nawcze. Przykładami są wierni z parafii Kąty Wr.
233i z Siechnicy.
234230 Tamże, s. 52. Władza stwierdziła, że rok później przyjechała także pielgrzymka z Łodzi. Odnotowywało, że pojawiali się tam inwalidzi i lekarze.
tatki i
6. 1963 r. przez mjr J. Wegnerisa, w: sygn. IPN Wr 032/41, t. 3, s. 85.
Kąt Wr. Rozpracowywano szczególnie aby
. Zorganizował m. in. koło
231 Depesza szyfrowa wychodząca nr 69 z dnia 10. 06. 1963 r., dot. uroczystości Bożego Ciała od zastępcy
komendanta wojewódzkiego MO ds. bezpieczeństwa we Wrocławiu ppłk. T. Kukuła, w: Korespondencja, no
inne. Materiały dot: zagadnienia kleru, sygn. IPN Wr 032/36, t. 4, s. 79.
232 Por. Notatka służbowa z dnia 14. 0
233 Por. Wykaz spraw aktualnie prowadzonych, w: sygn. IPN Wr 032/36, t. 3, s. 28. Por. Sprawa operacyjna
kryptonim Krzyżacy na grupę aktywu katolickiego w Kątach Wr., z dnia 2. 08. 1960 r., w: sygn. IPN Wr 032/36,
t. 2, s. 60 - 61. Sprawa o kryptonimie „Krzyżacy” na grupę wiernych z
następujące osoby: Józefa Krępulca „aktywistę kościelnego”, który domagał się od Prezydium MRN, wyasygnowało 4000 zł. na remont figury Jezusa stojącego obok posterunku MO, Antoniego Barana dyrektora z zakładu państwowego w Kątach Wr., Genowefę Zych, która była gospodynią domową i chciała wręczyć petycję Wł. Gomułce, Halinę Czerneszewicz korespondentkę PAX, która ośmieszyła władze po wypadkach „kąteckich”, w których to został zastrzelony przez milicjanta jeden z mieszkańców. SB miało odnośnie inwigilacji następujące zadanie: „Głównym zadaniem dla nas w powyższej sprawie jest dokładne rozeznanie i ustalenie zamierzeń powyższej grupy, ażeby stosować w porę odpowiednie przedsięwzięcia, celem paraliżowania wrogich zamierzeń. Wszelkie wykroczenia dokumentować i karać drogą administracyjną.”
234 Por. Wyciąg z planu pracy Referatu Sł. Bezpieczeństwa KPMO we Wrocławiu na III - ci kwartał 1961 r.;
Uzupełnienie kontrywiadowczej charakterystyki po zagadnieniu kleru katolickiego na terenie pow. wrocławskiego, z dnia 8. 12. 1960 r., w: sygn. IPN Wr 032/36, t. 2, s. 14, 51 - 52. W Siechnicy był wikarym ks.
4. 3. Urzędnicy państwowi i partyjni.
Partia miała istotne znaczenie w objęciu kierowniczego stanowiska w zakładzie
państwowym. Dotyczyło to także urzędników państwowych, np. w Radach Narodowych.
Należy przypomnieć, że w egzekutywach partyjnych w województwie czy w powiecie
zasiadali prezesi, dyrektorzy fabryk, zakładów pracy, przedsiębiorstw, rektorzy wyższych
uczelni, którzy brali udział w zebraniach partyjnych. Osoby na stanowiskach w zdecydowanej
większości byli członkami partii lub posiadali duże poparcie innych przedstawicieli władzy.
Od osób, którym partia zaufała i mianowała na stanowisko kierownicze, wymagano nie tylko
lojalności w sprawach urzędowych, ale i prywatnych. Te osoby miały być autorytetem i
dawać przykład społeczności, która w większości była katolicka, poprzez swoje postępowanie
zgodne z etyką partyjną, socjalistyczną. Dotyczyło to także członków partii, których za
niemoralność wyrzucano z szeregów.
235Napiętnowane były w partii nadużycia finansowe,
postępowanie niezgodne z kodeksem karnym, np. wszczynanie awantur w pracy i domu, plagi
społeczne takie jak, np. alkoholizm czy życie w związku nieformalnym. Za takie
postępowanie najczęściej usuwano z PZPR.
236W wielu organizacjach partyjnych był duży
nacisk na zaniechanie religijności przez członków partii, ponieważ wierzący partyjni osłabiali
swoimi praktykami PZPR. Inwigilowanie i konsekwencje w tym zakresie zależały głównie od
sekretarzy partyjnych, ale i od działającej na danym terenie bezpieki i tzw. osób im
„życzliwych.” Według statutu PZPR do partii mogły należeć osoby wierzące, a więc też
artystyczne w którym było 30 - stu wiernych, grupę ministrantów, do której należało 15 chłopców, kółko różańcowe do którego należało 45 osób. Organizował dla młodzieży grę w siatkówkę.
235 Por. Projekt i wnioski dodatkowe do uchwały Plenum KD PZPR „o zadaniach organizacji partyjnych w
rozwijaniu i umacnianiu życia wewnętrznopartyjnego wydanym przez KD PZPR Wrocław - Stare Miasto, w:
Plenum KD PZPR, sygn. AP KD PZPR Wrocław - Stare Miasto 107/II/7, s. 83 - 84. W czasie Plenum mówiono, że partyjni mają być wzorem do naśladowania w związku z tym było polecenie, aby „nie dopuszczać by na ławach oskarżonych zasiadali ludzie mający legitymacje partyjne.” Wobec tego należało usuwać z partii: pijaków, chuliganów, a także do tej grupy zaliczono tych, którzy ulegają klerykalizmowi.
236 Por. Protokół nr 5 z dnia 7. 02. 1962 r. z posiedzenia Egzekutywy KD PZPR Wrocław - Stare Miasto, w: Tamże, s. 55 - 56. Por. Także Wniosek o zatwierdzenie kandydatów na lektorów KW PZPR, w: Egzekutywa, nr 4 - 6, sygn. AP KW PZPR 74/IV/127, s. 221. Nie wszystkich jednakże dotknęło wykluczenie. Przykładem jest redaktor Słowa Polskiego, członek ZW SAiW, kierownik Sekcji ideologicznej grupy lektorów ZW ZMS, tow. Henryk Machul, ur. 21. 01. 1929 r. - zm. 1998 r., ps. „Mach“, który otrzymał naganne z ostrzeżeniem. Machul pisał artykuły na tematy etyczne a także antykościelne. Według POP przy Redakcji Słowa Polskiego tow. Machul w swoim życiu prywatnym zachowywał się niemoralnie. Jednakże Egzekutywa KD Stare Miasto znalazła okoliczności łagodzące m. in. posiadał trwale chore dziecko.
katolicy.
237Jednakże napisane przepisy partyjne, instrukcje, które gwarantowały za
konstytucją wolność wyznania i sumienia odbiegały od praktyki. Gdy przyjmowano do partii,
niektórzy gorliwi „wyznawcy Marksa i Lenina” - przedstawiciele danej organizacji partyjnej
pytali się kandydatów o ich stosunek do: wiary, Pana Boga, Kościoła, przyjmowania
sakramentów i udziału w praktykach religijnych. Niekiedy dla kandydatów do partii, a
zarazem wiernych był to czas próby. Jedni zaparli się Boga, wybierając partię i możliwy
szybki awans, lepsze zarobki; drudzy zatajali swoją przynależność do Kościoła, aby zostać
przyjętym do partii, jeszcze inni deklarowali swoją wiarę, nie bacząc na konsekwencje
przyznania się do Chrystusa. Do zadań SB należało inwigilowanie urzędników państwowych
i członków partii pod kątem ich praktyk religijnych, np. udziału w niedzielnej Mszy św.,
238posłanie dzieci na katechezę. Przypatrywano się także udziału ich dzieci w przystąpienie do I
Komunii świętej.
239Zwracano uwagę, czy urzędnik państwowy lub partyjny nie bierze
udziału w powitaniu biskupa w parafii.
240Sprawdzano także czy przyjęcie sakramentu
małżeństwa. W przypadku wykrycia tego typu zachowań natychmiast kierowano pismo do I
Sekretarza w danym terenie pismo informujące o danym przypadku. W związku z tym SB
inwigilowało osoby partyjne i urzędników państwowych, którzy w jakikolwiek sposób
ukazywali swoje przywiązanie do wiary, kierując informacje do macierzystej organizacji
partyjnej, celem wyciągnięcia przez PZPR konsekwencji wobec postawy nielojalneogo
członka partii czy urzędnika. Nawet donosy, z niesprawdzonych źródeł, były od razu wysłane
237 Por. Pismo do Egzekutywy Komitetów Wojewódzkich, oraz sekretarzy komitetów powiatowych, miejskich i
dzielnicowych, wydane przez Wydział Administracyjny KC PZPR w listopadzie 1957 r. w: Zalecenia, analizy
Wydziału Organizacyjnego, sygn. AP KW PZPR 74/VI/160, s. 17 - 20.
238 Por. Pismo od oficera operac. SB we Wrocławiu Kołodziejskiego, do I Sekretarza KP PZPR we Wrocławiu, w: sygn. IPN Wr 032/36, t. 3, s. 57. Kołodziejski informował, że w czasie porannej Mszy św. wielkanocnej w dniu 24. 04. 1962 r. w kościele pw. św. Doroty uczestniczył prokurator Prokuratury Powiatowej dla pow. wrocławskiego tow. Z. Nawara.
239 Por. Pismo od zastępcy komendanta MO SB pow. wrocławskiego mjr J. Wekselberga z dnia 4. 07. 1962 r., do
I sekretarza KP PZPR we Wrocławiu, w: Tamże, s. 55. Wekselberg napisał, że Mieczysław Kruczyński,
sekretarz POP PZPR, pracownik PGR w Starym Zamku w czerwcu 1962 r. miał dać 300 zł. księdzu Antoniemu Krzysicy, aby jego córka poszła do I Komunii św. Powodem datku miały być kłopoty córki w opanowaniu materiału, który był wymogiem do dopuszczenia jej do przyjęcia sakramentu. Według SB ksiądz miał zobowiązać go do uczestniczenia w nabożeństwach. Tak samo miał postąpić także tow. Stanisław Góral, pracownik Cukrowni „Pustków”.
240 Por. Informacja kpt. J. Wekselberga zastępcy komendanta wojewódzkiego MO SB we Wrocławiu z dnia 12.