ZaáoĪenia i zadania Programu

Podstawowe przedsiĊwziĊcia zabezpieczające realizacjĊ zadaĔ w sferze socjalno-bytowej rozwoju obszarów wiejskich to:

1. Wzrost dochodów ludnoĞci wiejskiej poprzez:

x zwiĊkszenie poziomu Ğredniego miesiĊcznego wynagrodzenia pracujących w rolnictwie do poziomu w pozostaáych gaáĊziach gospodarki narodowej.

W przeliczeniu na dolary USA, wynagrodzenie to ma wzrosnąü ze 135 dola-rów w 2005 r. do 320-360 doladola-rów w 2010 r. Ma to byü osiągniĊte na bazie adekwatnego wzrostu wydajnoĞci pracy. Wzrostowi wydajnoĞci pracy ma sáuĪyü przede wszystkim powiązanie wysokoĞci opáaty za pracĊ z koĔcowym jej rezultatem (w tym dla kadry kierowniczej poprzez premie z zysku i zwiĊkszenie udziaáów w kierowanych przez nich spóákach) oraz poprawa warunków pracy,

x zwiĊkszenie dochodów ludnoĞci z gospodarstw przydomowych poprzez zwiĊkszenie pomocy paĔstwa w rozwoju produkcji w tych gospodarstwach, x zwiĊkszenie socjalnej pomocy paĔstwa wiejskim rodzinom wychowującym

dzieci oraz bĊdącym w trudnej sytuacji materialnej.

2. Stworzenie warunków do rozwoju róĪnego rodzaju typów miejscowoĞci wiej-skich. Przeksztaácenie wiĊkszych wsi i centralnych osiedli przedsiĊbiorstw rol-nych w agromiasteczka (miejscowoĞci wiejskie w peáni wyposaĪone w infra-strukturĊ socjalno-bytową, kulturalną oraz techniczną). Zakáada siĊ, Īe w latach 2005-2010 stworzona bĊdzie sieü 1481 agromiasteczek.

3. PoprawĊ warunków mieszkaniowych na wsi, w szczególnoĞci poprzez zwiĊk-szenie skali budowy nowych mieszkaĔ i modernizacjĊ istniejącej bazy mieszka-niowej. Struktura budowanych mieszkaĔ ma byü zróĪnicowana (wolno stojące domy z dziaákami – nie mniej niĪ 50%, domy szeregowe oraz domy wieloro-dzinne). Poziom komfortu tych mieszkaĔ ma byü zbliĪony do mieszkaĔ budo-wanych w miastach. W latach 2005-2010 ma byü wybudobudo-wanych w sumie nie mniej niĪ 50 tys. mieszkaĔ o Ğredniej powierzchni 70 metrów kwadratowych.

W sferze produkcyjnej w Programie zaáoĪono zwiĊkszenie produkcji rol-nej o 45%, przy Ğredniorocznym wzroĞcie w caáym rolnictwie o 7-8%. Wedáug tych zaáoĪeĔ tempo wzrostu produkcji zwierzĊcej powinno byü zdecydowanie wiĊksze niĪ produkcji roĞlinnej.

Tabela 3.8 Zakáadany w Programie wzrost produkcji rolnej

Lata / tys. ton Wyszczególnienie

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2010/

2005

ZboĪe 6700 6900 7210 7530 7970 8400 125

Rzepak 130 135 143 155 165 175 135

Buraki cukrowe 3170 3290 3570 3710 3760 3810 103

Ziemniaki 8600 8650 8700 8750 8850 9000 105

Len - wáókno 60 60 60 60 60 60 100

Warzywa 1850 1850 1850 1850 1850 1850 100

Mleko 5150 5275 6220 6300 6350 6500 126

MiĊso* 950 1010 1130 1200 1250 1440 152

a - zaáoĪono w Programie; b – faktycznie uzyskano * zwierzĊta gospodarskie i drób w wadze Īywej;

ħródáo: [22, 24].

Wynika to z faktu, Īe w latach gáĊbokiego kryzysu zaáamanie siĊ produk-cji zwierzĊcej byáo znacznie wiĊksze niĪ produkproduk-cji roĞlinnej, a w latach wycho-dzenia z kryzysu wzrost produkcji zwierzĊcej byá niĪszy niĪ roĞlinnej. W rezul-tacie w 2004 r. poziom produkcji roĞlinnej stanowiá 118% poziomu z 1990 r., podczas gdy poziom produkcji zwierzĊcej odpowiednio tylko 63%.

Biorąc pod uwagĊ zapotrzebowanie na poszczególne produkty oraz po-ziom i dynamikĊ ich produkcji, najwyĪszy wzrost produkcji w latach 2005-2010 zaáoĪono dla rzepaku (35% przyjmując za 100 zaáoĪony poziom produkcji w 2005 r.) i zbóĪ (odpowiednio 25%), natomiast niewielki wzrost dla ziemnia-ków (5%) i buraziemnia-ków cukrowych (3%) i utrzymanie na niezmienionym poziomie produkcji warzyw oraz lnu (tab. 3.8).

Wzrost produkcji roĞlinnej ma byü osiągniĊty przede wszystkim poprzez:

x dziaáania na rzecz poprawy ĪyznoĞci gruntów rolnych (zwiĊkszenie nawoĪe-nia organicznego, w tym w postaci torfu oraz wapnowanawoĪe-nia gleb, a takĪe roz-szerzenie upraw poplonów i Ğródplonów, zwiĊkszenie w strukturze upraw

ro-Ğlin motylkowych itp.) oraz wzrost nawoĪenia mineralnego do okoáo 240 NPK/ha UR w 2010 r.;

x poprawĊ agrotechniki, przejĞcie na bardziej nowoczesne technologie uprawy roĞlin. W związku z tym w latach 2005-2010 planuje siĊ dostarczenie rolnic-twu 73,9 tys. traktorów, w tym 6,4 tys. duĪej mocy, 14,5 tys. kombajnów zboĪowych, 4 tys. zestawów czyszcząco–suszących, 6,5 tys. silosokombaj-nów, w tym 750 wysoko wydajnych. Przy tym wskazano takĪe na potrzebĊ importu nowoczesnych maszyn rolniczych koniecznych dla wprowadzenia nowoczesnych technik i technologii produkcji rolnej. ZaáoĪono takĪe zdecy-dowaną poprawĊ w zakresie obsáugi serwisowej maszyn i urządzeĔ rolni-czych.

Szybki wzrost produkcji zwierzĊcej oraz poprawĊ jej efektywnoĞci i kon-kurencyjnoĞci zakáada siĊ przede wszystkim poprzez skoncentrowanie jej w przedsiĊbiorstwach rolnych (na duĪych fermach) oraz szeroką rekonstrukcjĊ i modernizacjĊ tych ferm. W produkcji mleka zakáada siĊ unowoczeĞnienie tech-niczne i technologiczne 1373 ferm mlecznych. Ma to doprowadziü do tego, Īe w 2010 r. 90% mleka towarowego bĊdzie produkowane na fermach dziaáających w systemie komputerowej zootechnicznej i weterynaryjnej identyfikacji. W pro-dukcji miĊsa przewiduje siĊ rekonstrukcjĊ 101 kompleksowych ferm specjalizu-jących siĊ w opasie bydáa, 107 ferm trzody chlewnej i 51 ferm drobiowych. Ma to doprowadziü do tego, Īe w 2010 r. w produkcji fermowej bĊdzie produkowa-ne okoáo 320 tys. ton wieprzowiny (85-90% ogólprodukowa-nej produkcji towarowej), 150 tys. ton woáowiny (odpowiednio 25-30%) oraz 200 tys. ton drobiu (prawie 100%).

Poza wyĪej wskazanymi dziaáaniami na rzecz wzrostu produkcji rolnej w Programie zaáoĪono takĪe doskonalenie organizacyjno-ekonomicznej struktu-ry gospodarki ĪywnoĞciowej oraz zacieĞnienie wspóápracy z praktyką jednostek zajmujących siĊ nauką i ksztaáceniem kadr.

W sferze doskonalenia organizacyjno-ekonomicznej struktury gospodarki ĪywnoĞciowej przewiduje siĊ dziaáania na rzecz:

x optymalizacji liczby i struktury wáasnoĞciowej oraz prawno-organizacyjnej przedsiĊbiorstw rolnych oraz przedsiĊbiorstw przetwarzających surowce rol-ne, przy zaáoĪeniu zachowania wáasnoĞci paĔstwowej w jednostkach zajmu-jących siĊ postĊpem naukowo-technicznym,

x poprawy gospodarowania i efektywnoĞci przedsiĊbiorstw rolnych, przede wszystkim poprzez wdroĪenie wewnĊtrznego rozrachunku i mechanizmów rynkowych oraz realizacjĊ dáugookresowych biznesplanów,

x zakoĔczenia reorganizacji przedsiĊbiorstw przynoszących stale straty po-przez ich integracją z przedsiĊbiorstwami – inwestorami lub popo-przez sprze-daĪ ich majątku,

x optymalizacji paĔstwowego kierowania (zarządzania) podstawowymi jed-nostkami odpowiedzialnymi za wdraĪanie postĊpu naukowo-technicznego do gospodarkiĪywnoĞciowej,

x zabezpieczenia ukierunkowanej (celowej) pomocy paĔstwa na kompleksowy rozwój tzw. bazowych przedsiĊbiorstw (ich liczbĊ okreĞlono na 60), które mają osiągaü produkcyjno-ekonomiczne wyniki na poziomie osiąganym przez najlepszy kombinat rolno-przemysáowy Biaáorusi – APK „Snow”, x zabezpieczenia dalszego rozwoju kooperacji i integracji w gospodarce

Īyw-noĞciowej, poprzez tworzenie wielogaáĊziowych i wąsko wyspecjalizowa-nych kooperacyjno-integracyjwyspecjalizowa-nych struktur, w centrum których powinny znajdowaü siĊ integrujące przedsiĊbiorstwa, którymi mogą byü przedsiĊbior-stwa przetwórcze, duĪe fermy, duĪe przedsiĊbiorprzedsiĊbior-stwa produkcji pasz, duĪe przedsiĊbiorstwa handlowe, a takĪe instytucje finansowe.