• Posiadanie wzorów do naśladowania w osobach wykładowców
• Zmiana miejsca pracy
Mężczyźni
• Zgodność wybranej specjalizacji z zainteresowaniami z czasów studiów
• Wyższa ogólna satysfakcja z życia
Czynniki warunkujące satysfakcję z życia absolwentów medycyny (na podstawie modelu regresji logistycznej)
Kobiety
+
• Ocena pracy lekarza jako ciężkiej
• Dobra subiektywna ocena zdrowia
• Poczucie, że osiągnięcia przerosły marzenia
Mężczyźni
• Chęć ponownego wyboru medycyny jako zawodu
• Poczucie, że osiągnięcia przerosły marzenia
Podsumowanie analizy statystycznej
Prof, dr hab. Beata Tobiasz-Adamczyk
Na ankietę, wysłaną pocztą do Koleżanek i Kolegów, odpowiedziały 162 osoby.
Celem tej ankiety było poznanie, z perspektywy długoletniej aktywności w zawodzie lekarza, postaw wobec różnych aspektów tego zawodu, oceny roli uczelni w przygo
towaniu do pracy, oceny sposobu funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej, prze
biegu własnej drogi zawodowej, zadowolenia z osiągniętej pozycji zawodowej, a także zainteresowań pozazawodowych, samooceny stanu zdrowia, stopnia satysfakcji z życia zawodowego i ogólnej satysfakcji z życia. Chcieliśmy poznać nie tylko zróżni
cowanie prezentowanych postaw wobec pracy zawodowej w zależności od płci, miej
sca pracy i miejsca zamieszkania czy rodzaju specjalizacji, ale także przybliżyć wszyst
kim ogólną charakterystykę różnych dróg życiowych i refleksje, jakie nasuwają się po latach pracy.
Wśród osób, które odpowiedziały na ankietę, 50% stanowili mężczyźni i 50%
kobiety. Większość pracowała w dużych miastach (68,5%) lub w mniejszych - do 50 tys. mieszkańców (27,5%), a tylko 3,8% - w środowisku wiejskim. Tylko 26,8%
lekarzy związanych było z jednym miejscem pracy przez cały czas aktywności zawo
dowej, 19,5% zmieniło pracę jeden raz, a 53,7% dwa razy lub więcej. W trakcie kariery zawodowej 78,7% osób potwierdziło zatrudnienie w różnego typu placów
kach lecznictwa zamkniętego, 66,2% wskazywało na miejsca pracy w lecznictwie otwartym, pewien odsetek lekarzy był związany z takimi placówkami, jak przychod
nie medycyny szkolnej czy medycyny przemysłowej (28,9%) lub z pracą w sanato
riach (6,7%). Praktykowanie w gabinecie prywatnym potwierdziło 23,3% lekarzy.
Na jednym etacie pracowało 34,2%, na półtora etatu 55,3% lekarzy, a 10,5% osób łączyło pracę na dwóch lub więcej etatach. Większość lekarzy (65,8%) legitymowa
ła się jedną specjalizacją, 29,2% posiadało dwie lub więcej specjalizacji. W karierze naukowej szczebel doktora nauk medycznych osiągnęło 15,4% osób, 3% badanych było profesorami. Funkcje kierownicze w trakcie aktywności zawodowej sprawowa
ło 82,2% lekarzy.
Zdecydowana większość oceniła swą pracę jako ciężką (72%) lub bardzo ciężką (22%). Mimo osiągnięcia wieku emerytalnego pracowało nadal na pełnym etacie 10,1% lekarzy, 48,4% w niepełnym wymiarze godzin, a definitywnie rozstało się z pracą zawodową 41,5% badanych.
Swą sytuację finansową większość (60,7%) uznała za średnią (zadowalającą), 25,2% za dobrą, a 14% badanych stwierdziło, że jest ona zła.
Oceniając swój stan zdrowia, tylko 2,5% badanych uznało go za bardzo dobry, 34,4% za dobry, 44,8% określiło go jako średni, a 17,8% jako zły.
Ogólną satysfakcję z życia potwierdziło 34,6% badanych lekarzy, 48,1% uznało się za osoby raczej zadowolone z życia, 13,3% nie potrafiło jednoznacznie odpowie
dzieć na to pytanie. Jakkolwiek 37,3% lekarzy uznało, że osiągnęło w życiu to, co zamierzało, to tyle samo twierdziło, że ich zamierzenia się nie powiodły, a 23,2%
badanych miało trudności z udzieleniem odpowiedzi na to pytanie.
Większość (65,2%) zdecydowanie odczuwała satysfakcję z pracy, osobami raczej zadowolonymi okazało się 29,3% osób, tylko 2,4% było osobami wyrażającymi swo naukowej, a 2,4% chciałoby pracować poza granicami kraju lub lepiej zarabiać.
Gdyby przyszło im jeszcze raz powtórzyć swoje wybory życiowe, to 66,5% bada
nych zdecydowanie wybrałoby jeszcze raz medycynę i zawód lekarza, ponownie na ten wybór raczej zdecydowałoby się 18,3% osób, nie wybrałoby ponownie tego za
wodu tylko 5,5% osób, zaś 9,8% nie potrafiło odpowiedzieć na to pytanie.
Ponownie tę samą dyscyplinę w medycynie zdecydowanie wybrałoby 55,2% ba
danych, raczej tak 26,4%, takiego wyboru nie dokonałoby ponownie 9,6% bada
nych, a 8,6% miało trudności z odpowiedzią na to pytanie.
Podczas analizy uwarunkowań satysfakcji z wyboru zawodu lekarza okazało się, że były one inne wśród badanych mężczyzn i kobiet. Wśród kobiet satysfakcji z wy
boru medycyny jako zawodu sprzyjało miejsce pracy (szpital powiatowy lub miej
ski) oraz zdecydowana deklaracja ponownego wyboru tej samej specjalizacji, nato
miast wśród mężczyzn satysfakcja z wyboru zawodu lekarza zależała od pasjonowa
nia się wiedzą medyczną w okresie studiów i od ogólnej satysfakcji z życia. Była niska u mężczyzn często zmieniających miejsce pracy.
Satysfakcję z wyboru specjalizacji wśród kobiet warunkowało zainteresowanie wiedzą medyczną w trakcie wykonywania zawodu, satysfakcja z zawodu oraz chęć ponownego wyboru medycyny jako zawodu. Obniżała tę satysfakcję konieczność wyboru specjalizacji pod przymusem, pod wpływem uwarunkowań zewnętrznych.
Zgodność wybranej specjalizacji z zainteresowaniami z czasu studiów była czynni
kiem warunkującym satysfakcję z wyboru specjalizacji u badanych mężczyzn.
Poczucie spełnienia w zawodzie lekarza zależało od przebiegu kariery zawodo
wej, poczucia, że osiągnięcia przerosły marzenia i deklarowanej chęci ponownego wyboru medycyny jako zawodu.
Ogólna satysfakcja zawodowa u kobiet zależała od posiadania wzorów osobo
wych do naśladowania (m.in. w postaci wykładowców z czasów studiów), zaś obni
żały to poczucie zmiany miejsca pracy. Satysfakcja zawodowa wśród mężczyzn zale
żała od zgodności wybranej specjalizacji z zainteresowaniami z czasów studiów i wy
ższej ogólnej satysfakcji z życia.
Ogólna satysfakcja z życia wśród kobiet uwarunkowana była uznaniem pracy lekarza za ciężką, dobrą samooceną stanu zdrowia i poczuciem, że osiągnięcia prze
rosły marzenia, wśród mężczyzn - deklarowaną chęcią ponownego wyboru medycy
ny jako zawodu i poczuciem, że osiągnięcia przerosły marzenia.
Z perspektywy czasu, który upłynął od zakończenia studiów, większość lekarzy bardzo pozytywnie oceniła zarówno poziom nauczania (jakkolwiek zwracano uwa
gę na konieczność większej ilości zajęć praktycznych, ułatwiających samodzielną praktykę, szczególnie w pierwszych latach pracy), jak i z szacunkiem wspominała kadrę dydaktyczną (profesorów, asystentów). Miłe wspomnienia dotyczą także ży
cia studenckiego, nawiązywania się przyjaźni i więzi koleżeńskich, z których więk
szość przetrwała do dziś, a także rodzenia się miłości, które niejednokrotnie zaowo
cowały związkami małżeńskimi.
Długoletnia praktyka zawodowa dała lekarzom cenne doświadczenia pozwalają
ce im trafnie ocenić sytuację w zakresie ułomności obecnego systemu opieki zdro
wotnej w naszym kraju, a także wysunąć postulaty, w którym kierunku powinny pójść zmiany i rozwiązania systemowe.
Większość lekarzy, którzy odpowiedzieli na ankietę, łączyła pracę zawodową z licz
nymi zainteresowaniami pozazawodowymi, takimi jak: turystyka, podróże, literatu
ra, teatr, malarstwo, muzyka, sport (piłka nożna, narciarstwo, tenis), taternictwo, historia (np. sztuki, Polski), filatelistyka, ogrodnictwo, uprawianie działki, łowiec
two, harcerstwo, majsterkowanie czy wędkarstwo.
Podsumowując refleksje, którymi podzielono się w ankietach, można skonstato
wać, że mimo różnych (czasami nawet przykrych) doświadczeń życiowych, skrom
nych warunków w okresie studiów, trudności zawodowych (szczególnie w pierwszych latach praktyki lekarskiej), utrudnionego dostępu do podnoszenia kwalifikacji, cięż
kiej pracy, szczególnie w mniejszych ośrodkach, w uzyskanych wypowiedziach prze
wija się zadowolenie z pracy dla pacjentów i z własnych wyborów życiowych.
Co zmienić w działalności lekarskiej?
Nasze propozycje i opinie indywidualne (wyciąg z ankiet)
FINANSE Rozliczenie bezpośrednio z pacjentem Godziwe wynagrodzenie za pracę
DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
Doktorat
Udział w sympozjach Tęsknota za pracą w klinice
KONTAKT ZE SZPITALEM (KLINIKĄ)
Wydłużenie stażu
Kompleksy lekarza wiejskiego
Czasowa praktyka w szpitalu (klinice), choćby w formie wolontariatu
Dłuższy staż w szpitalu Konsultacje kliniczne
Wizyty specjalistów z klinik w terenie
DOKSZTAŁCANIE
Obowiązkowe wyjazdy za granicę co 5 lat Szerszy dostęp do bezpłatnych szkoleń
Uzupełnienie wiedzy w dziedzinach humanistycznych Nowe kierunki - homeopatia
Profilaktyka
BIUROKRACJA Mniej obowiązków administracyjnych Usprawnienie rejestracji
ORGANIZACJA PRACY
Prywatny gabinet Jeden etat
Uniezależnienie od czynników politycznych Mniejsza liczba godzin pracy dziennie Mniejsze obciążenie pracą
Nacisk na jakość usługi a nie ilość
OSOBISTE ZMNIEJSZYĆ ZAANGAŻOWANIE EMOCJONALNE
Hobby
Wymieniano takie dodatkowe zainteresowania, jak: astronomia, sport, czytelnic
two, działka, turystyka, rodzina i wnuki, dom, elektronika, filatelistyka, muzyka, kwiaty, filozofia, film, wędkarstwo, harcerstwo, historia (sztuki), malarstwo, podró
że, teatr, krzyżówki, narty, łowiectwo, języki obce, medycyna niekonwencjonalna, motoryzacja, majsterkowanie, balet, śpiew, PCK, polityka, szachy, brydż, radio i tele
wizja, samochód, samorząd terytorialny, szybownictwo i kolekcjonerstwo.
Co zmienić w stużbie zdrowia?
BIUROKRACJA
0 2/3 zredukować obsługę administracji Radykalnie zmniejszyć administrację
Wyeliminować niekompetencję prawników i ekonomistów Ograniczyć biurokrację Odpłatność za leki w szpitalu
Podnieść budżet
Odpłatność za wyżywienie w szpitalu (usługi hotelowe) Podział administracyjny
Odpłatność za usługi lekarskie Austriacki system kas chorych
Częściowa odpłatność za usługi medyczne
Rozliczenie lekarza z pacjentem, a pacjenta z kasą chorych Częściowa odpłatność za usługi medyczne - system zwolnień Decentralizacja - samodzielność gmin i kierowników
Prywatyzacja
Ubezpieczenia dodatkowe - indywidualne
ORGANIZACJA
Cennik usług - możliwości finansowe kraju Hierarchia potrzeb
Profilaktyka i badania przesiewowe Przepływ informacji
Wolny wybór lekarza
Niedublowanie badań przez różnych lekarzy Jasne i przejrzyste kryteria rozdziału finansów Kontrola wydatków NFZ
Każdorazowa odpłatność za usługę
Pacjent dysponuje swoimi zasobami ubezpieczeniowymi Kontrolowana prywatyzacja
Połączyć lecznictwo otwarte ze szpitalnym
Podwyższyć składkę o 10-15%, w 50% odliczać ją od podatku Rozłączenie publicznej i niepublicznej służby zdrowia Zróżnicowanie terytorialne
Większa refundacja leków w chorobach przewlekłych
Awanse naukowe
Tytuły profesorskie otrzymali: Jerzy Aleksandrowicz, Tadeusz Cichocki, Andrzej Halama, Adam Jelonek, Leszek Konieczny, Jan Skołyszewski, Zbylut Twardowski (wykładowca Uniwersytetu Columbia), Andrzej Skawina. Docentami są: Józef Sowa, Józef Piotrowski, Jan Maciej Zgliczyński. Tytuł doktora nauk medycznych otrzymało ponad dwadzieścia osób. Wielu kolegów z naszego roku pełniło funkcje ordynato
rów, dyrektorów ZOZ-ów, szpitali, kierowników przychodni.
Mamy specjalistów w każdej dziedzinie medycyny.
W latach naszych studiów swoistą analizę opinii studenckich przeprowadził „Kra
kowski Medyk”. Oto niektóre pytania i odpowiedzi:
1. Czy jesteś zadowolony z wyboru studiów?
TAK - 100%
Ciekawsze wypowiedzi:
Owszem, odpowiadają one moim zainteresowaniom.
Z wyboru TAK, z przebiegu nie całkiem.
Zadowolona - to mało, jestem szczęśliwa.
Jak najbardziej.
Z przebiegu na razie też. Uważam, że jest to najbardziej humanitarny zawód.
2. Co uczyniłbyś, gdyby mianowano Cię Rektorem AM?
Gdyby Wszystkich Świętych wypadało we wtorek, zarządziłbym w poniedziałek dzień rektorski.
Usunąłbym prawników z Collegium Nowodworskiego.
Robiłbym to samo, co obecny Rektor, z uwzględnieniem natychmiastowego za
rządzenia, by założyć żarówki w toaletach.
Zniósłbym bezduszną dyscyplinę studiów.
Zorganizowałbym wycieczkę do Czechosłowacji, a potem zrzekłbym się tej funk
cji na korzyść autora tego pytania.
3. Czy popierasz dyscyplinę chodzenia na wykłady?
NIE - 65%; TAK (z zastrzeżeniem) - 20%; TAK (zdecydowanie) - 15 % Jestem jej zdecydowanym wrogiem.
Studenci dobrze wiedzą, na co chodzić.
TAK, ale nie przed egzaminami.
Chodząc na wykłady, mamy stanowczo za mało czasu na naukę.
NIE - bo jak ktoś się chce uczyć, to będzie i bez tego, a gdy się komuś nie chce, to już nic nie pomoże.
Na te, które coś dają, bo niektóre są stratą czasu.
4. Który z profesorów lub zakładów naszej Akademii najbardziej Ci się podoba?
40% wskazało prof. Skarżyskiego, następnie prof, prof.: Przybyłkiewicza, Sup- niewskiego i Schwarza.
Największa liczba głosów na Zakłady Anatomii Opisowej, Mikrobiologii oraz II Kli
nikę Chorób Wewnętrznych.