warte w utworach syluru K~trzyna. Maj~ one cha-raIder naftenowo-aromatyczny oraz wykazujll obec·
no.§c duzej ilosci zwil:\zk6w tlenowych. Najbardziej zmetamorfizowane bituminy 0 cechach ropy naftowej
wyst~ujl:\ wi~c w zachodniej cz~ci synekUzy, tarn gdzie osady syluru SIl najbardziej mi~ze 1 gc1zj.e zachodZll najsilniej. procesy zwillzane z kompakcjll osad6w (2, 3, 16). Podobne sugestie wysuwa L.. B.
Paasikiwi (9). .
Zr6znicowanie w skladzie w~glowodor6w sylurskich moze rzucac swiatlo na zagadnienia dotycZllce czasu tworzenia -si~ w~glowodor6w f dr6g migracji. Proces tworzenia si~ w~glow()dor6w wchodZllcych w sklad ropy naftowej jest dlugotrwaly i najprawdopodobniej trwal po sedymentacji i denudacji utwor6w syluru. Tym samym dlugotrwale odsloni~e powierzchnl sy-luru, jej niszczenie az do permu oraz przeQpermskie zjawiska intruzjl skal magmatogenicznych nle wply-waly ujemnie na procesy tworzenia si~ ropy nafto-wej. Dowodem potwlerdzajllcym powyzszy wniosek moze byc brak zr6znicowania w~g1owodor6w w bitu-niinach syluru
w
tych abszarach, gdzie wyst~Pujll·Intruzje skal wylewnych.
Gen~ i zr6dlo bitumln6w w or.dowiku Pasl~ka
moina lllczye z utworami sylU1"u, wyst~ujl:\cnni na W od Pasl~ka. Moina zatem przyjllc motliwosc .ml-gracji wE:glowodor6w, z obecnle gl~biej wys~pujll
cych warstw syluru LQOOrka, do wyiej leZllcych osa-d6w ordowiku Pasl~ka. Bye moze drogami ulatwionej mlgracjl w~lowodor6w byly wyzej wspomniane
re-gionalne strefy narusze6 tektonicznych.Prawdopodobienstwo a'kumulacjl ropy ~dzie roslo
j
.
wraz z grubieniem nadkladu serif izolacyjnych syluru, a wl~c w zachodniej c~sci badanego obszaru. Na wschodzieW,
gdzie w sylurze 0 mnlejszej milli-szosci przewata facja w~glanowo-marglisto-ilasta,w
strefach dyslokacyjnych wys~puje zjawiBko otwar-cia kolektor6w. Dowodem tego wedlug J. Callkow-skiego (16) jest wyst~powaDie w Bartoszycach w~glowodor6w i bitumin6w zawierajllcych du:io zwillzk6w utleni'Onych. Wal"flo takZe zazn'aczye, ze w Bartoszy-each sklad grupowy bitumin6w zar6wno w utworach paleo2;oicznych, jak i mezozoicznych jest jednakowy. Inaczej sprawa przedstawia si~ w Pasl~ku, gdzie paleozoik wystwu.fe gl~iej OIlS% lepiej SIl wykfttal-cone serie uszczelniajllce syluru i cechsztynu. Stwiet'-dzone
tu
w mezozoiku bitumfny 0 nisklm stopniu zmetamortizowania zawierajllce szereg zwillzk6w, kt6re Die wyst~pujll w bituminach serii dolnopaleo-zoicznych.'W wy·nilw wykonanych pr8JC badaWICzych moina uznae, ze najbardziej perspektywiczne w syneklIzie perybaltyckiej pod wzgl~dem motliw06ci odkrycIa zl6Z w~g1owodor6w sl4 poziomy piaskowcowe kambru oraz w*:g!anowe ordowiku i dolnego syluru. Naj-wiE1ksze motliwosci znaczniejszych odkrye rokujll przy tym piaskowcowe poziamy kambru. Ponadto nale:iy . uznae za perspektywiczne poziomy skal zbior-nlkowych cechsztynu I mezozoiku w zachodniej czdci badanego obszaru, w przejsciu do strefy brzeinej platfonny prekambryjsklej. Utwory mezozolku cechuje tam pe}niejsze wyksztalcenie, przy czym dotyczy to poziom6w skal zbiornikowych i uszcze1niajllCYch.
Pracaml badawczymi 1 .poszukiwawczymi powinfen bye oczywiScie objE1ty zar6wno omawiany obszar polskiej cz~sci syneklizy perybaltycklej, jak tez jej Zachodnie rejony oraz wyniesienie l.eby. Wymienione prace powmny byf prowadzone w POW!l\zaniu z ba-daniaml i poszukiwanraml wyJronywanymi w p61-nocilej c~ci synekUzy perybaltycklej, leillceJ poza granicarili naszego kraju oraz w obrf:bie zachodniego
. obrzeienia wyniesienia ma-zursko-suwalski~o i
w
obnizeniu po:dlaskim. Uznaje si~ za lronieczne prowa-dzenIe 'W dalnym ci~ bada6 straty-grafficzno-facjal-nych, tektoniczstraty-grafficzno-facjal-nych, geochemicznych bitumin6w, hydrochemlcznych i hydrodynamicznych w6d pod-ziemnych. W da1szym clltiU powinny by~ prowadzone prace nad genezll i geologicznymi warunkamlwy-st~powania zl6z ropy naftowej i gazu. DIlZye nale:iy
do moiliwle dokladnego madania pracaml geologicz-nyml, geofizycznymi i wiertniczymi r6znego typu
zamkni~c' zloiowych.·
W swietle dotychczasowych do.§wfadcze6 nale!y uznac
za
nie7Jb~dne wypracowanie talkiej techniki wiercenia i oprObowywania otwor6w wiertnIczych, aby byly zapewnione moZliwie wIarygod'ne badania roponosn08ci poszczeg6lnych poziom6w. W zwb&zku z tyro powinno si~ dwe do wiercenia otwor6w przy u:iyciu mozliwie lekkich i dobrych jakosciowo pluczek wiertniczych 0 minimalnej filtracjL Naleiyprzepro-WlSdtzae
badania pozi'Om6w pempektywitcznyoch jut w 4;rakcie wiercenia pr6i>n1tkaml zrozowym:! 1 sze-roko stosowae r6Znego rodzaju metody intensyfikacji przyplywu ropy czy gazu.LIT~RATURA
1. B'O jar skI L., D e pow skI S. - 0 hydro-chemicznych wskdnikach moZliwosci wys~po~
wania w*:glowodor6w w poludniowej c~cl ob-niienia litewskiego. Prz. geol. 1959,
nr
2. 2. Ca 1 i k <>w
ski J. - Rolia Skal sylluru syneklizyperybaltyckiej w powstawaniu ropy naftowej i jej akumulacji (praca doktorska) przyg. do dru-ku, 1966.
3. C a 1i k 0 w ski J., G 0 n d e k B. - Badania spektrofotQllletryczne w podczerwienl bitumin6w sladowych I rop, jako wska.znik prognoz regio-nalnych zl6z ropy naftowej (na przykladzie synek-lizy perybaltyckiej). Techn. 'Poszuk. 1967,
z.
24. 4. D e pow ski S. - MotlIwoscI odkrycia tzw.du-zych zl6Z ropy I gazu w Polsce. Prz. geo!. 1966,
nr
5.. 5. Dikensztejn G. Ch. - Problema nieftie-gazollOsnosti niinlepaleozojSJrlch otrotenoij sie-wIero-zapadnaj czasti Rlisskoj platformy.
Gieolo-gIja nlefti. 1957, nr D.
6. J ask () w i a k M. - DIe Oberkreide in Nord-polen. Ber. deutBch. Ges. geoL Wiss. A. Geol. PaUiont. 11. 6. Berlin 1966.
7. K a rp i c k i j B. J. - Nowyje dannyje
0
nieftie-nosnosti kIembrija i ordowika Kuldigskoj plosz-czadi latwiejskoj SSR. Gieologij:a ·nieft1 i gaza1966,
nr
12. .8. La n g i er - K u
z
n i a row a A. - Petrografia ordowiku i sy-Iuru na NiZu Polskim. Biu!. .IGnr 197,
t.
I, 1967. .9. P a a
S
1 k iw
i L.B., Z a k as z a n B k i j M. S. -Pierspiektiwy nieftie-gazonosnosti Pribaltfki. ONTI - WIZMS Wyp. 34, lir 1. Moskwa 1965.10. Pe j si k M. J. - Gieologlczeskoje strojenije i pierspiektiwy nieftiegazonosnosti Polsko-Litow-skoj diepressi i sosiednich s niej ploszczadiej. Glawgaz. 'rrudy, wyp. 1. Moskwa 1960.
11. P () Z a r y ski W. - Jednostki geologiczne Polski.
.Prz. geo!. 1963, nr 1. .
12. S u w e i z d i s P. - Rola ruch6w kaledo6skich i hercy6s1dch w rozWoju t~onicZnym obszaru
nadba~tyaldego. KwaTlt. geoJ. ~ drulru).
13. To k a r ski A . . - Bieillcy stan geologicznego rozpoznania mozliwo.§ci ropno-gazowych Polskl
i warunki post~u prac. Nafta 1966,
nr
9. 14. T y ski S. - Niekt6re problemy geologiczne wp61nocno-wschodniej Polsce w nawillzaniu do obszar6w przyieglych. prz. geo!. 1960, nr 4. 15. T y ski S. - Nowe dane z wierce6 Bartoszyce
i G'Oldap. Ibidem. 1962, nr 4-6.
16. Bud 0 w a geologiczna synek1izy perybaltyckiej.
C~e I, 2. Praca zbiorowa pod kierunkiem S, Tyskiego i S. Depowskiego. Instytut Geologlczny, 1967 (w druku) .
17. G 1I! 0 log la f nleftiegazonosnost paleozoja jui-nej Pribaltiki. Institut Gieologii. Trudy, wyp" 1. Vllnius 1965.
SUMMARY
.As
a result of regional geolo'gical researches, madein the Polish Lowland area before 1962, Po.1!ish part of the Peri-Baltic was, among 'Othe~ selected for
further
geo.physicail and geological explorations. '!\he ;res.illts of theseworks
realized in tht! years 1963-1967, are presented in <two el.abora~ions concerning the', geological strructure and the pei"S/Pectives of OCCUl"ll'ence of hYdrocaroon deposits. The examina-tions were con<:entr'ated ,mainly on the develop:nent of sedimentary ser.ies,' tectonics of hydrocatlbon occur-rence siies,' hy.di-ochemtstry and hydrodynamical rela-tions cif utidenground watel'lS and geochemistry ofbillnlmens.
As a !J."eSult of the research works, trends of fur-ther geologicaJ...,pr<JS,PElCting wortks have been det~r mined. It is necessary 00 condud both detailed com-plex' geological and geophySical researches to re-cogni:z:e more ,in 'detail various defonnationail traps. frequen.tly not detectable by seismical methods. Pe-netration by drilling and testing of promising hori-zons is of greaJtimportan<:e, as well. The most valu-,able perspectives in search far hydrocarbon deposit.~
are thought
to
be related to the sedes of Cambrian, Ordovilcian and Lower Siluri's:n rocks. Pepnian for-mations seem to be less pers.pective ones. Mesozoic ,can be .regarded as perspective 'One, only as concerns the, deeper, western part of the Peri ... BalJ.tic syneclise.PE310ME
Ha OC'HOBaHHK 0606w;eHHR ,n;aHHhIX pel'HOBaJIloBhIX reoJIOl'Jl'<lecKHX Kccne,n;OSa:BHA, npoao,n;slIlHXcs Ba
Tep-PKTOPKH nOJIloOItoii 1D13IoteBBOCTH ,n;O 1962 r., B
Ka-"Iec'l'Be paii:oBa ,ttaJIIoBeiimHx reo<lrn:3K'IecK'HX H reoJIO-rH'IecIOIX KCCJIe,n;osaHHii 6hlJIa B8Me<leHa IIOJi:I>CKaB '1aCTh IIepH6aJITml:cm>ii: CJmeB:JIH'3hf. PeGyJIloT'aTld STKX pai60'l', BIoIrIOJIB.eHHl>IX !B 1963-1967
w.,
O6io6~eBlolB ,n;syx 'l'PY',lI;ax, OC'BeII¥lIOID;KX l'eoJIOl'R"IeoJt'Oe
CTpOe-BKe :If OtIpe,lJ;eJl'JDOw;mc DeproneKTlHaHOCTIo Do.MCKOD BecP'l'.H. HccJI~B'IlHmI 6:bI.mK HaupaBJIeB:&I, l'JIaBBhDII afipa3OM:, aa B:bJHCB'eHKe JIWOOJl'OrH'I6CX'Or'O OOC'NlBa DO-po,n;, 'l'eK'l'OBHmf, paClllpo~HeElHe y.rJIeso,n;opo,t{oB, rH,ll;-POXHMWIec'KHX H rH,Itpo,n;JfBa'MIK'IeCKHX YCJIOBHA: DO,n;-'3eMBhIX ao,n; K reoXHMKH 6HTY'IfQB.
B I1TQre npose,n;eHHhIX JfCCJIe,ll,'OBaHJdi 6hfJIH BaMe'le-'B:&I ,HanpalBJIemUI ,n;an:loHeihoKX reOJIOI1O-'Il'OHClWB:&IX pa-UOT H YIm3aHa He06xo.zV~.MOcTb npo,ItOJIJKeB'HS ,n;E!T'aJIIo-BhIX KOMI1JIeKC'H:&IX reoJI'On.AecKHX H TeIOCPHGH'leCKHX ' H3IoIoB::amm.. Heofuro,ll;Hll'O CT.peM'HTh(:s K 'l'II\'8TeJIloHO'MY H3Y'1eBHIO pa3B'Oro T.HiIla JI'OBY'IIIEIK
HeCln'H,
KDTOplole Be ncer,n;a BhfSBJISIOTCB ceAcMH'leC'.ImMH pa6oTaMH.BecloMa BaJKHOe 3Ba'leBHe, HMeeT T&lCKe npaBHJIIoHOe BOlq)hfTH'e C'KBa:amHaIotH If ODpOoos&HKe nepc.neKmfB-BIolX r0pH3oBTOIB. HaH60JIe~ :rreponeK'TlHlBB:&I a OT'Bome-BHK B&IJiBneH'HJI ytl'JI~,n;OB ropH3Olfl'h[
KOJIJIeK-TOpCKHX iIlOPOA KeM6pHS, Op,n;OOHKa !If BJOKHerO CKJIYPa.
,MeBee nepcnerrrmHl:d nepHC1I1He nopoA:&I. IIepcneKTH'B-HOCTIo Me3030S cJIe,n;yer OrpaHH"lHTb Jl!KII[Io K 6o.JIee Nly~SJmBoA 3'Il'IIa~ '1aCTH IIepH5aJl"l'HACKoii: CHBe-KJIH:3:&I.
