Leggimi subito, leggimi forte Dimmi ogni nome che apre le porte Chiama ogni cosa, così il mondo viene Leggimi tutto, leggimi bene Dimmi la rosa, dammi la rima Leggimi in prosa, leggimi prima Bruno Tognolini1
Wiele programów promujących czytelnictwo wśród najmłodszych ma swoje korzenie w Stanach Zjednoczonych. W 1966 r. w Waszyngtonie Margaret McNa-mara zebrała grupę nauczycieli i wolontariuszy, którzy pod hasłem „Reading is Fundamental” rozprowadzali wśród dzieci darmowe książki oraz zachęcali najmłodszych do kontaktów z literaturą [13, s. 269]. Wśród wielu podobnych inicjatyw, które zapoczątkowane zostały w kolejnych latach, wyróżnia się Reach Out and Read (ROR), stworzony w 1989 r. w miejskim szpitalu w Bostonie przez zatrudnionych tam pediatrów. Powołując się na wyniki badań naukowych, do-wodzących pozytywnego wpływu wczesnego i regularnego kontaktu dziecka z książką na jego rozwój, ROR zachęca lekarzy, pielęgniarki oraz inny personel medyczny do rozmów z rodzicami o pożytkach płynących ze wspólnej, rodzinnej lektury. Na program składają się trzy podstawowe elementy: wolontariusze czy-tający książki dzieciom w poczekalniach, w poradniach i szpitalach; nieodpłatnie
1 Czytaj mi głośno, czytaj mi teraz/Wymów każde imię, co drzwi otwiera/Nazwij świat cały, niech tu przybędzie/Czytaj mi wszystko, czytaj mi wszędzie/Opisz mi różę, spotkam ją we śnie/
Czytaj mi baśnie, czytaj mi wcześnie. Oficjalna wyliczanka Nati per Leggere. Bruno Tognolini na-pisał ten wiersz, gdy w 2010 r. uruchamiano nową stronę www projektu.
rozdawane przez pediatrów książki dla dzieci oraz instruowanie rodziców, jak i kiedy czytać z dzieckiem [10, s. 882].
W 1991 r. ukazał się pierwszy artykuł w recenzowanym czasopiśmie nauko-wym opisujący wyniki pracy programu ROR. Robert Needlman w tekście Clinic--Based Intervention to Promote Literacy. A Pilot Study, opublikowanym w „Ame-rican Journal of Diseases in Children”, przedstawiał badania przeprowadzone wśród rodzin uczestniczących w programie. Wyniki badań jednoznacznie wska-zywały, że rodzice, którzy w czasie wizyty lekarskiej otrzymali darmowe książki dla dzieci oraz porady, w jaki sposób czytać, byli cztery razy bardziej skłonni do głośnego czytania dzieciom niż ci, którzy książek nie otrzymali. Po zapoznaniu się z tym i kolejnymi artykułami (z 1998 i 1999 r.) profesor Giancarlo Biasini roz-ważał możliwość zapoczątkowania podobnego programu we Włoszech2, jednak stanął przed problemem doboru książek dostosowanych do możliwości i potrzeb dzieci na poszczególnych etapach ich rozwoju. Problem został rozwiązany dzię-ki zaangażowaniu środowiska bibliotekarzy. W listopadzie 1999 r. na kongresie Associazione Culturale Pediatri w Asyżu (ACP – Stowarzyszenie Kulturalne Pe-diatrów) gościła badaczka literatury dziecięcej Rita Valentino Merletti oraz prze-wodniczący Associazione Italiana Biblioteche (AIB – Stowarzyszenie Bibliotek Włoskich). Podczas kongresu doszło do podpisania dokumentu zatwierdzające-go porozumienie ACP i AIB konstytuującezatwierdzające-go powstanie programu Nati per Leg-gere [2, s. 43]. Dokument sygnował Igino Poggiali – reprezentujący środowisko bibliotekarzy oraz przewodniczący ACP Giorgio Tamburlini. „Operacja” Nati per Leggere (NpL) została oficjalnie przedstawiona w maju 2000 r. w trakcie kongre-su AIB i Targów Książki w Turynie jako: „Sojusz bibliotekarzy, pediatrów, rodzi-ców i wychowawrodzi-ców, otwarty na wszystkich, których celem jest, aby wszystkie dzieci znały i kochały książki i lekturę” [11].
Projekt ma na celu propagowanie idei głośnego czytania dzieciom w wieku od 6 miesięcy do 6 lat, jako elementu wspierającego ich rozwój emocjonalny i po-znawczy. Twórcy projektu przywołują wyniki szeregu badań naukowych, które udowadniają korzyści płynące z kontaktu dziecka w wieku przedszkolnym z ro-dzicem czytającym mu na głos3.
2 W literaturze pojawiają się teksty o Nati per Legere (NpL) porównujące go lub nawet wypro-wadzające początki jego istnienia z innych projektów, tj. Born to Read (wydaje się to oczywiste ze względu na tożsamość nazwy) czy brytyjskiego Bookstart. Jednak fakt, że inicjatorami włoskiego projektu byli lekarze, tak jak w przypadku ROR oraz przywołane w niniejszym tekście wspomnie-nia profesora Biasini’ego, który 8 października 2009 r. na kongresie ACP zreferował, jak rodziła się idea stworzenia NpL, pozwala autorce wysnuć wniosek, że bezpośrednią inspiracją dla twórców NpL był ROR.
3 Wśród przywoływanych badań znajduje się książka Marie M. Clay: Becoming literate. The con-struction of inner control (1991), opisująca wyniki badań nad dziećmi uczącymi się czytać, w trakcie których udowodniono, że dzieci, które w pierwszych latach życia oswoiły się z książką i lekturą
Rodzic (dorosły) czytający dziecku w domu, w środowisku mu znanym i bez-piecznym, który w pełni poświęca ten czas dziecku i angażuje się w lekturę, wzmacnia więź emocjonalną łączącą go z małym czytelnikiem. Ponadto posze-rza się słownictwo dziecka, zwiększa się jego znajomość języka oraz umiejętność rozumienia tekstu słuchanego, a także rodzi się nawyk czytania i potrzeba stałego kontaktu z literaturą.
Trudności w nauce czytania i pisania to problem, który dotyka szczególnie często dzieci z rodzin o trudnej sytuacji społeczno-ekonomicznej. Wczesny kon-takt tych dzieci z książką zmniejsza prawdopodobieństwo, że powiększą one gru-pę osób wykluczonych społecznie.
NpL jest promowany przez organizacje jednoczące profesjonalistów: Stowa-rzyszenie Kulturalne Pediatrów (ACP), StowaStowa-rzyszenie Bibliotek Włoskich (AIB) oraz Centro per Salute del Bambino (CSB – Centrum dla Zdrowia Dziecka). Ce-lem ACP, które zrzesza w swych szeregach 2,5 tys. pediatrów jest rozwój kultury w środowisku pediatrów oraz promowanie troski o zdrowy tryb życia dzieci [6].
Z kolei istniejące od 1930 r. AIB to najważniejsza włoska organizacja działającą w zakresie bibliotekarstwa. Liczy obecnie ponad 2 tys. członków [3]. Centrum dla Zdrowia Dziecka to organizacja non profit, która powstała w 1999 r. Funkcjono-wanie CSB jest silnie powiązane z NpL. Idee realizacji obu projektów zrodziły się w tym samym czasie i równolegle pracowano nad ich urzeczywistnieniem. CSB zrzesza specjalistów z różnych dziedzin, bo jego celem jest badanie, promocja i kształcenie w zakresie problematyki zdrowia dziecka w ujęciu interdyscyplinar-nym [4].
Działanie Nati per Leggere oparte jest na silnej decentralizacji. NpL jednoczy programy i działania regionalne, każdorazowo dostosowując się do możliwoś-ci i potrzeb lokalnego środowiska, dążąc do pozyskania jak najszerszego grona współpracowników i odbiorców.
W chwili utworzenia programu zdecydowano, że na poziomie krajowym bę-dzie on zarządzany przez Il Gruppo nazionale di coordinamento Nati per Leg-gere (Komitet ds. koordynowania projektem Nati per LegLeg-gere), w skład którego wchodzić będzie pięciu bibliotekarzy i tyleż samo reprezentantów środowiska medycznego. Rola tego organu ogranicza się jedynie do administrowania pro-jektem na poziomie krajowym (ponadregionalnym) oraz odpowiedzialności za kontakty zewnętrzne [11].
w środowisku rodzinnym, nabywają szereg kompetencji czytelniczych zwiększających prawdopo-dobieństwo ich sukcesu w czasie edukacji szkolnej. Z kolei artykuł Educazione precoce e sviluppo umano [16], którego autorką jest Alessandra Sila badająca rozwój mózgu, wskazuje, że w pierw-szych trzech latach życia aktywność neuronów w mózgu jest bardzo wysoka i warto ją wykorzystać do położenia fundamentów pod przyszły rozwój dziecka, dostarczając mu odpowiednich bodźców.
Wśród zadań szczegółowych komitetu krajowego NpL znajdują się: organi-zacja szkoleń promotorów projektów lokalnych, tworzenie wykazów bibliogra-ficznych dla rodziców, kontakty i negocjacje z wydawcami, badanie efektów działania NpL, promocja programu na szczeblu krajowym oraz uczestnictwo w inicjatywach międzynarodowych. Mając na względzie utrzymanie wysokiego poziomu motywacji i zaangażowania, komitet krajowy podtrzymuje i moderuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi uczestnikami projektu. Narzę-dziami niezwykle pomocnymi w przekazywaniu wiadomości są lista mailingowa npl-bib@aib.it oraz strona NpL na portalu Facebook.
Szkolenie osób, które włączają się do projektu ma znaczenie ze względu na fakt, że są to przedstawiciele bardzo różnych środowisk, dysponujący różnym wykształceniem i reprezentujący bardzo zróżnicowany poziom wiedzy o rozwoju i potrzebach dzieci, o literaturze i rynku książki. Dla spójności przekazu całe-go projektu, a tym samym jecałe-go skuteczności, konieczne jest, aby wszyscy jecałe-go uczestnicy posługiwali się tym samym językiem, tj. stosowali tę samą termino-logię, znali wyniki najnowszych badań i posiadali orientację w ofercie wydaw-niczej. Za szkolenia odpowiada CSB, które w stałej ofercie posiada kursy: dla nowych uczestników projektu (koordynatorów) i dla lektorów wolontariuszy. Ist-nieje możliwość przygotowania szkolenia dostosowanego do potrzeb konkretnej instytucji lub społeczności (odbyły się m.in. szkolenia dla wolontariuszy pracu-jących z matkami przebywającymi w więzieniach). Dwunastogodzinny kurs dla nowych koordynatorów dostarcza im wiedzy na temat: celów, struktury i pracy NpL, rozwoju psychomotorycznego małego dziecka, rynku książki i kryteriów doboru literatury dla dzieci, sposobów na rodzinne czytanie, budowania i utrzy-mania grupy lektorów wolontariuszy, a także etapów realizacji projektu promu-jącego czytelnictwo na poziomie lokalnym. Kurs dla wolontariuszy ma także wy-miar dwunastogodzinny, ale jego zakres tematyczny skupia się na pracy lektorów.
Kursanci poznają korzyści z głośnej lektury, dowiadują się jak pracować głosem, jakie są rodzaje czytania, sposoby interpretacji tekstu, co daje mowa ciała, jaka jest rola wolontariusza, jak nawiązać kontakt z dziećmi i rodzicami, jakie typy książek można zaproponować dzieciom poniżej 6 lat. Istnieje możliwość pogłę-bienia wiedzy na kursie rozszerzającym dla grup, które uczestniczyły w szkoleniu pierwszego stopnia.
W maju 2011 r. odbyło się seminarium „Formare per Nati per Leggere” (Szko-lić do Nati per Leggere). Seminarium zaplanowano jako spotkanie koordynato-rów i regionalnych trenekoordynato-rów projektu w celu przedyskutowania roli osób, które odpowiadają za organizację i szkolenia do pracy w ramach NpL na poziomie lo-kalnym. W trakcie dyskusji i pracy w grupach roboczych zwrócono uwagę na konieczność ciągłego motywowania zespołu, planowania bieżącej pracy i
orga-nizowania działań już po pierwszym szkoleniu. Pojawiły się także głosy o ko-nieczności przygotowywania szkoleń dedykowanych różnym grupom zawodo-wym (nauczycielom, bibliotekarzom, pediatrom, pielęgniarkom itp.). Uczestnicy seminarium sformułowali ponadto listę postulowanych zmian w sferach, za które odpowiada komitet krajowy ds. koordynacji NpL. Wśród propozycji znalazły się m.in.: pozyskanie wsparcia ze strony rządu, zwiększenie liczby materiałów in-formacyjnych i szkoleniowych dla uczestników projektu, wzmocnienie przekazu społecznego na temat projektu poprzez realizację kampanii reklamowych oraz stałą obecność w mediach i Internecie [1]. Przykładem postulatów, które zostały już zrealizowane jest produkcja spotu reklamowego oraz jego emisja w środkach masowego przekazu.
W 2013 r. ukazała się czwarta edycja katalogu zawierającego wykaz literatu-ry dla najmłodszych dzieci Una guida per i genitori e futuri lettoti (Przewodnik dla rodziców i przyszłych czytelników). Wcześniejsze wydania ukazały się w 2001, 2003 i 2008 r. Bibliografia opracowywana jest przez zespół bibliotekarzy prak-tyków, którzy dokonują wyboru najciekawszych i najbardziej wartościowych książek dla dzieci w wieku do 6 lat, dostępnych aktualnie na włoskim rynku wy-dawniczym. Pierwsza edycja przedstawiała książki w podziale na trzy kategorie wiekowe, a w kolejnych zastosowano podział tematyczny (wiersze i rymowanki, lektura przed snem, poznawanie świata, książki do zabawy itp.), każdą książkę opatrując danymi bibliograficznymi (imię i nazwisko autora i ilustratora, nazwa wydawcy, rok wydania, cena okładkowa), zdjęciem okładki, opisem fabuły oraz informacją o sugerowanym wieku czytelnika (stosowane przedziały wiekowe od
„0+” do „5+”). Pierwsze edycje Przewodnika dostępne są w Internecie na stro-nie WWW programu, a najnowsze, w wersji papierowej, rozprowadzane są przez CSB oraz AIB.
Zespół koordynujący NpL nawiązał w 2004 r. współpracę z wydawcami, której owocem są specjalne edycje książek dla dzieci, oferowane w preferencyjnych ce-nach instytucjom uczestniczącym w programie. Instytucje dokonują zakupu ksią-żek z własnych funduszy i wykorzystują je do stworzenia zestawów, które dzieci otrzymują w prezencie podczas okresowych wizyt lekarskich, czy pierwszych od-wiedzin w bibliotece. „Specjalna edycja” oznacza nadrukowanie na okładce logo programu; niekiedy także książki wydawane są w mniejszym formacie, aby obni-żyć koszty druku. W 2014 r. cena tych książek wynosiła od 3 do 3,5 euro, podczas gdy regularne ceny tych samych tytułów w dystrybucji księgarskiej wahały się od 10 do 15 euro. Minimalny dopuszczalny zakup jednego tytułu to 50 egzemplarzy.
Przy zakupie powyżej 100 woluminów, koszty dostarczenia pokrywa wydawca.
Możliwa jest personalizacja książki (na okładce lub wewnątrz), ale związane jest to z dodatkowymi kosztami.
Poza ofertą dla szerokiego grona czytelników, NpL przygotował także książki skierowane do społeczności wielokulturowych. Wydawnictwo Bohem Press wy-dało książkę Oh, che uovo! w wersji dwujęzycznej włosko-arabskiej. Oficyna ta przyjmuje także zamówienia na drukowanie tego tytułu w innych językach niż arabski. Z kolei oficyna Carthusia przygotowała dwujęzyczną edycję dwóch baś-ni: chińskiej Il cavallino e il fiume (Kucyk i rzeka) oraz albańskiej La coda della volpe (Lisi ogon). W Catalogo dei libri per i progetti locali 2014 (Katalog książek dla projektów lokalnych) znajduje się 18 tytułów z repertuaru małych i dużych włoskich wydawnictw, np. Babalibri, La Coccinella, czy Mondadori. Książki są szczegółowo zrecenzowane przez badaczki literatury dziecięcej Angelę Dal Gob-bo i Ritę Valentino Merletti. Ostatnie strony katalogu to tekst Come scegliere i li-bri per bambini (Jak wybierać książki dla dzieci), w którym zwrócono uwagę na złożoność produktu, jakim jest książka dla młodego czytelnika. Autorki wypunk-towują kryteria, jakie musi spełniać książka, aby była uznana za wartościową:
wysoki poziom formy fizycznej (użycie bezpiecznych tworzyw, higieniczność, trwałość), jakość ilustracji (przejrzystość, czytelność, zróżnicowanie stosowa-nych technik graficzstosowa-nych), poprawność językowa i zastosowanie języka literac-kiego/poetyckiego, interesująca fabuła (nawiązanie do dziecięcych doświadczeń, objaśnianie emocji, humor, wiarygodność psychologiczna bohaterów) [9].
Catalogo dei libri per i progetti locali jest jedną z wielu publikacji, które komitet krajowy NpL przygotowuje na potrzeby projektów lokalnych. Inne materiały in-formacyjne i promocyjne, które dystrybuuje AIB i CSB to m.in.:
•
broszura informacyjna dla rodziców I bebè amano i libri. Una guida per i grandi;•
bibliografie dla rodziców;•
ulotki informacyjne dla uczestników i rodziców (dostępne w języku wło-skim i w językach obcych: albańwło-skim, angielwło-skim, arabwło-skim, chińwło-skim, chorwackim, francuskim, hiszpańskim, niemieckim, rosyjskim, rumuń-skim, serbrumuń-skim, słoweńskim);•
plakaty (promujące projekt oraz informujące o przynależności instytucji do projektu);•
zakładki do książek dla różnych kategorii wiekowych: 0-6 miesięcy, 6-12 miesięcy, 12-24 miesięcy, 24-36 miesięcy, 3-4 lata, 4-5 lat (każda zakładka zawiera krótką informację o tym, jakie typy książek są najbardziej odpo-wiednie dla danego wieku oraz przykładowe tytuły);•
torby papierowe i z tkaniny z logo NpL;•
koszulki dla dzieci i dorosłych z logo.Ponadto komitet krajowy NpL udostępnia instytucjom uczestniczącym w pro-jekcie w formie elektronicznej logo z możliwością wykorzystania w materiałach
promocyjnych. Warunkiem jego użycia jest uzyskanie zgody na posługiwanie się grafiką oraz stosowanie się do instrukcji, która szczegółowo określa możliwy do za-stosowania format i kolorystykę materiałów oraz miejsce umieszczenia na nich logo.
W chwili tworzenia projektu zdecydowano, że podstawowym źródłem infor-macji o NpL i narzędziem jego promocji będzie Internet. Obecna wersja strony internetowej funkcjonuje od 2010 r. i jest obszerną bazą wiedzy dla uczestników oraz rodziców i zawiera m.in.:
•
informacje o całym projekcie i funkcjach, jakie spełniają w nim różne typy uczestników (pediatrzy, bibliotekarze, wolontariusze, wychowawcy);•
dane na temat dostępnych materiałów promocyjnych;•
materiały informacyjne i szkoleniowe dla różnych grup uczestników;•
bibliografie (przewodniki) dla rodziców z propozycjami literatury dla róż-nych kategorii wiekowych;•
bazę wszystkich uczestników projektu (pediatrów, bibliotek, księgarni, szkół itp.) z możliwością przeszukiwania go według regionu, miasta i typu uczest-nika;•
wykaz prac naukowych poświęconych korzyściom płynącym z głośnego czytania małym dzieciom (część tekstów dostępna jest na stronie w wersji elektronicznej);•
zapowiedzi nadchodzących wydarzeń związanych z projektem.Uczestnicy wspomnianego seminarium w Lugo z 2011 r. zwrócili uwagę na niedostateczną promocję NpL w mediach, co utrudniało zainteresowanie pro-jektem grup społecznych odmiennych od tych, które już czytają i uczęszczają w miejsca związane z książką. Odpowiedzią na postulat zintensyfikowania prze-kazu dotyczącego projektu było ogłoszenie w 2012 r. konkursu na projekt filmu reklamującego NpL. Konkurs skierowano do studentów i absolwentów włoskich szkół filmowych. W regulaminie określono podstawowe wymagania odnośnie filmu: głównym tematem miało być rodzinne czytanie książki, z udziałem dziec-ka w wieku poniżej trzech lat oraz obojga rodziców. Doświadczenie to miało być wplecione w wydarzenia życia codziennego, a jednocześ nie pokazane jako mo-ment ważny i wyczekiwany zarówno przez dziecko, jak i przez rodziców. Spot miał w sposób jasny przekazywać informację, że czytanie dziecku przynosi ko-rzyści całej rodzinie. W marcu 2013 r. odbyła się uroczysta prezentacja filmu, który był następnie emitowany w sieciach telewizyjnych we wrześniu i paździer-niku 2013 r., a w kinach do marca 2014 r. Fabuła spotu przedstawia zabawną opowieść o zapracowanym tacie, który chce jak najszybciej wrócić do domu, aby móc przyłączyć się do rodzinnego czytania. Historia przedstawiona jest w sposób humorystyczny, akcja przykuwa uwagę widza, a kończące film hasło: „Jego histo-ria zaczyna się od twoich słów” w sposób naturalny łączy się z całością.
Oficjalny spot Il sua storia commincia dalle tue parole nie jest jedyną produkcją filmową promującą NpL. Filmy przygotowywane są również przez regiony (np.
Sardynia), biblioteki oraz samych rodziców, którzy chętnie pokazują w Internecie doświadczenia swoje i swoich dzieci związane z programem. W 2009 r. trwający ponad 11 minut film pokazujący codzienną pracę pediatrów i bibliotekarzy, pro-mujących czytanie najmłodszym zrealizowało CSB. Materiał ma charakter doku-mentu, który z jednej strony spełnia funkcję informacyjną dla pediatrów – mogą
„podejrzeć” w jaki sposób rozmawiać z rodzicami, a z drugiej strony pełni funk-cję promocyjną, przekazując odpowiednie treści potencjalnym beneficjentom projektu. Rodzice słyszą nie tylko wypowiedzi pediatrów zachęcających opieku-nów do czytania nawet niemowlakom, ale mają okazję wysłuchać doświadczeń rodziców, którzy dzięki NpL docenili rolę książki w życiu małego człowieka.
W 2008 r. po raz pierwszy komitet krajowy NpL podjął się przeprowadzenia badania zasięgu projektu. Przygotowano kwestionariusz ankiety w dwóch warian-tach: dla bibliotek i dla ośrodków medycznych, który rozesłano wśród wszystkich instytucji współpracujących. Na podstawie zebranych badań Giovanna Malgaroli (sekretarz komitetu krajowego Koordynującego NpL) przygotowała artykuł Nati per leggere. Un primo bilancio a dieci anni dall’avvio (1999-2009) [7]. Kolejne ba-danie przeprowadzono w 2012 r., a jego wyniki zamieszczono na stronie WWW projektu. Z opublikowanego tekstu wynika, że zasięg projektu systematycznie się zwiększa, zarówno pod względem liczby regionów i instytucji uczestniczących, jak i liczby rodzin, i dzieci, które zetknęły się z projektem (32 739 dzieci w 2008 r., 32 868 w 2009 r., 36 768 w 2010 r. i 45 047 w 2011 r.) [8].
W 2010 r. odbyła się pierwsza edycja konkursu „Il Premio Nazionale NpL”
(Krajowa Nagroda NpL). Wśród organizatorów, oprócz komitetu NpL i stowa-rzyszeń, które program wspierają, znalazł się Region Piemont oraz Miasto Turyn.
Inicjatywa ma na celu zwrócenie uwagi na najlepsze książki dla dzieci w wieku przedszkolnym, uhonorowanie osób angażujących się w projekty lokalne, pro-mocję głośnego czytania dzieciom oraz poszerzenie zasięgu sieci osób i instytucji współtworzących NpL [12].
Nagrody przyznawane są w czterech głównych kategoriach:
•
Nascere con i libri (Urodzić się z książkami) – jury dokonuje wyboru najlep-szych książek w trzech podkategoriach wiekowych: książka kartonowa dla dzieci między 6 a 18 miesiącem życia, najlepsza książka dla dzieci od 18 do 36 miesięcy oraz najlepszy tytuł dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat;•
Crescere con i libri (Rosnąć z książkami) – dzieci w wieku poniżej 6 lat wy-bierają najlepszą książkę spośród 10-12 wybranych przez członków komite-tu organizacyjnego ze wszystkich publikacji związanych z jednym tematem (w 2014 r. były to książki o odwadze);•
Reti di libri (Książkowe sieci) – wybierany jest najlepszy projekt bibliotek lub innych instytucji, promujący czytelnictwo skierowany do dzieci w wieku od 0 do 6 lat;•
Pasquale Causa – wyłaniany jest najlepszy pediatra współpracujący z pro-jektem4.Nagrodą dla wydawców, których książki zostają wyróżnione w pierwszych dwóch kategoriach konkursu, jest zakup tychże tytułów przez organizatorów za kwotę 2 tys. euro. Przy czym regulamin nagrody wymaga, aby wydawca udzielił kupującemu zniżki w wysokości 50% od ceny okładkowej. W przypadku, jeśli nakład zwycięskiej książki jest wyczerpany, wydawca ma obowiązek jej wznowie-nia w przeciągu 12 miesięcy. Laureaci dwóch ostatnich kategorii, czyli instytucje i pediatrzy, otrzymują możliwość zakupu książek za 2 tys. euro z katalogu książek do projektów lokalnych NpL. Dzięki odpowiedniej organizacji konkursu, usta-nowieniu właściwych kryteriów i nagród, inicjatywa ta jest w ścisłym związku z główną ideą projektu NpL i umożliwia jego nieustanne poszerzanie.
Współpraca na poziomie międzynarodowym to przede wszystkim stałe kon-takty z amerykańskim programem ROR, którego działania są ciągłą inspiracją
Współpraca na poziomie międzynarodowym to przede wszystkim stałe kon-takty z amerykańskim programem ROR, którego działania są ciągłą inspiracją