Laboratorium voop
Ghemische
Technologie
-<
.B.e.r.e..i.diD8-.. y.an ..
t.Q.a.r~.;.~.\lur
... (.5
.
~.
_.
E;.o·5·).
~,.J.N.H. Botrnan
11. Ir. IUeizen.
b
1. "
TNHOUD
.
I
.
J,liCffNI§.CHE ~) ,\HE~'V A TTING •••••••••••••••••••••••••••••• 2." ZI. j[~j[l)~ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •• •••• ••
4
.
~:..
111.
mE
.
PROCES .PRO})UCTIEH<?EVl~ELHETD EN FA,BRIEK5,LIGGTN9,..6
.
IV • HF-SClmTJVTNG PROCl!:S ••••••.
.
.
.
. . .
.
. .
.
.
.
.
.
. .
.
.
. . .
.
.
. .
. .
8.v
.
HASSA- t;1\ W,ARHT'EBAI ANS ••••••••••.
. .
.
.
. . .
.
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
10 .VI. FYSISCHE-
FiN
CHEMISCHE AST'F,CTEN. . . .. . .48
.
VII. B~REKENING ATfARATtrUR. . . ... . . ~1.
VllI.ENKELE TECHNTSCHE ASPECTEN • b ••
.
.
.
. .
.
. .
. .
. .
.
.
.
.
.
. .
.
. . . .
IX. CQNC;U;SU..fi •••••••••••••• . •.•••••• • •• • ••••••••••••••••x
.
LlTEJtA.m.JB; • • •••• • • •• • ••••• • •• •• ••••••• • ••••••••••58
.
XI. APPENDIX. ,-,.
".,
. .-I.
Fos'f'orzuur wordt «eproduceerd volp,-ens het hemi.hydraat-proces VAn 1"isCJns F-erti11zeTs Ltd.
Dit pro:é~'s ó>ndtU"8ch-e:tdt zich in zoverre van het gipsproc •• ,dat I
l
Jr
1. IIe"t verkregen Z"Wlr 50 gew. ~ P 2°5 beva t in pla:a te van JO gew. ~(i
',
2.caso4
·
iH2~
wordt afgefiltreerd in plaats van~ps
.
Bij dit proeea .Grdt r08fa~~rts in de e.r~te twee reactoren ORt
-\, 8leten met recyclezuur,waar'bij in hoof"deaak ca(H2
PO,.)z
.
H
20 en \!~aso4.~O en~e"a~.
:IA à derde ~ac~ol" wol"d't l11-et behulp van zwav.lcutlr(96~) het reete
-Nnde
mon:o..cal~i1Ullr.o8f'aatin
he1hihydraat or.1-p,ezet.Er kOitt dant'osfor-tetc.
De teJBper.atunr in de reactoren is lOOoC.
De· reactoren moeten ges:.loten worden ui tgevoerd in verband met he-t ontwijken van f1uo-rwate,ratof'.
k
~
--t
De· brij wo.rtlt vCl"r'V'elgens in de f'i 1 tervoedingst.mc opgeepli t-ttt in twee gedee-l. teft • een -deel wordt naar het fi.l ter g.e.leid. terwi j 1 het an-d--ere. deel word-t gere-clrcul-eerd.
He~ sterkzuur riltraat.aCkom8ti~ van het ~ilter,he~a~ oan 50 ~.~ I
P20,S. De koek wc>nl't gewassen met water.
Het verkregen wa.zuur wordt, tezatnen met een dee'l van het stel"kz-uur filtraat,aan het l"seyclezuur.at'komstir, van de 1"-11tervoedlngstank,
to.~~egd. Dit zuu~engsel wordt weer naar de eerste reactor ge-P&lDpt.
Voor een productie van 600 ton P20S per dag is dan nodig :
A e ~!!! s ln~ .~) S~....,,\dQ.... ~ e>G-~ Verbinding Samenetel1in,- }1assastroom ~1aseas trooa
(in gew.%) (in kg/aec. ) (in ton/da.g. )
C 3( P04)2
7'-
t99
15,9744 1380,2 CaF 2 8, 511,R624
160,9 CaCO :') 9,82 2,1492 185,7 81°2 4,00 O,R756 75,7(-Fe .Al) ~o, 2,00 0,4377 50,7
H20 2,68
O,"R6S
:n
,~TOTAAL 105,00
?l,R85R
lF.t91,OB. Waewa'te.r ~-JII1'-_ _ _ _ _ s
I-IaO 13,6055 k«/sec ~
11
7
5,5
ton/daee-,
,
.
,
.
I\
c
•
Z wave lzuur (96ti, )
:
...
_----_
...-
...VerhincUng Samenstelling Massastroom Massastroom (in gew.c..:,) (in kg/sec) (j.n ton/dag) H
2S0
4
96,00
19.7747
1708,5
H
20 4,00
O,R237
71,2
TOTAAL 100,00 20,5984
1779.7
Bij een productie van 600 ton P205 per dag wordt verkregen D. ProductZ'llur:
Verbinding Samenstelling j<~assastroom (in gew.'1t.) (in kg/sec) H
J
I'04 69,01 9, e-.81n
H2S0 42.97
0,4119 H 2SiF6
0,81 0,1128 H 20 27.21J.7795
TOTAAL 100,00IJ.R889
E. De natte koek van de wassectie :
---~---~---Verbinding caS04··!H 20 CaHV0
4
e2H20 SiO Z (1".,Al)203 'fOTAAL HJP04 H 2S04
H2~U.F 6 H 20 TOTAAL Samenstelling (in gewe~q93,J8
2.-45
2.7J1.44
100,00
1,842,96
0,0395.17
100,00 ~fassastroom (in kg/sec)2R,3G79
0,7428
0
,8
279
0,4377
10,'17()1 0,1119 0,1800 0,00185
,
7~H6;;,075J
Maseastroom (in ton/da.go)R2R,1 x
J5,G
9,7 ~;>6.6 1200,0 Massastroom Fase (in ton/dag)2451,0
S
64,2
S oe~ 71,5 S37,8
s
;>624,5
9,7
15,6
0., ?499,5
525
,
0
s
L J., L L LF. T>e gassen,cUe ontwi.jken uit de reactoren:
~-~----~---~---~---Verbin<iing Samenstelling Nassastroom ~laS8astroom (" 1n gew. ", " ) ( i.n 1{fJ:/ sec) \in ton/dag) Jl 20 (;R,60 '1, Cll, 3<) 140,8 CO 2 16,45 O,9~')() ~~
1,7
HF ltt ,95
0,8596
7ll,2 TOTAAl, 100,00)
,
7491
496
.7
5.
.
828,1 ton l' JPOt.
S82B,1
x (lh2 :19
(,
)
= 600 ton P205 ~. ïII. INLEIDING.
a. ~!~~~~~!!~~!~~~ee!~:
Het productzuur (SO ge,~.'':) P20S) wordt in de praktijk verder
ingedampt tot 70-7S gew.';;: P20S. Deze zuurconcentratie heef't een aantal voordelen boven andere zuursterkten:
1. 1-1:1nder transpo%'t +cps 1agkos ten.
2. Het zuur is b~j deze sterkte minder corros~ef dan bij ru~dere
s~erktes. (Ho.
t.4)
J.
Ui tgaande van di t zuur verkri jgt men een hoog'\'l8.ardiger kunstmest.Ale nadeel kan '"orden genoemd de hogere viscosi tei t.
Di~ zuur bestaat voornamelijk uit pyrofosforzuur (H4P207),en verder uit tripolyfos1"orzuur (H~t 3°10) en trimetaf'osf'orzuur
(H,P 3{)9).
b. Toepassingen.
--_._---Voor de toepassingen van f'osf'orzuur wordt verwezen naar de appendix
(blz.
A
).De
voornaamste toepassingis
als grondstof'1. "~~~f!.E~~!~"
Fos·:faaterts wordt met koolstof' bij een temperatuur van ca. lS00 oe gereduceerd tot 1"os:for,vo1gens de reactie:
ca
3(P04)2 + 3 Si02. + 5C !,; ~:3 casiO, + 2 P + S CO
Het f'osf'or ,,,ordt met overmaat lucht geoxide~d tot P20S.noor het P20S in water op te lossen,verkrijgt
suivere vorm.(lit.,)
men :fosforzuur in zeer
A. Ont.luiten van erts met zwave~zuurl ~
..
~..
~..
~..
~..
~..
-
..
~..
-
..
~..
~..
-Al naar gelang het p20S-«ehalte en de temperatuur in de reactoren
A
.I.
/~
Wordt momenteel het meeate toegepast (Uorr.Prayon.Nordengren)
De tempera~r ~ de roactoren is 65-7S0C. Het productzuur
be-t ca. '2 gew.~ P20S. De verkregen gips~stAllen zijn
gemak-kelijk filtreerbaar. De recycleverhouding ie meest 1 20:1. Praeescontrole door meer of minder luchtkoeling (Dorr),of door
te.para tuurregel1.ng van he t recyclezuur (Prayon) • (11. t . 1.. 2')
A.2. ~!_~~~~!!~!:_~!~l~~!~E~~!!.
V&rmLng van caso4.t~0 bij 90°C en omkristal11seren bij 60°C.
De totàle zuurconcentratie (H2S04 + P 2°5) moet kleiner zijn
dan
35
gew.~,BJI1ders worden de gi.pskr1.stallen te kle:1n.Rende-ment
98
"
.
Het productzuur bevat ca.30
gew.::~ P20.5. (Ni~sanChem. Ind
.
) (lit
.
6)
A.) . ~!!_~~~~!:~l~~!!!e~~~!!.
Bij 80_100oC ontstaat hemihydraat,dat bij lOO_llOoe wordt omge-zet in anhydriet. Productzuur:50-54 ge' ...
<
P20S• Rendement 81<.
Niet bekend is of dit proces technisch wordt toegepast. (lit.7)
A
.
4
.
!!!!_~!I!!~r~~~~!t!~~~!:!.o
Vo:nn:1ng van hendhydraat b1.j 80-110 C. Het is mogelijk zuur te
maken met
40-'5
gew
.
<%
P2ü5
.
Het rendement neemt wel af' bijho-gere zuursterkten:resp. 98-92 .;.,:. De kristallen zijn uitstekend
~iltreerbaar. Het proces is in ontwikkeling bij Albatros,Fisons en F~renade. (lit.8,9.l0 enll)
A •
5
.
!!!~_~~!:!!!E~!-~!!•
. . 0
Vo.nniag van anhydriet b i j 135
c.
Overdruk is noodzakelijk inverband met de hoge dampspanning van het znurmengsel. Verder is de reacti.~te te gering,zodat b.v. voorverhitten van het
zwavelzuur nodig is. Corrosieproblemen en een moeilijke regeling van het proces maken het alleen nog historisch interessant.
(l1.t.10 en 11. )
B. Ont81ui~
-
..
:Y\Il.ft -erts met zoutzuur.~
..
-
..
-
..
-
..
~.
.
-
.
.
~..
-
.
.
-
..
-
.
.
Fos~aatert8 wordt ontsloten met HCI. Er ontstaat voornamelijk CaCl
organisehe vloeistof (butyl- en/of isoamylalkohol) vindt er een
scheiding plaats tussen e.en organisehe :fase met HCl, I1,P0
4
en eenwateri.ge ~ase met o.a. Oa01
2• Door destillatie wint men de org.
vloeistof terug. He~ fosfo~uar wordt in
een~tipl.-.ffeetver-damper ingedampt tot 80-95 gew.% H
3
P04
.(IJM.I.) (lit.12 en 13) ./~IN. TX:r • TYPE PROCES, PRODUCTIEHOEVEEUIEID EN FABRIEKSLIGGING •
frHX- ')
1Ift"'-Fosforzuur vindt zijn voornaamste toepassing in de kunstmest-
~
.
indust~e. ( In 1965 werd 75~ van de totale P205-produetie in de V.S. gebruikt in de kunstmestindustrie.)
Het is dan evident dat de afzetmogelijkheden van fosforzuur sterk
afilankelijk zijn van het toekomstperspectief van kunstmest:
De wereldproductie van kunBtmest8tof~en stijgt zeer snele men
ver-wacht in
1975
een verdubbeling van de productie in1965.
Gesohat wordt dan ook dat de fosforzuurproductie in 1970 het
twee-voudige zal zijn van de productie in 1965.(nat proces)
Deze verwachte toename vereist een practisch evenredige vergroting
v~n de zwavelzuurproductie.
In de V.S. wordt ca. 80% van de totale z, ... avelzuurproductie gemaakt
uitgaande van zwavel. De vraag naar zwavel st~jgt echter veel
sneller dan de product1e,met als gevolg een sterke toe name van de
prijs:l~64 $
19/ton
;1967 8
40-60/ton.De verwaeht~ng is dat de zwavelprijs zich zal stabiliseren op een
niveau,vaarb~j alternatieve methoden om zwavelzuur te produceren
commercieel aantrekkelijk worden
(b.V.
uit pyriet encalclumaul-fateA).Momenteel is dit in vele landen buiten de V.S. reeds het /.v.Q../C..
w .
geval. Dit ie natuurlijk afllankelijk van/andere toepas1!Jingen van.
pyriet en ealotumaulfaten.
Dez'e oatwikkeling in het zwavelzuurproces heeft een ~etal
gev~1geJl gehadJ
I. De ontwikkeling van het HCI-proces door I.M.I.
II.Een hernieuwde belangstelling voor het droge proces. ",' tU ~ Pvc.
Het HCL-procee heef"t het voordeel van een goedkope grond8tOf'(HCI)(~. ,maar eist tevens dat er een chem:1.sche industrie is,die
Hel
alsa.fValprodUct levert. D1.t zal zonder t'Wij:f'e1 remlilend werken op de
ontwikkeling van dit proces,speciaal in ontwikkelingslanden.
,
De hoge investering noodzakelijk voor het droge proces heeft de ontwikkeling ervan nadelig beinvloed (ruim het tweevoudige van die van b.v. het gipsproces). De jaarlijkse kosten zijn practiseh gelijk. De hogere l~ostprijs van het :fos:forzuur bij het droge pro-ces wordt dan veroorzaakt door het verschil 'in de post "return on investment". Dit kostprijsverschil hee:ft grote invloed op de toe-pas singen van de zuren: 5
kunstmestindustrie andere doeleinden
natte proces: drctge proces: Toepassing van
9'%
7~
19%
to...r~lHl-
~sr-1'
I[4
81%fosforzuur in b.v. de pharmaceutische industrie, die producten 1evert.die relatief duur zijn ,ondervinden dus
minder dOOrl'lerking Vë,L1 de hogere prijs van droo(Wroces-f'osforzuur. De concurrentiepositie van het. droge proces zal in de toekomst verbeteren:door het goedkoper worden van kernenergie.
door het bouwen van C'rotere :fornuizen. men eist steeds zuiverdere zuren.
er is waarsohijnlijk een grote markt voor :fosfor. (zie Appendix blz. B)
het droge proces is :flexibel t.a.v. de kwaliteit van
het. erts.
Het is d~ ook te ver\\'achten dat het natte proces opgang zal maken in de ontwikkelingslanden,het droge proces in de '"elvarende landen. Vergelijking tussen het gipsproces en het hemihydraatproces:
Het hemihydraatproces heeft een aantal voordelen boven het gipsproce's, 1. Hinder indantpkosten (SO i.p.v. JO gew .• ~, P20S)
2. Grotere
fi~tratiesnelheid
(spec. opp. oa.600 i.p.v. oa.1860 om2/gr)
3.
Mînder H2S0
4
-verbruik.4.
Flexibeler procesl zonder plantwijzieing kan men iedere concen-tratie tuseen40-50
gew.~ P20~ pr0duceren.5.
Men kan volstaan met een grov~r ' erts{grotere reaotiesnelheid)liet is uit 'bovenstaande duideli jÄ dat het hemihydraatproces de voor-keur verdient boven het F,ipsproces.
We komen dan tot de c*nclusie dat, het hemihydraatprooes op dit moment oommercieel het attractief'st i8.
Een v~j~tal jaren geleden was een fahriek van 200 ton per dag economisch verantwoord,tegenwoordig geldt dat voor een t'abriek van 1200 ton zuur per dag. In Marokko wordt een fabriek gebouwd van 5000 ton per dag. Ook hier dus een tend.ns naar steeds
gro-tere productie-eenheden.
Het fabrieksvoorentwerp verondersteld een productie van 600 ton per dag P20,. (ot' 1200 ton zuur per et!naal)
ne
grootte van de:fabriek eist dat deze in de buurt ligt van een redelijk grote haven,met het oog op de enorme t~ vervoerenhoeveelheden. men
Luchtverontreiniging is geen primaire factor,wanneer de a:fgassen e:f:ficientweet te scrubben. Attractie:f is het echter niet de :fa-briek in dichtbevolkte gebieden te plaatsen, b.v. in verband met recrea~i ,grondprijzen etc.
Verder kan men de fabriek het bes·te in de buurt van het a:fzet-gebied situeren (transportkosten).
IV • BESCmtIJVING rnOCES.
Fosf'aR.terts ~orrlt ()nt~lotf>n met rp.cycle7-unr in
na
eerste twee re~ctoren·~ Het rf>cyclezullr hevAt 2:'1.(,1 r:f>~~o(:' VAste stof,terwljl de vloe-istoffase 66,94 gewo'':' H,po4 ( ~ 1:~,5 {~ew.'< P20,) en 2,RI gew.% H2S0
4
bevat. ca,(po4
)2 • CRW? en Caco, worden door het in hetre-cyclezuur aanwp-zie-:-e f'o:·;,-{"·1'zuur in Ca(1l2POq}2oH20·omgezet. Een deel van het monocalciumlos.fRAt wordt door h:~t in het recyclezuur aan-wezip:e z,,,s.velzuur o/!;/ eZf>t in calcinInsulf'aathemihydraat. terwi j l een klein gedeelte van he t hemilly~lrn" t Of' .hl;\Ar heurt verderf ~eap,~rt
.!-.J.)
71 G..~04~~t;;IA."--I" ct...CALC./~~I~/...,,,,a,{.i;.-{>-f,v--d~~hC;J /kP;0.4di--IUya-.·/f'l
r
.
11 met .fosforzuur tot ~t (:; Cp,.rJ üho2JI20). BiJ de TRactie van . CaF 2 en fosforzuur ontstaat er îluor-watf"rsto:f ,dat voor
90%
ont-wijkt,het resterende eedeel te r~at'.'eert met 510., tot fluo rokieze1-r
zuur (
=
H2SiF6). Het koolstof'r1:fox:!rlc,.-'at ontstRRt bij de re:'tctie van ca1cittnlcar'bon::'l.Rt Illet f'osforzunr,ontl·djkt i.n ztjn gelleel. '-,:ar
m-teaf'vo~r {'"PBch; Ad t (100r 11101, t in <lP reactoren te Ie :tden, 1\Iaarbi j de warmteaf'voer dan rln;:lt s vindt door hp.t verdRm'~(>n v~n "'Rter.
.1
X : de eerste t'-lee reactoren h'or\ipï~ -"v'oor t;lpn ftde eers te reActor
'---.---...---
In de derde react'or1l wordt er 961;.ig zwavelzuur toegevoegd, tèngè~olge hiervan wordt het resterendE' monocalciwnf'osf'aat in hem1hydraat omge zet. Ook hier moet warmt-e afgevoerd worden,dit gebeurd op deze~f'de wijze als in de eerete reactor ftalDeltjk door lucht door te lE:>iden, waarbij een bepaalde hoeveelheid water verdampt. Boven de vloeistof'
in de reactoren wordt een lichte onderdruk in steno gehouden om te voorkomen dat HF in d~ f'ahriek komt. ne gassen \Vorden in een acrubber (:Totendeels van HF en CO;, ontds8.Il,en worden door een ventilator in de schoorsteen r--eleid.
liet produ~tzuur van de tw&ede reaotor wordt in de fil tervoedingstank opgesplitst :in twee gedeelte.n , een gedeelte wordt naar de :filters .ge
-leid, het andere (overgrote) deel wordt gerecirculeerd.
De groo·tte van de reactoren en de filtervoedingstank is
164
,
3
vloeistof' in de r€'actoren wordt ~roerd met lH!hulp van een turbine-roerder met zes vlakke bladen en een diameter van 1,65 m. De reactoren zijn ui tgevoerd met vier kee.rschotten met een breedte van 0, t) m.
Schuim wo·r.dt gebroken door twee mechanische schuimbrekf?rs. Lucht wordt meestal via de holle roerderas ingevoerd.
Het filter is het Frayonfi1ter,drie wassectieSschijnen voldoende te ' zijn,mede in verband met het kJ eine specif'ieke oppervlak van }Iemihy-draat. Een roterende af'sluiter zorgt ervoor,dat achtereenvol~ens vacuftrn wordt gezogen en perslucht wordt p:eleverd. Het vacuftm ligt in' de {:rootte orde van 50 cm Ug.
Het in eerste instantie verkregen filtraat (voortaan sterkzuur filtraat eenoemd )wordt voor ca. vi jfzesde gerecirc\11e~rd, aenzesde wordt -dus maar als productzuur afgevoer.d. De fi1tere:fficiency l i e t dan ook vrij laag:
14<jb van de toegevoerde vloeis·tof' i.s ui teindelijk maar produétzullr. De koek van de filters6ctie wordt gewassen met water. Het Wgezuur wordt gemengd met het te recirculeren sterkzuur filtraat en in een warmtewisselaar met behulp VRn verzadigde stoom van
15.5"'C
.
opgewarmd van 60oC. tat 100oC.OP
'
de noodzaak van een warmtewisselaar zal in een later stadium nop, liet een en ander worden op~emerkt.Het productzuur bevat dan 50 gew.ct. P20S. liet rendement op P205 -basis
'
8
is 95%
.
De recycleverhoudin~ (aantal kg/sec. recyclezuur op aantal kg/sec. erts·)is!
17.. V. MASSA-EN WARNTEBAL.'\...~S.
In de literatuur is nergens expliciet een cenvers1e vaD
~n der optredende reacties gegeven.
Met b.hu~p van on4erstaande voorbeeld uit l i t . 8 en een - ons
inziens - al.lezins rede.iijk aantal aannames, is het echter
mogelijk de noedzakelijke gegevens te verkrijgen. Voorbeeld:
'De reactie werd uitgevoerd in twee vaten, waarbij het .erst.
vat tweemaal het volume van het tweede vat. Aan het eerste
vat werd
17
dln/h
Cosf~atgest.ente uit Marokko in deeltjes-vorm lP205' JJ,4~; CaO, 51,~~, ca. 2~ door een zeef met
-.azen van 0,15 nun.) toegevoegd en 2/4
d1.n/h
fos:forzuur waf\r-bij het :fosforzuur 2 gew.~ opgeloa~ 8u~faat bevatte en bestond
uit 22~ dln.vloeibare Case, toegevoegd als brij uit het
tweede vat en 50 dln van een mengsel van "sterk zUlt.e". en.
Hwaezuurn uit de :filters, die
44
gew.% P20S bevatten.) De hoeveelheid aan ::et eerste vat toepvoerde t'oe:forzuur,
\ was z:odan1e. dat Jcy"', van het calcium in hot ann het eerste
, vat toegevoerde fosfaatgesteente in net eerste
v~
als1
calCiUMsulfaat werd neerges~agen tengevolge van de reactie
'Van c8.l.ciwniol'len JIlet sul.faationen in net aan net eerste vat
I
I
toegevoerde fosforzuur. De t ....!ra
I tuur in d.eze reactoren1000
e
was , • I
! Aan de tweede reactor werd brij toegevoerd U1t de eerst.
\,
reaetor en lb d1n/h zwavelzuur (96%'s H2S0
4 )
waarbij men~~. &teer . . rkreeg, dan nodig was vo-or het omzettea van het
ann-ae
.~e
reactor tilegevoerde fosfaatgesteentein
calcium-sulfaa ••
Ee.J1 deel van het produl-ct uit het tweede va! werd naar het eergte vat teruggeleid en de rest naar de filters ge'Voerd.
Het naar de filters geleide produkt bevatte een snel
1'11-trerend hemihydraat met een speci:fiek oppervlak van 450 e.2
/gr
en 0,95 gww/gew.t{o onoplosbaar P20
5
en 0,18 gew/gew.%oplos-baar P
20S op droge basis. Het "sterkzuur" ~ filtraat, dat
ui t de f i 1 ters '-Ie rd verkt-.gen, bevatte 50 gew.1> P 205.
De filterkoek w~rd in drie trappen'gewassen en de
11·
Aannames:
1. Er treed~ geen preventieve adsorptie aan de filterkoek op van een der ionen aanwezig in de vloeistef~a8e.
2. All~4n in de reactoren treedt er een verandering in samenstelling en hoeveelheid van de vloeibare en vaste fase op
,. De
ertsconversie t.a.v. ca,(P04
)2,caF
2 en CaCo, is lOO~.4.
Afgefiltreerde vloeistoffen bevatten géen vaste stof meer. Deze aannames zullen in hoo~dstuk VI worden becommentarieerd.In
lit.9 werd gwvonden:Al8 het productzuur SO gew.~ P20S bevat, is ljet rendement op
P
20
5
-baeiS 95';t.We kunnen nu berekenen:
1. Het P205-ge~ in het recyclezuur
2. net percentage vaste stof' in het recyclezuur , . De conversie van CaS04.tH2o in Ce.HP0
4
.2H20
4.
De correctiefactor,nodig om de productie op 600 ton per dag te brengen.Gebruikte notaties:
a
=
recyelezuur naar de eerste reactor (dln/h)b
=
dat gedeelte van de productstroom uit de tweede reactor dat meteen wordt gerecirculeerd (dln!h)c
=
het gedeelte van de productstroom uit de tweede reactor dat naar het filter wordt geleid (dln/h)d IS het zuurmengeel,dat gevormd wordt uit het Iterkznur- en waszuurfiltraat, en dus samen met b a vormt. (dln/h) e = de productstroom na het f'ilter (dln/h)
1
=
subscript ter aanduiding van een vloeistoffase.s
=
ft 11"
"
"
vas te fase. ; ~!!!~!:!!!!~!~:/
Er wordt als erts toegevoegd(zie
V.b.):
17
X 0,334 ~In e (rendement 9~~) : 0,95 x 5,6780 Dus in filterkoek :: 5,6780
.2aJ2
4l O,2R39 dln!h"
"
In· het v.b. wordt gegeven dat de filterkoek 0,18 Rew.~ oplosbaar P2 05 en 0,95gew.%
onoplosbaar P205 bevat.8
0,18 :0:4
/
Oplosbaar P205 in filterkoek : 0,2 39 x 1.13 0,0 52 dIn h Onoplosbaar P205 in f'ilterkock O,28~9 -O,045;? ::0,2,87 !t
P2Ç1S
"
"
,_.-P 20 5-balans over de fil ter- en '~assectie:
c1(P20S} : d l (P20 S) + e1 (P20 S) + (oplosbaar P 20 S in filterkoek) dl(P20S) a 22 dLn/h (zie v .b.) e 1(P20,) :: 5,3941 d1n/h oplosbaar P205 in :filterkoek: 0,0452 d.ln/h. cl (P 20.5) = 22 + 5.3941 + 0,0452 :: 27,4393 dln/h.
Met behulp van de a.a.nnames 1)
en
2) vinden we dan voor de totale vloeistoffase Cl (50 gew.~-; P205):
Cl
=
2 x cl (P20S)=
2 x 27,4393=
54,SZ86
dln/h berekening c :s
'ie hebben berekend,dat de filterkoek 0,2387 dln/h onoplosbaar P205 bevat ,ui t het v .b . blijkt ,dat di t correspondeert met 0,95 e;e,,,.r.1 op
droge koekbasis • Reken.i.!lg houd&nd met de aannames 1),2) en ]~), volgt dan voor cs:
Cs
=g:~;82
x10~=
25.0336 dln/hDus e :: el + Cs a 54,8786 + 25,0336
=
Z,,91~2 dln/h25,0336 ~ d
Vaste stof percentage in c : 79,9122 x IO\J'fl
=
31.33,,,Vanzel:fftprekend bevat dan ook de stroom b Jl,33~ vaste stof. De to-,tale b-stroomis 224 dln/h. (zie v.b. )
Hoeveelheid vaste stof in dé stroom b: 224 x 0 ,3133 :: 70,1792 dln/h
Aangezien de stroom ct geen vaste stof bevat (aann~ne 4).),berlraa~t oo1tnde stroom a de vaste stof 70,1792 d1n/h
De totale stroOf;1 a is 27h dln/h.(zie v.b. )
Vaste a-tof percentage in recyclezuur:
7~7t792
x 10+21.
=25,
6
1
~'
Gev.cf, P20e; in het recyclezuur (a):
bI
=
b - bs • 224 - 70,1792=
153,8208 d1n/h. bl(P20S)=
153.8208 x 0,5=
76,9104 d1n/h dl :: d = .tjO dln/h (zie v.b.) d1(P205)=
22 d1n/h. al=
bI + dl=
153,8208 + 50=
203,820R &ln/h a 1(P205)
=
b1(P20S
)
+"d1
(P 20 S )=
76,9104
+ 22=
98,9104 dln/h. < P i ' 98,9104 0"'''' uS c: ' Dus 1-7C\.J. ~ 2°5 n a . 203, R208 x 1 v-~. = ~ gew. ({,Berekening van de conversie Vé-!n tIp reactie: CaS04
.
t
H13.
l~t onoplosbare P2uS in oe filterkoek is uitsluitend en alleen
als CaHP04.2H20 ~ebonden.
Hoeveelheid onoplosbaar P20S in f'ilterkoek: 0,2387 dIn/h.
No1.gew. P20S: 142 a Mol.r-e,,,. Ca: 40 •
40
Aantal dln/h Ca als BaHP04.2112û eebonden:m x 0,2387 x 2
=
0,1,45Er worot als erts toe~evoerd (zie
v.b.)
0,512 x 17=
8,704 d1n/hCaO. MoI.gev. CaO:
56.
40
Dus er wolklt als erts toegevoerd:
56
x 8,704 = 6,2172 dln/h Ca.CaHPû402H20-coJlversie (op Ca-basis): 0 ,
134
SlOrv:,I 2 16 4,'6.2172 x v;u
=
~ 1° Berekening correctiefactor:We hadden a1 berekend dat de productstroom e 5,3941 dln/h J'20S
bevat,en aangezien dit productzuur 50
(';f""<
P20S is,bedraagt de totale e-stJ"oolSl! 2 x ,), JQ41=
1 0 .78R2 dIn/I!.Anderzijds wordt vereist,dat de productie 600 ton :205 per dag
. 600 x 100Q
is,oftewel:
24
x 3600=
6,9443 kg/sec P20S·
/
6,9443
1
~84
k /1 dIn h correspondeert met
5.3941
=
,~ 7 g sec. DuB de correctiefactor is : 1,2874.Resumerend: 1. bet P
20S-gehalte in het recyclezuur is 4R,S gew.C';~
2. bet percentage vaste stof jn flet recycle21uur is 2S,61~
3.
de Ca.JQJ04.2H20-conversie bedraagt 2,16 1-> op Ca-basis.4.
de correctiefactor is 1,2874 •.5. het vaste sto:f percentage in llet productzuur na de reactoren bedraagt
31,33'%.
6. het recyclezuur bevat 2 ge,~.~~ sulfaat.
Met behulp van bovenstaande gegevens en een serie nog nader te vermelden aannames, berekenen ''Ie eers t de warmtebalans over de reactoren samen en daarna a:fzonderlijk voor de eerste ~n de tweede reactor.
Voor de warmtebalana over beider reactoren moeten ' ... e rekening
houden met de volgende punten:
1. Oe vrijkomende reactiewanntes bij de reacties.
2. De warmte ,nodig oru het erts op te warmen.
J
.
De wamt€' , no(li~ om het zwavelzuur op te wa,nnen.4.
De warmte,die vrijkomt bij het ontwijken van HF en CO 2 •5. De warmte,die vrijkomt t .g .v . het roeren.
---i
1 _ _
-14.
6. De toe te voeren verdunning8warmte om de H.l'OlJ-concentratie vaz.t 66.94 geW':",~ (in recyclezullr) op 68,8 ge~.~'~ te brengen (van de laatstgenoemde conc. is uitgegaan bij de berekening van de reactie,.,armtes) •
7
.
De toe ·te 'Voeren verdunning.warmte OM de H,P04
-concentratievan 68.8 ge"r.~;'~ op 69,01 gew.~. (in productzuur na. de tweede
reactor) te brengen.
8 . De toe te voeren mengwarmte om liet restant van het gerecircu-leerde H:t04 van· 66,94 op 69,01 gew. -:1, te brenr,en.
9. De toe te voeren verdUDllingswarmte om de IT
2S04-concentratie
van 2,81
cew
.
<J
(in recyclezuur) op 100 gey,,""; te breng-en (van100' gev.r(, 18 uitgegaan bij de berekening van de reactiewanntes) .
IO.De toe te voeren verdunningswarmte om de TI
2S0
4
-concentratie van2.97 gew ."~(In rr00tlctzuur na de t'''eede reactor) op 100% te brengen.
11.De toe te VGeren mengwarmte om de H
2S0
4
-concentratie van ?,Ql op 2.97gew.% te brengen.12.De vrijkomende verdunningswarmte doordat het toegevoegde H 2S0
4
wordt verdund
van
96
tot 2,97 gew.~l).De wai-mte,die wordt afgevoerd door het verdampen van H 20. l4.De warmte.nodir,- om het recyclez~ur op te warmen.
Gevolgde methode:
---
----
...
----
---
..
--M.b.v . de bekende conversies wordt de totale reactiewarmte berekend, vervol{':ens stellen we aan het predll~zuur uit de tweedf' reactor de eis.dat de vloeistof':fase daarvan SO gew</, P20S bevat, >ieruit volgt de boeyeelheid te verdamp~n H
20 . Dan is het mo/?"eliÓk cie meng- en verdUllJlingswarmtes te berekenen. vervolg-ens ll1"ordt de \\'armtebalans slui tend ~maaJtt door de temperatuur van het recyclezuur. te berel<e-nen uit de warmtebalans.
1. ~!_!~~4~~~!~~~_~!~~!~!~~~!!!
Er wordt rekening gehouden met de volgena", reacties: {de getallen aehter de reactievergelijkingen gev~n de conversies aan)
ca
J(P04)2 + 4· H:3Po4 + :3 H20 "' • •
-7
:3 ca(H2Po4)2.H2o 10a:',CaF2 + 2 H3PO}~ + H20 ••• ~ . ca(H2po4)2.H2o + 2 HF ..
CaCO, + 2 -H,P04 .=-~ Ca (H2 PO 4) 2. TI;?
°
+ CO2 " Ca(H?P04)2.H20 + II2S0cas04
·t
H2
o
+ H3P04 + 1t H206 EF + 5102
6,716 q~
10
Deze reacties treden alle op in de eerste reactor. De grootte van de
.erschi11ende conversies worden in ]loofdstuk VT nader besproken. Met
betrekking tot de laatste twee reacties kan nog worden oT'P.'emerkt,dat
de citraatconvers1e 1s betrokken op het gevormde hemfhydraat in de
eerste reactor,en als volgt 1s berekend: Vereist wordt,dat
Ca als hemihydraat
reeds berekend,dat
in de eerste reactor JO ~
,~ordt neergeslagen. (zie
2,16 1, VRn Let a]s erts
van J' let; als erts oef."evoert d · e
v.b. blz. lO ). ve hadden toegevoerde Ca als c1trpet wordt neerg-eslagen. Dus de totale conversie in Jtemi:!"!yl:rsat worrlt:
30 + 2,16 = 12,16 ~',
De citraatconversie wordt dan: Wat betreft de laatste reactie:
2,16 6 716 ,.'
0,3216
= ,
'110
c,;
van 'het volgens de tweede reactie gevormde 'HF reageert verder tot H2SiF
6
.
In de bveede reactor treedt slechts een reactie op,n.l.: ca(H2P04)2eH20 + H2S04 •••• ..,. CaS04.~H20 + 2 H
Jr'04 + ~- H20 67,R4 c.:.
De conversie is wederolll f;E)baseerd op het a,ls erts toec"evoerde Ca.
De verdeling van de reacties over de t\'1ee reactoren r:ordt eveneens
in hoofdstuk VI toegelicht.
Berekening van de reactiewanntes:
--~~---~~~---~---~---We eaan uit van 17 x 1,2874
=
21,8858 kg/sec. erts,van de volrende S8m~ns telling: C8. 3{P 04)2 7?,99 f':# gew. "'. in kR/sec 15,(n44 CaF 2 8,51"
;"
ti 1,Rh24 CaC0 3 9,82"
·
,
"
ft 2,1492 _ SiO.., 4,00 It·
,
H 0.R756"
'-( Fe , }, 1 ) 20:3 ?,OO·
0,4377"
,
It ti 1I 2O 2,68 11 ;"
ti 0, ~865 Totaal :100,0(: " ;"
"
21.8R'18'We berekenen nu acl-:tereenvolr.-ens de react5.e'-larmtes Vé' ... "1 de ("'E'noemde
I
1_-Gebruikte notaties:
---~---
-M :rno1ecuulrewicht •
.r::. 11 : vorr~in{',sen thalpie bi j 25°(: en 1 ft tmosf'eer druk. (1 cal/mol. ) c
p :gemiddelde soortelijke warmte hij constDnte
ter.-Jpera tuurgebied 2.5_'°00
c
.
(cal/molt 0 C )1.:ru1.. in Le t
s t :afkortinr; van s tandaardtoestand; s :vaste toestm~d: 1
:vloei-stof; x~~ : een )p10ssing,die x gew.' van di' bcscLouwde
verbin-clinf' hevélt. a. CA J (I04)2 + L ~ ~',r'o4 l-1
.
.
~no q8 l::. H: _0,":(.,2 -~o6, 3 c : <";~ ~ '11 ,0 P , , -' st: ~.
,:), , q(:, Heactiewarmtp hij 2 =,oC : IR _(R" 18,0 1 • 100'1' • ., •• =._) / r, "') ,"
.
s . .t.(611)=
-
(3
x 818,0) - (_~(.fi,2 _llxl0 ,R _1xd~,))=
-35,7 kcn1/mol. -124,7 cal/mol ,oe 5' .:.Dus : L::. (~I1) 100 :: -35,7 - 75xo,1247
=
0 " :: -45,0 kcnl/mol.Er wordt verhruikt:
1
:;
~ib44
x 1(+'1=
,)l,'i~O
mul/sec.ca,~(J'04)2
Dus j n totaal wor<it er verhruikt:
Ca'3(po4)2 : e:;l,5~O mOl/sec Ë 1 5 , (),. 41l "'{"/sec.
HJFO lJ : 20\~, 120 A ~·o, l ':9·~·i 11
"
II 20 :1'}ll,)90 '" ? r""1( ! ' ) I ...."
.~ , I f t )"
Terwijl er ontstaat:Ca(JI2P04)201120: J54,')90 mol/ sec'; î Q,9e;(;7 kr/sec.
Bij reactie a. komt in totaal vrij:
Ijl, -,JO X h. CaP') '-- + N 78, .ö1f -29C,0 c 1'· Q p .)
,
.-st s. .., ~.(-45,0)
"H:l
"
o4
<:. 98 -:306,8 5I,U {:;;3, R- " .2 J fl'
J.
= -
?Jl" ,q kcal!Aec. 1 CO '~ oL J{20 """.Ba ? (;n(H21'01~)~.1~20 18 ~5~ lö,C 1 • -t~H~ , Û (,? ,::' s . + ;> HF '7,01 " I •
Reactiewarmte bij 25°c :
.è,(l:>H) =-UH8,0 + 2x6Lt,?) - (_??O,CI - .<x~o6,8 - 6~,J)
L:l(DI:) =- ('46, . + 971.,9 = + 25,5 kcaJJmol. J7eactieuarmte bij 100°C : ho (~ H ) 100 ::: l::. (ó P ) 2 t:; + (ó c ) x (.ó T ) - 0 P (~T) ::: 100 - 25 = 75 c . (ÖC
p )
=
(6~,2
+ 2x7,O) -(lr:;.~)
+ 2:;.:>::'1,0 + 1R,O) ::: -~(),7
cal/mol, oe.(öc ) ::: O,O'jQ7 }cca1/r,ol,
oe.
lJl1S p : 1::::.
(~
.ó
..,
.
) 100 = + "" _ "'5 t 5 - 7-. J X , ' 00~97
=
+.J2~
.J , '" ) - 4 • 5=
+ 21 -:...,
r:.>
k ca 1/ 1 mo •· 1 8624 +1
Er wordt verbru1kt: '78 x 10 -
=
2J,R~7 mOl/sec. CaF 2 •Bijgevolg , .. rordt er gevo:nnd:
Ca(H
2r04)2.i'2 0 23,877 mOl/sec. ~ h,0170 kg/sec.
HF LI7.751+"
"
omgezet s
~r t~ordt
CaF.,
2J
,
877
mol/sec. ~ 1,8624 kg/sec.e.. HJP04 H 20 •
•
47,7'54
·
·
23,877 A4
,
C79
Q ::: " A 0.4298 " Bij reactie b. is j; tJ 23,877 x 2~L5 dus nOdip; : (;7)7; '7 , 608,9 kCAl/sed.=
+ C. caC0 3 2 HJPO lt 100< ca(JI2P04)2·iT20 + ~•• ="--
>
M 100 98 2 t)2 c-H -289,5 -30n
,8 -8lR,O c 21, 5 51,0 62,2 p at : s . (,g.8~ s. Reactie'ofarmte bij 25°C n n + CO2 44-
~;L~ , 0 11,2 g. .t.(AH)=
...
(289.5 -+ 2X,>Oh,?) - (818,0 + 9i!,U) ::: + 903,1 - Q12,0 t:,. C:~.n) = - ;:;,9 kcal/mol. o Peactiewarmte bij 100 C : é. (.~J[)100 = 1;,. (~H)2:; + (~c )x(AT) . · 0 p .::, l'=
100 - 25=
75c.
.ÄC p= (62,2 + 11.2) - (23,5 -I- 2x51,0)=
A C = - Ó,O')21 kC81/moI,oC. - :;2,1 caI/mol.OC p .I 1_
J~r ~"ordt verbruikt 2,14?2 100 x 10 +1 ."
=
21,b92 mol/sec. cac0 3Er ontstaat:
Ca (H2}J0L~) 2 .U20
CO,.,
21.492 tHol/ sec ~ 5,4160 kg/sec.
L.. Er \V'ordt omgezet: CaC0 3 1131-'0
4
?1,492 lt2,984"
11 ê 0,9456"
~ 2,1492"
tiBij reö_ctie c. komt ons vri j
~2l.492 X (-12,8) =~27~,1 kcal/sec. Ca (E
2
PO l~) 2 · H20 + H2
S04
12 16':: Caso4otH
2o d. 1eI . . . .Io ••• ~ M ;:->52 98 145 éd l -RU>,O -19~,9 _rn6, ') c J 62,2 32,9 28,6 P st : s. 100 «; s. Reactiewarmte bij 25°C : ... 2HJPOh
,
98 -106,8 1:)1,0h8,S<
L; (,ClH) = - ('J76,5 + 2x106,R + -!x6R,1) + (R18,0 + 193,9) bo(boï') :: _ 102l.f,3 + 1011,9 = - 12,4 kca:L/llol.TIeactie",armte bij lOOoe :
~ (ÁH) 100 :: À (LlH) 25 + (~c )x C:~:r) o P b T :: 100 - 25
=
75c.
+t
H 20IS
-6R,~ 18,0 1. b cp
=
(2R,6 + 2x51.0 + Jx1R,O) - (6?' + :?,o) =+ 44,t) ca1/mo1,oC.boe
=
+ 0,0445 kcal/mol,oC.p
Dus: 6. (~H)1()O
=
-
12,4 + 75xO,0445=
-
12,4 + 3,3=
-=---~~_~_
_
kca1/mol.Ca (1.1
21'04) 2 .H20-ba1ans over de réHC ties a. t/m c .
Heactie a. 15LJ,590mo1/sec . ... 38,(.).s67 kg/sec.
I' b. 2'),877 ft ~ h,0170 ti
"
c. 21,492 Totaal 1Q9,';'59 Ca(H 2P04) 20 H20-verbruik Lr ontstaat (;asOlj .~H20.
0 64,106R H,PO, - ·1 :1?R,6136 1[2° : '32,1534 I~r wordt ome·ezet: Ca (} i 211 0 Ir) ;: .1[2° O~ , 'i068 H 2S0i.; 64,306t;, 11"
5 , 1~1()O ~ 50,389? 11 11 0,1216 x 1()9,959=
(;4,3068 mol/sec. mol/sec. ~ 0,'3245 kg/sec."
~ ... 12,601H"
0,5788 It"
~I tt ~ lfl,205J"
" B (",\O?l.,
I I_~
19.
De hoeveelheid wartTlte,uie vrijkomt bij reactie d. herlraagt:
64.:306b x (-9,1)
= -
5R5.2 kcal/sec • E'. caS04
·t
H2o
+ H3P04 + M : 145 98 ~ II -376,5 -306,8 c 28,6 ,51,0 P st : s.68,R<
Reactiewarmte bij 25°C : b C~~H) ==-
(576,0 + 193,9) I:::, (ldf) == - 769,9 + 785,7 :: o Reactiewarmte bij 100 C :I!
H.,O .....
~,Z~~~
~
, 18 -68, :3 1R,0 1. + (376,5 .. 306,8 + 15,8 kcal/mol. Á (~H)100 ::: A (C.1I)25 + (AC )xC~,T) o P ~ T :: 100 - 25 = 75c.
CaHPÓ 4·2H2O + H2S04
172 98 -576,0 -193.9 60,015 32,9 8. 100%
+ 1+x68 , 3)I::.. c c (60,0 + 32,9) - (28,6 + 51,0 + 1tx18,O)
=
-
13,7 cal/mo1,oC.p
AO
=
-
0,0137 koal/mol,oe.p
Dus : ~ (~H)100
=
+ 15.8 - 75xO.0137=
+ 15,8 - 1,0=
+ 14,8 kcal/mol.Er wordt verbruikt : 0,06716 x 64,3068 I :
Er ontstaat:
CaHP04·2H20 4,318R mOl/sec. ~
O,742R
H 2S04 : 4,)188 ft ,a 0,42)2 Omgezet wordt : CaSO 4.
i-
11 2O h,3188 " :! 0,6262 HjP04 4,3188 " ~ 0,4232 H20 6,4782 ft = ... 0,1166Bij reactie e. komt dus vrij
4.~188 x (14,8)
=
+ 63,9 kcal/sec. f'. 10r : ~ 11: st: 6 HF + 20 -64,2 g . S10 2 •Go
-203 I (: s . 10 ~, H 2SiF6 2 H20 ... !B . . . ~ + 144 18 -577,2 -68,) 1. 1. 4, :3188 mOl/sec. CaSO~.tH2o kg/sec."
"
"
ft Van H2SiF6 is geen c -wap .arde bekend, zoda t een temperatuurcorrectie
van de reactiewarmte noorl{~f>dwon{"en ach terweg~ moet bI i jven.
PeactiewP,rmte bij 25°(: :
.6 (.6H)
= -
(577,2 -+ 2x6f(,J) + (6x6h,2 + 203.0)~(óH)
= -
693,8 + 58B,?=
-
105,6 .kcal/mol.Bijböntstaat er 47.754 mOl/sec. ,HF
Dus verbruik: (i, lU x h7 .7S4
=
L; ,7754 mOl/sec. HF.'V \ •
....
}.
gesohat uit anuloge verbindingen •Er ontstaat : H 2SiF6 0,7959 mol/sec. A 0,1146 kg/sec. H 20 s 1,5918
..
~ 0,0286 n Omgezet wordt HF 4,7754 ti :! P,0955 It S10 2 0,7959 A 0,0477"
"
l:r komt bij reactie f'. vrij
0,7959 Je
(-
105,6) ==-
8,4 x 10=
-
84,0 kcal/sec.Tussentijdse balans over de eerste reactor
---H:lP04-ba1ans:
Ontstaan
·
·
Omge~~reactie d. 12,6041 kg/sec. reactie D. 20,1998 kg/sec.
verbruik 16,9112 11 reactie h. 4,f1799 ft reactie c. Ij • 21 ~~4
"
reactif" e. C.4232 tt totaal : 29. 51":.)"
totan1 29,5.l51"
ca(H2P04)2·H20-ba1ans Ontstaan : Omgezetreactle a. 38,9567 kp:/sec. reactie d. Hl ,20.53 kg/sec.
reactie b. 6,0170 11 ~evormd 34.184JI
"
reactie c. 5,4160 ti totaal 50,3897 ti totaal 50,)897 ft H2O-balans,
Ontstaan Ome;ezeterts 0,5865 kg/sec. reactie a. 2,7826 kg/sec.
reactie d. O.578R
"
react:! e h. 0.4298"
reactie f'. 0,0286"
reactie e. 0,11(;6 ft verbp'llik 2,1351 ti totaal :3,5290
11 totaal 3,1290"
}~SO 4 -bal.ans Ontstaan·
·
Omgezetreactie e. 0, l~2~2 kg/sec. reactie d. f, ,10?1 kg/sec.
verbruik 5,B789
"
totaal «,1021 "otaa! ( .3021 ti
I
21.
H
2SiF6-balane :
OntstAAD : Om~ezet
reactie f'. 0,1146 kg/sec. gevormd ~ 0,1146 kg/sec.
totaal 0, 1~46 tt totaal : 0,1146
"
CO2 -balans
Ontstaan
·
·
Omf,iezet,
reactie c. : 0,9456 kg/sec. gevormd 0,9456 kg/sec. totaal
0
,9456
"
totaal0,9456
11lIF-balane
Ontstaan 0 Oms:ezet_
·
reactie b. 0,9551 kg/sec. reactie 1'. t 0,0955 kg/sec. gevormd 0,8596
..
TOTAAL
C
,9551
..
TOTAAL0,9551
"
caS0
4-
!H
2 O-balan. :Ontsta!!! I Om~ezet
reactie d. I 9,:3245 kg/sec. reactie e . : 0.6262 kg/sec.
eevormd 8.6983
"
TOTAAL 9,3245 n T()'f/'AL 9,J245 ~ CaHP04·2H20-balans
.
0Ontstaan : OmG;ezet
reactie e. : 0,7428 kg/sec. gevormd 0,7428 kg/Rec.
TOTAAL 0,742~
"
TOTAAl, 0,7428 ftSi02-balans:
OntstaaD Om~ezet :
erts 0,8756 kg/sec. reactie 1'.
.
00,"'"
kg/sec. gevormd 0,8279"
TOTAAJ, 0 0,8756 TOTi\,'.L 0,8756
0 ft
"
(Fe,AI)203-balans 0
.
Ontstaan 0,0000 kg/sec. Om~~zet: 0,0000 kg/sec. Er wordt als erts toegevoerd t 0,4377
"
Ca
3( p o4)2-
,
CaF2- enCaco
3-halnnsDeze drie stof'f'en worden vo11edi~ omgezet in Ca(H2P04)2.B20. Toename van de L-f'ase
.
.
Gevormd : Verbruikt t
Ca(H2P04)2·H20 34,1844 kg/sec. HJP04 : 16,Q112 kg/sec. H2SiF6 0,1146 He H20 2,1351
"
}[2S04 5,8789"
toename 9,3738 IJ TOTAAL 34,2990
11 TOTAAL 34,2990"
Toename G-f'as8 : Gevormd s Verhru1kt CO2 0,9;:56 kg/sec. toename 1,8052 kF/.~ec •
HF
0,8596
"
TOTAAL 1,8052 ,. TOTAAL 1,R052"
Toename S-fase : Gevormd VerbruiktcaS04·!H2O : 8, ()98J kg/sec. toename 10,7067 kg/sec.
CaHPO 4 • 2H2O O,7l+28 " SiO,> 0,8279
"
...
(Fe,Al)203 0,4377"
TOTAAL 10,7067 It TOTAAL 10,7067 11De totale reactiewarmte in de eerste reactor :
Exothenne reacties : reactie ;l:I. (",JI) I·
kca1/sf1c. a. =-2Jlö, Q reactie c.
"
=- 275, ] J-01, ~I " reactie d. " =- .'5R 5, :1 11 reactie :f. tl =-.
R.'j,O"
TOTAAL"
=-3Û;1,2 3/tJ'l/7 kc;ü/ . . . . Endotherme reacties I reactie b. ;.è>. (óH) =+ 608,9 kcal/sec. reactie e. ;À (AH) =+ 63,9"
TOTAAL ;A (óH) =+672,R
"
Dus de vri.jkomende reactiewarmte in de eerste reactor is:
à (~H)l
= -
3263,2 + 672,8=
-
2590,4 kcal/sec.{!:.
De reactiewarmte bij 100°C is reeds berekend op blz. 18 :
~(AH)100
=
-
9,1 kcal/mol.Er wordt verbruikt (zie blz.IR)
O.~784 x 199.9590
=
135,G52 2 mOl/sec. Ca(H2P04)2.H20. ER ontstaat CaS04
·
t
H 2olJ5,6522
mOl/sec. ,.. 19,6696 kr;/sec.=
H JP04 27i,3044"
i 26,6078 11 1I 2O ()7.f)26l ,. 1,2109 ti '""
Er wordt verhruikt : Ca(H?po4)2 ·U20 H2SO lt l35,6~22 mOl/sec.,. J4,lR44
kg/sec.115,6.
1122
"
~ 11,)019 11Dè boeveelheid ,,,armte. die bij deze reac tie vrijkomt, bedraagt dan
135, 6522 x (-9,1)
= -
12)4,4 kcal/sec. In de tweede reactor wordt tevens inr:f>voerd 16 x 1,2874 '" 20,5984 kr/sec. 1I2S04 (96().;,).
1,2H7~ : berekende correctiefactor (zie h1z .13).
16
(dln/h) t zje v .b. b1z.10. 20,5984 kg/sec. E 2S04
(96.:.;) bevat: O,W; x 20, r:;9Rl; = 19,77117 kr/sec. H2S0 4• 0,04 x 20, 598~ :% O,P2r~7" H~O.Massa~alans over bpj0e reactoren
Hierbij dient te ,.,oreien opp,-emerkt,rlat het jn (11t s t adium nog ni",t
mogelijk i s rekening te hOlHien met lIet recyclezullr; C!j t i s dAn ook voora1snof." bui ten beschoU'\,,'inR gela ten.
Voorts vestic-en ,,oe er de aandacht op,clat ('e waterba.lAns HOP.' r: ecorri-geerd zal moeten worden,:l.n vp.rband met het ver(Jrunpen van , .. ater in dp.
reactoren. HJP04-ba..lans
Gevormd in de tweede reaotor Verbruikt in de ('erste reactor
~:etto toenante
ca(H2po4)2-balans
Verbruikt in de tweede reactor Gevormd in de eerste reactor Netto toename 26,6078 16,9112 (),(,9f;« Jl •• IH44 )4,1844 (),OOOO kp;/sec. I.
"
kg/sec."
"-
-
---~---~l120-balans :
V~rbruikt in
oe
eArstp, r~actor ? ,1'3S1 kr/sec.If
20 jn J~et toegevaerde 1!2S04(96~:): 0,8::>37 kr/sec. Gevormd in de tweede reactor
Toenarnn in cie tweede reactor
Netto verbruik in beide reactoren: H2S0
4
-ba1ans : 1,2109 ft2,
034
6
kg/sec.--: 2,0346 0,1005 ti 11Als 9h%-ig zwavelzuur toegevoerd H2C;04 19,7747 k,c'/sec. Verbruik in de eerste rea.ctor : 5,H7R9 k.f!/sec.
"
"
,.
tweede 11 :13.3039 ItVerbruik in beide reactoren :19,1828 kr:/ sec .' 19,1828 n
Netto toename 0,5919
"
Cas04·~1I2()-balans
Gevormd in de eerste reactor : , .... , () 9R '3 kg/sec. Gevormd in de tweede reactor :19,()()96
"
Totaal gevormd :?R,lh79 tt
Toename L-Îase over beide reActoren
.
.
Gevormd Verbruikt
JJ')I'O}, 9, ~ ~::(';6 kçjsec. 11,.)0 0,1005 kg/sec.
"'-II2S04 0, 5919
"
toename 1.,J02(1 " H 2SiF6
0,1146 tt TOTAAL 10,40~n"
TOTAJ\I 10, ~O31 " Toename S-fase over bp.irle reactoren :Gevormd Verbruikt
Caso4·
t
u
20 28, )679 kg/sec. toename 30,3763 kt~/sec. CallPO 4. 2H2O O,7l128" Si0 2 0,(3279 Il (Fe, \1) 2°'] 0.4377
"
TOTAAl. 10,3763 " TOTAAL I!Toename G-fase over heide reactoren :
. Gevormd Verbruikt
CO
2 0, {)Ü 5(' kfY/ sec. toenrulle 1,13052 kr/sec.
llF C,Fl:;c,6 11
TOTAAL 1, qf15?
I
l-De totalE> vrijkoMende rea ~ t i e\"arnte :In de reactoren Eerste reactor :6. (ll.H) = 2590.4 kcal/sec.
Tweede reactor :.t.(b.H)
=
-
12 ~4, ijTOTAAL :t.(.tdr) r
=
3Ri4.R
ftRE.>actiewarmte : ll. (.~d I )
=
-
J824,R kca1/sf!'c. r:>. De wannte,die nodig 1s om I:et erts op te warmf'u.
~---~-~-~---1 e etellen,dat het erts bij t.et invoeren in de reactor eer; temperatuur
heeft van 20°C.
Er wordt per sec. ingevoerd 21, RR5.':3
kt'".
ertsAT
::I 100-
20=
ROoe.c (erts)
=
0,20 kcal/kF.,oC. ( F.f>1Tl. waarde)p
Om het erts op te warmen is dan nodif." 2l,R~5R x RO x 0,20 = 350,2 kcal/sec,
Lrtsopwarming + 350,2 kcal/sec
1. ~ warmte, die nOdig i s om het 1;..,50, (0// ·) op te warmen.
---ç
--~.---001< :Iier nemen ,ve aan,dat het H
2S0
4
een lJerintemppratllur lleeft van20°C.
Er wordt per 9E.>C. inGevoerd : 2 •• '}'1RI, ~ fT.
~T
=
100 - 20 ~ 80°C.t ,)so,
k 4
cp (1I;?S04 (96'-:»)) _. 0,34R7 kca1/kt"'. 0(' .
Otn hE>t zwavelzuur op te ",armen is (lan nop:!r
20,5984 x 80 x O,J~n7
=
574,6 kc~l/sec. i',,,·avelzuuropFarr.dnF.' : + "'>74,(, kC/-ll/sec.(nf-, .. ). .
h. }~e vrijkomende warmte btj het ont\djken vnn ·~F e~ ·~O~ .
---'---_
....... _-.:..~Ue veronderstellen,dat dr aCgassen uit de reactorf>p - riie ~oor de
illF,E> lE.>ide Iuch t ,,'orden ui t~'ehlazpn - een tempera tuur Lebben VAn 70°C.
Door de afkoeling van CO
2 en HF v~n 100°C tot 70
o
e,komt er epn hoeveel -hE"td warmte vri j .
CO
2:
massastroom: 0,945(/ kg/secdt.r ::I )Lor.Je
=
û ,;.') kcal/ke,oC.p
vrijkomende '.:armte : 0,9,'t56 x )0 x 0, :"5
=
7,1 kcal/sec.HF :
massastroom: o,H59G kr;/sec. ;1::.':" '" ')nOc'1v . '," ,_
=
Cl , -,
:;
1 (ca 11k F,oe ' •- T'
vrijkomende WClrl1!te : O,k596 x ~3() x (l.Ti
=
~l,O kcaJ/sec. In totaal dus: 7,1 + Q,U=
1(,1 kcnl/spc.5.
De vrijkomende warmte t.e.v. het roeren.-~~~--~----~----~---Het aan de roerder geleverde vermop:en ~ ... ordt door wrijving geheel in
warm te omgeze t •
Voor het roervermogen geldt de vol~ende Cormule a
4
J5
p s 0,2 .e • • n .d
waarin, P • roervermogen 1n kcal/sec.
c
=
een Cunctie van Re en Fr : c :11 k.(Re)"'.(Fr)n.a)c iaaChanke-lijk 'Van het type roerder,het aantal keerschotten en van de plaatsing van de roerder in de tank.
J
=
de dichtheid van de brij in kg/1Il3 •n a het aantalomwentelineen per sec.
d :: de diameter yan de roerder.
Voor een turbineroerder met: zes vlakke bladen: d = O,~3 D (n
=
tank-diall'lE!'1ier); vier keersohotten met een breedte van 0,1 D; vloeistof'hoor-4
te D; tu'rbinehoogte boven de bodem is d; Re groter dan 10 ,wordt de
waarde van c =
6
(lit.28)Berekening van de Re-waarde
n ,
2 Re :: .1'. n • d
'Z
In lit.lO wordt' een waarde voor voor n gegeven: 108 omw./mtn.
Albatros werkt bij het gipsprocee mE't een n-was.rde van 40 omw./min.
We nemen voor n , 60 omw./min. S 1 omw./see.
p
:
We hebben op blz.12 berekend,dat het recyclezuur 2.5,61
1,
vaste stof' bevat, en het productzuur na de tweede reactor 31.33%
vaste stof'. Voor de berekening nemen we een percent~ge aan van 30,0 r.ew.~ vaste stof'. De dichtheid van de vaste sto:f 8tellen we gelijk A. All die vanhemihydraat
(9~
van het totaal) ·enis:2~60
kg/m'...,
5~-ig P205 :fosf'orzuur heeft een dichtheid Yan t 1~50kg/m-Dus de dichtheid van de brij is :
}J= 0,' x 2.760 + 0,7, x lÀ50 = U340 kg/m3 • l{ ,
Voor de berekE'ning van de viscosi tpi t v~n pen br:f.j maken we eebruik van de f'ormnle (li t. 2') •
. (lli.
9,
46 9 a 0,460 - 0,00158.~)
- Ot794 € • /ll.'l. - 'l.L
--- - - -- - - -
-~L
=
de viscositeit van de vloeistof in cPq
=
de viscositeit van de brij in c~=
3,0 cP (lit. 31)n
=
(..Ps :Pt
):::.
27(,0: 1450:: 1,90ç :: de volumefractie vaste stof in de brij.
Be volumefractie vaste stof in de brij,kan als volgt worden berekenrl:
€ :: O,J x 1840 ~760
=
0 ,2Na invulling van de getalwaarden,vinden we voor de viscositeit van de
brij: ll..
=
0,5 cP:e
5 " 10-3 Ns/m2d
ct. is r.-~lijk aan 1/3 x IJ (n :tankdiainf'ter)
I
D :: 5 m. (zie hoofdstnk VII) --~) d :: 1,667 m. Dus
Re
=J'.!'.d2 =l
8hO
x 1
x (1
,
667)2
=
106
~ 0,005 Dus:c ..,6
.
d=
1,667
mI
..p
=
.1840 kg/P1J n .:: 1 • --- ~.
'
{
~
:P
=
0,24 x lRlto x1
-
'"
(1,667)5 x 6 x 10-' =~
kca1/s~c
.
Ve hebben in totaal '3 rl:'~{t.. torerrr,dus de totale vrijkomende warr.lte
bedraagt : ) x
J4
.
1
::
102,3 kcal/sec.6
·
~_!!~~~!~~~~~~!~
~
_~~~!~_~~_~~_~'~~4:~~~~~~~~~!~!
-
~~~
_
~~
L
2~_~E
~~
~
~_r~~
!
~_!~_~!~~r~~
·
In de eerste reactor wordt
16
,
9112
kg/sec. lIJP0
4
verbruikt. We hebbende reactiewarmte in de eerste reactor berekend u5t{;aande van een
II,P0
4-concentratie van 68,8 gew.({. De ,,,e-rkelijke concentratie i s
ech-ter 66,94
gew
.
%
(è ~8, 5 eew.<;~ P20'j.zie blz.1,)in
het recyclezuur,zo-dat er verdunnjngswarmte moet worden toegevoegd om de concentratie op
68,8 gew.~ te brengen. Berekening1 H,P04 (66,94) ._ •••• ~ IJ,P04 (68,80) - 0 c 0,526 0,520 kcal/kg, C (lit.23) p 1 kg. HJP04 (66,94) bevat: 669.4 gr. JI 3P04 en :330,6 ç:r. H20.
nu
8 de mol verhouding m·
=
,3318 0 ,6 xht9
Q8,
4 ::
2 , 9 6Uit 1it. 24 volgt dan :t:.H:: - 306,95 kcal/mol.
HJP01/ (6P,PO) :ó H::% - 306,8 kcal/mol .
Verdunningswarmte bij 25°C :a (àIi)
=
306,95 - '06,8 =+ 0,15 kc~l/mol.---Lr \<lordt verbruikt : 16,91.12 98 = 172, 57J5 x 10.3 kJnol/eec.
Bij 25°C is nodig : 172,~735 x 0,15
=
25,9 kcal/sec.temperatuuroorrectie 1 kg H
3
P04
(66.94)
=
y gr.Er moet dan gelden:
669.4
Dus : 1000 - y H,P04 (66,9 4 ) gr. s 1000 ••••• ~ "3P04 (68,80) + H20 973,0 27,0 :: 27,0 c P 0,531 0,520 wordt dan 1,000 kcal/kg,oe. De tempe ra t uurcorre c t i. e () AT :: 100 -25
=
75c
.
,
)
-)
·
-3
-
/
0 ÄC =(973,0 x 0,520 + 27, f' X 1,000 - 1000 x 0,531 xl0 ,::2,O~10 keal kg, C P hoev.elheid H 3P04 : 16,9112 : O.66~4=
25,26 kg/sec . temperatuurcorrectie~
25,26 x 75 x 2,0 x 10-3=
+ J,8kca1/~ec
.
In
totaal nodig:25
.
9
+3,8 ::
~ kcal/sec.7.
~_!!~~!~§!~~r~!~~~~~!~-~~-~~-~3~~4:~~~~~~!~~!~!-!~-~~~~?_~~
69,01 gew.% te brengen.
---Voor de reactiewarmte in de tweede reactor geldt hetzel~de ,als voor die in de eerste reactor': ook hier moet gecorriee~rd worden voor de
H
1P0
4
-concentratie. De werkelijke concentratie in de tweede reactor is69.01 gew.~r.; H 3P04 (a 50 gew."4 P205)' Bèrekeniag : HJP?4 (68,80) ... )& H 3P0 4 (69,01) 1 kg. HJP04 (69,01) bevat: 690,1 gr. }1'.l04 en 309,9 gr. TI20. mo1verhouding m s
3~A'~
x6~g,1
=
2
,44
Uit 1it.24 volgt dan :ÁH :: - 306,75 kcal/mol.
H
3P04 .< 68,80) : óH :: - J06, 80 "
Verdunn:1ngs,,,annte bij 2jOC :A(AH) =-306,75 + 306,80 = 0,05 kcal/mol. Er wo.rdt in de "tweede reactor g'evormd : 271,)044 mOl/sec H,P04 (b1z.2J)
o .
Bij 25 C
is nodi~ I271,3044
x 0,0)=
13,6
kcal/sec.temperataurcorrectie : 1 kg. H3PQ4 (68,80)
~
HI~
T
.
H 20 en (103_y ) gr. H3P04 (69,01). 1 . : 688,0 Er ge dt dan : 1000 _y
=
0,6901 of :y
=
1000 - 6R0,,86901 tO=
J,o
gr. DusH3"P°4 (6,~,dO) S=M.IS.~ lIJ }J04 (69,01) + H20
gr. : 1000 997,0 3,0
c 0,520 0,519 1,000 kcal/kg,
oe
De temperatuurcorrectie ,·.'ordt dan
àT
=
100 - 25=
7SoC.- - -
-6.c
p=(997,O x {1,519 + J,O x 1,000 - 1000 x O,520)xlO-J=O,4xlO-Jkcal/kr:,oe
hoeveelheid JIJP04 (68,80) : 26,6078 : 0,6880
=
38,67 kt;/sec. (blz.2J)temperatuurcorrectie : J8,67 x 75 x 0,4 x 10-J
=
1,2 kcal/sec.Totaal is dus nodig: 13,6 + 1,2
=
~ kcal/sec.8.
~~-~!~~~!~~~!~~!!~~!~-~~~!~_!~-~~-~!-~J~~4:~~~~!~!~!!! _!~~_~~L~~
~E_~2L~!_~!~!.·:i_!!~~!~!~
•
Het H
3P04,dat aanwezig is in het recyc1ezuur,waarbi,i in mindering is
gebracht het H
JP04 dat in de eerste reactor is verbruikt, moet van
66,94 gew.~ op 69,01 gew.~~ gebracht worden. iiiervoor is een bepaalde hoeveelheid warmte nodig.
Berekening :
Hoeveelheid HJPO 1, in het recyclezuur :
correctie:factor:l,287h ;v.b. bIz.lO recyclezuur
Dus rnassastroom reeyclezuur :1,2874 x 274
lioeveellleid vaste sto:f in recycl p~uur (2"'" (,1 , .. ',)
o,2~61 x 352,7476
HO'eveelheid J!JP04(66,94 ge,'i.' .. ~) in recyclezuur Hoeveelheid HJP04 (100',';) in recyclezuur I
0,66q4 x 256,4442
Verbruik in de eerste reactor Resteert: H 3P04 (66,91+) _ •••• ~ Ji.l)04 (69,01) ; :
=
=
==
274 din/li. J~2, 71:76 kg/sec. 96,10311"
256
,44h2
ft 171,6637"
16,9112"
15lJ,7525
"
HJP04 (69,oi):~H =: - 306,75 kca1iOlol ~ H3P04(66,94):
~
H::
- 306,95"~
À (.t:..1I) :: + 0,20 kcal/mol.Aan tal Dlolen/ sec H
1P04 : (154,7525 : 98) x 103
o
-:: 1578,9031 mOl/sec.
Bij 25 C is dan nodig: 0,20 x 1578.9031 ;: 315,8 kcal/.sec.
temperatuurcorrectie : 1 ke HJP04 (66,94) beVAt : y gr Il.,O " 66~,4 Er geldt dan : 1000 _ Dus gr. c p HJP04 (66,9 4 ) 1000 0,526
=
0,6901 of y ._-.-~ H 3P04 970,0 0. 519 ne temperatuurcorrectie o Ll T=
100 - 2 5=
7:')c
.
,~ordt dan : en (1000 - y) ({rt !IJP04 (69,01) •• y=
1000 669.4 JO 0 cr - '0,
6<}01 ,=
.
,
h · (69,01) + H 20 JO,O 1,000 kcal/kg, oe. ( (,) -1 '- - , /°
LlChoeveelheid H
3P04 (66,94) : (151~,752~ 0,6694):11 231,19'58 kg/sec.
temperatuurcorrectie : 231,1958 x 75 x 7,4 x 10-3 = 128,3 kcal/sec. Dus in totaal is nodig: 315,8 + 128,3
=
444,1 kcal/sec.9.
~_!!~~~~~~!~~~!!!_~!~-~~~!~-!~-~~-~~-~2~~4:~~~~!~!!!!!~_!~~~!~!_~~_!~~-~_!!_~~!~~!~.
Veor de berekening van de reactiewarmte in de eerste reactor is
uitge-gaan van lOO%-ig H
2S04• De re.ele concentratie is echter,zoa1s straks
zal worden berekend, 2,.'31 'gew.d., H
2S0
4
•
Er zal dus wederomverdunnings-wa~te moeten worden toegevoerd.
B~rekening :
J~t gew,~ H
2S04 in het recyclezuur:
Hoeveelheid su1:faat in het recyc1pzuur (zie v.b. h1z.10) :
0,02 x 352,7476 I : 7,0550 kg/sec. ~ 7 ,W;SO x (98:96)=7,20?O kg/sec H 2S04 H 2S04 gew.~ : (7,2020 : 2,'56,4442) x lOOaf) = 2,81 • H 2S0
4
(2,81) •••• ~ JJ2S04
(100) 1 kg. H 2S04 (2,81) bevat: 28,1 p;r. H2S04
en 971,9 f':r. H20. molverhouding m=
~
x2§~1
=
18R, )Uit 1it. 24 volRt dan :~H
=
-
211,582 kcal/mol.I
: Á1..1 A(t.lI) lC+ 1 .... 1.682 kcal/mol H2 S0 4 (100) ~.=
-
193.9 " temperatuurcorrectie : 1I 2S04
(2,81)-=-... fit gr. 3487,4 c p o AT a 100 - 25 z:: 75c
.
H2S04 (100) + 112°
98(al
mol) 188,3 x 18=
33RQ,4
32,9 ca1/mo1,oC 1,000 cal/gr.oC. 6C • 1 X 32,9 +33
R9
,
4
x 1,000 - 3487,4 x 0,9739=
25,9 c~1/mo1,oC. p~
c
=
25.9
X 10-3 kcal/mol, oe. pverbruik in de eerste reactor: 5,8789 kg/sec. H2S0
4
~ 59,9R80 mOl/sec. Dus er is nodir, I 59,9R80 x ( 17,f>R2 + 25,9 x 75 x 10-3 )=
=
59,9880 x19.614
=
1175,6
kcal/sec.10. ~!_!!~~~~~~~~~~~!!~~!!-~~~~~-~~-~~-~~-~?~~4:~~~~!~!~~!~~_!~~
2,97 op 100 1, te hrengen.
---
-
---
--
---
-
---Voor de bcrek~!1in{' var I~p reactie~"a.rMte in (lp h;eede reactor is l1i tr:e -r,'él.an van lOO~,-ie ]{2S0 4 ' De werkf" 1 i jke cnncpn t ra tie i n he t product7tlllr na de tweede reactor is,zoals z~1 h 1 ii':en,2,<)7 p-ew.'"--. 001< hier zal er
verdunningswa.rrote moeten Hortle.\ t"~i·('vrlerd.