Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim w I półroczu 1996 roku

(1)

URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE

GOSPODARKA LOKALNA

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM W I PÓŁROCZU 1996 ROKU

I

WRZESIEŃ 1996 r.

(2)

(3)

URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE

GOSPODARKA LOKALNA

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM W I PÓŁROCZU 1996 ROKU

BIBLIOTEKA

Nr ewidencyjny j/f/flf

WRZESIEŃ 1996 r.

(4)

Publikację niniejszą pod względem koncepcji i realizacji przygotował zespół Ośrodka Statystyki Lokalnej Urzędu Statystycznego w Jeleniej Górze w składzie:

Leszek Balicki Marek Obrąbalski

Grażyna Węgrzyn

Współpraca:

Olimpia Bieniek Anna Jaskulska

Opracowanie techniczne

Elżbieta Szantbka

Y, f ^ryrw'

Przy korzystaniu z publikacji prosimy o podanie źródła.

Druk: US OP wc Wrocławiu, zam.2o4/96, nakład 120 egz. Cena 7,00 zł (70.000 zł)

(5)

SPIS TREŚCI

Strona

PRZEDMOWA... 3

1. MIENIE KOMUNALNE 1.1. Uwagi ogólne... 4

1.2. Gospodarka gruntami... 4

1.3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej... 8

1.4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe... 11

2. GOSPODARKA BUDŻETOWA GMIN 2.1. Uwagi ogólne... 13

2.2. Dochody budżetów gmin... 13

2.3. Wydatki budżetów gmin... 28

2.4. Ocena sytuacji finansowej gmin... 35

3. ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA... 38

4. JEDNOSTKI GOSPODARCZE W GMINACH - SYSTEM "REGON"... 39

5. WYNIKI FINANSOWE JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH 70

(6)

(7)

Przedmowa

Podtrzymując tradycję cyklu wydawnictw charakteryzujących gospodarkę województwa jeleniogórskiego prezentujemy kolejną edycję p.t. „Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim w I półroczu 1996 roku”.

Zawiera ona opis głównych właściwości gospodarki lokalnej jako podstawę ocen i wartościowania dorobku gmin i województwa w połowie roku. Intencją autorów było zachowanie dotychczasowego zakresu informacji, dającego możliwość odpowiednich porównań i ocenę tendencji rozwojowych.

W porównaniu z układem wcześniejszych publikacji wprowadzone zmiany są niewielkie.

Dotyczą w zasadzie agregacji danych dotyczących zatrudnienia i wynagrodzeń w urzędach gmin.

Ze względu na wymagania ochrony danych jednostkowych informacje te ujęte zostały w grupach gmin, tj. gminach miejskich, miejsko-wiejskich i wiejskich łącznie.

W części dotyczącej gospodarki budżetowej gmin modyfikacja dotyczy łącznej prezentacji subwencji ogólnej i subwencji oświatowej.

Publikacja obecna wymagała, jak zwykle, nie tylko informacji ze sprawozdawczości statystycznej, lecz także ze źródeł pozastatystycznych, uzyskanych dzięki życzliwej postawie instytucji współpracujących z Urzędem Statystycznym. Wyrażając im podziękowanie, jednocześnie prosimy o zgłaszanie wszelkich uwag i propozycji, które mogłyby służyć jako pomoc w przygotowaniu następnych opracowań.

mgr Kazimierz Żurawski DYREKTOR Urzędu Statystycznego

w Jeleniej Górze

Jelenia Góra, wrzesień 1996 r.

(8)

1. MIENIE KOMUNALNE

1.1. Uwagi ogólne

Jedną z najbardziej istotnych zmian wprowadzonych w 1990 roku było przywrócenie gminom własności komunalnej oraz osobowości prawnej. Stworzyło to ważne podstawy gospodarcze funkcjonowania samorządu terytorialnego, a ponadto pozwala na realizowanie celów wspólnoty samorządowej w imieniu własnym gmin i co równie istotne, na jej własną odpowiedzialność.

Istotą komunalizacji mienia państwowego jest uwłaszczenie gmin, tj. nadanie im na własność konkretnych składników majątkowych. Szczególną pozycję wśród tych składników zajmują:

nieruchomości (grunty i budynki), zasoby mieszkaniowe oraz przedsiębiorstwa. Zakres i tryb komunalizacji mienia państwowego uregulowany został prawnie w art. 5-21 Ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę 0 pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 32, poz. 191).

1.2. Gospodarka gruntami

Uwłaszczenie gmin województwa jeleniogórskiego w zakresie nieruchomości (w znacznej części obejmującej grunty) jest sprawą o szczególnej wadze dla funkcjonowania gospodarki lokalnej. Przejmowane przez gminy grunty są zróżnicowane pod względem zagospodarowania 1 przeznaczenia. Obejmują one: grunty niezabudowane (użytki rolne, tereny zielone, parki, lasy itp), grunty zabudowane (pod zabudową mieszkaniową, mieszkaniowo-usługową, usługową, przemysłową itp.), grunty przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne i indywidualne, usługi, rzemiosło, obiekty infrastruktury społecznej, tereny komunikacyjne (drogi, place), pozostałe tereny (np. cmentarze, wysypiska).

Wprowadzeniem zatem w problematykę zakresu komunalizacji gruntów w poszczególnych gminach regionu będzie ukazanie zróżnicowania struktury użytkowania gruntów gminnych według stanu w dniu 31 maja 1996 roku. Przedstawia to tablica 1.

Należy wskazać, iż w końcu maja br. 45,5% obszaru województwa jeleniogórskiego stanowiły użytki rolne, a w ich składzie 58,5% zajmowały grunty orne, 21,9% - łąki, 18,9% - pastwiska, a jedynie 0,6% - sady.

(9)

Mienie komunalne

Najwyższym udziałem użytków rolnych w ogólnej powierzchni wyróżniają się gminy wiejskie:

- Sulików - 74,3%, - Siekierczyn - 72,6%, - Zgorzelec - 70,9%,

- Lubań - 69,7%.

Z drugiej zaś strony w trzech gminach udział użytków rolnych nie przekracza 10% (Szklarska Poręba - 5,7 %, Osiecznica - 7,5%, Węgliniec - 9,2%).

Z kolei lasy i grunty leśne w końcu maja 1996 roku zajmowały 172350 ha, stanowi to prawie 39,4% ogólnego obszaru regionu jeleniogórskiego. Znaczne jest nadal zróżnicowanie udziału użytków leśnych w powierzchni zajmowanej przez poszczególne gminy.

O ile bowiem w ośmiu gminach użytki te zajmują ponad połowę ich obszaru, w tym w dwóch więcej niż 70% (Węgliniec - 82,1%, Szklarska Poręba - 79,8%), to w grupie gmin, w których lasy i grunty leśne nie zajmują nawet 10% ich powierzchni znajdują się trzy miasta (Zgorzelec - 3,2%, Lubań - 3,2%, Zawidów - 4,9%).

Tabl. 1. Powierzchnia i użytkowanie gruntów według granic administracyjnych Stan w dniu 31 V 1996 r.

Ogólni W tym

GMINY powie n- użytld i tego lasy

chnia gruntów

rolne grunty orne

sady h,id pastwiska l grunty leśne w hektarach

WOJEWÓDZTWO GMINY MIEJSKIE

437850 199222 116598 1226 43693 37705 172350|

Jelenia Góra 8780 4209 2094 9 1305 801 1800

Bolesławiec 2281 754 593 ¹¹ 25 125 405

Kamienna Góra 1797 966 592 ² 249 123 290

Karpacz 3796 405 29 ² 22 352 2401

Kowary 3739 839 249 3 297 290 2365

Lubań 1612 767 547 13 142 65 52

Piechowice 6385 1108 367 9 377 355 4341

Szklarska Poręba 7542 426 38 ² 156 230 6019

Świeradów Zdrój 2077 847 203 8 244 392 828

Wojcieszów 3216 1226 573 3 342 308 1465

Zawidów 607 412 280 ² 91 39 30

Zgorzelec 1586 635 457 4 73 101 51

GMINY MIEJSKO -WIEJSKIE

Bogatynia 13617 5795 4106 60 936 693 2012

Bolków 15285 9475 6008 56 1872 1539 4491

Gryfów Śląski 6661 4108 2500 15 822 771 1591

5

(10)

Tabl. 1. Powierzchnia i użytkowanie gruntów według granic administracyjnych Stan w dniu 31 V 1996 r. (dok.)

Ogólna W tym

GMINY powierz użytki z tego lasy

chnia gruntów

rolne grunty orne

sady NW pastwiska i grunty leśne w hektarach

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE (dok.)

Leśna 10450 6794 3769 55 1795 1175 2494

Lubawka 13808 6882 2720 ^- 2276 1886 5847

Lubomierz 13039 8845 4813 9 1842 2181 2988

Lwówek Śląski 24037 15314 9423 61 2185 3645 6191

Mirsk 18657 6917 2728 8 2597 1584 10188

Nowogrodziec 17626 11165 8341 40 1891 893 4604

Pieńsk 11033 6152 4202 141 1206 603 3718

Świerzawa 15948 9991 6558 55 1684 1694 4720

Węgliniec 33844 3114 1491 12 1155 456 27795

Wleń 8600 4763 2691 26 481 1565 2905

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 28893 11786 9076 37 1243 1430 11543

Janowice Wlk. 5809 2968 966 9 1048 945 2319

Jeżów Sudecki 9438 5883 2876 17 1199 1791 2632

Kamienna Góra 15810 9512 3970 ¹ 3596 1945 5052

Lubań 14215 9905 7014 64 1450 1377 3066

1 Marciszów 8198 4333 1288 3 1718 1324 2974

Mysłakowice 8875 4261 1730 17 1457 1057 3411

Olszyna 4716 3185 2216 33 445 491 908

Osiecznica 43707 3292 1966 4 939 383 26574

Platerówka 4794 2626 1789 7 459 371 1723

Podgórzyn 8247 3025 981 23 1124 897 4189

Siekierczyn 4955 3597 2588 22 673 314 812

Stara Kamienica 11046 6225 3044 16 1610 1555 3962

Sulików 9522 7072 5127 63 984 898 1379

1 Zgorzelec_______________ 13602 9643 6595 304 1683 1061 2215

Informacje dotyczące zakresu komunalizacji mienia państwowego, tak z mocy prawa jak i na wniosek gmin, w I półroczu 1996 r. ujęto w tabl.2.

Mienie państwowe, należące uprzednio do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego oraz podporządkowanych im przedsiębiorstw, zakładów i innych jednostek organizacyjnych od dnia 27 maja 1990 roku stało się z mocy prawa mieniem komunalnym.

(11)

Tabl. 2. Zakres komunalizacji mienia w I półroczu 1996 r. w gminach województwa jeleniogórskiego

Komunalizacja mienia

z mocy prawa Komunalizacja mienia na wniosek gminy II GMINY powierzchnia liczba powierzchnia liczba wydanych decyzji

gruntów w ha

wydanych decyzji

gruntów w

ha pozytywnych negatyw

nych WOJEWÓDZTWO

GMINY MIEJSKIE 388,6 200 176,5 100 2

Jelenia Góra 123,3 31 9,1 8 ^-

Bolesławiec 11,4 4 46,5 1

Kamienna Góra 3,1 2 4,1 2 ^.

Karpacz 8,8 4 ^- - -

Kowary 4,9 2 1,2 4 -

Lubań ^- ^- - ^- ^-

Piechowice 0,2 1 4,5 7 ^-

Szklarska Poręba ^- ^- ^- - -

Świeradów Zdrój - ^- - -

Wojcieszów ^- ^- U 1 ^-

Zawidów ^- ^- ^- - ^-

Zgorzelec

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE

7,0 3

Bogatynia 33,7 13 0,9 1 -

Bolków 14,3 4 0,2 1 ^-

Gryfów Śląski 15,4 5 - - -

Leśna 16,3 14 - - ^-

Lubawka ^- ^- 1,4 4 •

Lubomierz ^- ^- 22,2 34 -

Lwówek Śląski 19,9 18 35,9 15

Mirsk ^- ^- 3,8 3 ^-

Nowogrodziec ^- ^- ^- ^- ^-

Pieńsk 8,8 6 ^- ^- ^-

Świerzawa 0,3 1 7,7 2 ^-

Węgliniec 9,5 8 ^- ^- ^-

Wleń

GMINY WIEJSKIE

5,8 ¹ 0,4 ¹

'

Bolesławiec 28,0 20 0,4 ¹ ^-

Janowice Wielkie 5,1 ⁷ ^- ^- ^-

Jeżów Sudecki 0,4 2 ^- ^- ^-

Kamienna Góra 2,2 ⁴ ^- ^- ^-

Lubań 0,1 ¹ ^- ^- ^-

Marciszów 7,7 ¹ 13,4 9 ^-

Mysłakowice 15,1 15 7,0 2 ^-

Olszyna 0,4 1 ^- ^- ^-

Osiecznica ^- ^- ^- ^- ^-

Platerówka 10,1 1 0,3 1 ^-

Podgórzyn 1,7 3 ^- ^- ^-

Siekierczyn ^- ^- ^- ^- ^-

Stara Kamienica 8,1 11 ^- ^- ^-

Sulików 0,4 3 16,4 3 ^-

Zgorzelec 26,6 14 ^- ^- ^-

Źródło: dane Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze.

7

(12)

Procedura komunalizacji mienia państwowego wymagała jednak usankcjonowania prawnego.

W pierwszym półroczu 1996 r. wydano w województwie 200 decyzji uznających prawo własności gmin w stosunku do gruntów państwowych o powierzchni 388,6 ha.

Największe powierzchnie gruntów komunalizowanych z mocy prawa nabyły gminy:

- Jelenia Góra -123,3 ha, - Bogatynia - 33,7 ha, - Bolesławiec (W) - 28,0 ha, - Zgorzelec (W) - 26,6 ha, - Lwówek Śląski - 19,9 ha,

najmniejsze zaś gminy Lubań (W) 0,1 ha i Piechowice 0,2 ha.

Powierzchnia skomunalizowanych z mocy prawa gruntów osiągnęła w pierwszym półroczu 1996 r. 0,1% obszaru województwa jeleniogórskiego. Zróżnicowanie tego udziału w poszczególnych gminach jest znaczne. W 11 gminach komunalizacja mienia z mocy prawa nie miała miejsca.

Największy wzrost powierzchni gruntów skomunalizowanych z mocy prawa w pierwszym półroczu 1996 r. zanotowano w Jeleniej Górze (123,3 ha).

Na wniosek gminy mogą być przekazane również inne składniki mienia państwowego, jeżeli służą one realizacji jej zadań. W pierwszym półroczu br. w sprawach przekazania mienia na wniosek gminy wydano 102 decyzje, w tym 100 pozytywnych. W ten sposób przekazano gminom

176,5 ha gruntów.

Największe powierzchnie przekazane gminom na ich wniosek uzyskały:

- Bolesławiec (M) - 46,5 ha, - Lwówek Śląski - 35,9 ha, - Lubomierz - 22,2 ha, - Sulików - 16,4 ha, - Marciszów -13,4 ha.

W pierwszym półroczu 1996 r. w 21 gminach nie wystąpiła komunalizacja gruntów na wniosek gmin.

Jak wykazują doświadczenia, zakres i tempo procesu komunalizacji mienia państwowego kształtuje nie tylko skomplikowana procedura lecz także liczne rozbieżności między stanem prawnym i faktycznym nieruchomości w poszczególnych gminach.

1.3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej

Realizując zasadę ciągłości informacji statystycznych publikujemy po raz kolejny dane o liczbie podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON, wykonujących swe statutowe obowiązki w oparciu o mienie stanowiące własność komunalną (samorządową).

(13)

Od 1 stycznia 1994 r. nastapiła jednak zasadnicza zmiana standardów w systemie 'informacji statystycznej: Europejska Klasyfikacja Działalności (EKD) całkowicie zastąpiła obowiązującą dotychczas Klasyfikację Gospodarki Narodowej (KGN). W związku z tym także i prezentowany wtabl.3. wykaz jednostek organizacyjnych własności komunalnej usystematyzowano według podstawowego (pierwszego) poziomu klasyfikacyjnego EKD, tj. sekcji. W tablicy 3 ujęto sekcje, w których występują jednostki własności komunalnej w województwie:

- sekcja E - zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę, - sekcja F - budownictwo,

- sekcja I - transport, gospodarka magazynowa i łączność,

- sekcja K - obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów, - sekcja L - administracja publiczna i obrona narodowa; gwarantowana prawnie opieka socjalna, - sekcja M - edukacja,

- sekcja N - ochrona zdrowia i opieka socjalna,

- sekcja O - pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna i indywidualna.

Liczba jednostek komunalnych w całym województwie na koniec I półrocza 1996 r. wynosiła 544 i w porównaniu z I półroczem 1995 r. wzrosła o 148 jednostek, tj. o 37,4%. Warto je scharakteryzować w nowym układzie rodzajów działalności, tj. sekcji.

Prawie 1/3 łącznej liczby jednostek organizacyjnych własności komunalnej w województwie zajmuje się prowadzeniem instytucji oświatowo-wychowawczych (sekcja M według EKD).

W drugiej pod względem liczebności sekcji działa 151 jednostek własności komunalnej. Jest to sekcja N, ochrona zdrowia i opieka socjalna. Należą tu jednostki prowadzące działalność w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego, działalność weterynaryjną, a także realizujące zadania w dziedzinie opieki socjalnej (w tym żłobki i przedszkola).

Dość liczna grupa jednostek własności komunalnej lokuje swą działalność w sekcji O (87 jednostek). Jest to typowa dla tej formy własności działalność usługowa, komunalna, ale także związana z rekreacją, kulturą, sportem, organizacjami zawodowymi itp. Mniejszą, choć także znaczącą, liczbę jednostek komunalnych odnotowano w sekcji L - administracja publiczna, obrona narodowa i gwarantowana prawnie opieka socjalna (48 jednostek) oraz w sekcji K - obsługa nieruchomości, wynajem i działalność związana z prowadzeniem interesów (46 jednostek).

W pozostałych trzech sekcjach, w których występują jednostki własności komunalnej, ich liczby są znikome: w sekcji I (transport, gospodarka magazynowa i łączność) - 6 jednostek,

9

(14)

w sekcji E (zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę) - 12 jednostek komunalnych, a w sekcji F (budownictwo) 1 jednostka.

Rozmieszczenie przestrzenne jednostek własności komunalnej cechuje koncentracja w gminach miejskich. Aż 234 jednostki, tj. 43,0% łącznej ich liczby, zlokalizowanych było w gminach miejskich. W gminach miejsko - wiejskich działało 166 jednostek (30,5%), zaś w gminach wiejskich 144 jednostki (26,5%).

Najwięcej jednostek własności komunalnej występowało w dużych miastach województwa:

w Jeleniej Górze - 48, Bolesławcu - 33, Lubaniu - 32, Zgorzelcu - 29.

Tabl. 3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej w systemie REGON Stan na koniec czerwca 1996 r.

W tym sekcie

i

GMINY Ogółem E F I K L ^M N

°

WOJEWÓDZTWO GMINY MIEJSKIE

544 12 1 6 46 48 186 151 87

Bolesławiec 33 1 ^- 1 2 2 9 12 6

Jelenia Góra 48 1 ^- 1 6 5 17 11 7

Kamienna Góra 20 4 1 ^- 1 2 4 5 3

Karpacz 13 - - 1 1 1 2 3 5"

Kowary 13 1 - - 1 2 4 3 2

Lubań 32 - - - 5 2 6 7 6

|

^Piechowice ¹⁰ ^- ^- ^- ¹ ¹ ^- ² ¹

Szklarska Poręba 15 ^- ^- ^- 2 1 5 5 2

Świeradów Zdrój 6 - - - 1 1 - 2 2a/

Wojcieszów 8 - - - 1 1 1 3 1

Zawidów 7 - - - - 1 1 2 3

Zgorzelec

GMINY MIEJSKO - WIEJSKIE

29 1 2 3 5 12 5 I

Bogatynia 26 - - 1^* 1 1 9 12 2

Bolków 18 - - - 2 1 8 5 2

Gryfów Śląski 11 - - - 1 1 5 3 1

Leśna 15 - - - 1 1 7 3 3

Lubawka 13 1 ^- - 1 1 4 4 2

Lubomierz 11 ^- ^- ^- ^- 1 5 3 2

Lwówek Śląski 10 ^- - - 2 1 ² ² 3

Mirsk 6 ^- ^- ^{' -} ² 1 ^- 2

Nowogrodziec 15 ^- ^- ^- 1 1 9 ² 21

Pieńsk 6 ^- ^- ^- 2 1 ^- 1 2

Świerzawa 17 ^- ^- ^- 2 1 7 5 2

Węgliniec 11 1 ^- ^- 1 1 4 3 1

Wleń 7 1 ^- ^- 1 1 - 3 1

(15)

Tabl. 3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej w systemie REGON Stan na koniec czerwca 1996 r. (dok.)

W tym sekcje

GMINY ^Ogółem E F I K L M N o II

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec 13 12 1

Janowice Wlk. 8 ^- ^- - ^- 1 3 3 1

Jeżów Sudecki 9 - - ^- ^- 1 4 3 -

Kamienna Góra 5 ^- ^- ^- - ^- ^- 2 3

Lubań 7 - ^- - - - 6 - 1

Marciszów 7 . - - - 1 1 3 2 -

Mysłakowice 14 1 ^- - 2 2 4 4 1

Olszyna 11 - - - - 1 4 4 2

Osiecznica 13 - ^- - - 1 6 3 3

Platerówka 4 ^- ^- ^- ^- 1 1 1

Podgórzyn 13 - - 1 - 1 5 4 2

Siekierczyn 9 - - - - 1 2 4 2

Stara Kamienica 10 - - ^- 1 1 ⁴ 3

Sulików 11 ^- ^- ^- 1 1 5 3

Zgorzelec 10 ^- ^- I8' ^- ^- 8 - 1

Własność mieszana z przewagą własności komunalnej.

1.4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe

Zarządzane przez władze lokalne zasoby mieszkaniowe w gminach województwa jeleniogórskiego są ważnym elementem własności komunalnej oraz czynnikiem określającym

warunki mieszkaniowe ludności.

O ile jednak komunalne zasoby mieszkaniowe stanowią nadal znaczny odsetek łącznej liczby mieszkań o tyle efekty komunalnego budownictwa mieszkaniowego wykazują słabnącą dynamikę.

W pierwszym półroczu 1996 r. w województwie jeleniogórskim oddano do użytku 13 mieszkań komunalnych o 34 izbach i powierzchni użytkowej 531 m^. W porównaniu z analogicznym okresem 1995 r. było to 185,7% liczby i 121,8% powierzchni oddanych mieszkań komunalnych.

Wszystkie mieszkania oddano w dwóch miastach województwa: Jeleniej Górze i Bolesławcu oraz 1 w gminie wiejskiej Mysłakowice.

Podkreślić należy także, że w ciągu półrocza nie rozpoczęto budowy nowych mieszkań komunalnych. Efekty komunalnego budownictwa mieszkaniowego w pierwszy m półroczu 1996 r.

prezentuje tabl.4.

11

(16)

Tabl. 4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe w I półroczu 1996 roku

Wyszczególnienie a - mieszkania b - izby

c - powierzchnia użytkowa w m2

Mieszkania oddane do użytku

w liczbach bezwzględnych I VI 1995=100

WOJEWÓDZTWO a 13 185,7

b 34 147,8

c 531 121,8

GMINY MIEJSKIE

Jelenia Góra a 1 33,3

b 4 57,1

c 73 46,8

Bolesławiec a 11 275,0

b 27 168,8

c 397 141,8

GMINY WIEJSKIE

Mysłakowice a 1

b 3 ^-

c 61 -

W dalszym ciągu występuję slaby związek aktywności budownictwa komunalnego z potrzebami mieszkaniowymi ludności gmin. Hamująco na komunalny ruch budowlano- mieszkaniowy wpływają na ogól małe możliwości finansowe gmin.

(17)

2. GOSPODARKA BUDŻETOWA GMIN

2.1. Uwagi ogólne

Kształtowanie podstaw gospodarki finansowej gmin zostało zapoczątkowane przygotowaniem szeregu aktów prawnych regulujących zarówno ogólne, jak i szczegółowe elementy finansów lokalnych. Do aktów tych należała przede wszystkim ustawa z dnia 14.12.1990 roku o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania w 1991 roku (Dz.U. 1990 nr 89, poz. 518). Praktyczną weryfikację wartości zawartych w niej regulacji prawnych przyniosły doświadczenia gospodarki budżetowej gmin w kolejnych latach.

Najistotniejsza zmiana wprowadzona w 1993 roku w zakresie finansów lokalnych to ustanowienie nowego układu udziałów gmin w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa.

Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 r. o finansowaniu gmin utrzymuje ten układ i dotyczy on:

- 5% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, mających siedzibę na terenie gminy,

- 15% udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Dochody budżetów gminnych stanowią również wpływy z podatków i opłat lokalnych uzupełniane kwotami subwencji ogólnych i oświatowych przyznawanych gminom z budżetu państwa.

2.2. Dochody budżetów gmin

Zarówno wielkości jak i struktura dochodów budżetów poszczególnych gmin województwa jeleniogórskiego mają poważne znaczenie dla kształtu polityki i gospodarki lokalnej. Szczególną rolę odgrywają zaś rozmiary dochodów na zadania własne. Charakterystykę wielkości dochodów, ich struktury a także wykonania planu dochodów w gminach województwa jeleniogórskiego w pierwszym półroczu 1996 roku zawiera tablica 5.

Po pierwszym półroczu 1996 roku łączne dochody budżetowe gmin województwa jeleniogórskiego osiągnęły wielkość 186 min zł. Z kwoty tej dochody na zadania własne stanowiły 90,1%. Największe wpływy dochodów uzyskano z tytułu podatku od nieruchomości, których

(18)

Gospodarka budżetowa gmin

wysokość stanowiła 15,6% ogółu dochodów (17,3% dochodów własnych) i z tytułu 15% podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 14,0% (15,6% dochodów własnych).

Najwyższym udziałem wpływów z podatku od nieruchomości w ogólnej wielkości dochodów budżetowych za pierwe półrocze 1996 roku wyróżniały się gminy:

- Bogatynia - 33,5%, - Osiecznica - 18,4%, - Bolesławiec (W) -17,7%,

- Kowary - 16,9%,

najniższy zaś udział tej grupy dochodów dotyczył gmin:

- Platerówka - 1,5%,

- Sulików - 4,0%,

- Siekierczyn - 4,4%,

- Wleń - 5,0%.

Ważne miejsce w układzie dochodów budżetów lokalnych zajmowały również wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych. Najwyższy udział tej grupy dochodów wystąpił w gminach:

- Pieńsk -18,9%,

- Kamienna Góra (M) -18,7%, - Lubań (M) - 18,2%,

- Mirsk - 17,9%.

Najmniejszy udział wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych miał miejsce w gminie Bogatynia, wyniósł on 6,1%. W niektórych gminach województwa jeleniogórskiego istotne znaczenie mają wpływy od środków transportowych (przeciętnie w pierwszym półroczu 1996 roku 4,2% ogółu dochodów budżetów gmin), wpływy z opłaty skarbowej (2,4%), wpływy z karty podatkowej od działalności gospodarczej osób fizycznych (1,1%) oraz wpływy z przypadającego gminom 5% udziału w podatku dochodowym od osób prawnych (3,1%).

Na realizację zadań złoconych z zakresu administracji rządowej w pierwszym półroczu 1996 roku przyznane zostały gminom z budżetu dotacje celowe na zadania zlecone w łącznej wysokości - 18332,6 tys. zł. Łączna wysokość dotacji celowych stanowiła 11,4% ogółu dochodów budżetów gmin województwa jeleniogórskiego.

W trzech gminach udział dotacji celowych na zadania zlecone przekroczył 20% ogólnych dochodów budżetu. Są to gminy:

- Wleń - 26,4%

- Wojcieszów - 21,0%,

- Olszyna - 20,6%.

Najniższy udział tych dotacji dotyczył zaś gmin:

- Karpacz - 5,2%

- Bogatynia - 5,5%, - Bolesławiec (W) - 6,1%

- Zgorzelec (M) - 6,3%.

(19)

Tablica 5 wskazuje także stopień realizacji oczekiwań władz lokalnych wyrażonych w uchwałach "budżetowych" na rok 1996. W okresie sześciu miesięcy 1996 roku zrealizowano 49,5% rocznych planów dochodów budżetowych gmin, a w zakresie dochodów na zadania własne 49,3%.

W 12 gminach uzyskano w tym okresie ponad 50% planowanych rocznych dochodów na zadania własne. Najwyższy stopień realizacji tych dochodów występował w gminach:

- Bogatynia - 62,1%, - Lubań (W) -61,5%

- Piechowice - 55,1%, - Podgórzyn - 55,1%, najniższy zaś w gminach:

- Mirsk - 36,1%,

- Zgorzelec (W) -37,1%, - Platerówka - 39,4%.

Planowane wpływy budżetów gmin województwa jeleniogórskiego były zatem w pierwszym półroczu tego roku realizowane w zróżnicowanym stopniu. W najwyższym stopniu zrealizowano część rocznego planu dochodów w zakresie wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych (68,5%), i z podatku od środków transportowych (65,9%) w najniższym zaś z tytułu wpływów z podatku od osób fizycznych (39,4%).

Istotne znaczenie, szczególnie w kontekście dyskusji nad kształtem przyszłego modelu zasilania finansowego gmin, mają powiązania między budżetem państwa, a dochodami budżetów gmin.

W tabl. 6 zaprezentowano strukturę wspomagania budżetów gmin województwa jeleniogórskiego z budżetu państwa według stanu w końcu pierwszego półrocza 1996 r.

Przeciętny w gminach udział budżetu państwa w kreowaniu dochodów gmin wynosił w pierwszym półroczu 40,1%. Tworzyły go głównie subwencje ogólne naliczane według liczby ludności - 28,7%. Od 1996 roku subwencja oświatowa nie jest wydzielana z subwencji ogólnej.

Dotacje celowe na zadania zlecone gminom stanowiły 9,9% dochodów ogółem, a na zadania własne 1,5%.

Istnieje jednak silne zróżnicowanie zakresu wspomagania poszczególnych gmin przez budżet państwa. W czterech gminach udział subwencji i dotacji przekracza 60% łącznych dochodów.

Są to gminy: Wleń, Lubomierz, Lubawka, Wojcieszów. W kolejnych trzynastu gminach udział ten przekracza 50% dochodów.

15

(20)

Tabl. 5. Dochody budżetów gmin w I półroczu 1996 roku I Wyszczególnienie

a - plan na 1996 r. wiyi. d b - wykonanie za 1 półrocze

W lyij

c - % wykonania planu d - struktura wykonania

Dochody ogółem

Z tego

dochody na zadania

własne

w tym podatek od

nierucho

mości

podatek rolny

opłata skarbowa

WOJEWÓDZTWO a 375789,9 339910,1 58654,7 5508,9 7937,1

b 186034,0 167701,4 28982,9 2617,8 4499,6

c 49,5 49,3 49,4 47,5 56,7

d 100,0 90,1 15,6 1,4 2,4

GMINY MIEJSKIE

Jelenia Góra a 59232,2 55792,5 8940,0 32,0 2729,0

b 27336,0 25596,0 3940,3 13,5 1369,0

c 46,2 45,9 44,1 42,2 50,2

d 100,0 93,6 14,4 o,o 5,0

Bolesławiec a 28690,2 26871,3 4500,1 14,9 880,0

b 14249,1 13318,8 2136,5 7,1 502,3

c 49,7 49,6 47,5 47,7 57,1

d 100,0 93,5 15,0 0,0 3,5

Kamienna Góra a 13034,4 11505,7 1494,0 7,5 245,0

b 6337,7 5565,0 886,1 6,1 175,3

c 48,6 48,4 59,3 81,3 71,6

d 100,0 87,8 14,0 0,1 2,8

Karpacz a 8330,7 7865,7 999,8 3,0 83,8

b 3869,2 3667,6 549,3 1,7 80,5

c 46,4 46,6 54,9 56,7 96,1

d 100,0 94,8 14,2 0,0 2,1

Kowary a 9764,3 9083,4 1402,0 3,5 115,5

b 4374,7 4030,0 740,3 2,3 96,0

c 44,8 44,4 52,8 65,7 83,1

d 100,0 92,1 16,9 0,1 2,2

Lubań a 14121,2 12997,3 2776,2 53,0 490,0

b 6788,2 6213,5 1026,9 11,9 234,2

c 48,1 47,8 37,0 22,5 47,8

d 100,0 91,5 15,1 0,2 3,5

Piechowice a 5304,5 4568,8 1054,0 10,0 80,3

b 2889,6 2516,4 456,1 4,3 73,0

c 54,5 55,1 43,3 43,0 90,9

d 100,0 87,1 15,8 0,1 2,5

Szklarska Poręba a 7557,9 6589,0 831,1 3,2 88,7

b 3620,0 3116,0 573,3 0,2 91,2

c 47,9 47,3 69,0 6,3 102,8

d 100,0 86,1 15,8 0,0 2,5

I Wyszczególnienie

r ^dotacje a - plan na 96 r. w ty,.zł

podatek od środków transporto

wych

wpływy z karty podatkowej

podatek dochodowy od

osób prawnych

(5%)

osób fizycznych

(15%)

celowe na zadania zlecone gminom "

b - wykonanie za I półrocze W tjri.il

w %

11901,5 4206,5 8426,3 66325,5 35879,8 a WOJEWÓDZTWO

7847,9 2095,2 5775,8 26129,7 18332,6 b

65,9 49,8 68,5 39,4 51,1 c

4,2 1,1 3,1 14,0 9,9 d

GMINY MIEJSKIE 2183,3 915,2 1135,5 12111,5 3439,7 a Jelenia Góra

1375,6 479,9 453,6 4787,5 1740,0 b

63,0 52,4 39,9 39,5 50,6 c

5,0 1,8 1,7 17,5 6,4 d

1143,2 472,4 360,6 5732,1 1818,9 a Bolesławiec

753,9 209,6 168,3 2265,8 930,3 b

65,9 44,4 46,7 39,5 5U c

5,3 1,5 U 15,9 6,5 d

476,0 165,0 60,0 2997,8 1528,7 a Kamienna Góra

300,8 69,1 3,3 1185,0 772,7 b

63,2 41,9 5,5 39,5 50,5 c

4,7 U 0,1 18,7 12,2 d

120,0 79,9 16,9 714,8 465,0 a Karpacz

88,0 46,7 4,3 238,6 201,6 b

73,3 58,4 25,4 33,4 43,4 c

2,3 1,2 0,1 6,2 5,2 d

248,2 77,0 145,9 1627,6 680,9 a Kowary

164,2 43,0 45,3 643,4 344,7 b

66,2 55,8 31,0 39,5 50,6 c

3,8 1,0 1,0 14,7 7,9 d

718,4 185,0 88,8 3126,5 1123,9 a Lubań

420,4 93,8 57,5 1235,9 574,7 b

58,5 50,7 64,8 39,5 51,1 c

6,2 1,4 0,8 18,2 8,5 d

200,4 57,2 127,6 943,7 735,7 a Piechowice

109,9 31,6 37,4 373,0 373,2 b

54,8 55,2 29,3 39,5 50,7 c

3,8 U 1,3 12,9 12,9 d

208,4 66,7 13,1 1043,8 968,9 a Szklarska Poręba

141,9 34,7 2,9 412,6 504,0 b

68,1 52,0 22,1 39,5 52,0 c

3,9 1,0 0,1 11,4 13,9 d

(21)

Tab). 5. Dochody budżetów gmin w I półroczu 1996 roku (c.d.) II Wyszczególnienie

a-plnnnal996r.wtyi.il b - wykonanie za I półrocze

W tyiji

Dochody ogółem

Z tego

dochody na zadania

własne

w tym podatek od

nierucho

mości

podatek rolny

opłata skarbowa

GMINY MIEJSKIE (dok.)

Świeradów Zdrój a 3612,6 3204,9 600,0 5,4 45,0

b 1801,7 1592,0 257,8 1,3 44,2

c 49,9 49,7 43,0 24,1 98,2

d 100,0 88,4 14,3 0,1 2,5

Wojcieszów a 3069,5 2461,8 484,9 5,1 29,7

b 1489,0 1176,4 187,7 5,3 16,7

c 48,5 47,8 38,7 103,9 56,2

d 100,0 79,0 12,6 0,4 U

Zawidów a 3238,8 3038,8 481,0 17,6 48,0

b 1587,1 1482,1 212,4 6,5 34,3

c 49,0 48,8 44,2 36,9 71,5

d 100,0 93,4 13,4 0,4 2,2

Zgorzelec a 23435,8 21959,6 2470,0 14,7 900,0

b 11916,0 11161,8 1599,9 16,2 528,1

c 50,8 50,8 64,8 110,2 58,7

d 100,0 93,7 13,4 0,1 4,4

Bogatynia a 38055,4 35604,6 11974,8 146,2 217,9

b 23392,0 22111,9 7825,6 54,3 148,0

c 61,5 62,1 65,4 37,1 67,9

d 100,0 94,5 33,5 0,2 0,6

Bolków a 8340,6 6719,4 760,0 217,0 75,0

b 3922,3 3076,9 379,2 70,4 46,3

c 47,0 45,8 49,9 32,4 61,7

d 100,0 78,4 9,7 1,8 1,2

Gryfów Śląski a 7587,3 6953,0 668,9 80,9 140,0

b 3874,7 3549,5 251,8 49,2 84,1

c 51,1 51,0 37,6 60,8 60,1

d 100,0 91,6 6,5 1,3 2,2

Leśna a 6389,2 5730,2 856,6 172,4 72,0

b 3114,8 2779,0 379,0 71,9 46,1

c 48,8 48,5 44,2 41,7 64,0

d 100,0 89,2 12,2 2,3 1,5

18

Wyszczególnienie dotacje a - plan na 96 r. wtys.il

wych

osób prawnych

(5%)

osób fizycznych

(15%)

celowe na zadania

zlecone gminom '

b - wykonanie za I półrocze w ty«.il

w%

100,0 36,0 2,0 630,3 407,7

GMINY MIEJSKIE (dok.)

a Świeradów Zdrój

76,4 15,9 1,6 249,1 209,7 b

76,4 44,2 80,0 39,5 51,4 c

4,2 0,9 0,1 13,8 11,6 d

80,3 5,7 3,3 518,2 607,7 a Wojcieszów

46,8 2,4 ^- 204,8 312,6 b

58,3 42,1 ^- 39,5 51,4 c

3,1 0,2 - 13,8 21,0 d

107,0 40,2 3,6 604,8 200,0 a Zawidów

64,3 15,3 0,7 239,1 105,0 b

60,1 38,1 19,4 39,5 52,5 c

4,1 1,0 0,0 15,1 6,6 d

1100,0 700,0 165,0 4903,4 1476,2 a Zgorzelec

885,5 359,8 3,9 1938,3 754,2 b

80,5 51,4 2,4 39,5 51,1 c

7,4 3,0 0,0 16,3 6,3 d

700,1 489,2 5716,6 3581,0 2450,8

a Bogatynia

561,1 251,3 4818,3 1415,5 1280,1 b

80,1 51,4 84,3 39,5 52,2 c

2,4 U 20,6 6,1 5,5 d

191,0 51,6 1445,1 1621,2 a Bolków

136,9 19,2 0,2 571,2 845,4 b

71,7 37,2 X 39,5 52,1 c

3,5 0,5 0,0 14,6 21,6 d

247,9 88,8 15,0 1383,9 634,3 a Gryfów Śląski

142,4 79,6 0,8 547,9 325,2 b

57,4 89,6 5,3 39,6 51,3 c

3,7 2,1 0,0 14,1 8,4 d

194,9 35,0 68,0 1361,8 659,0 a Leśna

112,7 18,3 23,5 538,3 335,8 b

57,8 52,3 34,6 39,5 51,0 c

3,6 0,6 0,8 17,3 10,8 d

19

(22)

Tabl. 5. Dochody budżetów gmin w I półroczu 1996 roku (c.d.) II Wyszczególnienie

a - plan na 1996 r. wtyi. d b - wykonanie za I półrocze

w «yi.il

*•/.

Dochody ogółem

Z tego

dochody na zadania

własne

w tym podatek od

nierucho

mości

podatek rolny

opłata skarbowa

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE (c.d.)

Lubawka a 7911,3 6564,8 1290,0 35,8 73,0

b 3675,1 2981,0 451,6 16,8 39,8

c 46,5 45,4 35,0 46,9 54,5

d 100,0 81,1 12,3 0,5 U

Lubomierz a 4307,7 3502,4 126,0 169,5 23,0

b 2202,6 1796,9 61,7 91,1 20,8

c 51,1 51,3 49,0 53,7 90,4

d 100,0 81,6 2,8 4,1 0,9

1 Lwówek Śląski a 12169,3 11217,7 2349,2 368,3 350,8

b 6047,3 5570,9 925,6 150,5 168,3

c 49,7 49,7 39,4 40,9 48,0

d 100,0 92,1 15,3 2,5 2,8

Mirsk a 7015,1 6458,3 590,1 85,2 63,6

b 2612,1 2328,7 183,2 38.8 36,6

c 37,2 36,1 31,0 45,5 57,5

d 100,0 89,2 7,0 1,5 1,4

i Nowogrodziec a 9145,1 8280,4 1487,5 446,0 110,0

b 4461,5 4026,2 627,3 267,9 54,2

c 48,8 48,6 42,2 60,1 49,3

d 100,0 90,2 14,1 6,0 1,2

Pieńsk a 5517,2 4942,6 867,0 178,0 90,0

b 2531,1 2234,5 337,5 95,2 35,2

c 45,9 45,2 38,9 53,5 39,1

d 100,0 88,3 13,3 3,8 1,4

Świerzawa a 6029,6 4952,0 933,6 327,1 57,6

b 2958,1 2416,1 362,7 233,3 33,0

c 49,1 48,8 38,8 71,3 57,3

d 100,0 81,7 12,3 7,9 1,1

Węgliniec a 6981,3 5768,7 765,7 24,3 55,0

b 3248,3 2621,1 349,5 13,7 25,5

c 46,5 45,4 45,6 56,4 46,4

d 100,0 80,7 10,8 0,4 0,8

Wyszczególnienie dotacje a - plan na 96 r. w iyi.il

wych

osób prawnych

(5%)

osób fizycznych

(15%)

celowe na zadania zlecone gminom v

b - wykonanie za I półrocze w lyi.il

. w%

163,0 82,0 45,0 1542,9 1346,5

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE (cd.) a Lubawka

110,5 34,2 7,5 609,9 694,1 b

67,8 41,7 16,7 39,5 51,5 c

3,0 0,9 0,2 16,6 18,9 d

115,4 16,0 2,9 789,1 805,3 a Lubomierz

69,4 7,1 -0,9 311,9 405,7 b

60,1 44,4 X 39,5 50,4 c

3,2 0,3 X 14,2 18,4 d

569,0 86,1 40,4 2413,5 951,6 a Lwówek Śląski

320,7 36,9 9,6 954,0 476,4 b

56,4 42,9 23,8 39,5 50,1 _c

5,3 0,6 0,2 15,8 7,9 d

173,4 54,6 1184,6 556,8 a Mirsk

110,8 16,9 ^- 467,6 283,4 b

63,9 31,0 ^- 39,5 50,9 c

4,2 0,6 ^- 17,9 10,8 d

325,0 45,9 32,5 1770,6 864,7 a Nowogrodziec

207,6 14,6 2,0 699,9 435,3 b

63,9 31,8 6,2 39,5 50,3 c

4,7 0,3 0,0 15,7 9,8 d

166,2 84,0 54,0 1210,4 574,6 a Pieńsk

111,4 34,4 29,6 478,4 296,6 b

67,0 41,0 54,8 39,5 51,6 c

4,4 1,4 1,2 18,9 11,7 d

118,0 27,7 1,0 1016,8 1077,6 a Świerzawa

77,9 17,3 ^- 401,9 542,0 b

66,0 62,5 - 39,5 50,3 c

2,6 0,6 - 13,6 18,3 d

181,0 43,0 89,0 1174,8 1212,6 a Węgliniec

120,6 21,1 26,8 464,4 627,2 b

66,6 49,1 30,1 39,5 51,7 c

3,7 0,6 0,8 14,3 19,3 d

(23)

Tabl. 5. Dochody budżetów gmin w I półroczu 1996 roku (c.d.)

Wyszczególnienie a - plan na 19% r. wtyi. ń

b - wykonanie za I półrocze wtyul

Dochody ogółem

Z tego

dochody na zadania

własne

w tym podatek od

nierucho

mości

podatek rolny

opłata skarbowa

Wleń a 3733,9 2773,0 183,8 84,6 16,0

b 1948,6 1434,5 97,6 39,6 15,0

c 52,2 51,7 53,1 46,8 93,8

d 100,0 73,6 5,0 2,0 0,8

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 7679,6 7195,4 1500,0 380,0 110,0

b 4053,6 3807,1 717,1 202,1 47,7

c 52,8 52,9 47,8 53,2 43,4

d 100,0 93,9 17,7 5,0 1,2

Janowice Wielkie a 3228,5 2623,3 279,0 40,8 60,0

b 1617,4 1308,1 137,1 19,5 35,0

c 50,1 49,9 49,1 47,8 58,3

d 100,0 80,9 8,5 1,2 2,2

Jeżów Sudecki a 3848,1 3247,0 263,5 275,3 40,6

b 2042,9 1735,1 123,3 162,9 39,1

c 53,1 53,4 46,8 59,2 96,3

d 100,0 84,9 6,0 8,0 1,9

Kamienna Góra a 6056,9 5324,2 926,0 50,0 60,0

b 2986,0 2653,9 506,8 16,9 21,1

c 49,3 49,8 54,7 33,8 35,2

d 100,0 88,9 17,0 0,6 0,7

Lubań a 4102,0 3674,6 350,0 481,3 44,5

b 2479,3 2260,9 161,7 156,0 41,6

c 60,4 61,5 46,2 32,4 93,5

d 100,0 91,2 6,5 6,3 1,7

Marciszów a 3988,4 3391,9 570,0 30,5 27,0

b 2141,5 1833,5 249,6 8,4 13,7

c 53,7 54,1 43,8 27,5 50,7

d 100,0 85,6 11,7 0,4 0,6

Mysłakowice a 7066,9 6086,4 1400,5 211,0 103,6

b 3330,8 2825,4 452,4 95,8 56,6

c 47,1 46,4 32,3 45,4 54,6

d 100,0 84,8 13,6 2,9 1,7

22

Wyszczególnienie dotacje a - plan na 96 r. w iys.il

wych

osób prawnych

(5%)

osób fizycznych

(15%)

celowe na zadania

zlecone gminom "

b - wykonanie za 1 półrocze w tyi.zj

61,0 24,0 23,5 625,8 960,9

GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE (dok.) a Wleń

43,2 4,3 4,1 247,4 514,1 b

70,8 17,9 17,4 39,5 53,5 c

2,2 0,2 0,2 12,7 26,4 d

270,0 15,0 120,0 1306,4 484,2

GMINY WIEJSKIE a Bolesławiec

189,7 6,7 48,4 516,4 246,5 b

70,3 44,7 40,3 39,5 50,9 c

4,7 0,2 1,2 12,7 6,1 d

101,0 9,8 514,0 605,2 a Janowice Wielkie

52,7 4,9 ^- 203,2 309,3 b

52,2 50,0 ^- 39,5 51,1 c

3,3 0,3 - 12,6 19,1 d

144,1 30,3 1,0 717,5 601,1 a Jeżów Sudecki

84,6 16,4 0,1 239,5 307,8 b

58,7 54,1 10,0 33,4 51,2 c

4,1 0,8 0,0 11,7 15,1 d

173,2 23,0 ^• 1042,3 732,7 a Kamienna Góra

107,2 10,1 0,8 412,0 332,1 b

61,9 43,9 X 39,5 45,3 c

3,6 0,3 - 13,8 11,1 d

164,9 10,0 0,4 769,4 427,4 a Lubań

103,5 4,2 2,0 304,1 218,4 b

62,8 42,0 500,0 39,5 51,1 c

4,2 0,2 0,1 12,3 8,8 d

80,0 18,0 0,5 618,0 596,5 a Marciszów

52,6 5,7 -0,4 244,3 308,0 b

65,8 31,7 X 39,5 51,6 c

2,5 0,3 X 11,4 14,4 d

3,0 3,0 63,8 1276,5 980,5 a Mysłakowice

6,7 16,1 12,6 504,6 505,4 b

223,3 536,7 19,7 39,5 51,5 c

0,2 0,5 0,4 15,1 15,2 d

23

(24)

Tabl. 5. Dochody budżetów gmin w I półroczu 1996 roku (dok.)

| Wyszczególnienie Złego

a-plan na 1996 r. w ty«, ^d ^{w tym}

b - wykonanie za I półrocze w tyi.d

w%

Dochody ogółem

dochody na zadania

własne

podatek od nierucho

mości

podatek rolny

opłata skarbowa

GMINY WIEJSKIE (dok.)

Olszyna a 4890,8 4020,0 770,5 70,0 57,4

b 2155,8 1711,8 171,7 37,2 41,6

c 44,1 42,6 22,3 53,1 72,5

d 100,0 79,4 8,0 1,7 1,9

Osiecznica a 6375,7 5795,0 1060,0 42,9 50,0

b 2750,8 2460,1 507,5 23,0 26,5

c 43,1 42,5 47,9 53,6 53,0

d 100,0 89,4 18,4 0,8 1,0

Platerówka a 1394,6 1223,4 120,0 95,0 9,5

b 569,5 481,5 8,3 52,4 6,3

c 40,8 39,4 6,9 55,2 66,3

d 100,0 84,5 1,5 9,2 U

Podgórzyn a 6838,1 5987,4 1100,0 208,0 60,0

b 3766,1 3301,8 524,5 140,2 64,6

c 55,1 55,1 47,7 67,4 107,7

d 100,0 87,7 13,9 3,7 1,7

Siekierczyn a 4156,9 3624,1 312,6 281,3 35,0

b 1741,4 1463,1 76,4 120,4 19,9

c 41,9 40,4 24,4 42,8 56,9

d 100,0 84,0 4,4 6,9 U

Stara Kamienica a 3198,0 2667,9 184,0 202,0 39,7

b 1595,4 1322,1 160,4 24,4 23,5

c 49,9 49,6 87,2 12,1 59,2

d 100,0 82,9 10,1 1,5 1,5

Sulików a 3945,8 3569,1 262,3 235,6 51,9

b 2109,1 1918,8 84,1 155,9 22,2

c 53,5 53,8 32,1 66,2 42,8

d 100,0 91,0 4,0 7,4 U

Zgorzelec a 6444,5 6074,5 670,0 400,0 109,0

b 2447,6 2255,4 303,1 133,6 42,5

c 38,0 37,1 45,2 33,4 39,0

d 100,0 92,1 12,4 5,5 1,7

17Łącznie z dotacjami celowymi otrzymanymi z budżetu państwa na finansowanie zadań bieżących Źródło: dane Regionalnej Izby Obrachunkowej w Jeleniej Górze.

Wyszczególnienie a - plan na 96 r. wtys.il b - wykonanie za I półrocze

w tys.ll

w V,

dotacje celowe na

zadania zlecone gminom 11

podatek od środków transport o-

— ^wych

wpływy

i ^karty

podatkowej

osób prawnych

(5%)

osób fizycznych

(15%)

GMINY WIEJSKIE (dok.)

135,0 24,0 0,4 870,5 870,8 a Olszyna

94,7 11,7 4,4 344,1 444,0 b

70,1 48,8 1100,0 39,5 51,0 c

4,4 0,5 0,2 16,0 20,6 d

167,1 21,5 10,0 678,9 580,7 a Osiecznica

102,2 7,3 -1,5 268,4 290,7 b

61,2 34,0 X 39,5 50,1 c

3,7 0,3 X 9,8 10,6 d

32,2 1,0 217,9 171,2 a Platerówka

21,4 0,4 - 86,1 88,0 b

66,5 40,0 - 39,5 51,4 c

3,8 0,1 - 15,1 15,5 d

201,0 21,0 16,5 988,1 850,7 a Podgórzyn

125,6 8,1 8,2 390,6 464,3 b

62,5 38,6 49,7 39,5 54,6 c

3,3 0,2 0,2 10,4 12,3 d

117,1 16,0 ^- 587,4 532,8 a Siekierczyn

62,4 4,5 - 232,2 278,3 b

53,3 28,1 - 39,5 52,2 c

3,6 0,3 ^- 13,3 16,0 d

94,5 9,3 3,5 642,6 530,1 a Stara Kamienica

56,7 6,1 0,6 254,0 273,3 b

60,0 65,6 17,1 39,5 51,6 ^c

3,6 0,4 ^0,0 15,9 17,1 d

162,3 26,4 726,5 376,7 a Sulików

86,8 10,3 0,3 287,2 190,3 b

53,5 39,0 X 39,5 50,5 ^c

4,1 0,5 ^- 13,6 9,0 d

165,0 50,0 ^_ 914,7 370,0 a Zgorzelec

148,2 25,7 ^- 361,6 192,2 b

89,8 51,4 ^- 39,5 51,9 ^c

6,1 ¹¹ ^- 14,8 79 d

i inwestycyjnych powierzonych gminom.

(25)

Tabi. 6. Wspomaganie budżetów gmin z budżetu państwa w I półroczu 1996 r.

Wyszczególnienie a-w tysiącach zł b - udział w %

Dochody ogółem

W tym subwencje

ogólne

dotacje celowe na zadania

własne zlecone

WOJEWÓDZTWO a 186034,0 53435,3 2789,2 18332,6

b 100,0 28,7 1,5 9,9

GMINY MIEJSKIE

Jelenia Góra a 27336,0 7834,2 690,1 1740,0

b 100,0 28,7 2,5 6,4

Bolesławiec a 14249,1 3942,0 173,5 930,3

b 100,0 27,7 1,2 6,5

Kamienna Góra a 6337,7 2069,6 71,8 772,7

b 100,0 32,7 U 12,2

Karpacz a 3869,2 495,5 8,8 201,6

b 100,0 12,8 0,2 5,2

Kowary a 4374,7 1098,6 29,6 344,7

b 100,0 25,1 0,7 7,9

Lubań a 6788,2 2049,7 114,7 574,7

b 100,0 30,2 1,7 8,5

Piechowice a 2889,6 749,4 10,0 373,2

b 100,0 25,9 0,3 12,9

Szklarska Poręba a 3620,0 944,5 13,1 504,0

b 100,0 26,1 0,4 13,9

Świeradów Zdrój a 1801,7 391,1 31,9 209,7

b 100,0 21,7 1,8 11,6

Wojcieszów a 1489,0 560,2 31,3 312,6

b 100,0 37,6 2,1 21,0

Zawidów a 1587,1 799,1 15,2 105,0

b 100,0 50,3 1,0 6,6

Zgorzelec a 11916,0 3021,8 57,6 754,2

b 100,0 25,4 0,5 6,3

Bogatynia a 23392,0 2654,6 129,6 1280,1

b 100,0 11,3 0,6 5,5

Bolków a 3922,3 1416,0 87,2 845,4

b 100,0 36,1 2,2 21,6

Gryfów Śląski a 3874,7 1000,1 28,1 325,2

b 100,0 25,8 0,7 8,4

Leśna a 3114,8 1274,9 50,6 335,8

b 100,0 40,9 1,6 10,8

Lubawka a 3675,1 1522,1 23,6 694,1

b 100,0 41,4 0,6 18,9

Lubomierz a 2202,6 999,2 34,3 405,7

b 100,0 45,4 1,6 18,4

Lwówek Śląski a 6047,3 1979,9 48,1 476,4

b 100,0 32,7 0,8 7,9

Mirsk a 2612,1 1170,7 28,9 283,4

b 100,0 44,8 U 10,8

26

(26)

Tabl. 6. Wspomaganie budżetów gmin z budżetu państwa w I półroczu 1996 r. (dok.)

Wyszczególnienie a - w tysiącach zł b - udział w %

Dochody ogółem

W tym subwencje

ogólne

dotacje celowe na zadania

własne zlecone

Nowogrodziec a 4461,5 1747,6 155,0 435,3

b 100,0 39,2 3,5 9,8

Pieńsk a 2531,1 968,1 42,9 296,6

b 100,0 38,2 1,7 11,7

Świerzawa a 2958,1 981,2 163,7 542,0

b 100,0 33,2 5,5 18,3

Węgliniec a 3248,3 1168,1 79,1 627,2

b 100,0 36,0 2,4 19,3

Wleń a 1948,6 758,8 12,9 514,1

b 100,0 38,9 0,7 26,4

GMINY WIEJSKIE

Bolesławiec a 4053,6 1360,6 57,6 246,5

b 100,0 33,6 1,4 6,1

Janowice Wielkie a 1617,4 528,8 15,0 309,3

b 100,0 32,7 0,9 19,1

Jeżów Sudecki a 2042,9 640,7 84,2 307,8

b 100,0 31,4 4,1 15,1

Kamienna Góra a 2986,0 1037,4 70,0 332,1

b 100,0 34,7 2,3 11,1

Lubań a 2479,3 809,1 19,9 218,4

b 100,0 32,6 0,8 8,8

Marciszów a 2141,5 717,9 6,0 308,0

b 100,0 33,5 0,3 14,4

Mysłakowice a 3330,8 1114,7 18,8 505,4

b 100,0 33,5 0,6 15,2

OLszyna a 2155,8 831,2 5,4 444,0

b 100,0 38,6 0,3 20,6

Osiecznica a 2750,8 708,6 154,3 290,7

b 100,0 25,8 5,6 10,6

Platerówka a 569,5 247,3 0,2 88,0

b 100,0 43,4 ^0,0 15,5

Podgórzyn a 3766,1 962,9 27,9 464,3

b 100,0 25,6 0,7 12,3

Siekierczyn a 1741,4 654,1 54,9 278,3

b 100,0 37,6 3,2 16,0

Stara Kamienica a 1595,4 652,0 7,2 273,3

b 100,0 40,9 0,5 17,1

Sulików a 2109,1 627,7 132,6 190,3

b 100,0 29,8 6,3 9,0

Zgorzelec a 2447,6 945,3 3,6 192,2

b 100,0 38,6 0,1 7,9 fl

Źródło: dane Regionalnej Izby Obrachunkowej w Jeleniej Górze.

(27)

2.3. Wydatki budżetów gmin

Poziom wydatków- budżetów gmin województwa jeleniogórskiego uzależniony jest od zakresu realizowanych przez poszczególne gminy zadań własnych i zleconych.

Wydatki budżetów gmin województwa jeleniogórskiego w 1 półroczu 1996 r. wynosiły ogółem 172888,2 tys. zł. Informacje w tym zakresie przedstawiono w tablicy 7.

W działowej strukturze wydatków budżetów gmin największą pozycję stanowią wydatki na oświatę i wychowanie. Ich udział wynosił wprawdzie średnio w województwie 40,7% ogółu wydatków budżetowych, lecz w trzech gminach przekroczył 50%.

Do gmin tych należą:

- Mirsk - 55,3%,

- Leśna - 53,9%,

-Pieńsk -51,9%.

Kolejną znaczącą pozycję wydatków budżetowych w I półroczu 1996 r. stanowiły wydatki na gospodarkę komunalną. O ile przeciętnie w skali gmin województwa jeleniogórskiego działy te pochłonęły 13,9% ogółu środków budżetowych, to w najwyższym stopniu ponad obciążały budżety gmin:

- Gryfów Śląski - 39,0%,

- Kowary - 37,6%,

- Kamienna Góra (M) - 26,4%, - Marciszów - 25,7%, - Bolesławiec (M) - 22,9%, - Lwówek Śląski -21,8%, - Świeradów Zdrój - 20,5%,

a najniżej zaś budżety gmin wiejskich o słabo rozwiniętej infrastrukturze komunalnej oraz niewielkich komunalnych zasobach mieszkaniowych:

- Siekierczyn - 2,0%, - Lubań (W) - 2,6%.

Wyraźne zróżnicowanie przestrzenne w gminach, w I półroczu 1996 r. miały obciążenia z tytułu usług ochrony zdrowia i opieki społecznej Przeciętnie w województwie wydatki na te dwa działy stanowiły 15,1% ogółu wydatków budżetów gmin, lecz w pięciu gminach ich udział przekroczył 25%.

Do gmin tych należą:

- Olszyna - 26,8%,

- Wojcieszów - 26,4%,

- Bolków - 25,4%,

- Węgliniec - 25,4%, - Lubomierz -25,1%.

28

(28)

Ważną pozycją strony wydatkowej budżetów gmin województwa jeleniogórskiego są ponadto wydatki związane z utrzymaniem urzędów gminnych, pracowników administracji samorządowej i władz Idealnych. W tym względzie , przy średniej dla gmin tego regionu wynoszącej w I półroczu 1996 r. 12,8% ogółu wydatków, w gminie wiejskiej Lubań wydatki te przekroczyły 20%.

Ponadto największym obciążeniem budżetu z tego tytułu wyróżniały się gminy:

- Platerówka - 19,8%,

- Zawidów - 17,5%,

- Zgorzelec (M) - 16,9%, - Zgorzelec (W) - 16,8%, - Lubań (M) - 16,7%.

W najniższym zaś stopniu administracja samorządowa "angażowała" środki budżetu Jeleniej Góry (9,4% ogółu wydatków) i Osiecznicy (9,4% ogółu wydatków).

Zróżnicowana struktura wydatków budżetów gminnych jest spowodowana różnym zakresem realizowanych zadań własnych i zleconych.

Struktura dochodów budżetów gmin województwa jeleniogórskiego

w I półroczu 1996 roku

%

pod. od śr. transport ' * wpływy z karty podatk. 1,1 pod. doch, od osób prawnych 3,1

pod. doch, od osób fi z. 14,0

dotacje celow e na zadania zlecone

dotacje celowe 1 na zadania w łasne

2,4 opłata skarbowa 1,4 podatek rolny

16,6 podatek od nieruchomości

18,1 pozostałe dochody

subwencja ogólna 28,7

(29)

Tabl.7. Wydatki budżetów gmin w I półroczu 1996 r.

Wyszczególnienie W tym

a - w tys. zł b - struktura w %

Wydatki

ogółem gospodarka komunalna

gosp. miesz.k.

i niemater.

usługi komunalne

oświata 1 wychowanie

kultura i sztuka

WOJEWÓDZTWO a 172888,2 24008,0 13846,9 70450,2 6078,1

b 100,0 13,9 8,0 40,7 3,5

GMIN Y MIEJSKIE

Jelenia Góra a 26844,1 3927,0 3858,0 12283,7 632,8

b 100,0 14,6 14,4 45,8 2,4

Bolesławiec a 12729,3 2919,6 1050,2 5053,2 466,6

b 100,0 22,9 8,3 39,7 3,7

Kamienna Góra a 7480,6 1973,2 221,1 2972,0 298,4

b 100,0 26,4 3,0 39,7 4,0

Karpacz a 4048,8 526,1 1071,0 674,1 54,5

b 100,0 13,0 26,5 16,6 1,3

Kowary a 4786,5 1801,6 311,8 1451,7 74,5

b 100,0 37,6 6,5 30,3 1,6

Lubań a 6877,1 1177,5 64,4 2974,9 332,0

I b 100,0 17,1 0,9 43,3 4,8

Piechowice a 2832,7 438,2 233,8 1178,2 68,0

b 100,0 15,5 8,3 41,6 2,4

Szklarska Poręba a 3494,5 607,0 172,6 1426,2 59,1

b 100,0 17,4 4,9 40,8 1,7

Świeradów Zdrój a 1862,2 381,5 277,6 543,2 40,9

b 100,0 20,5 14,9 29,2 2,2

Wojcieszów a 1464,5 167,1 44,4 602,1 31,3

b 100,0 11,4 3,0 41,1 2,1

Zawidów a 1470,4 193,8 153,3 648,0 51,6

b 100,0 13,2 10,4 44,1 3,5

Zgorzelec a 9013,2 605,9 328,6 4137,0 397,0

b 100,0 6,7 3,6 45,9 4,4

Bogatynia a 17783,6 633,9 2606,5 6503,4 1056,3

b 100,0 3,6 14,7 36,6 5,9

Bolków a 3972,2 566,5 213,2 1522,9 136,4

b 100,0 14,3 5,4 38,3 3,4

Gryfów Śląski a 4067,5 1588,1 43,0 1211,5 125,6

b 100,0 39,0 U 29,8 3,1

Leśna a 2654,6 105,0 98,6 1431,4 93,8

b 100,0 4,0 3,7 53,9 3,5

Lubawka a 3388,5 180,2 240,4 1424,5 94,5

b 100,0 5,3 7,1 42,0 2,8

Lubomierz a 2124,3 113,7 120,9 907,2 65,0

b 100,0 5,4 5,7 42,7 3,1

Lwówek Śląski a 5788,3 1260,1 166,2 2388,9 219,0

b 100,0 21,8 2,9 41,3 3,8

Mirsk a 2418,1 101,7 42,5 1337,1 64,4

b 100,0 4,2 1,8 55,3 2,7

Nowogrodziec a 4359,8 620,6 43,0 1997,4 111,6

b 100,0 14,2 1,0 45,8 2,6

30

Wyszczególnienie ochrona

zdrowia

opieka społeczna

kultura fizyczna i sport

administracja państwowa

1 samorządowa

a - w tys. zł b - struktura w %

6831,1 19222,9 2236,4 22180,6 a WOJEWÓDZTWO

4,0 11,1 1,3 12,8 b

GMINY MIEJSKIE

29,7 2471,1 304,3 2533,9 a Jelenia Góra

0,1 9,2 U ^9,4 b

101,1 1539,8 228,7 1279,8 a Bolesławiec

0,8 12,1 1,8 10,1 b

153,6 996,3 100,9 710,7 a Kamienna Góra

2,1 13,3 1,3 9,5 b

0,0 248,7 54,9 635,7 a Karpacz

0,0 6,1 1,4 15,7 b

0,0 561,9 85,4 470,1 a Kowary

0,0 11,7 1,8 9,8 b

17,7 992,9 77,0 1146,5 a Lubań

0,3 14,4 U 16,7 b

178,9 231,9 7,1 429,7 a Piechowice

6,3 8,2 0,3 15,2 b

244,2 353,0 50,6 474,2 a Szklarska Poręba

7,0 10,1 1,4 13,6 b

29,5 303,7 1,2 230,0 a Świeradów Zdrój

1,6 16,3 0,1 12,4 b

159,4 227,2 19,6 189,8 a Wojcieszów

10,9 15,5 1,3 13,0 b

0,0 158,7 8,3 256,6 a Zawidów

0,0 10,8 0,6 17,5 b

424,4 1244,9 262,1 1522,0 a Zgorzelec

4,7 13,8 2,9 16,9 b

2037,1 1007,0 473,2 2237,3 a Bogatynia

11,5 5,7 2,7 12,6 b

494,0 517,7 29,6 397,6 a Bolków

12,4 13,0 0,7 10,0 b

2,3 451,6 25,1 569,8 a Gryfów Śląski

0,1 11,1 0,6 14,0 b

8,4 428,9 14,9 398,9 a Leśna

0,3 16,2 0,6 15,0 b

334,9 466,6 86,4 430,2 a Lubawka

9,9 13,8 2,5 12,7 b

196,2 338,2 0,0 306,8 a Lubomierz

9,2 15,9 0,0 14,4 b

10,1 669,8 91,1 738,8 a Lwówek Śląski

0,2 11,6 1,6 12,8 b

3,2 424,2 40,7 351,9 a Mirsk

0,1 17,5 1,7 14,6 b

36,1 554,4 25,8 586,4 a Nowogrodziec

0,8 12,7 0,6 13,5 b

31

Gospodarka lokalna w województwie jeleniogórskim w I półroczu 1996 roku

URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE

GOSPODARKA LOKALNA

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM W I PÓŁROCZU 1996 ROKU

WRZESIEŃ 1996 r.

URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE

GOSPODARKA LOKALNA

W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM W I PÓŁROCZU 1996 ROKU

BIBLIOTEKA

Nr ewidencyjny j/f/flf

WRZESIEŃ 1996 r.

Y, f ryrw'

i

°

|

Y, f ^ryrw'