Każda odmiana ziemniaków chociażby najlepsza i cie
sząca się ogólnem uznaniem, po pewnym dłuższym lub krótszym przeciągu czasu zaczyna zię wyradzać i dlatego my, doświadczalnicy, zmuszeni jesteśmy do ciągłego śle
dzenia, kiedy daną odmianę należy usunąć z uprawy a na miejsce jej wprowadzić nową, plenniejszą, o możliwie wy
sokiej skrobiowości.
Dlatego też niema może drugiej rośliny uprawnej, która miałaby tyle odmian co ziemniaki i tem trudniej
szy jest wybór, gdyż mamy setki odmian dobrych na zie
mie lżejsze, a nieodpowiednich na cięższe i odwrotnie, znoszących większe ilości wilgoci i lubiących suchsze po
łożenie i t. p.
Praktyk niema czasu zajmować się wyborem tego lub owego gatunku i tu stacye nasze mają zadanie, by z rezultatów swych doświadczeń dać praktyce konkretne wskazówki, dokąd rozpowszechnione odmiany zachowują swą zdolność plonowania.
Borowiny są uznane, jako ziemie nieziemniaczane i stąd doświadczenia z odmianami na tych ziemiach są nader ważne. W roku 1911 zajmowano się 30 odmia
nami — prócz wczesnych; w następnych latach ilość od
mian ze względu na to, że niema drugiego zakładu na
79
tym typie gleby, znacznie powiększono. Czy zgodne z prawdą jest odmawiane borowinom zdolności rodzenia ziemniaków o normalnych plonach okaże się z poniż
szych doświadczeń. W roku 1911 ziemniaki znalazły się w wyjątkowym dla siebie stanowisku, gdyż po ziemnia
kach bez nawozu, który był dany cztery lata temu. Wobec tego dodano sztucznych nawozów; soli potasowej 40$
w stosunku 2| cetn. i superfosfatu 18$ w stosunku 4 cetn.
na mórg.
Po uprzedniem wiosennem zbronowaniu pola w kil
kanaście dni dano nawozy sztuczne, zgruberowano pole, zbronowano, naznaczono i sadzono ziemniaki 1 maja pod motykę, w rządki 22 cale, a krzak od krzaka 16 cali; przy wschodzeniu 16 maja bronowano, następnie spulchniono ziemie między rzędami 2 razy powierzchownie; 13 czer
wca obredlono 1 raz, 27 drugi raz. Zasadzono 37 odmian różnych hodowców, którzy będą podani przy rezu tatach poniżej. Sadzono po trzy rządki w 3 powtórzeniach.
W czasie wegetacji nie zauważono nic szczególnego;
rośliny rozwijały się normalnie.
Co sie tyczy warunków atmosferycznych to te z po
wodów organizacyjnych nie notowane były ściśle i dla
tego ich nie podajemy.
Przy zestawieniu danych rozdzielono ziemniaki na wczesne i późne — do wczesnych zaliczono te wszystkie, których do połowy sierpnia nacina była przynajmniej w trzech czwartych zeschła.
Doświadczenia z odmianami na borowinach są tem ciekawsze, że po pierwsze nigdy na tym typie gleby nie były przeprowadzane, przynajmniej rezultatów nikt nigdzie nie podawał, a powtóre wykazują, że ziemniaki nie dają tak złych rezultatów, tak pod względem ilości, jak i jakości, jak twierdzą liczni borowiniarze.
Tablica 32 zawiera plony 30 odmian, które zakwa
lifikowano jako późniejsze. Wszystkie odmiany kopano w ostatnich 4 dniach września.
80
Zestawienie podług plonu kłębów.
Tablica 32.
£
NAZWA ODMIANYPlon
2 Prof. Orth... 22178 108,2 Richter 3 Rezydent ... 21922 106,9 Dołkowski
4 Klejnot Agnellego . . 21829 1(6,5 Agnelli
5 Hero... 21774 106,3 Cimbal 6 Industria... 21601 105,4 Modrow
7 Książe Hatzfeld . . 21409 104,5 Cimbal
8 Piast ... 21153 103,2 Dołkowski 9 Agraria... 21153 103 2 Paulsem
10 Magnum Bonum . . 21153 103,2 Sutton
11 Prof. Woltman . . . 21024 102,6 Cimbal
12 Silezia... 20960 102,3 Cimbal 13 Imperator... 20b96 102,0 Richter
14 Związek Rolników . 19742 96,5 Paulsen
15 Wid... 19678 96,0 Dołkowski
16 Prof. Delbrück . . . 19614 95,7 —
17 Gawronek... 19614 95,7 Dołkowski 18 Lucja... 19550 95,4 Dołkowski
19 Scholeys Maincrop. . 19550 95,4 —
20 Ferdynand Heine . . 19486 95,1 Richter
21 Niebieskie olbrzymy. 19486 95,1 Paulsen
22 Leo... 19230 93,9 Pflug
23 Dr. v. Lucius. . . . 18973 92,6 Richter
24 Stambułów .... 17948 87,5 Paulsen
25 De Vet... 17755 86,7 Paulsen 26 Viola... 17050 83,2 Paulsen
27 Vorcester... 16601 81,5 —
28 Gracja... 15448 75,5 Dołkowski 29 Brawo... 15448 75,5 Veen huizen 30 Bawarja... 14037 68,5 Richter
Widocznem jest z tablicy plonów, że na pierwsze mejsce w roku bieżącym wysunęły się odmiany Richtera, Dołkowskiego, Cimbala i Angellego. Różnice pomiędzy krańcowemi odmianami sięgają 40 korcy.
81
Co się tyczy % skrobi i plonu skrobi z hektara to są one przedstawione na niżej umieszczonej tablicy 33.
Zestawienie podług plonu skrobi.
Tablica
s?
NAZWA ODMIANY % skrobi Plon skrobiZ hektara
kilogramówZ morgi 300 pr. cetnarów
1 Rezydent... 23,7 5195 71,00 2 Piast ... 23,3 4928 67,37 3 Klejnot Agnellego... 22,2 4844 66,22 4 Prof. Maercker... 21,1 4677 63,94 5 Hero... 21,1 4594 62,79 6 Agraria... 21,6 4569 62.46 7 Książe Hatzfeld... 21,1 4517 61,75 8 Związek Rolników... 22,7 4480 61,11 9 Prof. Woltman... 21,1 4433 60,60 10 Imperatory... 20,5 4282 58,54 11 Silezia... 20,0 4192 57,31 12 Industria... 19,4 4190 57,28 13 Wid... 21,1 4160 56,87 14 Prof. Delbrück... 20,1 4118 56,30 15 Ferdynand Heine... 21,1 4110 56,19 16 Prof. Orth... 18,4 4080 55,78 17 Magnum Bonum... 19,2 4060 55,50 18 Leo... 21,1 4057 55,46 19 Dr. v. Lucius... 21,1 4003 54,72 20 Gawroaek... 19,4 3804 51,99 21 Lucja... 19,4 3792 51,84
22 Scholeys Maincrop .... 19,2 3743 51,17
23 Viola... 20,7 3529 48,24 24 Brawo ... ... 22,7 3504 47,90
25 Niebieskie Olbrzymy.... 17,1 3332 45,55
26 De Vet... 18,4 3266 44,65 27 Stambułów... 17,9 3211 43,89 28 Vorcester... 19,0 3154 43,12 29 Gracja... 20,1 3103 42,42 30 Bawarja... 18,4 2581 35,28
Tak co do % skrobi jak i plonu pierwsze dwa miej sca zajmuje hodowla Dolkowskiego, następnie idą ziem niaki Angellego a później Cimbala.
Borowina 6
82
Woltmany i Silesia, rozpowszechnione w naszej oko
licy, tak co do plonów kłębów z hektara jak i % i plonu skrobi schodzą na dalsze plany w roku 1911.
Różnice pomiędzy poszczególnemi krańcowemi od
mianami wykazują w tablicy powyższej dwa razy większe Tablica 34.
d
2 NAZWA ODMIANY
Przynależność do grupy według
Plonu
kłębów % skrobi Plonu skrobi
1 Maercker... I 11 I 2 Orth... I III II 3 Rezydent ... I I I 4 Klejnot... I I I 5 Hero... I II 1 6 Industria... I II II 7 Książe Hatzfeld... I II I 8 Piast ... I I I 9 Agraria... I II I
10 Magnum Bonum ... I II II
11 Woltmany Cimbal ... II II I
12 Silezia... II II II 13 Imperatory... II II II
14 Związek Rolników... II I I
15 Wid... II II II 16 Delbrück... II II II
17 Gawronek ... II II II
18 Lucja... II II II
19 Scholeys Maincrop .... II II II
20 Ferdynand Heine... II II II
21 Niebieskie Olbrzymy.... II III III
22 Leo... II II II 23 Dr. v. Lucius... II II II 24 Stambułów... III III III 25 De Vet... III III III 26 Viola... III II III 27 Vorcester... III II III 28 Gracja... III II III 29 Brawo... III I III 30 Bawarja... III III III
83
plony, Rezydent dal dwa razy więcej skrobi z hektara od Bawarji.
Na tablicy 34 umieszczone jest grupowe zestawienie odmian za rok 1911. Do pierwszej grupy pod każdym względem weszły: Rezydent i Piast. Dalej Maercker, Wid, Gawronek, Woltmany, S lezia, Leo, Brawo, Klejnot, Orth.
Plony ziemniaków wczesnych r. 1911 umieszczone są na tablicy 35.
lablica 35.
NAZWA ODMIANY
Zbiór kłębów
%krobi Zbiór skrobi Z hek
tara kg
Z morga korcy 280 f.
Z hek
tara kg
Z morga cetn.
Korona Cesarska... 20704 101,0 17,9 3706 50,66 Owalne wczesne Rychtera . 20383 99,5 17,3 3526 48,20 Saucisse Rouge... 19486 95,1 17,1 3332 45 55 Belle de Varsovie... 16281 79,4 15,8 2572 35,16 Quarantaine de la Hulle
d’Hol-lande... 15384 75,1 15,8 2430 33,22 Juli... 14871 72,9 14,9 2215 30,28 Avenir... 13204 64,4 19,0 2508 34,28
Jak na wczesne plon pierwszych trzech odmian jest pokaźny.