Ochrona lasów

Lasy w województwie dolnośląskim zajmują powierzchnię 573,0 tys. hektarów, co stanowi 28,7% ogólnego obszaru. Tereny leśne regionu obejmują 6,4% ich łącznej powierzchni w kraju. Większość lasów stanowi własność Skarbu Państwa, w tym znaczna część pozostaje w zarządzie Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu (w roku 1998 - 498,7 tys. ha).

Lasy nizinne stanowią 60,8% wszystkich lasów na Dolnym Śląsku, lasy wyżynne - 11,4%, a lasy górskie - 27,8%. W strukturze gatunkowej przeważają lasy z drzewami iglastymi (75,3% ogólnej powierzchni). Dominującymi gatunkami drzew są sosna (47,5%) i świerk (27,8%). Z gatunków liściastych najliczniej występuje dąb (12,1%)12.

Lasy na terenie Dolnego Śląska rozmieszczone są nierównomiernie. Największy obszar leśny stanowią Bory Dolnośląskie położone w północno-zachodniej części województwa. Większe skupiska lasów występują na Wzgórzach Trzebnickich, w dolinach Odry i Baryczy oraz w rejonach pasm górskich i Pogórza Sudetów.

Ze względu na swój rolniczy charakter środkowy pas województwa charakteryzują najniższe wskaźniki lesistości. Na rysunku 5 przedstawiono powiaty województwa dolnośląskiego według poziomu lesistości.

Powiat bolesławiecki cechuje najwyższy wskaźnik lesistości w województwie (50,0%). Powierzchnia lasów wynosi tu 65,2 tys. ha. Najmniejszy udział lasów w ogólnej powierzchni powiatu obserwuje się natomiast w powiecie strzelińskim

(5,5%) i wrocławskim (10,8%).

Na terenie województwa dolnośląskiego znajduje się wiele obszarów leśnych uznanych za lasy ochronne. W 1998 roku zajmowały one obszar 386,7 tys. ha, co stanowiło 78,0% powierzchni leśnej regionu (w zarządzie RDLP). Największą powierzchnię spośród lasów ochronnych zajmują lasy w strefach uszkodzeń przemysłowych - 174,6 tys. ha oraz lasy wodochronne - 88,9 tys. ha.

12 Tamże.

30

Rys. ^5. Powiaty województwa dolnośląskiego według poziomu lesistości w 1999 r.

łogowski

górowski

milicki polkowicki

lubiński \ wołowski trzebnicki bolesławiecki

legnicki

oleśnicki średzki 4 WROCŁ

Złotoryj s ki

lubańs

jaworski lwówecki

wrocławski

oławs świdnicki

górski

strzelińsk

iennog erzom

ząbkowicki

kłodzki

LUBUSKIE WIELKOPOLSKIE

OPOLSKIE

w%

I powyżej 40"

I 30,1 -40,0 I 20,1 -30,0

m 10^,0^-20,0 poniżej 10

Rys.6. Powiaty województwa dolnośląskiego według udziału użytków rolnych w 1999 r.

łogows

górowski

milicki polkowicki

lubiński

trzebnicki wołowski

bolesławiecki

leqnicki oleśnicki

zcfbrzelecki

sredzki \ WROCŁ Złotoryj

łubańsk

jaworski lwówecki

wrocławski

oławs swidnick

górski

strzelinski wski * dzierżo

gorsty wałbrzy*

ząbkowicki

kłodzki

LUBUSKIE WIELKOPOLSKIE

NIEMCY

OPOLSKIE

w %

I

powyżej 80 70.1 -80,0

60.1 -70,0 50.1 -60,0 40,0-50,0 poniżej 40

Lasy na terenie Dolnośląskiej RDLP zaliczone zostały do jednych z najbardziej zagrożonych za względu na stan zdrowotny (drzewa uszkodzone stanowią 80,0%

°9ółu drzew). Wywołane jest to głównie degradacją środowiska oraz intensywnym oddziaływaniem czynników abiotycznych i biotycznych. Do czynników abiotycznych, które przyczyniają się do pogorszenia kondycji drzewostanu na terenie Dolnego kląska należy zaliczyć zanieczyszczenie S02 i NOx oraz obniżenie ilości opadów atmosferycznych. Z czynników biotycznych należy zaś wskazać owady oraz szkodniki Szybowe13.

2-6. Gospodarka odpadami

Gospodarka odpadami przysparza współcześnie coraz więcej kłopotów w dziedzinie ochrony środowiska. Odpady to przetworzone produkty (substancje energia) pochodzenia przemysłowego, rolniczego, transportowego lub bytowego, n|eprzydatne w czasie i miejscu, w którym powstały. Mogą być w postaci stałej lub płynnej. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 roku o odpadach14 tworzy prawne Podstawy uporządkowania kwestii związanych z zarządzaniem i nadzorem gospodarki odPadami.

Tablica 2(7) przedstawia wielkość odpadów komunalnych i przemysłowych Wytworzonych na terenie powiatów Dolnego Śląska. Przedstawione dane o odpadach Przemysłowych dotyczą zakładów, które w 1999 roku wytworzyły co najmniej

1 *ys ton odpadów.

P°d względem ilości wytworzonych odpadów przemysłowych województwo dolnośląskie znajduje się w czołówce województw Polski. W roku 1999 na terenie Dolnego Śląska wytworzono 32530,1 tys. ton odpadów przemysłowych, co stanowiło 25,8% ogółu odpadów wytworzonych na terenie Polski. Z ilości tej 73,7% odpadów zostało wykorzystanych gospodarczo, w tym 19534,5 tys. ton - w celach Przemysłowych. Spośród odpadów unieszkodliwionych 98,8% stanowiły odpady Gromadzone na składowiskach własnych poszczególnych zakładów przemysłowych.

u Tamże.

Dz U- 1997 nr 96, poz. 592.

33

Tabl. 2(7). GOSPODARKA ODPADAMI W 1999 R.

Odpady przemysłowe

wytworzone w ciągu roku Odpady komunalne wywiezione

w ciągu roku Wyszczególnienie

nagromadzone na terenach zakładów (stan

w końcu roku)

wykorzy­

stane gos­

podarczo

unieszkodliwione razem składo­

wane stałe płynne

w tys. ton ____ wdam3

POLSKA 2009758,6 92030,3 30500,3 27740,1 49218,9 14658,6 DOLNOŚLĄSKIE

ogółem 627263,7 23967,7 8000,6 7903,9 6008,0 1143,1

Polska = 100 31,2 26,0 26,2 28,5 12,2 7,8

Powiaty:

bolesławiecki 39720,9 438,5 127,3 127,3 126,1 27,2

dzierżoniowski 257,2 72,0 7,4 7,4 127,1 22,1

głogowski 7759,1 809,8 173,0 143,3 218,0 24,7

górowski 28,2 152,8 5,4 5,4 41,7 20,3

jaworski 14,5 134,1 14,9 14,9 76,1 8,6

jeleniogórski 3,9 13,4 1,5 88,8 50,2

kamiennogórski 5,5 55,1 3,5 3,5 80,4 15,4

kłodzki 21213,5 151,9 453,9 453,9 348,6 99,1

legnicki 61,5 1,7 0,2 59,8 18,0

łubański 2001,3 103,6 2,0 2,0 100,6 19,0

lubiński 433274,5 76,0 23,7 23,7 160,1 6,2

lwówecki 989,9 207,5 3,9 3,9 78,5 24,8

milicki 1,8 35,1 20,8

oleśnicki 159,5 82,2

oławski 9,9 0,4 0,4 107,8 67,6

polkowicki 596,9 18700,3 6700,4 6700,4 94,2 36,2

strzeliński 76,7 76,4 32,2

średzki 78,0 117,9 38,0 38,0 68,2 25,1

świdnicki 2698,6 58,3 69,7 38,7 202,9 54,9

trzebnicki 3,0 84,6 26,5

wałbrzyski 2859,9 394,8 1,1 1,1 105,3 57,9

wołowski 734,8 7,3 80,4 80,4 60,8 22,1

wrocławski 3531,7 46,5 6,0 6,0 104,8 39,0

ząbkowicki 6073,4 260,8 32,8 32,8 145,7 20,3

zgorzelecki 12823,3 1321,1 6,3 6,3 208,3 48,8

złotoryjski

Miasta na prawach

1651,7 163,0 44,7 44,7 20,1 20,6

powiatu:

Jelenia Góra 13,7 12,4 5,9 238,9 43,6

Legnica 3817,6 231,4 63,1 57,3 253,4 9,4

Wałbrzych 82816,2 35,9 9,1 6,8 366,6 0,6

Wrocław 4317,0 258,6 106,1 98,1 2169,6 199,7

34

Najwięcej odpadów przemysłowych w województwie dolnośląskim w 1999 roku wytworzono na terenie powiatu polkowickiego (25404,2 tys. ton). Ich wielkość stanowiła 78,1% odpadów przemysłowych wytworzonych na Dolnym Śląsku (18700,3 tys. ton odpadów z terenu tego powiatu wykorzystano gospodarczo, w tym w zdecydowanej większości na cele przemysłowe). Pod względem ilości Wytworzonych odpadów przemysłowych w województwie dolnośląskim kolejne fniejsca zajmują powiaty głogowski i zgorzelecki (ilość odpadów w 1999 roku nie Przekroczyła 1500,0 tys. ton). Najmniej odpadów przemysłowych powstało w powiatach: milickim (1,8 tys. ton) oraz trzebnickim (3,0 tys. ton).

Na terenie Dolnego Śląska - podobnie jak i na terenie całej Polski - główną metodą wykorzystywaną przy unieszkodliwianiu odpadów jest składowanie na składowiskach własnych zakładów przemysłowych. Tylko w powiecie świdnickim wykorzystuje się unieszkodliwianie odpadów poprzez kompostowanie. W badanym r°ku unieszkodliwiono w ten sposób 31,0 tys. ton odpadów przemysłowych, Co stanowiło 44,5% odpadów unieszkodliwionych na terenie powiatu.

Województwo dolnośląskie zajmuje wysokie (drugie, po województwie śląskim) miejsce w kraju pod względem nagromadzonych odpadów przemysłowych na składowiskach własnych. W końcu 1999 roku na terenie województwa na składowiskach własnych nagromadzonych było łącznie 627263,7 tys. ton odpadów Przemysłowych, z tego 69,1% zgromadzono na terenie powiatu lubińskiego. Równie wysoka ilość odpadów składowana jest w Wałbrzychu (82816,2 tys. ton, tj. 13,0%

odpadów gromadzonych w regionie). W powiecie milickim, oławskim, jeleniogórskim, legnickim, strzelińskim i trzebnickim oraz w mieście Jelenia Góra nie gromadzi się odpadów przemysłowych na składowiskach własnych.

W województwie dolnośląskim w roku 1999 wywieziono 6008,0 dam3 (154,2 tys. ton) stałych odpadów komunalnych, co stanowiło 12,2% ogółu tych odpadów wywiezionych na terenie Polski. Siedemdziesiąt procent odpadów Pochodziło z budynków mieszkalnych. Podobne proporcje utrzymują się jeśli chodzi o Płynne odpady komunalne. W badanym roku w województwie dolnośląskim wywieziono ich 14658,6 dam3, z czego 76,5% pochodziło z budynków mieszkalnych.

Najwięcej stałych odpadów komunalnych wywieziono we Wrocławiu 2169,6 dam3, najmniej w powiatach: złotoryjskim, milickim i górowskim. W powiatach tych roczna wielkość wywiezionych stałych odpadów komunalnych nie przekroczyła 50 dam3.

35

Odpady płynne natomiast w największej ilości wywieziono z terenu Wrocławia (199,7 dam3) oraz z terenów powiatów: kłodzkiego (99,1 dam3), oleśnickiego (82,2 dam3) i oławskiego (67,6 dam3). Najmniej wywiezionych komunalnych odpadów płynnych zanotowano w Wałbrzychu - niespełna 0,6 dam3.

Tylko w niektórych powiatach województwa dolnośląskiego rozpoczęto selekcję odpadów stałych. Wyselekcjonowane odpady stałe na terenie Dolnego Śląska stanowią niewielki odsetek ich łącznej wielkości na terenie Polski. Jednym z najbardziej aktywnych powiatów województwa w tym zakresie jest powiat oławski,

w którym objętość wyselekcjonowanych w 1999 roku tworzyw sztucznych wyniosła 4,3 dam3, makulatury - 1,1 dam3, szkła - 1,0 dam3 a innych wyselekcjonowanych

odpadów - 36,6 dam3. We Wrocławiu wywieziono zaś 8,7 dam3 tworzyw sztucznych (w tym 6,8 dam3 pochodziło z budynków mieszkalnych) oraz 2,1 dam3 szkła.

Selekcjonuje się tu również innego typu odpady. Ponadto wyselekcjonowane odpady (choć w niewielkich ilościach) w 1999 roku pochodziły z powiatów: wrocławskiego, głogowskiego, kłodzkiego, lubańskiego, lubińskiego, lwóweckiego, strzelińskiego, dzierżoniowskiego, milickiego, oleśnickiego oraz z terenu Jeleniej Góry.