Siedzibę Zarządu • Okręgowego Związku Kółek Rolniczych, jćst m. Włodawa, ul. 13 Listopada. Pracę swoją Związek roz- począł w roku sprawozdawczym w pomyślniejszych warunkach. Za jedną z najważniejszych potrzeb Związek uważał zaangażowanie instruktora, którego w początku roku nie było. W skład Okrę
gowego Związku Kółek Roln. w początku roku wchodziło 15 Kółek Roln. naogół słabo działających; dwa z nich były zalega
lizowane. Biuro Związku, nie posiadając własnego lokalu, mieści się w lokalu biura społecznego Straży Kresowej.
Skład Zarządu Związku stanowili: pp. 1) Paweł Pawluk, rolnik z Pawluk — prezes Związku, 2) Stanisław Tazbir, Kiero
wnik Sejmiku Włodawskiego — vice-prezes Związku, 3) Lila Tazbirowa, Kierownik Straży Kresowej—Sekretarka i Skarbniczka,.
4) Grzegorz Winnicki, rolnik z Rozwadówki — członek Zarządu, 5) Adam Kliman, rolnik, (były nauczyciel ludowy) z Lubiczyna
członek Zarządu. 6) P. Poleszuk, rolnik z Rozwadówki, wójt z gminy Romanów, — członek Zarządu. 7) Józef Leszczyński, wójt gminy Hańsk, rolnik z kol. Kratje — członek Komisji Rewi
zyjnej, 8) Grzegorz Maksymowicz nauczyciel ludowy w Brussie,
—członek Komisji Rewizyjnej.
W ciągu całego roku Związek odbył 5 zjazdów delegatów, na których również członkowie Zarządu brali udział i jednocześnie od
bywali posiedzenia Zarządu. Jedno zebranie Zarządu odbyło się dnia 20/VIII. 21 r. w celu sprowadzenia cukru konsumcyjnego dla Kółek. Na jednym zjeździe zwołanym w celach hodowlanych, Inspekt, hodowlany Wojew. Związku Kółek Roln. p. R. Blenau wygłosił obszerny referat, o potrzebie zorganizowania Sekcji Ho
dowlanej, oraz „O hodowli i żywieniu inwentarza”. Zjazd wyłonił z siebie Komisję Organizacyjną Sekcji Hodowlanej w skład któ
rej wchodzą: pp. Ignacy Kryjak rolnik, Jan Moniuk rolnik, Stefan Pyszko rolnik i Al. Jankowski instruktor.
Z pośród uchwał powziętych przez Zjazdy Delegatów i po
siedzeń Związku, ważniejszemi były: 1) Wybór delegatów do Pow.
Komitetu Pomocy Rolnej (pp. Stanisław Tazbir, Adam Kliman);
2) Wybór delegatów do Powiatowej Komisji Ziemskiej (pp. Józef Leszczyński, Grzegorz, Winniczuk i Stanisław Tazbir); 3) Uchwa
lenie djet po sMk. 300 dla zamiejscowych delegatów do Komitetu Pomocy Rolnej i Komisji Ziemskiej; 4) Zwrócenie się do Pow.
Kom. Pom. Roln. o przyznanie zboża na siew wiosenny dla Kó
łek. 5) Zwrócenie się do Pow. Kom. Pom, Rolnej o przyznanie zapomogi dla Związku w sumie 500.000 Mk. na zakup narzędzi rolniczych dla Kółek, 6) Sprowadzenie cukru konsumcyjnego dla Kółek, 7) Ściągnięcie składek od członków Kółek na Górny
139
Śląsk. Skutkiem powziętych uchwał otrzymano z Pow. Kom.
Prócz powyższych, Związek sprowadził z Centrali Stowarzyszeń Rolniczo-Handlowych 330 kg. cukru konsumcyjnego za uprzednio zebraną gotówkę od Kółek Mk. 99.198.
W końcu roku sprawozdawczego w skład Okręgowego Związku wchodziło 20 Kółek Rolniczych zrzeszających 939 członków.
Wszystkie zalegalizowane z wyjątkiem Kółka w Sosnowicy. Nie umieszczone w powyższym wykazie Kółko Rolnicze u Pacholu, gminy' Krzywowierzba istniejące w roku zeszłym, za niespełnianie obowiązków organizacyjnych zostało ze Związku wykreślone i od tego czasu istnienie jego skończyło się; zaś Kółko Roln. w Wiszni
cach po krótkim przynależeniu do nowego Związku z przyczyn tru
dności komunikacyjnych wykreśliło się samo i przeszło do pow.
Bialskiego, a przynależność swoją zdeklarowało do Tow. Roln.
140
Działalność fachową — rolniczą prowadził instruktor p. Al.
Jankowski. Pracę swą w Okręgu rozpoczął 25 maja 1921 roku.
W pkresie tym na objazdy w Okręgu zużytkował 65 dni odwiedziw
szy wszystkie Kółka po kilkakroć, tak że razem miał wyjazdów 48, odwiedzając przeciętnie 7 Kółek na miesiąc. Przy objazdach urządzał zebrania na których wygłaszał pogadanki zazwyczaj treści rolniczo społecznej, liczba których sięga 43. Znaczną ilość wygłoszonych pogadanek stanowią tematy rolnicze, reszta odnosi się do treści ogólnej. Z rolniczych wygłoszono „O uprawie płaskiej i zagonowej”, „O maszynowej uprawie roli”, „O uprawie odłogów”, „O narzędziach służących do uprawy roli”, „O osu
szaniu gruntów”, „O przechowywaniu obornika”, „O urządzeniu gnojowni”, „Nawożenie ziemi obornikiem”, „O nawozach pomo
cniczych”, „Czyszczenie ziarna do siewu”, „Sposoby podraso- wywania inwentarza”, „Hodowla Krów”, „O żywieniu krów”,
„O mleczności krów holenderskich”. Ta sama pogadanka w miarę potrzeby powtarzała się w różnych Kółkach. Zaznaczyć trzeba, że pod względem oświatowym powiat poczynił znaczne postępy.
Świadczą o tern, co raz to więcej ożywiona dyskusja na temat wygłaszanych pogadanek zwłaszcza treści rolniczej, nabywanie ulepszonych narzędzi rolniczych, wykazywanie większych chęci nabywania inwentarza zarodowego, oraz wzmaganie się czytel
nictwa.
„Poradnik” po za obowiązkowem prenumerowaniem w ilości jednego egzemplarza dla każdego Kółka, nadchodzi jeszcze do Kółka w Łynieśnie i Rozwadówce. Tu zasługuje na uwagę Kółko Roln. w Rozwadówce, którego członkowie prenumerują 20 egz.
pism fachowych i społecznych. Pod koniec roku znaczna część kółkowiczów i niektóre kółka zaprenumerawały „Polskę Odrodzo
ną”. Rozkolportowano książek i broszur wydawnictwa C. Z. K. R.
250 egzemplarzy, oraz sprowadzono 16 książek fachowych treści' rolniczej i weterynaryjne na zamówienia kółkowiczów za pośre
dnictwem C.ZK.R., i 100 kalendarzy C.Z.K.R. Książki zwłaszcza, rolnicze są coraz w większem zapotrzebowaniu. Przy odwie
dzaniu Kółek instruktor przeprowadził 65 lustracji gospodarstw, udzielając rad i wskazówek w celu racjonalnego prowadzenia oraz stosowania niektórych zmian gospodarstw. Przeciętna ilość lustracji równa się 8 ną miesiąc. Oprócz gospodarstw Kółko
wiczów, lustrował istruktor wielokrotnie gospodarstwo Sejmikowe
w Orchówku, w którym przeprowadził nawet niektóre roboty, jak uprawę i siew żyta na obszarze 10 morgowym.
Znaczną część czasu poświęcił na wyjazdy poza powiat, w celu kupna i sprowadzenia owiec dla powiatu. Odbiło to się • ujemnie na całokształcie pracy w Okręgu, lecz było złem ko- niecznem, gdyż należało bezwzględnie zaopatrzyć rolników w
ma-141
terjał hodowlany i wełnę z wyborów której niegdyś powiat sły
nął. Sprowadzono 200 sztuk owiec świniarek i 100 sztuk owiec merynosów w celu krzyżowania ich. Następnie również sporo czasu, bo 29 dni zużytkował p. Jankowski na zjazdy instruktor
skie w Lublinie a zwłaszcza kursy w Warszawie. Resztę czasu poświęcił instruktor na~ pracę biurową, która polegałaś na za
łatwianiu interesantów, korespondencji; rozdziale narzędzi rolni
czych i t. p.
Pracę biurową prowadzi sekretarka Zarządu p. L. Tazbi- rowa. Biuro jest czynne codziennie od godziny 9 rano do 3-ej po południu. Oprócz przyjmowania i załatwiania interesantów, których liczba stale wzrasta, w roku sprawozdawczym otrzymano 370 korespondencji, wysłano 268, w tym 60 okólników do Kółek, Urzędów gminnych i Magistratów; rozesłano 15 zawiadomień o Zjazdach i o kursach organizowanych przez Centralny i Wo
jewódzki Związek.
Członkowie Związku przyjmują z wyboru Kółek udział w następujących Komisjach: Powiatowy Komitet Pomocy Rolnej (2), Pom. Kom. Ziemska (3), Gminne Kom. Pom. Roln. (15). Prócz tego nie jako Kółkowicze, ale jako osoby prywatne wybrane przez Sejmik wchodzą: do Rady Szkolnej Powiatowej (ksiądz E. Modzelewski i p. L. Tazbirowa. Do Komisji Drogowej — M.
Jonczuk i T. Libiszowski, do Komisji Opieki Tpołecznej—J. Ma
kówka, L. Tazbirowa, J. Orenczuk, Z. Lipkowska i P. Poleszuk, do Komisji Weterynaryjnej—J. Boretti, do Komisji Sanitarnej — L. Tazbirowa, do Pow. Komisji Rolnej—J. Orenczuk, do Komitetu Związku trzech powiatów — J. Boretti, do Komisji Zapomogowej przy Biurze Odbudowy — St. Tazbir i J. Orenczuk, do Komisji do wąlki z alkoholem— L. Tazbirowa, do Rady Wojewódzkiej — T. Libiszowski. Delegatami do Sejmiku jest 9 członków Związku
Kółek.
Kół Młodzieży w Okręgu Włodawskim zrzeszających 204
•tół. jest pięć w Rozwadówce, Stawkach, Różance, Włodawie i Wereszczynie. Koło w Rozwadówce istnieje już przeszło 2 lata i jest dobrze zorganizowane, dość wydatną dotychczas działal
ność zawdzięcza jednostkom kierującym (członkom Zarządu);
w roku sprawozdawczym nieco osłabła. Koło Teatralne urządza dosyć'często przedstawienia i ma swoją bibliotekę.
Pozostałe cztery zorganizowane w ciągu roku sprawozdaw
czego z wyjątkiem Koła w Różance, które nie przejawia żadnej pracy. W zależności od sił kierowniczych miejscowych oraz osób inteligentnych, biorących udział w tej pracy, pracę swą prowadzą więcej lub mniej intensywnie. Na wyróżnienie za
sługuje Koło Młodzieży we Włodawie; stanęło ono organiza
cyjnie na wysokości swego zadania. Urządza zebrania z poga-142
óankami wygłaszanemi przez swych członków, zabawy taneczne, organizuje chór i t. p. Sekcja robót artystycznych w czasie przedświątecznym zajmowała się wieczorami wykonaniem rozma
itych ozdóbek na choinkę, z czego dochód przeznaczono na Koło. Związek Kół Młodzieży został zorganizowany dn. 15/VIII 21 r. Skład zarządu Związku stanowili: przewodniczący—p. Lila Tazbirowa, vice-przewodniczący— p. J. Nazaruk, sekretarz p. D.
Hryczuk, Skarbnik—p. Józef Winniczuk, bibliotekarz—A. Olesie- wicz, członek Zarządu—Ad. Lejko.
Wchodzi więc w skład Zarządu Związku po 2-ch przed
stawicieli z Kół w Stawkach i Różance i po 1 przedst. z Wło
dawy i Rozwadówki.
Do Komisji Rewizyjnej wchodzą pp. E. Barcz, Wł. Woło- czuk i Piotr Wieliczko, na zastępcę A. Kasztelan. Związek Kół Młodzieży wysłał członkinię p. I. Janczewską na kursy kultu*
turalno-oświatowe Straży Kresowej w Chełmie. Następnie, dążąc do zakładania bibliotek przy Kołach zwrócił się do Wydziału Powiatowego we Włodawie o przyznanie 10.000 mk. na ten cel.
Powiat nasz jest o ludności mieszanej, w niektórych gm.
przeważa ilościowo ludność rusińska. Stosunek wsi do prac kół
kowych naogół jest dobry, przeważa jednak zainteresowanie spra
wami handlowymi, ciągnieniem korzyści materjalnych, nad uświa
domieniem ogólnem i fachowem. Ludność m. Włodawy, miesz
czanie zachowują się obojętnie, praca społeczna wcale ich nie pochłania.
Stosunek Sejmiku—jest dobry. Do tego czasu Sejmik udziela -Związkowi Kółek subwencji w wysokości pensji instruktora.
Położenie powiatu jest nizkie o dużych lesistych obszarach.
Ziemie przeważnie piaszczyste, sapowate, bielice, mniej popie- latki, a w rzadkości, nawet borowina. Łąki z natury obfite, lecz w większości swych obszarów mokre i kwaśne. Jest kilka du
żych jezior rybnych oraz pokłady torfu, nadające się do eksplo
atacji.
Z przemysłu — jest dobrze rozwinięte hutnictwo (powiat posiada 2 huty szklanne), z drobnego: tkactwo i garncarstwo.
Rolnictwo zwłaszcza mniejszej własności posiada wielkie braki. Wprawdzie ziemia, jak już wspomniano z natury dosyć biedna, nie może zapewnie wielkiej produkcji, lecz przy stoso
waniu racjonalniejszego gospodarowania możnaby osiągnąć znacznie lepsze wyniki.
Pracę w tym kierunku zapoczątkowały Kółka Rolnicze już przed wojną, lecz niestety w tak krótkim czasie można było
•osiągnąć zaledwie minimum spodziewanych wyników. Główną przyczyną zastoju postępu rolniczego była wojna, która
szcze-143
gólniej w naszym powiecie duże ślady pozostawiła. Przyczyniła ona się nie tylko hamująco na postęp rolnictwa, ale gorzej, bo ten postęp cofnęła o całe lata, pozostawiając ziemie ludności wyjeżdżającej do Rosji odłogiem i niszcząc przez pożogę wsi zobycze całych pokoleń.
Hodowla oparta jest na chowie bydła, trzody chlewnej owiec. Chów bydła, dziętti obfitym pastwiskom i sporym zapasom siana przybrał dosyć duże rozmiary. Przedewszystkiem jest dą
żenie do osiągnięcia obory pod względem ilościowym, a więc nie przebierając, prawie wszystką młodzież się chowa. Nie jest to uzdrowieniem hodowli, bowiem materjał taki raczej pod nóż niż do produkcji mleka się nadaje. Robi to się jednak z ko
nieczności oraz braku wytkniętego kierunku hodowlanego.
Chów owiec jest niejako rozpoczynaniem na nowo, po zniszczeniu wojenneni i chowa się dla wełny.
Mając taki obraz gospodarki, Związek Kółek Roln. uważa za wskazane przedewszystkiem* jaknajusilniej prowadzić akcję w kierunku uświadomienia ogólnego i fachowego; następnie wy
tknąć kierunek hodowli bydła, a w związku z tym zapoczątko- kować spółdzielnie mleczarskie; powiększyć hodowlę owiec, co zapewni rozwój tkactwa już nieźle u nas niegdyś postawionego;
wzmóc rolnictwo przez sprowadzenie ulepszonych narzędzi rol
niczych, racjonalniejsze przechowywanie gnoju oraz nawożenie tym; wykazanie działania nawozów pomocniczych, co da się osiągnąć przez założenie pólek porównawczych w gospodarstwie Sejmikowem w Orchówku oraz wprowadzenie należytego czysz
czenia ziarna do siewu. Również wprowadzić plantację wykliny koszykarskiej jako na terenie ku temu odpowiednim.
W tym celu Związek Kółek Rolniczych zwrócił się do Sej
miku o zapomogę, wstawiając do preliminarza budżetowego, w sumie 300000 mk. na pokazy bydła, premjowanie oraz koszty urządzenia tych pokazów; 200000 mk. na zapoczątkowanie stacji czyszczenia ziarna przy Kółkach Rolniczych oraz 300000 mk. na organizację stacji rozpłodowych, wzgędnie zapoczątkowanie ta
kowych przy Kółkach Rolniczych.
Nie zaspokoi ten szczupły fundusz zapotrzebowania, lecz rzucając to ziarno postępu, przy sprzyjających warunkach nie wątpliwie osiągniemy pożądany plon.
SPRAWOZDANIE KASOWE
D o c h o d y . Saldo z roku 1920 656.41 I. D o c h o d y w ł a s n e
Czysty dochód z cukru / . . . 35402.—_________
do przeniesienia . 35402.— 656.41 144
z przeniesienia . 35402.— 656.41 Czysty dochód z kalendarzy 1921 r. . 3400.— 38802.—
II. S u b s y d j a
Z Wojew. Związku na ikonia . . . 60000.—
Z S e jm i k u ... 25000.—
w „ na pensje dla Instrukt. . 282346.50 367346.50 III. Składki Kółek . . . . . . • . 17264.50
IV. Wpłacona na prenumeraty • 10.465. —
V. R ó ż n e ... 1081.50 VI. S u m y p r z e c h o d n i e
Na l e g a l i z a c j ę ... 800.
Jednorazow a danina na Centr. Zw. . 17600.—
Na Górny Ś l ą s k ... 175. 18575.
454190.91 Rozchody.
I. P e r s o n a l n e
Pensja Instruktora za maj—grudzień 921282346.50
II.
Mieszkanie, światło i opał dla Instr. • Koszty przyjazdu Instr. do Włodawy • P ensja m a s z y n is tk i...•
Djety i koszty podróży Instr. i delegat.
K a n c e l a r y j n e
M aterjały piśm ienne . . . . Porto ...
12580.—
14902.—
17500.—
15734.— 343062.50 2207.—
1895 — 4102.—
III. Książki i pisma dla Kółek i Związku • • • • NW30.—
IV. R ó ż n e
Sztandar Związku . . . . . . . 2180.—
Wydatki związane z pochodem 3 maja 2.460.—
7152.50 Ustawy, legalizacje i t. p ... 2512.50
V. S u m y p r z e c h o d n i e
L e g a liz a c ja ... 600.—
775.—
Na Górny Śląsk . . . 175.—
Saldo na rok 1922 . 88.368.91
454190.91
10 145
O K R Ę G Z A M O J S K I .
Stan Okręgu pod względem oświaty przedstawia Się śred
nio, aczkolwiek na terenie jego pracuję po za Kółkami Rolni- czemi i Młodzieży liczne inne organizacje społeczne i oświato
we, jak Macierz Sżkolna, Stowarzyszanie nauczycieli szkół śred
nich, oraz „Ogniska” nauczycieli szkół powszechnych.
Ogrodnictwo rozwija się dość pomyślnie, znajdujące się w powiecie szkółki drzew owocowych ułatwiają zakładanie sa
dów. W kilku wsiach znajdują się większe ilości sadów jak np:
Rachodoszcze, Feliksówka, .Bpżawola, pdrycze, Dębowiec, Wierz
ba, Kawęczyn. Wsie Zawada, Wielącza, Bodaczów, Błonie, Ka
węczyn, Topólcza, Szperówka hodują na większą skalę cebulę,
ogórki, kapustę i fasolę. •
Powiat nie posiada żadnych wybitnych cech hodowlanych.
W okolicach Frampolu i Krasnobrodu znajduje się bydło polskie czerwone oraz konie, skrzyżowane z ardenami. W północnej części i okolicy Zamościa widoczny jest wpływ holendrów.
Pozostałości wojenne oraz brak uświadomienia szerszych mas utrudniają dobre prowadzenie wszystkich działów gospo
darstwa.
Stosunek władz administracyjnych i samorządowych do pracy Kółek Rolniczych jest zupełnie dobry.
Na ogólnym zjeździe kółkowiczńw powiatu Zamojskiego w dn. 9 stycznia 1921 r. został wybrany następujący Zarząd:
Prezes Jan Sajkiewicz — ziemianin (folw. Karolówka, grn. Nowa- Osada). Vice-Prezesi: Piotr Eydziatt-Zubowicz, adwokat (Za
mość) i Adam Bogdanowicz, rolnik (Mokre, gm. Mokre) Sekre
tarka Doktorowa Helena' Bogucka, ogrodniczka (Zamość), Skarb
nik: Leon Lembke, dyrektor Banku Ziemi Polskiej w Zamościu.
Członkowie Zarządu: Delegat Sejmiku, Bolesław Wnuk (wieś i gmina Wysokie), Ludwik Zakrzewski (Łabuńki, gm. Ła
bunie), Antoni Najda (Kalinowice, gm.-Nowa Osada), Józef Rze- mieniuk (Płoskie, gm. Mokre), Józef Dygoda (Białowola, gm.
Mokre), Marcin Machałek (Wielącza, gm. Mokre), Jan Zastąpiło (Łabuńki, gm. Łabunie).
Komisją Rewizyjna: Kapuściński Jan (Płoskie, gm. Mokre) Dziubiński Kazimierz (Sitańiec, gm. Wysokie), Michał Wajland (Sitaniec, gm Wysokie).
Przy Związku Kółek istnieją następujące Sekcje: Ogrodni- czo-Pszczelarska, hodowlana w stadjum organizacji oraz Zwią
zek Młodzieży.
Kółek Rolniczych Okręg liczy 38, w tern 6 niezalegalizo- wanych. Większość z nich przejawia żywą działalność i zaled
wie osiem można zaliczyć do mało żywotnych. W poniższej ta-146
beli te ostatnie są oznaczone—w przeciwstawieniu do czynnych Kółek + . Ogólna ilość-członków wynosi 1643.
cL
J Gmina W ie ś
i Nazwisko Prezesa Ilość czł.
Spraw | ność
1 Frampol Frampol Jan Kowalik 30
4-2 Łabunie Jatutów Antoni Piłat 30
4-3 Nowa-Osada Kalinowice Wincenty Łoza 46
4-.4 Zwierzyniec Kawęczyn Andrzej Bizior 14
4-5 Frampol Kąty Gnyp Piotr 28
4-6 Nielisz kol. Podstary Zamość Jan Machań 22
4-7 Suchowola kol. Suchowola Jan Szyper 60
4-8 Zwierzyniec Kosobudy z Edward Koliński 135
4-.9 Mokre Lipsko Michał Kuźma 40
4-10 Łabunie Łabuńki Franciszek Wilczyński 51
4-11 Krasnobród Majdan,Nepryski Stanisław Kusiak 49
4-12 Mokre Mokre Adam Bogdanowicz 26
+
13 Sułów Mokre Lipie Józef Kyc 64
4-14 Mokre Płoskie Paweł Wróbel 62
4-15 Tereszpol ' Tereszpol ks. Jan Juźwiak 90
4-16 Suchowola Rachodoszcze Antoni Matuszczak 42
4-17 Łabunie Ruszów Józef Kijowski 50
4-18 Wysokie Sitaniec Michał Wajland 49
4-19 Skierbieszów Szorcówka Leopold Jezierski 70
4-20 Wysokie Siedliska Józef Skrypa 49
4-21 Stary Zamość Udrycze Paweł Bakuniak 30
4*
22 Mokre Wielącza Marcin Ciurysek 76
4-23 Łabunie Wierzbie Józef Niemczuk 66
4-24 Mokre Żdąnów Jakób Wytrykus 27
4-25 Szczebrzeszyn Szperówka Józef Pipa 33
4-26 Mokre Zarzeczę Jan Adamowicz 25
4-27 Zamość Szopinek Jan Adamczuk 9
+
28 Skierbieszów Skierbieszów Paweł Cwener 46
4-29 Potoczek Potoczek Piotr Kniaź 19
-F
30 Wysokie Wysokie Stanisław Czuba 20
'+
31 Zwierzyniec Brody Józef Juźwiak 42 —
32 Radecznica Dzielce Franciszek Harkot 36 33 Skierbieszów Iłowiec Siwiec Wawrzyniec 30 -—
34 St. Zamość Majdan Sitaniecki Jan Rajtar 25 — 35 Skierbieszów Podwysokie Jan Szafran 20 — 36 Zwierzyniec Zwierzyniec , Bohdan Danowski 87 —
37 St. Zamość Huszczka Antoni Paul 35
38 St. Zamość Monastyrek ks. Józef Kostkowski 10
147
Najlepiej pracuje Kółko Rachodoszcze w kierunku ogrod
nictwa, Płoskie w kierunku rolniczym, Jatutów i Szorcówka ogól- no-oświatowym.
W Kółku Rolniczym w Płoskiem uchwalono kupić tryjer, w Szopinku i Szperówce postanowiono urządzać co 2 tygodnie zebrania Kółka Rolniczego i odczytywać uważnie „Poradnik**, w Rachodoszczach nabyć sondy i dwa trokary, w Lipsku nabyć sondę trokar i książki weterynaryjne, w kol. Suchowola zająć się zbieraniem nasion dzikich trześni, w Sitańcu postanowiono ku
pić siewnik rzędowy, w Tereszpolu zająć się sprowadzeniem kartofli do sadzenia, w Mokrem-Lipiu urządzić kursy pszczelarskie.
Jako siły instruktorskie pracują następujące osoby: p. Sta
nisław Koch ogrodnik-pszczelarz od 1 września 1919 r. p. Jad
wiga Bergerówna instruktorka Kół Młodzieży od 1 sierpnia 1921 r.
Sekretarką jest od 15 czerwca 1921 r. p. Halina Sułkowska.
Instruktor był w Kółkach 99 razy, wygłosił 49 pogadanek, zlu
strował 50 ogrodów i pasiek.
Inwentarz biura jest skromny lecz dostateczny i składa się z biurka szafki na książki, 13 krzeseł, latarni projekcyjnej z 140 przezroczami, biblioteki złożonej z 158 książek. .
Na 5 zebraniach Zarządu: 2/1, 16/1, 19/V, 2o/VI, 3/XI mię
dzy innemi postanowiono: 1) przyjąć sekretarza, 2) wysłać Edwarda Mączkę na kursy dwutygodniowe Młodzieży do Warsza
wy, 3) uruchomić kursy kilkutygodniowe budowlane, 4) sprowa
dzić żyta Petkuskiego i pszenicy Wysoko-Litewki 800 mtr.
5) Sprowadzić 100 metr, superfosfatu; 6) wprowadzić na zebra
niach Prezesów pogadanki, 7) zająć się zbiorem nasion drzew owocowych, 8) zająć się daniną dodatkową na rzecz C. Z. K. R.
Wszystkie uchwały zośtały wprowadzone w życie z wyjątkiem oznaczonych liczbą 3 i 8.
Zebrań Prezesów było 12 w następujących terminach: 28/1, 17/II, 10/IH, 7/IV, 5/V, 9/VI, 24/VII, 14/VI1I, 15/IX, 16/X, 17/XI, 15/XII. Z uchwał wymieniamy charakterystyczniejsze: 1) posta
nowiono zająć się sprowadzeniem zboża jarego, 2) zwrócić się do referenta rolnego o zakup gryki i lnu, 3) agitować o składki na Górny Śląsk, 4) sprowadzić 2 wagony prosiąt z Poznańskiego, 5) na Zjeździe w Lublinie poruszyć sprawę wolnego handlu, 6) wysłać przyszłą instruktorkę Kół Gospodyń na kursy hodowli drobiu, 7) sprowadzić nasiona kwiatów dla Związku Młodzieży.
8) urządzić dla dziewcząt 6-cio tygodniowe kursy kroju i szycia.
9) urządzić 2-dniowe kursy teatralne, 10) postanowiono przyjąć w wystawie ogrodniczej, urządzanej przez Koło Zwierzynieckie Związku Zawodowego Ogrodników Polskich, 11) postanowiono zorganizować Sekcję Hodowlaną, 12) na zasadzie Ustawy Sej
mowej uchwalono 5-cio miesięczne kursy rolnicze, prowadzone 148
przez Związek od lat 4, przekazać Sejmikowi i jako szkole w Bortatycżach okazywać pomoc. Wszystkie wymienione uchwa
ły wykonano.
Na zebraniach Prezesów wygłaszali następujące pogadanki:
o budownictwie-— Instruktor CZKR p. Marek-Zawirski, o hodowli instruktor Z. K. R. Województwa Lubelskiego p. Radosław Blenau, o nawozach • sztucznych, instruktor Zw. K. R. Wojew. Lubelskiego p. Leon Suchorzewski, o komasacji instruktor CZKR. p. Niewia
rowski, o nawozach sztucznych, o oświecie rolniczej p. Stefan Bauer, kierownik szkoły Rolniczej w Bortatyczaćh, o potrzebie organizacji i znaczeniu Kółek Rolniczych kierownik Zw. K. R.
Wojew. Lubelskiego p. Wiesław Czermiński. Przez miejscowego instruktora wygłoszono na Okręgu 69 pogadanek, a mianowicie:
przez p. Kocha Stanisława w zakresie ogrodnictwa i pszczelnict- wa 49, rolniczych przez p. Bauera 12, rolniczych przysłani na praktykę p. Karol Koch i p. Wrzosek 6, z zakresu budownictwa p. Marek Zawirski. 2.
W ogólnym Zjeździ^ Kółek Rolniczych w Lublinie przyjęło udział 70 delegatów z Zamojskiego powiatu. Na Zjazdy Rady Wojewódzkiej oraz Rady CZKR .wyjeżdżali Adam Bogdanowicz, Ludwik Zakrzewski, H. Bogucka, Józef Dygoda, Jan Sajkiewicz i Antoni Najda. Prócz tego Związek delegował swych przedsta- wiczieli, których poniżej wyszczególniamy według komisji, w ja
kich brali udział.
Komisja Ziemska: l^ichał Bondyra, Józef Rrzemieniuk, Jan Za
stąpiło, Komisja Pomocy Rolnej: Wincenty Łoza, Józef Rrzemieniuk.*
Książek rozkolportowańb do 600 egz. w liczbie tych 200 kalendarzy na 1920 r. CZKR., 30 egz. „Rolnika Wzorowego”
K. Miczyńskiego, 16 egz. Steuerta „Rady sąsiada w chorobach inwentara”, 285 wydawnictw CZKR i więle innych. W Lipsku i Wysokiem założono 2 nowe biblioteki. Z gazet Związek pre
numeruje: “Miesięcznik Ogrodniczy”, „Bartnik Postępowy”, „Ogrod
numeruje: “Miesięcznik Ogrodniczy”, „Bartnik Postępowy”, „Ogrod