Sprawy indywidualne związane z prawem do wychowania w rodzinie

■ Władza rodzicielska i opieka nad dzieckiem

Władza rodzicielska obejmuje prawa i obowiązki, jakie wobec dzieci mają rodzice.

Przysługuje ona obojgu rodzicom. Powstaje z chwilą narodzin dziecka i trwa do jego pełnoletności. Rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je do dorosłego życia. Władza rodzicielska obejmuje całokształt spraw dziecka: opiekę nad nim, zarząd jego majątkiem, reprezentowanie. Rodzice przed podjęciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, wysłuchać oraz uwzględniać w miarę możliwości rozsądne życzenia dziecka.

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice powinni rozstrzygać wspólnie. Jeśli nie dojdą do porozumienia, niezbędne staje się rozstrzygnięcie sądu opiekuńczego.

Do Rzecznika Praw Dziecka wpływały liczne sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej w kontekście toczących się postępowań przed sądami. Rodzice małoletnich zwracali się do Rzecznika z prośbą o podjęcie działań określonych w ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka.

Rzecznik z urzędu podejmował również liczne sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej nad małoletnimi.

Za przykład posłużyć może sprawa¹⁹⁴, którą Rzecznik Praw Dziecka podjął z urzędu w sprawie sześciorga dzieci, które – postanowieniem sądu, wydanym w trybie zabezpieczenia – miały zostać umieszczone w placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Z udostępnionych Rzecznikowi Praw Dziecka informacji wynikało, że miejski ośrodek pomocy społecznej zainicjował postępowanie w przedmiocie wydania zarządzeń opiekuńczych. W rodzinie dochodziło do nadużywania alkoholu i wszczynania licznych awantur. Z uwagi na to wdrożono procedurę „Niebieskie Karty”. Matka małoletnich w czerwcu 2016 roku wyprowadziła się z domu, pozostawiając dzieci pod opieką ojca i babki macierzystej. Rodzinie został przydzielony asystent rodziny, który wspierał ojca małoletnich w działaniach opiekuńczych oraz pomagał w załatwianiu formalności urzędowych.

Rzecznik Praw Dziecka, analizując sprawę, ustalił, że ojciec małoletnich podjął działania mające na celu poprawę sytuacji rodzinnej, tj. zgłosił się na terapię uzależnień, współpracował z asystentem, interesował się postępami dzieci w nauce, podjął działania na

194 ZSR.442.167.2016.SU

rzecz zapewnienia lepszej sytuacji socjalno-bytowej. Uwzględniając powyższe, Rzecznik niezwłocznie zgłosił swój udział w toczącym się przed sądem rejonowym postępowaniu i wniósł o zmianę postanowienia sądu wydanego w trybie zabezpieczenia na czas toczącego się postępowania poprzez ustanowienie nadzoru kuratora sądowego nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej przez uczestników postępowania wraz ze zobowiązaniem kuratora do składania pisemnych sprawozdań raz na dwa tygodnie.

Sąd podzielił stanowisko Rzecznika i zgodnie z jego wnioskiem zmienił orzeczenie wydane w trybie zabezpieczenia.

Również w postanowieniu końcowym sąd opiekuńczy przychylił się do wniosków Rzecznika przedstawionych na rozprawie i ograniczył ojcu władzę rodzicielską nad piątką biologicznych dzieci poprzez nadzór kuratora, matce natomiast ograniczył władzę rodzicielską do prawa współdecydowania o istotnych sprawach dzieci. Postępowanie co do szóstego dziecka pozostaje w toku – prowadzone jest postępowanie dowodowe. Po zapoznaniu się z opinię biegłych Rzecznik zajmie stanowisko w sprawie.

Kolejnym przykładem może być sprawa¹⁹⁵ półtorarocznej dziewczynki, która została pozostawiona przez matkę w tzw. oknie życia. Wraz z dzieckiem matka pozostawiła pismo, w którym oświadczyła, że zrzeka się praw rodzicielskich nad córką.

Z udostępnionych Rzecznikowi informacji wynikało, że zarówno matka, jak i ojciec nie posiadali właściwych predyspozycji opiekuńczo-wychowawczych, aby sprawować opiekę nad córką. Rzecznik Praw Dziecka zgłosił swój udział w postępowaniu sądowym.

Po zapoznaniu się z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy złożył do sądu pismo procesowe, w którym wniósł o uregulowanie sytuacji prawnej dziewczynki, poprzez pozbawienie rodziców małoletniej władzy rodzicielskiej.

Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika.

Innym przykładem może być podjęta z urzędu sprawa¹⁹⁶ chłopca, którego matka urodziła, będąc pod wpływem alkoholu. Z ustaleń wynikało, że matka przez cały okres ciąży nadużywała alkoholu. Małoletni urodził się z licznymi wadami wrodzonymi, miał też zdiagnozowany zespół FAS. W toku postępowania Rzecznik Praw Dziecka ustalił, że oboje rodzice chłopca nie posiadają właściwych predyspozycji opiekuńczo-wychowawczych, są silnie uzależnieni od alkoholu i nie mają stałego miejsca pobytu – mieszkają w noclegowni.

195 ZSR.442.4.32016.SU 196 ZSR.442.593.2016.SU

Mając na uwadze sytuację opiekuńczo-wychowawczą i zdrowotną dziecka, Rzecznik zgłosił udział we wszczętym z urzędu postępowaniu sądowym o wydanie zarządzeń opiekuńczych i wniósł o uregulowanie sytuacji prawnej małoletniego.

Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika i pozbawił rodziców władzy rodzicielskiej nad chłopcem. Dziecko zostało umieszczone w zawodowej rodzinie zastępczej, która na mocy postanowienia sądu otrzymała również zezwolenie do podejmowania decyzji w zakresie zdrowia chłopca.

Rzecznik Praw Dziecka podjął także z urzędu sprawę¹⁹⁷ małoletniego rodzeństwa, którego matka, będąc w ciąży z kolejnym dzieckiem, nadużywała alkoholu. Również w trakcie porodu była ona pod wpływem alkoholu. Dziecko urodziło się, mając we krwi około 3 promili alkoholu.

Sąd rejonowy wszczął z urzędu postępowanie o zmianę postanowienia w zakresie władzy rodzicielskiej oraz o wydanie zarządzeń opiekuńczych wobec najmłodszego syna.

Wcześniej w stosunku do starszego rodzeństwa zapadło postanowienie o ograniczeniu rodzicom władzy rodzicielskiej poprzez nadzór kuratora.

W ramach prowadzonego postępowania sąd jedynie wydał zarządzenie, w którym zadecydował o poinformowaniu dyrektora szpitala o możliwości wypisania dziecka pod opiekę rodziców. Sąd nie podjął natomiast żadnych innych czynności mających na celu zabezpieczenie dobra dziecka.

Rzecznik Praw Dziecka niezwłocznie zgłosił udział w postępowaniu oraz wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów na okoliczność ustalenia więzi emocjonalnych łączących małoletnie dzieci z uczestnikami postępowania, ich wzajemnych relacji, predyspozycji opiekuńczo-wychowawczych uczestników postępowania, prawidłowości ich osobowości i postaw rodzicielskich oraz wskazania, czy postawa rodzicielska daje gwarancję prawidłowego sprawowania pieczy nad dziećmi, jaka forma zabezpieczenia sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci jest zasadna oraz jakie formy wsparcia rodziny należy wdrożyć w celu poprawy sytuacji małoletnich.

Ponadto Rzecznik wystąpił do prezesa sądu o objęcie sprawy wewnętrznym nadzorem administracyjnym.

Prezes Sądu objął sprawę nadzorem. Sąd uwzględnił wniosek Rzecznika i dopuścił dowód z opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów na wnioskowane okoliczności. Sąd wydał także postanowienie zabezpieczające i poddał wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim nadzorowi kuratora sądowego. Zobowiązał również

197 ZSR.442.159.2016.MA

uczestniczkę postępowania do kontynuowania terapii odwykowej w poradni leczenia uzależnień i systematycznego leczenia psychiatrycznego, jak również zobowiązał uczestników postępowania do kontynuowania wspólnej terapii psychologicznej.

Z udostępnionych informacji wynikało, że uczestniczka postępowania jedynie początkowo realizowała nałożone na nią obowiązki. W niedługim czasie ponownie opiekowała się małoletnimi, będąc pod znacznym wpływem alkoholu (2,72 promila w wydychanym powietrzu).

Sąd uznał, że pomimo nadzoru kuratora, opiekunowie nadal nie dawali gwarancji należytego sprawowania opieki nad dziećmi i w trybie zabezpieczenia umieścił małoletnich w pieczy zastępczej. Rzecznik Praw Dziecka monitoruje sytuację dzieci, a po zapoznaniu się z opinią biegłych zajmie stanowisko procesowe. Sprawa pozostaje w toku.

Innym przykładem może być sprawa podjęta na skutek powiadomienia ojca małoletniej¹⁹⁸, który zwrócił się do Rzecznika o pomoc w przejęciu opieki nad dzieckiem.

Wskazał, że dziewczynka została zabrana z domu rodzinnego, a matka izoluje małoletnią i uniemożliwia jej kontakty z bliskimi. Z informacji przekazanych przez ojca wynikało, że dziecku przed kontaktem z ojcem podawane są leki powodujące stan otępienny. W opinii ojca leki były aplikowane, pomimo że u dziecka nie stwierdzono żadnych objawów choroby, na którą były przepisywane.

Z uwagi na zagrożenie zdrowia małoletniej i niewłaściwą sytuację opiekuńczo- -wychowawczą Rzecznik zgłosił udział w postępowaniu toczącym się przed sądem rejonowym w przedmiocie władzy rodzicielskiej. Wystąpił z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia poprzez ustalenie na czas trwania postępowania miejsca zamieszkania małoletniej przy ojcu.

Sąd rejonowy uwzględnił wniosek Rzecznika i ustalił miejsce zamieszkania małoletniej w każdorazowym miejscu zamieszkania ojca. Postanowieniem kończącym postępowanie sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią ojcu, ograniczając matce władzę rodzicielską do prawa do współdecydowania o istotnych sprawach dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej przez ojca poddał natomiast nadzorowi kuratora.

Sprawę małoletniego rodzeństwa¹⁹⁹ Rzecznik Praw Dziecka podjął na wniosek ich matki, która zwróciła się z prośbą o pomoc w toczącym się przed sądem rejonowym postępowaniu opiekuńczym w przedmiocie powierzenia opieki nad dziećmi i ustalenia ich

198 ZSR.441.607.2015.MG 199 ZSR.441.2469.2015.LJ

miejsca zamieszkania. Matka wskazywała, że ojciec całkowicie uniemożliwia jej kontakty z dziećmi. Sytuacja była skomplikowana, gdyż rodzina zamieszkiwała na terenie jednej nieruchomości. Ojciec wraz z dziećmi i dziadkami ojczystymi zajmował parter domu, matka natomiast zamieszkiwała na piętrze. Zgłaszająca podkreślała, że dzieci poddawane są ciągłej manipulacji ze strony zarówno ojca, jak i dziadków ojczystych, a działania te zmierzają do całkowitego zdeprecjonowania jej osoby w oczach dzieci. Każda próba zbliżenia się matki do dzieci kończyła się słowną agresją ze strony opiekunów faktycznych. Matka, nie chcąc narażać dzieci na dodatkowe sytuacje stresowe, wycofywała się z kontaktu z nimi.

Rzecznik dokonał analizy dokumentacji zgromadzonej przez sąd opiekuńczy prowadzący postępowanie wobec małoletnich. Ponadto zwrócił się do właściwego ośrodka pomocy społecznej o sprawdzenie sytuacji opiekuńczo-wychowawczej, zdrowotnej i bytowej dzieci. Rzecznik zbadał także sytuację szkolną małoletnich, występując o informacje do placówek, do których uczęszczały dzieci. W piśmie wniósł także o przekazanie danych w zakresie funkcjonowania małoletnich i relacji rówieśniczych oraz oceny współpracy z ojcem rodzeństwa.

Dokonana analiza sytuacji opiekuńczo-wychowawczej małoletnich potwierdziła zarzuty matki stawiane wobec ich ojca. Ponadto okazało się, że jedna z dziewczynek jest dzieckiem z niepełnosprawnością i wymaga specjalistycznego wsparcia w codziennej egzystencji. Rzecznik ustalił także, że mimo ograniczonych kontaktów z dziećmi, matka jest dobrze zorientowana w ich sytuacji. W trakcie trwania postępowania starała się zapewnić córce specjalistyczne wsparcie – zorganizowała m.in. rehabilitację w warunkach domowych, syna zaś na bieżąco odwiedzała w szkole, uzyskując informacje o jego funkcjonowaniu i postępach w nauce.

Sąd rejonowy w toku prowadzonego postępowania wydał postanowienie zabezpieczające, na mocy którego ustalił miejsce zamieszkania dzieci przy ojcu. Innych decyzji merytorycznych sąd nie wydał, gdyż ojciec złożył w trakcie trwania postępowania pozew rozwodowy, co spowodowało zawieszenie postępowania opiekuńczego.

Rzecznik Praw Dziecka zgłosił udział w procesie rozwodowym i wniósł o wydanie postanowienia zabezpieczającego w przedmiocie zobowiązania powoda i pozwanej do uczestniczenia w warsztatach umiejętności wychowawczych dla rodziców oraz podjęcia terapii psychologicznej w terminie 14 dni od dnia wydania postanowienia, ze zobowiązaniem do składania pisemnych sprawozdań do sądu raz na dwa tygodnie. Rzecznik poparł także w całości wniosek matki (pozwanej) wystosowany w odpowiedzi na pozew w zakresie zabezpieczenia kontaktów z dziećmi.

W uzasadnieniu Rzecznik podniósł, że działania pozwanego uniemożliwiające matce kontakty z dziećmi stanowią w istocie naruszenie prawa dzieci do wychowania przez oboje rodziców i konieczne jest natychmiastowe zapewnienie im kontaktów z matką, co pozwoli zabezpieczyć interesy rodzeństwa. Rzecznik podkreślił również, że dziecko posiada niezbywalne prawo do kontaktów z obojgiem rodziców, a ograniczenie tych kontaktów w żadnym wypadku nie może być jednostronną decyzją jednego z rodziców. Rzecznik wskazał jednocześnie na potrzebę uświadomienia rodzicom rzeczywistych potrzeb dzieci, a co za tym idzie – potrzeby skierowania stron na specjalistyczną terapię.

Sąd w całości przychylił się do wniosków Rzecznika. Matka ma kontakt z dziećmi i razem z ojcem uczestniczy w terapii.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd okręgowy wydał wyrok, w którym powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad dziećmi ojcu i przy nim ustalił miejsce zamieszkania małoletnich oraz ustalił terminy kontaktów matki z synem i córką.

Matce natomiast władzę rodzicielską ograniczył do współdecydowania o istotnych sprawach dzieci, utrzymując przy tym nadzór kuratora. Sąd uregulował w wyroku także kwestię związaną z zabezpieczeniem sytuacji bytowej dzieci, tj. nałożył na matkę obowiązek alimentacyjny.

Rzecznik, uznając, że wyrok powyższy nie jest zgodny z najlepiej pojętym interesem rodzeństwa i nie zabezpiecza prawa dzieci do wychowania przez oboje rodziców, wniósł apelację, w której zawnioskował o opiekę naprzemienną. Sprawa znajduje się na etapie rozpoznawania przez sąd apelacyjny.

Inną sprawą z tej kategorii może być zgłoszenie²⁰⁰ dotyczące sytuacji małoletniej, której ojciec nastawiał ją przeciwko matce, uniemożliwiał kontakty i wikłał w konflikt dorosłych. Matka poinformowała również, że sąd nie uwzględnia składanych przez nią wniosków w toczącej się sprawie rozwodowej.

Po dokonaniu analizy akt sprawy, w szczególności po zapoznaniu się z opinią opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów, z której wynikało, że niechęć małoletniej do spotkań z matką wynika z zachowania obojga rodziców i braku jakiejkolwiek współpracy między nimi, Rzecznik Praw Dziecka zgłosił swój udział w toczącym się postępowaniu przed sądem okręgowym i przedłożył stosowne wnioski procesowe. Wniósł o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie rodziców oraz małoletniej do podjęcia rodzinnej terapii systemowej w placówce zajmującej się pomocą rodzinom znajdującym się w konflikcie okołorozwodowym, zobowiązanie rodziców do

200 ZSR.441.1986.2015.PP

podjęcia i uczestnictwa w terapii indywidualnej w celu uporania się z emocjami związanymi z problemami małżeńskimi, które negatywnie wpływają na ich funkcjonowanie w roli rodzica oraz skierowanie małoletniej i jej matki na terapię ukierunkowaną na odbudowę relacji córka–

matka, zobowiązując ojca dziecka do każdorazowego przywiezienia dziecka na wyznaczone spotkanie z terapeutą.

Wnioski Rzecznika zostały uwzględnione.

Kolejna sprawa²⁰¹ podjęta została na skutek zgłoszenia matki małoletniego, która zarzucała ojcu fizyczne i psychiczne znęcanie się nad rodziną, oskarżyła go również o molestowane seksualne dziecka. Rodzice małoletniego rozwiedli się, pozostawali w silnym konflikcie, wzajemnie oskarżali się o indukowanie dziecku strachu i negatywnej postawy wobec siebie.

Prokurator umorzył postępowanie przygotowawcze przeciwko ojcu małoletniego.

Nieprawomocnym wyrokiem sąd okręgowy orzekł rozwód rodziców dziecka z winy obu stron, powierzył ojcu wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim, ustalając, że miejscem zamieszkania dziecka będzie każdorazowo miejsce zamieszkania ojca. Sąd ograniczył matce wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim do prawa współdecydowania o istotnych sprawach dziecka dotyczących edukacji oraz leczenia. Sąd nie ustalił kontaktów dziecka z matką. Na skutek apelacji złożonej przez matkę małoletniego prowadzone jest postępowanie w sądzie apelacyjnym.

W związku z toczącym się postępowaniem apelacyjnym, sąd okręgowy, na wniosek ojca, postanowieniem wydanym w trybie zabezpieczenia powierzył ojcu na czas trwania postępowania bezpośrednią pieczę nad synem. Oddalił też wniosek matki o zmianę postanowienia w przedmiocie ustalenia miejsca zamieszkania dziecka oraz wniosek ojca o zmianę postanowienia w przedmiocie kontaktów syna z matką.

Mając na uwadze trudną sytuację rodzinną dziecka, Rzecznik przystąpił do postępowania apelacyjnego. Pismem procesowym wniósł o wysłuchanie małoletniego na podstawie art. 576 § 2 k.p.c. w obecności biegłego psychologa na okoliczność relacji i więzi łączących małoletniego z rodzicami, a także zapoznania się ze stanowiskiem małoletniego co do jego woli w kwestii unormowania jego sytuacji opiekuńczo-wychowawczej. Sprawa w toku.

Kolejną grupę stanowiły sprawy, w których Rzecznik Praw Dziecka zaobserwował nieprawidłowości w procedowaniu sądu, związane z regulowaniem sytuacji prawnej dziecka.

201 ZSR.441.1304.2015.LP

Przykładem może być sprawa małoletnich²⁰², w której Rzecznik Praw Dziecka, analizując akta sprawy, stwierdził niedopełnienie przez sąd obowiązku wynikającego z art. 578 § 2 k.p.c., tj. przesłania w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia o pozbawieniu rodziców małoletnich władzy rodzicielskiej do ośrodka adopcyjnego, prowadzącego wojewódzki bank danych o dzieciach oczekujących na adopcję, tego postanowienia.

Wobec stwierdzonego poważnego uchybienia procesowego, którego skutkiem było wydłużenie czasu oczekiwania małoletnich na adopcję, Rzecznik Praw Dziecka zwrócił się do Prezesa sądu o zbadanie sprawy w ramach wewnętrznego nadzoru administracyjnego oraz podjęcie działań, które w przyszłości zapobiegną wystąpieniu tego rodzaju nieprawidłowości.

Ponadto Rzecznik wniósł o uwrażliwienie sędziów orzekających w sprawach rodzinnych na problem dzieci oczekujących na adopcję oraz skuteczny nadzór nad wykonywaniem obowiązku sądu wynikającego z art. 578 § 2 k.p.c.

W odpowiedzi Prezes poinformował, że zobowiązał sędziów do wydawania w prowadzonych postępowaniach indywidualnych zarządzeń mających na celu realizację obowiązku wymienionego w art. 578 § 2 k.p.c., a pracowników sekretariatu do terminowego wykonywania tychże zarządzeń.

Kolejnym przykładem może być sprawa²⁰³ 14-letniego chłopca, który, zgodnie z postanowieniem sądu rejonowego, został umieszczony na oddziale psychiatrii sądowej w szpitalu psychiatrycznym o wzmożonym stopniu zabezpieczenia.

W uzasadnieniu postanowienia sąd wskazał, że pobyt chłopca w szpitalu psychiatrycznym o wzmożonym stopniu zabezpieczenia jest konieczny i uzasadniony – z uwagi na niestabilny stan psychiczny małoletniego związany z jego obniżonym potencjałem intelektualnym. Dla chłopca został ustanowiony opiekun prawny w osobie pracownika domu dziecka, w którym wcześniej przebywał małoletni.

Z udostępnionych Rzecznikowi Praw Dziecka informacji wynikało, że pomiędzy małoletnim a opiekunem prawnym nie nawiązała się więź emocjonalna. Opiekun prawny nie interesował się losem chłopca, nie odwiedzał go w szpitalu, jak również nie kontaktował się z personelem medycznym w celu uzyskania informacji o jego stanie zdrowia.

Rzecznik Praw Dziecka poinformował sąd o całkowitym braku zainteresowania opiekuna prawnego losem małoletniego oraz wystąpił o rozważenie zasadności zobowiązania opiekuna prawnego do składania cyklicznych sprawozdań z wykonywanej opieki.

202 ZSR.441.51.2016.MS 203 ZSR.441.820.2016.MA

Na skutek wniosku Rzecznika sąd podjął czynności w przedmiocie zmiany dotychczasowego opiekuna prawnego i zlecił sporządzenie wywiadu na okoliczność ustalenia, czy siostry chłopca byłyby w stanie pełnić funkcję opiekuna prawnego. Sprawa w toku.

■ Kontakt dziecka z rodzicami

Sprawy związane z realizacją prawa dziecka do kontaktu i wychowania przez oboje rodziców nadal stanowiły jedną z najliczniejszych kategorii spraw zgłaszanych Rzecznikowi Praw Dziecka. W sytuacji, gdy rodzice nie mogli dojść do porozumienia, konieczne było uregulowanie kwestii kontaktów przez sąd. Brak porozumienia pomiędzy rodzicami często doprowadzał do izolowania dziecka od jednego rodzica, osłabienia więzi pomiędzy małoletnim a rodzicem oraz był przyczyną destabilizacji i zaburzenia poczucia bezpieczeństwa dziecka.

Przykładem sprawy²⁰⁴, w której sąd skorzystał z najbardziej dotkliwego środka prawnego, jakim jest pozbawienie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem z powodu jej rażącego nadużywania, była sprawa zgłoszona przez ojca małoletniego.

Postępowanie toczyło się w sądzie rejonowym, początkowo z wniosku ojca o ustalenie miejsca zamieszkania dziecka, następnie połączone do wspólnego rozpoznania ze sprawą z wniosku matki o pozbawienie ojca władzy rodzicielskiej.

Ojciec we wniosku podnosił, że obawia się, że dziecko wyjedzie z matką na stałe poza granice kraju. W toku postępowania okazało się co prawda, że matka wyjeżdżała z synem za granicę, ale czyniła to w ramach odwiedzin swojego męża, który pracował poza krajem.

Po jednym z tego typu wyjazdów matka zawiozła syna do ojca i miała go odebrać tego samego dnia wieczorem, została jednak poinformowana, że dziecko nie zostanie jej wydane.

Trudna sytuacja dziecka związana z brakiem kontaktu z matką, która sprawowała dotychczas rolę pierwszoplanowego opiekuna, trwała ponad rok. Sąd rejonowy wydał postanowienie zabezpieczające, w którym ustalił miejsce zamieszkania dziecka przy matce. Zarówno to postanowienie, jak i postanowienie o natychmiastowym wydaniu dziecka, mimo zaangażowania kuratorów i policji, nie zostało wykonane przez okres ponad roku. Dziecko zostało całkowicie odseparowane od matki, co w rażący sposób naruszało jego fundamentalne prawo do kontaktu z obojgiem rodziców, do zachowania tożsamości i prawidłowego rozwoju psychiczno-emocjonalnego.

204 ZSR.441.138.2014.LJ

Sąd, oceniając działania ojca, podkreślił, że ojciec nie tylko rażąco nadużył swojej władzy rodzicielskiej, ale także w sposób znaczący przeciwstawił się zasadom praworządności poprzez nierealizowanie prawomocnych postanowień sądu opiekuńczego.

Sąd pozbawił ojca władzy rodzicielskiej nad synem. W tej sprawie Rzecznik na bieżąco podejmował czynności związanie z monitorowaniem działań podejmowanych przez sąd i inne służby. Rzecznik wielokrotnie sprawdzał sytuację opiekuńczo-wychowawczą, zdrowotną i bytową dziecka. W toku czynności za każdym razem okazywało się, że sposób

Sąd pozbawił ojca władzy rodzicielskiej nad synem. W tej sprawie Rzecznik na bieżąco podejmował czynności związanie z monitorowaniem działań podejmowanych przez sąd i inne służby. Rzecznik wielokrotnie sprawdzał sytuację opiekuńczo-wychowawczą, zdrowotną i bytową dziecka. W toku czynności za każdym razem okazywało się, że sposób