wych, które zastąpić mogą konferencje i sympozja z rozmaitych dziedzin nauki – matematyki, fizyki, socjologii, politologii, a także humanistyki.
Odbiorca w łatwy sposób otrzymuje informacje zarówno od ekspertów, naukowców, jak i zyskuje opinię użytkownika opierającego swoją wiedzę wyłącznie na doświadczeniu. I tak źródłem naukowym może być strona internetowa, grupa, forum, media społecznościowe, a także blog. Niniej-szy tekst analizuje blogi pod kątem językowym i tematycznym, ukazuje również specyfikę współczesnych blogów literackich, projektowanych przez wybitnych krytyków literackich i naukowców. Blogowanie staje się więc częścią kultury wysokiej i nierzadko zawiera merytoryczne wypo-wiedzi recenzenckie w najwyższym języku literackim.
aktywność i znaczenie opinii,
czyli o powstaniu bloga internetowego
Blog internetowy, mimo że jest zjawiskiem stosunkowo młodym (wzglę-dem literatury czy druku), posiada już swoją historię. Różnorodność tematyczna oraz imponująca liczba blogów w przestrzeni internetowej doprowadziły do powstania blogosfery – płaszczyzny zbierającej wszystkie istniejące blogi (ang. web log – „dziennik sieciowy”, czyli rodzaj strony internetowej zawierającej odrębne, zazwyczaj uporządkowane chrono-logicznie wpisy; umożliwia archiwizację, kategoryzację i tagowanie).
Paulina Okonek w Przyszłości blogosfery opisuje główne założenia i oko-liczności powstania pierwszego bloga:
Termin weblog po raz pierwszy użyty został w 1997 roku przez Johna Bargera, pracownika Northwestern University, dla określenia osobiste-go wpisu na stronie internetowej. Słowo weblog powstało z połączenia wyrazów web i log. Dwa lata później Peter Merholz zastosował wyraz blog, rozbijając termin weblog na „we blog”, czyli „my blogujemy”. Blog to rodzaj strony internetowej, na której autor umieszcza datowane wpisy, wyświetlane zwykle kolejno, zaczynając od najnowszego. Blogi zazwyczaj posiadają system archiwizacji wpisów, możliwość komentowania wpi-sów przez czytelników, a także zestaw linków – tradycyjnie umieszczany w bocznej kolumnie – do blogów polecanych przez autora (tzw. blogroll) i innego rodzaju stron internetowych. W Polsce pierwsze blogi prowadzić
zaczęli redaktorzy branżowego magazynu „Chip”. Definicja bloga była wówczas stosunkowo nieskomplikowana – blog oznaczał „ubogą w for-mie, ale bogatą w treści stronę”, na której autor systematycznie dzieli się z czytelnikami przemyśleniami i doświadczeniami, licząc na odzew innych internautów, w postaci komentarzy do swoich wpisów. Początkowo blogi uważano za zjawisko raczej ambitne. To znaczy blogi prowadzić mieli eksperci w różnych tematach dzielący się swoją wiedzą, doświadczeniem lub obserwacjami, a także osoby, które chciały dzielić się swoimi życio-wymi przemyśleniami w formie blogowego dziennika. Blog – jako forma dostępna dla każdego użytkownika internetu szybko się upowszechnił.
Z drugiej jednak strony, według szacunków portalu Technorati najwyżej 10% wszystkich istniejących dziś blogów jest uaktualnianych regularnie i dynamicznie (Okonek 2010: 4).
Jedną z ciekawszych informacji podanych przez P. Okonek jest cha-rakterystyka autora bloga. Z założenia miał być nim ekspert, jednak sto-sunkowo krótka historia blogosfery pokazuje, że niespodziewanie szybko nastąpił zwrot w blogowaniu, dotyczący nie tylko zawartości strony, ale także jej twórcy. Autorem wpisu mógł być każdy, kto posiadał dostęp do Internetu, a tematem bloga mogło być życie codzienne, zainteresowania, wydarzenia sportowe itd. Tym samym blogowanie stało się popularną formą wymiany poglądów oraz promowania swoich pasji i organizowane było jako indywidualne przedsięwzięcie. Wielość tematów prezentowa-nych przez autorów oraz rodzaj przekazu informacji wymusiły koniecz-ność podzielenia blogów internetowych według odpowiednich kryteriów.
I tak współcześnie wyróżniamy:
• Serwisy agregujące wpisy pochodzące z innych blogów, witryn, ser-wisów lub portali społecznościowych.
• Fotoblog ze zdjęciami – jest to rodzaj bloga, internetowego pamięt-nika, którego podstawową treść stanowią zdjęcia.
• Audioblog składający się z nagrań dźwiękowych (podcastów).
• Wideoblog z nagraniami – to rodzaj bloga internetowego, którego zasadniczą treść stanowią pliki filmowe (tzw. VODcast) publikowane przez autora w kolejności chronologicznej.
• Moblog – to blog stworzony do redagowania przez telefon komór-kowy lub palmtopy.
• Mikroblog – to rodzaj dziennika internetowego, w którym głównym nośnikiem informacji są krótkie, jednozdaniowe wpisy. Tak jak zwykłe blogi, mikroblog może oprócz wpisów tekstowych zawierać zdjęcia, kli-py dźwiękowe czy filmowe, może być dostępny dla każdego lub wąskiej grupy wyselekcjonowanych przez autora czytelników.
• Hybrydy wszystkich wyżej wymienionych wersji (Okonek 2010: 4–5).
Przemiany – rozwój i powrót do źródła
Po zwrocie bloga w stronę witryny ze zwięźle opracowanym tekstem oraz zdjęciami (nie należy zapominać o tendencji do wszechobecnej pikto-grafii), nastąpiła również zmiana językowa. Dawny język specjalistyczny został zastąpiony krótkimi zdaniami bazującymi na polszczyźnie potocz-nej, sloganami, hasłowością i żywiołowością wypowiedzi, co prowadziło do niechlujności, a także przejmowania makaronizmów. Tekst został wyparty przez obraz i nie stanowił o merytorycznej wartości bloga (jeśli w większości przypadków takowa istnieje). Pojawiły się nowe skróty ję-zykowe, charakterystyczne wyłącznie dla użytkowników bloga, np. ATSD (odpowiednik angielskiego BTW) – „a tak swoją drogą”, MSZ – „moim skromnym zdaniem”, MSPANC – „mogłem się powstrzymać, ale nie chciałem”. Mimo wyżej opisanych przemian, powszechny dostęp do In-ternetu w dalszym ciągu podtrzymuje blogowanie. Łatwość w zakładaniu strony oraz swoboda w publikowaniu stanowią główne filary twórczości internetowej. Współczesne blogi (mimo skrótowości i obrazowości) po-siadają te same założenia, które towarzyszyły powstaniu pierwszej tego typu strony internetowej. Jak zauważa Sławomir Kontach:
[…] mają najczęściej charakter osobisty i służą jako internetowe pamiętni-ki, zawierające osobiste przemyślenia, uwagi, komentarze, rysunki a nawet nagrania, odzwierciedlające postawę, zainteresowania, a nawet światopo-gląd autora. Znajdują one także wiele innych zastosowań, np. jako wortale (portale wyspecjalizowane, publikujące informacje z jednej dziedziny, te-matycznie do siebie zbliżone, np. dotyczące muzyki, filmu itd.), narzędzia marketingu czy komunikacji politycznej (Kontach 2007).
Blog, jako osobisty pamiętnik, niesie więc ze sobą wiele możliwości.
Autorzy decydują się na założenie portalu nie tylko ze względu na propa-gowanie zainteresowań i swobodne wyrażanie własnej opinii. Pierwszą z dodatkowych korzyści jest ustanowienie i określanie siebie mianem autora tekstów (redaktora, specjalisty, znawcy). Druga sytuuje się bliżej społeczeństwa i mody na blogowanie. Niezależnie od motywacji naj-ważniejsza jest treść zamieszczana na osobistej stronie internetowej. Te-matyka natomiast jest szeroka – dotyczy niemal każdej dziedziny życia i nauki. Na podstawie liczby wyświetleń można stwierdzić, że największą popularnością cieszą się blogi dotyczące stylu życia (poradniki, dzien-niki itd.), a także blogi modowe (prezentujące nie tylko najnowsze trendy w modzie, ale także uczące tworzenia stylizacji dla danego typu sylwetki i umiejętnego połączenia ubioru z biżuterią). Szczególnie popularne są blogi podróżnicze. Czytelnicy nie tylko chętnie oglądają zdjęcia z egzo-tycznych krajów świata, ale także traktują tego typu blogi jako miejsce do zadawania pytań dotyczących organizacji podróży. Nieocenioną war-tością blogów podróżniczych są przede wszystkim zdjęcia, które otrzy-mują osobne życie już poza blogiem (np. Instagram). Wysoką wartość przypisuje się również blogom kulinarnym, które zastępują nie tylko książki kucharskie, ale także organizatorów i pomysłodawców wszelkich przedsięwzięć z kuchnią w roli głównej. Nieco mniej popularne są blogi kulturalne (szczególnie tematyczne, odnoszące się wyłącznie do literatury, muzyki czy teatru). Mimo to liczba takich blogów wciąż jest imponująca, a kultura w nich opisywana sięga od sztuki ulicznej aż do opery i poważ-nych publikacji literackich.
Różnorodność tematyczna rezonuje tutaj na dwóch płaszczyznach:
1) Popularność blogów wśród czytelników – świadczy o ciągłym za-potrzebowaniu na taki sposób podania informacji lub dzielenia się swo-imi zainteresowaniami (większe możliwości uzyskania wiedzy, np. przez młode mamy, które wymieniają się doświadczeniami, opisując je na pry-watnych stronach internetowych).
2) Zagubienie czytelnika wśród zbyt dużej liczby blogów – dzięki temu można ocenić jakość bloga. Im więcej wyświetleń, tym większa popularność i wypracowywanie kontaktu pośredniego z czytelnikiem (pozyskiwanie tzw. followersów, tzn. stałych odwiedzających stronę gości).
Konkurowanie ze sobą blogów jest motywacją do ustanawiania na-grody za najlepszą stronę internetową, a co za tym idzie ocenę treści, zamieszczanych zdjęć, projektu graficznego i bieżącej korespondencji z czytelnikami. Tutaj na plan pierwszy wysuwa się więc jakość. Przy-znawane nagrody motywują nie tylko możliwością uzyskania renomy i prestiżu, ale także finansowo. Nierzadko zdobycie pierwszego miejsca w konkursie wiąże się z otrzymaniem kwoty zapewniającej możliwość dalszego rozwoju strony. Wielu popularnych dzisiaj blogerów (bloge-rek) utrzymuje się z prowadzenia strony (nie tylko dzięki nagrodom, ale przede wszystkim dzięki reklamom, które działają na zasadzie sponso-ringu). Według K. Godlewskiego, dziennikarza „Gazety Wyborczej”, na świecie co sześć sekund ktoś zakłada internetowego bloga.
literatura – motyw przewodni
Współczesne blogi literackie coraz częściej zastępują czasopisma specja-lizujące się w recenzjach, artykułach naukowych, a nawet esejach i bio-grafiach. Przygotowywane są w oparciu o teksty naukowe, encyklopedie oraz słowniki, a założycielami ich są najczęściej badacze, wykładowcy, literaturoznawcy, krytycy literatury współczesnej. Ich rozbudowany język, mieszczący się nierzadko w dyskursie akademickim, spowodował powsta-nie interesującego zjawiska – użycie języka naukowego (tradycyjnego) w nowym medium, jakim są blogi (pierwotnie nastawione na skrótowość, konkretność i fachowość, a nie literackość wypowiedzi). Autorzy dbają szczególnie o formę tekstu i poprawność językową. Tematyka takich blogów ogranicza się wyłącznie do literatury wysokiej lub/i popularnej.
Krytyk bądź literaturoznawca wykazuje się niebywałą erudycją i z łatwoś-cią kojarzy ze sobą odległe fakty kulturowe i literackie, posiadając jed-nocześnie szeroką wiedzę na temat współczesnego życia literackiego (w Polsce, Europie bądź na świecie).
Opisując blogi literackie, należy mieć na uwadze także witryny mniej ambitne. Traktują one o literaturze znacznie swobodniej, a język przypo-mina raczej mowę potoczną niż dyskurs akademicki. Jak słusznie zauważa S. Kontach, teksty większości blogów internetowych (w tym nienau-kowych blogów literackich) charakteryzują się następującymi cechami:
istnieją w strukturze hipertekstu (co umożliwia płynne przechodzenie międzytekstowe), pisane są prozą (rzadziej poezją), zawierają towarzy-szące im rysunki, zdjęcia itd., ich język często łamie reguły poprawnej polszczyzny, odzwierciedlają różne kultury i subkultury, zawierają liczne wulgaryzmy i makaronizmy. Struktura zdań jest prosta, a styl niski. Na tle tak niechlujnych merytorycznie i językowo blogów warto wyróżnić te, które pretendują do miana naukowych blogów literackich.
wyróżnione blogi literackie
Dobrze skonstruowany blog literacki wciąż jest rzadkim zjawiskiem.
Wśród tak wielu dobrze rozwijających się blogów tematycznych, te lite-rackie zajmują najmniejszą przestrzeń, mimo że język, jakim są pisane, sytuuje się bliżej akademickiego niż potocznego, a erudycji autorów nie można podważać. Dobrze skonstruowany blog to zatem taki, który nie tylko jest schludny graficznie (logiczne przejścia, przejrzystość, czytel-ność), ale przede wszystkim odznacza się pięknym językiem literacko--krytycznym i wysokim poziomem recenzji (artykułów, felietonów czy zapowiedzi). Niemałe znaczenie ma także wykształcenie i doświadczenie autora, co wzbogaca bloga na innych płaszczyznach naukowych. Wśród polskich współczesnych blogów literackich godnych omówienia jest co najmniej kilka, a najpopularniejszymi z nich są krytycznymokiem.blog spot.com, krytykanaostro.blogspot.com, wielkibuk.com. Trzy wymie-nione blogi wybrano na podstawie następujących kryteriów: prawidło-wej konstrukcji bloga, popularności wśród czytelników i częstotliwości zamieszczania komentarzy. Należy dodać, że recenzje zamieszczane na wybranych blogach literackich korespondują z recenzjami publikowa-nymi w periodykach o charakterze kulturalno-literackim, a ich poziom pozwala na wykorzystanie danej publikacji internetowej na warsztatach krytycznych lub zajęciach edytorskich.
Krytycznym okiem
Założycielem i redaktorem bloga jest Jarosław Czechowicz, absolwent filologii polskiej UJ oraz Podyplomowego Studium Dziennikarstwa i Ko-munikacji Medialnej UJ. Niezależny recenzent; juror konkursu
literac-kiego Wydawnictwa Znak „To się musi POWIEŚĆ”. Publikował między innymi w „artPAPIERZE” i „Portrecie”, a także w portalach interneto-wych, takich jak „biblioNETka” czy „Internetowe Imperium Książki”.
Współpracuje z Wydawnictwem Literackim i takimi wydawnictwami, jak Karakter, MUZA, Znak, FORMA, Prószyński i S-ka. Na blogu pojawiło się już ponad 1200 recenzji, co stanowi największy dorobek recenzyjny na stronie internetowej. Blog J. Czechowicza został zauważony przez jury wielu konkursów, czego efektem są przyznane nagrody i nominacje, m.in. wyróżnienie w konkursie „Literacki Blog Roku 2009”, drugie miej-sce w II etapie konkursu „Blog Roku 2012 – kategoria Literackie i kultural-ne”, nominacja w konkursie „Papierowy Ekran 2013”, nagroda w konkursie na najlepszy blog książkowy „eBuka 2013”, wyróżnienie w konkursie „Lite- racki Blog Roku 2015”. Kryteria oceny uwzględniały jakość opracowy-wanych tekstów, regularność wpisów, język, odbiór czytelników, debaty w polu komentarzy. Język jest zatem jednym z ważniejszych komponen-tów bloga literackiego. Autor bloga Krytycznym okiem dzieli literaturę, uwzględniając kraj jej pochodzenia. I tak w sekcji literatura hiszpańska znajduje się recenzja jednej z ciekawszych powieści Palmy na śniegu Luz Gabás, wydanej w 2014 roku (na jej podstawie powstał także film o takim samym tytule):
Gabás w taki sposób opowiedziała o ludzkiej naturze, że pozostawiła nam nie tylko ocenę postępowania bohaterów, ale przede wszystkim zmusiła do tego, by skonfrontować się z tym, czego bezpośrednio nie nazwała, nie opisała. Warto wyjść od symboliki huraganu – życie ludzkie wydaje się być takie, jak to oszałamiające mocą zjawisko atmosferyczne. W spokój wdziera się furia, po której spokój znowu następuje. […] Ta książka ma urzec zagadkowością i zmusić do stawiania pytań (Czechowicz 2013).
J. Czechowicz używa tutaj nie tylko poprawnego języka, odpowia-dającego językowi krytycznemu (akademickiemu), ale dokonuje także literackiej analizy dzieła, zwracając uwagę na symbole, miejsca nieokre-ślone, niedopowiedziane. W recenzji dotyczącej powieści Jerzego Pilcha Portret młodej Wenecjanki z 2017 roku autor zastosował odniesienia do współczesnego życia literackiego oraz do innych powieści, które ukazały się na rynku. Są to podstawowe czynniki kształtujące recenzję krytyczną:
Gdy czytałem „Portret młodej wenecjanki”, towarzyszyły mi refleksje po-dobne do tych przy lekturze „Roku królika” Joanny Bator. Czy nie jest przypadkiem tak, że umowy wydawnicze wymuszają na autorach stworze-nie czegoś, co w naturalnych warunkach mogłoby stworze-nie powstać? Ta książka, podobnie jak wspomniana powieść Bator, nie jest dobra. Jest w niej jednak wszystko to, co już było, bo od pewnego czasu twórczości Pilcha nie moż-na już odrywać od jego biografii (Czechowicz 2017).
Książki na ostro
Autorem bloga jest Paulina Małochleb, krytyczka i badaczka literatury, sekretarz Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. Wykładowca Uniwersy- tetu Jagiellońskiego (literatura po 1989 roku, współczesne życie literac-kie, warsztaty krytyczne, wykład monograficzny zatytułowany czytanie non-fiction). P. Małochleb współpracuje także z takimi periodykami, jak
„Fa-art:, „Nowe Książki”, „Odra”, „Polityka”, „Polonistyka”, „Twórczość”.
Jest redaktorem „Nowej Dekady Krakowskiej”. Recenzje zamieszczane na blogu są recenzjami krytyka literackiego, a ich język należy do sfery akademickiej. Badaczka nie tylko recenzuje pozycje literackie, ale omawia problematykę tłumaczeń oraz aktualną sytuację literacką (odwołując się np. do Festiwalu Conrada itd.). W jednej z publikacji omawia rolę tłumacza, pisząc:
Od dawna już wiemy, że przekład nie może być dosłowny, przylegający do tekstu, przezroczysty. Tłumacza trzeba traktować jako postać równorzędną autorowi, bo jego cały wysiłek polega na – jak podkreśla Jerzy Jarniewicz – przekształcaniu tekstu oryginału i przybliżaniu go czytelnikowi. […] Dzi-siejszy tłumacz musi realizować jednocześnie dwa cele: tłumaczyć tekst, ale też zachowywać równocześnie jego obcość (nie wchodzi już zatem w grę popularne przez lata „spolszczenie”), przypominać, że – o czym też pisze Jarniewicz – tekst pierwotny został wyrwany z obcej kultury (Małochleb 2017).
Analiza pozycji tłumacza należy do studiów przekładoznawczych, komparatystycznych i krytycznych, a język opisu powinien zawierać ter-minologię uniwersytecką (teoretyczną), co uwzględnia w swoim artykule P. Małochleb. Język recenzji również należy do dyskursu
akademickie-go: zdania złożone (często wielokrotnie złożone), obecność terminów literacko-kulturoznawczych oraz konstrukcja recenzji odpowiadająca założeniom studiów krytycznych. Wszelkie wypowiedzi autorki należą zatem do dyskursu akademickiego.
Wielki Buk
Olga Kowalska, założycielka bloga, zyskała prawdopodobnie największe grono czytelników (w porównaniu z poprzednio przywołanymi). Z wy-kształcenia jest polonistką oraz romanistką (specjalistka od literatury francuskiej XVIII wieku i filozofii Markiza de Sade). Sprawuje funkcję dyrektora kreatywnego w małej prywatnej firmie zajmującej się multime- diami. Strona autorki została wybrana „Blogiem Roku 2015”. Język Wiel-kiego Buka sytuuje się bliżej kultury popularnej niż środowiska uniwersy-teckiego, jednak poprawność recenzji i zapowiedzi pozwala umiejscowić bloga O. Kowalskiej obok innych stron krytyczno-literackich. W recenzji powieści Carlosa Ruiza Zafóna Cień wiatru blogerka wprowadza język analizy literackiej:
W powieści Carlosa Ruiza Zafona wyimaginowane postacie, a przede wszystkim odrealniona postać młodego pisarza, zdają się być integralną częścią świata Daniela, jego najbliższych i przyjaciół. Magia wynika tutaj z samej miłości do literatury, z pragnienia zrozumienia drugiego człowieka, z pasji, która przez lata prowadzi opętany obsesją umysł i sprawia, że nie można sobie odpuścić (Kowalska 2016).
Inny tekst, dotyczący najnowszego dzieła Joanny Bator Purezento (2017), to wstępna interpretacja powieści, próba odszukania inspiracji dla jej powstania oraz nawiązanie do symboliki i kultury. Fragment zbu-dowany jest z wyliczeń, wielu form czasownikowych i stanowi właściwy wstęp do recenzji powieści Bator. Złożone zdania, mimo braku specjali-stycznych terminów uniwersyteckich, nawiązują do języka literackiego.
Śmierć przypomina czasami ulatujące zarodniki, toksyczne opary – przy kontakcie z nią, kiedy dotyka nas bezpośrednio, wdychamy jej drobinki, zarażamy się nią, niczym podstępnym wirusem. Śmierć osadza się w nas, przenika do krwioobiegu, pędzi prosto do serca i do umysłu. Spowija nas
jak swoista ciemność, hipnotyzuje zmysły, omamia. Potrafi zatruwać myśli, przekształcać codzienność, dobijać zwyczajność. Śmierć staje się częścią naszego jestestwa, czymś, od czego już nie sposób się uwolnić, czego nie można do końca pokonać (Kowalska 2017).
Językowy rozwój bloga
Historia rozwoju blogów literackich zatacza więc krąg. Sytuacja ta może być utożsamiana z powrotem do punktu wyjścia, jednak pochylając się nieco bardziej nad problematyką języka (jego rozwojem, rodzaja-mi, przyjmowaniem terminów obcych itd.), można zauważyć, że nowe medium, jakim jest blog (cała blogosfera), sięga po język uniwersytecki wypracowany wieki temu w celu własnego rozwoju. Paradoks, jaki nastę-puje w tej sytuacji, nie jest jednak precedensem kulturowym – w nauce (szczególnie w humanistyce: literaturoznawstwie, filozofii) i kulturze nie-rzadko popularne stają się formy wypracowane w wiekach poprzednich.
Idąc za tą myślą, blog (zwłaszcza literacki) staje się inną formą przekazu informacji dotyczących literatury wysokiej, popularnej czy literatury w ogóle, operując jednak wykształconym wcześniej językiem. Pierwotnie nastawiony na skrótowość i szybkość przekazu, obecnie kształci języko-wo, historycznie i warsztatowo. Autorzy pierwszych stron o literaturze popularnej zwracają się coraz częściej ku literaturze wysokiej, która wy-maga odpowiedniego języka recenzenckiego. Sloganowość (ciągle obecna w social mediach) zastąpiona zostaje zdaniami złożonymi i językiem aka-demickim, a słownictwo potoczne wypiera terminologia naukowa. Nowe medium wykorzystywane jest więc jako forma dydaktyczna, a nowość w nim stanowi (nie-nowy) język uniwersytecki. Takie zmiany pokazują możliwość łączenia tradycji z nowatorstwem na najbardziej podstawo-wym poziomie, jakim w przypadku blogów literackich jest język.
Bibliografia
Czechowicz J., 2013: Utracony raj i zapomniane namiętności. Recenzja „Palmy na śniegu” Luz Gabás, http://krytycznymokiem.blogspot.com/2013/11/palmy-na- sniegu-luz-gabas.html, dostęp: 29.11.2017.
Czechowicz J., 2017: Dygresje i zagadki. Recenzja „Portretu młodej wenecjanki” Jerzego Pilcha, http://krytycznymokiem.blogspot.com/2017/02/portret-modej-wene cjanki-jerzy-pilch.html, dostęp: 29.11.2017.
Kontach S., 2007: Język blogów internetowych, http://www.wywrota.pl/cyberkul tura/15205-jezyk-blogow-internetowych.html, dostęp: 22.11.2017.
Kowalska O., 2016: „Cień wiatru” Carlos Ruiz Zafón. Recenzja & Duży Buk, https://
wielkibuk.com/2016/10/11/cien-wiatru-carlos-ruiz-zafon-recenzja-duzy-buk/, dostęp: 29.11.2017.
Kowalska O., 2017: „Purezento” Joanna Bator – Recenzja, https://wielkibuk.
com/2017/11/27/purezento-joanna-bator-recenzja/#more-8914, dostęp: 29.11.2017.
Małochleb P., 2017: Tłumacz – rzecznik obcości, http://krytykanaostro.blogspot.
com/2017/01/tumacz-rzecznik-obcosci.html, dostęp: 29.11.2017.
Okonek P., 2010: Przyszłość blogosfery, https://www.parp.gov.pl/images/PARP_pu blications/pdf/91d6daaeebef688b769f580c0fb65ad0.pdf, dostęp: 2010.
Abstract
literary blogs, or, old language in new medium
Literary blogs are increasingly replacing library resources (compact forms, profes-sional magazines, reviews, etc.), however, they do not always operate in a new language, the language of social media (i.e., colloquial, full of abbreviations,
Literary blogs are increasingly replacing library resources (compact forms, profes-sional magazines, reviews, etc.), however, they do not always operate in a new language, the language of social media (i.e., colloquial, full of abbreviations,