Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim po trzech kwartałach 1994 roku

(1)

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM

PO TRZECH KWARTAŁACH 1994 ROKU

(2)

,«

r~.

(3)

WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY w Jeleniej Górze

GOSPODARKA LOKALNA

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM PO TRZECH KWARTAŁACH 1994 ROKU

URZĄD STATYSTÓW W9 WROCŁAWIU

ODDZIAŁ w JELENIEJ GÓRZE

BIBLIOTEKA Nr ewidencyjny 7^ -^

LISTOPAD 1994 r.

(4)

SPIS TREŚCI

Strona

PRZEDMOWA... 3

1. MIENIE KOMUNALNE 1.1. Uwagi ogólne... 4

1.2. Komunalizacja mienia państwowego... 4

1.3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej... 8

1.4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe... 11

2. ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA... 13

3. JEDNOSTKI GOSPODARCZE W GMINACH - SYSTEM "REGON"... 16

4. WYNIKI FINANSOWE JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH... 44

ANEKS SZKOLNICTWO OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W JELENIOGÓRSKIEM .... 50

UWAGA:

Przedruk w całości lub częściowy oraz wykorzystanie danych statystycznych i informacji w druku dozwolone wyłącznie z podaniem źródła.

(5)

Przedmowa

Prezentowana publikacja jest kolejną edycją kwartalnej charakterystyki podstawowych elementów gospodarki lokalnej w gminach województwa jeleniogórskiego. Obecne opracowanie obejmuje okres trzech kwartałów 1994 r.

Intencją autorów było zachowanie dotychczasowego, umożliwiającego analizy porównawcze, układu rzeczowego publikacji. Zgodnie z przyjętą w 1994 r. praktyką, zamieszczone w publikacji dane ujęto w układzie Europejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD). Konieczne jest jednak zastrzeżenie, że publikowane dane mają charakter wstępny i mogą ulec zmianie.

Wobec ograniczenia zakresu sprawozdawczości o budżetach gmin w okresach kwartalnych zrezygnowano z zamieszczanej w poprzednich edycjach charakterystyki gospodarki budżetowej.

Brak możliwości ujęcia wszystkich źródeł dochodów gmin czyniłby tę analizę fragmentaryczną i mało przekonującą.

Poza podstawowym, stosowanym dotychczas, zestawem informacji i komentarzy, publikacja zawiera aneks charakteryzujący stan szkolnictwa ogólnokształcącego podstawowego i średniego w gminach województwa jeleniogórskiego. Jest on próbą statystycznego opisu warunków funkcjonowania i kondycji tego segmentu szkolnictwa w początku roku szkolnego 1994/1995.

Realizacja opracowania wymagała, jak zwykle, wykorzystania nie tylko sprawozdawczości statystycznej, lecz także informacji pozastaty stycznych, uzyskanych dzięki współpracy z Wydziałem Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze.

Kazimierz Żurawski DYREKTOR

Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Jeleniej Górze

Jelenia Góra, listopad 1994 r.

(6)

1. MIENIE KOMUNALNE 1.1. Uwagi ogólne

Jedną z najbardziej istotnych zmian wprowadzonych w 1990 roku było przywrócenie gminom własności komunalnej oraz osobowości prawnej. Stworzyło to ważne podstawy gospodarcze funkcjonowania samorządu terytorialnego, a ponadto umożliwiło realizację celów wspólnoty samorządowej w imieniu własnym gmin i, co równie istotne, na jej własną odpowiedzialność.

Istotą komunalizacji mienia państwowego jest uwłaszczenie gmin, tj. nadanie im na własność konkretnych składników majątkowych. Szczególną pozycję wśród tych składników zajmują:

nieruchomości (grunty i budynki), zasoby mieszkaniowe oraz przedsiębiorstwa.

Zakres i tryb komunalizacji mienia państwowego uregulowany został prawnie wart.

5-21 Ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 32, poz. 191). Istotnym uzupełnieniem przepisów tej Ustawy jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1991 roku w sprawie szczególnego trybu podziału przedsiębiorstw państwowych podlegających komunalizacji (Dz.U. nr 58, poz. 248).

Rozporządzenie to stosuje się w przypadkach, gdy podział przedsiębiorstwa państwowego, dla którego Wojewoda pełni funkcję organu założycielskiego lub zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych Wojewodzie, jest konieczny w związku z przekazaniem mienia gminom lub ich związkom.

1.2. Komunalizacja mienia państwowego

Uwłaszczenie gmin województwa jeleniogórskiego w zakresie nieruchomości (w znacznej części obejmującej grunty) jest sprawą o szczególnej wadze dla funkcjonowania gospodarki lokalnej. Przejmowane przez gminy grunty są zróżnicowane pod względem zagospodarowania i przeznaczenia. Obejmują one: grunty niezabudowane (użytki rolne, tereny zielone, parki, lasy itp), grunty zabudowane (pod zabudową mieszkaniową, mieszkaniowo-usługową, usługową, przemysłową itp,)* grunty przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne i indywidualne, usługi, rzemiosło, obiekty infrastruktury społecznej itp., tereny komunikacyjne (drogi, place), pozostałe tereny (np. cmentarze, wysypiska).

Informacje dotyczące zakresu komunalizacji mienia państwowego, tak z mocy prawa, jak i na wniosek gmin w okresie do końca III kwartału 1994 r. ujęto w tabl.l.

(7)

Mienie komunalne

Tabl. 1. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego

GMINY Komunalizacja mienia

z mocy prawa

Komunalizacja mienia na wniosek gminy

a - stan na koniec III kw. 1994 r. powierzchnia liczba wy- powierzchnia liczba wy danych decyzji

b - w III kwartale 1994 r. gruntów w ha danych decyzji

gruntów w ha pozytywnych negatyw

nych

WOJEWÓDZTWO a 16461,2 2505 651,5 316 38

b

GMINY MIEJSKIE

248,8 138 21,6 22 . ,4

Bolesławiec a 926,2 69 32,6 13 ^-

b 10,5 3 0,1 1 -

Jelenia Góra ^a 1877,9 380 86,3 58 '1 4

b 16,8 31 2,3 4 ⁱ

Kamienna Góra a 412,7 90 ^6,6 18 2

b 3,6 8 - - -

Karpacz a 341.2 176 4,7 2 ¹

b 0,3 2 - - ^-

Kowary ^a 447,6 15 18,6 ¹ ¹

Lubań ^a 485.0 44 17,0 ⁹ 4

b ^- - 4,6 2 ^-

Piechowice a 265,9 60 1,4 ⁵ ¹

Szklarska Poręba ^a 474,5 26 6.8 11 4

b 0,1 2 - - -

Świeradów Zdrój a 606,2 11 0,9 6

1

b

Wojcieszów ^a 161.9 26 3,0 1 ^-

Zawidów ^a 161,5 6 0,8 1

b - - 0,8 1 -

Zgorzelec a

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE

665,4 82 0,5 1

Bogatynia a 553,6 239 47,7 21 ^-

b 26,8 22 - -

Bolków ^a 511,3 52 46,2 13 -

b W 6 0,1 1 -

Gryfów Śląski a 309,0 50 2,3 8 ^-

Leśna a 457,3 96 35,4 10 ^*

b 118,7 36 ^- ^-

Lubawka ^a 484,7 64 12,4 18 8

b ^- ^- 0,1 1 ^-

Lubomierz a 365,6 59 1,2 6 ^-

Lwówek Śląski a 760,2 110 13,1 11 ^-

b 12,1 4 0,1 1 ^-

Mirsk a 480,8 38 0,9 2 ^-

b 1,2 3 0,9 1 ^-

Nowogrodziec a 616,5 33 2,3 6 1

b ^- ^- ^- 1 ^-

5

(8)

Mienie komunalne

Tabl. 1. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego (dok.)

GMINY Komunaliz,

z moci

icja mienia prawa

Komunalizacja mienia na wniosek gminy

a - stan na koniec III kw. 1994 r. powierzchnia liczba wy- powierzchnia liczba wydanych decyzji

b - w III kwartale 1994 r. gruntów w ha danych decyzji

gruntów w ha pozytywnych negatyw

nych

GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE /dok./

Pieńsk a 350,4 16 9,5 3 4

Świerzawa a 455,4 33 3,3 8 ^-

b 2,7 3 - - ^-

Węgliniec a 297,4 36 23,0 10 4

b 12,6 1 - - 3

Wleń a 291,8 29 1,5 2 ^-

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 496,8 38 102,3 6

b 0,6 1 0,1 ¹ ^-

Janowice Wielkie ^a 224,1 19 4,8 2 ^-

Jeżów Sudecki a 329,3 22 ^- 1 ¹

Kamienna Góra a 360,6 127 15,6 16

b 38,5 9 ^- ^- ^-

Lubań a 195,1 38 0,3 2 ^-

Marciszów a 53,6 32 32,6 5 ¹

b 1,5 3 ^- ^- ^-

Mysłakowice a 467,0 47 5,8 4 ^-

b 0,1 1 - - -

Olszyna a 141,1 42 0,2 2 ^-

Osiecznica a 203,6 4 55,3 9 ^-

b - - 10,5 6 ^-

Platerówka a 29,5 5 ^- ^- ^-

Podgórzyn a 246,4 76 2,0 3 ^-

b 0,5 1 2,0 1 ^-

Siekierczyn a 163,5 40 4,4 7 ^-

Stara Kamienica a 230,0 52 8,3 2 ^-

Sulików a 271,2 26 0,3 1 ^-

Zgorzelec a 289,4 97 41,6 12 ^-

b U 2 -II

Źródło: Materiały Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze.

Mienie państwowe, należące uprzednio do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego oraz podporządkowanych im przedsiębiorstw, zakładów i innych jednostek organizacyjnych, od dnia 27 maja 1990 roku stało się z mocy prawa mieniem komunalnym.

(9)

Mienie komunalne

Procedura komunalizacji mienia podstawowego wymagała jednak usankcjonowania prawnego.

Do końca trzeciego kwartału 1994 r. wydano w województwie 2505 decyzji uznających prawo własności gmin w stosunku do gruntów państwowych o powierzchni 16.461 ha. W trzecim kwartale 1994 r. liczba decyzji uznających własność gmin z mocy prawa wynosiła 138 i obejmowała 248,8 ha gruntów.

Największe powierzchnie gruntów komunalizowanych z mocy prawa nabyły dotąd gminy:

- Jelenia Góra - 1877,9 ha, - Bolesławiec (M) - 926,2 ha, - Lwówek Śląski - 760,2 ha, - Zgorzelec (M) - 665,4 ha, -Nowogrodziec - 616,5ha,

najmniejsze zaś gminy Platerówka - 29,5 ha i Marciszów - 53,6 ha.

Powierzchnia skomunalizowanych z mocy prawa gruntów osiągnęła w końcu kwartału 3,7%

obszaru województwa jeleniogórskiego. Zróżnicowanie tego udziału w poszczególnych gminach jest znaczne.

Najwyższy poziom skomunalizowania gruntów występuje w miastach. Grunty skomunalizowane z mocy prawa w stosunku do powierzchni zajmowanej przez miasto stanowią:

- w Zgorzelcu - 42,6%, - w Bolesławcu - 40,6%, -w Lubaniu -30,1%, - w Świeradowie Zdr - 29,2%.

Największy wzrost powierzchni gruntów skomunalizowanych z mocy prawa w trzecim kwartale 1994 r. zanotowano w gminach: Leśna (118,7ha), Kamienna Góra (W) (38,5 ha) i Bogatynia (21,6 ha).

Na wniosek gminy mogą być przekazane również inne składniki mienia państwowego, jeżeli służą one realizacji jej zadań. Do końca trzeciego kwartału br. w sprawach przekazania mienia na wniosek gminy wydano 354 decyzje, w tym 316 pozytywnych. W ten sposób przekazano gminom 651,5 ha gruntów, w tym 21,6 ha w trzecim kwartale br.

Największe powierzchnie przekazane gminom na ich wniosek uzyskały według stanu na koniec trzeciego kwartału:

- Bolesławiec (W) - 102,3 ha, - Jelenia Góra - 86,3 ha, - Osiecznica - 55,3 ha,

7

(10)

Mienie komunalne

- Bogatynia ^< - 47,7 ha. i..

W trzecim kwartale 1994 r. zasoby skomunalizowanych gruntów na wniosek gmin powiększyły się głównie w gminach:

- Lubań (M) - o 4,6 ha, - Jelenia Góra - o 2,0 ha, - Podgórzyn - o 2,0 ha.

Przyrosty zasobów komunalizowanych gruntów wykazują więc słabnącą tendencję. Jak wykazują doświadczenia, zakres i tempo procesu komunalizacji mienia państwowego kształtuje nie tylko skomplikowana procedura lecz także liczne rozbieżności między stanem prawnym i faktycznym nieruchomości w poszczególnych gminach.

M»

1.3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej

Realizując zasadę ciągłości informacji statystycznych publikujemy po raz kolejny dane o liczbie podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie "REGON", wykonujących swe statutowe obowiązki w oparciu o mienie stanowiące własność komunalną (samorządową).

Od 1 stycznia 1994 r. nastapiia jednak zasadnicza zmiana standardów w systemie informacji statystycznej: Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD) całkowicie zastąpiła obowiązującą dotychczas Klasyfikację Gospodarki Narodowej (KGN). W związku z tym także i prezentowany w tabl.2 wykaz jednostek organizacyjnych własności komunalnej usystematyzowano według podstawowego (pierwszego) poziomu klasyfikacyjnego EKD, tj. sekcji. W tablicy 2 ujęto wszystkie sekcje, w których występują jednostki w łasności komunalnej w wojew ództwie.

- sekcja E - zaopatrywanie w energię elektry czną, gaz i wodę, - sekcja F - budownictwo,

- sekcja I - transport, gospodarka magazynowa i łączność,

- sekcja K - obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów,

- sekcja L - administracja publiczna i obrona narodowa; gwarantowana prawnie opieka socjalna,

- sekcja M - edukacja.

- sekcja ^N- ochrona zdrowia i opieka socjalna,

- sekcja O - pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna.

Liczba jednostek komunalnych w całym województwie nie zmieniła się zasadniczo w ciągu trzeciego kwartału 1994 r. Łączny stan zmienił się jednak z 356 jednostek w końcu 1993 roku

(11)

do 362 w końcu września 1994 r. W porównaniu z I kwartałem notuje się zmniejszenie liczby jednostek własności komunalnej. Warto je scharakteryzować w nowym układzie rodzajów

działalności, tj. sekcji EKD.

Prawie 1/3 łącznej liczby jednostek organizacyjnych własności komunalnej w województwie zajmuje się działalnością w sferze ochrony zdrowia i opieki socjalnej (sekcja N według EKD).

Należą tu jednostki prowadzące działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego, działalność weterynaryjną, a także realizujące zadania w dziedzinie opieki socjalnej (w tym żłobki i przedszkola). Liczba tych jednostek powiększyła się w ciągu trzeciego kwartału o 2.

W drugiej pod względem liczebności sekcji działa 85 jednostek własności komunalnej. Jest to typowa dla tej formy własności działalność usługowa, komunalna, ale także związana z rekreacją, kulturą, sportem, organizacjami zawodowymi itp. (sekcja O). W tej sekcji w ostatnim kwartale wystąpiło ograniczenie liczby jednostek (o 4 jednostki).

Dość liczna grupa jednostek własności komunalnej lokuje swą działalność w sekcji M - edukacja (70 jednostek) i sekcji L - administracja publiczna, obrona narodowa i gwarantowana prawnie opieka socjalna (46 jednostek). W tej ostatniej sekcji nastąpiło wyraźne ograniczenie liczby działających jednostek. W ciągu III kwartału ubyło ich aż 16. Mniejszą, choć także znaczącą liczbę jednostek komunalnych odnotowano w sekcji K. Zalicza się do niej działalność związaną z obsługą nieruchomości, wynajmem i prowadzeniem interesów. W sekcji tej działają 34 podmioty własności komunalnej.

W pozostałych trzech sekcjach, w których występują jednostki własności komunalnej, ich liczby są znikome: w sekcji I (transport, gospodarka magazynowa i łączność) - 4 jednostki, w sekcji F (budownictwo) - 1 jednostka i w sekcji E (zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę) - 3 jednostki komunalne.

Rozmieszczenie przestrzenne jednostek własności komunalnej cechuje ich koncentracja w gminach miejskich. Aż 165 jednostek tj. 45,6% łącznej ich liczby, zlokalizowanych było w gminach miejskich. W gminach miejsko - wiejskich działało 107 jednostek (29,3%), zaś w gminach wiejskich 90 jednostek (24,9%).

Największe liczby jednostek własności komunalnej występowały w dużych miastach województwa: w Jeleniej Górze - 38, Lubaniu - 26, Bolesławcu - 21. We wszystkich przypadkach jednak wyraźna jest tendencja zmniejszania się liczby jednostek organizacyjnych własności komunalnej.

Mienie komunalne

9

(12)

Mienie komunalne

Tabl.2. Jednostki organizacyjne własności komunalnej w systemie "REGON"

Stan na koniec września 1994 r.

GMINY Ogółem W tym sekcje

E F I K L M N o

WOJEWÓDZTWO 362 3 1 4 34 46 70 119 85

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 21 - - 1 1 2 - 12 5

Jelenia Góra 38 1 - 1 6 4 16 3 7

Kamienna Góra 12 - - - 1 2 - 6 3

Karpacz 6 - - - - 1 - 3 2

Kowary 10 1 - - - 2 - 4 3

Lubań 26 - - ^- 5 2 6 7 6

Piechowice 5 ^- ^- ^- 1 1 ^- 2 1

Szklarska Poręba 15 ^- ^- ^- 2 1 5 5 2

Świeradów Zdrój 7 ^- ^- ^- 1 1 ^- 2 3

Wojcieszów 6 - - - 1 1 ^- 2 2

Zawidów 7 - - - - 1 1 2 3

Zgorzelec 12 - 1 - 2 3 - 2 4

GMINY MIEJSKO - WIEJSKIE

Bogatynia 11 1 2 1 5 2

Bolków 19 - - - 2 1 8 6 2

Gryfów Śląski 7 - - - 1 1 - 4 1

Leśna 8 - - - 1 1 - 4 2

Lubawka 10 - - - 1 1 4 3 1

Lubomierz 4 - - - - 1 - 1 2

Lwówek Śląski 7 - - - - 1 — 2 4

Mirsk 5 - - - - 1 - 2 2

Nowogrodziec 6 - - - 1 1 ^- 2 2

Pieńsk 5 ^- ^- ^- I 1 ^_ 1 2

Świerzawa 9 ^- ^- ^- 1 1 1 4 2

Węgliniec 9 - - - 1 1 4 2 1

Wleń 7 1 ^- - 1 1 - 2 1

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 1 - ^- ^- ^- ^- ^- ^- I

Janowice WIk. 4 ^- - ^- ^- I ^- 2 1

Jeżów Sudecki 4 ^- ^- ^- ^- 1 ^- 3 ^-

Kamienna Góra 5 ^- ^- ^- ^- ^- 2 3

Lubań 7 - ^- ^- ^- ^- 6 ^- 1

Marciszów 3 ^- ^- ^- ^- 1 ^- 2 ^-

Mysłakowice 14 ^- ^- ^- 2 2 5 4 1

Olszyna 4 ^- ^- ^- ^- 1 ^- 1 2

Osiecznica 12 ^- ^- ^- ^- 1 6 3 2

Platerówka 3 ^- ^- ^- ^- 1 ^_ -- 1 1

Podgórzyn 13 ^- ^- 1 ^- 1 5 4 2

Siekierczyn 9 ^- ^- ^- ^- 1 3 3 2

Stara Kamienica 4 ^- ^- ^- ^- I ^- 2 1

Sulików 5 ^- ^- ^- ^- 1 ^- 3 1

1 Zgorzelec 2 - - - - - ____ L ^- 2

(13)

Mienie komunalne

1.4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe

Zasoby mieszkaniowe zarządzane przez władze lokalne są w gminach województwa jeleniogórskiego ważnym elementem własności komunalnej oraz czynnikiem określającym warunki mieszkaniowe ludności.

O ile jednak komunalne zasoby mieszkaniowe stanowią nadal znaczny odsetek łącznej liczby mieszkań (36,3% w końcu 1993 r.), o tyle efekty komunalnego budownictwa mieszkaniowego wykazują słabnącą dynamikę.

W ciągu trzech kwartałów 1994 r. w województwie jeleniogórskim oddano do użytku zaledwie 21 mieszkań komunalnych o 71 izbach i powierzchni użytkowej 1270 nr. W porównaniu z analogicznym okresem 1993 r. było to zaledwie 16,2% liczby i 17,4% powierzchni oddanych mieszkań komunalnych. Wszystkie mieszkania oddano w dwóch miastach województwa: Jeleniej Górze i Bolesławcu oraz w jednej gminie miejsko-wiejskiej, tj. Bogatyni, w której oddano do użytku 10 mieszkań o powierzchni użytkowej 542 m2.

W trzecim kwartale 1994 r. oddano do użytku w województwie jeleniogórskim 13 mieszkań komunalnych, z tego 1 w Jeleniej Górze, 2 w Bolesławcu (M) i 10 mieszkań w gminie Bogatynia.

Łączna powierzchnia użytkowa oddanych w tym kwartale mieszkań wynosiła 700 m . Dodać należy, że jest to niemal 62% mieszkań i 55,1% powierzchni uzyskanych w ciągu trzech kwartałów.

Na uwagę zasługuje także znikomy ruch budowlany w dziedzinie komunalnego budownictwa mieszkaniowego rozpoczynanego. W okresie pierwszych dziewięciu miesięcy 1994 r. rozpoczęto budowę 16 nowych mieszkań komunalnych i to wyłącznie w Jeleniej Górze. Oznacza to, że w porównaniu z analogicznym okresem 1993 r., w całym województwie jeleniogórskim podjęto realizację znacznie mniejszych rozmiarów zadań budowlanych (44,4% liczby mieszkań, 85%

wielkości powierzchni użytkowej).

W dalszym ciągu zatem występuje slaby związek aktywności budownictwa komunalnego z potrzebami mieszkaniowymi ludności gmin. Hamująco na komunalny ruch budowlano- mieszkaniowy wpływają male, na ogół, możliwości finansowe gmin.

11

(14)

Mienie komunalne

» * . " ' { f j tj ' 4 f 'T'.' • •> - 1

Tabl. 3. Komunalne budownictwo mieszkaniowe w III kwartale 1994 roku

Wyszczególnienie Mieszkania oddane do użytku Mieszkania rozpoczęte

a - mieszkania VH-DC 1994 I-DC 1994

b - izby

c - powierzchnia użytkowa

w liczbach bezwzgl.

VII - IX 1993=100

w liczbach bezwzgl.

I-IX

1993=100

w liczbach bezwzgl.

I - IX 1993=100

WOJEWÓDZTWO a 13 46,4 21 16,2 16 44,4

b 42 49,4 71 16,7 47 73,4

*-**•.' • ' ' . ■ r '

<r.-j ■■ ■'

700 43,1 1270 17,4 1197 85,0

I

GMINY MIEJSKIE a 3 15,0 11 9,5 16 133,3

b 7 10,6 36 9,3 47 195,8

c 158 13,3 728 11,2 1197 325,3

Jelenia Góra a 1 33,3 5 6,2 16 -v

b 1 12,5 16 5,9 47 -

c 35 17,3 325 7,2 1197 -

Bolesławiec a 2 200,0 - ■ i ■ 6 54,5 4. v, z n-,. > -

b 6 150,0 20 51,3 - -

c 123 168,5 403 63,7 -

• i r

GMINY MIEJSKO- a 10 333,3 10 250,0 - -

WIEJSKIE b 35 318,2 35 218,8 - •

c 542 273,7 542 158,0 - _

Bogatynia a 10 - 10 - -

b 35 - 35 ^- . -

c 542 - 542 - - ^■.h> - II

.«fi

,t ■'' łl(>'7

In* •>

(15)

2. ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA

Informacje o stanie i zmianach zatrudnienia w urzędach gminnych województwa jeleniogórskiego przedstawia tabl.4. Dane te, zgodnie ze stosowaną metodologią, obejmują

pracowników administracji samorządowej oraz pracujących przy pracach interwencyjnych.

Przeciętna liczba zatrudnionych w trzech kwartałach 1994 r. wynosiła 1887 osób i była o 313 osób większa niż w tym samym okresie ubiegłego roku. Względny przyrost wynosił więc 19,9%

w porównaniu z analogicznym okresem 1993 r. i (-1,2%) w stosunku do I półrocza 1994 r.

Występujący w ciągu trzeciego kwartału wzrost zatrudnienia miał miejsce przede wszystkim w urzędach gmin w Świerzawie (o 73,1%) i Marciszowie (o 16,4%). Zmiany liczby zatrudnionych występowały głównie w gminach, w których organizowano prace interwencyjne dla bezrobotnych. Aktualny układ sprawozdawczości nie pozwala jednak na wyodrębnienie tej grupy zatrudnionych. Spośród 40 gmin województwa, w 26 urzędach gmin odnotowano stabilizację lub zmniejszenie stanu zatrudnienia. Tendencja ta występuje we wszystkich typach gmin.

W dniu 30 września 1994 r. liczba pracujących w urzędach gminnych wynosiła 1926 osób, w ciągu kwartału zmniejszyła się zatem o 56 osób.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w urzędach gmin, w trzech kwartałach 1994 r., wynosiło 5136 tys.zł i było wyższe niż w pierwszym półroczu 1994 r. o 4,5%.

Należy jednak podkreślić, że wskaźniki odnoszone do średniego poziomu wynagrodzeń w pierwszym półroczu są tylko częściowo porównywalne ze względu na wypłacane w pierwszych kwartałach nagrody.

Najwyższe przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w trzecim kwartale otrzymywali pracownicy urzędów gmin w:

- Bogatyni - 7 272 tys. zł, - Bolesławcu (M)- 7 135 tys. zł, - Lubaniu (W) - 6 778 tys. zł.

Ponadto w 14 gminach przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto przekraczało 6 min zł, w 28 gminach było wyższe od 5 min zł. W gminie Bolków wynosiło ono zaledwie 2.712 tys.zł, w Wojcieszowie - 2.749 tys.zł, w gminie Mirsk zaś 2 881 tys. zł.

Różnica między najwyższym (7.272 tys.zł) i najniższym (2.712 tys.zł) przeciętnym wynagrodzeniem wyniosła aż 4 560 tys.zł. Tak znaczne zróżnicowanie przeciętnego poziomu płac powodowały różne rozmiary zatrudnienia interwencyjnego, a niejednokrotnie także wysokości wypłat nagród w poszczególnych gminach.

(16)

Administracja samorządowa

Tabl.4. Zatrudnienie i wynagrodzenia w urzędach gmin woj, jeleniogórskiego w okresie I-DC 1994 r.

Wyszczególnienie Przeciętne zatrudnienie

Liczba pracujących

w dniu 30.09.

1994 r.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto ogółem I-VI

1994=100

wtys.zł I-VI 1994=100

WOJEWÓDZTWO 1887 98,8 1926 5136 104,5

GMINY MIEJSKIE

Bolesławiec 65 101,6 71 7135 102,0

Jelenia Góra 147 99,3 149 6657 109,3

Kamienna Góra 48 98,0 51 6125 104,2

Karpacz 101 98,1 100 5319 96,8

Kowary 33 110,0 35 6364 90,6

Lubań 68 101,5 69 5966 108,7

Piechowice 24 96,0 26 6226 107,1

Szklarska Poręba 33 100,0 36 5667 98,1

Świeradów Zdrój 18 100,0 20 5105 94,7

Wojcieszów 36 94,7 36 3485 112,1

Zawidów 18 94,7 15 6062 110,7

Zgorzelec 82 100,0 80 6034 100,3

GM. MIEJSKO-W.

Bogatynia 78 109,8 82 7272 92,8

Bolków 205 78,8 172 2712 125,1

Gryfów Śląski 37 97,4 36 5387 114,3

Leśna 36 100,0 37 5049 97,2

Lubawka 34 97,1 32 5689 106,5

Lubomierz 26 100,0 28 4863 101,3

Lwówek Śląski 47 100,0 49 6293 110,6

Mirsk 70 98,6 70 2881 111,5

Nowogrodziec 31 103,3 31 5892 100,4

Pieńsk 31 103,3 33 5491 96,2

Świerzawa 45 173,1 48 4170 80,7

Węgliniec 35 97,2 35 5959 97,3

Wleń 42 113,5 49 3577 105,1

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 25 100,0 26 6684 99,3

Janowice Wielkie 35 100,0 32 4156 99,1

Jeżów Sudecki 25 100,0 32 5707 101,3

Kamienna Góra 42 102,4 56 4590 97,8

Lubań 25 104,2 28 6778 100,1

Marciszów 85 116,4 86 2749 90,2

Mysłakowice 36 90,0 37 5102 111,7

Olszyna 24 104,3 27. 6278 104,9

Osiecznica 22 95,7 22 5010 104,0

Platerówka 12 100,0 11 4167 95,2

Podgórzyn 35 102,9 - 39 6111 97,5

Siekierczyn 34 91,9 40 4912 114,1

Stara Kamienica 41 107,9 43 4198 142,6

Sulików 31 88,6 31 5104 115,6

1 Zgorzelec 25 100,0 26 6698 100,0

(17)

PODZIAŁ TERYTORIALNY

WOJEWÓDZTWA JELENIOGÓRSKIEGO

Legenda

granice państw granice województw granice gmin

granice zasięgu Rejonowych Urzędów Administracji Rządowej

siedziby Rejonowych Urzędów Administracji Rządowej

15

(18)

3. JEDNOSTKI GOSPODARCZE W GMINACH - SYSTEM "REGON"

Zgodnie z obowiązującymi od początku 1994 r. zasadami grupowania jednostek gospodarki narodowej publikujemy zestawienie podmiotów gospodarczych działających w gminach w układzie Europejskiej Klasyfikacji Działalności. Zawiera ono wykaz jednostek gospodarczych ujętych według sekcji, tj. rodzajów działalności. Nazwy sekcji podano w formie skróconej. Pełne ich nazwy, a także szczegółowy podział na niższe poziomy klasyfikacji, znaleźć można w publikacji "Europejska Klasyfikacja Działalności", GUS Warszawa 1992, wydanie II.

Zamieszczona tabela obejmuje tylko te sekcje, w których występuje znaczna liczba jednostek gospodarczych w województwie. Są to sekcje:

A - rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, D - działalność produkcyjna, F - budownictwo,

G - handel hurtowy i detaliczny; naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego,

H - hotele i restauracje,

I - transport, gospodarka magazynowa i łączność, J - pośrednictwo finansowe,

K - obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów, L - administracja publiczna i obrona narodowa; gwarantowana prawnie opieka socjalna, M - edukacja,

N - ochrona zdrowia i opieka socjalna,

O - pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna.

Ujęcie strukturalne zawiera łącznie 24 794 jednostki, tj. 99,7% ich pełnej liczebności.

W zestawieniu ujęto ponadto grupowania jednostek gospodarczych ze względu na sektory własności (publiczny i prywatny) oraz podstawowe formy organizacyjno-prawne.

Stan i strukturę jednostek gospodarczych zarejestrowanych w systemie "Regon" w końcu trzeciego kwartału 1994 r. w gminach województwa jeleniogórskiego prezentuje tabl.5.

Łączna liczba jednostek gospodarczych w końcu kwartału wynosiła 24 875.

W porównaniu z końcem 1993 r. oznacza to zmniejszenie stanu ilościowego o 715 jednostek, tj. o 2,75%. W trzecim kwartale 1994 r. liczba jednostek zmniejszyła się o 429, tj. o 1.7% stanu istniejącego w końcu pierwszego półrocza. Zdecydowana większość podmiotów gospodarczych (68,4% ogółu) funkcjonowała w gminach miejskich. Gminy miejsko-wiejskie skupiają 18,6%, zaś gminy wiejskie zaledwie 13,0 % łącznej liczby jednostek gospodarczych.

W sektorze publicznym zarejestrowanych było 1 105 jednostek, tj. 4,4 % ogółu.

Pozostałych 23 770 jednostek (95,6 %) działa w sektorze prywatnym. Dominującą formą organizacyjną są jednostki osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (22 009).

(19)

Jednostki gospodarcze w gminach - system REGON

Druga pod względem liczebności forma organizacyjna to spółki prawa handlowego:

w sektorze prywatnym było ich 1 023 zaś w sektorze publicznym - 67.

Największa liczba jednostek gospodarczych, tak w sektorze prywatnym, jak i ogółem, występuje w Jeleniej Górze. Zarejestrowano tu 7 615 jednostek gospodarczych a więc 30,6%

łącznej ich liczby w województwie. Kolejne, pod względem liczebności jednostek gospodarczych, gminy to:

- Bolesławiec (M) - 2 363 jednostki, tj. 9,5 %, - Zgorzelec (M) - 1 769 jednostek, tj. 7,1 %, - Lubań (M) - 1 270 jednostek, tj. 5,1 %.

Najmniejszą liczbę jednostek zarejestrowano w gminie Platerówka (40) i Sulikowie (104).

Strukturę rodzajową działalności gospodarczej charakteryzuje dominacja jednostek gospodarczych funkcjonujących w sekcji G grupującej handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów oraz artykułów osobistego i domowego użytku. Tym rodzajem działalności zajmowało się 11 070 jednostek tj. 44,5 % łącznej ich liczby.

Następne, pod względem liczebności i udziału, rodzaje działalności, wykazywały znacznie mniejszą liczbę jednostek:

- działalność produkcyjna (sekcja D) -2 780 jednostek, - transport, gospodarka magazynowa i łączność (sekcja I) - 2 244 jednostki, - budownictwo (sekcja F) - 2 100 jednostek, - obsługa nieruchomości, wynajem i działalność

związana z prowadzeniem interesów (sekcja K) - 2 071 jednostek.

W niektórych sekcjach liczba funkcjonujących jednostek gospodarczych była znikoma lub nieliczna. Niewielkie zbiorowości podmiotów gospodarczych zarejestrowano w sekcjach:

E ("zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę") oraz C ("górnictwo i kopalnictwo").

Podobna struktura rodzajów działalności występuje także w poszczególnych gminach. We wszystkich dominowały liczebnie jednostki działalności handlowej.

Biorąc pod uwagę obsługę ruchu turystycznego i wypoczynek jako jedną z wyspecjalizowanych funkcji województwa warto zwrócić uwagę na strukturę jednostek gospodarczych zarejestrowanych w sekcji H ("hotele i restauracje"). W całym województwie zarejestrowano w tej sekcji 1 263 jednostki, w tym 1 223 jednostki prywatne (96,8 %).

Zdecydowana koncentracja jednostek gospodarczych w tej dziedzinie działalności występowała w trzech gminach miejskich: Jeleniej Górze (216), Karpaczu (190), Szklarskiej Porębie (164). Tak więc 570 jednostek gospodarczych, tj. 45,1% łącznej ich liczby w województwie, koncentrowało się w ośrodkach tradycyjnie uznawanych za centra obsługi ruchu turystycznego i wypoczynkowego. Podobna, silna koncentracja przestrzenna jednostek gospodarczych istnieje także w sekcjach: handel (sekcja G) - 50% jednostek zlokalizowanych w Jeleniej Górze, Bolesławcu i Zgorzelcu oraz działalność produkcyjna (sekcja D) - 39,3%

jednostek gospodarczych działa w trzech największych gminach miejskich województwa.

17

(20)

Tabl. 5. Forma organizacyjno-prawna jednostek gospodarczych zarejestrowanych w systemie Wyszczególnienie

a - stan na 30.09 b - zmiany w stosunku

do stanu na 30.06

Ogółem

W tym sekcje

rolnictwo, łowiectwo leśnictwo

działal

ność produk

cyjna

budow

nictwo

handel, naprawy

hotele

restaura

cje

transport, magazy

nowa, łączność

A D E G H i

WOJEWÓDZTWO a 24875 488 2780 2100 11070 1263 2244

b -429 -14 1 -23 -332 -29 -64

SEKTOR PUBLICZNY a 1105 37 109 18 8 40 26

b -31 -11 - _-1 - - ₁

Przeds. państwowe a 504 - ₇₇ ₁₃ ₄ ₁ ₂₀

i komunalne b -17 -4 -2 -1 - _-1 ₁

Spółki prawa handl. a 67 - 23 3 3 6 4

b 1 - 2 - - - -

Inne jednostki a 534 37 9 2 1 33 2

b -15 -7 - - - 1 -

SEKTOR PRYWATNY a 23770 451 2671 2082 11062 1223 2218

b -398 -3 1 -22 -332 -29 -65

Spółdzielnie a 257 62 34 12 50 2 5

b -2 -1 - -1 -1 - .

Spółki prawa handl. a 1023 22 266 165 344 33 54

b 34 2 11 3 7 7 3

Przeds. zagraniczne a 9 - ₆ ₂ ₁ - -

Osoby fizyczne

prowadzące dział. a 22009 364 2361 1897 10650 1177 2157

godpodarczą b -438 -4 -9 -24 -338 -36 -69

b 8 - -1 - - - 1

GMINY MIEJSKIE

JELENIA GÓRA

OGÓŁEM a 7615 42 735 688 3470 216 729

b 71 2 14 - ₂₅ ₇ _-18

b -2 -1 - - - - -

Przeds. państwowe a 70 - 11 4 2 1 10

i komunalne b -3 - -1 -1 - - -

b 2 - 1 1 - - -

b -1 -1 - - - - -

b 73 3 14 - ₂₅ ₇ _-18

Spółdzielnie a 57 4 8 2 10 - ₂

b -1 - - - -1 - -

Spółki prawa handl. a 449 5 91 56 178 13 25

b 12 - ₃ - ₅ ₂ ₂

Przeds. zagraniczne a 6 - 3 2 1 - -

Osoby fizyczne

godpodarczą b 60 3 11 - 21 5 -20

Inne jednostki a 168 1 1 1 4 1 -

b 2 - - - - - -

BOLESŁAWIEC

OGÓŁEM a 2363 18 226 192 1104 60 243

b 18 - ₈ ₂ ₄ - _-2

b -2 - - - - ₁ -

Przeds. państwowe a 38 - 9 1 1 - ₃

i komunalne b -2 - -1 - - - -

Spółki prawa handl. a 7 - 4 - - - -

1 ^b ^- ^- ¹ - ^- - -

Jednostki gospodarcze w gminach - system REGON REGON w gminach województwa jeleniogórskiego w trzecim kwartale 1994 r.

" --- ---'

a

t

Wyszczególnienie

- stan na 30.09

- zmiany w stosunku do stanu na 30.06

pośed- nictwo.

finansowe

J

oshiga nieruchom.

prowadź.

interesów K

administr.

publiczna, obrona narodowa

L

edukacja

M

ochrona zdrowia, opieka społeczna

N

pozostała działalność

usługowa

O

2o7 2071 93 490 789 1205 a WOJEWÓDZTWO

9 24 -13 1 10 -1 b

28 76 92 339 195 106 a SEKTOR PUBLICZNY

-1 -2 -13 -2 - -3 h

9 35 46 70 125 84 a Przeds. państwowe

- - -13 3 2 -2 b i komunalne

14 4 1 - - 1 a Spółki prawa handl.

-1 - - - - -1 b

5 37 45 269 70 21 a Inne jednostki

- -2 - 5 -2 - b

173 1995 1 151 594 1099 a SEKTOR PRYWATNY

10 26 - 3 10 2 b

19 68 - 2 1 2 a Spółdzielnie

- 1 - - - - b

12 92 - 2 2 16 a Spółki prawa handl.

- 1 - - - -1 b

- - - - - - a Przeds. zagraniczne

Osoby fizyczne

142 1828 1 141 586 672 a prowadzące dział.

10 23 - 3 10 -4 b gospodarczą

- 7 - 6 5 409 a Inne jednostki

- 1 - - - 7 b ...

GMINY MIEJSKIE

JELENIA GÓRA

79 828 28 115 281 397 a OGÓŁEM

8 23 -1 1 4 6 b

- - -1 - - - b

1 7 4 16 5 7 a Przeds. państwowe

- - -1 - b i komunalne

5 2 1 - - - a Spółki prawa handl.

70 810 1 65 258 376 a SEKTOR PRYWATNY

8 23 - 1 4 6 b

2 26 - 2 - 1 a

y

Spółdzielnie

8 61 2 2 8 a Spółki prawa handl.

- 1 . _ - -1 b

- - - _ - - a Przeds. zagraniczne

Osoby fizyczne

60 719 1 58 256 214 a prowadzące dział.

8 21 - 1 4 6 b gospodarczą

- 4 - 3 - 153 a Inne jednostki

- 1 - - - 1 b

BOLESŁAWIEC

15 274 7 41 77 99 a OGÓŁEM

5 -1 -1 3 b

-1 - _-1 - -1 - b

1 1 2 ^_ 12 5 a Przeds państwowe

-1 ^_ ^. ^- b i komunalne

2 ^- . - - - a Spółki prawa handl.

-1 - - - - - b

(21)

Tabl. 5. Forma organizacyjno-prawna jednostek gospodarczych zarejestrowanych w systemie

Wyszczególnienie Ogółem A D E G H 1

BOLESLA WIEC /dok./

Inne jednostki a 40 3 2 2

SEKTOR PRYWATNY b

a 2278 15" 211 191 . 1103 58 240

Spółdzielnie

b 20 - 8 2 4 Z -1 -2

a 18 2 5 1 ■■■ 3 2

b - - - -1 - - -

Spółki prawa handl. a 69

■ % 14 13 27 1 3

b - 1 -1 -1 1 -

Osoby fizyczne

godpodarczą b 19 - 7 4 5 -2 -2

Inne jednostki a 23 - 1 1 1 - 1

b 1 - - - - - -

KAMIENNA GÓRA

OGÓŁEM a 983 6 91 87 438 37 109

b -79 -2 -5 -12 -46 -4 -4

SEKTOR PUBLICZNY a 51 1 5 3 1 - 1

b -3 - - - - - -

Przeds. państwowe a 22 - 4 2 - - 1

i komunalne b -3 - - - - - -

Spółki prawa handl. a 4 - 1 - 1 - -

Inne jednostki a 25 1 - 1 - - -

b -76 -2 -5 -12 -46 -4 -4

Spółdzielnie a 10 1 2 - 2 - -

b 2 - 1 - - 1

Osoby fizyczne

godpodarczą b -78 -2 -6 -12 -46 -5 -4

Inne jednostki a 15 - - - 1 - -

KARPACZ

OGÓŁEM a 668 8 38 39 203 190 65

b -31 - _- _-1 _-10 ₃ _-24

SEKTOR PUBLICZNY a 23 1 1 - - ₈ -

b -1 - - - - - -

Przeds. państwowe a 8 - 1 - - - -

i komunalne b -1 - - - - - -

1 Spółki prawa handl. a 3 - - - - ₃ -

Inne jednostki a 12 1 * - - 5 -

b

b -30 - - -1 -10 3 -24

Spółdzielnie a 2 - - 1 - - _-

b 2 - 1 - - ₁ -

Osoby fizyczne

godpodarczą b -32 - _-1 _-1 _-10 ₂ _-24

Inne jednostki a 17 - * - - 5

-

KOWARY

I OGÓŁEM a 677 17 86 57 285 34 73

b 12 1 - 3 3 1 1

SEKTOR PUBLICZNY a 30 1 3 - - 1 -

b - - - . ^- ^- ^- ^-

Przeds. państwowe a 12 - ₂ - - - -

i komunalne

1 Spółki prawa handl. a 4 - 1 - - -

b - . ^- ^* ^- -

20

REGON w gminach województwa jeleniogórskiego w trzecim kwartale 1994 r. /c.d./

J K L M N 0 Wyszczególnienie

2 5 21 4 1 a

BOLESŁAWIEC /dok./

Inne jednostki

_ -1 - b

12 271 20 61 93 a SEKTOR PRYWATNY

1 5 . - 3 b

1 3 _ ^- 1 a Spółdzielnie

1 _ - - b

- 5 - - - 1 a Spółki prawa handl.

Osoby fizyczne

11 263 20 60 73 a prowadzące dział.

1 4 - ^- 2 b gospodarczą

- 1 18 a Inne jednostki

- - - - 1 b

11 78 5 23 50 46 a

KAMIENNA GÓRA OGÓŁEM

1 -2 -1 1 -2 -3 b

-1 - -2 - b

1 1 2 _ 6 3 a Przeds. państwowe

-1 -2 - b i komunalne

2 . - - a Spółki prawa handl.

1 -2 1 - -3 b

1 4 _ - a Spółdzielnie

3 - - - - a

b

Spółki prawa handl.

‘ Osoby fizyczne

6 68 _ 12 39 28 a prowadzące dział.

1 -2 1 -3 b gospodarczą

' 1 - - - 13 a Inne jednostki

6 37 1 5 22 52 a

KARPACZ OGÓŁEM

4 -1 -2 - b

1 1 4 4 3 a SEKTOR PUBLICZNY

-1 1 -1 - b

1 1 3 2 a Przeds. państwowe

-1 _ b i komunalne

. ^- a Spółki prawa handl.

- ^_ 4 1 1 a Inne jednostki

1 -1 - b

4 -1 -1 - b

1 - a Spółdzielnie

- - - - - a Spółki prawa handl.

" Osoby fizyczne

5 35 17 40 a prowadzące dział.

4 ^_ -1 -1 - b gospodarczą

'.i 1 - 1 1 9 a Inne jednostki

5 47 2 14 25 30 a

KOWARY OGÓŁEM

2 1 -1 b

-1 b

1 2 4 3 a Przeds. państwowe

2 a

i komunalne i

Spółki prawa handl.

- - - - -1 b

21