Trubadurzy
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Zapoznanie uczniów ze średniowieczną muzyką świecką i jej przedstawicielami. Omówienie historii oraz miejsca występowania trubadurów. Przedstawienie formy, treści i tematyki utworów wykonywanych przez tych muzyków. Wskazanie najbardziej znanych trubadurów. Wysłuchanie i percepcja wybranych utworów muzyki świeckiej.
b. Umiejętności Uczeń potrafi:
1. Wyjaśnić pojęcie trubadurzy.
2. Omówić historię powstania trubadurów i ich miejsca rozprzestrzeniania się.
3. Omówić tematykę podejmowaną w pieśniach.
4. Przedstawić budowę i formę pieśni trubadurów.
5. Wskazać źródło występowania informacji dotyczących trubadurów.
6. Omówić warstwę społeczną, do której należeli trubadurzy.
7. Wskazać nazwiska znanych trubadurów.
8. Na podstawie wysłuchanych utworów omówić i zanalizować formę i treść pieśni.
2. Metoda i forma pracy
Metoda opisu z elementami pogadanki. Percepcja muzyczna.
3. Środki dydaktyczne
a. Podręcznik: J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Warszawa 1994.
b. Stanowisko do odtwarzania muzyki.
c. Nagranie pieśni trubadurów.
d. Karta pracy ucznia.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
1. Powitanie, czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Powtórzenie wiadomości z trzech ostatnich lekcji (metodą pogadanki).
3. Podanie tematu lekcji.
(10 min.)
b. Faza realizacyjna
1. Wprowadzenie uczniów w temat lekcji (metoda opowiadania). Omówienie historii trubadurów, miejsca ich występowania i rozprzestrzeniania się.
Notatka:
Trubadurzy – średniowieczni artyści wywodzący się z francuskiej arystokracji, poeci, muzycy i kompozytorzy. Pierwsi trubadurzy tworzyli w Prowansji około roku 1100, w języku staroprowansalskim, rodzaj poezji lirycznej, tzw. poezji prowansalskiej, wysławiającej zalety uwielbianych i niedostępnych kobiet. Z czasem ich ruch rozprzestrzenił się na całą Francję, a w połowie wieku dotarł do Niemiec i Hiszpanii.
2. Zapoznanie uczniów z pieśniami trubadurów. Wysłuchanie i percepcja wybranych utworów. Metodą pogadanki omówienie charakteru pieśni. Wskazanie tematyki i budowy pieśni trubadurów.
Notatka:
Cechy charakterystyczne pieśni trubadurów:
a) Zachowało się 1000 pieśni zawartych w Chansonniers.
b) Pieśni śpiewane solo przy akompaniamencie vidi.
c) Poezja tylko do śpiewu.
d) Formy pieśni: canzo, vers.
e) Posługiwali się językiem stworzonym na bazie dialektu francuskiego.
Język subtelności i finezji.
Tematyka utworów:
a) Miłosna i erotyczna.
b) Pieśni bohaterskie, poświęcone aktualnym wydarzeniom historycznym i politycznym.
c) Poezja okolicznościowa.
d) Poezja satyryczna.
e) Poezja żałobna – tren.
3. Przedstawienie najwybitniejszych przedstawicieli pieśni trubadurów.
Notatka:
Trubadurzy:
Guillaume de Poitiers, Jaufre Rudel, Piere Vidal, Bernard de Bom.
4.Analiza tekstu pieśni trubadurów. Metoda pracy w grupach. Podzielenie klasy na trzy grupy i wskazanie przez uczniów tematyki tekstu.
Piere Vidal
Idę do niej z radością
Przez wiatr, deszcz i deszcz ze śniegiem, Wilczyca powiada, że do niej należę, I, na Boga, nie myli się,
Należę do niej
Bardziej niż do kogokolwiek, nawet do samego siebie
(40 min.)
Faza podsumowująca
Podsumowanie wiadomości omawianych na lekcji (metodą pogadanki).
(5 min.)
5. Bibliografia
J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Warszawa 1994.
6. Załączniki
Karta pracy ucznia
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Trubadurzy.
Zadanie domowe
