w obszarze przepływów produktów niepełnowartościowych
Na podstawie charakterystyki procesów logistyki zwrotnej i specyfiki produktów niepełnowartościowych w przedsiębiorstwach, przeprowadzonych badań literatu-rowych oraz analizy praktyk biznesowych możliwe jest skonstruowanie ogólnego schematu organizacji procesów logistyki zwrotnej w obszarze produktów niepełno-wartościowych11.
Podstawą schematu organizacji procesów logistyki zwrotnej w obszarze produk-tów niepełnowartościowych są cztery główne procesy, realizowane w następującej kolejności:
1) selekcja wejściowa,
2) pozyskiwanie i gromadzenie, 3) kontrola i sortowanie, 4) zadysponowanie.
Konstrukcja schematu opiera się także na decyzjach, które są podejmowane w ramach powyższych procesów, i są związane z ich realizacją. Decyzje, w zależ-ności od ich wagi i procesu, którego dotyczą, są podejmowane na czas (okres) długi, średni i krótki. Procesy logistyki zwrotnej wraz z hierarchią czasową podejmowania decyzji związanych z ich realizacją w obszarze przepływów produktów niepełno-wartościowych zaprezentowano na rysunku 3.3.
11 Schemat opracowano na podstawie [Lambert, Riopel, Abdul-Kader 2011; Ait-Kadi i in. 2012].
Organizacja procesów logistyki zwrotnej w obszarze przepływów produktów niepełnowartościowych 77 Rysunek 3.3. Logistyka zwrotna i hierarchia czasowa podejmowania decyzji z zakresu zarządzania jej procesami
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie: [Guide, Jayaraman 2000; Schwartz 2000; Marcoux, Riopel, Langevin 2001).
Decyzje długookresowe pod względem wagi są najbardziej istotne, gdyż ich efekty warunkują dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Należą do nich decyzje z zakresu:
• oceny aktywności przedsiębiorstwa w obszarze procesów logistyki zwrotnej,
• określenia polityki zwrotów produktów,
• określenia celów logistyki zwrotnej i sposobów ich realizacji, tj. decyzje o polityce realizacji procesów logistyki zwrotnej i o realizacji polityki zwrotów produktów,
• trybu samodzielnej bądź outsourcingowej realizacji procesów logistyki zwrotnej,
• procedur postępowania z materiałami niebezpiecznymi,
• dostosowywania przedsiębiorstwa do obowiązującego prawa i regulacji środo-wiskowych.
Decyzje średniookresowe dotyczą:
• organizacji programów szkoleniowych z zakresu procesów logistyki zwrotnej,
• tworzenia kosztorysów dla procesów logistyki zwrotnej,
• ustalenia wskaźników funkcjonowania procesów logistyki zwrotnej,
• określenia systemu zarządzania zapasami,
• określenia systemu planowania produkcji.
Natomiast decyzje krótkookresowe, czyli decyzje w zasadzie spontaniczne, podejmowane w zależności od bieżących potrzeb, dotyczą:
• szkoleń personelu,
• zarządzania bieżącymi problemami,
• kontroli kosztów,
• tworzenia raportów z działalności,
• tworzenia analiz dotyczących zwrotów, na podstawie których ulepszane są pro-jekty nowych produktów.
Znajomość procesów logistyki zwrotnej oraz decyzji podejmowanych w zakre-sie ich realizacji umożliwia graficzną prezentację ogólnego schematu organizacji procesów logistyki zwrotnej w obszarze produktów niepełnowartościowych w for-mie przedstawionej na rysunku 3.4.
Rysunek 3.4. Ogólny schemat organizacji procesów logistyki zwrotnej w obszarze przepływów produktów niepełnowartościowych
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne.
Schemat ten odzwierciedla wyłącznie uogólnioną formułę procesów. W przy-padku procesów logistyki zwrotnej w zakresie przepływów produktów niepełno-wartościowych to uogólnienie jest bardzo istotne, ponieważ każde przedsiębiorstwo w inny sposób organizuje przepływy zwrotne i zarządza nimi. Różnice występują nawet w obrębie producentów działających w tej samej gałęzi przemysłu. Jest to uwarunkowane przede wszystkim zawartością przepływów zwrotnych, ich niepew-nością i brakiem możliwości sprawowania bezpośredniej kontroli nad nimi, a także specyfiką i indywidualnością samych przedsiębiorstw.
Dodatkowo, uogólniona struktura schematu charakteryzuje się tym, że nie zgłę-bia opisywanych procesów w drobnych szczegółach, ale wskazuje podstawowe, możliwe do wykorzystania opcje z zakresu zastosowania procesów logistyki zwrot-nej w obszarze zarządzania przepływami produktów niepełnowartościowych.
Powyższy schemat organizacji procesów logistyki zwrotnej w zakresie zarzą-dzania przepływami produktów niepełnowartościowych stanowi ujęcie ogólne problematyki podjętej w niniejszej pracy. Aby przedstawić te procesy w zarządza-niu przepływami zwrotnymi w przedsiębiorstwach produkcyjnych, schemat ten został rozwinięty w obrębie każdego procesu o sekwencje tych procesów i ope-racji, procesy jednostkowe i czynności elementarne oraz relacje między nimi, od
„wejścia” zwrotów do przepływów przedsiębiorstwa, poprzez realizację procesów logistyki zwrotnej, aż do „wyjścia” z przedsiębiorstwa efektów zagospodarowania tych zwrotów.
Organizacja procesów logistyki zwrotnej w obszarze przepływów produktów niepełnowartościowych 79 Procedura utworzenia tego schematu przebiegała w trzech etapach.
1. Opracowanie ogólnego schematu organizacji procesów logistyki zwrotnej w obszarze produktów niepełnowartościowych (rysunek 3.4).
2. Uszczegółowienie ogólnego schematu organizacji procesów logistyki zwrotnej w obszarze produktów niepełnowartościowych (rysunek 3.5):
— określenie granic dla przepływów produktów niepełnowartościowych (wej-ścia/wyjścia),
— zdefiniowanie procesów logistyki zwrotnej oraz poszczególnych operacji realizowanych w ramach tych procesów,
— skonstruowanie projektu schematu blokowego dla procesów logistyki zwrotnej realizowanych w ramach przepływów produktów niepełnowarto-ściowych,
— dokonanie przeglądu projektu schematu i udoskonalenie go na tej podstawie.
3. Weryfikacja schematu organizacji procesów logistyki zwrotnej w obszarze pro-duktów niepełnowartościowych względem rzeczywistych procesów w przedsię-biorstwach produkcyjnych.
Produkty niepełnowartościowe zasilające przepływy zwrotne pochodzą od klientów końcowych lub od innych uczestników otoczenia biznesowego przed-siębiorstw (np. inne przedprzed-siębiorstwa, podwykonawcy, usługodawcy logistyczni).
Zanim jednak faktycznie te produkty staną się zwrotami i zasilą przepływy pro-duktów niepełnowartościowych, na końcu przepływów klasycznych następuje kon-takt klienta/uczestnika otoczenia biznesowego z producentem (zazwyczaj z dzia-łem obsługi klienta) w celu wyrażenia żądania przyjęcia zwrotu. Kontakt ten ma istotne znaczenie w dwóch przypadkach, mimo iż nie oznacza jeszcze realizacji procesu selekcji wejściowej. Po pierwsze, pozwala eliminować produkty będące potencjalnie zwrotami jeszcze na etapie ich obecności w klasycznych przepływach (zapobieganie zwrotom), a po drugie, pozwala eliminować proces selekcji wejścio-wej, kierując produkty zatwierdzone w formie zwrotów bezpośrednio do procesu gromadzenia.
W pierwszej sytuacji klient/uczestnik otoczenia biznesowego kontaktuje się z producentem (najczęściej działem obsługi klienta) telefonicznie, bezpośred-nio, za pomocą internetu lub poczty elektronicznej, w celu rozwiązania problemu z produktem. Możliwe jest, że po uzyskaniu odpowiedniej pomocy od produ-centa odstąpi on od zgłoszenia zwrotu. Jest to najbardziej pożądana sytuacja, gdyż pozwala zapobiegać zwrotom. Istnieje jednak również prawdopodobieństwo, że zaproponowane rozwiązanie nie będzie dla niego satysfakcjonujące, a wtedy pro-dukt zostanie skierowany na początek przepływu zwrotnego, podlegając proce-sowi selekcji wejściowej.
W drugiej sytuacji klient/uczestnik otoczenia biznesowego kontaktuje się z pro-ducentem w celu zrealizowania zwrotu produktu, który zakończył cykl życia lub cykl użytkowania, a zatem nie występuje możliwy do rozwiązania problem z produktem, gdyż podlega on ewidentnemu prawu do zwrotu jako produkt niepełnowartościowy
Rysunek 3.5. Uszczegółowiony ogólny schemat procesów logistyki zwrotnej w obszarze produktów niepełnowartościowych Źródło: Opracowanie własne.
Organizacja procesów logistyki zwrotnej w obszarze przepływów produktów niepełnowartościowych 81 na podstawie informacji dostarczonych przez zwracającego12. W tej sytuacji, po stwierdzeniu poprawności kwalifikacji produktu do przepływu zwrotnego, jest on do niego włączany i podlega procesowi gromadzenia. Niekiedy może wystąpić sytuacja braku kwalifikacji produktu do przepływu zwrotnego (np. jeśli produkt jest wyro-bem innego producenta lub nie istnieje prawo, które obliguje producenta do przy-jęcia zwrotu), ale wtedy producent może doradzić opcję samodzielnego finalnego zadysponowania produktu.
W obu przedstawionych przypadkach odpowiedzialność za decyzje podejmo-wane podczas kontaktu klienta/uczestnika otoczenia biznesowego z producentem spoczywają na pracownikach działu obsługi klienta. To od nich zależy, w jaki sposób dana sytuacja będzie dalej przebiegała. Jednocześnie też w tym konkretnym momen-cie to oni decydują, czy produkt zmieni przepływ z klasycznego na zwrotny, czy też nie. Decyzje te nie zawsze są podejmowane poprawnie — nawet jeśli pracow-nicy ściśle przestrzegają wytycznych w zakresie polityki przyjmowania zwrotów, to ze względu na błędną interpretację tej polityki lub jej nadinterpretację, uzasadnione zwroty mogą nie zostać przyjęte, a zwroty nieuzasadnione mogą zostać zaakcepto-wane. Dlatego też w zarządzaniu przepływami produktów niepełnowartościowych tak istotną rolę odgrywa proces logistyki zwrotnej — selekcja wejściowa, gdyż to on ostatecznie rozstrzyga kwestie zasilania przepływów zwrotnych, eliminując jedno-cześnie wjedno-cześniejsze błędne decyzje.
Włączenie produktów czy materiałów do przepływów zwrotnych jest warun-kowane realizacją procesu selekcji wejściowej. Polega on na identyfikacji zwro-tów, czyli podjęciu właściwej decyzji w zakresie określenia stopnia przydatności produktu czy materiału dla przepływów zwrotnych. Proces ten określa jednak nie tylko jakość zwrotów włączanych do przepływów zwrotnych, lecz także limit ilo-ściowy dla tych zwrotów. Dzięki temu możliwe jest utrzymywanie kontroli jakościo-wej i redukowanie ilości zwrotów, co korzystnie wpływa na polepszanie standardów obsługi klienta. Dodatkowo proces selekcji wejściowej chroni przepływy zwrotne przed zwrotami nieprzeznaczonymi dla nich (np. pochodzącymi z innego rodzaju przemysłu albo od innego producenta). Eliminuje zatem koszty związane ze zwraca-niem produktów, które nie powinny być zwrócone, czyli zakwalifikowane do katego-rii zwrotów i nie powinny zostać włączone do przepływów zwrotnych, jak również koszty związane z produktami zwróconymi w nieprawidłowy sposób bądź w nie-właściwe miejsce (włączenie do nieodpowiedniego przepływu zwrotnego). Jedno-cześnie, ponieważ ten proces stanowi punkt wejściowy do przepływów zwrotnych, stanowi także najlepszy punkt do eliminowania wszelkiego rodzaju zbędnych kosz-tów oraz zarządzania materiałami poprzez filtrację towarów w celu unikania nieuza-sadnionych zwrotów.
W procesie selekcji wejściowej bardzo ważne jest to, że decyzje w nim podej-mowane odbywają się bez fizycznego kontaktu z przeznaczonym do zwrotu
produk-12 Przykładem może być obecna ustawa o sprzęcie AGD i konieczności oddawania go do specjal-nych punktów, co jest obowiązkiem klienta, ale obowiązkiem producenta jest ten sprzęt odebrać.
tem, a wyłącznie na podstawie pozyskanych informacji od zwracającego. W dużej mierze mają charakter poglądowy, opierając się ściśle na polityce ustalonej dla przyj-mowania zwrotów. Decyzja podejmowana w tym procesie ma jednak zdecydowanie bardziej trafny i obiektywny charakter niż podczas pierwszego kontaktu zgłaszają-cego produkt do zwrotu, gdyż tu weryfikacji podlega cały zestaw czynników określa-jący dany produkt i jego przydatność lub nie w przepływach zwrotnych.
Zarówno proces selekcji wejściowej, jak i proces wcześniejszego kontaktu klienta/uczestnika otoczenia biznesowego z producentem, może być prowadzony przez tę samą jednostkę funkcjonalną przedsiębiorstwa. To właśnie w tym punk-cie, na granicy przepływów klasycznych i zwrotnych, podejmowana jest decyzja o zaklasyfikowaniu produktu jako zwrotu produktu pełnowartościowego lub niepeł-nowartościowego, a w zależności od tej klasyfikacji zwrot produktu zasili albo prze-pływ klasyczny, albo zwrotny.
Na etapie procesu selekcji wejściowej podejmowane decyzje są długookre-sowe, dotyczące takich zagadnień, jak: czy proces realizować samodzielnie czy przez pośredników, czy proces ma mieć charakter scentralizowany czy rozproszony, gdzie ma być zlokalizowana realizacja procesu, oraz średniookresowe, poprzez które należy określić możliwe do zaoferowania wsparcie techniczne, wybrać język i spo-sób komunikacji, określić wymagania względem autoryzacji zwrotów, ustalić ele-menty i skalę ewaluacji konieczną do akceptacji zwracanych produktów niepełno-wartościowych oraz zadecydować, czy dane produkty mają być zwracane w całości czy w częściach.
Kolejne procesy logistyki zwrotnej realizowane w ramach zarządzania przepły-wami produktów niepełnowartościowych stanowią: pozyskiwanie i gromadzenie zwrotów, ich kontrola i sortowanie oraz zadysponowanie.
Procesowi pozyskiwania i gromadzenia zwrotów podlegają produkty niepełno-wartościowe pozytywnie zweryfikowane i zakwalifikowane do zasilenia przepły-wów zwrotnych w procesie selekcji wejściowej. Zazwyczaj też proces ten realizo-wany jest przez określoną jednostkę funkcjonalną przedsiębiorstwa. Pozyskiwanie i gromadzenie dotyczy zbiórki i transportu zwracanych produktów od klientów/
/uczestników otoczenia biznesowego do producenta. Zasadniczo proces ten ma na celu dostarczenie zwrotów do lokalizacji przedsiębiorstwa.
W zależności od stopnia złożoności przepływów zwrotnych w danym przedsię-biorstwie i jego otoczeniu biznesowym, podczas procesu pozyskiwania i gromadze-nia zwrotów muszą one zostać dodatkowo posortowane i skonsolidowane, zanim tra-fią do trzeciego procesu, czyli procesu kontroli i sortowania.
Proces pozyskiwania i gromadzenia zwrotów produktów niepełnowartościo-wych opiera się na decyzjach podejmowanych długookresowo w zakresie: czy proces realizować samodzielnie czy przez pośredników, określenia pożądanego poziomu obsługi, określenia ogólnej potrzeby pozyskiwania i gromadzenia zwro-tów (w danej ilości i jakości), zdecydowania o sposobie finansowania tego procesu.
Opiera się także na decyzjach średniookresowych w zakresie: wyboru sposobu trans-portu (wodny, lądowy, powietrzny, multimodalny), rodzaju transtrans-portu (publiczny,
Organizacja procesów logistyki zwrotnej w obszarze przepływów produktów niepełnowartościowych 83 prywatny, własny czy obcy) i środków transportu (ciężarówka, cysterna itp.), usta-lenia możliwego przebiegu tras transportu, zdecydowania o tym, czy konieczne jest zapewnienie tymczasowego lub trwałego produktu zastępczego dla danego zwrotu, zdecydowania, czy zwroty mają być kumulowane i magazynowane czy też przeka-zywane dalej bezzwłocznie, oraz na decyzjach krótkookresowych dotyczących pla-nowaniu bieżących tras transportowych.
Następny proces logistyki zwrotnej w zarządzaniu przepływami produktów niepełnowartościowych to proces kontroli i sortowania. Pozyskane i zgromadzone zwroty w przepływach zwrotnych są kierowane do tego procesu w celu walidacji informacji pozyskanych na etapie selekcji wstępnej (która kwalifikowała do przepły-wów zwrotnych zwroty sklasyfikowane jako produkty niepełnowartościowe) oraz autoryzowania ich przydatności w poszczególnych opcjach kolejnego procesu logi-styki zwrotnej — zadysponowania.
Proces kontroli i sortowania ma zapewnić zgodność zwróconych produktów niepełnowartościowych z informacjami zebranymi w trakcie weryfikacji tów na etapie selekcji wstępnej w zakresie poprawności danych o samym produk-cie, jego jakości, ilości, elementach, autoryzacji, stanie wizualnym itd. W przypadku wykrycia znaczących niezgodności wymagany jest ponowny kontakt ze zwracają-cym w celu pozyskania dodatkowych wyjaśnień. Jednak jeśli nie są one satysfak-cjonujące, tym razem dla producenta, zwrot może utracić akceptację dla obecności w przepływie zwrotnym i zostać przekazany do źródła. Na tym etapie przekazywane są również tymczasowe lub trwałe produkty zastępcze dla zwracających bądź otrzy-mują oni rekompensatę w innej, satysfakcjonującej ich formie.
Pomyślny przebieg procesu kontroli i sortowania zwrotów kończy się, podob-nie jak poprzedni proces pozyskiwania i gromadzenia zwrotów, ich konsolidacją na potrzeby przekazania do procesu zadysponowania.
Decyzje długookresowe, podejmowane w procesie kontroli i sortowania zwro-tów produkzwro-tów niepełnowartościowych, wiążą się z określeniem: lokalizacji reali-zacji procesu, jego scentralizowania lub rozproszenia, samodzielności realireali-zacji procesu lub przekazywania go pośrednikom, metod obsługi i manipulacji. Decyzje średniookresowe wiążą się z: wyborem sposobu, rodzaju i środków transportu, okre-śleniem możliwych tras transportowych, okreokre-śleniem ogólnej potrzeby kontroli i sor-towania zwrotów (w danej ilości i jakości), określeniem procedur kontroli i sortowa-nia, wyborem zwrotów przeznaczonych do magazynowasortowa-nia, określeniem ścisłych kryteriów akceptacji zwrotów. Natomiast decyzje krótkookresowe dotyczą: plano-wania tras pojazdów oraz metod i możliwości rekompensaty dla klientów/uczestni-ków otoczenia biznesowego.
Ostatni proces logistyki zwrotnej w zarządzaniu przepływami produktów nie-pełnowartościowych to proces zadysponowania. Jest to proces skomplikowany i zło-żony, gdyż występują w nim różne opcje odzysku wartości ze zwrotów i w związku z tym konieczne jest podjęcie wielu decyzji w tym zakresie. Po przepływie zwro-tów z procesu kontroli i sortowania do procesu zadysponowania w pierwszej kolej-ności podlegają one magazynowaniu w jednostce centralnej, w celu dokładnego ich
sprawdzenia. Ma ono zapewnić trafność podejmowanych decyzji dotyczących ich dalszego przekierowania do odpowiedniej opcji zadysponowania. Pierwsza decy-zja o opcji zadysponowania zwrotów podejmowana jest w poprzednim procesie kontroli i sortowania, jednak nie jest ona decyzją ostateczną. Podczas ponownego sprawdzania zwrotów w procesie zadysponowania mogą pojawić się dodatkowe informacje o kondycji zwrotów i dopiero decyzja o opcji zadysponowania podjęta w tym procesie jest decyzją ostateczną.
Decyzje długookresowe, podejmowane w procesie zadysponowania, zwią-zane są z: wyborem, czy proces realizować samodzielnie czy przez pośredników, wyborem lokalizacji, rozdysponowaniem działań między poszczególne jednostki przedsiębiorstwa, oszacowaniem wolumenu zwrotów możliwych do zadyspono-wania przez przedsiębiorstwo, wyborem metod obsługi. Decyzje średniookresowe w tym procesie dotyczą: okresowego przeglądu potrzeb lokalizacyjnych, ustalenia standardów jakościowych dla różnych opcji zadysponowania, określenia możli-wych do wykonania działań względem każdego zwrotu, wykorzystania zapasów.
Natomiast decyzje krótkookresowe wiążą się z: określeniem kryteriów zarządza-nia działazarządza-niami bieżącymi i zarządzazarządza-nia zapasami oraz ustaleniem harmonogramu działań.
W procesie zadysponowania produktów niepełnowartościowych wyróżnić można dziesięć opcji. Są to: przepakowanie, naprawa, demontaż, rekonfiguracja, regeneracja, aktualizowanie/unowocześnienie, recykling, przeznaczenie na cele cha-rytatywne, sprzedaż na innym rynku, zdeponowanie na wysypisku odpadów. Każda opcja kończy się ponownym przekazaniem produktu do magazynowania w jed-nostce centralnej, gdyż niektóre produkty po przeprowadzeniu jednej opcji odzy-sku wartości mogą wymagać poddania ich opcji kolejnej w celu przywrócenia ich do jakości pierwotnej lub zbliżonej do pierwotnej. Proces zadysponowania zatem dodatkowo charakteryzuje się recyrkulacją przepływów zwrotnych na tym etapie logistyki zwrotnej.
W zakresie określonych opcji zadysponowania podejmowane są średnio- i krót-kookresowe decyzje.
Przepakowanie jest najprostszą opcją zadysponowania zwrotów. Produkt jest ponownie pakowany w to samo opakowanie, lub, jeśli budzi ono zastrzeżenia natury jakościowej, w nowe opakowanie. Decyzje podejmowane w zakresie tego procesu są średniookresowe i dotyczą określenia, czy koszt przepakowania nie przewyższy wartości uzyskanej z ponownej sprzedaży produktu oraz czy przepakowanie poprawi sprzedaż produktów. Krótkookresowe decyzje dotyczą potrzeby przepakowania oraz określenia stanu produktu w kwestii jego przydatności do przepakowania.
Naprawa polega na przywróceniu uszkodzonych lub niedziałających produktów do stanu używalności. W tym zakresie decyzje średniookresowe dotyczą: szukania rozwiązania, jeśli naprawa się nie powiedzie, ponownego magazynowania napra-wionych produktów, określenia, czy naprawa jest korzystniejsza pod kątem koszto-wym niż koszto-wymiana produktu na nowy lub rekompensata finansowa. Decyzje krótko-okresowe dotyczą określenia, czy naprawa jest realna do przeprowadzenia.
Organizacja procesów logistyki zwrotnej w obszarze przepływów produktów niepełnowartościowych 85 Demontaż polega na pozyskaniu z produktów materiałów w formie modułów lub komponentów w celu ponownego ich wykorzystania. W zakresie demontażu podejmowane decyzje średniookresowe dotyczą określenia, czy ponowne wyko-rzystanie ogranicza się wyłącznie do komponentów pochodzących ze zwróconych produktów niepełnowartościowych.
Rekonfiguracja polega na dokonaniu drobnych zmian w konfiguracji produktu, aby przygotować go do ponownego użycia w warunkach zbliżonych do pierwot-nych. Głównie dotyczy to zmiany języka instrukcji obsługi, aby możliwa była sprze-daż produktu w innym kraju, zmiany etykiet, jak również podmiany pewnych części w celu dopasowania produktu do wymagań konsumentów innego rynku. Decyzje średniookresowe podejmowane w procesie rekonfiguracji dotyczą określenia, czy rekonfiguracja jest mniej kosztowna niż wartość zysku z ponownej sprzedaży pro-duktu, a decyzje krótkookresowe wiążą się ze znalezieniem innego rozwiązania w przypadku niepowodzenia rekonfiguracji.
Regeneracja jest procesem zbliżonym do naprawy, gdyż polega na przywra-caniu do stanu pierwotnego modułów, komponentów lub całych produktów, które następnie mogą być ponownie wykorzystane. Regeneracja różni się od naprawy tym, że pozwala na systematyczne zmiany dotyczące większej ilości zużytych lub uszkodzonych produktów, będąc bardziej wyspecjalizowanym i gruntownym procesem. W procesie regeneracji podejmowane decyzje średniookresowe doty-czą znalezienia alternatywnego rozwiązania, gdy regeneracja się nie powiedzie, określenia czy zregenerowany produkt będzie magazynowany i czy regenera-cja jest opłacalna pod względem kosztowym w stosunku do zysku z ponownej sprzedaży produktu. Natomiast decyzje krótkookresowe dotyczą określenia, czy w przypadku danych produktów niepełnowartościowych wykonanie regeneracji jest możliwe.
Aktualizowanie/unowocześnienie służy do doprowadzenia starszych wersji produktów do wersji najnowszej. Wiąże się z dodawaniem produktom nowych funkcjonalności przez wymianę części, komponentów czy modułów. Proces ten jest bardzo podobny do procesu regeneracji, jednak różni się celem wykonania
— regeneracja ma na celu wydłużenie cyklu życia produktu, a ten proces ma na celu polepszenie funkcjonalności bądź wyglądu produktu. Aktualizowanie/unowo-cześnianie wiąże się z decyzjami średniookresowymi podejmowanymi w zakre-sie: określenia alternatywy, jeśli proces się nie powiedzie, określenia, czy pro-dukt będzie magazynowany oraz czy koszty nie przekraczają przyszłego zysku z ponownej sprzedaży produktu; decyzje krótkookresowe dotyczą określenia, czy
— regeneracja ma na celu wydłużenie cyklu życia produktu, a ten proces ma na celu polepszenie funkcjonalności bądź wyglądu produktu. Aktualizowanie/unowo-cześnianie wiąże się z decyzjami średniookresowymi podejmowanymi w zakre-sie: określenia alternatywy, jeśli proces się nie powiedzie, określenia, czy pro-dukt będzie magazynowany oraz czy koszty nie przekraczają przyszłego zysku z ponownej sprzedaży produktu; decyzje krótkookresowe dotyczą określenia, czy