Projekty, których priorytetem jest wspieranie czytelnictwa i promocja litera-tury, to edukacyjne kampanie społeczne, festiwale i wydarzenia literackie, spo-tkania popularyzujące nowości wydawnicze a także telewizyjne, radiowe i inter-netowe akcje reklamujące czytelnictwo oraz wiele innych. Kluczowymi celami tychże programów są rozwój i promocja literatury, czytelnictwa oraz wspieranie wydawania i popularyzacji wartościowych czasopism kulturalnych. Organizato-rzy projektów dostosowują je uwzględniając przedział wiekowy odbiorców oraz zaangażowanie czytelnicze. Istotny jest także poziom wykorzystania nowocze-snych narzędzi i technologii stosowanych przez wydawnictwa propagujące czy-telnictwo na ekranach komputerów czy tabletów. Dlatego współczesne badania czytelnictwa powinny przebiegać dwutorowo: winna być prowadzona analiza potrzeb i zainteresowań odbiorców wydań papierowych, jak również wydań cyfrowych. Wyniki analiz pozwolą na lepsze zrozumienie potrzeb czytelników, zaproponowanie zmian, a w konsekwencji opracowanie odpowiednich progra-mów i projektów. Obecnie literatura oferowana jest czytelnikowi w różnych po-staciach: tradycyjnych książek papierowych, audiobooków, e-booków, a także aplikacji multimedialnych. Na skutek zmian form wydawniczych ulec modyfika-cjom muszą również metody popularyzacji czytelnictwa. W niniejszym rozdziale przytoczone zostaną zarówno przykłady wielkich akcji wspieranych przez media, jak i oddolnych, społecznych inicjatyw, których celem jest pobudzanie i zaspoka-janie potrzeb czytelniczych.
Obecnie akcentuje się potrzebę jak najwcześniejszego kontaktu dzieci z książ-ką i literaturą niezbędną do ich emocjonalnego i intelektualnego rozwoju. Dla
najmłodszej grupy wiekowej, dzieci do 3 lat i ich rodziców biblioteki oferują spe-cjalne zajęcia. Przykładem inicjatywy dedykowanej najmłodszym jest program Bookstart, który został zapoczątkowany w 1992 r. w Wielkiej Brytanii. Przezna-czony był wówczas dla 300 dzieci. W 2001 r. ten pierwszy na świecie narodowy program oferujący książki dla najmłodszych, finansowany przez narodową orga-nizację charytatywną objął ponad milion najmłodszych czytelników [19, s. 17].
Objęci programem rodzice i opiekunowie otrzymywali bezpłatnie materiały informacyjne, a dzieci zestawy z książkami. Tożsame są programy zrealizowane w Danii i Polsce. W Danii program Bookstart to jedna z inicjatyw w ramach duńskiego programu rządowego, którego celem było zredukowanie wykluczenia społecznego oraz rozwój umiejętności językowych małych dzieci. Bibliotekarze w jego ramach odwiedzali rodziny w domach, w czasie gdy dzieci miały 6 i 12 miesięcy, przekazywali kolejno dwa zestawy, w których znajdowały się: książki z obrazkami, rymowanki, kolorowanki, płyty CD dla dzieci, a dla rodziców ulotki i poradniki wyjaśniające, jakie lektury są rekomendowane dla konkretnych grup wiekowych. Kolejny, trzeci pakiet książek, rodziny mogły odebrać w miejscowej bibliotece, zwykle z okazji spotkań lub uroczystości. Ostatni zestaw zostaje poda-rowany dziecku w wieku trzech lat w przedszkolu. Prowadzone badania wykaza-ły, że projekt ten przynosi korzyści nie tylko najmłodszym, gdyż 58% rodziców twierdzi, że ich własne nawyki czytania zostały zmienione przez Bookstart [18].
Takie projekty wymagają pracy na dwóch płaszczyznach: tworzenia oferty dla maluchów oraz profesjonalnego wsparcia, pomysłów i porad dla rodziców i opie-kunów.
W Polsce projekt Miejskiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu, promujący czytelnictwo od najmłodszych lat, nosi nazwę Na dobry początek. Głównym elementem projektu było przygotowanie dla rodziców 2 tys. specjalnych zesta-wów książek i materiałów edukacyjnych. Materiały były rozdawane mamom i ich nowo narodzonym dzieciom w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym we Wrocławiu. Broszura zawierała m.in. listę polecanych książek dla dzieci w róż-nym wieku wraz z propozycjami dla rodziców, a także wskazówki, w jaki sposób, na podstawie książek, organizować wspólne zabawy z dzieckiem. Do zestawu była dołączona ulotka z ofertą bezpłatnych zajęć dla najmłodszych dzieci prowa-dzonych w ramach projektu [8].
Współcześnie dzieci dorastają w świecie wszechobecnych mediów. Jednak jak przekonuje Grażyna Lewandowicz-Nosal: „książka, mimo dużego wpływu środków audiowizualnych i elektronicznych, nadal jest podstawowym źródłem poznania świata realnego” [13, s. 15]. Dlatego tak ważne jest, by w promocji czy-telnictwa uczestniczyły i współpracowały ze sobą media: telewizja, radio, prasa i Internet. Właśnie poprzez prowadzenie kampanii równoległej pomysłodawcy
programów osiągają zamierzony efekt. Przykładem może być projekt Cała Polska czyta dzieciom, w którym uczestniczą znane osobistości ze świata nauki i kul-tury: aktorzy, pisarze, sportowcy. Kampania przekonuje jak ważna jest książka, dzięki której można wyposażyć dziecko w niezwykły kapitał do wszechstronnego rozwoju: emocjonalnego, duchowego, moralnego i intelektualnego. Wystarczy poświęcać na głośne czytanie 20 minut dziennie. Czytając dzieciom, poszerza się ich wiedzę o człowieku, o świecie, dostarczając całego bogactwa przeżyć.
Kontakt z książką wzbogaca słownictwo dziecka i jego wyobraźnię; książki po-szerzają świat uczuć i myśli. Wymienione cele towarzyszą również akcji Lubimy czytać – projekt edukacyjny, ukierunkowanej na dzieci w wieku przedszkolnym.
Z kolei realizacja projektu Nagroda Literacka im. K. Makuszyńskiego pomaga promować polską książkę dla dzieci i uświadamiać rolę wartościowej literatury w intelektualnym i emocjonalnym procesie rozwoju. Dodatkowo inicjowanie ak-tywności dorosłych: autorów, wydawców, wychowawców, rodziców i opiekunów stanowi podstawę do stymulowania potrzeb czytelniczych wśród najmłodszego pokolenia [16].
W promowanie czytelnictwa niezwykle intensywnie angażują się biblioteki w Szwecji, które poświęcają problematyce literatury dla dzieci i młodzieży oraz kształtowaniu nawyku czytania znaczną część swojej działalności. „Promocja książki w Szwecji zaczyna się bardzo wcześnie – w większym mieście każdy no-worodek otrzymuje w prezencie książkę” [12, s. 107]. Biblioteki publiczne ściśle współpracują ze szkołami oraz z przychodniami zdrowia, w których można zna-leźć foldery i ulotki nagłaśniające akcje czytelnicze. Jedną z form popularyzacji czytelnictwa są rozmowy o książkach, prowadzone w bibliotekach publicznych i szkolnych. Ta metoda została wykorzystana w szwedzkim projekcie Specjal-ność Sary – nowa metoda rozmowy o książce, którego celem było zaangażowa-nie w rozmowy młodych czytelników poprzez ich udział w wyborze książek [6, s. 152]. Z kolei celem projektu Ways to read podjętego w latach 2007-2011 przez biblioteki powiatowe i regionalne w dziewięciu okręgach szwedzkich było zna-lezienie nowych sposobów pobudzania czytania i powiązania go z kreatywnymi formami sztuki [9].
Kontynuując omawianie czytelniczych inicjatyw w Szwecji warto przedstawić bibliotekę publiczną – Malmö Stadsbiblioteket, której idea zawarta jest w ha-śle: „Twoje życie, twoje marzenia, biblioteka”. Przestrzeń w miejskiej bibliotece w Malmö jest doskonale zaprojektowana z myślą o małym czytelniku. Znajdu-ją się w niej pokoje dla dzieci, m.in. czarodziejski pokój bajek. Niskie regały na kółkach pozwalają zaaranżować na nowo wnętrze tak, by powstało więcej wol-nej przestrzeni do wykorzystania na spotkania autorskie, przedstawienia, zabawę.
Jedno z pomieszczeń zajmuje czarodziejski pokój bajek. Gdy zapukamy w wielki,
okrągły regał z książkami uchylą się drzwi. Jego wnętrze zajmuje przytulne, peł-ne miękkich poduch pomieszczenie, którego sklepienie rozświetlają miniaturowe gwiazdki. Tam mali czytelnicy słuchając opowieści, przenoszą się w świat baśni [1, s. 13]. W 2014 r. program realizowany przez bibliotekę Wiosna dla dzieci ofero-wał dla maluchów w wieku do 8 lat opowiadanie baśni, śpiewanie piosenek i słu-chanie muzyki. Dzieci w przedziale wiekowym od 9 do 12 lat zapraszane były na spotkania z autorami, porady oraz kreatywne warsztaty, w czasie których tworzyły własne opowieści. Ciekawą propozycją biblioteki publicznej w Malmö są również eksperymentalne warsztaty czytelnicze i teatralne Bądź super bohaterem na jeden dzień! Podczas warsztatów w wyniku zainspirowania przeczytanymi komiksami i książkami dzieci za pomocą ruchu i dźwięku przedstawiają swojego ulubionego bohatera. Z kolei w trakcie projektu LAS! (czytaj) biblioteka w Malmö uczyła pro-wadzących zajęcia z czytelnikami wykorzystania różnorodnych form pracy, jak np. blogi, Wiki, nagrywanie minifilmików. Projekt ten przyczynił się do znalezie-nia nowych form rozpowszechznalezie-niaznalezie-nia i propagowaznalezie-nia czytaznalezie-nia wśród dzieci i mło-dzieży. Nowoczesne metody i formy pracy są bowiem niezbędne, by zainteresować młode pokolenie, które ma bogaty wybór atrakcyjnych zajęć w wolnym czasie. Ta sama biblioteka, jako pierwsza w Szwecji, uruchomiła projekt o nazwie Opowieści na dobranoc od wewnątrz, który umożliwia rodzicom przebywającym w więzie-niach nagrywanie bajek na CD dla swoich dzieci.
W Japonii usługi biblioteczne dla niemowląt i małych dzieci zostały zapocząt-kowane w latach 80. XX wieku w healthcare libraries, a obecnie przeżywają roz-wój związany z wprowadzeniem w 2000 r. programu Bookstart, Narodowym Ro-kiem Czytelnictwa Dzieci i uchwaleniem w 2001 r. Prawa Promocji Czytelnictwa Dzieci [19, s. 19].
Niezwykle ciekawym zjawiskiem była zapoczątkowana w latach 60. społecz-na akcja określaspołecz-na mianem bunko. Zspołecz-naspołecz-na autorka książek dla dzieci, tłumaczka i wydawca, Momoko Ishii, utworzyła w 1958 r. w swoim domu maleńką biblio-tekę o nazwie Katsura Bunko [17]. Miejsce to służyło dzieciom z sąsiedztwa nie tylko do zabawy i czytania. Pomysłodawczyni mogła obserwować dzieci oraz rozmawiać z nimi o ich wyborach lektur. Wynikiem tych spostrzeżeń była m.in.
szczegółowa lista książek wypożyczonych przez dzieci z ich dokładną charak-terystyką jako czytelników. Po opublikowaniu książki na temat tej działalności, zatytułowanej Kodomo No Toshokan (ang. The Children’s Library) znalazła liczne grono naśladowczyń. Powstało wiele maleńkich bibliotek prowadzonych w for-mie wolontariatu, głównie przez kobiety, których ideą było rozmiłowanie dzieci w lekturze. Przyjazna atmosfera i bliskie relacje w takich prywatnych bibliotekach zachęcają do odwiedzin. Mają atrakcyjną dla dzieci formę spotkań promującą książki i czytanie. Mali czytelnicy bunko biorą udział w teatrzykach
kukiełko-wych, gawędach o książkach, zajęciach origami, opowiadaniach kamishibai, czyli przedstawieniach baśni za pomocą ilustracji i nauce rymowanek. Istotą tworze-nia bunko było pragnienie, by dzieci czerpały radość z czytatworze-nia.
Z kolei Międzynarodowa Biblioteka Literatury Dziecięcej w Tokio, która jest oddziałem Narodowej Biblioteki Parlamentarnej Japonii proponuje swoim ma-łym czytelnikom specjalny katalog OPAC. Ważne jest, by dzieci „uczyły się bi-blioteki” poprzez samodzielne wypożyczanie książek oraz wyszukiwanie ich w katalogu. Biblioteka przygotowała więc specjalną stronę internetową, która dzięki grafice zachęca dzieci do poszukiwania książek o tematyce zgodnej z zain-teresowaniami.
Badacze czytelnictwa (Ross, McKechni i Rothbauer) twierdzą, że: „ludzie sta-ją się zaawansowanymi czytelnikami poprzez czytanie dużej ilości obszernych tekstów; najbardziej motywująca jest sama przyjemność wynikająca z czytania;
biblioteki, szkoły i społeczności lokalne powinny wspierać czytanie dla przyjem-ności poprzez tworzenie szerokiego dostępu do książek, pomaganie w wyborze książek, rozpowszechnianie zamiłowania do czytania, tworzenie dyskusyjnych klubów książki lub możliwości wypowiadania się na temat książki online” [2].
W Polsce celem priorytetu Promocja czytelnictwa MKiDN jest wspieranie zna-czących zjawisk literatury współczesnej oraz dofinansowywanie innowacyjnych programów promujących powszechne praktyki czytelnicze. Z kolei Norweskie Ministerstwo Kultury w 2010 r. uruchomiło program, w którym główną grupą docelową byli dorośli. Projekt pod nazwą Poczytaj mi, tato! zachęcał mężczyzn do lektury z dziećmi i motywował ojców do przekazywania pozytywnych wzor-ców czytania. Pracownicy bibliotek, by dotrzeć do jak największej liczby osób dorosłych, przedstawiali swoją ofertę w zakładach pracy. Ten rodzaj aktywizacji czytelnictwa został opisany przez Sigrid Westeng Odden w artykule Literatura w miejscu pracy [14]. Podczas wizyt roboczych projektu dostarczano zaintereso-wanym najlepsze i najnowsze książki dostępne na rynku oraz specjalnie opraco-waną antologię tekstów literackich.
Aktywizacja czytelnicza i twórcza realizowana poprzez różne projekty wpro-wadza zmiany również w środowiskach ludzi starszych. Rozwija ich zaintereso-wania, umożliwia integrację, a co za tym idzie nabycie umiejętności aktywnego spędzania wolnego czasu. Biblioteki oferują zajęcia, na których zachęcają senio-rów m.in. do korzystania z nowoczesnych mediów. Katarzyna Dettlaff-Lubiejew-ska w swoim artykule wymienia trzy formy szkoleń: „Pierwsza, bardzo popularna w USA, polega na prowadzeniu szkoleń przez osoby z tej samej grupy wiekowej, druga stawia na integrację międzypokoleniową i korzysta z pomocy młodych czytelników – wolontariuszy, do prowadzenia zajęć i udzielania konsultacji. Trze-ci kierunek propaguje tworzenie zespołów o podobnych zainteresowaniach, np.
wędkarstwo, historia sztuki i wspólne poszukiwania w Internecie” [4]. Poniżej opisane zostaną dwa projekty czytelnicze, którym przyświecał jeden cel – łącze-nie zainteresowań czytelniczych różnych pokoleń.
Przykładem akcji realizowanej w Polsce jest ogłoszone przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich przedsięwzięcie, które angażuje osoby starsze do działania na rzecz otoczenia, promuje współpracę międzypokoleniową, a także sprzyja roz-wojowi wolontariatu osób starszych. Projekt Seniorzy w akcji objął osoby w wie-ku 18-35 lat oraz grupę osób 60+. Zainteresowani nie tylko mogli brać udział w inspirujących warsztatach, ale również współdziałali przy realizacji własnych projektów. Przedsięwzięcie zachęcało do dzielenia się swoimi pasjami i doświad-czeniem. Konkurs Seniorzy w akcji pokazał, że osoby 60+ są aktywnymi człon-kami społeczności lokalnych, inicjują ciekawe akcje, w twórczy sposób wykorzy-stują nowe technologie, zaś bariery międzypokoleniowe wynikają często tylko ze stereotypów.
Kolejnym przykładem wykorzystania więzi międzypokoleniowych jest projekt warsztatów Piękne babcine historie realizowany w Korei Południowej, którego celem była aktywizacja osób po 60. roku życia. Projekt zainicjowany i poprowa-dzony przez Seulskie Towarzystwo Biblioteki dla Dzieci i Literatury (SSCLL) był wspierany finansowo przez grant na rzecz kobiet w Seulu [19, s. 18]. „Babcie”
uczyły jak opowiadać, czytać na głos, śpiewać, mówić różne krótkie wierszyki i wyliczanki. Swoje umiejętności prezentowały jako wolontariuszki w bibliote-kach, szkołach, ogródkach dziecięcych i centrach edukacji. Dwa pokolenia spo-tykały się wokół bajek, książek z obrazkami, różnych opowieści, wspólnie się bawiąc i rozmawiając. Wiele bibliotek kontynuowało pomysł, prosząc seniorki o prowadzenie różnych zajęć z dziećmi, a zwłaszcza o opowiadanie bajek.
Biblioteki zapewniają osobom starszym bardzo przyjazną przestrzeń do roz-wijania zainteresowań, bezpieczny i znajomy świat, miejsce spotkań. W tych przestrzeniach proponowana jest oferta dla seniorów: tradycyjne udostępnianie zbiorów, książka mówiona, książka na telefon, książka z dużym drukiem, kursy, spotkania autorskie, koncerty okolicznościowe, wystawy prac, dyskusyjne kluby książki, itp. Właśnie w ramach dyskusyjnych klubów książki dla seniorów odby-wają się często rozmowy o literaturze polskiej i zagranicznej, a dobór publikacji (literatury biograficznej, dzienników, pamiętników, poezji polskiej, reportaży oraz literatury podróżniczej, zarówno w formie książek tradycyjnych, jak i ksią-żek mówionych), dokonywany jest pod kątem zainteresowań i potrzeb tej grupy czytelniczej.
Seniorzy wśród użytkowników bibliotek publicznych stanowią grupę szczegól-ną, bo wymagającą bardziej indywidualnego podejścia i zainteresowania. Takim przykładem indywidualnej troski o każdego czytelnika jest usługa zwana
Książ-ka na telefon świadczona przez wszystkie placówki biblioteczne na warszawskiej Ochocie. Bibliotekarki bezpłatnie dostarczają swoim czytelnikom-seniorom książki, które znajdują się w zbiorach danej filii. Jest to też okazja do bardziej osobistego kontaktu z czytelnikiem starszym, niecierpliwie czekającym na poja-wienie się bibliotekarki [5]. Ponadto biblioteki, kluby czytelnicze i stowarzysze-nia organizują liczne programy dla seniorów, wśród których należy wymienić:
Book a librarian – szkolenia seniorów w umiejętności korzystania z mobilnych technologii (USA); Godzina z… literackie wskazówki do czytania dla seniorów oraz Aktywny senior w bibliotece XXI wieku organizowany przez Dolnośląską Bibliotekę Publiczną we Wrocławiu.
Analizując czytelnictwo XXI w. należy podkreślić wpływ innowacji technolo-gicznych na zmiany nawyków czytelniczych, zwłaszcza wśród młodzieży. Warto zadać pytanie, w jakim stopniu czytniki e-booków i tablety oraz teksty czytane na ekranie telefonu komórkowego zwiększają zainteresowanie czytaniem ksią-żek? Elektroniczna forma książki zmienia sposoby jej rozpowszechniania oraz odbioru tekstu. Dla jednych książka elektroniczna ułatwia korzystanie z tekstu (również literackiego), dla innych stanowi rodzaj rozrywki, która nie jest w stanie zrównoważyć walorów książki drukowanej [10, s. 7-8]. Nowe technologie sto-sowane w edukacji czytelniczej, w tym technologia Web 2.0 wymuszają na od-biorcy aktywność. Technologia 2.0 zawiera: mechanizm Wiki, blogi i mikroblogi, socialbookmarking, serwisy współdzielenia i wymiany plików, serwisy społecz-ności internetowych i wirtualne światy [3]. Jednak nowe technologie stosowane w procesie czytania wymagają odpowiedniego oprogramowania, urządzeń oraz formatów zapisu.
Biblioteki wzbogacają swoją ofertę o działania związane z nowoczesnymi tech-nologiami i animacją społeczną. Dzięki swojej aktywności i dodatkowej ofercie pozyskują nowych czytelników i zachęcają ich do czytania książek. Jednym z fila-rów technologii Web 2.0 są blogi. Ich liczba jest trudna do oszacowania, ponieważ są jedną z popularniejszych form użytkowania Internetu. Ich przeznaczenie jest wielorakie, choć zwykle są kojarzone z prywatnymi zapisami na określony temat.
W przypadku zagadnień związanych z książką i czytelnictwem warto wymienić niektóre polskie blogi, jak np.: Lustro Biblioteki1, Bibliodziennik2 (prowadzony przez pracowników Biblioteki Głównej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krako-wie), Pulowerek codziennie inny portal dla bibliotekarzy3, czy Biblioteka 2.0: Blog Społeczności Czytelników i Bibliotekarzy Cyfrowych4. O tym, jak popularna jest to
1 http://www.lustrobiblioteki.pl/.
2 http://bibliodziennikbgup.blogspot.com/.
3 http://pulowerek.pl/.
4 http://blog.biblioteka20.pl/.
forma rozpowszechniania informacji o nowościach, czytelniczych akcjach i kon-kursach świadczą statystyki odwiedzających.
Na portalach społeczności internetowych zarejestrowanych jest wiele profili służących popularyzacji czytelnictwa. Na stronach portalu Facebook książki pro-mowane są na takich profilach, jak: Dobre książki, Lubię czytać, Kocham książki, Improbables Librairies, Improbables Bibliothèque. Są to przykłady na to, jak inter-netowe medium jest wykorzystane w promocji czytelnictwa. Analizując zasoby Internetu pod kątem wspierania literatury i czytelnictwa wymienić należy także ich twórców, którymi są: biblioteki, wydawcy, księgarze, organizacje społeczne, stowarzyszenia i pasjonaci książki. Zaakcentować trzeba, iż strony internetowe oraz profile na portalach charakteryzują się przejrzystością treści, wyzwalają za-angażowanie odbiorcy, ale też wprowadzają elementy rozrywki.
Odrębną kwestią jest wykorzystanie przez czytelników e-booków, których tekst wyświetlany na ekranie, może również być wzbogacony o ilustracje, efek-ty dźwiękowe i aplikacje mulimedialne (animacje i elemenefek-ty interakefek-tywne).
Wszystkie te elementy mogą promować tekst literacki. Przykładem wykorzysta-nia tej technologii jest książka dla dzieci Kolory – niezwykłe przygody Stefana Themersona, opisana na stronach portalu i-Czytam. Jest to unikatowa aplikacja na smartfony i tablety, opracowana na podstawie oryginalnego projektu graficz-no-literackiego Franciszki i Stefana Themersonów. Treść książki można pozna-wać na dwa sposoby – poprzez samodzielne czytanie lub słuchanie nagrania lek-tora wspartego animacjami i podświetlaniem tekstu. Dodatkowo, aplikacja jest wzbogacona o pięć interaktywnych gier związanych z treścią książki oraz zabawą z kolorami i malowaniem.
Zauważyć należy, że technologia multimedialna stwarza szansę „ożywienia”
książki – połączenia kultury słowa w aktorskiej interpretacji tekstu z kształtowa-niem wrażliwości na kształt, barwę i ruch (edukacja plastyczna) oraz na dźwięk (edukacja muzyczna). Istnieje możliwość wprowadzenia elementów zabawy in-teraktywnej, zagadek, poleceń ćwiczących spostrzegawczość. Odpowiednio do-brana literatura dla dzieci pozwala na kształtowanie ich wrażliwości i rozumienia świata. Dlatego tak ważne są akcje promujące dobrą książkę, realizowane w bez-pośrednich kontaktach oraz przy użyciu nowoczesnych mediów elektronicznych.
Nowoczesna forma przekazu, walory dydaktyczne i wychowawcze oraz wysoki poziom estetyczny to podstawowe wartości książek, które można bezpłatnie po-brać np. z polskiego portalu i-Czytam. Portal ten proponuje literaturę dla naj-młodszych czytelników w różnym wieku.
Tempo rozwoju technologii współczesnego świata, a wraz z nim różnorod-ność metod dostarczania treści czasopism jako źródła komunikacji, inspiracji i motywacji sprawia, że praca w środowisku medialnym jest niezwykle
wyma-gająca. Rozwój postępuje bardzo szybko, więc wydawcy zmuszeni są na bieżąco dostosowywać ofertę do potrzeb swoich odbiorców i przenosić treści redakcyjne i reklamowe do form cyfrowych. Czytelników interesuje zawartość czasopism w wersjach cyfrowych, jak również drukowanych. Wydania magazynów w wersji cyfrowej można czytać na tabletach, e-czytnikach, smartfonach i komputerach.
Treść wydania cyfrowego jest zazwyczaj repliką wydania magazynowego, z ogra-niczoną możliwością interakcji. Analizując czytelnictwo czasopism w wersji elek-tronicznej warto wymienić (na podstawie Raportu Badawczego FIPP Dowody Na Skuteczność Czasopism [15]) powody jego popularności. Są to: możliwość zmiany rozmiaru pisma i formatu, łatwość poszerzenia prenumeraty o wydania elektro-niczne, elementy interaktywne, materiały wideo, galerie zdjęć i prezentacje 3D;
niższe koszty niż w przypadku wersji drukowanej; a także łatwiejsze dotarcie do treści artykułów. Wspomniany raport uwzględnia również takie aspekty jak:
możliwość zachowania wydań i artykułów w formie elektronicznej; wygoda za-prenumerowania/zakupu czasopisma, w tym numerów specjalnych; a także chęć testowania nowości w mediach.
Niestandardowe i pomysłowe działania mające na celu promowanie czytelnic-twa podejmowane są przez biblioteki, kluby czytelnicze, ministersczytelnic-twa i organiza-cje pozarządowe na całym świecie. Programy promujące czytelnictwo wśród róż-nych grup wiekowych i społeczróż-nych wykorzystują zarówno bezpośredni kontakt, jak i nowoczesne platformy komunikacji. Zauważa się zintensyfikowaną,
Niestandardowe i pomysłowe działania mające na celu promowanie czytelnic-twa podejmowane są przez biblioteki, kluby czytelnicze, ministersczytelnic-twa i organiza-cje pozarządowe na całym świecie. Programy promujące czytelnictwo wśród róż-nych grup wiekowych i społeczróż-nych wykorzystują zarówno bezpośredni kontakt, jak i nowoczesne platformy komunikacji. Zauważa się zintensyfikowaną,