wsłuchiwaniem się w to, co mówi Pan i wpro-wadzaniem Jego słowa w życie codzienne.
Tak rozumiana praca nad sobą jest określona biblijnym terminem na-wrócenie. Dlatego świętość można rozumieć jako nawrócenie człowieka. Jan Paweł II wyjaśnia, że rozpoczyna się ono od słuchania słowa Bożego, kiedy człowiek – pod Jego wpływem - uświadamia sobie własny grzech i od-dalenie od Pana. Papież pisze, że taka świadomość „staje się skruchą ser-ca, symbolem własnego chrztu, zbawienną wodą łez, przez milczenie oraz poszukiwanie i przyjęcie wewnętrznego spokoju, w którym serce uczy się bić w rytmie Ducha, odrzucając wszelką dwulicowość czy duznaczność”46. Ciągłe nawracanie wiąże Jan Paweł II z sumieniem człowieka. „Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od siebie, podnosić się z wła-snych upadków, ciągle na nowo się nawracać”47. Sumienie jest darem Bo-żym i odgrywa istotną rolę w nawracaniu. Wskazując na przykłady świę-tych męczenników, mówi on o prymacie sumienia: „Bracia Polscy Męczen-nicy, których dzisiaj wspominamy, św. Wojciech, św. Stanisław, św. An-drzej Bobola, św. Maksymilian Kolbe, męczennicy wszystkich czasów, wszyscy oni świadczą oprymacie sumienia i o jego niezniszczalnej godno-ści, o prymacie ducha nad ciałem, o prymacie wieczności nad doczesno-ścią”48. Świętość jest więc związana także z ludzkim sumieniem, któremu należy przyznać w życiu nadrzędną rolę. Zapominanie o sumieniu lub zła formacja sumienia staje się przeszkodą na drodze do świętości.
f) PPiękno
Świętość kryje w sobie piękno. Według Jana Pawła II piękno zawarte w świętości wynika przede wszystkim z miłości. W definicji piękna odwo-łuje się on do słów poety: „Cóż wiesz o pięknem?...Kształtem jest Miłości” (Cyprian Kamil Norwid, Promethidion. Bogumił)49. Jeśli więc piękno jest kształtem miłości, to człowiek, który nią żyje, staje się piękny. Co więcej, miłość pozwala mu również „odnajdywać świat jako odbicie piękna Stwór-cy i miłości Odkupiciela”50. Odkrywanie piękna w świecie polega nie tylko Włodzimierz Wołyniec – Powołanie do świętości według Jana Pawła II
46JAN PAWEŁ II, List Apostolski Orientale Lumen..., n. 12.
47JAN PAWEŁ II, Homilia w czasie Mszy świętej odprawionej na wzgórzu Kaplicówka, Skoczów dnia 22 maja 1995 roku, n. 3.
48JAN PAWEŁ II, Homilia w czasie Liturgii Słowa odprawionej przed kościołem Braci Polsich Męczenników..., n. 4.
49JAN PAWEŁ II, Przemówienie do przedstawicieli świata kultury zgromadzonych w kościele świętego Krzyża, Warszawa dnia 13 czerwca 1979 roku, n. 5.
50JAN PAWEŁ II, List Apostolski Orientale Lumen..., n. 14. 04_wolyniec.QXD 10/25/2006 9:22 AM Page 67
na doświadczeniu piękna przyrody w górskich krajobrazach, przy zacho-dzie słońca nad brzegiem morza czy w innym uroczych zakątkach świata. Papież twierdzi, że odkrywa się je także i przede wszystkim przez „budo-wanie braterstwa między ludźmi i w wielkodusznym niesieniu pomocy najuboższym”51. Z wypowiedzi tej wynika, że piękno jest wymagające, a co za tym idzie – wymagająca jest także świętość. Jan Paweł II stwierdza to wyraźnie, kierując swoje słowo do młodych: „Piękno (...)na tym właśnie po-lega, że jest wymagające i w ten sposób kształtuje prawdziwe dobro czło-wieka oraz promieniuje prawdziwym dobrem”52. A zatem, to, co jest wyma-gające jest równocześnie piękne. Papież uzasadnia takie twierdzenie tym, że piękno emanuje dobro, promieniuje dobrem na innych i wprowadza to dobro na świat. Przykładem są ludzie, którzy wymagają od siebie. Do ta-kich ludzi należą mnisi w tradycji Wschodu, którzy „noszą innych w swo-im sercu i pomagają swo-im w poszukiwaniu Boga”53.
Świętość jako piękno jest darem Boga. Taką myśl wyjaśnia Jan Paweł II odwołując się ponownie do istoty miłości, która tylko wtedy jest piękna, gdy jest przyjmowana przez człowieka jako dar Ducha Świętego: „Miłość, aby była piękna, musi być darem Bożym, musi być wszczepiona w sercach ludzkich przez Ducha Świętego i stale w nich podtrzymywana”54. Ze słów Papieża wynika, że piękna miłość objawia się tylko tam, gdzie działa Duch Święty. Jego działanie jest niczym nieograniczone, jest ono uniwersalne, obejmujące wszystkich ludzi na ziemi, którzy zaczynają prawdziwie kochać. Przez dar i działanie Ducha Świętego objawia się nie tylko piękno miło-ści, ale także piękno ludzkiej osoby. Jan Paweł uzasadnia takie stwierdze-nie w następujący sposób: „Mówimy wtedy o piękstwierdze-nie miłości, ale mówimy też o pięknie człowieka, który w mocy Ducha Świętego jest zdolny do ta-kiej miłości (...) Piękno bowiem jest od Boga, tak jak miłość”55. Takie pięk-no dostrzega on przede wszystkich u tych, którzy znajdują się w zasięgu słowa Bożego i Eucharystii. Dlatego mówi: „Sami nie wiecie, jacy jesteście piękni, kiedy obcujecie z bliska z Chrystusem, z Mistrzem, starając się żyć w łasce uświęcającej”56.
51JAN PAWEŁ II, Homilia w czasie Mszy świętej odprawionej pod Szczytem Jasnej Góry dnia 15 sierpnia 1991 roku, n. 10.
52LR, n. 14.
53Taką myśl wyraża Papież w odniesieniu do wschodniej tradycji mnichów żyjących w monasterach. Chociaż żyją w odcięciu od świata, to jednak kochają ludzi i niosą im konkretną pomoc, zob. JAN PAWEŁ II, List Apostolski Orientale Lumen..., n. 9.
54LR, n. 20.
55TAMŻE.
56JAN PAWEŁ II, Homilia w czasie Mszy świętej dla alumnów, młodzieży zakonnej i służby liturgicznej..., n. 2.
ZAKOŃCZENIE
Rozumienie świętości w ujęciu Jana Pawła II można ukazać w świetle dwóch przypowieści Jezusa Chrystusa. Aspekt antropologiczny świętości ukazuje przypowieść o talentach (por. Mt 25, 14-30; Łk 19, 12-27). Pewien człowiek przekazuje swoim sługom majątek: pierwszemu daje pięć talen-tów, drugiemu dwa, trzeciemu – jeden. Pierwszy i drugi pomnażają swoje talenty przez własną pracę i zaangażowanie. Natomiast trzeci zakopuje otrzymany talent w ziemi. Świętość polega na pełnym rozwoju wszystkich zdolności i talentów, które otrzymuje człowiek od Stwórcy. Dlatego Pan mówi do takich sług: „Dobrze sługo dobry i wierny! Byłeś wierny w rze-czach niewielu, nad wieloma cię postawię: wejdź do radości twego pana” (Mt 25, 23). Zakopanie talentu oznacza zmarnowanie powołania do świę-tości. Ten jeden otrzymany talent jest zdolnością do bezinteresownego da-ru z siebie, czyli zdolnością do miłości. Otrzymuje go każdy człowiek bez wyjątku. Kto nie zakopie tego talentu - nawet jeśli nie otrzyma żadnych in-nych talentów – spełni siebie, zrealizuje siebie, osiągnie świętość.
Świętość w aspekcie chrześcijańskim jest widoczna w przypowieści o krzewie winnym i latoroślach (por. J 15, 1-11). Latorośl oznacza każdego chrześcijanina, który jest złączony z Jezusem Chrystusem, symbolizowa-nym przez krzew winny. Latorośl nie może przynosić owocu sama z siebie, lecz dzięki temu, że trwa w winnym krzewie. Świętość jest więc owocem trwania w Jezusie Chrystusie: „Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przyno-si owoc obfity, ponieważ beze Mnie nic nie możecie uczynić” (J 15, 5).
Trzeba przypominać sobie i innym o powołaniu do świętości. Według Jana Pawła II jest to szczególne zadanie dla osób konsekrowanych. Cytu-jąc słowa swojej Adhortacji Apostolskiej Vita consecrata, Papież stwierdza: „Wasze świadectwo jest potrzebne, aby popierać i umacniać w każdym chrześcijaninie pragnienie doskonałości (...) Fakt, że wszyscy są powołani do świętości, musi stanowić dodatkowy bodziec dla tych, którzy ze wzglę-du na wybraną drogę życia powinni przypominać o tym innym”57.
Sommario
L’articolo La vocazione alla santità secondo Giovanni Paolo II č una riflessione teologica sul tema della santitŕ della persona umana in base dei diversi testi del Papa Giovanni Paolo II. Nella prima parte il tema viene presentato nelle prospetti-va antropologica. La santitŕ prospetti-va concepita come la realizzazione della persona. Se-condo il sistema filosofico di personalismo moderno l’essere di una persona signi-fica il tendere verso la realizzazione di se stesso, il realizzarsi del proprio essere.
Włodzimierz Wołyniec – Powołanie do świętości według Jana Pawła II
57JAN PAWEŁ II, Orędzie do osób konsekrowanych, Częstochowa dnia 04_wolyniec.QXD 10/25/2006 9:22 AM Page 69
La pienezza di questa realizzazione č nient’altro che la santitŕ. In altre parole, la piena realizzazione della persona significa la sua santitŕ.
Il Papa indica l’unico modo del realizzarsi della persona – la vita nella dimen-sione di dono. Soltanto il dono disinteressato fa si che la persona realizzi se stes-sa. La santitŕ della persona consiste anche nella vita nella veritŕ, nel vero amore e nella libertŕ.
Nella seconda parte dell’articolo viene presentata la santitŕ nel senso cristiano. La personale relazione con la persona di Gesů Cristo č il momento decisivo per es-sere una persona santa. Tale relazione significa l’intima unione con Lui e il vivere la nuova vita che č il suo dono – meglio – la partecipazione nella sua vita. La san-titŕ di una persona fa presente il mistero di Dio in questo mondo. La dimensione di mistero nella santitŕ consiste anche nel collegamento tra la santitŕ e la croce – la sofferenza.
La santitŕ va intesa nel contesto ecclesiale. La persona come il membro della Chiesa – la Sposa di Cristo risponde all’amore del Sposo – Gesů Cristo. Questa ri-sposta puň essere spiegata come la santitŕ.
L’essenza della santitŕ consiste nella partecipazione alla vita della Santissima Trinitŕ – secondo la tradione latina, e nella deificazzione – secondo la tradizione greca. Il momento particolare di tale processo č la santa liturgia, prima di tutto l’Eucaristia. Per la santitŕ ci vuole l’agire dell’uomo come persona. Si tratta dello continuo sforzo nel processo della conversione. La santitŕ infine č la bellezza del-la persona. Tale bellezza č unita con l’amore e il vero bene.
Nella conclusione la santitŕ nella dimensione antropologica viene spiegata attra-verso la parabola dei talenti (Mt 25, 14-30), invece la santitŕ nel senso proprio cri-stiano – attraverso la parabola della vite e i tralci (Gv 15, 1-11).
Ks. ddr JJarosław MM. LLipniak
Urodził się 2 lutego 1973 roku w Oławie, jako syn Mariana i Eugenii. Ukończył Liceum Ogólnokształcącym im. Jana III Sobieskiego w Oławie, gdzie złożył egzamin dojrzałości. Następnie wstąpił do Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego (Księża Pallotyni). Po Nowicjacie odbył studia filozoficzne w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie i Wyższym Seminarium Duchownym Diecezji Legnickiej. Dwukrotnie był na stypendium naukowym w Ecole Biblique et Archeologique Française w Je-rozolimie.
Dnia 27 czerwca 1998 roku przyjął diakonat. W tym czasie obronił pracę ma-gisterską pt. Święty Wincenty Pallotti – prekursor Akcji Katolickiej. Następnie 20 maja 1999 r. otrzymał dyplom magisterski ukończenia studiów w zakresie teologii z wyróżnieniem. Święcenia prezbiteratu przyjął w Legnicy w dniu 29 maja 1999 ro-ku, przez posługę Ks. Bpa Tadeusza Rybaka.
Z dniem 28 czerwca 1999 roku został ustanowiony wikariuszem w parafii p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Szczawnie Zdroju, a następnie w 2003 roku w parafii św. Jerzego w Wałbrzychu i w Katedrze Świdnickiej. W czerwcu 2006 r. zostałem ustanowiony rezydentem przy parafii katedralnej w Świdnicy. Od trzech lat jestem kapelanem Służby Więziennej.
W 2003 roku odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej na Papieskim Wydziale Teologicznym. Temat rozprawy to Recepcja Wspólnej Deklaracji w spra-wie nauki o uspraspra-wiedlispra-wieniu w teologii katolickiej. Od 8 maja 2004 roku jest ad-iunktem przy II Katedrze Teologii Dogmatycznej na PWT we Wrocławiu. W Diecezji Świdnickiej pełni funkcję referenta do spraw ekumenizmu i dialogu międzyreligij-nego. Jest redaktorem Biblioteki Diecezji Świdnickiej i członkiem rady duszpaster-skiej. Wykłada teologię dogmatyczną na Papieskim Wydziale Teologicznym i Wy-ższym Seminarium Duchownym w Świdnicy.
Ks. ddr