C. KASY REJESTRUJąCE
VIII. PROblEMY Z USTAlENIEM lIMITU UPRAWNIAJąCEgO dO KORZYSTANIA ZE ZWOlNIENIA Z KAS FISKAlNYCh
1. Zwolnienie podmiotowe z ewidencjonowania u podatnika rozpoczynającego sprzedaż
Rozpocząłem prowadzenie działalności gospodarczej 4 maja 2020 r. W dniu 6 maja dokonałem pierwszej sprzedaży materiałów budowlanych osobie prywat-nej na kwotę 23.000 zł. W jakim terminie powinienem rozpocząć ewidencjonowa-nie sprzedaży przy użyciu kasy?
Podatnicy rozpoczynający po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, do końca 2020 r. (nie później jednak niż do 31 grudnia 2021 r.) zwolnieni są z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas, jeżeli przewidywany obrót z tego tytułu
nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł. Tak stanowi § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień.
Z powyższego wynika zatem, że prawo do korzystania przez podatnika ze zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania za pomocą kasy zależy od „przewidywanego” obrotu z tytułu dokonywanej przez niego sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
Aby zatem udzielić prawidłowej odpowiedzi na przedstawione pytanie, w pierwszej ko-lejności należy przyjąć założenie, że podatnik rozpoczynając działalność nie zakładał, że na początku maja br. wystąpi u niego dostawa towarów na rzecz osób, o których mowa powyżej, której wartość przekroczy ww. limit.
W konsekwencji jeżeli pierwsza sprzedaż miała miejsce 6 maja 2020 r., a jej wartość wyniosła 23.000 zł, podatnik zobowiązany był do rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej od dnia 1 sierpnia br. Zgodnie bowiem z treścią przepisu § 5 ust. 2 rozporządzenia, w przypadku przekroczenia w 2020 r. obro-tu realizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w kwocie 20.000 zł, podatnik traci prawo do zwolnienia z ewidencjonowania po upływie dwóch mie-sięcy następujących po miesiącu, w którym przekroczono ww. obrót.
Natomiast w przypadku, gdy już przed pierwszą sprzedażą podatnik posiadał wie-dzę (przewidywał), że ww. limit zostanie przekroczony (co może wynikać z zawar-tych przez niego umów), w ogóle nie mógł korzystać ze zwolnienia podmiotowego (tj. ze względu na wysokość osiąganych obrotów) i sprzedaż taką powinien zaewiden-cjonować w kasie fiskalnej (przy założeniu, że nie może korzystać z żadnych zwol-nień przedmiotowych z ewidencjonowania).
2. Ponowne rozpoczęcie działalności gospodarczej a limit zwolnienia z kasy
W latach 2013–2017 prowadziłem działalność gospodarczą, w której spora-dycznie dokonywałem sprzedaży na rzecz osób prywatnych, w związku z czym korzystałem ze zwolnienia z ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy.
Od 1 sierpnia 2020 r. ponownie rozpocząłem działalność, w której dokonuję sprzedaży zarówno na rzecz osób prywatnych, jak i firm. Czy limit uprawniają-cy do zwolnienia z ewidencjonowania muszę wyliczyć proporcjonalnie do okresu dokonywanej sprzedaży czy też obowiązuje mnie cały limit, tj. 20.000 zł?
W myśl § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień, z obowiązku ewidencjonowa-nia sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do końca grudnia 2021 r. zwalnia się podatników, u których obrót na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł. Natomiast w przypadku po-datników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym sprzedaż towarów lub świad- czenie usług na rzecz tych osób, limit uprawniający do zwolnienia należało ustalać w pro-porcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym.
Z kolei podatnicy rozpoczynający po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świad-czenie usług na rzecz osób prywatnych (oraz rolników ryczałtowych) zwolnieni są z ewi-dencjonowania do końca 2021 r., jeżeli przewidywany przez nich obrót z tego tytułu nie
przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20.000 zł (§ 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia).
Zwrócić należy uwagę, że przepisy dotyczące VAT nie odnoszą się do zagadnienia pod-miotowości podatkowej podatników będących osobami fizycznymi, którzy likwidują prowa-dzoną działalność, a następnie – po upływie pewnego czasu – podejmują ją ponownie.
Organy podatkowe w takim zakresie stwierdzają, że zaprzestanie wykonywania czynno- ści podlegających opodatkowaniu VAT w wyniku likwidacji działalności przez osobę fizycz-ną, a następnie ponowne rozpoczęcie ich wykonywania, powoduje, iż mamy do czynienia z tym samym podatnikiem posługującym się tym samym NIP. Wznowienie działalności, w rozumieniu odrębnych przepisów, nie ma wpływu na byt osoby fizycznej jako podatnika podatku od towarów i usług.
Odnosząc powyższe do zadanego pytania stwierdzić należy, że podatnik wzna-wiając działalność gospodarczą od 1 sierpnia 2020 r., w której dokonuje sprzedaży na rzecz osób prywatnych jest podmiotem kontynuującym działalność gospodarczą.
W takiej sytuacji limit uprawniający do zwolnienia z ewidencjonowania sprzedaży w kasie wynosi 20.000 zł (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 15 stycznia 2019 r., nr 0115-KDIT1-3.4012.810.2018.1.MS).
Przy czym stosując zwolnienie, o którym mowa pamiętać należy o wyłączeniach wymie-nionych w § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień.
3. Jak wyliczyć limit obrotów zwalniający z obowiązku stosowania kasy?
Na początku 2020 r. rozpoczęłam działalność gospodarczą polegającą na pro-dukcji i sprzedaży ciast oraz wyrobów rękodzieła na rzecz osób prywatnych.
Od kiedy powinnam posiadać kasę fiskalną?
Obowiązek stosowania kas rejestrujących dotyczy podatników, którzy dokonują sprze-daży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zwolnienie z konieczności stosowania kasy fiskalnej przysługuje podatniko-wi jedynie w przypadkach określonych w obowiązującym do końca 2021 r. rozporządzeniu w sprawie zwolnień.
Z przepisów tego rozporządzenia wynika, iż z obowiązku prowadzenia ewidencji za po-mocą kasy rejestrującej do dnia 31 grudnia 2021 r. zwolnieni są podatnicy rozpoczynający po dniu 31 grudnia 2018 r. sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez nich obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatko-wym, kwoty 20.000 zł (§ 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia).
Ustawodawca wykluczył jednak z prawa do zwolnienia sprzedaż pewnych grup towarów i usług, które szczegółowo zostały określone w § 4 rozporządzenia.
Z treści § 4 ust. 1 pkt 1 lit. k) tego rozporządzenia wynika, że zwolnień z ewidencjono-wania, o których mowa w § 2 i § 3 nie stosuje się w przypadku dostaw wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT.
Uznać zatem należy, że jeżeli wyroby rękodzieła, o których mowa w pytaniu nie są wy-konywane z metali szlachetnych, to podatnik może korzystać ze zwolnienia ze wzglę-du na wysokość obrotów. W związku z tym, że sprzedaż rozpoczęto w trakcie 2020 r., to
limit uprawniający do zwolnienia należy wyliczyć proporcjonalnie do okresu dokonywanej sprzedaży.
Pamiętać jednak należy, że zwolnienie, o którym mowa nie ma charakteru bezwarunko-wego. Jeżeli bowiem w trakcie 2020 r. obrót liczony proporcjonalnie do okresu dokonywa-nej sprzedaży przekroczy określony limit, zwolnienie traci moc po upływie dwóch miesię-cy następujących po miesiącu, w którym przekroczono ww. limit (§ 5 ust. 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień).
P
rzykładBarbara W. od 7 stycznia 2020 r. prowadzi działalność gospodarczą (sprze-daż wyrobów cukierniczych). W dniu 13 stycznia br. dokonała pierwszej sprzeda-ży na rzecz osoby fizycznej.
Limit obrotów uprawniających do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania powinna wyliczyć według następującego wzoru:
A = B × C/D gdzie:
A – oznacza graniczną kwotę obrotu w proporcji do okresu prowadzonej sprze-daży, której przekroczenie powoduje utratę zwolnienia,
B – oznacza limit określony w rozporządzeniu, czyli 20.000 zł,
C – oznacza liczbę dni prowadzenia sprzedaży, jaka pozostała do końca roku (w opisywanej sytuacji liczonej od dnia 13 stycznia 2020 r.),
D – oznacza liczbę dni w roku podatkowym.
Poniżej przedstawiamy przykładowy sposób wyliczenia limitu obrotów przy zastosowaniu kalkulatora znajdującego się w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl.
Z wyliczenia wynika, iż limit wynosi 19.344,26 zł.
4. Sprzedaż środka trwałego a określenie limitu uprawniającego do zwolnienia z kasy
Czy obrót uzyskany ze sprzedaży środka trwałego należy wliczyć do limitu uprawniającego do zwolnienia z obowiązku stosowania kasy?
Przepis art. 111 ust. 1 ustawy o VAT określa generalną zasadę, z której wynika, iż obo-wiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy
wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzą-cych działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.
W załączniku do rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas ustawodawca wymienił czyn-ności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania.
Pod poz. 47 załącznika do ww. rozporządzenia wymieniona została dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegają-cych amortyzacji. Korzystanie z tego zwolnienia możliwe jest pod warunkiem, że czynności te w całym zakresie dokumentowane zostały fakturą.
Zatem, co do zasady, podatnicy nie mają obowiązku rejestrowania w kasie fiskalnej sprzedaży środków trwałych (w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym), jeżeli zosta-nie ona udokumentowana fakturą.
Jeśli chodzi natomiast o sposób obliczenia kwoty obrotów uprawniającej do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy, to polega on na sumowaniu całej sprze-daży (również tej, która została wymieniona w załączniku do rozporządzenia) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (vide: in-terpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 sierpnia 2018 r., nr 0114-KDIP1-3.4012.315.2018.2.MT). Przy czym – stosownie do § 3 ust. 4 ww. rozporzą-dzenia – na potrzeby stosowania zwolnienia ze względu na wysokość osiąganych obrotów nie uwzględnia się zrealizowanego lub przewidywanego obrotu z tytułu czynności, o których mowa w poz. 35 (mowa tu jest o dostawie nieruchomości) i poz. 47 załącznika do rozporzą-dzenia (sprzedaż m.in. środka trwałego).
Oznacza to, że sprzedaż składników majątku firmowego (środków trwałych) nie ma wpływu na prawo do zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania za pomocą kasy.
5. limit obrotów przy zawieszeniu działalności
Od 2018 r. prowadzę działalność gospodarczą i dokonuję sprzedaży na rzecz osób prywatnych. Ze względu na niskie obroty korzystam ze zwolnienia z ewiden-cjonowania sprzedaży przy użyciu kasy. W bieżącym roku zamierzam na okres 2 miesięcy zawiesić prowadzoną działalność. Czy zawieszenie spowoduje ko-nieczność proporcjonalnego obliczenia limitu uprawniającego do zwolnienia z obowiązku stosowania kasy?
Żaden z przepisów ustawy o VAT oraz rozporządzeń dotyczących kas rejestrujących nie nakazuje proporcjonalnego liczenia limitu obrotów w przypadku czasowego zawieszenia działalności gospodarczej i jej wznowienia w tym samym roku podatkowym.
Zatem podatnik, który w trakcie 2020 r. zawiesi działalność na kilka miesięcy, będzie mógł korzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania do czasu, kiedy obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie przekroczy w bieżącym roku całej kwoty 20.000 zł.
Pamiętać jednak należy, że w przypadku przekroczenia w 2020 r. obrotu realizowane- go na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ry-czałtowych w wysokości 20.000 zł, podatnik traci prawo do zwolnienia z ewidencjonowania po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym przekroczono ww. obrót (§ 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień).