Śląski Kalendarz Ludowy, 1914

T a d e u s z a R e g e r a

Rok 1914. jest rokiem zwyczajnym i liczy dni 365.

Czy będzie dobrym albo niepomyślnym, urodzajnym lub nie­

urodzajnym, tego żaden -człowiek z góry przewidzieć nie może. Te rzeczy tylko Bogu są znajomą. Wszystkie przepowiednie oparte są tylko na ludzkich domyśla eh, które się mogą ziścić albo też nie.

m c ^ jesteśmy w stanie przewidzieć pogody ani na jeden dizień na­

przód, jakże chcielibyśmy określić ją na cały rolk naprzód. Wnio­

skują Wszelako, że rok 1914 będzie w całości rokiem, bardziej suchym mź 'wilgotnym i w całości więcej chłodnym niż gorącym. Zima pono znośna, przeplatana na przemian śniegiem i mrozami, nawet wichura w miesiącu marcu. Wiosna rozbudzająca i żapoczynająca się w marcu będzie w początku przyjemną. Chłodne powietrze nie - których dni wiosennych imoże potrwa aż do lata, które będzie ciepłe, parne i dżdżyste może nawet niekiedy i gorące. Jesień po­

czątkowo dżdżysta i chłodna, zmienia się pod koniec października W suchą pogodę z sporadycznymi przymrozkami może aż do grudnia.

P la n e tą p a n u ją c ą w r o k u 1914 j e s t M e r k u r y . Dawni Egipcjanie przypisywali siedmiu! znanym im planetom szczególny wpjływ ha pogodę. W miarę długości cizasu obrotu przypisywali oni tym planetom panowanie każdej" kolejno cały jeden rok i tak co 7 lat. W związku z tym (nieuzasadnionym poglądem stoi również 100 letni kalendarz Ktiauera. Według tego poglądu jest w roku 1JI4 Merkury panującą planetą. Jego najmniejsza od­

ległość od słońca Wynosi 45 milionów kilometrów, zaś iod ziemi 79 milionów kilometrów. Okrąża |on słońce w przeciągu 88 dni a równocześnie w tym parnym czasie obróci się raiz (otkolłio swej osi. Merkury jest znacznie mniej s'zy od naszej ziemi. Ponieważ się zawsze bliizko słońca iznajdWje, nie można go <1 oj rżeć, chyba podczas (zmierzchu1 tuż nad widnokręgiem. Wtenczas biała wtem jaśnieje światłem.

C z t e r y p o r y r o k u a s t r o n o m i c z n e g o r o z p o c z y n a j ą s i ę :

(Czas środkowo-europejski.)

W i o s n a dnia 2 1. imarca o godzinie 12. min. .11. w południe.

L a t o dnia 22. czerwca o godzinie 7. min. 55 przed południem.

J e s i e ń dnia 23. września o godzinie 10. m in 35 wieczór.

Z i m a dnia 22. grudnia o god^nie 5. min. 24 po południu

_ 4 -

N a z w is k a z n a k ó w n ie b ie s k ic h . Znaki wiosenne: I znaki letnie:

V Baran ' Sp ^

y Byk I 0. ^ew

znaki jesienne:

W a g a r* l n^Niedźwiadek1^#^

$ Strzelec jlf

znaki zimowe:

Z Koziorożec ,Qj|

™ Wodnik X R yby 2 S H Bliźnięta 'f-f j 11P Panna '

Z a ć m ie n ie s ł o ń c a i k s i ę ż y c a .

(Czas środkowo europejski.)

W roku 1914 będą dwa zaćmienia sfońca i dwa księżyca, z który,cji pierwsze ^zaćmienie księżyca I ug ćmienie isłońca n nas widzialne i e n i 0 w a t e z a ć m i e n i e

wieczór i kończy jsię -&■ l J ^ ^ p 0!łudmow:e] Ame- zaćmiienie widać będzie na p. ^ y Oceanu W południowe]

ryki. na * ^ a c h % » l a n iy ch.

* o g (Ł e 3 „ « t a , n S j ‘ U f -

r A t , S e O - ^ ” v ^ « y - i » " h “ ^ * h W ie1 '

“ * « t t i w i t t s ł o ń c a , 2 1. sierpnia z a « y n a S1? o g o d n ie U ., min.

^ i w f e aS 1^

- i * * ' *•*>**<"">

d,uch » kf ę' f ^ 0^ ' a ć m i e n i e k s i ę ż y c a . 4. września, zaczyna

• J -I min lfi‘6 no tpiołudniu i kończy się o godzinie 4., się o g o d z i'^ 1. . • Widzialne będzie w Izacłiodniej Ameryce mm. 33 4 po poiuuiuu. y _ Annnt-ralii w* Azvi, na Oceanie Północnej, na Oceanie Spokojnym, W Australii, w a/v ,

Indyjskim i na wscbodniem wybrzeżu Afryki.

S u c h e d n i (Quatember).

przypadają w środy, piątki i soboty 4 razy w roku:

" 1. 4-, 6. i 7- Imanaą, 2 3.’ 5. i 6. pzierwca, 3 16 18. i 19- Iwrześnia, 4". 1.6.’ 18. i 19. grudnia.

U r o c z y s t o ś c i ś w ię t y c h p a t r o n ó w k r a j o w y c h .

A n s t r v a D o l n a i G ó r n a : św. Leopolda 15. listopada.

Tana Nowele® Suczawskiego 14. czerwca.

? " Ł?^ V ś w J a n a H e » ó m n ? e n a 16. maja i św. W a t o 28. w rześn ia. - D a l m a e y a : św . Hieronima 30. w rześn ia. -

G a l i c y a : św. Michała 29. września. — G o r y c y a i G r a d y s k a . św Józefa 19. imarca. — I s t r y a : św. Błażeja 3 M ego. Ka- r y n t y a : św. Józefa 19. piarca i św!. R ocha 16. sierpnia. i f - K r o a c y a - św. Eliasza 20. łipicja: i ŚW. Rocha 16. sierpnia. - K r a i n a : św. Józefla tó. piarcfi i św. Jerzego 24. kwietnia. — K r a k ó w : lśW. Stalniisłatya 7. rriaja. — M o r a w y : sw1. Cyryla i Metodego 5. lipica. - S la w oni a : św. Jana Chrzciciela 24. czerwca.

— S o l n o g r ó d : św. Ruperta 24. września. — S t y r y a : sW. Jozefa 19 marca. — Ś l ą s k : św. Jadwigę 15. października — l y r o l p ó ł n o c n y : św. Józefa 19. marca. - T y r o l p o ł u d n i , o w y : św' Wirgiliusza 26. |c|zerwca. — W ę g r y : sw. ^ Szczepana, króla, 20. sierpnia. - P o b r z e ż e T r y e s t e ń s k i e : sw'. Jiusta 2. l i s t o ­ pada - B o ś n i a i H e r c e g o w i n a : św. Cyryla i Metodego 5. li,pca. S i e d m i o g r ó d : św. Władysława 27. czerwca.

B a r w y k r a j o w e .

Ś l ą s k : żółtoiczarne. — M o r a w1 y : żólto-czerwone. — C z e ­ c h y : biało-czerwone. — G a l i c y a : czerwono-mebieskie. — B u ­ k o w i n a : niebiesko-czerwone. — D o l n a A u s t r y a : zolto-me- bieskie. — G ó r n a - A ń s t r y a b ia ło -c z e rw o n e . — S a l z b u r g : ezerWono-białe. — K r a i n a : biało-niebieskie-czerwtone. — K a r y n- r y n t y a : biało-czerwone. -— G o r y , c y a , _ G r a d y s k a : biało-czei- w o n e. — I s t r y a : żółto-czerwone-niebieskie. — D a 1 m a c y a : zoltoi- mebieskie. — S t y r y a : biało-zielone. — T y r o l i V o r a r l b e r g : czerwono-białe. — T r y e s t : czerwono-białoi-ozerwone. — W ę g r y , czerwono -biało -zielone. — K r o a c y a : biało-czerwóne. — M a w o ­ n i ą - niebiesko-biało-zielone. — S i e d m i o g r ó d : niebiesko-czer- Wono-iżółte. — P o g r a n i c z e s e r b s k i e : biało-czerwono-niebieskie.

— B o ś n i a i H e r c e g o w i n a : żółto-czerwone.

Ś w ię t a i d n i r u c h o m e w r o k u 1914.

Imienia Jezus 18. stycznia.

Niedziela staroz. (sept.) 8. lutego.

Popielec 25. lutego.

Siedmiu Boleści N. M. P. 3. kwietnia.

Wielkanoc 12. kwietnia.

Krzyżowe dni 18. do 20. maja.

Wniebowstąpienie Pańskie 21. maja.

Zielone Świątki 31. maja.

Przenajświętszej T rójcy 7, czerwca.

Boże Ciało 11. czerwca.

Urocz. Serca Jezusowego 19. czerwca.

Świętych A niołów Stróżów 30. sierp.

Imienia N. M. P. 13. września.

U roczystość Różańca św. 4. paźdz.

Cesarski kiermasz 18. października.

Pierwsza niedziela adwentu 29. lisop.

' B o k ż y d o w s k i 5 6 7 4, który zaczął się we czwartek na dniu 2. października 1913, jest regularnym rokiem, zwyczajnym (księżyciowyfm t. j. zastosowanym do biegu1 księżyca), liczy 354 dni i kończy się w niedzielę, dnia 2 0. września, poczerń w p o ­ niedziałek dnia 21. Września 1914 zacznie się nowy rok żydowski 5675, który jest nieregularnym rokiem zwyczajnym, liczącym 353 dni.

R o k . t u r e c k i 1 3 3 2, (który zaczął się w niedzielę 30. listo­

pada 1913 jest również zwyczajnym rokiem (księżycowym), lic,zy 354 dni i kończy się w środę 18. listopada 1914; poczom we czwartek 19. listopada 1914 zapoicznie się nowy rok turecki 1333, który jest rokiem przestępnym, liczącym 355 dni.

- 6 ^-

(Januarius) Styczeń ma 3l dni>

Dnie tygod.

Ś w i ę t a rzymsko-katolickie

Ś w i ę t a ewangelickie

Znaki niebies.

1C. N ow y R o k N o w y R o k ^*jS 2 P. Makarego Op. Abla i Seta

3 s. Genowefy Enooha

1 Ew. św. Mat. 2, 13—23. Ew. św. Mat. 2 ,1 —-12.

4II. D Tytusa b. Q)/ D Izabeli

5 P. Telesfora Szymona W#

6W. T r z e c h k r ó li E p ifa n ii P*

7 Sr. Walentego § Izydora

8 C. Seweryna Erharda W

y P. Juliana Maroyanny K i

1U s. Floryda Pawła pust. Hię

Ew. św. Łuk. 2, 4 2 -5 2 .

11^N. D |p 3 k r . Hvg D 1 p o Ep. Mat. *■§?

12 P. Ernesta % Reinolda m\

13 W. Gotfryda Hilarego m

14 Sr. Hilarego Feliksa w

15 0. Feliksa Maura _ty

16 P. Maroella t Maroella ty

17 s. Antoniego p. Antoniego _{i h}

3 . Ew. św. Jana 2, 1—11.

18N. D 2 p o 3 k . l . J . D 2 p o Ep. p r. _{A 1 ,ł,} 19 P. Kanutusa (D Sary

20W. Fabiana i Seb. Fabiana i Seb. ^Oa»

21 Śr. Agnieszki Agnieszki _{j f} 22 O. Wincentego m Wincentego _{j t f} 28 P. Zaślubienie NPM Emerenoyi

24 s. Tymoteusza Tymoteusza

4 . Ew. św. Mat. 8, 1 -1 3 .

25N. D 3 p. 3 k. NAP. D 3 p .E p . N.ś.p. _a

26 P. Polikarpa Polikarpa _{- A}

27 W. Jana Chryzost. 4 Jana Chryzost. -ń

28 Sr. Karola Wielk. / Karola Wielk. «£B*

29 C. Eranoiszka Sal. Waleryana

30 P. Martyny Ludwika

31 s. Piotra Nolaski Wirgiliusza

P rzysłow ia gospodarskie.

Styczeń jasny, roczek krasny.

Gdy już w styczniu mu­

szki igrają, patrz czy krow y dość futra mają.

K iedy styczeń najmro­

źniejszy, tedy roczek najpło­

dniejszy.

W iele w styczniu porannej zorzy, wiele w roku groźnej burzy.

Gdy w styczniu deszcz leje, niemiłe nadzieje.

Hulanki i tańce, to zdro­

wia targańce.

Drzewo ścięte w tym mie­

siącu jest najlepsze na bu­

dowę. Pilnować, aby pszczo­

łom nie brakło żywności i zabezpieczyć je od mrozu.

Jeżeli na św. Pawła jest pogoda, będzie w tymże roku błogosławieństwo Boże. Je­

żeli koło Nowego roku niema śniegu, będzie zła wiosna.

Z historycznego pam iętnika.

1. stycznia 1776 zniesienie tortur w Austryi.

2. styczn. 1861 wstąpienie na tron Wilhelma I.

5. styczn. 1858 feldmarsza­

łek Radetzky f.

6. styczn. 1453 wyniesienie Habsburgów do godności arcyksiążęcej.

12. stycznia 1519 r. cesarz Maksymilian I. f.

21. st 1907 austr. Izba panów przyjmuje reformę wyb.

28. st. 1810 ujęcie Andrzeja Hofera.

30. st. 1889 następca tronu R u d olf f.

S t y c z e ń .

Dzień P r z e d m i o t ^{D ochody W ydatki}

1

2

mJl

3 , / / w

4 (S

5

6 7 8 9 10 11

12 Ą / ) ~/fj "7 /

13

/ T

14 15 16 17 1S

19 Z -2 c l , .

20 &> :

21

22 7 J l 7 L .

23 C /

24

25 26

27

..

... Z

28 </

/

29 30 31

i

S t y c z e ń .

Rośliny pokojowe staranni© oczyścić ;z zeschłego liścia, owadów, prochu itipi., rozluźnić glinę i miernie podlewać.

W ogródku kwiatowym rośliny, które mróz wycisnął, znowu trochę przycisnąć podczas odtajania.

Przyległe i pokryte róże podcizas łagodnej pogody prze­

wietrzyć. Założyć inspekta w celu uskutecznienia siejby wlcze- śnych warzyw.

W grządkach przechowywane jarzyny niekiedy przewie­

trzyć, zgniłe 11 sunąć, zaś w piwnicy w piasku przechowywanie zwiędłe izwilżyć.

Starsze drzeWa ow ocow e czyścić i dobrze iim pognoić.

Usunąć gniazda gąsienic. Można rówiniefe porobić potrzebne doły w których później posadzą (się drzewka lub warzywa. Można, również narznąć potrzebnych zrazów i utrzymywać takowe świeżo.

Na pola: iwiywloizić naWóiz, (koniczynę, nawozić gnojówką.

Otworzyć Izaspy śnieżne (przeryć gdzie potrzeba).

Na łąkach Wycjzyścić rowiy i rowki potnzebne i wykopać zarośla.

Jaki będzie cza s?

Stuletni kalendarz (Knauera) przepowiada: Od 1. do 6. łągodnie i jasno, pote|m zimno, nieprzyjemnie i śnieg, 12. silny wiatr i bardzo zimno, 15. wiatr, potem do 18. bardzo zimno i i Wiele śniegu, 19. do 23. ciepło i miernie pięknie atoli prze­

platane silnymi Wiatrami, 23. i 25. zimno beiz wiatru, 26. i 27.

zimno i śnieg, następnie aż do końca zimnoi bez Wiatru.

Odmiany księżyca.

P i e r w s z a ć w i e r ć dnia 4. o> godz. 2. min. 9. iploi piołudn.

P e ł n i a dnia 12. o godz. 6. min. 9. rano.

O s t a t n i a ć w i e r ć dnia 19. o godz. 1. min, 29. rano.

N ó w dnia 26. o godz. 7. min. 34. rano.

(Februarius) L u t y ma 28 dni.

Dnie tygod.

Ś w ię t a rzymsko-katolickie

Ś w i ę t a ewangelickie

• M W Ma-0 N-3 5. Ew. św. Mat. 8, 23—27.

1

2 l 3

4 115 6

N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

s.

D 4 p o 3 k. Ign.

D N PM. G r o m .' Błażeja

Weroniki Agaty -f Doroty Ą

Romualda

D 4 p . E pBryg.

O c z y s z .P .M . Błażeja

Weroniki Agaty Doroty Ryszarda

Sf

6. Ew. św. Mat. 20, 1—16.

1 9 10 n i 12 13 14

N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

s.

D S t a r o z . JzM Apalonii O Scholastyka ^ Adolfa, Jonasza Eulalii 2 , Katarzyny Walentego </

D S e p t g . Sal.

Apolonii Soholastyka Eufrozyny Eulalii

Kastora

Walentego ^{s h}

7. Ew. św. Łuk. 8. 4 — 15.

15 16 17 18 19 20 21

II.

P.

W.

Śr.

C.

P.

S.

D M ię s . Faust.

Julianny 4

Maryanny Konstanc Konrada Nicefora 3 Eleonory Ą

&■

D S e x a g . Eaust ^

Julianny 2#^

Konstanoyi Zuzanny

Gabina J f

Euoharyusza Eleonory

8. Ew. św. Łuk. 18. 31—43.

I

22 23 24 , 25 5 26 0 7

28 N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

S.

D Z a p u s t. P.

Eberh. Marty Ą

Macieja ap.^©

Popielec Walb.Jj Aleksandra f

Leandra ' Romana op.

K^D Q u in q u . P.K Seweryna Macieja ap.

Wiktora Bogumiła Leandra Romana

Przysłowia J ospo darskie.

Kiedy luty łagodnieje, to się również sierpień śmieje.

G dy w gromnicę śnieg, wichura, bliska w iosna, karm kocura.

Gdy w gromnicę jasno b y ­ wa, zima znowu sięrozdym a.

Gdy mróz w lutym mocno trzyma, niedługa już potrwa zima.

Gdy ciepły jest luty, patrz jakie masz buty.

Gdy w lutym muszki latają, to w marcu w ręce chuchają.

Jeżeli w lutym nie jest do­

skonała zima, przyjdzie koło W ielkanocy. Postaraj się o najlepsze zboże do zasiewów, naprawiaj drogi i płoty. Na św. Macieja — pierwsza nadzieja.

Z historycznego pam iętnika.

1. lutego 1864 pochód Au- stryaków i Prusaków do Schleswig-Holstein.

3. lut. 1888 opublikowanie niemieckiego przymierza w W iedniu i Berlinie 10. lut. 1787 cesarz Józef II.

zniósł podatek grunt, i pańszczyznę.

12. lut. 1736 Marya Teresa po­

ślubiła Franciszka Szcze­

pana z domu Lotaryńsk.

13. lut. 1785 załóż. Akademii m edycyny w Wiedniu.

14. lut. 1468JanGuttenberg f 18. lut. 1546 Dr M. Luther f 18. lut. 1895 feldm. arcyks.

Albrecht f.

20. lut. 1790 ces. Józef II. f*

- 10 — Luty.

— -

— 11 — Luty.

Rośliny pokojowe pielęgnować jak w* Styczniu.

W łagodne dni przewietrzać grządki z cebulą kfwiat.

. . Rządkach (przyspos obionycli w jesieni zasiać kwiaty, jakich się nie przesadza. Porobić inspekty do WysieWu1 roślin letnich. Przy sprzyjającej pogodzie zasiać Wczesne warzywa.

inspektach izasiać sałatę, rzodkiew, ogórki, melony oraz roz­

sady. ^ Przysposobić grządki pod szparagi. DrzeWa owocowe czyścić i gdzie potrzeba obciąć. Krzaki i młode drzewka można przesadzić. Jabłonki dziczki morżna uszlachetnić (w d o ­ mu). Na polach !qzyścić rowki i rynienki, któremi woda przy­

pływa lub odpływa. Podczas poigody (zaorać gnój na polu.

Czyścić pola z koniczyną i glebę pod uprawę lnu. Czyścić łąki (z mchu) itd. i nawoizić kompostem;, popiołem itp. Przy­

sposobić inspekty. Co do kiełkowania nasion poczynić można próby.

Jalkj będzie cz a s?

Stuletni kalendarz przepowiada: Luty zapoczyna się po­

nuro, 5. pięknie, pjotem. nieprzyjetanie, 9. Wielkie zimno, 10., 11. i 12. bardzo zimno, 13. cieplło i deszcze, potem powodzie do 27. Pod koniec surowo, wiatr, śnieig i nieprzyjemno.

Odmiany księżyca.

P i e r w s z a ć w i e r ć dnia 3. o godiz. 11. min. 32. przed poł.

P e ł n i a dnia 10. o god:z. 6. min. 34. Wieczór.

O s t a t n i a ć W i e r ć dnia 17. o godz. 10. min. 23 przed poł N óW dnia 25. o godfc. 1. min. 2. rano.

ma 31 dni.

Dnie tygodn.

Ś w ię t a rzymsko-katolickie

Ś w i ę t a

ewangelickie I = 2 1

97 4. 1 — 1J ■

1

<1 2

f 3

“ 4 e 5 5 - 6

7 N.

P.

W.

Śr.

0. P.

S.

D I W s t. Alby Symplicyusza i Kuneguudy

Suche dni Kazimk.-t Fryderyka Frydolma % y

Tom asza z Ak.')f Perpetuy

___ _________ * ' - 1--- ;---- r-r—

DI t t u a d r .Alb.1 Symplicyusza Kunegundy Adryana Fryderyka Frydolina

10. Ew. św.Mat. 17,1—9. Ew. św. Mat. 15,21 28.

8 Jt9 10 11 2 12 14

N.

P.

W Śr.

C.

P.

s.

D 2 S u c h a J.B.

Franciszki wd.

40 męczen.

Anieli j? f Grzegorza WJJD Rozyny ‘j f Matyldy / f

D 2 R e m . Fil.

Cyryla i Metod.

Aleksandra Rozyny Grzegorza Ernesta Zaoharyasza

m

¥

¥Jm.

rH r^r ' d irht

i i. Ew. św. Łuk. 11, 14—28.

15! N.

2-16

2 ,1 7

18 19 j 20

! 21 P.

W.

Śr.

C.

P.

S.

D 3 G łu c h a 3 O cu li Kr Euzebii ks. ^

Witbrg. Agrik.

Edwarda 0 j Józefa Oblub.

Eufemii 2 f Benedykta j |

Krystyana Gertrudy Anzelma Józefa Joachima Benedykta 12.

2 2 1N .

23 P.

Ew. św. Jana 6, 1—IB.

24 25 / 26

F -S . c.

D 4 Ś r ó d . O ktlD 4 L a e t.K a z.

Wiktora m.

Gabryela ar.

Zw iast.N PH l, Emanuela 27! P.I Rupreohta 28; S. !| Sykstusa

Eberharda Gabryela Z w ia s t . P .M . Emanuela -j- Huberta f Malohusa 13.

Q_

29 30 31

N.

P.

W.

Ew. św. Jana 8, 46—59._____ _

D 5 C z a r N.PM.B/P 5 J u d ic a K Kwiryna m. ?n I Gidona

Balbiny p. Amosa pr.

Przysłowia gospodarskie.

Suchy marzec, m okry maj, będzie żyto jako gaj.

Gdy w Józefa pogoda, bę­

dzie w polu uroda.

Gdy w Ruperta jasno, pono w czerwcu krasno.

Ile w marcu dni jasnych, ile z rana mglistych, tyle w żniwa czasów dżdżystych.

Grzmot wskazuje urodzaje, a ile zaś m gły zamiecie, tyle deszczu będzie w lecie.

Jasny świt na Z w iastow a­

nie, znaczy czasy zdrowe, tanie.

Czyścić sady i ogrody.

W czesny liść na drzewach cierpi szkodę. Zaczynać za­

siew bobu, owsa i jęczmienia.

Jaki las marzec znajdzie, taki znowu opuści.

Zdrowie jest wielkim skar­

bem. — Niejeden szuka graj­

cara, a spali przytem światła za szóstkę.

Na świętego Grzegorza idą, lo d y do morza.

Z historycznego p am iętnika.

5. marca 1898 rozporządze­

nie językow e dla Czech i M oraw.

12. marca 1365 założenie uni­

wersytetu w e Wiedniu.

17. marca 1883 wezwanie do austr. oficerów, aby i po­

za służbą posługiwali się niemieckim językiem.

17. marca 1890 kanclerz nie­

miecki Bismarck żąda swej dymisyi.

— 23. marca 1849 zw y ­ cięstwo Radetzkego pod Montarą i No w arą.

27. marca 1845 Wilhelm Rontgen urodź.

21

— 14 — M a rz e c.

Rośliny pokojowe przesadzić do ogródka kwiatowego, często i obficie polewtać. Przy sprzyjającej pogodzie zdjąć przykrycie z grządek z cebulą (kwiatową) i z róż. Róże następnie można obciąć i przywiązać do pola. Siejba roślin letnich, trwa dalej.

Przysposobić w lutym izasiane kwiaty. Przesadzić krzewy ozdo­

bne. Częste przewietrzanie inspektów! z warzywami i z rozsadą.

Siejba wszelkich iziół warzywnych w polu. Okopywanie szpa­

ragów1 i poziomek ogrodowych. Drzewka morelowe i brzo­

skwiniowe rozpięte na slzpalerze uwolnić od nakrywy, obciąć i znowu lekko nakryć. Rolzploczęcje robót rolnych.^ Parcele z konicizytia zbronować czyli pow łoczyć i rozpocząć uprawę zbóż jaryćhj ow1sa, Wyki ltp. Łąki ,zbronować, puste miejsca obsiać trawą i nawozić sztucznym nawozem.

Jaki będzie cz a s?

Stuletni kalendarz przepowiada: Marzec do 22. przeważnie zimny. 2 2. ,ciepły deszcz, 26. wyjaśnia się, pięknie i capło.

Pod koniec chłodno.

Odmiany księżyca.

P i e r w s z a ć w i e r ć dnia 5. o 'godz. 6. min. 3. rano.

P e ł n i a dnia 12. o godz. 5. min. 18. rano.

O s t a t n i a ć w i e r ć dnia 18. o igodz. 8. min. 39. wieczór.

N ó w dnia 26. oi (godz. 7. min. 9. wieczór.

— 15 -

(A p r ilis ) K w ie c ie ń m a 30 d n i.

Dnie tygodn

1 Sr.

2 C.

3 P.

4 s.

Ś w i ę t a rzymsko-katolickie

Hugona 5 Franoiszka z P„

Ryszarda , 3 Izydora

Ś w ię t a ewangelickie

Teodora Amalii Daryusza Ambrożego

n.2

14.

n umc m Ew. św. Mat. 21, 1—9.

5 ł 6

W 8 9 lU 11

N.P.

W.

Śr.

C.

P.

s.

D K w ietn Win.

Celestyna Hermana

Dyonizego f

Wieczerza P. f Wielki Piąt.

Wielka Sobota f

D P a lm o w a M Ireneusza Hegesypa Apolonii

Ziel.C zw .D em W ielk .P ią t.D . ielkaSobotaE.

v W j

w r*x

15. Ew. św. Marka 16, 1—7.

12 13 14 i 15

16 17

t

W.P.

Śr.

C.

P.

s.

D W ie lk a n o c P o n .W ie lk a n Waleryana m.

Anastazyi Kaliksta, Joaoh.

Rudolfa Apoloniusza

D W ie lk a n o c P o n .W ie lk a n Tyberoyusza Anastazyi Charyzyusza Rudolfa Flawiana

J f J f

ftJE

IG. Ew. św. Jana 20, 19—31 19

„20 21

I 22 23 24

! 25 N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

S.

D I B ia ła Em.

Agnieszki Anzelma Sotera i Kaja Wojoieoha b.

Jerzego Marka ew. |

D I p o W ie lk . Sulpieiusza Adolarego Sotera i Kaja Jerzego Albrechta

Marka ew. _{H f}

17. Ew. św. Jana 10, 1 1 -1 6 .

N.

P.

W.

Śr.

C.

O 2 p o W iel K Fidelisa, Zyty Witalisa m.

Piotra

Katarzyny Sen.

D 2 p o W iel K Anastazego Witalisa m.

Sybilli Eutropiusza

n t f

Przysłowia gospodarskie.

Gdy kwiecień wilgotny, pono czerwiec suchy.

Pogoda na Wielkanoc, uro­

dzaju będzie moc.

Jak długo przed Markiem żaby skrzeczą, tak długo po tern znów cicho siedzą.

G dy przy końcu kwietnia deszcz rosi, błogosłowieństwo rolom przynosi.

W kwietniu nawet wielki śnieg nie szkodzi, a zniknie w mig.

Gdy w zimie nie było śnie­

gu, to go wiele spadnie w kwietniu.

Nie wierz nigdy pogodzie w kwietniu ani graczowi w karty. — J e ż e li. się wrona na świętego Jerzego kryje w oziminie, będzie dobre żniwo. — Zabezpiecz się od gradobicia. — Kupuj nasie­

nia koniczyny i traw y tylko u spolegliw ych kupców.

Z historycznego pam iętnika.

1. kwietnia 1777 Bukowina przypada Austryi.

7. kw. 1348 założenie niem.

wszechnicy w Pradze.

18. kw. 1521 Dr M. Luther na sejmie w W ormacyi.

20. kw. 1736 ks. Eugeniusz f 24. kwietn. 1891 feldmarszał.

hr. Moltke f.

30. kw. 1775 Augarten we W iedniu otwarty dla pu­

bliczności.

30. kw. 1847 arcyks. Karol zwycięzca z pod Aspern + 30. kw. 1857 okręt „N ovara“

pod kom. W ullerstorfa u- daje się w podróż na­

około ziemi.

— 1 6 —

Kwiecień.

- 17 — K w ie c ie ń .

Roboty na grządkach z kwiatami ukończyć. Glinę na grzą­

dkach z icebulą (kwiatową) spulchni/-. W ciepłe dni odkryć inspekty w ogrodzie warzywnym.

Z dorosłych warzyw najsilniejsze wybrać do codziennego użytku.

Wczesne Warzywa przesadzić w pole. Sadzić ziem­

niaki, fasolę, groch itjpi. Ukończyć niektóre roboty koło uszla­

chetnienia drzew. Starsze drzewa przeszczepić, słabe drzewka

zasilić. _ I J

W minionym roku uszlachetnione drzewka uwolnić z dzi­

kich pędów. Uprawa jęczmienia, prosa, lnu, lucerki, esparcety, buraków i ziemniaków itd. Nawadnianie łąk.

Jaiki będzie cz a s?

Stuletni kalendarz przepowiada: Kwiecień jest zimny i su ­ chy do 15. Od 15. aż do końca ciepło', 28. grzmpty, poczem cipło.

Odmiany księżyca.

P i e r w s z a ć w i e r ć dnia 3. o godz. 8. min. 41. wieczór.

P e ł n i a dnia 10. o godz. 2. min. 2.S. p o ppłudniu.

O s t a t n i a ć w i e r ć dnia 17. o g o d z .8. min. 52. przed poł.

N ó w dnia 25. o godz. 12. min. 21. W południe.

(Majus)

- 18 -

n a j ma 31 dni.

Dnie tygodn.

Ś w ię t a rzymsko-katolickie

Ś w ię t a ewangelickie _Zn^aki

1 niebies. 1

Przysłowia gospodarskie.

1 R2 S.

Filipa i Jakóba

Zygmunta kr. Filipa i Jakóba

Zygmunta m

m

Grzmot w maiu sprzyia urodzaju.

K iedy w maju deszczyk 18. Ew. św. Jana 16, 16—22.

3 N. D 3 p. W iel. 3 D 3 p o W ielk.

4 P. Floryana m. 3 Floryana 5 W. Piusa Y. p. 2 Gotharda

6Sr. Jana w Oleju Dytryoha 7 (J. Domioeli p. Gotfryda

8 P. Stanisława Stanisława Ci*

9 ^{S. Grzegorza} J Joba r*

IS. Ew. św. Mat. 28.18 - 20. Ew. św. Jana 3, 5—15.

10 2 11 f 12

13

ą 14 f l b 16

N.P.

W.

Śr.

C.

P.

s.

D 4 p. W i e l k i D 4 p o W.

BeatryozyiMam. Adalberta Pankraoego

Serwacego J

Bonifaoego 2>

Zofii i 3 oórek

20.

Jana N epom .^/; Peregryna W.

Pankraoego Serwacego Bonifaoego Zofii

cw J f Jtf 82 8 2 JC Ew. św. Jana 16, 23—30.

17

£ 1 8 y i 9

20

/ 21²² 23

N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

s.

21.

D 5 p . W iel/P - Feliksa sp. i Celestyna 5 Bernarda ó ) N‘

W n ie b . P a A 3 Julii 3

Dezyderyusza

D 5 p. W iel J.

Liboryusza Potenoyana Anastazego W n ie b . P a ń .

Heleny Dezyderyusza

Ew. św. Jana 16 5 — 14.

W*

w#

24 / 25 26 27 28 / 29

N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

s.

D 6 p W iel. J2Ld 6 p W iel. Z Urbana I. p /| § Urbana

Filipa Ner. w. 4 Bedy Jana p. J

Wilhelminy Maksyma 13 Ferdynanda f3

Luoyana Wilhelminy Maksyma Ferdynanda

Ew. św. Jana 14. 23—31.

l i . jAir*

H f m D Z ie l o n e Zesłanie Ducha ś.

rada. K iedy zaś maj grozi suchem, wieśniak skrobie się za uchem.

Kiedy częsty deszcz i cie­

pło w maju, rolnik czuje już coś z raju.

Gdy pszczoły się w maju roją, to bartnicy się nie boją.

W ilgotne świątki, tłuste gody-

Na pierwszego maja szron, obiecuje hojny plon.

Chłodny i w ilgotny maj, przynosi rolnikom raj. Po suchym maju następuje mo­

kry czerwiec.

Z historycznego pam iętnika.

1. maja 1861 otwarcie I. se- syi austr. parlamentu.

1. maja 1873 otwarcie w y ­ staw y świat, we Wiedniu.

4. do 6. maja 1900 cesarz Franciszek Józef I.w Ber­

linie (z okazyi połnoletn.

niem. następcy tronu).

7. maja 1908 niem. książęta związk. pod wodzą niem.

cesarza w Schonbrunnie.

11. maja 1809 ostrzeliwanie W iednia prz. Francuzów.

13. maja 1717 Marya Teresa urodzona.

14. maja 1869 prawomocność nowej austr. ust. szkoln.

14. maja 1907 powszechne w y b ory do parlamentu.

21. maja 18u9 bitwa pod Aspern.

23. maja 1618 początek 30- letniej wojny.

26. m. 1848 zw ycięstw o Ra- detzkego p. Yillafranca.

— 19 — M a j .

— 2 0 —

M a j .

Kwiaty na grządkach okopać. Przesadzenie w inspektach Wyhodowanych '[roślin letnich. Przekwitniętym roślinom cebu­

lowym odciąć torebki z (nasieniem.

Końcem maja przesadzić d o ogrodu kwiatowego pelargonie, fuksye itp. Pleć (plewić) i okopać warzywa. Przesadzić roi- śliny kapuściane. Siejba letnej rzodkiewki, przesadzenie dyń, melonów i ogórków. Wyciinainie szparagów^ Owicie (obwią- zkę) na uszlachętnionyeh drzewka,ch odwiązać i usunąć pędy Wodne (dzikie, wilcze). Ze szczególną uWaigą baczyć na zja­

wienie się igąsienic i chrabąszcz ów majowych!. Łąki podczas suszy nawodniać. Karmienie bydła dojnego zieloną paszą.

Młodzież pozostaje jeszcze przy auichej paszy.

Jalki będzie cza s?

Stuletni kalendarz przepowiada: Piękna pogoda trWa aż dio 6., następnie za dnia wietrzno- i surowo, od 8. do 18.

bardzo ciepło. Od 26. do 29. ciefpiły deszcz.

Odmiany księżyca.

P i e r w s z a ć w i e r ć dnia 3. o godiz. 7. min. 29. przed pioł.

P e ł n i a - dnia 9. 0 godz. 10. mi;n. 30. wiedzór.

O s t a t n i a ć w i e r ć dńia 16. o god£. 11. min. 12. wieczór.

N ó w dnia 25. o godz. 3. min. 34. ramo.

(Junius) Czerw iec ma 30 dni.

* r :' ' ' i Dnie

tygodn.

1

2 3

2J 1 \

P.

w.

Śr.

C P.

s.

Ś w ię t a rzymsko-katolickie

P o n .Z ie l. Św^

Erazma 0^ 3

Suche dni Klotyldy ^f

Kwiryna j

Bonifaoego 0 ^f

Norberta b. 2_f

Ś w i ę t a ewangelickie

P o n . ś w ią t . Efraima Erazma Karpa Bonifacego Benignusa

i h

23 . Ew. św. Mat. 28,18—20. Ew. św. Jana 3 .1 —14

7

5_8

/ 910 11 / 1 2

13 N.

P.

W.

Śr.

c.

p.

s.

Dl S w .T r ó j c y Medarda \>J/%

Kolomba. Rysz.

Małgorzaty B o ż e C ia ło B.

Antoniny Antoniego z P

;Św. T r ó j c y L.

Medarda

Pryma i Felioyty Onufrego Barnaby Bazylidesa Tobiasza

2 4 . Ew.św.Łuk. 1 4 ,1 6 -2 4 . Ew. św.Łuk. 16 ,1 9 -3 1 .

14 215 /1 6

‘ 17 .7 18

/ 19 20

N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

S.

D 2 p o Św.^B.

Wita i Modesta Benona (D Adolfa b.

Marka, Marcelim Serce Jezusa Sylweryusza^

D l p o ś . T r . A.

Wita Justyny Wolmara 3 Gerwazego

Sylweryusza Sylasa

2 5 . Ew. św. Mat. IB, 1 —10. Ew. św. Łuk. 14,12—24.

21

22 23 24

1 25

’ 26 27

N.

P.

W.

Śr.

C.

P.

S.

D 3 p o S w . A £ Paulina b. 3 Zenona b. y @ Jana Chrzciciela2 Prospera b.

Jana i Pawła Władysława f

D 2 p o ś .T r . A Aohacyusza Bazylego Jana Chrzciciela Prospera

Jeremiasza Władysława

w w

>Ҥ$

‘K

m

$ 2 6 . E w .św .Ł u k .5 ,1—11. E w .ś w .Ł u k . 15, 1—11

28

1 8029 N.

P.

W.

l2Ld

D 4 p o S w . Piotra i Pawła 1 Wspom. ś w .P .3

3 p o ś T r . L Piotra i Pawła Emilii i Pantyny _sh

Przysłowia gospodarskie.

Czerwiec temu się zieleni, kto się do pracy nie leni.

Czerwiec stały, grudzień doskonały.

W czerwcu grzmoty, gd y eorze zachodzą, ry b y się znacznie i obficie zrodzą.

Gdy w dzień Medardego deszcze, to potrwają długo jeszcze.

Gdy w dzień Jana deszczyk pada, żniwo pono mokro w y ­ pada.

W 7 braci śpiących deszcze (27. czerwca), trwają snadź 7 tygodni jeszcze.

Jednym ciosem drzewa nie zetniemy. Płać gotówką, jeżeli kupujesz towar. Kiedy jest trawa w pełnym rozkwi­

cie, wtedy masz ją kosić.

Ile deszczu przed św. Ja­

nem, tyle p ogody po św.

Janie; ile zaś p ogody przed św. Janem, tyle deszczu po św. Janie.

Z historycznego pam iętnika.

2. czerwca 1906 Freiherr v.

Beck austr. prezyd. min.

9. czerwca 1871 przyłączenie Alzacyi i L otaryngii do Niemiec.

12. czerwca 1908 festynow y pochód hołdowniczy we Wiedniu.

18. czerwca 1900 zamordo­

wanie niem. ambasadora Freih. von Kettelera w Chinach.

19. czerwca 1867 rozstrzela­

nie ces. Maksymiliana w Meksyku.

24. czerwca 1866 bitwa pod Custozzą.

— 2 2 —

C zerw iec.

Dzień P r z e d m i o t Dochody W ydatki

1

2

3

4

5

..p . . u .

6 Jj ?

7

8

9 ■ $ *. U * ' ' ^ r i...

1 0 / r o __ _______

11

1 2 -7 -7 , J Ą

1 3 ( / ą ju fL !

1 4

1 5

1 6

1 7

1 8

1 9

2 0 ~ ...y - A ( U L w ir ...

2 1 i. J ... ...

2 2

---i-e:---^ p

2 3

2 4

2 5 1

2 6

2 7 I ł u W „ ...-

-2 Ł

A / O V/

■' ^ r ' f a > W 'is Ł Ź ł-__ • > z .» ..iA -:± M ź ć .-a > ...

2 9 -../I* 1 •

3 0 1 3 h ć L A t4 ■ C /tlr .

\ ....;

i

- 2 8 —

Czerw iec.

Rośliny pokojowe obficie polewać prlzestałą wiodą.

W ogrodzie k w iatow y m w d a lszy m Ciągu p ra ca , jak w z e ­ szłym m iesiącu . Zbieranie n asion .

Wybranie i przechowywanie przekwitniętej i zwiędłej ce­

buli, hiacyntów, tulipanów itd.

OczfcoWanię róż na 'pędzące oczko.

Rozmnożyć lewlkonie żółte, oleandry itip. Obsiać i obsadzić próżne grządki, na których były warzywa. Wycinanie szpara­

gów ukończyć.

Kwitnące zioła ikor,zenne (służące do przyprawy) odciąć i ususzyć. Pilnie pileć. Baczyć na gąsienice. Na owocowych drzewkach karłowa ty cli i rozpiętych na szpalerze wykonać cięcie letnie (gdy potrzeba). W szkółce usunąć owicie na późno uszlachetnionych drzewkach. Na wysokopiennych drzewkach gkrócić boczne gałązki.

Dwa tygodnie przed kośbą zaprzestać nawadniania łąk.

Jalki będzie cza s?

Stuletni kalendarz przepowiada: Czerwiec zapoczyna się piękną pogodą, od 9. do 1 0. deszcz, poczem rano mglisto do 13., następnie deszcze aż do 23., poczem pięknie aż do końca.

Odmiany księżyca.

P i e r w s z a ć w i e r ć dnia 1. o godz. 3. min. 3. po połudn.

P e ł n i a dnia 8. o godz. 6. min. 18. rano.

O s t a t n i a ć w i e r ć dnia 15. o godz. 3. m in.20. po pulu.

N ó (w dnia 23. o igodlz. 4. miń. 33. wiecizór.

P i e r w s z a ć w i e r ć dnia 30. o godz. 8. min. 24. wieczór.

i I