"Die Vorgeschichte der Berufung von Edmund Lesse an die Charité", M. Stürzbecher, G. Wagner, Kiel 1962 : [recenzja]

478

Recenzje

ty k a ń sk ie j, Rasimus C h ristian B a sk (1787— 1832), w y b itn y ję z y k o zn a w ca du ński,

A letosiej Szachim atow 01854— 1920), w y b itn y ję z y k o zn a w ca r o sy jsk i, Fraińęois C h a m p o -

UkHi (1790— 1832), p m fe s o r ję z y k ó w w s c h o d n ic h n a u n iw e r sy te c ie w G re n o b le , k tó r y

odclzyltał eg ip sk ie p is m o 'klinow e, M a rk lic ż b a r s k i i(1868— 11928), Ż y d u rodaon y

w ¡Płocku, p r o fe s o r ję z y k ó w o rien ta ln y ch w G etyn dze, A n d r z e j G a w ro ń sk i (1885—

1927), od 1012 r. p r o fe s o r ję z y k ozn a w stw a in d o e u ro p e js k ie g o i f i l o l o g ! sa n s k ry ck ie j

n a U n iw ersy tecie J a n a K azim ierza w e Lw ow ie^ je d e n z n a jw y b itn ie js z y c h in d o lo g ó w

św ia ta , z e w s p ó łc z e s n y ch : p r o f. C a rlo T ag liav in i, jęz y k o zn a w ca w łodki.

W . P . C ie n k o w sk i (d o d a jm y : sa m ¡znający w ie le ję z y k ó w ) pisze, e e w ię k szo ś ć

p o lig lo tó w , w y ją w s z y k ilk u ję z y k o zn a w có w , przeszła „n ie p ozo sta w iw szy tr w a łe g o

w k ła d u ido s k a rb ca w ie d z y i k u ltu ry lu d zk o ści” (is. 273), d la w ie lu u czen ie się ję z y ­

k ó w b y ło ty lk o kom ikiem . W śród n a js ły n n ie jsz y ch p o lig lo t ó w n ie ję z y k o z n a w có w

je d y n ie H e in rich S ch liem a n n i(1822— 1890), k u p ie c z za w o d u , sam ou k (d ok tora t

f ilo z o fii u zy sk a ł b e z żadn ydh w y ż s z y ch stu d ió w , e g za m in ó w liitd., ty lk o w d rod ze

w ie lk ie g o w y ją tk u ), w n ió s ł tr w a ły w k ła d d o n au k i i k u ltu ry ś w ia to w e j: o d k ry ł

T r o ję i k ilk a in n y c h sta ro ży tn y ch m ia st g reck ich . Z ż y c io r y s ó w p rze d sta w io n y ch

w k sią żce

W . P . C ie n k o w sk i w y c ią g a n a ¡s. 293 w n io se k , ż e

„ w y b it n e z d o ln o ś ci ję z y k o w e sto su n k o w o rza d k o Chodzą w p a rz e z r o z w o je m in te­

le k tu i ch a ra k teru ” (cze g o d ob itn y w y r a z dał G. B. S h a w w

/

Z.

W ilh e lm T h i e o p o l d ,

K sią żk a jest ob s ze rn y m ży ciory sem S ch ille ra ; n ie p o m in ię to w n ie j n a w e t opisu

tru d n e g o ż y d a o jc a w ie lk ie g o p oety, p o c z ą tk o w o fe ta e ir a w o js k o w e g o , p ó ź n ie j

o fic e r a w słu żb ie k sięcia w irte m b e rs k ie g o , K a r o la E ugeniusza. P rzy szły p oeta ja k o

Chłopiec zosta je p r z y m u s o w o W cielon y d o k sią żę cej szkoły, w k tó r e j p a n u je

wo'jjsfcowy d r y l i z rozk a zu k sięcia u c z y się m e d y c y n y . Już ja k o m e d y k w o js k o w y ,

m u sia ł SchiU er p o k r y jo m u o p u ś d ć sto łe czn y Stu ttgart, b y po w ie lu p e ry p e tia ch

osiąg n ą ć za szczytne sta n o w isk o p r o fe s o r a h istorii w J en ie oraz p r z y ja ź ń i s z a q jn e k

w y b itn y c h o s o b is to ś d w spółazeisnych, w ś r ó d n ic h G oeth ego. N iestety, u szczytu

p o w o d z e ń i a k t y w n o ś d tw ó r c z e j S ch iller p o p a d a w dężfką, prizeWlekłą ch orobę,

k tó r ą p o w sz e c h n ie u w a ża n o za g ru źlicę. A u to r om a w ia n ej k siążk i je s t sk łon n y

ra c z e j ro z p o z n a w a ć g ry p ę i je j p ow ik ła n ia .

W p le cio n e w te k s t r o z d z ia ły o Mesmemae, L a v a te rz e i G allu , zda n iem au tora

p o s ta d a c h r e p re ze n ta ty w n y ch -dla osiem n a stow ie czn ej m ed y cy n y , u kazu ją ją r a cze j

w k rz y w y m zw ieirdadle. R o z d z ia ły t e n ie p o zo s ta ją jed n a k że w zw ią z k u z zasadni­

czy m tem atem k sią żk i. Ja k w y n ik a z r o z p ra w y T h eop old a , stud ia m e d y c z n e n ie

w y w a r ły w p ły w u n a tw ó r cz o ś ć litera ck ą p o e t y ; to , c o a u to r n a te n temalt m a d o

od n oto w a n ia , og ra n icza się d o cy ta tu z w stę p u d o a n tologii z 1782

r., w którytm

S c h ille r w ża rto b liw e j fo r m ie d ed y k u je sw e d zie ło — ś m ie r d .

J e r zy S trojn ow sk i

M .

S t ü r z b e c h e r ,

G.

W a g n e r ,

P u b lik a c ja opa rta n a źró d ła ch a rc h iw a ln y c h i (z M erseb u rg a i U n iw ersytetu

H u m b old ta w B erlin ie) w p ro w a d z a w n a stró j i a tm osferę p a n u ją cą w ś r ó d derm a­

to lo g ó w i sy filid o lo 'g ô w d r u g ie j p o ło w y X I X W. i p o c z ą tk ó w X X w . w B erlin ie.

Recenzje

479

O b o k g łó w n e j p o s ta c i L essera (utr. w N y sie), p r o fe s o r a w ¡Bernie a p o te m w B e rlin ie ,

prze su w a ją się tafcie, ja k »tajny d o r a d c a d o s p ra w w y ż s z e g o sz k o ln ictw a w m in is­

te r s tw ie p ru sk im A lth o ff, p ra f. A . Nedsser z W ro cła w ia , p ro f. R o b e rt R em a k

z -Poznania ¡(niesłusznie za licza n y -do u cz o n y c h n ie m ie ck ich ) i w ie le in n y ch , -których

b io g r a m y z n a jd u ją się w

d erm a tolog ii i s y filid o lo g ii w B erlin ie, iprzedstaw ion e w cze ś n ie j p r z e z R ich te r a

i M oraw edka. P olsk iem u h isto ry k o w i p o zw a la k sią żk a n a o ce n ę w a r u n k ó w , w ja k ic h

k szta łcili się r ó w n ie ż n asi Studenci m e d y c y n y w B erlin ie.

S.

E lek trifika cija S S S R 1917— 1967.

Izd a tie lstw o „E n ie r g ija ” , M o sk w a

1967,

ss. 542.

Z o k a z ji p i^ ód izie się d ole d a Z w ią z k u R a d zieck ie g o ukazała slię k sięg a ju b ileu szo ­

w a o r o z w o ju e le k tr y fik a c ji Z S R R w la ta ch

11917— 1907,

o p r a c o w a n a p rze z lic z n y

-

ze s p ó ł au torski specj-ailistów -en ergetyków p o d o g ó ln ą r e d a k c ją P . :S. N ie p o ro ż n e g o —

m in istra e n e rg e ty k i i e le k tr y fik a c ji Z S R R , a u to ra w ie lu p u b lik a c ji h istory a zn y ch

0 r o z w o ju r a d z ie ck ie j enerigeityki. K się g a , sk ła d a się z s z e ś d u ro zd zia łó w . W p ie r w ­

szym z n ich za w a rto historię i r o z w ó j e le k t r y fik a c ji Z S R R , k tó r e j p o d s ta w ą stał

Się u ch w a lo n y w 1920 r. le n in o w s k i p la n G O E Ł R O -(GOsudar-sitwi-enn-aj-a k o m is s ja p o

E L efctrifik a cji ROtesji) — p ie rw szy je d n o lity p la n n a r o d o w y s tw o rze n ia m aiterialno-

-tech ni-czn ej b a zy s o cja lizm u w Z S R R 1. W r o zd zia le d ru g im -om ów ion o p o s tę p y

te rm oen erg ety k i ra d zie ck ie j z u w zg lę d n ien iem za ga d n ień p r o je k to w a n ia , b u d o w y

1 ek sp loa ta cji -elektrow ni d e p ln y c h i ją d ro w y ch . R o z d z ia ł trzeci d o ty c z y -projekto­

w a n ia w ę z łó w w o d n y c h i k ie r u n k ó w b u d o w n ictw a e le k tro w n i w od n y c h . C z w a rty

rozd zia ł p o ś w ię c o n o u k ła d om li S ie d o m e lek troe n erg ety cz n y m (nuin. u tw orzen iu

z je d n o c z o n e g o u k ła d u e lek tro en e rg ety cz n eg o e u ro p e js k ie j c z ę ś d Z S R R

2 — onaiz

r o z le g ły c h u k ła d ó w p o łą cz e ń w c z ę ś d w s c h o d n ie j k ra ju , sta n ow ią cy ch p o c z ą te k

tw orzen ia w s p ó ln e g o u je d n o lic o n e g o u k ładu elek tro e n e rg e ty cz n e g o Z w ią z k u R a ­

dzieckiego'). W rozd zia le p ią ty m o m ó w io n o za ga d n ien ia e k sp lo a ta c ji e le k tro w n i

i s i e d . R o zd zia ł sz ó sty d o t y c z y e le k try fik a c ji g o sp o d a rk i m a rod ów ej (przem ysłu ,

k o lei, g osp o d a rstw ¡d om ow ych i g o sp o d a rk i k o m u n a ln e j, r o ln ictw a ) o r a z ¡bilansu

en erg ety czn eg o. P u b lik a cja je s t b o g a to ilu strow a n a i za w ie ra -liczne w y k r e s y

t ta b lice .

J. K .

N O W E Z E S Z Y T Y „S T U D IÓ W I M A T E R IA Ł Ó W Z D Z IE J Ó W

N A U K I P O L S K IE J ”

W 1907 r. u k a za ły się trzy zeszyty „S tu d ió w i M a te ria łó w z (D ziejów N a u k i

P o ls k ie j” , w y d a w a n e j p rze z P a ń s tw o w e W y d a w n ictw o N a u k o w e p u b lik a c ji s e ­

r y jn e j Z a k ła d u H isto rii N a u k i i T ech n ik i P A N ; b y ły t-o k o le jn e zeszyty tnzeOh

1 P rze w o d n icz ą cy m pla nu G O E L R O b y ł a k a d e m ik G le b M aksym ilianow iicz K rz y ­

ża n ow sk i !(11872— 1959), zasłu żon y radziedk i in ż y n ie r e le k try k , rea liz a to r le n in o w ­

sk ie g o p la n u p o w sz e c h n e j e le k tr y fik a c ji k r a ju , w y c h o w a w c a lic z n y c h k a d r e n e r g e ­

t y k ó w s ta n o w ią c y c h jtrzon p r a c o w n ik ó w rad-ziedkiej elek troen erg e ty k i, -od 1956 r.

cz ło n e k za g ra n iczn y P o ls k ie j A k a d e m ii N auk (por. w sp o m n ie n ie o n im w „ P r z e g lą ­

d zie E lek tro te ch n iczn y m ” , n r

10/1(959, ss. 430—432 o r a z w „N a u ce P o ls k ie j” ,

n r 12/1969, ss. 2711—273).

2 W ostatnich la tach u kład te n p o łą cz o n o z si-edam i ele k tro e n e rg e ty cz n y m i w y ­

sok iego n a p ię d a B u łgarii, C ze ch o sło w a cji, P o ls k i, N ie m ie c k ie j R e p u b lik i D e m ok ra ­

ty czn ej, R u m u n ii i W ęg ier o ra z u tw o rz o n o w P rad ze cen tra ln ą -dyspozytornię m o c y ,

m a ją cą n a c e lu r a c jo n a ln y r o zd zia ł r o z p ły w u m o c y e le k try cz n e j p o m ię d z y ty m i

k ra ja m i.