W 2019 r. na terenie miasta działało (od 1 października) siedem mierników jakości powietrza oraz stacja monitoringu WIOŚ (działa od 2017 r.). Odnotowano 13 dni, w których przekroczony został 24-godzinny poziom dopuszczalny dla pyłu PM10 (norma dopuszcza 35 dni takich przekroczeń).
Rysunek 1 Poziom pyłu zawieszonego PM10 w Ełku w 2019 r. (źródło: www.powietrze.gios.gov.pl).
Dodatkowych siedem czujników, zamontowanych w ubiegłym roku, umożliwia pomiar stężenia pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10, które ze względu na swoją mikroskopijną wielkość oraz skład są uznawane za najbardziej niebezpieczne zanieczyszczenia atmosferyczne. Dzięki temu mieszkańcy mogą sprawdzić bieżący stan powietrza w pobliżu swojego domu, miejsca pracy czy budynków użyteczności publicznej.
Rysunek 2 Rozmieszczenie czujników do pomiaru stężenia pyłów PM2.5 i PM10, zamontowanych przez Urząd Miasta Ełku (źródło: https://panel.syngeos.pl/sensor/pm10?device=145).
Główny Inspektorat Ochrony Środowiska i Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie nie prowadziły w 2019 r. monitoringu hałasu dla miasta Ełk. Oceny stanu klimatu akustycznego są obligatoryjnie przeprowadzane dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców.
W odniesieniu do obszarów, na których obowiązkowe mapy akustyczne nie były wykonywane, wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska (WIOŚ), a od roku 2019 Główny Inspektor Ochrony Środowiska, mają realizować obligatoryjnie badania hałasu drogowego i przemysłowego. W miarę potrzeb i możliwości organizacyjno-technicznych badania te mogą zostać rozszerzone o badania innego rodzaju hałasu tj. kolejowego lub lotniczego. Ostatnia analiza dla Ełku została sporządzona w 2011 r. – dokument pod nazwą „Stan akustyczny środowiska miasta Ełk w świetle badań monitoringowych hałasu komunikacyjnego w 2011 roku”.
W mieście funkcjonują następujące zakłady szczególnie uciążliwe dla środowiska: Animex Foods Sp. z o.o. sp.k. Oddział w Ełku, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Ełku, Ciepłownia Spółdzielni Mieszkaniowej „Świt” w Ełku.
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Ełku Sp. z o. o. zakończyło w październiku 2018 roku budowę nowego biomasowego, kondensacyjnego i bezdymowego kotła o mocy 5MW.
Inwestycja spowodowała, że w 25% eliminowane jest spalanie węgla kamiennego, co w tym samym procencie ogranicza emisję CO2 i tlenków siarki do atmosfery. W okresie poza sezonem grzewczym kocioł na biomasę jest jedynym pracującym źródłem ciepła. Ponadto w latach 2016-2017 w miejskiej ciepłowni została wybudowana nowoczesna instalacja elektrofiltrów, która wyeliminowała emisję pyłów z kotłów węglowych nr 2 i 3. Emisja na poziomie 10 mg/m3 jest niższa niż naturalna zawartość pyłów w powietrzu latem (poziom ok.
30 mg/m3). W kolejnym etapie modernizacji PEC Sp. z o.o. planuje likwidację kotła węglowego nr 1 i zastąpienie go podobnej konstrukcji kotłem biomasowym o mocy 12,5 MW. Celem tego działania jest produkcja ponad 51% ciepła z paliw odnawialnych.
Z terenu miasta Ełku 100% wytworzonych ścieków trafia do oczyszczalni w Nowej Wsi Ełckiej, gdzie są oczyszczane. Ok. 99,5 % mieszkańców odprowadza ścieki zbiorczym systemem kanalizacyjnym, a ok. 0,5 % posiada zbiorniki przydomowe (szamba), z których ścieki wywożone są transportem asenizacyjnym. Na początku 2019 r. do sieci miejskiej nie było podłączonych 166 budynków, a na koniec roku 164.
W 2019 r. na terenie miasta nie istniały legalnie działające wysypiska odpadów komunalnych oraz nie zlokalizowano i nie zlikwidowano dzikich wysypisk odpadów komunalnych. Ponadto w 2019 r. nie stwierdzono pożarów wysypisk.
Na dzień 1 stycznia 2019 r. na 1 mieszkańca/mieszkankę miasta przypadało 23,61 kg selektywnie zebranych odpadów komunalnych oraz 349,29 kg zmieszanych odpadów komunalnych, zaś pod koniec roku dane te przedstawiały się następująco: 26,92 kg selektywnych oraz 348,67 zmieszanych. Zmiana proporcji wynikała ze zwiększenia ilości mieszkańców.
Na tereny zieleni w Ełku, wg stanu na koniec 2019 roku, składają się:
parki spacerowo-wypoczynkowe – ok. 12 ha;
zieleńce – ok. 20 ha;
trawniki – ok 39 ha.
Powierzchnia terenów zielonych wynosi ok. 71 ha. W 2019 r. dokonano nasadzeń 695 drzew i 2 612 krzewów. Jednocześnie usunięto 112 drzew.
Struktura oświetlenia ulicznego miasta Ełk:
4680 szt. opraw oświetleniowych o łącznej mocy
zainstalowanej 535 kW
oświetlanych około 220 ulic, parków, ciągów pieszych i rowerowych
około 70 km sieci energetycznych
RAPORT O STANIE GMINY MIASTA EŁK ZA 2019 ROK
Strona 48
82 obwody
oświetleniowe zasilane ze zmodernizowanych w latach 2017 – 2018 szaf oświetleniowych,
wyposażonych w większości w
nowoczesne systemy sterowania
zapalanie i gaszenie oświetlenia za pomocą centralnego czujnika natężenia oświetlenia
monitoring i zarządzanie oświetleniem on-line przez stronę internetową
Na przestrzeni ostatnich lat Miasto Ełk prowadziło modernizację oświetlenia ulicznego.
Energooszczędne punkty świetlne stanowiły w 2019 r. ok. 39% wszystkich punktów świetlnych w mieście. Dla porównania w 2014 r. wartość ta wynosiła zaledwie 2%. W wyniku modernizacji i konserwacji oświetlenia ulicznego odnotowano znaczną oszczędność w zużyciu energii elektrycznej, co przełożyło się do zmniejszenia opłat związanych z poborem prądu.
Tabela 26 Liczba opraw oświetleniowych w Ełku w podziale na rodzaje.
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Tabela 27 Dane nt. rodzajów opraw oświetleniowych w Ełku w 2019 r.
Rodzaj źródła
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
metalohalogeny rtęciowe sodowe LED
Rodzaj źródła światła
Ilość opraw
% Łączna moc opraw
[kW]
% Ilość opraw ulicznych
Ilość opraw parkowych
Ilość opraw iluminacji
sodowe 2692 58% 364 68% 2310 382 0
LED 1815 39% 142 27% 1223 497 95
Razem: 4680 535 3552 989 139
Wykres 9 Udział procentowy poszczególnych rodzajów opraw oświetleniowych w mieście Ełk w 2019 r.
Wykres 10 Dane dot. zużycia energii w mieście Ełk.
Rok Ilość opraw [szt]
Zużycie energii
[kWh]
Koszt
energii [zł] Koszt konserwacji
[zł]
Razem koszty [zł]
2012 3769 2 554 702 1 344 446 609 573 1 954 019 2013 3800 2 672 245 1 319 339 568 943 1 888 282 2014 3820 2 622 890 1 356 699 555 730 1 912 429 2015 4103 2 328 651 1 114 673 449 712 1 564 384 2016 4169 2 301 049 1 106 348 617 719 1 724 067 2017 4290 2 224 750 934 856 724 000 1 658 856 2018 4518 2 149 516 924 824 720 999 1 645 823 2019 4680 2 233 947 957 915 753 148 1 711 063
-500 000 1 000 000 1 500 000 2 000 000 2 500 000 3 000 000 3 500 000 4 000 000 4 500 000 5 000 000
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Ilość opraw [szt]
Zużycie energii [kWh]
Koszt energii [zł]
Koszt konserwacji [zł]
RAPORT O STANIE GMINY MIASTA EŁK ZA 2019 ROK
Strona 50 Rysunek 3
W celu polepszenia warunków środowiskowych, w których żyją mieszkańcy, miasto podjęło działania edukacyjne prowadzone przede wszystkim przez Centrum Edukacji Ekologicznej. Były to głównie działania realizowane w ramach Klubu Miłośników Ptaków, Nieformalnego Towarzystwa Krajoznawstwa i Turystyki Aktywnej oraz zajęć edukacyjnych, skierowanych do odbiorców z różnych grup wiekowych. Część wydarzeń odbyła się dzięki pozyskaniu przez CEE dofinansowania z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie w kwocie 80 tys. zł.
Z oferty CEE w 2019 r. skorzystało ok. 20 tys. osób, w tym ok. 13 tys. dzieci i młodzieży.
Główne wydarzenia w 2019 r.:
Festyn „Frutti di Lago” – Uczestnicy rozwinęli indywidualne zamiłowania i
zainteresowania tematyką związaną ze zdrowym stylem odżywiania i spędzania czasu wolnego. Liczba uczestników – ok. 900.
Festyn „Uśmiechnięte 4 łapy” – Z okazji obchodów Światowego Dnia Zwierząt CEE wraz z Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami zorganizowali akcję, której celem było uwrażliwienie uczniów na potrzeby zwierząt oraz kształtowanie odpowiedzialnych postaw opiekunów zwierząt. Liczba uczestników – ok. 200.
„Dzień bez samochodu” – Promocja zachowań proekologicznych dla mieszkańców miasta. Liczba uczestników – ok. 500.
Sprzątanie Świata – Wydarzenia odbywa się nie tylko na terenie miasta, ale i w pobliskich lasach. Liczba uczestników – wiosenne: ok. 2200, jesienne: ok. 3000.
Rajdy rowerowe m.in. w ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu – Zachęcanie mieszkańców do zmian niekorzystnych dla zdrowia
przyzwyczajeń i wybrania alternatywnych, ekologicznych środków podróżowania jak jazda na rowerze. Liczba uczestników – lokalne: 71 osób, wyjazdowe: 148.
Spacery ornitologiczne m.in. obóz obrączkowania ptaków – Uwrażliwienie mieszkańców Ełku i regionu oraz podniesienie ich świadomości ekologicznej na obecność rodzimych gatunków ptaków oraz tych gatunkowo chronionych i zagrożonych. Liczba uczestników – 130.
Spacery krajoznawcze po Ełku - Doskonała okazja do spotkania z przyrodą, z turystyczną historią naszego miasta. Przewodnicy turystyczni zabierają chętnych w podróż do miejsc znanych i nieznanych w Ełku. Liczba uczestników – 145.
Spacery zielarskie – Warsztaty prowadzone w formie spacerów po lasach, łąkach i polach w okolicach pozwalają zapoznać się ze światem roślin używanych w Polsce.
Liczba uczestników – 124.
Marsze Nordic Walking – Działania mające na celu nie tylko podnosić sprawność fizyczną uczestników, lecz również uwrażliwić na otaczającą przyrodę. Liczba uczestników – 369.