C«ng wpmTv tO ||r»>gy Opłacono połów kg « g^rY
PISMO SPOŁECZNE, GOSPODARCZE, OŚWIATOWE I POLITYCZNE DLA WSZYSTKICH STANÓW
Nr57 |l ZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA w t o r e k d n i a 1 7 m a j a 1 9 3 8 || Rok 20
WojsKa narodowe pra iisprzód Balon
lamiac opór czerwonych
S A L A M A N K A . K o m u n i k a t o f i c ja l n y m i e g e n . G a r c ia V a li n o i g e n . V a l e r a z d o - k w a t e r y g ł ó w n e j d o n o s i o s u k c e s a c h b y ł y d r o g ę T e r u e l — A l b o c a s e r , p r z e c i- w o js k k a s t y l ij s k ic h , k t ó r e w d a ls z y m c i ą n a j ą ć d r o g ę o d w r o t u w o j s k o m r z ą d o w y m g u p o s u w a ją s i ę n a p r z ó d n a f r o n c ie T e r u
e lu , z a d a j ą c n i e p r z y j a c i e lo w i d u ż e s t r a t y i p r z e r y w a j ą c l in i ę o b r o n y . K o m u n i
k a t p o d k r e ś l a , ż e t y l k o j e d n a d y w i z j a n i e p r z y j a c ie l s k a p o z o s t a w ił a w o k o p a c h p r z e s z ł o 1 0 0 0 z a b i ty c h i u t r a c i ł a n i e m a l c a łe s w e w y p o s a ż e n i e m a t e r i a ło w e . W o j -
„Toruń"
z powodzeniem wykonał lot do stratosfery
B a lo n „ T o r u ń " , k t ó r y w y s t a r t o w a ł w u b ie - | B a l o n i a r z e o s ią g n ę li w y s o k o ś ć n i e m a l 9 i g ł ą s o b o t ę r a n o o g o d z in i e 7 ,5 5 d o l o t u p o d s t r a - p ó ł k i lo m e t r a . P r z y l ą d o w a n i u p i l o t b a l o n u k p t t o s f e r y c z n e g o tj. d o .g r a n ic s t r a t o s f e r y , w y l ą d o - 1 B u r z y ń s k i o r a z d r J o d k o - N a r k i e w ic z p o d r a p a i w a ł s z c z ę ś l iw i e o k o ł o g o d z i n y 1 3 .0 0 w Z e g r z u li s i ę n i e c o o g a ł ę z i e d r z e w , b a l o n j e d n a k n ie C V T T T V T P n M R A P n n P ó ł n o c n y m n a t e r e n a c h w o js k o w y c h . W a r u n k i u c i e r p i a ł. W s z y s t k i e z a m i e r z o n e b a d a n i a n a u - S l K A S Z lN h . S K U 1 K 1 b ( J l - a t m o s f e r y C 2 ;n e b y jy w y ją tk o w o p o m y ś ln e , a lb o k o w e lo tn ic y z d ą ż y li p r z e p r o w a d z ić z w y n ik a m i
W A N I A B A R C E L O N Y . w ie m b a lo n o p a d ł n ie m a l p r o s to p a d le w o d le - ! w y ją tk o w o p o m y ś ln y m i z p o w o d u w ie lk ie j p r z e j g ło ś c i z a le d w ie k ilk u k ilo m e tr ó w o d — m ie j- | r z y s to ś c i i c z y s to ś c i p o w ie tr z a .
s k a g e n e r a ła F r a n c o o b s a d z iły b a r d z o o s o^ o d n io s ło r a n y , w a ż n e s ta n o w is k o p o d m . C o r b a la n , z d o
b y ły c a łk o w ic ie n a s y p g ó r s k i C a s te lf io . w ie ś A lle p u z o r a z s z e r e g w z g ó r z w z d łu ż d r o g i z V illa r lu e n g o d o F o r ta n te .
N a d w ie c z o r e m z d o b y to w ie ś C a n a d a d e B e n e ta n d u z , W o js k a n a w a r s k ie z d o - ! b y ły w ie ś C a n ta v ie ja . W c ią g u d n ia s tr ą - ■ c o n o 5 n ie p r z y ja c ie ls k ie s a m o lo ty m y ś li- : w s k ie .
B A R C E L O N A . W c z a s ie o s ta tn ie g o
b o m b a r d o w a n ia B a r c e lo n y p o m ię d z y g o - s c a s ta r tu . M im o n ie o m a l k ilk u g o d z in n e g o lo tu , d z in ą 1 5 ,0 0 a 1 6 0 0 z g in ę ło 5 0 o s ó b , a 1 0 0 w ia tr n ie z a n ió s ł g o d a le k o n a p ó łn o c , ja k s ię
te g o s p o d z ie w a n o .
N ie c h c ą c u s z k o d z ić p r z y r z ą d ó w n a u k o w y c h i a p a r a tu lo tn ic y w y r z u c ili je n a s p e c ja ln y c h s p a d o c h r o n a c h . W s z y s tk ie a p a r a ty s ą ;u ż o d n a le z io n e i d o s ta rc z o n e d o L e g io n o w a . O b a j p o d r ó ż n ic y s tr a to s f e ry c z n i c z u ją s ię d o b r z e i s ą z a d o w o le n i z o d b y te g o lo tu .
B y ł to w y b itn ie lo t p r ó b n y , k tó r e g o z a d a n ie m w p ie r w s z y m r z ę d z ie b y ło u s ta le n ie p r a w id ło w e g o f u n k c jo n o w a n ia k ilk u p r z y r z ą d ó w , k tó r e a e r o n a u c i z a b io rą d o lo tu s tr a to s f e r y c z -
Dymisja rządu węgierskiego
Homerujatyści uyujołali ^rgzij§
B U D A P E S Z T . P r z e s ile n ie g a b in e to - O d d z ia ły g e n e r a ła G a r c ia E s c a m e z w e s ta ło s ię f a k te m d o k o n a n y m . I
p r z e r w a ły f r o n t w o js k r z ą d o w y c h n a z o s ta ł w y w o ła n y p r z e z s tr o n n ic tw o s ta - e le m e n tó w p r a w ic o w e p r z e s tr z e n i 6 k m . n a 1
o d T e r u e lu w k ie r u n k u n a C o r b a la n . A r - s z e j z w r ó c ili s ię d o p r e m ie r a D a r a n y i'e g o . , . P r e m ie r D a r a n y i u s to s u n k o w a ł s ię w o - b e c te g o ż ą d a n ia ja k o d o v o tu m n ie u f n o ś c i d la g a b in e tu i z a p o w ie d z ia ł d y m i-
fl • 1 •
s j ę c a łe g o r z ą d u . W s o b o tę w g o d z in a c h 1Pnwm urn Hikiwsiuis sas®"
■ ■ s tra to s fe r y c z n e g o k a p ita n a B u r z y ń s k ie g o i d rsamolotem z AmeryKi do Polski | r e g e n t a d m ir a ł H o r th y n ie p o w ie r z y d o - L O S A N G E L E S . N a c z e ln y d y r e k to r d z ie w z d łu ż b r z e g ó w A f ry k i, m ia n o w ic ie ty c h c z a s o w e m u p r e m ie r o
P o ls k ic h L in ii L o tn ic z y c h .„ L O T m a jo r > z e z M a r o k k o , A lg ie r , T r ip o lis , s k ą d r ż e n ia n o w e g o g a b in e tu i p o w o ła n a s ta - in ż . p ilo t W a c ła w M a k o w s k i o d b y ł d n ia d o k o n a p r z e lo tu d o W ło c h .
1 1 b m . p r ó b n y la t n a n o w y m s a m o lo c ie k o m u n ik a c y jn y m ty p u ,,L o c k h e e d 1 4“ z 1 6 z a k u p io n y c h p r z e z P o ls k ę . 3
L o t o d b y ł s ię n a tr a s ie z lo tn is k a f a - . b r y c z n e g o w B u r b a n k d o L a s t V e g a s . (
O p r ó c z d w ó c h te c h n ik o y v a m e r y k a ń s k ic h w lo c ie w z ię li u d z ia ł 4 p o ls c y c z ło n , k o w ie z a ło g i. S a m o lo t ,.L o c k h e e d 1 4“ z o s ta ł ju ż c a łk o w ic ie w y p o s a ż o n y i p r z y g o to w a n y d o w ie lk ie g o lo tu z A m e r y k i P ó łn o c n e j d o P o ls k i, ja k i m a z a m ia r o d b y ć m j. M a k o w s k i.
P ie r w o tn y te r m in lo tu z o s ta ł u s ta lo n y n a 1 2 b m g o d z . 7 r a n o , le c z z e w z g lę d ó w te c h n ic z n y c h , m ia n o w ic ie , k o n ie c z n o ś c i u z u p e łn ie n ia s p r a w d z e n ia p o s z c z ę g ó l- n y c h c z ę ś c i m a s z y n y - s t a r t o d r o c z o n o d o d n ia 1 > b m .
W d n iu ty m m a jo r M a k o w s k i w r a z z z a ło g ą ,•■z ło ż o n ą z je s z c z e 5 o s ó b ( p ilo t- : r e z e r w o w y , m e c h a n ik i r a d io o p e r a to r ) .!
w y s ta r to w a li p o n a d 2 4 .0 0 0 k m .
T r a s a lo tu p r o w a d z iła p r z e z A m e r y -1 k ę p o łu d n io w ą . P ie rw s z y o d c in e k lo tu j p r o w a d z i z B u r b a n k d o m ia s ta M e x ic o . N a s tę p n ie m a jo r M a k o w s k i le c ie ć b ę d z ie w z d łu ż b r z e g ó w A m e r y k i p o łu d n io w e j i d o m ia s ta M a c e io w B r a z y lii, s k ą d d o k o n a p r z e lo tu n a d A tla n ty k ie m P o łu d n io w y m , d o D a k a r u w S e n e g a lu .
S ta m tą d z a le ż n ie o d w a r u n k ó w a tm o s f e r y c z n y c h a lb o s k ie r u je s ię o d r a z u k u w y b r z e ż o m F r a n c ji, a lb o te ż le c ie ć b ę -
... . z ż ą d a n ie m p o w z ię c ia d o d n ia 1 8 m a ja ^ g o . k tó r y n a s tą p i w b a lo n ie s p e c ja ln y m z K r y z y s z a r z ą d z e ń , k tó r e u k r ó c iły b y w y s tą p ie n ie D o lin y C h o c h o ło w s k ie j. N ie c h o d z iło w ty m lo - . _ r a r lv k a ln v c h c ie o o s ią g n ię c ie ja k ie g o k o lw ie k r e k o rd u . Z a -
u 1 £C1UU W V V11 11 a i ił y wuiuiiy on uiiinvvvru o u a- civixxvxibv w 1 au y nain y vxi, *
p ó łn o c n y z a c h ó d r o k o n s e r w a ty w n e . C z ło n k o w ie I z b y W y ż - z a g r a ż a ją c y c h p o r z ą d k o w i p u b lic z n e m u . ró w n 0 p do t * le£ ° to w a r z y s z z a r a i c ie p « r a d y k a ln y c h ’c ie ° o s ią g n ię c ie ja k ie g o k o lw ie k r e k o rd u . Z a -
f u trz a n e k o m b in e z o n y i w e łn y , o r a z a p a r a ty tle n o w e , k tó r y m i p o s łu g iw a li s ię ju ż n a w y s o k o ś c i o d 6 0 0 0 m e tr ó w .
t
L e c ie li o n i w o tw a r ty m k o s z u , c o z a w s z e z w ią z a n e je s t n a ty c h w y s o k o ś c ia c h z p e w n e g o r o d z a ju r y z y k ie m .
J e s t to ju ż p ią ty z k o le i s ta r t lo tu p o d -
Irnniłnna Rn F7 VD I OT
n o w is k o s z e fa r z ą d u d o ty c h c z a s o w e g o do LMK
W s a m o lo c ie d o k o n a n e z o s ta ły r o z m a m s tr a g o s p o d a r k , n a r o d o w e , J m r - e d y e g o ., 3 k , U U 8 - S
n a z a b r a n ie w ię k s z e j ilo ś c i b e n z y n y . P r a w d o p o d o b n ie p o s z c z e g ó ln e e ta p y a n a w e t i n o c n e b ę d ą m o g ły d o c h o d z ić d o 5 ty s ię c y k m . J a k w ia d o m o s a m o lo t ,,L o c k h e e d“ p o s ia d a d u ż y c ię ż a r u ż y te c z n y , b o p o z w a la n a z a b r a n ie z a p a s u ż y w n o ś c i, o b lic z o n e g o n a ty d z ie ń . S a m o lo t je s t w y p o s a ż o n y w tr z y r a d io s ta c je i p r z y g o to w a n y c a łk o w ic ie d o lo tu n o c n e g o . o r a z d o t. z w . p ilo ta ż u ś le p e g o . P o s ia d a r ó w n ie ż t. z w . ,,r o b o ta " , t. j. p ilo ta a u to m a ty c z n e g o .
Kolonie letnie dla dzieci polskich z Niemiec na Pomorzu
W z o r e m la t u b ie g ły c h O k r ę g P o m o r - 'g ó łe m 1 0 k o lo n ii le tn ic h n a P o m o r z u d la s k i P o ls k ie g o Z w ią z k u Z a c h o d n ie g o p r z y
s tą p ił d o o r g a n iz o w a n ia n a P o m o r z u k o lo n ii le tn ic h d la d z ie c i p o ls k ic h z N i e -1 m ie ć , G d a ń s k a i Z ie m Z a c h o d n ic h .
W r o k u b ie ż ą c y m P Z Z . o r g a n iz u je o -
Sandacz w morzu
K A R W I A . R y b a k o w i Z iż e w s k ie m u w K a r w i u d a ło s ię z ło w ić w m o r z u s a n d a c z a w a g i 7 k g . S a n d a c z je s t r y b ą s ło d k o - 1
w o d n ą . F r a g m e n t z w ie lk ie j r e w ii f lo ty p r z e d k a n c le r z e m H itle r e m w N e a p o lu .
6 0 0 d z ie c i p o ls k ic h z N ie m ie c , G d a ń s k a i G ó r n e g o Ś lą s k a m ię d z y in n y m i w I n o
w r o c ła w iu , K o r o n o w ie , S w a r o ż y n ie , W e j h e r o w ie , J a b ło n o w ie - P o m . i S t a r o g a r d z ie .
N ie z a le ż n ie o d a k c ji k o lo n ia ln e j n a P o m o r z u P Z Z . w y ś le w ty m r o k u w g łą b k r a j u 4 0 0 d z ie c i z p r z y g r a n ic z n y c h p o w ia tó w P o m o r z a n a m ie s ię c z n e k o lo n ie w y p o c z y n k o w e .
— o O o —
Zamach bombowy
na lokal żydowskich masonów w Warszawie
W A R S Z A W A . N ie z n a n y s p r a w c a d o k o n a ł z a m a c h u b o m b o w e g o n a lo k a l ż y d o w s k ie j lo ż y m a s o ń s k ie j ..B e n e i B r ith” w W a r s z a w ie .
W s k u te k w y b u c h u b o m b y p o ło ż o n e j p o d d r z w ia m i s to w a r z y s z e n ia , p o w s ta ła w k a m ie n n e j p o s a d z c e w y r w a o ś r e d n ic y p ó ł m e tr a . O k n o n a k la tc e s c h o d o w e j w y p a d ło w r a z z r a m ą , p o n a d to z a ś p ę k ły s z y b y w e w s z y s tk ic h o k n a c h o d f r o n tu . Z a r y s o w a ł s ię s u f it i ś c ia n y .
Str 2 „GŁOS POMORZA
Wiadomości ciekawe z bliska i daleka
Samobójstwo
w środnicyŚmierć po libacji w łazience
aZYXWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA Na M iejskim Polu w zagrodzie rolniczej M . Chachulskiej, znaleziono przy studni dziewczynę Jadwigę Głowaczew- ską. lat 18, która w celu samobójczym wypiła większą ilość lizolu. Ofiarę w sta
nie groźnym przewieziono do szpitala po wiatowego.
Jak się dowiadujemy, samobójczyni zabrała z domu 60 złotych, poczym od
daliła się z domu w niewiadomym kie
runku. Po czterech dniach powróciła do Brodnicy i prawdopodobnie z obawy nie chciała ukazać się w domu. Dziewczyna przez dłuższy czas przebywała w pobliżu’
li ją, gdyż oświadczyła im, że czeka na pociąg, pod który się rzuci, by skończyć z życiem.
Stan ofiary jest bardzo groźny.
GNIEZNO. W czwartek wieczorem w m ieszkaniu właściciela tejże nierucho lokatorzy domu przy ulicy Chrobrego 33 mości. Czesława Zieleńskiego.
zostali zaalarm owani silną detonacją. I Na odgłos detonacji poczęli się zbie- W ybuch nastąpił na drugim piętrze rać lokatorzy i pukać do m ieszkania Zie-
! leriskiego. Nikt jednak nie odpowiadał.
W ezwano ślusarza M ajewskiego, który przystąpił natychm iast do otwarciu drzwi.
W łazience na posadzce leżały dwa trupy, w których rozpoznano właściciela domu Czesława Zieleriskiego oraz m łodą kobietę, której nazwisko do tej pory nie ustalono. Siła detonacji była tak wiel
ka. że porozrywała ściany łazienki. Na stole znaleziono butelkę z alkoholem i cztery kieliszki z czego wynikałoby, iż w m ieszkaniu urządzono libację. Kto przebywał oprócz denatów w mieszkaniu na razie nie ustalono.
Nadmienić należy, że denat był re
em igrantem z Am eryki, przybył do Pol
ski w roku 1923. Żona jego w ubiegły pią tek wyjechała do zamężnej córki, zam ie
szkałej w W arszawie. Stwierdzić należy, że p. Zieleriską prześladuje widocznie fa » tum. albowiem w m aju 1936 roku w kil
ka dni po uroczystości srebrnych godów
„Trzymać banknoty 6 godzin pod żelazkiem"
Do dozorcy domu nr 6 przy ulicy K o-' Jakież było jego przerażenie, gdy zna nopnickiej w W arszawie, Jana Rybaka, lazł jedynie papiery. Zorientował się. że i j który niedawno przyjechał ze wsi, przy- padł ofiarą oszustów i powiadomił poli-
toru kolejowego, skąd robotnicy w ypędzi-1 szło dwóch osobników. Jeden z nich cję.
przedstawił się za dozorcę drugi za po- ,, . , . . . . . . ła»l średnika. Rybak zwierzył się. że uskla-l Otoz sm utna J5®1 ada' lakich za w'e e
dał sobie 1000 złotych i jeśli nastręczą ‘ wc’az leszcze w te, kochane, nasze, Pol- mu lepsze dozorstwo gotów jest nawet - kochane, ale r bogate, me tylko
j i •' w kapitały, ile w ludzi m arnotrawiących ■ t0PW Cczasie rozmowy m ężczyźni oznaj- długie nieraz lata trudu przez to. źe za- mili dozorcy, że znają sposób, przy po.m iast do Kom unalnych Kas Oszczędnoso , mocy którego mogą powiększyć jego o- znoslc ,swa oszczędność. . szukać tam pr~C' szczędności. Rybak na żądanie m ęż. przyrostu kapitału z dopływ anych re-
czyzn wręczył im banknoty, które prze- Śułarme odsetek, w.erzą raczę, byle o- łożyli papieram i, a następnie przycisnę- szus 0WL
li żelazkiem do prasowania. Pieniądze | Oszczędności powiększa się — tak - - , - -
• i i • - ' - i - ri ii ■ i ! • i — - i --- jobrobyt' m ałżeńskich, uległ tragicznem u wypad- ale\ylko wten kowi iedYny syn, podchorąży, odsługu-
jący wojskowość w Zambrowie.
Tragedia przy ulicy Chrobrego- 33
; wywołała w Gnieźnie sensację, gdyż Zie
leński był w Gnieźnie ogólnie znany. Na m iejscu wypadku władze śledcze prowadzą dochodzenia.
Md
Wykopaliska w Poznaniu
POZNAŃ. W toku dalszych wykopaliskowych, prowadzonych na O- strowie Tumskim w Poznaniu natrafiono na zarys konstrukcji drewnianych czę
ściowo zwęglonych pochodzących przy
puszczalnie z końca 12-go wieku.
W pobliżu konstrukcji znaleziono grzebień kościanny. rzadki okaz brązo
wego zdobnego dzwoneczka, pochodzą
cego z krajów bałtyckich, klucz żelazny, ceramikę i kości zwierzęce.
m iały leżeć 6 godzin. Po dokonaniu tych jak powiększa się przez nie czynności m ężczyźni opuścili mieszkanie, i osobisty i narodowy, — < '
Gdy upłynął określony czas. Rybak czas, gdy w nasze życie gospodarcze wsią około godziny 12-tej wstał z łóżka i zaj- kać będą przez KKO. powiatu,
rżał do pieniędzy.
Z1,ro ^ laG^nie™ienlaK,, Katastrofa szybowcowa
ZAKOPANE. W Bukowinie pod Za- ’ W tym samym dniu w Białym D unaj- kopanem wydarzyła się katastrofa szy- cu szybowiec ,,CW S - 5“ Aeroklubu Kra- bowcowa, której ofiarą padł pilot Jan kowskiego pilotowany przez p. Duszika.
Schary z Łodzi. jwracający z lotu nad Zakopanem dokąd Katastrofa nastąpiła w chwili lądowa- został przyholowany^przez samolot -
nia na skutek skapotowania --- --- 7— ---, który wystartowawszy z Tęgoborza do lądowania w niewygodnych warunkach.
; lotu nad Tatram i po dokonaniu tego lotu na skutek zbiegowiska ludzi.
Zbrodnia została popełniona, niewą,t- mja| ocłbyć drogę powrotną. i Podczas lądowania szybowiec został -| Szybowiec uległ kom pletnem u znisz- poważnie uszkodzony. Pilot wyszedł bez POZNAŃ. Dnia łO m aja 1938 roku
przed południem rozegrała się na cmen- j tarzu Św. Krzyża w Gnieźnie krwawa scena. M ianowicie Józef Bogoniewski na padł na swoją bratową M arię Bogoniew- ską i zadał jej szereg ciężkich ran dłu
tem.
Greta Garba w Warszawie
Słynna gwiazda ekranu Greta Garbo t — jma przybyć do W arszawy wraz z narze- zybowca, zm uszony został w Białym Dunajcu douczonym swym Leopoldem Stokowskim,
pliwie na tle porachunków rodzinnych.
Zaznaczyć jednak należy, że M aria Bo- czeniu, a pilot odniósł poważne obrażę- szwanku.
goniewska była w Gnieźnie znana jako nja i
agitatorka kom unistyczna i za kom unizm ■
była już karana sądownie. ---■■BBHBBHi---
Kapłan odparł bandycki napad
LW ÓW . Na plebanię w Tarnowcu Jedna z kul bandytów zraniła go w ram ię dokonali bandyci zuchwałego napadu, ale ks. Laskowski strzelał dalej mimo to przy czym tylko własnej odwadze może i odparł napaść,
ks. kanonik Laskowski zawdzięczyć, że, Bandyci uciekli.
wyszedł z życiem. i Ks. kanonik Laskowski, m iał już raz W nocy kilku bandytów zaczęło strze taki wypadek. Bandyta był już w poko- M ały Kołcz mianowicie wchodząc lać przez okno do pokoju, w którym spał ju i grożąc rewolwerem żądał pieniędzy, przypadkowo na strych do stajni, ujrzał kapłan. Zbudzony ks. kanonik wyskoczył Dzielny kapłan wyrwał mu broń, a j wiszące na belce zm asakrowane zwłoki z łóżka i odpowiedział też serią strzałów samego wyrzucił przez okno.
m atki swej Anieli. Na wszczęty alarm przybiegli sąsiedzi. którzy zawiadom ili o wypadku posterunek policji państwowej który natychmiast wszczął energiczne dochodzenia.
Zachodzi przypuszczenie, iż Aniela Kołcz została zam ordowana przez swego m ęża, z którym od dłuższego czasu żyła w niezgodzie, a który po m orderstwie u- pozorował sam obójstwo.
7 - letni synek znajduje zwłoki matki
RZESZÓW . Giedlarowa, m ała wioska w powiecie łańcuckim , wstrząśnięta zo
stała m akabrycznym odkryciem, jakie uczynił 7-letni Franciszek Kołcz.
M ały Kołcz mianowicie
łóżka i odpowiedział też serią strzałów samego wyrzucił przez okno.
ego
Wspaniałe chrzciny ks. Beatryczy
który pragnie odwiedzić Polskę po dłu
giej nieobecności. Para znakom itych ar
tystów przebywa obecnie w Sztokholmie.
Nowe pokłady węgla
W e wsi W idaczów powiatu jarosław
skiego natrafiono na głębokości 10 m tr.
na złoża węgla kam iennego pierwszo
rzędnej wartości. Pokłady m ają 40 m tr.
grubości. Ponadto odkryto pokłady w ę
gla we wsi Jodłówka i Łopuszyka, a po
nieważ obie wsie leżą w obrębie tak zwa nego trójkąta bezpieczeństwa, odkrycie to posiada doniosłe znaczenie.
BIAŁYSTOK. W e wsi M ileszkowce pow. sokolskiego wybuchł pożar w stouo le Teofila Śpiewka. Ogień przerzucił się się na sąsiednie zabudowania i zniszczył ogółem 2 domy m ieszkalne, 12 stodół, 2 chlewy, 1 śpichrz i 2 szopy. Poszkodowa
nych zostało 18 gospodarzy. Przyczyna pożaru na razie nie została wyjaśniona.
HAGA. W śród bicia dzwonów i dźwię ■ Powitanie gości chrzestnych nastąpiło ków orkiestr wojskowych, ustawionych w zakrystii. W kościele zebrali się już wzdłuż ulic szpalerów wojska i wieloty- przedstawiciele rządu, izb stanów gene- sięcznego tłum u, zgrom adzonego na chód ralnych. wojska, trybunału sj
■ nikach, pochód królewski udał się w pią wości m iędzynarodowej, korpusu dyplo- tek do kościoła Grootekerk, gdzie odbył m atycznego. dostojnicy kościołów kato-
hr ipi się chrzest księżniczki Beatryczy.
III • V V I V |J V19 IwJ W pochodzie znajdowała się historycz nu św. Jana oraz liczni dziennikarze.
BERLIN. Skazana na karę bezterm iś na karoca, lśniąca zlotem, w której za- j Po m odlitwach i odśpiewaniu psal- nowego więzienia za szpiegostwo obywa- l«h m lelsce ks Bernard i ks Jul.anna mow liturgicznych wielka ochm istrzyni telka polska. Oktawia hr. W ielopolska trzYm aHC na rękach księżniczkę Beatry- dworu królewskiego pani Snoek Hurgro- została w czwartek wieczorem
na do granicy polskiej.
Zwolnienie hr. W ielopolskiej z wię
zienia nastąpiło w drodze wym iany za j u ■ l i • - ’ i i ' zi • r . i - i i 1 . 7 m undurach, jechała najpierw krolowa m atki,
wocr . lemcow s azanyc za e sarne W ilhelmina z królem Belgów Leopoldem Księżniczka Julianna trzym ała swą przes ęps wa przez są y po s le. Następnie podążała w orszaku kareta córkę osobiście do chrztu. Po akcie chrztu Dotychczas Oktawia hr. W ielopolska m atki ks. Bernarda, księżnej Alice A t-. m odłach i śpiewach liturgicznych orszak do Polski nie wróciła. hlone. księżnej von Erbach Schoenberg. ■ królewski powrócił w tym samym po-
W następnych karetach jechali ks. A- rządku do pałacu Noordeinde wśród ol-
■■ dolf Fryderyk M eklem burski wraz z żo-i brzymiego entuzjazm u tłum ów. o wopuiuu/aai w ^auiuruuwcuuu,
^4 a m A T,^wl ną oraz drabina Kotzebue, brat ks. Ber-! M iasto ma wygląd świąteczny, domy (względnie wydaniu rozkazu zamordowa- fcfOZ <3 <3 ■ lO I narda i wielu innych. są przybrane flagami i zielenią. inia 900 osób w ciągu swego urzędowania.
Zwolnienie
CZERSK. W więzieniu w Czersku na Kaszubskich Zaborach 23-letni więzień
A , : Ignacy Langowski, podczas spaceru na
sięcznego tłum u, zgrom adzonego na chód ralnych. wojska, trybunału sprawiedli- j podwórzu w przystępie ostrego szału.
■ porwał siekierę i odrąbał sobie rękę.
Ze straszną raną przewieziono go do szpitala, gdzie am putowano mu rękę.
lickiego i protestanckiego, rycerzy zako-
STRZELNO.
Podczas gotowania grzybów zatruła
leiopoisKa ‘ . - - <=» - się odwarem z nich M aria Flancówna ze
odstawie-1 czę w poduszkach krytych cennymi ko- nje, której towarzyszył wielki ochm istrz ■ Strzelna. Przewieziono ją do szpitala, ronkam i, ! dworu baron Rengers, wniosła ułożoną J gdzie dokonano wypom powania żołądka.
Poprzedzana przez dygnitarzy dwór- na poduszkach m aleńką księżniczkę z j Stan zatrutej jest beznadziejny. Jest to
• skich i szwadron kawalerii w pozłocistych zakrystii do kościoła i oddała ją w ręce ! już drugi tego rodzaju wypadek w ciągu ostatnich dni.
—MOI TT cl I nąnarda i wielu innych.oraz nraDina
BURGOS. Trybunał w Oviedo skazał na karę śm ierci niejakiego Jose Carbajol który w swoim czasie był szefem policji republikańskiej w Caldas. Był on oskar
żony o współudział w zam ordowaniu,
GŁOS POMORZA*TSRQPONMLKJIHGFEDCBA Str. 3
Nr. 57
««
Humor w sądzie, policji, więzieniu
Policjant-finansista — Twarz, która siadała na rower Gdy wysoki Sąd był mały...
Policjanci w sw ych raportach w yra
żają się nieraz o przedstaw icielach i prokuratorach w sposób zgoła konfiden
cjonalny. N p. ,,przysyłam podejrzanych z prośbą o aresztow anie, gdyż niewąt
pliwie będą się oni dopuszczali różnych m atactw zgodnie z poleceniem pana prokuratora..lub „podejrzanej nie za
trzym ano, gdyż sym uluje chorą, pozo
stawiono ją pod dozorem policji w do
m u, gdzie leży do dyspozycji pana pro
kuratora..
Zam ieszczone poniżej passusy, po
chodzą praw dopodobnie z raportów po
licji prow incjonalnej.
O to m eldunek policjanta-finansisty:
„N a ciele zm arłego znaleziono 3 sińce:
jeden w ielkości m onety pięciozłotow ej, drugi dw uzłotow ej .trzeci pięćdziesię- ciogroszow ej — razem na sum ę 7 zł. 50 gr."
Policjant, który się niczym nie przej
m uje, pisze, że „że w esele było huczne i spokojne; dopiero po pow rocie z koś
cioła zaszedł niem iły incydent, gdyż za
bito starszego drużbę".
Przedstaw iciel porządku społecz
nego, nie bardzo orientującego się w spraw ach rodzinnych stw ierdza, iż „o- skarżony m a liczną rodzinę: żonę, 7 dzieci, teściow ą i dw ie krow y oraz 8 m orgów gruntu". D rugi znów ośw iad
cza: „Skazany m ajątku nie posiada, jest kaw alerem , ale żyje w celibacie z Zofią X . i m ają pięcioro dzieci".
Ścisłość w raportach policyjnych w y
gląda następująco:
„Św iadków kradzieży nie m oże być, bo w iadom ą jest rzeczą, że przestępca idzie kraść w nocy, kiedy porządni lu
dzie śpią".
„N ie był to czyn nierządny, gdyż sprawca m iał do czynienia jedynie z klatką piersiow ą poszkodow anej".
Humor na sali sądowej
Zeznania zacietrzew ionych bądź też w dobrej w ierze zeznających św iadków , m im o w ielkiej pow agi panującej na sali sądow ej zm uszają nieraz sędziego do u- krycia uśm iechniętej tw arzy w stosie aktów i przyw ołania publiczności do spokoju.
Św iadek zapytany po czym poznaje oskarżonego, odpow iada: „Po tw arzy.
Jest to ta sam a tw arz, która wtedy sia
dała na row er".
Pow ód zapytany, czy osobiście prze
konał się o uszkodzeniu dachu, przypi
sując blacharzom nieludzkie zdolności, m ów i: „N ie. Jakżeż człow iek m ógłby w ejść na dach, przecież to tylko bla
charz potrafi".
Jeśli sędzia i adw okat znają się da
wno i dobrze — w ym iana zdań m iędzy nimi naw et podczas sprawy sądow ej traci na oficjalności. Jakiś adw okat, znający sędziego od dziecka, ośw iad
czył w sw ym przem ów ieniu: „G dy W y
soki Sąd był m ały, to były tutaj tylko puste place. N aw et teraz, gdy W ysoki Sąd idzie z żoną na spacer, to m oże sam się przekonać..."
I srodzy sędziow ie, z całą stanow czością ferujący w yroki, potrafią „pak
Ludzi, hołdujących strasznem u nałogo
wi narkom anii, spotykam y nie tylko w m iastach, ale także — w dżungli. Bada
cze i podróżnicy, którzy w odległych tery
toriach Peru i Boliw ii lub w niezbadanych dżunglach dorzecza A m azonki podejm ują sw oje w ypraw y naukow e, nie rzadko spo
tykają tam w łóczęgów pralasów , uprawia
jących narkom anię. Całym ekw ipunkiem takiego w łóczęgi jest skórzana torba z H- ściam i krzewu koka, oraz bańka z dyni dla w apna lub popiołu roślinnego. D rżą
cym i palcam i zw ija on, razem z w apnem lub popiołem , liście koki w kulki, żuje je, w praw iając się w ten sposób w błogi stan narkotyczny. N iejeden z tych w łóczęgów do staje się w ręce dzikich Indian. Lecz pra
wie nigdy nie um iera na skutek twego na
łogu.
W latach, aa przełom ie 19-go i 20-go w ieku, narkom ania ogarnęła szerokie w ar
stw y Boliwii i Peru. N ie rzadko m ężczy- kai i kobiety waacw posiadających poeiu-
nąć“ dow cip, który chętnie zam ieściło najlepsze pismo satyryczne. Sędzia wy- daje w yrok uniew inniający, ostrzega:
„Sąd uw aża, że oskarżony jest niewin
ny, ale na przyszłość niech się to już nie
pow tórzy..." ,
Humor „Szarego domu"
N aw et w w ięzieniu zdarzają się tak groteskow e pow ażne fakty, że nie podo
bna w strzym ać się od uśm iechu.
C harakterystyczne je»t ustosunko
U czcicieli wężów
Kult religijny Nairów
M alabar jest jednym z najciekaw szych krajów półwyspu indyjskiego. — K raj to nizinny, przylegający do m orza poprzecinany kanałam i i lagunam i, w iększą część m ieszkańców stanow i ple
m ię N airów . C hrześcijan jest około 50 tysięcy na przeszło 3 m iliony ludności.
M alabar należy do rezydencji M adras- kiej w raz z Lakkadywam i. Stolicą jest Calicut.
K ult religijny N airów , aczkolw iek spokrewniony z innym i religiam i hindu
skimi, sprow adza się do m niej lub w ię
cej rozw iniętego kultu w ężów. W ęże są naogół czczone w całych Indiach, u N a
irów jednak są te płazy przedm iotem szczególnej czci. M ężczyźni i kobiety noszą na głow ie sw oje, naśladujące sw oją form ą kaptur kobry; każda ro
dzina m ą w ęża jako patrona, a w yrzeź
bione z drzew a figurki w ężów ustawiają N airzy w rozm aitych okolicach, aby du
chy tych stw orzeń opiekow ały się zbio
ram i i czuw ały nad bezpieczeństw em m ieszkańców.
Co m iesiąc odbyw a się przed ołta
rzem w ęża-patrona uroczystość, pole
gająca na tym , że kobiety zdobią ołta
rze lam pkam i, przynoszą w m iseczkach
Wariactwa mody
Lakierowane koniuszki uszne — Sprzęt wojenny w modzie amery kańskiej — Rękawiczki z kolorowymi paznokciami
Kangur jako torebka
Mania poszukiw ania now ych kreacyj
mody prowadzi nieraz w prost do w ariac
twa.
W Paryżu zauw ażono od pew nego cza
su, że panie noszą lakierow ane koniuszki uszne. M odnisie nie zadow alały się lakier
kiem bezbarw nym , lecz niektóre z nich u- żyw ały naw et lakierów kolorow ych, — czerw onych, zielonych i niebieskich. Rów
nież w Paryżu było m ożna podzw iać dam y, które zęby m iały ufarbow ane w e w szyst
kich kolorach tęczy.
A m erykańskie w ariatki m ody nie po
zw oliły się oczyw iście zdystansow ać Fran
cuzkom . N a m odzie am erykańskiej w ycis
nęły sw oje piętno zbrojenia w ojenne. To
rebki we form ie m asek gazowych cieszą się w ielkim pow odzeniem . Tak sam o m odne są kapelusze w postaci hełmów stalow ych i kredki do ust w kształcie bom b lotni
czych. Splinow ate A ngielki od pew nego
Sekta narkomanów w dżungli
cili tw oje rodziny, by udać się do lasów dla hołdow ania nieszczęsnem u nałogow i.
W następnych latach m ania ta nieco osła
bła, w zrosła jednakże zsfcwu po w ojnie.
W ielkie poruszenie pow stało w C ochabam ba, gdy przed kilku m iesiącam i m isjonarz Jose M ied przyniósł w iadom ość, że na pła
skow yżu, m iędzy rzekam i C ayuncc i A grio, znajduje się całe osiedle narkom anów , hoł
dujących daw nemu kultowi koki. K rzew koki był św iętym dla pram ieszkańców Pe
ru, Inków . Czczono go jako dar słońca.
Zastosow anie liści tego krzew u było bardzo szerokie. W iara w nadnaturalne siły koki przetrw ała w niektórych okolicach do dnia dzisiejszego.
M isjonarz M ied w rócił do osiedla nar
kom anów w tow arzystw ie urzędników i żół- nierzy dla zbadania spraw y. O kazało się, żd- sektą kierow ała kobieta, odznaczająca się<niepospolitą inteligencją. Pochodziła o- na z m iasta La Paz, była żoną w łaściciela fabryki i matką tzworga dzieci. Przed dwo
w anie się kryminalisty do przedstaw i
cieli sądownictwa. W ięzień, skazany za okradzenie m ieszkania prokuratora, pragnąc uzyskać zw olnienie przed ter
m inem , tłum aczył się, że popełniając kradzież nie w iedział, iż okrada proku
ratora. „Sw ojego przecież bym nie okra
dał..."
U śm iech Tem idy jest — łagodny i ludzki. N aw et w tedy, gdy bogini spra
w iedliwości śm ieje się szoroko i serde
cznie.
m leko i banany, po czym w ykonują przepisane rytuałem pokłony. Po kilku godzinach czciciele w ęża odw iedzają znow u ołtarz, by się przekonać, że duch kobry, czy innego płaza spożył m leko i ow oce. M iseczki są oczyw iście puste:
zaw artość stała się łupem m ałp, w ron i innych żarłoków.
W śród N airów cieszą się ogromnym pow ażaniem t. zw. „V isha w ydians , u- zdrawiacze, którzy leczą tylko rany i choroby pow stałe od ukąszenia w ężów.
D oświadczenie ich jest tak w ielkie, że stawiają diagnozę, w nioskując z ruchów i pozycji chorego: to im w ystarcza, by orzec nieom ylnie, czy ukąszenie było ja
dow ite, lub nie. U zdraw iacze plem ienia N airów pełnią swe funkcje darm o: nie w olno im żądać żadnej zapłaty za lecze
nie chorego, aczkolw iek m ogą oni przyj
m ow ać podarunki, — będące w yrazem w dzięczności za uzdrow ienie.
O uzdraw iaczach opow iadają w śród N airów dziwne historie; m ów ią np., że praw dziw y czarodziej potrafi zm usić w ęża, który ukąsił chorego, aby przy- czołgał się do łoża ukąszonego. Tu cza
rodziej hypnotyzuje w ęża, który w ysy
sa jad z rany chorego.
czasu noszą krędkę do ust w tuteraliku, przym ocow anym na zew nątrz do bucika.
N ie bardzo to praktyczne a przede w szyst
kim niehigieniczne, ale za to m odne.
2e kobiety lakierują sobie poznokcie, — nie jest żadną now ością. N ow ością nato
m iast jest, że pew ien praski fabrykant w y
puścił na rynek rękaw iczki, na których na
szyte są kolorow e paznokcie. W idocznie już rękawiczka m a zdradzać, że w łaścicielka jej nosi kolorow e paznokcie.
Rekord w ariactw a m ody ustanowiła przecież niejaka m rs. D ayse Sheperd, — która w Sydney posługiw ała się osw ojonym kangurem żeńskim jako — torebką. O dw ie
dzała ona z kangurem rozm aite sklepy, gdzie przy płaceniu w ydobyw ała z w orka kangura sw oją portm onetkę. Przykład m rs.
Shepherd byłby niezaw odnie w ytw orzył szkołę w A ustralii, gdyby w tę sprawę nie była się w dała policja, — która ją skazała
m a laty pow ędrow ała ona z dw om a naj
starszym i synam i do pralasów . W czasie w łóczęgi dziw na ta kobieto potrafiła na
kłonić spotkanych na drodze narkom anów , by się dod niej przyłączyli, pozyskała tak
że szereg robotników z plantacji trzciny cukrow ej i założyła rzeczne osiedle. W ogólności zam ieszkało je 32 ludzi, którzy upraw iali kult koki i lodow ali narkom anii.
Rzecz szczególna, że członkow ie osiedla na ogół nie w ykazyw ali zgubnych skutków , jakie dla organizm u ludzkiego pociąga za sobą użw anie liści koki.
K ierow niczkę osiedla aresztow ano i po
staw iono przed sąd, gdzie odpow iadać bę
dzie za podm aw ianie robotników planta
cji cukrow ych. R esztę członków sekty, którzy już nie zdolni są do uregulow anego trybu życia, pozostawiono na w olnej sto
pie. Będą oni w dalszym ciągu w łóczyć się ze sw ym i w oreczkam i koki po dżungli i m am ić się błogim i m arzeniam i.
na grzyw nę za znęcanie się nad zw ierzęta
m i, m im o iż przeprow adziła dow ód, że kan
gurow i noszenie jej portm oneil i nie spra
w iało najm niejszych trudności. A szkoda, bo now a m oda byłaby taka oryginalna...
Śm iałe w ypraw y film ow e
podróżniczej pary
M artin i O sa, m ałżonkow ie Johnson są pierw szym i A m erykaninam i, którzy życic sw oje pośw ięcili pracy nad fil
m em egzotycznym .
K ilka lat spędzili na w yczerpującej pracy w A fryce, aby nakręcić z naj
m niejszym i szczegółam i życia zw ierząt i przyrody afrykańskiej. U koronow a
niem długotrw ałych przygotowań i zdjęć, robionych w napraw dę trudnych w arunkach, był film „Baboona".
Po półrocznym w ypoczynku niestru
dzona para podróżnicza znów udała się na now ą w yprawę. Celem ich podróży była największa w yspa A zji południo
w o-w schodniej — Borneo. W yspę o ob
szarze 736 000 km . kw., prawie całą po
krytą gęstym lasem , zam ieszkują ple
m iona dzikich D ajaków , w ybrzeża zaś M alaje i Chińczycy.
Johnsonow ie należą w ięc do nielicz
nej grupki podróżników , którzy m ieli odw agę udać się na Borneo. W ciągu 10-ciu lat pracy przy kam erze, w trud
nych i prym ityw nych w arunkach, na
kręcili Johnsonow ie 16-cie film ów po
dróżnych. N a Borneo nakręcili John
sonow ie 60.000 m etrów negatyw u. Film ten był ostatnim dziełem M artina John
sona dla Foxa. O sa Johnson, niem niej sławna i w ierna tow arzyszka zm arłego tragicznie badacza, postanowiła nadal propadzić dzieło m ęża.
I oto przed paru m iesiącam i w raz z 2 reżyserami, 14 operatoram i i całym sztabem technicznym w yruszyła do N airobi we W schodniej A fryce brytyj
skiej. by na koszt am erykańskiej w y
twórni film ow ej Foxa nakręcić sceny dżunglow e do filmu z życia słynnych podróżników Stanley‘a i Livingstona.
Co uczyniły kobiety polskie
dla medycyny
W A SZY NG TON . W Stanach Zjed
noczonych A . P. lekarka dr. K ate M ead postanow iła ująć w ram ach książki w szystko to, co kobiety uczyniły dla m edycyny już to jako lekarki, już jako pom ocnice lekarzy. A utorka zw róciła się do Zrzeszenia Lekarek Polskich z prośbą o pom oc w tym trudnym dziele.
A by sprostać te tu zadaniu, Zrzesze
nie Lekarek Polskich ze swej strony zw raca się do w szystkich osób, które m ogłyby udzielić danych o w łasnych lub cudzych (naw et najdawniejszych) zasługach kobiet na polu rozw oju m edy
cy praktycznej i teoretycznej, aby ze- chciały napisać o tvm do autorki (dra K ate M ead, H addam , C onnecticut) po francusku lub angielsku.
N iezwykły pom ysł
dwóch więźniów amerykańskich
N O W Y JO RK . W eughn, dozorca w ięzienia w A m arillo w stanie Texas (Stany Zjednoczone A . P.) nie m ógł dojść, w jaki sposób w ięźniowie w celi otrzym ują papierosy. D w óch w ięźniów trzym anych w odosobnieniu rozkoszo
w ało się dym em tytoniow ym . W aughn przeszukiwał cele a naw et i korytarz i papierosów nie znalazł.
Całą tajem nicę dostarczania papie
rosów w ięźniom , zdradził jeden z w ięź
niów . O to nic w ięcej, tylko w ielki spe
cjalnie w tym celu przez w ięźniów w y
tresow any karaluch (szw ab), w jakie ob
fitow ała kuchnia w ięzienia, szm uglow ał dla w ięźniów papierosy, m ając je przy
w iązane do grzbietu.
D ozorca w ypróbow ał tej sztuki na karaluchu i przekonał się, iż karaluch, m ając papierosa na grzbiecie, podążył natychm iast z „ładunkiem " do celi w ię
ziennej, lekko przesuw ając się pod drzw iam i.
D ozorca uw olnił w ięźniów z odosob
nienia m ówiąc, iż człow iek, który po
trafi w ytrenow ać zw ykłego karalucha, zasługuje na w iększą sw obodę.
