XVII–XVIII
XIV. P ODMIOTY G OSPODARKI N ARODOWEJ
Uwagi ogólne
Prezentowane dane dotyczą podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON i obejmują osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, zaklasyfikowane do po-szczególnych sekcji PKD 2007 według przeważającego rodzaju działalności.
Zgodnie z definicją osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą wprowa-dzoną od 31 marca 2009 r. w art. 42 ust. 2 ustawy o statystyce publicznej grupa osób fizycz-nych podlegających wpisowi do rejestru REGON została poszerzona o osoby fizyczne pro-wadzące działalność gospodarczą jako wspólnicy spółki cywilnej.
Krajowy rejestr urzędowy podmiotów gospodarki narodowej, zwany dalej reje-strem REGON, jest rejereje-strem administracyjnym prowadzonym przez Prezesa GUS. Zasady prowadzenia rejestru określają przepisy ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce pu-blicznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r., poz. 591, z późn. zm.) oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. (Dz. U. Nr 69, poz. 763, z późn. zm.) w sprawie spo-sobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi rejestry i syste-my informatyczne administracji publicznej.
Podstawową funkcją rejestru REGON jest identyfikowanie podmiotów gospodarki narodowej, co jest realizowane poprzez nadawanie im unikatowych numerów identyfikacyj-nych. Wprowadzenie w 2011 r. do aktualizacji rejestru REGON informacji o zgonach pocho-dzącej z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) wpłynęło istotnie na zmianę (zmniejszenie) w stosunku do 2010 r. liczby osób fizycznych prowadzą-cych działalność gospodarczą.
Wzrost liczby podmiotów w sekcji „Edukacja” spowodowany był wejściem w życie z dniem 1 sierpnia 2012 r. ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświato-wej, w wyniku której jednostki lokalne (niepubliczne placówki oświatowe) podmiotów zosta-ły przekształcone w odrębne podmioty.
Prezentowane w rozdziale dane nie obejmują jednostek lokalnych oraz osób prowa-dzących indywidualne gospodarstwa w rolnictwie. Krajowe osoby fizyczne wykazywane są według miejsca zamieszkania właściciela, natomiast zagraniczne osoby fizyczne według miejsca prowadzenia działalności.
Dane o podmiotach klasyfikowanych według kryterium liczby pracujących zostały przedstawione według przewidywanej liczby pracujących podawanej przy pierwszym zgło-szeniu na wniosku o wpis do rejestru REGON. Nie ma ustawowego obowiązku aktualizacji tej informacji przez podmioty.
Podmioty gospodarki narodowej - synteza
Spowolnienie gospodarcze kraju w ostatnim okresie przyczyniło się do niskiego tempa wzrostu liczby podmiotów gospodarki narodowej.
W Płocku w końcu grudnia 2012 r. w rejestrze Regon zarejestrowanych było 12444 podmiotów gospodarki narodowej (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne), tj. o 0,2% więcej niż w 2005 r. Przeważająca liczba podmiotów należała do sektora prywatnego. Ich liczba wynosiła 12138, tj. o 0,4% więcej niż w 2005 r. W latach 2005–2012 udział sektora prywatnego w ogólnej liczbie podmiotów utrzymywał się na zbliżonym poziomie (ok. 97%). W sektorze publicznym w 2012 r. zarejestrowanych było 306 podmiotów, tj. o 5,6% mniej niż w 2005 r.
Największą grupę podmiotów stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Ich liczba w końcu 2012 r. wynosiła 9214 i była niższa o 496, tj. o 5,1%
w porównaniu z 2005 r. Udział osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w ogólnej liczbie podmiotów stanowił 74,0%, tj. o 4,2 p. proc. mniej niż w 2005 r.
Drugą grupę pod względem liczby zarejestrowanych podmiotów w rejestrze Regon stanowiły spółki, w tym handlowe i cywilne. Udział spółek handlowych w ogólnej liczbie podmiotów w 2012 r. wynosił 8,9% (w 2005 r. – 7,0%), spółek cywilnych – 7,5% (w 2005 r.
– 7,7%). Liczba spółek handlowych w porównaniu z 2005 r. zwiększyła się o 27,9%.
W strukturze spółek handlowych największy udział miały spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – 78,8%, natomiast mniejszy spółki jawne – 14,2%. W porównaniu z 2005 r. w grupie spółek handlowych największe tempo wzrostu odnotowano wśród spółek komandytowych (wzrost o 333,3%), następnie akcyjnych (o 34,2%) i z ograniczoną odpowiedzialnością (o 28,1%).
W strukturze podmiotów gospodarki narodowej według klasy wielkości w końcu 2012 r. przeważały jednostki małe o liczbie pracujących1 do 9 osób. Udział jednostek małych w ogólnej liczbie podmiotów stanowił 93,9% i był o 0,2 p. proc. niższy niż w 2005 r., jednostek średnich (o liczbie pracujących1 10–49 osób) 4,7% – więcej o 0,1 p. proc., a jednostek dużych (o liczbie pracujących1 50 osób i więcej) 1,4% – wzrost o 0,1 p. proc.
Wśród podmiotów małych dominowały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą – 77,5% (w 2005 r. – 81,2%, spadek o 3,7 p. proc.).
1 Faktycznej lub przewidywanej w momencie rejestracji lub po wprowadzonych przez podmiot zmianach.
W trakcie 2012 r. do rejestru Regon wpisano 1281 nowych podmiotów gospodarki narodowej, tj. o 12,1% więcej niż w 2005 r., w tym 1026 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą – wzrost o 3,2%. W tym samym roku wykreślono z rejestru Regon 898 podmiotów, tj. o 31,6% mniej niż w 2005 r., w tym 855 osób fizycznych – spadek o 30,4%.
W Płocku w końcu 2012 r. wskaźnik przedsiębiorczości (liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru Regon na 1000 ludności) wynosił 100,7, podczas gdy w 2005 r. – 97,4. W porównaniu z wybranymi miastami województwa mazowieckiego było to o 1,4 punktu więcej niż w Ciechanowie, o 5,4 punktu mniej niż w Siedlcach, o 7,7 punktu mniej niż w Ostrołęce, o 11,1 punktu mniej niż w Radomiu i o 106,3 punktu mniej niż w m.st. Warszawa.
W 2012 r. największa koncentracja podmiotów gospodarki narodowej wyrażająca się ich liczbą na 1 km2 wśród wybranych miast województwa mazowieckiego wystąpiła w m.st. Warszawa – 686,5, Siedlcach – 254,3, Radomiu – 219,8, Ostrołęce – 201,7. Znacznie niższą koncentrację odnotowano w Płocku – 141,3 i w Ciechanowie – 136,3.
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON NA 1000 LUDNOŚCI
Stan w dniu 31 XII
STRUKTURA PODMIOTÓW GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON WEDŁUG SEKCJI PKD
Stan w dniu 31 XII
2005 20 60 2007 2008 2009 2010 2011 2012
2009 2012
Przemysł Budownictwo
Transport i gospodarka magazynowa
Edukacja Działalność profesjonalna,
naukowa i techniczna
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Pozostałe sekcje
Handel; naprawa pojazdów samochodowychD 8,6%
11,5%
28,2%
9,9%
9,8%
2,8%5,6%
23,6%
8,8%
11,0%
26,4%
8,7%
10,4%
4,1%6,1%
24,5%
97,4 96,2 95,6 95,2 96,4 99,4 97,4 100,7
0 20 40 60 80 100
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ NOWO ZAREJESTROWANE I WYREJESTROWANE W REJESTRZE REGON
PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON NA 1000 LUDNOŚCI W WYBRANYCH MIASTACH W 2012 R.
Stan w dniu 31 XII
Nowo zarejestrowane Wyrejestrowane
1143 1217 1136 1179 1331 1329 1043 12811312 1330 1167 1176 1141 1055 1262 898
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
106 112 101
108 99
207
0 50 100 150 200 250
Siedlce Radom Płock Ostrołęka Ciechanów m. st. Warszawa
TABL. 1 (93). PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJW REJESTRZE REGON Stan w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 O G Ó Ł E M ... 12419 12239 12136 12064 12200 12394 12110 12444
sektor publiczny .... 324 313 313 303 303 312 314 306 sektor prywatny ... 12095 11926 11823 11761 11897 12082 11796 12138 w tym:
Przedsiębiorstwa
pań-stwowe ... 4 3 3 2 2 2 2 2
Spółki ... 1827 1847 1870 1857 1885 1928 1971 2038 w tym:
handlowe ... 865 893 935 954 980 1017 1053 1106 cywilne ... 961 953 934 902 903 909 916 930 Spółdzielnie ... 62 62 60 59 59 59 59 60 Fundacje ... 26 29 32 36 37 39 40 50 Stowarzyszenia i
organi-zacje społeczne ... 245 258 270 281 293 304 317 324 Osoby fizyczne
prowa-dzące działalność
gospodarczą ... 9710 9479 9330 9239 9326 9445 9088 9214
TABL. 2 (94). PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJW REJESTRZE REGON WEDŁUG LICZBY PRACUJĄCYCHa
Stan w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 O G Ó Ł E M ... 12419 12239 12136 12064 12200 12394 12110 12444 9 osób i mniej ... 11682 11514 11387 11296 11369 11544 11284 11679 10–49 ... 571 560 578 585 645 660 643 586 50–249 ... 130 129 133 148 155 160 156 152 250–999 ... 34 33 35 30 27 26 23 23
1000 osób i więcej ... 2 3 3 5 4 4 4 4
Sektor publiczny ... 324 313 313 303 303 312 314 306 9 osób i mniej ... 173 163 161 149 149 157 160 166 10–49 ... 84 85 85 79 77 78 78 64 50–249 ... 58 56 57 68 71 72 71 70
250–999 ... 8 8 9 5 5 4 4 5
1000 osób i więcej ... 1 1 1 2 1 1 1 1
Sektor prywatny ... 12095 11926 11823 11761 11897 12082 11796 12138 9 osób i mniej ... 11509 11351 11226 11147 11220 11387 11124 11513 10–49 ... 487 475 493 506 568 582 565 522 50–249 ... 72 73 76 80 84 88 85 82 250–999 ... 26 25 26 25 22 22 19 18
1000 osób i więcej ... 1 2 2 3 3 3 3 3
a Patrz uwagi ogólne str. 161.
TABL. 3 (95). PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ W REJESTRZE REGON WEDŁUG SEKCJI PKD Stan w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE 2009 2010 2011 2012
O G Ó Ł E M ... 12200 12394 12110 12444
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ... 106 107 112 93 Przemysł ... 1047 1079 1061 1087
w tym przetwórstwo przemysłowe ... 973 1000 978 1003 Budownictwo ... 1402 1397 1333 1362 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 3439 3428 3253 3290 Transport i gospodarka magazynowa ... 1205 1197 1125 1085 Zakwaterowanie i gastronomia... 304 305 289 296 Informacja i komunikacja ... 256 281 316 338 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ... 489 486 448 453 Obsługa rynku nieruchomości ... 429 456 479 504 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 1196 1235 1253 1300
Administrowanie i działalność wspierająca ... 241 264 263 269 Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe zabezpieczenia społeczne ... 31 30 30 30 Edukacja ... 345 364 370 510 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ... 682 713 733 761 Działalność związana z kulturą, rozrywką
i rekreacją ... 214 218 225 228 Pozostała działalność usługowa ... 814 834 820 838
TABL. 4 (96). PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJNOWO ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON WEDŁUG SEKCJI PKD
WYSZCZEGÓLNIENIE 2009 2010 2011 2012
O G Ó Ł E M ... 1331 1329 1043 1281
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ... 6 3 7 4 Przemysł ... 112 123 81 80
w tym przetwórstwo przemysłowe ... 99 112 74 73 Budownictwo ... 175 152 121 144 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 425 414 297 370 Transport i gospodarka magazynowa ... 101 91 64 64 Zakwaterowanie i gastronomia... 37 35 26 33 Informacja i komunikacja ... 30 37 53 47 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ... 56 60 51 41 Obsługa rynku nieruchomości ... 27 34 30 26 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 105 139 120 121
Administrowanie i działalność wspierająca ... 39 46 31 43 Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe zabezpieczenia społeczne ... – 1 2 – Edukacja ... 35 38 30 148 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ... 66 48 52 65 Działalność związana z kulturą, rozrywką
i rekreacją ... 23 26 22 22 Pozostała działalność usługowa ... 94 82 56 73
TABL. 5 (97). PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ WYREJESTROWANE Z REJESTRU REGON WEDŁUG SEKCJI PKD
WYSZCZEGÓLNIENIE 2009 2010 2011 2012
O G Ó Ł E M ... 1141 1055 1262 898
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo ... 7 3 8 2 Przemysł ... 77 85 98 68
w tym przetwórstwo przemysłowe ... 73 83 92 64 Budownictwo ... 127 151 189 110 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 367 394 439 333 Transport i gospodarka magazynowa ... 84 87 130 93 Zakwaterowanie i gastronomia... 39 33 32 23 Informacja i komunikacja ... 18 18 18 19 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ... 109 61 78 36
Obsługa rynku nieruchomości ... 8 9 13 6 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 129 79 95 71
Administrowanie i działalność wspierająca ... 30 25 27 26 Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe zabezpieczenia społeczne ... 2 2 1 – Edukacja ... 14 20 20 15 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna ... 52 14 35 33 Działalność związana z kulturą, rozrywką
i rekreacją ... 14 20 13 14 Pozostała działalność usługowa ... 64 54 66 49
Dynamika podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON (rok poprzedni = 100)