P L A N Y
I
S P R A
W
O
Z
D
A
N
I
A
S P R A W O Z D A N IE Z D Z IA Ł A Ł N O S C I K O M IT E T U H IS T O R II N A U K I I T E C H N IK I P A N W «ROKU 1967
W r o k u sp ra w o zd a w czy m o d b y ły się d w a p o s ie d ze n ia p le n a rn e K o m it e t u . H i storii N a u k i i T e c h n ik i PAN., sześć zebrań P r e z y d iu m i d w a K o m is ji K o p e m i- k ań sk iej.
P ie r w s z e p osie d ze n ie p len a rn e ipíTEV) p o ś w ię c o n o p rze d e w szy stk im u sta len iu w y ty c z n y c h d łu g o fa lo w e j p o lity k i n a u k o w e j K o m ite tu ora z w sk a z a n iu k ie r u n k ó w i p r o b le m ó w , n a k tó r y c h n a le ży kanioanitrować d ziała ln ość b a d a w cz ą p o ls k ic h h i s to ry k ó w n a u k i i tech n ik i. P o d s ta w ą d y sk u sji n a w y m ie n io n y tem at b y ł p r o je k t P ro gn o zy rozw o ju historii nauki i historii tech niki w P olsce do 1985 r., p r z y g o to w a n y przez p o w o ła n ą w ty m ceilu K o m is ję 1. P r o je k t z o s ta ł n a stę p n ie sk o r y g o w a n y zg o d n ie z w y n ik a m i d y sk u sji i w d n iu 14 V I dok u m en t te n zo s ta ł p r z y ję ty p r z e z P rezyd iu m K o m it e t u 2.
P orzą d e k d zien n y d ru g ieg o p osied zen ia (18 X I ) o b e jm o w a ł u czcze n ie p a m ię c i d w ó ch w y b itn y c h poOiSkich h isto ry k ó w nauki, z m a r ły c h w 11987 r .: p r o f. A le k sa n d ra B irk en m a jera i p r o f. A rm in a T e s k e g o ; u czcze n ie se tn e j r o czn icy u rod zin M a r ii 'S k ło dow sk ie j-O u rie i p ięćd ziesią tej r o cz n ic y śm ierci 'M ariana S m O lu ch o w sk iśg o ; ocen ę lii r o cz n ik ó w „K w a r ta ln ik a H istorii N a u k i i T e c h n ik i” oraż za tw ierd ze n ie w nioślk ów K o m is ji K o p e rn ik a ń s k ie j w s p ra w ie w y d a n ia O p e ra orania K op e rn ik a .
K ró tk ą ch a ra k tery styk ę tw ó r cz o ś ci p r o f. A . 'B irk en m a jera i p r o f. A . T e sk eg o p rzed sta w ił p r z e w o d n ic z ą c y K o m ite tu , p r o f. J. B u k o w sk i. P r o f. J. H u r w ic w y g ło sił r e fe ra t o ż y ciu i d zieła ch Miarffi S k ło d o w s k ie j-C u r ie ; S zk ic tw ó czości W ielk iego fiz y k a p o ls k ie g o M arian a S m a lu ch ow sk ieg o o p ra co w a ł z m a r ły p r o f. A . T e sk e ; r e fe r a t ten cd azy ta l p r o f. W . H u b ick i*.
P od sta w ą d y sk u sji n a d 11 roczn ik a m i „K w a r ta ln ik a " b y ła ob szern a an aliza k r y ty czn a p r o f. K . O p ałk a , k tó r y z w r ó c ił m .in . u w a g ę n a ta k ie zaga dn ien ia , ja k p r o p o r c je m ię d zy trzem a działam i „K w a rta ln ik a ” (artyk u ły, r e c e n z je i k ron ik a ), s t o su n ek r o z p ra w z h istorii n a u k i o jc z y s te j i n a u k i ś w ia to w e j, p r o p o r c je m ię d z y liczb ą a rty k u łó w z r ó ż n y c h d y s c y p lin n a u k o w y ch , stan i ja k o ść r u c h u p o le m ic z n e g o 4.
P rezyd iu m K o m ite tu z a jm o w a ło się m .in . w sp ó łp ra cą z zagranicą, szczeg óln ie z S e k c ją H istorii N a u k i M ię d zy n a ro d o w e j Unlid H istorii i F ilo z o fii Naiufci. W o b e c lic zn y ch zg łoszeń p o ls k ic h h is to r y k ó w n a u k i i te c h n ik i n a X I I M ię d z y n a ro d o w y K o n g re s Hstordi, k tó r y od b ęd zie się w P a r y ż u w sie rp n iu ¡1968 r .5, K o m ite t w y s tą p ił d o P o ls k ie j A k a d e m ii N auk, M in iste rstw a O św ia ty i S z k o ln ictw a W y ższe g o Oraz M in isterstw a i Z d ro w ia o u sta len ie sk ład u d e le g a cji n a K o n g re s . J ed n a k że, z d a ją c s o b ie sp ra w ę z tr u d n o ś ci w u zysk an iu d ew iz n a w y s ła n ie d o P a r y ż a d u ż e j d e le g a c ji, K om ita t z w r ó c ił się d o Z a k ła d u H istorii N a u k i i T e ch n ik i P A N z p r o p o z y c ją w y d ru k o w a n ia 42 zg łoszon y ch n a K o n g re s k o m u n ik a tó w p o ls k ic h i w y d a n ia t e g o w y d a w n ictw a n a O brady k on g re so w e . Tą d r o g ą za m ierza K o m ite t p r z y c z y n ić się d o
1 P ar. sp ra w ozd an ie z te g o p osied zen ia K o m ite tu w n rze 3/1(967 „K w a rta ln ik a ” , s. 660.
2 P ar. frag m en t te g o d o k u m e n tu i in fo rm a c ję o je g o ca ło ści w n rze 4/1967 „K w a rta ln ik a ” , s. 741.
3 P o r. w n rze 4/1867 „K w a rta ln ik a ” a rty k u ły : J. H u r w i e , Rola M arii S k ło d o w sk iej-C u rie w r o z w o ju nauki. W setną rocznicę urodzin i(s. 701); A . T e s k e , S zkic tw órczości Mariana S m olu ch ow sk ieg o. W p ięćdziesięciolecie śm ierci (s. 707).
4 T ek st o p racow a n ia p ro f. K . O p a łk a oraz sz cz e g ó ło w e sp raw ozd an ie z d y sk u sji ukaże się w n a stęp n ym n u m e rze .¿K w artalnika” .
5 P o r. obszern iejszą In fo rm a cję o K o n g re s ie w K ro n ic e zagranicznej n in ie js z e g o n um eru , s. 516.
526
Plany i sprawozdaniau trzym a n ia n a w ią za n y ch ju ż i r o z w ija ją c y c h się s to su n k ó w m ię d zy p olsk im i h isto ry k a m i n a u k i a ¡historykam i in n y c h 'k ra jów .
P re z y d iu m z a jm o w a ło się ta k że p rzy g o to w a n ie m ju b ileu szu M ik o ła ja K o p e rn i k a * . S z cze g ó ln ą u w a g ę zw ró c o n o n a usltalleinie p ro g ra m u p r a c y K o m ite tu K o p e r n i k o w s k ie g o , p o w o ła n e g o w 1065 r. p r z e z Z g ro m a d ze n ie O g óln e S e k c ji H istorii N auki M ię d z y n a ro d o w e j U n ii7. S ek reta riat K om ite tu , m a ją c y siedzibę w W a rszaw ie {na tfa ech cz ło n k ó w S ek reta ria tu d w a j są P ola k a m i), r o z w a ż y ł w p a źd ziern ik u 1967 r.8 p r o je k t z b io ro w e j p u b lik a c ji n a tem a t r e c e p c ji i r ozp ow szech n ia n ia te o r ii K bpeim ika w r ó ż n y c h re g io n a c h św ia ta o r a z n a tem at ro li, ja k ą o d eg ra ła ona w d a lszy ch dzie ja c h m y ś li naiukow ej i filo z o ficz n e j. P r o je k t iten b ę d z ie p rze d m iote m d y sk u sji na p le n a rn y m p osied zen iu K o m ite tu K o p e rn ik o w s k ie g o , k tó r e o d b ę d z ie s ię w W a rsza w ie w 1968 r. P u b lik a c ja b y ła b y w y d a n a w P o ls c e p r z e d 1973 r .
K o m is ja K o p e m ik a ń s k a K o m ite tu H istorii N a u k i i T ech n ik i • za opin iow a ła p rze d sta w ion y p rze z P r a c o w n ię B a d a ń K o p e m ik a ń s k ic h Z a k ła d u H istorii N auki i T e ch n ik i P A N p r o je k t d w ó c h se rii w y d a w n ic z y c h : D zieła w sz ystk ie M ik o ła ja ¡Ko p e rn ik a oraz Studia k op em ik a ń sk ie. K o m is ja u zn a ła, ż e p r o je k t P r a c o w n i Badań K o p e m ik a ń s k ic h — u jm u ją c y w y d a n ie D zieł K o p e rn ik a w trze ch to m a c h <fc. 1 — facsim ile r ę k o p isu D e revolution ibus, t. 2 — k o m e n to w a n y tekst D e revolution ibus, t. 3 — O pera m inora) i w tr z e c h w e r s ja c h ję z y k o w y c h {ła ciń sk ie j, p o ls k ie j i angiel s k ie j; w ostatn iej w e r s ji tek st K o p e rn ik a b ęd zie ła ciń sk i, a w s tę p i k om en ta rze — a n g ielskie) —< je st n a jb a r d z ie j ra c jo n a ln y . W n iosk i ite zo s ta ły w d n iu 18 X 1 za tw ie r dzane p rze z p len a rn e p osied ze n ie ¡K om itetu.
Zofia Sk u bala-T ok arsk a
S P R A W O Z D A N IE Z D Z IA Ł A L N O Ś C I Z A K Ł A D U H IS T O R II N A U K I I T E C H N IK I P A N W R O K U 1867 *
W 1967 r. Z a k ła d k o n ty n u o w a ł p o d ję t e d a w n ie j p r a c e ł, a ta k że ro z p o cz ą ł n ow e, k tó r e za k oń czo n e zostan ą d op iero w la ta c h p rzyszły ch .
W śród ty c h p ie r w sz y ch n a c z o ło w y s u w a ją się p ra ce n a d p r z y g o to w a n ą w 1966 r. m a k ietą p ie rw sze g o to m u H istorii nauki p olsk iej w za rysie, o b e jm u ją c e g o o k re s o d p o c z ą tk u istn ien ia p a ń stw a p o lsk ieg o d o 17915 r. S k ła d a ją c e s ię n a n ią cztery c z ę śc i z os ta ły p o d d a n e r e w iz ji i o p ra co w a n e n a n o w o zg o d n ie iz w y n ik a m i d y sk u sji, p r z e p r o w a d z o n e j >10 X I 1966 n a posied zen iu K om itedu ¡H istorii N a u k i i T e ch n ik i F A N *, o r a z u sta len iam i p r z y ję ty m i n a zeb ra n iu r e d a k c ji Z a rysu w sty czn iu 1967 r.
N o w a w e r s ja m ia ła za p e w n ić jed n o litą stru k tu rę ca łe g o tom u. Z a d a n ia te g o je d n a k że n ie b y ło m o ż n a w y k o n a ć w p e łn i ¡z k ilk u p rz y c z y n . W śred n iow ie czu n au k a n asza b y ła o d b ic ie m sta n u n a u k i ś w ia to w e j i w ty m o k resie rooen a m ó w ić je d y n ie o za czą tk a ch p o ls k ie j m y śli n a u k o w e j. W d o b ie ren esan su b y liś m y n atom iast
• P a r. w mrze 2/1867 ,/K w arta ln ik a” <«. 465) in fo r m a c ję o u ch w a le R a d y M in i s tró w w sp ra w ie ju b ileu szu K op ern ik a .
7 P or. sp ra w ozd an ie ze Z grom a d zen ia O g óln eg o w n rz e il^—<2/1966 „K w a rta ln i k a ” , s. 180.
8 W /zebraniu ty m u czestn iczył b r y ty js k i człon ek Sekretariatu, p r o f. J. IR. R a - ve!tz; p a r. n iż e j sp ra w ozd a n ie z d zia ła ln ości Z a k ła d u H istorii N a u k i i T ech n ik i P A N .
• K o m is ja .zositała p o w o ła n a pnzez K o m ite t 10 X I 1966 p o d p r z e w o d n ictw e m p r o f. P . R y b ic k ie g o ; p o r . in fo r m a c ję w n rze 3/1967 „K w a r ta ln ik a ” , s. 660.
• Sprawozdanlie to o b e jm u je r ó w n ie ż o so b o w ą w y m ia n ę za gran iczn a realizow a n ą p r z e z K o m ite t H istorii N auki i T e ch n ik i P A N .
1 P o r . m . in. sp ra w o zd a n ie z działalności Z a k ła d u w .1)968 t . w n rze 2/1967 „K w a r ta ln ik a ” , s. 4i*7.
2 P o r. w n rze 3/1907 „K w a rta ln ik a ” (s. 658) sp ra w ozd a n ie z d y sk u sji n ad tą m a k ietą n a p osie d ze n iu K om itetu H istorii N a u k i i T ech n ik i P A N .
