System gospodarowania odpadami komunalnymi

7.1. Podstawowe dane w zakresie dochodów i wydatków związanych z systemem gospodarowania odpadami

* 2019 r.

Z jednostkowych sprawozdań Urzędu Gminy Sosnowica za okres od początku roku do dnia 31.12.2019 r. oraz zapisów na kontach: 130-1 „Rachunek bieżący jednostki – dochody” i 130-2

„Rachunek bieżący jednostki – wydatki” wynika, że:

a) Rb-27S (z 17.01.2020 r.): wpływy z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi (sklasyfikowane w dz. 900 rozdz. 90002 § 0490) wyniosły 144.245,93 zł, co przy planowanych dochodach w wysokości 150.000 zł, stanowiło 96,16% planu;

b) Rb-28S (korekta z 25.02.2020 r.): wydatki związane z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi (sklasyfikowane w dz. 900 rozdz. 90002 § 4300) wyniosły 145.056,42 zł, co przy planowanych wydatkach w wysokości 150.000 zł, stanowiło 96,70% planu wydatków.

W 2019 r. nie wystąpiła nadwyżka dochodów nad wydatkami w zakresie systemu gospodarowania odpadami [(-) 810,45 zł = dochody (144.245,93 zł) – wydatki (145.056,42 zł)].

* 2020 r.

Z jednostkowych sprawozdań Urzędu Gminy Sosnowica za okres od początku roku do dnia 31.12.2020 r. oraz zapisów na kontach 130-01-1 „Rachunek bieżący jednostki – dochody” i 130-01-2

„Rachunek bieżący jednostki – wydatki” wynika, że:

a) Rb-27S (z 19.02.2021 r.): wpływy z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi wyniosły 240.741,80 zł, co przy planowanych dochodach w wysokości 266.000 zł, stanowiło 90,50%

planu;

b) Rb-28S (korekta nr 1 z 9.03.2021 r.): wydatki związane z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi (sklasyfikowane w dz. 900 rozdz. 90002 §§ 4010, 4210 i 4300) wyniosły 240.741,80 zł, co przy planowanych wydatkach w wysokości 266.000 zł, stanowiło 90,50% planu wydatków.

W 2020 r. kwoty dochodów i wydatków w zakresie systemu gospodarowania odpadami były równe i wyniosły 240.741,80 zł.

7.2. W latach 2019 – 2020 opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobierana przez gminę Sosnowica od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, stanowiła iloczyn liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość i stawki opłaty.

Wybór metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia wysokości tej opłaty określone zostały w uchwałach:

– Nr XXXI/185/17 Rady Gminy Sosnowica z 3 listopada 2017 r., obowiązującej w okresie 1.01.2018 r. - 31.12.2019 r.,

– Nr XII/82/19 Rady Gminy Sosnowica z 30 grudnia 2019 r., obowiązującej w okresie 1.01.2020 r. do dnia kontroli (tj. 2.09.2021 r.).

W 2020 r., w porównaniu do roku ubiegłego, nastąpiła zmiana (wzrost) stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, tj.:

* zbieranych i odbieranych w sposób selektywny – wzrost stawki o 5 zł (z 6 zł na 11 zł, tj.

o 83,33%) od jednego mieszkańca zamieszkującego daną nieruchomość;

* zbieranych i odbieranych w sposób nieselektywny – wzrost stawki o 18 zł (z 14 zł na 32 zł, tj.

o 128,57%) od jednego mieszkańca zamieszkującego daną nieruchomość.

Z wyjaśnień złożonych przez skarbnika wynika, że wzrost stawek cyt.: „był podyktowany wzrostem kosztów gospodarki odpadami (...)” – wyjaśnienie stanowi załącznik nr III/23 do protokołu.

7.3. Wydatki poniesione na system gospodarowania odpadami

Na podstawie ewidencji szczegółowej do kont 130-2 i 130-01-2 za lata 2019 - 2020 stwierdzono, że wydatki poniesione w poszczególnych podziałkach klasyfikacji budżetowej wzrosły w 2020 r. w stosunku do 2019 r. o łączną kwotę 95.685,38 zł, w tym największy wzrost nastąpił w § 4300 o 78.883,20 zł (tj. o 54,38%). W 2020 r. poniesiono wydatki sklasyfikowane w § 4010 – 16.704,68 zł i § 4210 – 97,50 zł, które w ubiegłym roku nie wystąpiły.

Największy kwotowy wzrost wydatków wystąpił w § 4300 i spowodowany był – jak wynika z wyjaśnienia skarbnika – cyt.: „wzrostem stawek za odbiór odpadów oraz ilości wytworzonych odpadów” – wyjaśnienie stanowi załącznik nr III/23 do protokołu.

7.4. W wyjaśnieniach, stanowiących załącznik nr III/23 do protokołu, skarbnik poinformowała, że wydatki związane z pokryciem kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami w 2019 r. i 2020 r. klasyfikowane były w rozdz. 90002 oraz, że cyt.: „w roku 2019 niedobór związany z utrzymaniem systemu gospodarki odpadami pokryty został z dochodów własnych".

Na podstawie ewidencji analitycznej do konta 130-01-2 (dz. 900 rozdz. 90002 §§ 4010, 4210 w okresie styczeń – grudzień 2020 r. oraz § 4300 w okresie październik – grudzień 2020 r.) oraz dowodów źródłowych potwierdzających dokonanie wydatków w ww. okresach na łączną kwotę 77.181,96 zł (próba 32,06% wszystkich wydatków poniesionych w rozdz. 90002) sprawdzono, czy z pobranych opłat pokrywano koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, o których mowa w przepisach art. 6r ust. 1aa, 2-2c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Nieprawidłowości nie stwierdzono.

7.5. W okresie objętym kontrolą odbioru, transportu i zagospodarowania odpadów komunalnych z terenu gminy Sosnowica dokonywał: w 2019 r. Zakład Usług Komunalnych Sp. z o.o. z siedzibą w Parczewie, w 2020 r. Gminny Zakład Usług Komunalnych w Urszulinie Sp. z o.o. z siedzibą w Urszulinie – obie firmy zostały wybrane w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego przeprowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego o wartości zamówienia mniejszej niż kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Umowy z wykonawcami (ZUK w Parczewie – 2019 r. i GZUK w Urszulinie – 2020 r.) zawarto odpowiednio: 7.01.2019 r. (z terminem realizacji od 2.01. - 31.12.2019 r.) oraz 15.01.2020 r.

(z terminem realizacji 15.01. - 30.06.2020 r.) i 23.07.2020 r. (z terminem realizacji 23.07. - 31.12.2020 r.). Przedmiotem umów był odbiór, transport i zagospodarowanie stałych odpadów komunalnych pochodzących z terenu gminy Sosnowica. Zgodnie z § 4 ust. 2 ww. umów wykonawca zobowiązany był do wykonania wszystkich obowiązków opisanych w Szczegółowym Opisie Przedmiotu Zamówienia, w tym m.in. do zapewnienia właścicielom nieruchomości worków na odpady komunalne oraz zorganizowania zbiórki przeterminowanych leków i chemikaliów,

mebli i odpadów wielkogabarytowych, odpadów z tekstyliów, odpadów budowlanych i rozbiórkowych, popiołów z gospodarstw domowych, zużytych opon.

Wzrost kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów w 2020 r., w porównaniu do roku poprzedniego, spowodowany był wzrostem wynagrodzenia jakie wykonawca otrzymał za realizację przedmiotu umowy, tj.: wg umowy z 2019 r. (Nr ZP.271.07.2018 z 7.01.2019 r.) wynagrodzenie wykonawcy wyniosło 173.132,10 zł brutto (przewidywana wartość wynagrodzenia z tytułu realizacji ww. umowy wynosiła 143.208 zł brutto), a wg umów z 2020 r. (nr ZP.271.19.2019 z 15.01.2020 r.

i nr ZP.271.04.2020 z 23.07.2020 r.) wynagrodzenie wykonawcy wynosiło 231.296,89 zł brutto (przewidywane wartości wynagrodzenia z tytułu realizacji tych umów wynosiły odpowiednio 117.417,60 zł brutto i 119.404,80 zł brutto).

Testy w zakresie wpływów z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wydatków poniesionych na funkcjonowanie systemu gospodarowania odpadami komunalnymi stanowią załącznik nr III/24 do protokołu.

7.6. Nadzór nad realizacją zadań w zakresie gospodarowania odpadami (art. 9u ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach)

Obowiązki m.in. w zakresie nadzoru nad właściwą realizacją zadań gminy związanych z gospodarką odpadami, wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie oraz kontroli prawidłowości wykonywania przez wykonawców usługi odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, powierzone zostały pracownikowi z poz. 7 załącznika nr I/1 do protokołu (zakres czynności z 29.06.2018 r.).

Na potwierdzenie wywiązania się przez organ wykonawczy gminy w 2020 r. z obowiązku nadzoru realizacji zadań w zakresie gospodarowania odpadami, do kontroli okazano 3 protokoły sporządzone w dniach: 24.03.2020 r., 10.07.2020 r. i 15.10.2020 r., na podstawie zapisów których stwierdzono, że w 2020 r. przeprowadzono kontrole podmiotu odbierającego odpady komunalne, w tym dwie podczas prowadzenia odbioru odpadów oraz jedną na terenie bazy Gminnego Zakładu Usług Komunalnych w Urszulinie.

W złożonych wyjaśnieniach pracownik wskazany pod poz. 7 załącznika nr I/1 do protokołu poinformował o formach i szczegółowych zakresach przeprowadzonych w 2020 r. kontroli realizacji zadań w zakresie gospodarowania odpadami - wyjaśnienie stanowi załącznik nr III/25 do protokołu.

8. Obowiązek stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych przy dokonywaniu