• Nie Znaleziono Wyników

sieć kolejowa bocznice kolejowe

W dokumencie bezpieczeństwa ruchu kolejowego (Stron 45-50)

Rys. 11 Liczba incydentów na sieci kolejowej i bocznicach kolejowych w latach 2016 – 2020

Tab. 10 Liczba incydentów w latach 2016 – 2020 w podziale na przyczyny (kategorie liczbowe)

lp. kat. (A, B) opis przyczyny 2016 2017 2018 2019 2020 zmiana

2020/2019

1. C41

wyprawienie pojazdu kolejowego na tor zajęty, zamknięty albo przeciwny do zasadniczego lub w kierunku niewłaściwym

3 0 3 4 2 -50%

2. C42 przyjęcie pojazdu kolejowego na stację

na tor zamknięty lub zajęty 0 5 4 3 1 -66,7%

3. C43

wyprawienie, przyjęcie lub jazda pojazdu kolejowego po niewłaściwie ułożonej, niezabezpieczonej drodze przebiegu albo niewłaściwa obsługa lub brak obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejowym

44 59 67 91 + 1 67 + 1 -26,4%

(0%)

4. C44

niezatrzymanie się pojazdu kolejowego przed sygnałem „Stój” lub w miejscu, w którym powinien się zatrzymać, albo uruchomienie pojazdu kolejowego bez wymaganego zezwolenia

57 77 + 5 84 + 2 82 + 1 85 + 1 3,7%

(0%)

5. C45 przekroczenie największej dozwolonej

prędkości jazdy 3 4 8 6 5 + 1 -16,7%

(-)

6. C46

wykonanie manewru stwarzającego zagrożenie bezpieczeństwa ruchu pociągów

1 1 + 1 1 2 1 + 1 -50%

(-)

7. C47 zbiegnięcie pojazdu kolejowego 3 1 + 1 7 + 2 4 + 1 2 + 3 -50%

(+200%)

8. C48

przedwczesne rozwiązanie drogi przebiegu lub uchylenie zamknięcia i przełożenie zwrotnicy pod pojazdem kolejowym

0 1 4 3 2 + 1 -33,3%

(-)

9. C49 niewłaściwe zestawienie pociągu 2 0 0 0 0

-10. C50

niewłaściwe załadowanie, rozładowanie, nieprawidłowości w zabezpieczeniu ładunku lub inne nieprawidłowości w czynnościach ładunkowych

10 25 26 17 26 + 1 52,9%

(-)

11. C51

uszkodzenie nawierzchni, mostu lub wiaduktu, sieci trakcyjnej, również niewłaściwe wykonywanie robót, np. wadliwy rozładunek materiałów, pozostawienie materiałów i sprzętu (w tym maszyn drogowych na torze lub w skrajni pojazdu kolejowego

34 26 + 3 42 + 3 46 + 3 34 + 4 -26,1%

(+33,3%)

47 Analiza zdarzeń na liniach i bocznicach kolejowych

lp. kat. (A, B) opis przyczyny 2016 2017 2018 2019 2020 zmiana

2020/2019

12. C52

nieprawidłowe zadziałanie urządzeń sterowania ruchem kolejowym powodujące: nie osłonięcie sygnałem

„Stój” odstępu blokady liniowej, zajętego przez pojazd kolejowy;

nastawienie sygnału

zezwalającego na semaforze przy nieprawidłowo ułożonej drodze przebiegu, nieprawidłowej pracy urządzeń niezajętości torów lub rozjazdów, niewłaściwym działaniu urządzeń blokady stacyjnej lub liniowej;

nieostrzeganie i niezabezpieczenie użytkowników drogi przed pociągiem zbliżającym się do przejazdu kolejowo-drogowego lub przejścia wyposażonego w system przejazdowy

2 3 + 1 0 2 4 100%

13. C53

uszkodzenie lub zły stan techniczny pojazdu kolejowego z napędem, pojazdu kolejowego specjalnego przeznaczenia powodujące konieczność jego wyłączenia z ruchu na skutek wskazań przez urządzenia detekcji stanu awaryjnego taboru, potwierdzonych w warunkach warsztatowych (gorące maźnice, gorący hamulec skutkujący przesuniętą obręczą), a także innych usterek w pojazdach kolejowych będących w ruchu zauważonych przez personel obsługi (np. pęknięty resor)

21 21 + 1 24 + 1 31 27 -12,9%

14. C54

uszkodzenie lub zły stan techniczny wagonu, powodujące konieczność jego wyłączenia z ruchu na skutek wskazań przez urządzenia detekcji stanu awaryjnego taboru, potwierdzonych w warunkach warsztatowych (gorące maźnice, gorący hamulec skutkujący przesuniętą obręczą), a także innych usterek w pojazdach kolejowych będących w ruchu zauważonych przez personel obsługi

259 238 239 + 1 228 + 1 191 -16,2%

(-100%)

15. C55

pożar w pociągu lub w pojeździe kolejowym niepowodujący

negatywnych skutków dla mienia lub środowiska, bez poszkodowanych

21 15 + 4 25 + 1 20 + 1 13 + 2 -35%

(+100%)

16. C57

pożar w obiekcie budowlanym itp., w granicach obszaru kolejowego, pożar lasu w granicach do końca pasa przeciwpożarowego, pożar zbóż, traw i torowisk powstały w granicach obszaru kolejowego

2 4 3 3 1 -66,7%

lp. kat. (A, B) opis przyczyny 2016 2017 2018 2019 2020 zmiana 2020/2019

17. C59

niekontrolowane uwolnienie się materiału niebezpiecznego z wagonu lub opakowania wymagające zastosowania środków do likwidacji zagrożenia pożarowego, chemicznego, biologicznego na stacji lub na szlaku

13 1 2 1 3 200%

18. C60

najechanie pojazdu kolejowego na przeszkodę (np. płozę hamulcową, wózek bagażowy, pocztowy itp.) bez wykolejenia i ofiar w ludziach

30 31 55 + 3 40 + 5 36 + 11 -10%

(+120%)

19. C61 zamach zbrodniczy 0 2 0 0 1

-20. C62

klęski żywiołowe (np. powódź, zaspy śnieżne, zatory lodowe, huragany, osunięcia się ziemi)

22 28 8 19 16 -15,8%

21. C63

katastrofy budowlane w bezpośrednim sąsiedztwie torów kolejowych, po których odbywa się normalny ruch pociągów

1 0 0 0 1

-22. C64

złośliwe, chuligańskie lub lekkomyślne występki (np. obrzucenie pociągu kamieniami, ułożenie przeszkody na torze, dewastacja urządzeń energetycznych, łączności, sterowania ruchem kolejowym lub nawierzchni oraz ingerencja w urządzenia)

64 124 + 1 132 253 + 2 356 40,7%

(-100%)

23. C65

zdarzenia z osobami związane z ruchem pojazdu kolejowego (wskakiwanie, wypadnięcie z pociągu, pojazdu kolejowego, silny dojazd lub gwałtowne hamowanie pojazdu kolejowego niepowodujące ofiar z ludźmi)

24 22 10 25 26 4,0%

24. C66

niezatrzymanie się pojazdu drogowego przed zamkniętą rogatką (półrogatką) i uszkodzenie jej lub sygnalizatorów drogowych

54 171 + 1 133 + 5 80 + 2 89 11,3%

(-100%)

25. C67

nieprawidłowości w działaniach urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego lub pojazdów kolejowych spowodowane kradzieżą

1 0 1 0 0

-26. C68

rozerwanie się pociągu lub składu manewrowego, które nie spowodowało zbiegnięcia wagonów

159 371 + 2 329 + 3 257 + 4 218 + 3 -15,2%

(-25%)

27. C69

inne niż powyżej wymienione przyczyny lub nałożenia się kilku przyczyn jednocześnie, tworząc równoważne przyczyny

7 17 + 4 26 + 2 23 + 2 11 + 2 -52,2% (%)

łączna liczba 837 1 247

+ 24

1 233 + 23

1 240 + 23

1 218 + 31

-1,8%

(+34,8%)

Warto zwrócić także uwagę na największe wzrosty i spadki w poszczególnych kategoriach incydentów na sieci kolejowej w 2020 r. Największy spadek liczby incydentów nastąpił w kategoriach:

rozerwanie się pociągu lub składu manewrowego, które nie spowodowało zbiegnięcia wagonów (kat. 68) – spadek o 15,2% (39 incydentów);

uszkodzenie lub zły stan techniczny wagonu, powodujące konieczność jego wyłączenia z ruchu na skutek wskazań przez urządzenia detekcji stanu awaryjnego taboru, potwierdzonych w warun-kach warsztatowych (gorące maźnice, gorący hamulec skutkujący przesuniętą obręczą), a także innych usterek w pojazdach kolejowych będących w ruchu zauważonych przez personel obsługi (kat. 54) – spadek o 16,2% (37 incydentów);

wyprawienie, przyjęcie lub jazda pojazdu kolejo-wego po niewłaściwie ułożonej, niezabezpieczonej drodze przebiegu albo niewłaściwa obsługa lub

brak obsługi urządzeń sterowania ruchem kolejo-wym (kat. 43) – spadek o 26,4% (24 incydenty).

Wzrosła natomiast liczba incydentów w następujących kategoriach:

złośliwe, chuligańskie lub lekkomyślne występki (np. obrzucenie pociągu kamieniami, ułożenie przeszkody na torze, dewastacja urządzeń energe-tycznych, łączności, sterowania ruchem kolejowym lub nawierzchni oraz ingerencja w urządzenia) (kat. 64) – wzrost o 40,7% (103 incydenty);

niewłaściwe załadowanie, rozładowanie, niepra-widłowości w zabezpieczeniu ładunku lub inne nieprawidłowości w czynnościach ładunkowych (kat. 50) – wzrost o 52,9% (9 incydentów);

niezatrzymanie się pojazdu drogowego przed zamkniętą rogatką (półrogatką) i uszkodzenie jej lub sygnalizatorów drogowych (kat. 66) – wzrost o 11,3% (9 incydentów).

Zdarzenia kolejowe nie rozkładają się równomiernie w ciągu roku ani w ciągu doby. Ich intensywność jest najczęściej uzależniona od wielkości ruchu kolejowego, jak również ruchu drogowego i pieszego. W zależności od rodzaju zdarzenia może również istnieć powiązanie z warunkami widoczności, w szczególności porą jasną lub ciemną.

Epidemia panująca w roku 2020 przyniosła istotne ograniczenia życia społecznego, które miały jednak okresowy charakter. Doskonale widać to porów-nując liczbę zdarzeń w poszczególnych miesiącach 2020 r. Najwięcej zdarzeń wystąpiło na jesieni (wrzesień i październik) oraz w okresie letnim (lipiec i sierpień). Na te cztery miesiące łącznie przypada 637 z 1 624 zdarzeń na sieci kolejowej (39,2%).

Miesiące te pokrywają się z czasem luzowania pande-micznych ograniczeń. Z kolei w okresie największych obostrzeń – w kwietniu, maju i listopadzie widoczny jest wyraźny spadek liczby zdarzeń kolejowych.

Najmniej odnotowano ich w kwietniu – 96 zdarzeń.

Porównując te dane z informacjami dla lat 2016 – 2020 widać, jak bardzo rok 2020 był wyjątkowy. Dane

z ostatnich pięciu lat wskazują, że najmniejsza liczba zdarzeń miała miejsce na początku roku – w styczniu (628 zdarzenia). Potem stopniowo liczba ta rosła, aż do osiągnięcia maksimum w październiku (853 zda-rzenia). W sumie w ciągu ostatnich pięciu lat najwyższe liczby zdarzeń odnotowywane były w okresie lipiec – październik. W danych za 2020 r. okres ten też odzna-cza się zwiększeniem liczby zdarzeń, jednak zarówno przed nim, jak i po nim widoczne jest istotne obniże-nie się tej liczby, czego obniże-nie odnotowywano w latach wcześniejszych.

Pod względem rozkładu zdarzeń w ciągu doby rok 2020 nie odbiega znacząco od trendów z poprzednich lat. Najwięcej zdarzeń kolejowych wystąpiło w 16.

oraz 17. godzinie doby, czyli w czasie wzmożonego ruchu kołowego i pieszego. W tych godzinach miało miejsce 231 zdarzeń (43 wypadki i 188 incydentów), co stanowi 14,2% zdarzeń na liniach kolejowych w 2020 r. Niemal połowa zdarzeń w tych godzinach (45%) to wypadki i incydenty na przejazdach i przej-ściach. Co ciekawe, tylko 6,9% zdarzeń to zdarzenia z udziałem osób przekraczających tory w miejscach niedozwolonych.

117 156 140 167 131

87 183 152 177 159

117 186 149 129 150

143 175 151 144 175

177 183 168 162 153

149 160 143 136 115

181 133 135 119 144

incydent wypadek poważny wypadek 2016 2017 2018 2019 2020

Rys. 12 Zdarzenia na sieci kolejowej w poszczególnych miesiącach w 2020 r.

Rys. 13 Zdarzenia na sieci kolejowej w poszczególnych miesiącach w latach 2016 – 2020

W dokumencie bezpieczeństwa ruchu kolejowego (Stron 45-50)