Prognoza ludnoĞci opracowana przez ONZ

Prognoza ludnoĞci opracowana przez ONZ (UN Population Division²⁴ oraz FAO Statistics Division²⁵) zakáada, Īe w latach 2007-2035 nastąpi niewiel-kie (o 2%) zwiĊkszenie siĊ liczby ludnoĞci w krajach Unii Europejsniewiel-kiej.

Relatywnie niewielkie zmiany liczby ludnoĞci spowodują dalszy spadek udziaáu Unii Europejskiej w populacji Ğwiata z 7,4 w 2007 roku do 5,9%

w 2035. W analizowanym okresie najwiĊksza dynamika wzrostu ludnoĞci noto-wana bĊdzie w paĔstwach afrykaĔskich, gdzie do 2035 roku populacja powiĊk-szy siĊ o 71% i stanowiü bĊdzie blisko jedną piątą ludnoĞci Ğwiata.

LudnoĞü miejska Wspólnoty zwiĊkszy siĊ o 13%, natomiast na terenach wiejskich odnotowany zostanie 27% ubytek populacji. Na skutek wspomnia-nych zmian nastąpi spadek udziaáu zbiorowoĞci wiejskiej w ludnoĞci ogóáem o ponad 7 punktów procentowych (do poziomu 19%).

Rysunek 25. Prognoza zmiany odsetka ludnoĞci wiejskiej w krajach UE27 w latach 2007-2035

26,5 26,0 24,9 23,6 22,2 20,6 19,1

0 5 10 15 20 25 30

2007 2010 2015 2020 2025 2030 2035

ħródáo: Opracowanie wáasne na podstawie: FAOSTAT , FAO, Statistics Division 2009, 02 November 2009.

Prognozuje siĊ, Īe w latach 2007-2035 najwiĊkszy ubytek ludnoĞci wiej-skiej odnotowany zostanie na Malcie. W tym niewielkim kraju liczba ludnoĞü na

24World Population Prospects: The 2008 Revision United, Nations Population Division (UNPD), http://esa.un.org/unpp

25The FAOSTAT PopSTAT, Food and Agriculture Organization, http://faostat.fao.org/

wsi zmniejszy siĊ o blisko poáowĊ pomimo tego, Īe przed okresem prognozy zaledwie co szesnasta osoba zamieszkiwaáa tereny wiejskie.

Wzrost liczby ludnoĞci na wsi odnotowany zostanie tylko w jednym kraju Unii Europejskiej – Luksemburgu (o 17%). We wspomnianym paĔstwie nastąpi równieĪ przyrost liczby ludnoĞci w miastach, tym samym pomimo wzrostu liczby ludnoĞci wiejskiej, nastąpi zmniejszenie siĊ jej udziaáu w odniesieniu do ludnoĞci ogóáem z 17% do 15%.

Grupując kraje wedáug okresu wstąpienia do Unii Europejskiej, uwidacz-nia siĊ niewiele wiĊksze nasilenie procesów depopulacyjnych na terenach wiej-skich w „nowych” krajach Wspólnoty. Szacuje siĊ, Īe w okresie prognozy w krajach naleĪących do grupy UE-12 nastąpi zmniejszenie siĊ liczby ludnoĞci o 29%, podczas gdy w krajach UE-15 o 26%. W tym samym okresie zmniejszy siĊ odsetek ludnoĞci wiejskiej w „nowych” krajach Wspólnoty o 9 punktów pro-centowych (do 29%), a w „starych” o 7 punktów (do 17%).

Rysunek 26. Prognozowane zmiany liczby ludnoĞci na obszarach wiejskich w Unii Europejskiej w latach 2007-2035

-45,8 -43,9 -39,8 -37,3 -37,0 -35,1 -35,0 -34,1 -30,9 -29,5 -27,0 -26,7 -26,7 -26,2 -24,4 -24,4 -23,8 16,9

-23,5 -22,5 -21,1 -17,5 -16,6 -15,1 -11,4 -8,1 -4,7

-50 -40 -30 -20 -10 0 10 20

Malta Buágaria Holandia WĊgry Portugalia Dania Litwa Rumunia àotwa Niemcy Grecja Sáowacja Wáochy Finlandia Polska Francja Estonia Austria Belgia Czechy Wlk Brytania Hiszpania Szwecja Sáowenia Cypr Irlandia Luksemburg

Opracowanie wáasne na podstawie: FAOSTAT , FAO, Statistics Division 2009 , 02 November 2009.

Trzeba podkreĞliü, Īe w 8 krajach spoĞród grupy paĔstw UE-12 odnoto-wany zostanie ubytek ludnoĞci nie tylko na wsi, ale dotyczyü to bĊdzie ogólnego zmniejszenia liczby obywateli. W tym w czterech krajach, tj. Buágarii, Litwie, àotwie i Rumunii ubytek bĊdzie wiĊkszy niĪ 10%. Najbardziej niekorzystne procesy prognozuje siĊ w Buágarii, gdzie liczba mieszkaĔców zmniejszy siĊ o 19%. Jest to waĪny sygnaá do podjĊcia dyskusji nad skutkami istotnych zmian liczby ludnoĞci, które silnie oddziaáywaü bĊdą na wiele aspektów funkcjonowa-nia paĔstwa, a przede wszystkim rynek pracy, system zabezpieczeĔ spoáecznych oraz na system edukacji.

Pomimo stosunkowo istotnych zmian dotyczących liczby ludnoĞci wiej-skiej i jej udziaáu w ludnoĞci ogóáem, prognoza ONZ nie zakáada zasadniczych zmian w wysokoĞci odsetka tej grupy w poszczególnych krajach w odniesieniu do Wspólnoty ogóáem. Prognozuje siĊ, Īe w 2035 roku ludnoĞü wiejska w Niemczech, Wáoszech, Polsce, Francji, Hiszpanii, Rumunii stanowiü bĊdzie blisko 70% ogóáu ludnoĞci wiejskiej Unii. Statystycznie co 6 osoba z terenów wiejskich Unii bĊdzie narodowoĞci niemieckiej, a co 9 – polskiej.

W prognozie ONZ przedstawiono równieĪ szacunki dotyczące zmian liczby ludnoĞci rolniczej. W latach 2007-2020 prognozowane jest zmniejszenie siĊ liczby ludnoĞci rolniczej we wszystkich krajach Unii Europejskiej – Ğrednio o 37%.

Przewiduje siĊ, Īe najwiĊksze zmiany liczby ludnoĞci rolniczej nastąpią w Sáowenii, gdzie ta zbiorowoĞü zmniejszy siĊ o blisko trzy czwarte. Znaczny ubytek tej grupy ludnoĞci bĊdzie dotyczyá równieĪ Buágarii, co áączy siĊ z progno-zowanym wyludnieniem wsi oraz znacznym ubytkiem ogóáu ludnoĞci tego kraju.

Rysunek 27. Prognozowane zmiany liczby ludnoĞci rolniczej w Unii Europejskiej w latach 2007-2020

-72,2 -60,3 -51,4 -46,7 -46,5 -45,9 -45,2 -42,9 -42,9 -41,3 -40,8 -40,0 -39,6 -38,5 -38,5 -36,9 -34,7 -31,9 -30,7 -29,8 -29,5 -29,2 -27,8 -26,3 -25,8 -21,1 -15,6

-80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0

Sáowenia Buágaria Rumunia Wáochy Niemcy Litwa Francja Hiszpania Luksemburg Austria Finlandia Malta Cypr WĊgry Dania Grecja Belgia àotwa Szwecja Holandia Czechy Polska Slowacja Irlandia Estonia Portugalia Wlk Brytania

Opracowanie wáasne na podstawie: FAOSTAT , FAO, Statistics Division 2009, 02 November 2009.

Stosunkowo najmniejsze zmiany wĞród ludnoĞci rolniczej bĊdą nastĊpo-waü w Wielkiej Brytanii. àączyü to naleĪy z relatywnie niewielkim udziaáem ludnoĞci rolniczej w stosunku do ludnoĞci tego kraju oraz z maáą liczbą ludnoĞci zamieszkaáej na terenach wiejskich.

Wraz z prognozowanym ubytkiem liczby ludnoĞci rolniczej zmniejszy siĊ równieĪ jej udziaá w ludnoĞci ogóáem Wspólnoty z 5% w 2007 roku do 3%

w 2020 roku.

Zmiany dotyczące liczby ludnoĞci rolniczej przebiegaü bĊdą z podobnym nasileniem w krajach „starej”, jak i „nowej” Unii. W paĔstwach naleĪących do

UE-15 odnotowany zostanie do 2020 roku 38% ubytek liczby osób zawodowo czynnych w rolnictwie wraz z rodzinami, a w grupie krajów UE-12 bĊdzie to 36%. RównoczeĞnie zmniejszy siĊ odsetek ludnoĞci rolniczej o 1,3 p.p. (do 1,9%) w paĔstwach „starej” i o 3,8 p.p. (do 7,3%) w krajach „nowej” Unii.

W 2007 roku poáowa osób wchodzących w skáad ludnoĞci rolniczej w Unii Europejskiej nie byáa aktywna ekonomicznie w rolnictwie. Do 2020 roku nie prognozuje siĊ istotnych zmian w tym wzglĊdzie. Zmiany dotyczyü bĊdą natomiast udziaáu aktywnych ekonomicznie w rolnictwie w stosunku do ogóáu osób tworzących zasoby siáy roboczej. W latach 2007-2020 odsetek osób ak-tywnych zawodowo w rolnictwie zmniejszy siĊ z 5% do 3%.

3.2. Prognoza GUS dotycząca zmian liczby ludnoĞci wiejskiej