Głos Lubawski : polsko-katolicka gazeta bezpartyjna na powiat lubawski i okolice 1937.10.21, R. 4, nr 123

C en a n u m eru " 10 g ro szy .

•■i 5

POLSKO - KATOLICKA GAZETA BEZPARTYJNA NA POWIAT LUBAWSKI I OKOLICE

W y ch o d zi triy ra z y ty g o d n io w o : wtorofc, cxwartek 1 so b o tę.

P rze d p łata : m iesięczn a w y n o si 80gr.oszy z d o ręczen iem 1 złety . k w a rta ln a w y n o si 2,40 zł. z d o ręczen iem 3,00 zŁ W w y p ad k a ch n iep rzew id zian y ch sp o w o d o w an y ch siłą wyłażą (prze*

szk ó d w zak ład zie, zło żen ia p racy i t.p .) a b o n e n t n ie m a p faw a ż< d a- n ia n ied o starczo n y ch n u m eró w lu b o d szk o d o w an ia.

Ogłoszeni*: z i o g loasen ie o d w iersza 1 m m . n a str. 6 -łam . 15 g r.

8

e^ossifc!* redikeja nie o d p o w iad a.

Tetefo* Ą on to czek o w e P . K . O . N r. 145266.

Cselonkami draierni B. M llo M eW sk ieg o w N o w em m ieście n. D rw .

Rok IV. | Nowe Miasto Lubawskie, czwartek, 21 października 1937 r, | Nr. 123

Bolączki rzemiosła pomorskiego.

W ie le m am y w P o lsce b o lączek , to p ra w ­ d a. W h ie rarc h ii p o trz e b n ie jv ie m y ja k ą d ziu rę n a jp ie rw z a ła ta ć , k o m u i g d zie w p ie rw ­ szy m rz ę d z ie p rz y jść z p o m o cą. P o lsk a m a ty le p o trz eb , ty le o b se rw u je m y n a k ażd ym k ro ­ k u n ie d o m a g a ń n a sze g o ż y c ia zb io ro w eg o , że n ie d ziw , iż c z y n n ik i m ia ro d a jn e n ie ra z g u b ią się w n a tło k u sp ra w i p ro b lem ó w , k tó re ży cie z ifeiżd y m d n iem w y su w a i d o m ag a się ro z­

w ią z a n ia w d u ch u in te re só w o g ó ln o sp o łe c z ­ n y c h i p a ń stw o w y c h .

Je st w sza k ż e d ziedzin a ż y c ia g o sp o d a rc z e ­ g o , n a k tó rą zd ajem y się n a jm n ie jsz ą zw racać u w ag ę, ch o ć to o b sz a r n ie sły c h a n ie w a ż n y w strifk tu rz e ży cia g o sp o d a rc z e g o tak P o m o rz a , ja k a c a łe j P o lski.

M o>w a tu b ęd zie o rz e m io śle i je g o n ied b - m ag an iach . W u b ieg lty m m iesiącu o d b y ł się w G ru d z ią d z u w a ln y Z jazd Z w iązk u T o w arz y stw R zem ieśln ik ó w S a m o d z ie ln y c h , k tó ry je d n a k , n ie z n a la z ł ta k sz ero k ie g o o d g ło su , jak teg o w y d a rze n ie w y m ag ało . W o g ó le, o ile ch o d zi o sp ra w y rz e m ie śln icz e , to sp o łec z e ń stw o n asze z d ra d za o g ro m n ą n iezn ajo m o ść jeg o sp ra w i b o lączek . I g d y b y ź to b y ła sp ra w a sam ego ty lk o rzem io sła. N ied o m ag an ia, p o stu la ty i p o ­ trz e b y rz e m io sła , są je d n o c e e śn ie n ie d o m c g a - n iam i całe] n a sz e j d z ie d zin y g o sp o d arc z o -sp o­ łe cz n e j.

W P o lsc e m am y p o n ad 4 0 0 .0 0 0 w arsztató w p ra c y rz e m ie śln ic z e j. N a P o m o rzu sem cd ziel- n y ch w a rsz ta tó w rz e m ie śln ic z y c h zo rg an izo w a ­ n y c h w Z w iązk u 15.000. C zy ż n ie p o tę g a g o ­ sp o d a rc z a ? N ieste ty , rzem io sło u g in a się p o d c ię ż a re m o lb rzy m ich św iad c z eń , n ieży cio w y ch u staw i ro z p o rzą d z e ń , k tó re lę p o tę g ę z a m ia st w zm acn iać, o słab iają.

T o też zjazd rz e m ieśln ik ó w p o m o rsk ich , u c h w ala ją o rezo lu cję, z w ró c ił u w a g ę czy n n ik ó w rz ą d zą c y ch n a n ie sły c h a n ie p o w ażn ą sy tu a cję w b ra n ż y rę k o d z ieln icz e j.

N a jro z m a itsz e b o lączk i św ia ta rz e m ie śln i­

czeg o d ają się sp ro w ad zić d o c z tere c h z a sa d n i­

c z y ch p u n k tó w : 1) ru jn u jąc y i b ezw zg lęd n y sy ste m p o d atk o w y 2 ) n ad m iern e u b ezp ieczen ia so cjaln e, 3) b rak p o m o cy k re d y to w e j, 4) k o n ­ k u re n cja w a rsz ta tó w , p o d leg ający ch ró żn y m in sty tu cjo m sp o łec z n y m , b ąd ź sam o rząd o w y m .

N ad k ażd y m z ty ch p u n k tó w m o źn ab y się g o d zin am i ro zw o d zić. W y p isa ło się n a te te­

m aty m o rze a tra m e n tu i ja k d o ty ch c z a s n ie w iele ru sz y liśm y n ap rzó d . S łu sz n o ść i e le­

m e n ta rn a sp ra w ie d liw o ść n a k a z y w a ły b y zn ieść p o d a te k p rz e m y sło w y , n a to m ia st ro z c ią g n ą ć p o d a te k d o ch o d o w y n a w sz y stk ie z a ro b k ują c e w a rstw y sp o łe c ze ń stw a . Z e w zg lęd u n a c a łk o ­ w ite w y c z e rp a n ie zaso b ó w k re d y to w y c h i m a­

te ria ln y ch o raz zn aczn eg o z a d łu ż e n ia rzem io sła, w y su w a się k o n ieczn o ść u ru c h o m ie n ia k re d y ­ tó w rz e m ie śln ic zy c h n a d o g o d n y c h w aru n k ach z a b ez p ie c z en ia i sp ła ty . T a d z ie d zin a m u si b y ć co ry c h łe j ro z p a trz o n a w d u ch u n ie w ą tp li­

w y ch p o trz e b n ie ty lk o rz e m io sła , a łe » w im ię in te re su p a ń stw o w e g o . W iem y c h y b a b a rd z o d o b rze, i z teg o zd ajem y so b ie sp raw ę, jak ie n ie b e z p ie c ze ń stw o p rzed staw d a k re d y t, p ły n ą c y v ia b an k i g d a ń sk ie i h o le n d e rsk ie . Ż ad n e re stry k c je , ż a d n e z a k a z y n ie zd o łają p rz e sz k o d z ić p e n e tra c ji o b cy ch k a p ita łó w . P o ­ ta je m n y , a n a w et jaw n y k a p ita ł ze ź ró dła n ie­

m ieck ieg o b ie rze w sw e sid ła n ie ty lk o w ło śc ia­

n in a p o lsk ieg o , ale n ie m n iej i k u p c a i rz e ­ m ie śln ik a . T o są rz e cz y , n a k tó re rząd p o lsk i m u si m ieć o czy sz e ro k o o tw arte, i k tó ry m p o ­ w in ien p rz e d sta w ić in ic ja ty w ę p o lsk ą.

A ty m c z a se m w id zim y , że ta n ie g o k re d y tu b ra k , że p o d a tk i n iszczą w a rszta ty , rz e m ie śln i­

cze, że ró żn e w a rsz ta ty , p ro w ad zo n e p rzez S a­

m o rzą d y n ie ty lk o o d b ie rają ch leb rz e m ie śln i­

k o w i, (n ie p ła cą t$’ch p o d atk ó w , co sam o d ziel­

n y w a rsz ta t), ale w d o d a tk u o sła b ia ją siłę p o ­ d a tk o w ą o b y w atela, d o k tó reg o p rz y jd z ie e g z e k u to r, śc ią g a ją c b ezw zg lęd n ie n ależn o ść, ja k a p rz y p a d a P a ń stw u . A ten rz em ieśln ik , ch o ć c h c iałb y d aó , n ie m o że. U w ażam y , że k o n k u re n c ja w a rsz ta tó w rz e m ie śln ic zy c h w w ięzien iach lu b w z a k ła d a c h sa m o rz ąd o w y c h je st z p u n k tu w id zen ia in te re só w P ań stw a i sp o łec z e ń stw a n ie p o ż ąd a n a. W e W ło szech w ięźn io w ie o su sz a ją b ło ta. M y te ż m am y b ło ­ ta w P iń sk u . C zy n ie d o b rz e b y b y ło p rz y stą­

p ić d o ich o su sz en ia ? R zem io sło p o m o rsk ie u zek a n a sp e łn ie n ie sw y c h p o stu la tó w . B o lączk i rz e m io sła p o m o rsk ieg o są jed n o cześn ie b o lącz ­ k am i całeg o n aszeg o ży cia g o sp o d arczeg o . O ty m n ie w o ln o zap o m in ać, b o to się m ści n a k ażd y m k ręk u .

V o tu m o ficeró w rezerw y n a Jasn ej G ó rze.

Z C z ę sto ch o w y d o n o si (P A T ): W n ie d zie­

lę o d b y ł się tu zjazd d e le g a tó w Ż w . O ficeró w R e z e rw y z c a łe g o k ra ju , p o łączo n y z u ro tz y - sfeością zło żenia n a Ja sn e j G ó rze v o ftim .

N a Ja sn e j G ó rze u czestn ik ó w zjazd u p o ­ w ita ł i w p ro w ad z ił d o k a p lic y C u d o w n eg o O b razu je d en i n a jsta rsz y c h z a k o n n ik ó w O . A l­

fo n s Ję d rz eje w sk i. Z ło żen ie v o tu m w p o staci ry n g ra fu z w izcru n k flem M a tk i B o sk iej C z ę sto ­ ch o w sk iej, zn ad riem o rła b ia łe g o i o d zń ak ą Z w iązk u O ficeró w R e z e rw y , o d b y ło się b ard zo u ro czy ście.

N a o d w ro cie ry n g ra fu z n a jd u je się n a stę ­ p u ją c y n a p is:

,,Z w ią z e k O ficeró w R e z e rw y , p o m n y w iel­

k iej tra d y cji ry c e rstw a p o lsk ieg o , sk ład a sw ó j zn ak o rg a n iz ac y jn y K ró lo w ej K o ro n y P o lsk iej, w ierz ą c g łę b o k o , że w a ru n k ie m i p o d sta w ą siły p o w od zen ia i sz c zę śc ia n a ro d u p o lsk ie g o jest jeg o p o zio m m o raln y44.

P o n a b o ż e ń stw ie , k tó re o d p ra w ił k u sto sz Ja sn e j G ó ry O . B o n a w en tu ra N ip o ćk i, o ficero ­ w ie re z e rw y o d śp iew ali c h ó re m „B o że co ś P o lsk ę44.

N a stę p n ie w o b ecn ości p rz e d sta w ic ie li w ład z o d b y ło się u ro c zy ste p o sie d ze n ie rad y g ł. i z a rz ą d u g łó w n e g o Z w . O ficeró w R ezerw y . B ard zo p o d n io sły m m o m en tem p o sie d ze n ia b y ­ ło o d c z y tan ie o ręd zia M arszałk a P iłsu d sk ieg o , sk iero w an ie w r. 1927 d o w alneg o zjazd u Z O R . w K ra k o w ie.

U c z estn ic y zjazd u w p e łn e j sk u p ie n ia p o ­ sta w ie w y słu c h a li o ręd zia z m a rłe g o M arszałk a, z a w ie rają ce g o k ró tk i k a te c h iz m o b o w iązk ó w i p raw o fic e ró w re z erw y . N a stę p n ie o d c z y ta­

n o p ism o g en . G ó reck ieg o , w k tó rem b arrfzo siln ie z o sta ła z a a k c e p to w sn a k e n k c z n o ść z je­

d n o czen ia w szy stk ich ży w y ch sił n aro d u w o b ech y m n ie z m ie rn ie p o w a ż n y m m em en cie.

P o w y słu c h an iu re fe rató w zjazd z a k o ń c z a­

n o e n tu z ja sty c z n y m i o k rz y k am i n a cześć A rm ii P o lsk iej.

Delegacja bezrobotnych z Grudziądza

■ p. wojewody Radkiewicza.

Z arząd m iejsk i G ru d ziąd za z a tru d n ia ł d o ­ ty c h c za s n a ro b o tac h d o ra ź n y c h o k o ło 1700 lu d zi. P ra c o w a li o n i p rzez p e łn y ty d z ie ń i za­

ra b ia li 18 zł ty go d n io w o.

O b ecn ie, w o b ec w y c z e rp a n ia się fu n d u szó w , m iasto w y p o w ie d z ia ło im n ra c ę , z a m ie rz ają c z a tru d n ia ć b e z ro b o tn y c h ty lk o p rzez 3 d n i w ty g o d n iu i p łacić 9 zł.

B ezro b o tn i w y sła li d eleg ację d o W o jew o d y R a c z k ie w ic z a w T o ru d ru . D eleg acja o trz y m a ła z a p e w n ie n ie , że b ezro b o tn i w zam ian za u tra ­ co n e z a ro b k i o trzy m a ją śro d k i u trz y m a n ia w in n ej fo rm ie.

M . in . a k c ja d o ży w ian ia o b ejm ie w sz y st­

k ie d zieci b e z ro b o tn y c h a n ie ty lk o d zieci w w iek u szk o ln y m , ja k b y ło d o ty c h c za s. I

Z b liżen ie N iem iec i F ran cji p o p rzez m ło d zież.

Projekt utworzenia wspólnych obozów letnich.

B E R L IN . P re m ie r fra n c u sk i C a m ille C h au tem p s o g ła sz a w p iśm ie „W S U e u n d m a ch t44 w y d aw an y m p rzez p rzew ó d cę m ło d zieży R ze­

szy S c h ira c h a , d e k la ra cję , w k tó re j stw ie rd za m . in .: „ p rzy łąc z am się z m d o ścią d o p ro p o ­ zy cji z o rg an iz o w a n ia o b o zó w le tn ic h , w k tó ry c h m ło d zież n ie m ie c k a i fra n cu sk a ż y ła b y w sp ó l­

n ie celem w zajem n eg o p o zn an ia i zb liżen ia się.

W c h a ra k te rz e sz e fa rz ą d u fra n c u sk ie g o sk ło n­

n y je ste m u ła tw ić o rg a n iz ac ję teg o ro d zaju o b o zó w . C h o ciaż n a sk u tek d zieln o ści i p o ­ czu cia siły u o b w n a sz y c h n aro d ó w d o ch o d ziło często d o z a d ra ż n ie ń i z a ta rg ó w , o d c z u w a lilłn y je d n a k je d n i d la d ru g ich szacu n ek i p o w ażan ie.

W ia d o m o p o w sz ec h n ie , że p o ro z um ie n ie m ię ­ d zy n aszy m i n a ro d a m i stan o w iło b y jed en z p o d sta w o w y c h c z y n n ik ó w p o k o ju św iato w eg o . D lateg o te ż je st o b o w iązk iem ty ch w szy stk ic h , k tó rz y z je d n e j i d ru g iej g ra n ic y m ają o tw arte o czy i p o czu cie lu d zk o ści p ra c o w a ć n ad z b liże ­ n iem i p o ro zu m ien iem m ięd zy o b o m a n aro d am i.

N ik t je d n a k ż e n ie zd o ła te g o u czy n ić b ard ziej szczerze i z w ięk szy m zap ałem , n iż k ie ro w n i­

cy d zieln ej m ło d zieży n iem ieck iej i fra n c u sk ie j.

Je śli z d o ła ją o n i zjed n o czy ć tę m ło d zież, to w ich rę k ac h sp o c z y w a ć b ę d z ie p rz y szło ść E u ­ ro p y i cy w ilizacji lu d zk iej.

Akcja żydowska przeciw zarządzeniom „ławko­

wym'1 w kraju i zagranicą.

D z ie n n ik i w a rsz a w sk ie d o n o szą, jak o b y o rg a n iza c je stu d e n tó w ż y d o w sk ic h , w zw ią­

zk u z z a rz ą d z e n ia m i re k to ró w o ro zd ziale m iejsc ro k o w ali' z ra d y k a ln o - le w ic o w e m i o d ła m a m i m ło d zieży p o lsk iej i z u g ru p o w an iam i m ło d zieży m n iejszo ścio w ej o d n a c jo n a listó w d o k o m u n i­

stó w . C elem tej ak cji m iałb y B y ć w sp ó ln y fro n t p rz e c iw k o p o d ziało w i m iejsc n a u c z e l­

n iach w y ższy ch .

„ C za s44 p rz y tac z a in fo rm acje o d je d n e g o z d z ia ła c z y ży d o w sk ich , że w sp raw ie „ ław k o ­ w e j44 p rzy g o to w an a je st ró w n ie ż a k c ja ży d ó w z a g ra n ic ą .

„Z p o m o cą p rz y jd zie n am źy d o stw o całeg o św ia ta . Ju ż w te j ch w ili ra b in W ise p ro ­ w ad zi w N o w ym Jo rk u w ielk ą k a m p a n ię n a ła m a c h p ism a m e ry k ań sk ic h , m ając d o d y s­

p o zy cji w sz y stk ie d zien n ik i H e a rste . W p rz y ­ szły m ty g o d n iu o d b ęd zie się w iellai w ied d e ­ m o n stra c y jn y w p a łac u sp o rto w y m n a M a­

d iso n S q u a re w N o w y m Jo rk u , g d zie b ęd zie p rz e p ro w a d z o n a w ielk a z b ió rk a p ie n ię ż n a n a p o m o c stu d e n to m ży d o m w P o lsce.

Jeżeli w ład ze p o lsk ie n ie co fn ą k rz y w d z ą ­ cy ch n a s z a rz ą d z a ń , z o sta n ie zw o łan e p ro ­ te sta c y jn e p o sied z e n ie ’ M ięd zy n aro d o w eg o Z w iązk u S y jo n istó w w P a ry ż u , n a k tó re o trz y ­ m ają zap ro szen ia p rz e d sta w ic ie le w sz y stk ic h p a ń stw , re p re ze n tu ją c y ch sw e rz:ąd y w e F ra n cji44.

Delegacja z Pomorza u p. premiera.

P a n p re z e s R ad y m in istró w g en . S ław o j S k ła d k o w sk i p rz y ją ł w d n . 15 b . m . d e leg a c ję k o m ite tu w y k o n aw czeg o Z jazd u b. u c z e stn ik ó w stra jk u szk o ln eg o n a P o m o rzu w latach 1906 — 7 w 7 o so b ach p p . Jó z e fa M azu ra z G ru d ziąd za, A u g u sta S z p re n g i z T c z ew a i P aw ła K a rk u ta z T o ru n ia .

Zyd z Polski rozstrzelany za szpiegostwo przez Japończyków.

L O N D Y N . Z C h a rb in a d o n o szą, że z w y ­ ro k u ja p o ń sk ieg o są d u w o jen n eg o ro z strz e la n y z o sta ł n ie ja k i H a m m e r, sc h w y ta n y n a g o rą c y m u c z y n k u sz p ie g o stw a n a rzecz R o « ji ło w ieck iej.

H am m er b y ł Ż y d em p o ch o d zący m ź P o lsk i i p rzed u c iec z k ą d o S o w ietó w — o b y w a te lem p o lsk im .

I

======== GŁOS LUBA

Kaszubi - polskiej Armii.

U r o c z y s t o ś c i w s t o l i c y p o w i a t u m o r s k i e g o .

W S K I

P o d n i o s ł y d z i e ń p r z e ż y ł a w n i e d z i e l ę s t o l i ­ c a p o w ia t u m o r s k i e g o W e j h e r o w o . O d b y ł o s i ę t u t a j p o ś w i ę c e n ie s z t a n d a r u i p r z e k a z a n i e 1 1 c i ę ż k ic h k a r a b i n ó w m a s z y n o w y c h , o f i a r o w a n y c h p r z e z s p o ł e c z e ń s tw o k a s z u b s k i e p o w . M o r s k i e ­ g o A r m ii . N a p l a c u p r z y k o s z a r a c h z e b r a ł o s i ę z g ó r ą 3 0 t y s i ę c y l u d z i z e w s z y s tk i c h z a k ą t*

k ó w W y b r z e ż a . N a s t r ó j b y ł p o w a ż n y i p o d ­ n i o s ł y . N a p r z e c iw k o o ł t a r z a z a j ę li m i e j s c a : m i n i s t e r s p r a w w o js k o w y c h g e n . T a d e u s z K a s p r z y c k i , m in . C h o d a c k i z G d a ń s k a , w o j e w o ­ d a R a c z k i e w i c z , a d m i r a ł S w i r s k i , k o n t r a d m i r a ł U n r u g , k o m i s a r z r z ą d u m . G d y n i S o k ó ł , g e n . B o r t n o w s k i i i n n i.

U r o c z y s t ą M s z ę ś w . 9 o d p r a w ił k s . biskup

m o r s k i d r O k o n i e w s k i w a s y ś c i e l i c z n e g o k i e - r u . B l a s k u d o d a w a ł y u r o c z y s t o ś c i z w a r te s z e ­ r e g i p i ę k n ij e u b r a n y c h w s t r o je l u d o w e d z i e w ­ c z ą t i r y b a k ó w k a s z u b s k i c h o r a z g d a ń s k a

„ P o l o n i a " . P o M s z y ś w . J . E . k s . b i s k u p O k o ­ n i e w s k i d o k o n a ł p o ś w i ę c e n i a s z t a n d a r u , p o c tz y m n a s tą p i ł o w b ij a n ie s y m b o l i c z n y c h g w o ź d z i p r z e z w s z y s t k i c h p r z e d s t a w i c i e l i w ł a d z p a ń ­ s t w o w y c h , o r a z p r z e z p r z e d s t a w i c i e l i s p o ł e ­ c z e ń s t w a . Z k o l e i k s , b i s k u p O k o n i e w s k i w r ę ­ c z y ł s z ta n d a n b u r m is t r z o w i m i a s t a W e j h e r o w a B o l d u a n o w i , k t ó r y s k o l e i w r ę n z y ł s z t a n d a r p . g e n . K a s p r z y c k i e m u , a t e n o d d a ł g o p p ł k . K ó p a ń s k ie m u .

N a s t ę p n i e o d b y ło s i ę p r z e k a z a n i e 1 1 k a r a ­ b i n ó w m a s z y n o w y c h , p o ś w i ę c o n y c h r ó w n ie ż p r z e z k s . b i s k u p a m o r s k i e g o . W i m ie n i u l u d ­ n o ś c i K a s z u b p r z e m ó w i ł p . G r o t .

Przemówienie p. Groth a

( w g w a r z e k a s z u b s k i e j . )

J e t a k i z a k ą t e k P o l s k i , m o ły , m o ż e n o m n i e j- s z y , o k t ó r y m p r a w i e t e r o s b ą d z o b a r z o w i e l e g ł o ś n o g o d o n e , c h o c d a w r a i e j b e ł o o n i m m a ł o w i e d z o n e . W i e d z e c t e ż b e ł o m a ło ł o n i m w c e m n e j n o c y n i e w o l i, w i e d z e c b e ł o ł o n i m m a ło w t e d y , j a k c i a n ż k e r a n c e n a j a z d ó w p o l s k i e u s t a z a m y k a łe , j a k z n i k ą d n a d z ie i , z n i k ą d p o - c e c h y p o l s k i l u d t e g o z a k ą t k a d o c z e k a ć s ę r f i m ó g ł, a z d a w a ł o s ę c z a s e m , ż e j u ż n i j a k ś w i a t ­ ł a w o l n o s o y t a k r a i n a n i e u z d r z y . A j e d n a k

— c h o c o b r z e g t e j z a b ę t e j — w t e n c z a s k n a i n y k a s z e b s k i e j , b o o n i e j t u j e m o w a , b j i ły s z a l o ­ n e b u r z e , c h o c l u d j e j u j ą ć p r o b o w a n o w s e r c e c h y t r y p o l it y k i, c h o c l u d t e n b y ł d a l e k o o d o ś r o d k ó w p o l s k i e j m e s li n i e p o d l e g ł o s c o w e j , o d k u ź n i z b r o j n y c h c z y n ó w , c h o c s o m z e s o b ą t y l k o p o z o s t a ł , w e t r w a l i p r z e t r w a ł w s z e s t k o .

I n i c g o n i e o d e r w a ł o o d p n i a p o l s k ie g o , n i c n i e w y d a r ł o m u m o w y j a g o o j c ó w — n i k o ­ m u t e n l u d n r e z a p r z e d a ł s w o ji d e s z y — s k u p i ł

sę w s o b i e , w g r a n it o w y m k o n s e r w a t y z m i e p o l s k ł o s c y t r z y m o ł s ę , n i e p o s ł a ł a n i r a z u d o p a r l a m e n tu n i e m ie c k i e g o k o g o i n n e g o , j a k t y l ­ k o K a s z e b ę P o l o k a .

S t a n ą ł n a s t r a ż y u w r ó t p o l s k ie g o h o n o r u i s ł o j ą p i e r s ą o s ł o n i ł z a g r o ż o n ą p l a c ó w k ę i u r a ­ t o w a ł p o l s k ł o s c P r z y m o r z a .

I t a k i m w s z e d ł l u d t e n d o N i e p o d l e g ł e j P o l s k i . W s z e d ł , a w d z ę c z n y N a r ó d p o l s k i , s t r a ż m u n a d b r z e g i e m B a ł t y k u p o w i e r z y ł .

W a l k a o m i l i o n y .

C . d . P o w i e ś ć 4 8

( P r z e k ła d z f r a n c u s k i e g o .)

S p o d z i e w a ł a s i ę w p r a w d z i e , ż e U r s z u l a S o l l ie r n a p i s z e d o V i r y n a d S e k w a n ą i p o d a s w ó j a d r e s , a b y j e j o d e s ł a n o z o s t a w i o n e t a m k u f r y , a l e z a te m d ł u g o j e s z c z e t r z e b a b y ł o m o ­ ż e c z e k a ć . A k t o w i e , c z y p o w ie r n ic a z m a r ł e ­ g o V a l l e r a n d a n i e p r z y j e d z ie , a b y j e o d e b r a ć o s o b i ś c i e i u j ś ć p r z e z t o w s z e l k i e m u ś l e d z e n i u ? N i e s z c z ę ś l iw a m a t k a s p ę d z i ł a w ś r ó d ł e z g o r ą ­ c y c h p i e r w s z ą n o c s w e g o p o w r o t u d o d o m u .

N a z a j u tr z p r z y j m o w a ł a p o w i t a n i a o s ó b s ł u ż e b n y c h i z a j ę ł a s i ę z n ó w z a r z ą d e m g o s ­ p o d a r s t w a . B y ł a j e d n a k ż e t a k s m u t n ą , ż e w s z y s c y p y t a l i s i ę j e d n i d r u g ic h , c o m o g ł o b y ć p r z y c z y n ą t a k w i e l k i e j b o l e ś c i , k t ó r e j n i e ­ p o d o b n e b y ł o p r z y p i s y w a ć ś m ie r c i t a k m a ł o g o d n e g o ż a l u m a ł ż o n k a i c h p a n i . J e d e n t y l k o J o v e l e t w i e d z i a ł , c o z n a c z y ł t e n s m u t e k , a l e n a w s z y s t k i e p y t a n i a c i e k a w y c h , o d p o w i e d z i a ł t e k w y m ij a ją c o , ż e s i ę n i c z e g o d o m y ś l ić n i e m o g l i .

M a ł g o r z a t a n i e z a p o m n i a ł a a d r e s u n o t a ­ r i u s z a , w y c z y t a n e g o n a o w y m l i ś c i e z V i r y n a d S e k w a n ą , k t ó r y j e j z r ą k w y d a r to . O k o ł o p o ł u d n i a k a z a ła z a p r z ą d z d o p o j a z d u k o n i e

i u d a ł a s i ę n a u l ic ę P i r a m i d , l u b o w i e d z i a ła d o b r z e , ż e t r u d n o j e j b ę d z i e i t a m d o w i e d z i e ć s i ę c z e g o . O b o w ią z k i e m u r z ę d n ik a , d o k t ó r e g o s i ę - z w r a c a ł a , b y ł o n i e d a ć j e j o d p o w i e d z i , p o ­ n i e w a ż n i e m t a ł a p r a w a p y t a ć g o ; l i c z ę r ł a w ię c t y l k o n a w y m o w ę s w e j m ił o ś c i m a c i e r z y ń s k i e j , ż e z d o ł a w y b a d a ć ź n i e g o s ł ó w k i l k a , p o d ł u g k t ó r y c h b ę d z i e m o g ł a d a l s z e s w e k r o k i k i e r o w a ć .

P r z y b y w s z y d o e l e g a n c k i e g o d o m u n o t a ­ r i u s z a , M a ł g o r z a t a w e s z ł a n a p i e r w s z e p i ę tr o

a l e z n a b a z u s t r a ż t ę l e p ie j A n i e z c e d z e g o r o z k a z u ,

w ł a s n y c h s e r c p o l s k i c h , a b y

p e ł n ić , m e k a s z e b s k i l u d p o w ń a tu m o r s k i e g o p r z e d t r z e m a m i e s i ą c a i ń l s k r z y k n ę l i s ę , n a w i e l k i c z y n , n a d o z b r o j e n i e n a s z e g o B a t a l i o n u M o r s k i e g o .

U p a r t y , t a k , j a k m e p r z o d e b e l e , c h o c n o m w t y m r o k u k l ę s k a d e s z c z ó w 7 a m r o z ó w p l o n y n a s z e w ę w ię k s z y ( j z ę ś c y z n i s z c z ę ły , c h o c z i e ­ m ia p a s ą a u b o g a , m e p o s ł u s z n i n a w e z w a n i e M a r s z a ł k a P o l s k i, h a s ło o b r o n y n a r o d o w e j d o s e r c a w z ę li , p r z e d o c z y n a w i d o k c o d z e n n y s t a w i l i — a d z y s a j c z y n e m z a tw l e r d z e l i.

O d d a j ą c w a s j e d n o s c e , w a n a s z e k a r a b i n y m a s z y n o w e I . B a t a li o n o w i M o r s k ie m u p r z e k a ­

z u j e m y W a m s ł w ^ y c P o l s c e d ł u g o i w i e r n i e . N i e c h z w a m a j i d ą t e w s z e s t k i m e s ie i u c z u - c a , t a w i a r a a n a d z e j a , j a k i e t o w a r z y s z e k n o m j a to m e w a s p o s ta n o w ie l e d l a B a t a l i o n u f u n d o ­ w a ć , a t e m e s li i p r a g n i e n i a , z j a k im i w a s B a t a li o n o w i o d d a l i , m e t e r o s p o z o s ta n i e m y .

A c e b ie k o c h a n y ż o ł n i e r z u p o l s k i p r o s e m y , ż e b y ś z n i c h z r o b i ł s t a lo w y w a ł, o j a k i r o z b i ­ j a j ą s ę n a j w i ę k s z e s z t o r m y i a b y ś n a s — j a k t e g o b ę d z i e p o t r z e b a — z a w s z e w e z w a ł p o d s z t a n d a r T e j M a t k i B o s k i e j S w a r z e w s k ie j , K r ó - I o w y p o l s k i e g o m o r z a , k t ó r e j m e s l u b o w a l e , ż e t e g o s z t a n d a r u n i e o d d a m y j i n a c z e j , j a k c h y b a r a z e m z e ż y c e m “ .

N a s tę p n i e p . G r o t n a r ę c e p . m i n . K a s p ij z y - c k i e g o z ł o ż y ł w i m ie n i u l u d n o ś c i k a s z u b s k i e j d a r d l a A r m a i. P a n m in . K a s p r z y c k i w d ł u ż ­ s z y m p r z e m ó w i e n iu p o d z i ę k o w a ł z a w s p a n ia ł ą o f i a r ę , p o d k r e ś l a j ą c m . i n . , ż e r a d o s n y d a r t e n p r z y j m u j e A r m ia z w d z i ę c z n o ś c i ą , g d y ż p o s i a ­ d a o n o l b r z y m i e z n a c z e n i e m o r a ln e i s y m b o l i ­ z u j e z w i ą z e k Z i e m i K a s z u b s k i e j z ż o ł n ie r z e m . C z y n K a s z u b i z i e m i n a d m o r s k i e j

d e m , ż e n i c n i e w s t r z y m a m a r s z u w i e l k ie m u p r z e z n a c z e n i u .

N a s t ę p n i e o d b y ł a - s ię d e f i la d a r y n a r k i i o r g a n i z a c y j s p o ł e c z n y c h K a s p r z y c k i m i p r z e d s t a w ic i e l a m i s t w o w y c h . D z ia t w a k a s z u b s k a w o b r z u c i ł a w o js k a k w i a t a m i ._ _ _ _ _ _

Pogłoski o misji wojewody Grażyńskiego.

W o s t a t n i c h d n i a c h m n o ż ą s i ę p l o t k i i p o ­ g ł o s k i n a t e m a t p r z y s z ł y c h z m i a n w r z ą d z i e . W p o p r a e d n im n u m e r z e z a c y t o w a l i ś m y p o g ło ­ s k i , d o t y c z ą c e m i n i s t r a G r a b o w s k i e g o . D z iś p r z y t a c z a m y z a k o n s e r w a t y w n y m „ D z ie n n i ­ k i e m P o z . n a ń s k im “ n a s t ę p u j ą c ą p o g ł o s k ę , d o ­ t y c z ą c ą w o j e w o d y ś l ą s k i e g o p . G r a ż y ń s k i e g o . O t o c o p i s z e t e n d z i e n n i k :

D o w ia d u j e m y s i ę z m i a r o d a jn e g o ź r ó d ł a , ż e s p r a w a d e s y g n o w a n i a w o j e w o d y ś l ą s k ie g o , d r . G r a ż y ń s k i e g o , n a s t a n o w i s k o p r e z e s a R a ­ d y M in i s tr ó w z o s t a ł a j u ż p r z e s ą d z o n a w s e n ­ s i e p o z y t y w n y m .

R o z m o w y n a t e n t e m a t t o c z y ł y s i ę m i ę d z y P . P r e z y d e n t e n R . P . a w o j e w o d ą G r a ż y ń ­ s k i m j u ż o d k i l k u m ie s i ę c y . W c z a s i e k i lk u k o n f e r e n c y j p r z e d s t a w i ł d r . G r a ż y ń s k i s z c z e ­ g ó ł o w o p r o g r a m s w e j p o l i ty k i n a s t a n o w i s k u s z e f a r z ą d u .

j e s t d o w c - P o l s k i k u j e j

w o j s k a , m s - p f z e d g e n . w ła d z p a ń - l i c z b i e 8 .0 0 0

i s p y t a ł a j e d n e g o z k a n c e l i s t ó w , c z y m o g ł a b y m ó w i ć s ł ó w k i l k a z p a n e m A u g n y .

G a b i n e t p a r y s k i e g o n o t a r i u s z a , j a k o z n a ­ k o m it e j o s o b i s t o ś c i , n i e j e s t d l a k a ż d e g o o t w a r ­ t y m , a p i e r w s z y k a n c e l i s t a m a p o l e c o n e m p r z y j m o w a ć n i e z n a n e o s o b y i o d p r a w i a ć n i e w ie l e z n a c z ą c y c h k l i e n t ó w .

K a n c e l i s t a w s t a ł , s p o j r z a ł n a p o d a n ą s o ­ b i e k a r t ę w i z y to w ą , u k ł o n i ł s i ę g r z i e o z n ie n o w o p r z y b y ł e j p a n i i p o s z e d ł d o p r z y le g ł e g o p o k o j u . W k r ó t c e p o w r ó c i ł , p r o s z ą c M a ł g o r z a ty , a b y s i ę u d a ł a t a m ż e . S e r c e b i e d n e j w d o w y z a c z ę ł o b i ć g w a ł t o w n i e . J a k ą ż k o r z y ś ć p r z y n i e s i e j e j t a r o z m o w a — m y ś l a ł a z b o l e ś c i ą .

N o t a r i u s z p o s t ą p i ł k i l k a k r o k ó w n a j e j p o ­ w i ta n i e , i p o p r o s i ł j ą , a b y u s i a d ł a . M a ł g o r z a ­ t a p o d n i o s ł a s w ó j c z a r n y k r e p o w y w e l o n w d o w i , z p o z a k t ó r e g o o k a z a ł o s i ę j e j d e l i k a t­

n e , n i e g d y ś p i ę k n e o b l i c z e , n a p i ę t n o w a n e w y ­ r a z e m b e z m ie r n e j b o l e ś c i .

— C ó ż s p r a w i a m i z a s z c z y t o d w i e d z i n p a ­ n i ? — z a p y t a ł u p r z e j m je n o t a r iu s z .

W d o w a d r ż ą c c a ł a z w z r u s z e n i a , o d r z e k ła s t ł u m i o n y m g ł o s e m : P r z y c h o d z ę m ó j p a n i e , p o ż y c i e l u b ś m i e r ć d o c i e b i e .

T a m e lo d r a m a t y c z n a o d p o w i e d ź i s t o s o w n y d o n i e j r o z p a c z l iw y w y r a z o c z u i t w a r z y z n a jo m e j o s o b y , z a n i e p o k o i ł y w i d o c z n i e r e g o a d w o k a t a .

— W i ę c c h o d z i t u o c o ś t a k b a r d z o ż n e g o ? — z a p y t a ł d a l e j.

— D l a m n i e o c o ś b a r d z o w a ż n e g o , p a n i e , b o p o w t a r z a m , ż e o d o d p o w i e d z i ’ z a w i s ł o m e ż y c i e , i c a ł a p r z y s z ł o ś ć m o ja .

J a k i e ż z a p y t a n i e , c h c e s z m i z a d a ć p a n i ? P o n i e w a ż n a z w i s k o p a n i j e s t m i z u p e ł n i e n i e - z n a n e m , n i e u m ie m s o b i e o b j a ś n i ć t e g o .

n i e - s t a -

w a -

m ó j p a n a

, s t r y j e c z n y b r a t k r ó l a i s z e f d o m u H o h e n z o l l e r n ó w , p a - c z ł o n k o w i e r z ą d u o r a z s z e f g e n e r a l n e g o g e n . G a m e l in , w y j e c h a ł d o F r a n c ji .

p o ś n i a d a n i u , k r ó l K a r o l

K r ó l K a r o l I I u c a ł o w a ł dowódcę swego pułku polskiego płk. Grodzkiego

B U K A R E S Z T . R u m u n i a u r o c z y ś c i e o b c h o - d z i ła ł a 4 4 r o c z n ic ę u r o d z in K r ó l a K a r o l a .

W B u k a r e s z c i e o d p r a w io n o m s z ę ś w . w p a t r i a r c h a l n y m k o ś c i e le , p o c z y m c z ł o n k o w i e r z ą d u u d a l i s i ę d o r e z y d e n c j i k r ó l e w s k i e j w S i - n a j a , g d z i e z ł o ż y li m o n a r s z e ż y c z e n i a .

U d a ł a s i ę t a m r ó w n i e ż d e l e g a c j a p o l s k i e g o p u ł k u K r ó l a K a r o la . D o w ó d c a p u ł k u p łk * G r o d z ­ k i z ł o ż y ł k r ó l o w i K a r o lo w i s e r d e c z n e ż y c z e n i a o r a z w r ę c z y ł m u w d a r z e h e ł m r y c e r s k i .

D e le g a c ja z o s t a ł a n a ś n i a d a n i u w k t ó r y m w z ię l i u d z i a ł W i e l k i W o j e w o d a M i c h a ł, k s . F r y ­ d e r y k H o h e n z o l l e r n , r 1 — 1 - - - * - L ’ '*

g a ł ę z i S i g m a r i n g e n n u j ą c e j w R u m u n ii , f r a n c u s k i e g o s z t a b u k t ó r y p o ś n i a d a n i u

P o d c z a s c e r c i e

r o z m a w i a ł d ł u g o z o f i c e r a m i p o l s k i e g o p u ł k u i m i e n i a k r ó l a K a r o l a I i - g o . W t o k u r o z m o w 7 y k r ó l u ś c is k a ł i u c a ł o w a ł d o w ó d c ę p u ł k u p ł k . G r o d z k i e g o , p r z y c z e p i a ją c m u s z n u r y n a r a m i e n - n e ( f u r a ż e r a ) , k t ó r e n o s z ą o f i c e r o w i e i s z e r e g o ­ w i p u ł k ó w r u m u ń s k i c h o d z n a c z o n y c h o r d e r e m M i c h a ł a W a l e c z n e g o .

Francja może liczyć na armię rumuńską

Doniesie oświadczenie króla Karola II wobec gen Gamelina.

B U K A R E S Z T . W u b i e g ł y p i ą t e k z a k o ń ­ c z y ł y s i ę w i e l k i e m a n e w r y a r m ii r u m u ń s k i e j . P o w s p a n i a ł e j d e f i l a d z i e p r z e d k r ó l e m K a r o l e m , k r ó r e j p r z y g l ą d a ł y s i ę l io z n e z a g r a n ic z n e m i s je w o j s k o w e z s z e f e m f r a n c u s k i e g o s z t a b u g e n e r a l ­ n e g o g e n . G a m e l in e m n a c z e l e , k r ó l w y g ł o s i ł m o w ę , w k t ó r e j p o d z i ę k o w a ł w s z y s t k i m d o w ó d ­ c o m z a o w o c n ą p r a c ę w k i e r u n k u p o d n ie s i e n i a s p r a w n o ś c i a r m ii .

N a s t ę p n i e k r ó l z w r a c a j a c s i ę d k > g e n . G a - m e M n a w y r a z i ł r a d o ś ć , ż e z a s z c z y c ił o n s w ą o b e c n o ś c ią m a n e w r y r u m u ń s k ie . Z b y t e c z n i e j e s t p o w t a r z a ć — m ó w ił k r ó l — i p o d k r e ś l a ć w i ę z y , ł ą c z ą c e a r m ię r u m u ń s k a z a r m i ą f r a n ­ c u s k ą . N i e m ie j j e d n a k b ę d ę s z c z ę ś l i w y , j e ż e l i p a n , p a n i e g e n e r a l e , p o p o w r o c i e d o s w e j o j c z y ­ z n y b ę d z i e m ó g ł p o w i e d z i e ć , ż e w i d z i a ł a r m i ę s p r z y m i e r z o n ą n i e t y l k o n a p a p i e r z e , l e c z a r m ie n a k t ó r ą F r a n c j a w k a ż d e j c h w i li m o ż e l i c z y ć .

2 miljony nadwyżki dało pierwsze półrocze budżetowe.

W A R S Z A W A . D o c h o d y s k a r b u p a ń s t w a w p i e r w s z e m p ó ł r o c z u b u d ż e t o w y m 1 9 3 7 /3 8 ( k w i e c i e ń — w r z e s i e ń ) w z r o s ł y w p o r ó w n a n i u z a r t a l o g i c z n y m o k r e s e m p o p r z e d n i m o 7 7 ,8 m i b j o n ó w z ł . i w y n o s i ł y 1 ,1 2 2 .4 t y s . z ł . W t y m s a f t n y m c z a s i e w y d a tk i b u d ż e tu p a ń s t w o w e g o w y n i o s ł y 1 ,1 2 0 ,1 t y s z ł ., c o w s t o s u n k u d o p i e r w s z e g o p ó ł r o c z a 1 9 3 6 /3 7 s t a n o w i w z r o s t o 7 4 ,6 m i lj . z ł .

O i s ą g n i ę te w p ł y w y s t a n o w i ł y 4 9 ,7 p r o c e n t p r e l i m i n a r z a b u d ż e t o w e g o n a c a ł y r o k , w y d a t ­ k i z a ś 4 9 p r o o e n t .

P a n i B e r t i n z a m y ś li w s z y s i ę p r z e z c h w i lę i z e b r a w s z y c a ł ą o d w a g ę , p o s t a n ą w i ł a z d ą ż a ć p r o s t o d o c e l u , z a p y t a ł a w i ę c b e z o g r ó d k i , s p o z i e r a j ą c b a d a w c z o n a a d w o k a t a :

— P a n z n a ł e ś p a n a R o b e r t a V a l le r a n d ? P r a w n i k s p o j r z a ł n a n i ą z d z i w i o n y , n a t o z a p y t a n i e b y ł n a j m n i e j w ś w ie c ie p r z y g o t o ­ w a n y , j e d n a k ż e o d p o w i e d z i a ł b e z w a h a n ia .

— O t a k p a n i , z n a ł e m g o b a r d z o d o b r z e .

— O n b y ł p r z y j a c i e le m p a n a .

- S p o d z ie w a m s i ę , t e j e s t n i m j e s z c z e . T e w y r a z y a d w o k a ta z a b r z m i a ł y b a r d z o s z c z e g ó ln i e w u s z i a c h M a ł g o r z a t y , c z y ż p o d o ­ b n a , a b y o n w i e d z i a ł o ś m ie r c i R o b e r t a , a p o - c ó ż b y m i a ł t ę n i e w ia d o m o ś ć u d a w a ć ? M ó j p a n i e , — o d p o w i e d z ia ł a w i ę c s z o r s t k o . W i e s z p a n z a p e w n e t a k d o b r z e j a k i j a , ż e R o b e r t V a ll e r a n d n i e ż y j e .

— C o m ó w is z p a n i , — z a w o ł a ł b l e d n ą c a d w o k a t ; R o b e r t u m a r ł ?

— U m a r ł w s w o im z a m k u V i r y n a d S e ­ k w a n ą p r z e d t r z e m a t y g o d n i a m i . L e c z j a k t o b y ć m o ż e , ż e b y ś p a n o t e r n m ó g ł n i e w i e d z i e ć . B y ł o n p r z e c i e ż d e p u t o w a n y m z R o m i l l y i w s z y s tk i e g a z e t y d o n o s i ły o j e g o ś m i e r c i i p i s a ły j e g o n e k r o lo g i .

— J a n i e m a m c z a s u d o c z y t a n i a g a z e t, ł a s k a w a p a n i : n i e w i e d z i a ł e m n i c i n i e p r z e ­ c z u w a łe m w c a le t e g o s m u t n e g o z d a r z e n i a , b o g d y s i ę w i d z i a łe m z R o b e r t e m p r z e d k i l k a m i e s i ą c a m i z d a w a ł o m i s i ę , p o m i m o t r a w i ą c e j g o c h o r o b y , k t ó r e j z a r ó d p r z y w i ó z ł s o b i e z A m e r y k ? , ż e m a j e s z c z e ś w i e t n ą p r z y s z ł o ś ć p r z e d s o b ą . B i e d n y V a l l e r a n d !

— O n b y ł p a n a s z c z e r y m p r z y j a c i e l e m ? — s p y t a ł a M a ł g o r z a t a .

— T a k p a n i , m i a ł e m d ł a n i e g o r ó w n ie w i e ­ l d s z a c u n k u j a k p r z y w i ą z a n ia . ( C . d . n .)