Numer i temat lekcji: (P2_T3) Dlaczego lato od nas odchodzi?
Czas trwania: 45 minut Cele lekcji. Uczeń:
wyjaśnia, za co lubimy lato;
dostrzega zmiany w przyrodzie następujące wraz z końcem lata;
rozpoznaje symbole odchodzącego lata na zdjęciach lub w najbliższym otoczeniu;
opisuje zmiany długości dnia i nocy oraz zmiany w pogodzie związane z kończącą się porą roku;
potrafi wymienić kolejne pory roku;
zna datę rozpoczęcia astronomicznej jesieni.
Metody i techniki nauczania: obserwacja bezpośrednia w terenie, ćwiczenia praktyczne, rozmowa kierowana, pogadanka; technika aktywizująca – „Promyczkowe uszeregowanie”
Uzupełniające środki dydaktyczne: papierowe teczki z luźnymi kartkami (mogą być kolorowe, samoprzylepne), z kartami pracy dla grupy i dla każdego ucznia, zebrane okazy przyrodnicze (liście, owoce), taśma klejąca, przyniesione przez uczniów przybory (kolorowe mazaki lub kredki, długopisy) Załączniki:
Załącznik 1. Napis LATO
Załącznik 2. Tekst wiersza E. Bełczewskiej pt. „Za co lubimy lato”
Załącznik 3. Tekst piosenki „Pory roku”
Przebieg lekcji:
Zagadnienie
/faza lekcji Sposób realizacji zagadnienia
Czynności organizacyjne
Lekcję należy przeprowadzić w najbliższym otoczeniu szkoły, w pobliskim ogrodzie, w parku lub w takim miejscu, gdzie będzie można znaleźć różne okazy do obserwacji: liście, na których widać zmianę barwy, krzewy i drzewa z różnorodnymi owocami np. berberys, jarzębina, głóg, kasztanowiec, dąb.
Konieczne jest wybranie miejsca umożliwiającego wykonanie zadań
pisemnych na kartach pracy. Można ze szkoły zabrać np. kilka lekkich mat do siedzenia.
Wprowadzenie Przed wyjściem N przypomina zasady bezpiecznego zachowania podczas lekcji w terenie. Następnie dzieli uczniów na cztero-, pięcioosobowe grupy i wybiera liderów. Każdy lider otrzymuje zestaw materiałów potrzebnych do wykonania zadań: teczkę z luźnymi kartkami i z kartami pracy – dla grupy i dla każdego dziecka.
N informuje uczniów, że podczas zajęć będą poszukiwać oznak odchodzącego lata i obserwować zmiany zachodzące w przyrodzie. W trakcie zajęć U pracują pod opieką i przy pomocy prowadzącego nauczyciela.
Za co lubimy
Po przybyciu na wcześniej ustalone miejsce liderzy grup rozdają luźne karteczki.
N poleca, aby U zapisali na nich swoje skojarzenia związane z latem, po jednym na każdej, i oddali kartki liderom. Następnie kładzie napis LATO na ziemi, trawniku czy płytach chodnikowych i prosi, aby liderzy każdej grupy ułożyli zebrane karteczki w ten sposób, że kartki o podobnej treści utworzą promienie wokół napisu.
Po uszeregowaniu kartek chętni U odczytują zgromadzone skojarzenia.
Szczególną uwagę zwracają na najdłuższe promienie.
N pyta:
Jakie skojarzenia są przez was najczęściej wymieniane?
Z czego to wynika? (zapewne skojarzenia te będą dotyczyły wakacji, odpoczynku, podróży)
Powiedzcie, za co szczególnie lubicie lato?
Jak sądzicie, dlaczego żałujemy, że lato już się kończy?
N zaprasza do wysłuchania wiersza E. Bełczewskiej pt. „Za co lubimy lato”, a następnie prosi o wymienienie tych elementów, których dotąd nikt z uczniów
Zagadnienie
/faza lekcji Sposób realizacji zagadnienia
nie wymienił.
U zbierają ułożone kartki i porządkują miejsce.
Obserwacja
N przygotowuje uczniów do prowadzenia obserwacji i wykonania zadań z KP.
Najpierw wyjaśnia uczniom cel pracy grupowej, podaje podstawowe informacje na jej temat oraz zapewnia o swej gotowości do udzielenia im pomocy. Liderzy grup wyjmują z teczek kartę pracy grupowej oraz ustalają, kto będzie zapisywał wnioski z obserwacji na KP. Poszczególne grupy uczniów wykonują kolejne zadania z KP zgodnie z poleceniami.
Obserwacja 1: Co dzieje się z liśćmi drzew?
Obserwacja 2: Jak wyglądają owoce niektórych drzew i krzewów?
Obserwacja 3: Jak zachowują się ptaki?
Obserwacja 4: Jaką pogodę możemy obserwować w ostatnim miesiącu lata?
Po wykonaniu zadań w wyznaczonym czasie przedstawiciele grup prezentują wyniki poczynionych obserwacji, porównują swoje wnioski z innymi i ustalają jeden wspólny dla każdego zadania.
Wniosek 1:
O tej porze roku liście drzew zmieniają swoje barwy z zielonej na żółtą,
czerwoną, brązową, ponieważ przygotowują się do jesieni i zimy, czyli do czasu odpoczynku.
Wniosek 2:
Owoce wielu drzew i krzewów liściastych dojrzewają pod koniec lata. Rośliny w ten sposób zabezpieczają nasiona, aby przetrwały i wiosną mogły się znowu rozwijać.
Wniosek 3:
Większość ptaków odleciała do ciepłych krajów i nie słychać już ich śpiewu.
Wniosek 4:
We wrześniu pogoda jest różnorodna i zmienna: jest coraz chłodniej, pojawiają się mgły,
jest więcej deszczowych dni, wieje silniejszy i chłodniejszy wiatr.
N: Dlaczego w przyrodzie zachodzą zmiany, które zaobserwowaliście?
U podejmują próbę wyjaśnienia.
N uzupełnia: Obserwowane zmiany w przyrodzie są wynikiem zmieniających się pór roku, są symbolami odchodzącego lata i zbliżającej się jesieni.
N zbiera karty pracy i informuje, że dzisiejsze obserwacje zostaną zaprezentowane na jesiennej gazetce klasowej.
Zabawa ruchowa przy piosence
N proponuje uczniom krótką zabawę ruchową przy piosence „Pory roku”.
Jeżeli U nie znali jej wcześniej, teraz otrzymują powielony tekst (załącznik 3).
N proponuje przykładową interpretację ruchową słów piosenki, np.:
przyszła do nas wiosna – maszeruje w miejscu,
barwny motyl lata – rękami naśladuje ruch skrzydeł motyla, i raz, i dwa, i trzy – podskakuje.
Podczas śpiewania piosenki U powtarzają ruchy za nauczycielem.
Symbole odchodzącego lata (karta pracy indywidualnej – nakładka edukacyjna)
N prosi uczniów, aby przez chwilę rozejrzeli się po okolicy i poszukali jeszcze innych oznak odchodzącego lata. Następnie gromadzi ich w dogodnym i bezpiecznym miejscu i zachęca do wypowiedzi związanych z poczynionymi obserwacjami.
U dzielą się spostrzeżeniami, podają także różne przykłady z własnych
pozaszkolnych obserwacji np. kwitnące wrzosy, grzyby w lasach, „babie lato”, zbieranie warzyw w ogrodach, owoców w sadach itd.
Liderzy grup rozdają karty pracy indywidualnej. N wyjaśnia, na czym będzie polegać praca uczniów, podaje podstawowe informacje oraz zapewnia o swej gotowości do udzielenia im pomocy. Wszyscy U wykonują zadania 1 i 2 na
Zagadnienie
/faza lekcji Sposób realizacji zagadnienia
KP. Zainteresowani oraz szybciej pracujący wykonują dodatkowo zadanie 3 i 4. Prowadzący N kontroluje pracę uczniów.
Po wykonaniu zadań chętni U prezentują wybrany symbol odchodzącego lata i uzasadniają jego wybór oraz odczytują prawidłowo uzupełnione i ułożone zdania. N zbiera karty pracy indywidualnej i informuje, że zostaną one zebrane w klasową książeczkę, a następnie zaprezentowane na klasowej wystawce.
Podsumowanie Na zakończenie zajęć N powtarza pytanie zawarte w temacie: „Dlaczego lato od nas odchodzi?” i prosi o udzielenie na nie odpowiedzi.
U udzielają różnych odpowiedzi, a N pomaga im w sformułowaniu końcowego wniosku:
Lato od nas odchodzi zgodnie z naturalnym cyklem zmian pór roku, związanym z ruchem Ziemi wokół Słońca i z jej nachyleniem do drogi, po której się
porusza.
N informuje, że więcej na temat obiegu Ziemi wokół Słońca U dowiedzą się na kolejnych lekcjach.
Można powtórzyć drugą zwrotkę piosenki, która mówi o odchodzącym lecie.
Wszyscy wracają do szkoły. N dziękuje uczniom za aktywność i pracę podczas zajęć terenowych.
(P2_T3) Dlaczego lato od nas odchodzi?
GRUPA NR …………
……….
Imiona członków grupy
K
ARTAP
RACYG
RUPOWEJNa wykonanie zadań macie 15 minut. Starajcie się pracować zgodnie i dokładnie!