Fritz Buchholz
Średniowieczne znaleziska ziemne w
Gorzowie
Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny nr 4, 373-374
N a d w a r c i a ń s k i Ro c z n i k
Hi s t o r y c z n o- Ar c h i w a l n y NR 4 - R O K 1997
F ritz B u c h h o lz
Średniowieczne znaleziska ziemne w Gorzowie *
Przed parom a dniam i rozebrany został je d en z najstarszych d o mów w G orzow ie, mały, dw upiętrow y b udynek przy W olłstrasse 59. (W e łniany Rynek). W roku 1718 należał do senatora i kupca Johanna B ur charda, później do radcy dw oru K irchhoffa i w X IX w. do trzew ikarza Langego. Przy w ykopach pod now ą budow lę, która m a tu pow stać, robot nicy natknęli się na 3 leżące je d n a na drugiej w arstw y pogorzelisk. P ierw sza leżała około 60 cm , druga 1 m, trzecia 2 m, poniżej dzisiejszego po ziomu ulicy. M iejsce znaleziska je st napraw dę pouczające: ze w szystkich 3 warstw, nad którym i pow stał włas'nie w yburzony budynek, m ogłem od czytać zarzutkę glinianą, która p o chodziła ze spalonych szachulconych domostw i przez działanie ognia częs'ciowo stw ardniała. K łopoty spra wiało początkow o datow anie znaleziska, szczególnie, że odnaleziona w najgłębszej w arstw ie skorupa została bezm yślnie w yrzucona, ja k to zw y kle w takich w ypadkach byw a. A le ostatecznie m ożliw e było dotarcie do celu. Znaleziono dalsze fragm enty 3 naczyń kam ionkow ych i 5 glinia nych; w szystkie one m iały pochodzić w edług zapew nień m ajstra budow y z najstarszego pogorzeliska. W yroby kam ionkow e okazały się być: ułam kiem wąskiej, sm ukłej butelki, szarego koloru z okrągłym i bruzdam i na Całej pow ierzchni, w drugim przypadku był to fragm ent szaroczerw onego dzbana, przy trzecim naczyniu nie udało się ustalić nic ponad w idoczną brązową glazurę i żłobkow anie. Z 5 ułam ków naczyń glinianych cztery
Tekst ukazał się pod tytułem : M ittela lterlich e B odenfunde in Landsberg a. W., Die Neumark, R. 3, nr 3, m arzec 1926, s. 46-47. T łum aczenie Robert Piotrow ski (red.).
374 Fritz Buchholz posiadają w yraźnie profilow ane kraw ędzie, podczas gdy z ostatniego za chow ał się tylko niew ielki fragm ent szyjki. N aczynie z którego pochodzi ten fragm ent posiadało przysadzistą, kulistą form ę z nalepionym ustni- kiem . Profile rantów są w 3 przypadkach słabo tylko w ybrzuszone; braku je w yrazistego pogrubienia ustnika. O d środka ukazują żłobkowaną li stw ę przy brzeżku, w górnej części szyjki p rzyozdobione są bruzdami w form ie taśm ; są one płaskie i zaokrąglone. S zyjka 4-teg o naczynia jest prostościenna; całość spraw ia w rażenie podw ójnie stożkow atego naczy nia; poniżej przegięcia posiada otwór. U łam ki 5-ciu naczyń są barwy ja snoszarej, przechodzącej partiam i do czam oszarej, ciennkościenne i mocno w ypalone. Jest to typow a niem ieck a ceram ika z początku XVI wieku. N aczynia kam ionkow e m ogą być trochę m łodsze.
W ynikiem badań je s t podsum ow anie: dolny budynek szkieletowy pochodził najpóźniej z X IV -go w ieku i został zniszczony przez ogień. Na nim pow stał dom z nieznanego okresu spotkał ten sam los. N a tym pogo rzelisku pow stały trzeci ju ż budynek ryglow y padł rów n ież pastwą ognia. N a pytanie o m ateriały budow lane późnego średniow iecza trzeba odpo w iedzieć, co je st w ielce pouczające, negatyw nie n a w szelkie próby szu kania dow odów dla b udow nictw a zrębow ego (B lockbau).
