Gazeta Lubelska. R. 2, nr 320 (1946)

Troska

o d z i e c k o L nblin, w torek 19 listop ad 1946 p.

D zli 6 str o n

3 r r f

W dn. 17 bm. odbył się na terenie całej Polski „Dzień RTPD“ — Robot­

niczego Tow. Przyjaciół Dzieci, jrga- ni racji, której zadaniem jest jak naj-

•zerzej pojęta opieka nad dzieckiem.

Na uroczystą akademię, która odbyła ti< w dnia tym w Warszawie, na Jesłał pismo Prezydent KRN ob. Bierut. Po- niiej przytaczamy wyjątki z listu ob.

Prezydenta.

Wśród wielo zadań, ciążących na Rządzie i społeczeństwie polskim, w iród zagadnień o wielkim znaczeniu państwowym, na czoło wysuwa się niewątpliwie sprawa opieki nad dziec kiem. Na nas ciąży dziś wielki obowią zek najszybszego usunięcia śladów strasznych zniszczeń fizycznych i mo­

ralnych, jakie spowodowała w mło-, dym pokoleniu wieloletnia okupacja niemiecka. Na nas ciąży również o- bowiązek naprawienia tych krzywd, “ jakich doznawało dziecko robotnicze, dziecko chłopskie, dziecko inteligenc- . kie, przychodząc na świat, w t-ym najcięższym okresie niewoli i znisz­

czeń."

,,Dziś w Polsce Odrodzonej wychor wanie młodego pokolenia w duchu de mcJcratycznym, stworzenie jak najle­

pszych warunków dla młodego poko­

lenia musi stanowić przedmiot spe­

cjalnej troski zarówno władz pań­

stwowych, jak i całego społeczeństwa.

Nasz budżet przewiduje poważne, w każdej proporcji bez porównania wyż sze niż przed wojną kwoty na przed­

szkola, szkoły, żłobki, sierocińce, na wszelkiego rodzaju instytucje, powo­

łane do opieki nad dz'eckiem. Ale mimo tej opieki Państwa, wobec o- gromu zadań i pota-zeb w dziedzinie wychowania dziecka — każdy oby­

watel musi wziąć czynny współudział w trosce o dziecko."

C i Z m L U B E L S K

ROK li NIEZALEZNE PI3MO JEM O -Ś -ET Y C ZN E 323

Na drodze

m n H H n n r o z i i r u j c i i i d

NOW Y JO RK . 18.11. W kołach politycznych rozeszła się wiadomość, że radziecki minister spraw zagranicz nych Mołotow występując z wnio­

skiem w sprawie rozbrojenia r.a ple­

narnym posiedzeniu Generalnego Zgro madzenia ONZ zaleci prawdopodob­

nie podjęcie pierwszych konkretnych kroków w tym kierunku.

Według przypuszczeń obserwato­

rów politycznych, sprawą rozbroje­

nia zajmie się komisja rzeczoznaw ców przy Radzie Bezpieczeństwa, łą ­ cznie z komisją sztabu wojskowego.

Jak wyraził się rzecznik departa­

mentu stanu USA wniosek w sprawie

rozbrojenia jest dyskutowany w W a ­ szyngtonie w świeMe „możliwości technicznych”. Delegacja amerykań­

ska przygotowuje szereg poprawek do wniosku ministra Mołotowa.

-- oOr>-

Propozycją p is k a

NOW Y JO R K . 18.11. PAP. Amery kański Komitet Wygrania Pokoju skierował do Generalnego Zgromadzę nia ONZ depeszę, w której zwraca

Kiedy będą używane

siły zbrojne O N Z ?

ONZ nie mogą być użyte dla celów niezgodnych z Kartą Narodów Zjcd-

:h. -- - — -*>Oo—

noczcnycr

Truman o pokoju

NOWY JORK, 18.11. Przemawiając do kadetów Akademii Morskiej prezydent Truman wezwał Ich do pozostawania w po­

gotowiu dla obrony pokoju Światowego i dodał: ,.Rzij.d Stanów ZjsJjiocacmych nie chce sprezentować egoistycznych intere­

sów. Celem jego pracy powin.no być utrzy- nanie pokoju na świecie".

N. Jork— Moskwa

NOWY JORK, 18.11. Skandynawskie 11-

4

is lotnicze zainaugurowały przeloty ze Stanów Zjednoczonych do Związku Ra,- dzieckiego. Linie te obsługują komunika­

cję z Nowego Jorku do Sztokholmu ■ pasażerowie zaś udający się do Moskwy, będą przesiadać się w Helsinkach .la sa­

moloty radzieckie. Loty będą odbywać się razy tygodniowo.

Wzrost cen w USA

NOWY JORK, 18.11. Po zniesieniu kon­

troli cen w Stanach Zjednoczonych ceny hurtowe i detaliczna podskoczyły natych­

miast. Niektórzy fabrykanci podnieśli ce­

ny o 50 proc. General Motors podwyższył ceny na swe samochody o 100 dolarów. In ­ ternational Harvester Company podniosło ceny na maszyny rolnicze o 9 proc. Rów­

nież podrożały artykuły

e l e k t r o

techniczne.

Koncern Duponta podniósł ceny o 15—20 proc. Podrożały również niektóre metalo.

NOW Y JO RK . 18.11. PAP. „New York Herald” dowiaduje się, że na posiedzeniu Konrsil Sztabu Wojsko­

wego uzgodnior.o wypadki, w których Rada Bezpieczeństwa będzie mogła u- żyć sił zbrojnych, postawionych do

w dy’ ! T yf ; WASZYNGTON, i s . i i . p a p . s * i

d , mogły M Myto w p r z y p a ta . w Stanach Zjsdno 1) zagrożenia pokop, 3) zerwania po ^ reral Stoiczc{ przcdsta- koju, 3) agresji jcsli Oitaźą erę mc- ^ Radr© Ministrów Spraw Zagra-

• skuteczne środki przewidziane w ar- licznych dv/a memoranda. Pierwsze tykule 41 Karty Narodów Zjednoczą- , z^-,vicra wyjaśnienie, że Bułga-

uwagę na wzrost terroru w Hiszpan i i stwierdza, że propozycja postawio­

na przez delegację polską o zerwanie stosunków dyplomatycznych z Hisz­

panią, przyjęta została z zadowole­

niem przez całą postępową częś^ spo- łeczeństwa amerykańskiego. Komitet wzywa Narody Zjednoczone, by przy­

jęły rezolucję polską. Na czele kom'.*

które za k łó c iło p o k ój). S iły

z b r o j n a ,

, *toi generał E van« C trlso n , zna ___ mu nv w Stanach Ziednoczonych z <Mrs ny w Stanach Zjednoczonych z o'<rs su bohaterskich walk z Japończyka­

mi na Pacyfiku.

Mem oranda Bułgarii do Wielkiej Czwórkj

nych. (Artykuł 41 przewiduje sank­

cje gospodarcze, dyplomatyczne i przerwanie komunikacji z państwem,

ria nie jesb w stanie zapłacić 125 mi­

lionów dolarów reparacji, gdyż cuma

uaauw UOiftiUW f

.

ta przekracza wszelkie możliwości fi- ki powoiuje się.

nansowe Bułgarii. Drugie memoran­

dum jest odpowiedzią na oświadcze­

nie greckie o konieczności „wyrów­

nania” granic kosztem Bułgarii. Me­

morandum podkreśla, iż roszczenia Grecji nie są uzasadnione względami bezpieczeństwa, na które rząd gicc-

Ofensywa pokojowa

NOWY JO RK . 18.11. PAP. Profe­

sor Albert Einstein w a z z grupą naukowców wystąpił w niedzielę dnia 17 b.m. z apelem do społeczeństwa amerykańskiego o zbiórkę 1 miliona dolarów na cele akcji uświadamiają­

cej społeczeństwo o konsekwencjach grożących w razie zastosowania ener­

gii atomowej, i użycia środków za- | 2) podczas wojny niemożliwa jest t ___ 1 ^{_— _nU Kir} a cl IwmKi ł d m nwn. i nic radczych koniecznych by nie dopuścić

do zagłady cywilizacji. Zasady przed stawione przez naukowców w apelu są następujące: -«■ >

1) bomby atomowe można obecnie produkować tanio i w wielkich ilo­

ściach,

D

Uzgodniono wszystkie mim ^punkty

NOWY JO RK . 18.11. PAP. W so­

botę Rada Ministrów Spraw Zagra­

nicznych odbyła w hotelu Waldorf dru gą sesję informacyjną. Na sesji tej omawiano francuski projekt dotyczą­

cy uprawnień gubernatora Triestu.

Ministrowie doszli do porozumienia co do wszystkich ważnych punktów dotyczących kompetencji gubernatora i policji triesteńskiej. Kilka mniej ważnych punktów przekazano zastęp­

com dla poczynienia drobnych zmian.

Ośrodkiem dyskusji był projekt przedstawiciela Francji, Couve de Murville.

Przed zakończeniem posiedzenia

z i ś --- —

Herr Maier denazyfikuje.

Nowe dekrety w Dzienniku Ustaw R. P.

100 milionów dał „Dar Wrze­

śniowy".

Jak dostarczyć słowo drukowa- r,e na w e

J

Spadek po G oeringu

NORYMBERGA, 18.11. Władzo bezpie­

czeństwa w Norymberdze zwróciły Emmie Goermg 750 marek i ubranie Goertnga, zło­

żone w depozycie więziennym. Władze a- ir.erykańskie nie powzięły dotychczas decy­

zji co do 50 tysięcy marek znalezionych przy Goeringu w chwili aresztowania i zło- tonych na rachunku w Banku Rzeszy.

Mołotow przedstawił wnioski co do ustroju gospodarczego Triestu. Jed­

nakże ministrowie n;e mogli się z ni­

mi zapoznać, ponieważ d c zostały one przetłumaczone.

obrona przed bombą atomową, i nic nie świadczy, aby wynalczone zosta­

ły w bliskiej przyszłości jakiekolwiek środki obronne,

3) wszyscy mogą zgłęb:ć tajemni cę bomby atomowej,

4) użycie bomby atomowej jest rów noznaczne z zagładą cywilizacj',

5) jedynie międzynarodowa kor.tri la może zabezpieczyć świat przed ka­

tastrofą.

Celem akcji uczonych jest uświado mienie społeczeństwa przed grożą­

cym mu niebezpieczeństwem.

-oCk>

Przed rozmowami na temat Niemiec

NOW Y JO RK . 18.11. API. Kores­

pondenci dyplomatyczni dowiadują się, że ministrowie Spraw Zagranicz­

nych odbędą swoją następną konfe- rencję w Londynie, Brukseli lub Ge- newie. Konferencja ta rozpocznie s:ę na początku przyszłego roku i będzie poświęcona sprawie niemieckiej. O- czekuje się, że rozmowy w Nowym

Zamieszki w Bukareszcie

LONDYN, 18.11. API. Rozgłośnia b u kareszteńska Jonosi, łe członkowie opo­

zycyjnej Narodowej Parlii Chłopskiej na­

padli na biura Parlii ltioku Demokraty­

cznego, zniszczyli kartoteką i zdemolo­

wali biura.

Jorku, które mają rozpocząć się w śre dę będą miały charakter wyłącznie przygotowawczy, przy czym ministro­

wie widzą swe główne zadanie w okre śleniu czasu i nrejsca przyszłej swej konferencji ł ustaleniu porządku o-

brad. *

Czarny rynok w CzechnsSimacli

PRAGA, 1S.11. W ciągu ostatniego ro­

lni w ręce czechosłowackich organów bez­

pieczeństwa przeprowadzających kor troi o pociągów w Czechosłowacji wpcdlc 1.026.000 sztuk papierosów, 402 kg tyto­

niu, 177 kg masła oraz większe ilości mię­

sa, tłuszczu, napojów wyskokowych i wy­

robów tekstylnych. Towary te miały być

rozsprzedane na czarnym rynku.

Mr. k 9 | Z E T 4 L D D B C I l l Nr. B20 (#29 1 ^.

Herr Maier denazyS s ^{• • •}

NOW Y JO R K . 18.11. „New York Post" donosi z Frankfurtu n.M., że Niemcy rozpoczęli akcję terrorysty­

czną przeciwko przeprowadzaniu de- nazy!*ikaeji. Dziennik dodaje,^ że przedstawiciele rządów prowincji, znajdujących się na terenie amery­

kańskiej strefy okupacyjnej nie są w tej sprawie bez winy. Ostatnio, pre­

mier Wirtembergii i Badenii Rein-

nie chcieliby ukarać więcej Niemców niż jest winnych. Maier odpowiada­

jąc na zarzuty postawione sądom de- nazyfikacyjnym przez generała Lucju sa Clay‘a powiedz:ał, źe oświadczenie C laya zostawiło wśród Niemców wra żenie, jakoby denazyfikacja nigdy nie miała się skończyć.

BERLIN. 18.11. PAP. „Neues Deu- tschland” zamieszcza wiadomość o hołd Maier oświadczył, że Ameryka-1 przebiegu wiecu, zorganizowanego

W Chinach-bez zmian

PARYŻ, 18.11. API. Z Nankinu dono

«zą: Główny delegat komunistyczny, któ ry przybył do Nankinu dla rokowań z rządem chińskim Chounen-Lai, uświad­

czył, źe rokowania

i

rządem musiały zo­

stać zerwane na ikutek zwołania Zgro­

madzenia Narodowego, co uświęciło osta toczne zniszczenia wszystkich akładów politycznych. Komuniści Uczył! o« to, ie konstytucja zostania wspólnie opracowa­

na przed zwołaniem Zgromadzenia, któ ref© członkowie zostali wybrani 10 lat leinu, sa czasów reżimu dyktatury. Przed stroiciele komunistyczni są przekonani

"ia rząd zaatakuje obecnie Yenan, gdyż przeprowadziłby koncentrację 'crnych oddziałów wojsk na południe 1 na za­

chód od Yenan. Jedynie anulowanie Zgro

■tadzenia Narodowego ł ewakuowanie

przez rząd miast, które zajął, mogłoby pozw olić na wznowienie rokowań. CLiń ska partia komunistyczna sprzeciwi sic*

wszelkiej interwencji jakiegokolwiek pań stwa w sprawy wewnętrzne, o ile in*.er wencja ta będzie popierana 'iłam i zbrój nymi lub też presją gospodarczą.

przez partię komunistyczną w Mona­

chium w rocznicę rewolucji w Niem­

czech. Mimo fatalnej pogody zebrało się 15.000 demonstrantów. Na wiecu przemawiał minister Schmidt, który oskarżył bawarską partię ludową o nieudolność w przeprowadzeniu dena zyfikacji. Prowadzona w tej dziedzi­

nie akcja ogranicza się do łowienia

„płotek", a przepuszczania „grubych ryb". Schmidt podkreśli! wpływ, ja­

ki wywarło na sądy denazyfikacyjne uniewinnienie Schachta ? Pa pena. Ak cję denazyfikacyjną oddaje się cał­

kowicie w ręce biurokracji sądowej—

n‘e dopuszczając narodu do udziału.

Zebrani uchwalili rezolucję prote­

stującą przeciwko reakcji bawar­

skiej i ministrowi denazyfikacji Pfeif­

ferowi i domagającą się jego dymisji oraz ukarania czynnych hitlerowskich przestępców wojennych.

Po wyborach we Francji

Kło otrzyma tekę premiera?

PARYŻ, 18.11. API. Francuska Partia Komunistyczna wezwała wczoraj socjali­

stów do utworzenia rządu koalicyjnego partii robotniczych, domagając się jedno­

cześnie Jla siebie stanowiska premiera.

„Jak podkreśliliście sami — stwierdza -- --- oOo-- ----

Przeciwko zmianom karty ONZ

NOW Y JO RK . 18.11, PAP. Komi-

i

Noel Backer wyraz ł pogląd, że

•ja polityczna Generalnego Zgroma- obowiązkiem stałych członków Rady dzenia Narodów Zjednoczonych dy-; Bezpieczeństwa jest usiłowanie wszel skutowała sprawę veta na dwóch so-1 kimi sposobami osiągnięć a porczu- botnich posiedzeniach. Na sesji porań mienia n:e tylko z pozostałymi przed nej 1'stę mówców zamknął przedsta- stawic:e!ami wie1k'ch mocarstw, a ze wiciel Francji Alexandre Parodi, któ wszystkimi członkami Rady. Jeśli u- ry wystąpił z wnioskiem o odroczę- siłowanie to zaw edzie, wtedy przed­

nie dalszej dyskusji w sprawie veta stawicel wielkiego mocarstwa może do chwili zakończenia rozmów xa ten uciec się do skorzystania z prawa temat w łon e Wielkiej Piątki. Na j

sesji wieczornej przedstawiciel-Wiel­

kiej Brytanii jako czwarty skclei przedstawiciel państw, należących do WieTk ej P ątki po delegatach Stanów Z ednnr-zonych, Związku Radzieckie­

go i Chin wypowiedział się również przeciwko wprowadzeniu zm an do Karty Narodów Zjednoczonych.

H E M !? W O ZO W Ą ?

W LONDYNIE odbył się wiec Towa­

rzystwa Przyjaciół Demokratycznej Pol ski, na którym poseł Zilliacus oświad­

czył, iż przyznanie Polsce Ziem Zachod­

nich jest „tylko niewielką rekompensatą ib ogrom krzywd jakie Polska doznała jd Niemiec".

MINISTER RZYMOWSKI wręczył Wici kiej Czwórce notę, w której Polska (tak jak Czechosłowacja) domaga się, aby da­

no jej możność przedstawienia swych po glądów i wzięcia udziału w obradach Wielkiej Czwórki nad przygotowaniem traktatu pokojowego z Niemcami. Mini­

ster Rzymowski i minister Massaryk przeprowadzili w tej iprawie wspólną konferencję prasową.

DELEGAT ZSRR, ambasador Gromyko, wygłosił na komisji gospodarczo-finanso­

wej ONZ przemówienie, w którym wez­

wał Narody Zjednoczone do energicznej walkł z głodem podkreślając Iż pomoc żywnościowa dla krajów zniszczonych nie powinna być wykorzystywana dla celów politycznych'.

DELEGAT POLSKI, radca Winiewicz, tabraf głos w dyskusji nad sprawą veta określając punkt widzenia Polski, która w pełni pophra stanowisko jednomyśl noścł wielkich mocarstw.

veta,

N O W Y JO RK . 18.11. PAP. Przed-

list — partia, która zdobyła najwyższą ilość mandatów w parlamencie ma pra­

wo domagać się dla siebie stanowiska premiera. Partia komunistyczna pragnie wziąć na siebie tę odpowiedzialność, któ­

ra została jej powierzona przez m ród.

Jeżeli nasze dwie partie będą działać zgo dnie, nikomu nie uda się przeszkodzić

w

stworzeniu rządu Unii Demokratycznej pod przewodnictwem komunistów"

List określa ,że

w

nowym parlamencie obu partiom brakowałoby tylko jednego mandatu do uzyskania absolutnej więk­

szości. List podkreśla dalej, że partia ko­

munistyczna nie chce

w y k lu c z a ć w s .

61

-

pracy innych partii republikańskich, lecz pragnie

yrykazać,

iż komuniści i socjali­

ści mieliby dość siły by stworzyć trwały blok republikański. Partia komunistycz­

na proponuje zwołanie wspólnego posie­

dzenia zarządów obu partii w celu omó­

wienia szczegółów. Komitet wykonawery slawiciele pięciu W.elkich Mocarstw . partii socjalistycznej zebrał się wczo*nj odbędą ściśle tajne posiedzenie na te

mat prawa veta.

Kom'sja polityczna Generalnego Zgromadzenia ONZ na posiedzeniu po niedz'słkcwym w dalszym cią£u dy­

skutować będzie sprawę veta. W Ko- m;sji tej będzie przedstawiony wnio­

sek pięciu mocarstw w sprawie sto­

sowania prawa veta r.a Radzie Bez­

pieczeństwa.

--- <<( i>

na specjalnym posiedzeniu celem omowit nia propozycji komunistów.

La G uardia przeciwko

spekulującym D. P.

NOWY JORK, 18.11. Naczelny dyrek­

tor UNRRA FioreHo La Guardia opubliko­

wał tekst depeszy, wysianej do europej­

skiego dyrektora UNRRA w Londynie ge­

nerała sir Humprey Gale. Depesza ta z*- wtera polecenie, aby „displaced persens"

zajmujące słf spekulacją na czarnym rynku, natychmiast pozbawiać przysługu­

jących im praw i w porozumienia s wła­

ściwymi władzami wojskowymi osuwać s

obozów dla deportowanych.

--- oOo—— —

Trygve Lie broni budżetu O N Z

NOWY JORK, 18.11. PAP. Na sobot­

nim posiedzeniu kc misji administracyjno- budżetowej sekretarz generalny ONZ Trygve L ie wystąpił w oi.^mie orajekto- wanego budżetu ONZ zamykającego sią w sumie niespełna 25 milionów dolarów.

Trygve Lie polemizował z zarzutami po­

stawionymi prrez przedstawiciela Związ­

ku Radzieckiego Gnsiewa. Delegat ra­

dziecki wystąpił i wnioskiem zlikwido­

wania londyńskiego biura ONZ, co po­

zwoliłoby zmniejszyć budżet o blisko 1 miliony dolarów. Posiedzenie komisji od­

roczono do poniedziałku.

oOo----

Czy dojdzie

do porozumienia?

BATAW IA. 18.11. (BBC). W Ba- fcawii ogłoszono treść ugody zawar­

tej ostatnio między przedstawicielem Holandii i republiki Indonezyjskiej.

Ugoda przewiduje utworzenie Indo­

nezyjskich Stanów Zjednoczonych, o- bejmujących całe terytorium Holen­

derskich Indii Wschodnich. Stany to byłyby demokratycznym i suweren­

nym państwem i wchodziłyby w skład Unii Holendersko-1ndonezyjski ej, któ rej drugą część stanowiłaby Holan­

dia i kolonie holenderskie w Indiach Zachodnich.

Korespondenci przewidują, że pro­

jekt ten, który muai być jeszcze ra­

tyfikowany przez parlamenty obu państw, spotka się z silnym sprzeci­

wem w Holandii.

Co przewiduje układ anglo-egipski ?

PARYŻ, 18.11. Agencja France Presse podaje wyciąg projektu układu obronne­

go anglo-egipskiego, który jest przedmio- Lera ożywionej dyskusji na łamach pra-

U S A przed strajkiem górników

WASZYNGTON, 18.11. API. Dotąd nie wyjaśnia się jeszcze <pr.iwn strajku

100.000 górników amerykańskich, którzy 'różą opuszczeniem pracy na prze>c ąg 4 dni. Jeżeliby nie daszło do porozumienia, irzedstawiciele rządu Stanów Zjednoczo nych oświadczają, iż natęży się liczyć

i

natychmiastowym odcięciem dostaw wę-

urlop w związku z powagą sytuacji. U- rzędnicy rządowi rozważają wszystkie możliwe rarządzenia, zmierzające do zlikwidowania groźby strajku. Przewidu­

je się m. In. wymierzenie przewodniczą­

cemu Zw. Zaw. Górników Johnowi I ewi- sowi kary 1 roku więzienia lub J-.OOO doi.

gr/ywny ewent. obydwu kar łącznie, cho ciaż w kołach rządowych uważa się, iż gla amerykańskiego do Europy. Oczekuje

się, iż prezydent Truman przerwie swój tego rodzaju postępek jest nislegalny.

--- oOo---

Kłopofy żywnościowe W. Brytanii

LONDYN, 18.11. PAP. Minis*er wy­

żywienia Wielkiej Brytanii, John Stra chey w ostatnim swym przemów eniu stwierdził, iż sytuacja żywnościowa Wie!

kiej Brytanii jest bardzo poważna. Przy­

pominając, iż w roku ubiegłym Wielka

Pierwszy pasażerski samolot rakietowy

PARYŻ. 18.11. A P I. Pierwszy sa­

molot pasażerski o napędzie odrzu­

towym odbył swą pierwszą podróż z Londynu do Paryża.

Brytania wysłała do zachodnich Niemiec 700.000 ton zboża minister stwierdził, iż

•hecnie wobec braku zapasów taka po­

moc jest wykluczona. Strachey podkre­

ślił, iż oznaki poprawy sytuacji żywno­

ściowej znikły w związku ze zniesieniem kontroli cen w Stanach Zjednoczonych.

Strachey stwierdził, że Amerykanie do­

konali tego, czego w Wielkiej Brytanii domagali się konserwatyści. W yniki nie dały dłujęo na siebie czekać. Ceny w A- meryce podniosły się o 60 proc. — stwier dził Strachey. W Wielkiej Brytanii pod­

niosłyby się o 200 lub 300 proe.

sy egipskiej. Projekt przewiduje, że w wy padku agresji przeciwko Egiptowi lub niesprowokowanego wmieszania Zjedno­

czonego Królestwa do wojny, oba pań­

stwa będą ściśle współpracować do cza­

su, póki Rada Bezpieczeństwa nie przed- sięweźmie środków koniecznych dla przy wrócenia pokoju. Projekt przewiduj*

stałą współpracę obu państw w celu shar- monizowania środków trwałej obrony. W lym celu zostanie powołany komitet o- brony, który będzie organem doradczym przedstawiającym swe wnioski obu rzą­

dom. Komitet ten będrie śledził wszyst*

kie wydarzenia, które by mogły zagrozić pokojowi na Środkowym Wschodzie.

Dom agają się

rządu koalicyjnego

NOWY JORK, 18.11. PAP. „New York Times" donosi > Aten, że 16 członków parlamentu greckiego, w tym 9 z partii populistów Tsaldarisa wystąpiło z żąda­

niem utworzenia w Grecji rządu koali­

cyjnego, do którego weszliby przedstawi­

ciele lewicowej. opozycji.

Z p o d o b n y m i

żądaniami stworzenia koalicyjnego rzą­

du wystąpił również wpływowy związek urzędników państwowych. Żądania te łą­

czy dziennik amerykański z sytuacją po­

lityczną panującą od dłuższego czasu ■ » kraju. Tsaldaris odbył szereg konferen­

cji z członkami rządu w spraw;e zao­

strzenia środków przeciwko akcji od

działów Indowych.

Nr. .120 (020). O I I B T A C t B l C R Y t at». *

Najważniejsze zagadnienia

ż y c ia a k a d e m ic k ie g o

Z inicjatywy Rady Szkól Wyi>zych iwo Una została do Warszawy ogólnopolska konferencja młodzieży akademickiej, któ­

ra rozpatruje zagadnienia, związane a ca­

łokształtem tycia akademickiego.

Konferencją zagaił przewodnierący Rady Szkół Wyższych ob. Sokorski, pod­

kreślając informacyjny i opiniodawczy charakter tej konferencji. Referat na te­

mat roli Rady Szkół Wyższych wygłosił prof. Jaroszyński, członek RSW.

Z kolei przemówił przewodniczący RSW ob. Sokorski na temat struktury i form organizacyjnych życia akademickie­

go. Ob. Sokorski podkreślił, te

struktura życia akademickiego

nie może być budowana poza ogólnym życiem narodu i Państwa i dlatego ży­

cie akademickie musi ulec i ulega zmia­

nom równolegle do przemian, jakie za­

chodzą w życiu naszego narodu.

„Musimy rozbić fałszywą legendę — oświadczył ob. Sokorski — że młodzież akademicka jest młodzieżą reakcyjną, j«*t to bo-*iem legenda szkodliwa. Mło- drież aŁac/emicka w olbrzymiej swej więk

Ogólnopolska konferencja

m ło d z ie ż y akademickiej, w Warszawie

na znaleźć wspólny język dla współpra­

cy g młodzieżą walczącą w innych for­

macjach wojskowych o wolność Polski.

Rada Szkół Wyższych pragnie pomóc młodzieży akademickiej w znalezienia wspólnej drogi z wszystkimi tilami, bu­

dującymi Polskę Ludową.

Następnie mówca poruszył sprawę je­

dnolitego statutu dla Bratnich Pomocy i utworzenia ich O ju rali, jako organizacji samopomocowo-gospodarczej młodzieży akademickiej.

Plany Rządu w aprawie

polepszenia warunków byfu młodzieży akademickiej

omówił dyr. departamentu Ministerstwa Oświaty prof. Arnold, komunikując ze­

branym delegatom, ie w bieżącym roku akadesnickim 16 proc. studentów znaj dzie pomieszczenie w Domach Akademic- szoścl jest pochodzenia inteligenckiego i | a na cel odbudowy już istniejących dlatego w zetknięciu kię ze światem pracy ^ x” ‘ - ‘ "

przeływa pewne konflikty i nieporozu­

mienia. Wierzę jednak, że kiedy młodzież akademicka uświadomi sobie, że przez swoją funkcję społeczną jest

częfcią całego {wiała pracy

wszystkie te nieporozumienia łatwo óę- dzie zlikwidować. Z kolei ob. Sokorski omówił problem młodzieży AK, która win

Domów Akademickich Ministerstwo O- światy przewiduje w bieżącym roku 100 milionów rłotych. Również fundusz na cele aprowizacji studentów podwyższony zostanie dwukrotnie przy równoczeinym zwiększeniu stypendium do tysiąca zło­

tych miesięcznie. Rząd zmierzać bidzie do zaopatrzenia studentów w tym stop­

niu, aby mogli się całkowicie poświęcić tylko pracy naukowej.

Organizacyjnej omawiana była tp u w a centralizacji Bratnich Pomocy i

utworzenie Naczelnego Ko­

mitetu Akademickiego,

który saupiałby przedstawicieli wszyst­

kich sektorów tycia studenckiego. W Ko­

misji Samopomocowej omówiono n a js a t aiajtł* postulaty ekonomiczne młod

Me­

ty s'udiującej.

Zamknięcia konferencji dokonał prze­

wodniczący Rady Szkół Wytszych ol». So-’

korski, który oświadczył, te poważny p >

liotn konferencji przekonał RSW o słu­

szności zasięgania opinii studentów w sprawach rwiązaaych z w ytitym l d r ż e ­ niami. Wszystkie wnioski opracowań? na tej kouferencji Rada Szkół Wyższyc\ w mie pod uwagę w dalszej swej praov

Konferencja uchwaliła następujurą re Postulaty goapodame Bratnich Pomo­

cy zreferował prares Koła Medyków cb.

Góralski. Sprawozdanie ze Światowego Kongresu Studentów w Pradze orac o założeniach Międzynarodowego Związku Studentów złożył członek Komitetu W y­

konawczego Międzynarodowego Związku Studentów ob. Wróblewski. t S**** ,

m • a . .

W drugim dniu obrad przewodniczący poszczególnych komisj< składali sprawo­

zdania ze swej pracy. W Komisji Ogólno- j zolucję:

„W odpowiedzi na apel uchwalony na aebranin prezesów Bratnich Pomory warszawskich szkól wyiszyeh a nsMepująccj treści — Młodzież Szkół W ybzycli Ośrodka Warszawskiego p r ij w!.(zuioc wielką wagę do sprawy Kagosoodaromini:) I związania i Macierzą /lem Odzyskany cli, postanawia rloiyć na apel Krajowej Rady Narodowej I Rządu Jedności Narodowej daninę narodową na aaąsspoila- rawnnle Ziem Odzyłkanych w wysokości S0— zl od studenta, ląrznle ok"lo p*>l miliona ał. MłodzJefi Szkól W “laty cli Ośrodka Warszawskiego wzywa pti/oslnlc ośrodki akademickie, aby-przez łożenie daniny narodowej przyśpleszjh nkrj;

zagospodarowania Ziem Odzyskanych. Pierwsza ogólnopolska kouferencl j niło dzieży szkól wyższych wzywa wszystkie ośrodki akademickie, aby przrz zii'żrn .' daniny narodowej wzięły beipośr.‘dnl uddal w lej doniosłej akcji zagospodaro­

wania Ziem Odzyskanych14.

■...oOo ■

Na odbudowę szkoły przy ul. Lipowe)

Choinki dla wiejskich dzieci

W związku ze zbliżającymi się świę­

tami Bożego Narodzenia Związek Samo­

pomocy Chłopskiej postanowił zorgani-

s ow ać

na wsi choinki gromadzkie dla dzieci.

Urządzenie takiej choinki będzie sta­

raniem całej wsi, a zwłaszcza kobiet.

Chodzi nie tylko o to, aby -dostarczyć dzieciom przyjemności, ale i o to, aby poruszyć zainteresowanie całego społe­

czeństwa losem dziecka na wsi, aby roz-

Kło kupi p a n c e r n i k ?

Marynarka wojenna Stanów Zjed­

noczonych, która podczas wojny roz­

budowana została do olbrzymich roz­

miarów, wraca obecnie do stanu po*

kojowego. Szereg okrętów pomocni­

czych, nadających się do słuiby han­

dlowej, zostało już sprzedanych prze Departament Marynarki prywat­

nym armatorom. Inne statki, które ze względu na typ, wzgl. swoje rozmia­

ry nie mogą znaleść zastosowania we flocie handlowej — są sprzedawane na złom. W ten sposób groźne pan­

cerniki i krążowniki, które stoczyły 'niejedną bitwę morską i były postra' chcm wroga, stają się własnością pry walnych przedsiębiorstw. Nie potrze­

ba chyba dodawać, iż są one uprzed­

nio dokładnie „rozbrojone" ze wszy­

stkich śmiercionośnych aparaWw i u- rządzeń, jakie posiadały na swym po­

kładzie.

Jak donoszą z Nowego Jorku w najbliższych dniach Departament Ma rynarki USA przeprowadzi publiczną Hcytację, jednego z największych o- kręlów wojennych marynarki amery­

kańskiej. Jest nim kolos morski, pan­

cernik „Oklahoma", którego wypor- r ość wynosi 29 000 ton. A więc — pancernik do sprzedania! Kto da wię­

cej,..? .

poczuć planową działalność Związku Sa­

mopomocy Chłopskiej w kierunku pomo­

cy dzieciom.

Zorganizowanie choinki będzie zada­

niem każdego koła gromadzkiego Samo­

pomocy Chłopskiej. Pomogą organizacje młodzieżowe, Społeczno-Obywatelska L i­

ga Kobiet, nauczyciele. W każdej wsi powinien powstać Komitet Choinkowy, który zajmie się wybraniem i ozdobie­

niem izby, zbiórką produktów na wie­

czerzę i ewentualne podarki, spisaniem dzieci, ubraniem choinki i przygotowa­

niem programu artystycznego.

Dużą pomoc w dostarczeniu środków mogą okazać spółdzielnie gminne Samo­

pomocy Chłopskiej.

Zarząd Główny i Zarządy Wojewódzkie Z. S. Chł. czynią starania w odpowied­

nich ministerstwach i instytucjach o u- zyskanie pomocy na obdarzenie dzieci z przyczółków i biedniejszych wsi. Choin­

ki mają się

o d b y w a ć

między 25 gru lilia br. a 6 stycznia 1947 r .

---- -oOo

Wczoraj wpły nęło do Pedak cji „Gazety Lu beWliiej

Zbigniew Ku- drewlci wpła­

c i .1 100, wzy­

wając D u l* Ja nmzk i K-irw- skltgu Andrze­

ja I

klasy szóste

na werwanie ob. Gąsłorowoklegn — PHazeiyńskl Jan wpłacił zł S00, wzywa­

jąc. Maciejewskiego Eugeniusza, Kowal­

czyka, Kuperwasu Stanisława RT.n:\t'i- wa Lipińskiego i Franciszka Drzewice- kiego;

na wezwanie Marysi i Jędrka S.ałew- sklch Jaś 1 Hania Brzozowscy wpłacili zł 200, wzywając Martę 1 W o j’.usia mrów;

na wezwanie klasy crwintej Szkoły Nr 8, klasa IV Szkoły Nr 13 wpłaciła zł 1.585, wzywając klasy czwarta innych szkól.

Szkoły Nr 9 wpłaciły zł 1.090 wzywając klasy szóste szkół Nr 7 1 21;

na wezwanie p. Wrońskiego Zruszenie

Stolarzy wpłaciło zł 2.000, wzywając LI- Ogółem do dnia dzisiejszego wpłynęło pińskiego Adolfa, Kowalskiego Mleczysh- do Redakcji „Gazety Lubelskiej" 138.013 wa, Jiarmarka, Wełniana i Kowalika; | złotych.

—— — oOo---

Uruchomiona w dniu kapitulacji Niemiec

" F a b r y k a sanocka w yproM ew ata

100-ny wagon

W Sanoku odbyła się uroczystość przekazania Min. Komunikacji 100-go wagonu towarowego wykonanego w miejscowej labryce. Pomimo wielkich zniszczeń, dokonanych przez okupan­

ta, robotnicy odbudowali fabrykę.

Najpierw poczęto wykonywać różne­

go rodzaju okucia budowlane, sprzęt rolniczy i inne przedmioty domowego użytku. Po pokon-^iu trudności zwią­

zanych z montażem uszkodzonych ma szyn, uruchomiono wydobytą z gru-

„Inspektorat Afryka" przed sądem

W 7/ojskowym Sądzie Rejonowym we Wrocławiu z«padł wyrok w sprawie 20 złonków nielegalnej organizacji, wystę-

Kto wie cos

Prokuratura Specjalnego Sądu Karne­

go w Warszawie zawiadamia, że toczy się dochodzenie przeciwko Horstowi Gunterowi Winklerowi, członkowi SS, u- rzędnikowi kryminalnemu w Częstocho­

wie, Kielcach, Żychlinie i Warszawie, po­

dejrzanemu o dokonywanie mordów na ludności polskiej i żydowskiej. Wszystkie osoby, posiadające dowody lub wiado­

mości o zbrodniczej działalności W inkle­

ra, winny zgłosić się do Prokuratury S.

S. K., Marszałkowska nr 95, między godz.

0— 13 w przeciągu 6 dni od daty ogło­

szenia.

pującej na Dolnym Śląsku pn. „Inspek­

torat Afryka". Sąd skazał: Wojasa Stefa­

na na 12 lat więzienia, Trzeplównę Ire­

nę, Gierata Tadeusza, Ujejskiego Kazim ^ rza i Struzitkiewicz Lidię po 10 lat wię­

zienia. Niedopada Stanisława na 9 lut, Zakrzewskiego Zdzisława, Swigosta Je­

rzego * Śliwińskiego Władysława po 8 lat więzienia, Missur Romana na 7 lat, Ka­

sprzyckiego Zdzisława i Zieję Stanisława po 6 lat więzienia, 11 oskarżonych od 5 do 1 roku więzienia, pozostałych zaś, z braku -dowodów winy, Sąd uniewinnił.

Zastosowanie najwyższego wymiaru ka­

ry w stosunku do Wojasa nastąpiło skut­

kiem jego aktywnego udziału w pracy organizacji podziemnej przy jednoczefc- n ym pełnieniu obowiązków w Milicji O-

bywatelskiej. o

zów maszynę parową, uruchamiając fabrykę w dniu kapitulacji Niemce.

Dnia 14 lipca 1945 r. podpisana zo­

stała umowa między Min. Komunika­

cji a fabryką na remont 500 wagonów towarowych, następnie rozpoczęto pro dukcję nowych wagonów.

--- oOo---

Nowe dekrety w Dzienniku Usław R.P.

WARSZAWA, 18.11. PAP. Prezydent Krajowej Ilady Narodowej zarządził o- głoszenie w Dzienniku Ustaw R. P. i^ . stępujących dekretów:

1) o Daninie Narodowej na zago>.po darowanie Ziem Odzyskanych,

2) o podwyższeniu zaopatrrenia pienięż nego inwalidów wojennych i wojskowych.

3) O poborze rekruta na rok 1917, 4) o Państwowej Radzie Komunikacyj­

nej,

6) o organizacji samorządu zawodowe go lekarskiego, lckarsko-dentystycznego i aptekarskiego.

Nowe przydziały na kartki żywnościowe

— patrz str. 6-a

Str. 4. O ‘. Z E T A L U B E L S K A fir. 820 (629),

l a k d o s t a r c z y ć s ł o w o d r u k o w a n e

n a w ie ś?

Konkurs ]e»t organizowany przez powołany w tym celu Komitet Kon­

kursowy, w skład którego wchodzą przedstawiciele: Ministerstwa Infor­

macji i Propagandy, Min. Komunika­

cji, Min. Oświaty, Min. Poczt i Te­

legrafów, Związku Gospodarcz. R.P.

„Społem**, Zw. Nauczycielstwa Pol­

skiego, Związku Samopomocy Chłop­

skiej, Polskiego Radia, Sp. Wyd.

„Książka", Sp. Wyd. „Nowa Epoka", Sp. Wyd. „Wiedza" i Sp. Wyd. „Czy­

telnik".

CEL KONKURSU

Konkurs ma na celu zwiększenie czytelnictwa na wsi przez stworzenie warunków docierania słowa drukowa­

nego — w postaci pism codziennych i czasopism — do ludności wiejskiej.

W ARUNKI KONKURSU

l a Konkurs polega na znalezie­

niu realnych sposobów, któreby u- m o źli wiały praktycznie — szybkie, stałe i punktualne — docieranie na weś wszelkich wydawnictw z tych niast, w których są one drukowane;

2m udział w Konkursie brać może iflaidy obywatel Państwa Polskiego,

.myszkujący w jego granicach;

3 . prace swe uczestnicy winni nad yiać na adres:

KOMITET KONKURSOW Y „Jak dostarczyć słowo drukowane na wieś?“ — Warszawa, ul. Daszyńskie­

go 14 (dawn. Wiejska);

Mistrzowie brzylwy obradowali w Łodzi

W Lodzi odbyt się ogólnokrajowy tjazd Zw. Zaw. Pracowników Fryzjer­

skich. W zjeidrie udział wzięło około 50 przedstawicieli wszystkich wojewódzkich oddziałów Związku.

W licznych wypowiedziach delegaci

‘stwierdzili, iż pracodawcy wykorzystuje brak jednolitej umowy zbiorowej. Stoso­

wany powszechnie system procentowego opłacania fryzjerów uznano z« szkodli­

wy dla ogółu i wpływający ujemnie na etykę zawodową pracowników fryzjer­

skich i pozbawiający ich jednocześnie odpowiednich świadczeń na wypadek cho roby, urlopów itp.

W wyniku dwudniowych obrad posta­

nowiono utworzyć Ogólnokrajowy Zwią­

zek Pracowników Fryzjerskich, wybiera­

jąc jednocześnie władze nowej organiza­

cji.

Pod protektoratem dra Józefa I*UT­

KA, ministra poczt I telegrafów, w czasie do 31 grudnia 1940 r. odbę­

dzie się a Inicjatywy Spóldz. W yd.

„CZYTELNIK" Ogólnopolski Pow­

szechny Konkurs p t

„JAK DOSTARCZYĆ SŁOWO DRUKOWANE NA W IEŚ**

Ni*grody wynoszą zl 50.000.

4 « prace konkursowe powinny być opracowane b. zwięźle (wskazane jesfr, by nie przekraczały 2 stron pa­

pieru formatu biurowego lub 4 stron papieru zeszytowego) i napisane bar­

dzo czytelnie lub na maszynie. Pra­

ce napisane nieczytelnie nie będą roz patrywane;

5* wszys!kie prace konkursowe mu szą być nadsyłane w koperc:e zam­

kniętej i podpisane tylko godłem, do­

wolnie obranym; druga koperta zam­

knięta opatrzona tymże godłem win­

na zawierać kartkę z nazwiskiem, i- mieniem, określeniem zawodu i dokła­

dnym adresem autora;

Ca nadsyłane pomysły konkursowe powinny uwzględniać m. in. następu­

jące momenty: a) nie wszystkie wsie posiadają urząd pocztowy, b) nie wszystkie wsie leżą przy stacjach ko­

lejowych i autobusowych, c) w jaki sposób mieszkańcy wsi, którzy 'przez dłuższy okres czasu jej nie opuszcza­

ją, mogą stale otrzymywać i czytać wydawn'ctwa, d) znane ogólnie i sto­

sowane obecnie sposoby kolportażu nie mogą być przedmiotem prac kon­

kursowych. Chodzi o pomysły nowe;

T a

za najlepsze pomysły, które praktycznie nadawać się będą do wy­

konania w terenie, będą przyznane przez Sąd Konkursowy następujące nagrody: I-saa nagroda — zł.

20.000,— , Il-ga nagroda — złotych 15.000,— , Ill-cia nagroda — złotych 10.000,— , IV-ta nagroda — złotych 5.000,— ;

8 a

termin nadsyłania prac konkur­

sowych upływa z d.iiem 31 grudnia 1946 r. M arodajną jest data stempla pocztowego;

9 a

w dniu 31 stycznia 1947 roku od będzie się ogłoszenie wyników kon­

kursu za pośrednictwem prasy i ra­

dia, z podaniem nazwisk autorów najlepszych prac

10 . komitet Konkursu zastrzega so­

bie prawo neprzyznania żadnej na­

grody, jeśli nadesłane pomysły oka­

żą się nierealne, lub też rozdziele­

nia kwoty konkursowej w inny spo­

sób zaprojektowany przez Sąd Kon­

kursowy;

11a projekty nagrodzone stają się własnością ogółu.

Ś. p. W itold Wolff

W dniu 17 bm. zmarł w Warszawie, po długiej chorobie, zastępca redaktora naczelnego „Ezpresu Wieczornego- — red. Witold Wolff.

Śmierć red. W olffa jest dotkliwą »tra- tą dla dziennikarstwa polskiego, które­

go zmarły był wybitnym reprezentantem.

Ubył z grona dziennikarskiego jeden

i

tych, o których pozostaje na zawsze wspomnienie jako o dobrym koledze i prawym człowieku. Cześć Jego pamięci 1

--- oOo---

Odczyt w TUR

W środę dnia 20 listopada 0 4 6 r. o godz. 18-ej w sali TUR przy uL Krak.

Przedm. 21 — odbędzie się odczyt pro­

rektora UMCS profesora dra ob. Konstan­

tego Strawińskiego — na temat „Lecze­

nie roślin".

/

^ ł f^ y L - d o _ R e d a k c ji

Ślizgawka kosztem c a ł o ś c i k ońc zy n

Szanowny Ob. Redaktorze!

Nagły spadek temperatury po opadach ostatnich dni spowodował, iż ulice, tj.

chodniki 1 jezdnie naszego miasta zam e- niły się w jedno wielkie lodowisko. N i porządku dziennym są wypadki przewra­

cania się osób spieszących się io pracy, czy też załatwiających na mieście twe in taresy wzgL zakupy. Sam byłem świad­

kiem kilkunastu takich wypadków, któ­

rych ofiarą padał/ przede wszystkim ko­

biety. Na szczęście te, które widziałem, obyły się bez poważniejszych następstw poza ogólnym potłuczeniem. Ale na pew­

no niejedno takie poślizgnięcie s ę i prze­

wrócenie skończyło się dziś w Lublin!*

tragicznie, wiodąc za sobą złamanie no­

gi czy tei ręki. A kto ponosi winę?

Jak nalełało przypuszczać, tylko nieli­

czni dozorcy zatroszczyli się o los prze­

chodniów i wypełnili swój obowiązek posypując chodniki. piaskiem wzgl. po­

piołem. Domy, przed którymi to uczy­

niono, można dosłownie policzyć na pal­

cach jednej ręki. W większości wypad­

ków chodniki pokryte lodem daremni#

czekają na posypanie, a przechodnie do­

znają wątpliwej przyjemności ślizgawki bez łyżew, przewracając się w najlepsze.

Należy przypuszczać, iż Milicja Oby­

watelska energicznie przypomni opiesza­

łym dozorcom o ich obowiązkach i i#

przechodnie nie będą wychodzili z domu z obawą, że nie będą moglf wrócić doó na własnych nogach.

T.ączę wyrazy poważania

Jeden i przechodniów.

Świąteczny przywilej cilonków sp°ldi:dni

Towary po cenach własnych

Jedną » zasad ruchu spółdzielczego jest oparcie go o interes każdego człon­

ka. Polega to przede wszystkim na ko­

rzyści materialnej członka spółdzielni, wyrażającej się w możności zakupu to­

warów wypróbowanej jakości i rzetel­

nej wagi, sprzedawanych po uczciwie i jak najoszczędniej skalkulowanej cenie.

Pod koniec roku zależnie od sumy, na jaką członek spółdzielni dokonał zaku­

pów w swym sklepie spółdzielczym, na­

stępuje procentowy zwrot nadwyżek, n zyskanych przez spółdzielnię.

Nie jest to jednak jedyna realna ko­

rzyść. Trzeba też przypomnieć o trady­

cyjnym przywileju świątecznym człon­

ków. Oto w okresie wielkich świąt człon­

kowie mają możność dokonania zaku­

pów świątecznych po cenach własnych spółdzielni.

IĘZYK A SPOŁECZEŃSTWO

Odczyt Dr Tadeusza Milewskiego prof. K. U. L.

Zróżniczkowanie społeczeństwa na

♦ różne grupy znajduje swe odbicie w języku, wszędzie bowiem znajdujemy obok języka codziennego, używarego zawsze, języki specjalne, panujące tyl ko w obrębie pewnych grup czy środo, wiek. Mamy więc w dzisiejszej pol- szczyźnie speci< !ny język szkolny, ko­

szarowy, więzienny, sportowy, admi­

nistracyjny, naukowy, łowiecki, rybac.

ki itd. I tak w języku łowieckim za­

jąc r.azywa się kot, w języku szkol­

nym uczniów nauczyciela nazywają belfrem itd.

Wśród języków specjalnych szcze­

gólne znaczenie ma język literacki, którym posługuje s;ę pisana literatu­

ra piękna. Język literacki nie może

. Języki literackie powstają zawsze dzięki rozwojowi jakiegoś innego, pry mitywniejszego i społecznie bardziej ograniczonego języka specjalnego*

. Tymi przodkami języków literackich

n a k

również zbytnio odbiegać od zwy- są bądf języki religijn«, używane w czajów dnia powszedniego, gdyż stal- czasj€ nabożeństw, albo języki poezji by się uczuciowo niezrozumiałym i Udowej, albo wreszcie języki cficjal- obcym tak dla twórców jak

i

dla kon- nCi pańs.wowei kancelaryjne. Picrw- sumentów literatury. sze z nicj1( związane są z grupą spo- Dlatego też każdy język literacki łecjKią kapłanów, drugie z korporacja, musi trzymać się zasadnczo języka mi śpiewaków wędrownych, trzecie z codziennego swego społeczeństwa, warstwą panującą i urzędniczą w pań

lecz równocześnie musi on posiadać stwie.

pewne cechy charakterystyczne w Prelegent omówił następnie p"*zy- słownictwie, a czasem także i w g*a- kłady rozwoju języków literackich z matyce oraz w glosowni, cechy eksprc trzech wymienionych powyżej typów sywre, odświętne, które własne wy- języków specjalnych, poświęcając spe odrębniają go w język specjalny. £ialną uwagę starożytnej Grecji, w w/ • * ta- której istniało obok sieb e kilka języ- Wszyscy przeciez znamy wyrazy ta- 'literackich a kaźd ni<£ J . kie) jak grod, rumak, proporzec, pra- , , , . żywar.y był do innego gatunku li terać 7 wica, lecz nie możemy ich bez śmiesz- kiejJo j cst rzcczą charakterystyczną, noścś używać w życiu codziennym. Są jedne z tych języków powstały z być język'em codz:ennym, bo prze-. to wyrazy „wzniosłe” języka 1 terać- ję2yka poezji ludowej, inne z języ- stałby wywierać wrażenie na słucha- krego zarezerwowane dla dzieł szfru- ka religijnego, inne wreszcie z ję-

czach i czytelnikach, nie może on jed-1 ki. zyka kancelaryjnego.

Te korzyści materialne członków spół­

dzielni okazują się tym bardziej efekty­

wne I oczywiste, jeśli członkowie okazu­

ją zainteresowanie swoją placówką spńł dzielczą. Udriał w zgromadzeniach 1 we władzach kontrolnych daje możność każ­

demu członkowi wpływania na sprawność sklepu, na jakość ohsługi, na rozszerze­

nie jego działalności, co przynosi w e- fekcie coraz lepsze zaspakajania potrzeb członków.

W spółdzielczości droga działania dla

!;ażdego stoi szeroko otworem szczegól­

nie dziś, kiedy spółdzielczość stała się je­

dnym z fundamentów gospodarczych de­

mokratycznej Polski.

Niemiła przygoda wśród niemieckich

„owieczek"

Niemiła przygoda spotkała a. gli- kańskiego biskupa Sheff:eldu dr. Hun­

tera, który w towarzystwie 9 innych wysokich dostojników kościelnych u- dał się do Niemiec na czele specjal­

nej misji, której zadaniem było nawią zanie kontaktu z niemieckim ducho­

wieństwem w brytyjskiej strefie o- kupacyjnej. Otóż po przybyciu na m ejsce bagaże misji zostały złożone na wozie, który miał je odwieźć dc*

hotelu. Tymczasem udał się on w nie­

wiadomym kierunku i duchowni an­

gielscy po parogodzinnym daremnym wyczekiwaniu na swe rzeczy zawado mili o tym policję. Dopiero po dwu­

dniowych usilnych poszukiwaniach de tektywi odnaleźli skradzione rzeczy W nrędzyczasie członkow'e misji by­

li zmuszeni oożyczyć sobie na miejscu bieliznę i ubrania. Stwierdzić należy, że niemieckie ,.owieczki", z których pasterzami misja ma nawiązać kon­

takt, niezbyt ładnie zaprezentowały

1 się swym angielskim opiekunom.

Nr. san (029). O A Z P T A L U B E L S K A

M. K. S. wyprzedza inne Kluby

Przed kilku dniami wpłynęła do Banku Rolnego na konto Nr. 1335 pierwsza kwotav w wysokości 1.000 zlr wpłacona przez M. K. S. aa Fun- d «» SJLF. Miejski*} &u*Y W .F. i P.W. w odpowiedzi na apel Komi-

»ji Porozumkiwawcacf Okręgowych Związków Sportowych x dnia 30 paź­

dziernika b. r.

Fakt ten zasługuje na podkreślenie, MKS bowiem już nie po raz pierwszy daje dowód, źe tam, gdzie w grę wcho

Weryfikacja rozgrywek

Komunikat W ydziału Gier i Dy*

•cypliny Nr. 13/46 podaje, że zawo­

dy o mistrzostwo ki. C., które mia­

ły się odbyć w Hrubieszowie w dniu 20 października 1946 pomiędzy dru­

żynami AKS Hrubieszów a KS ZZK Chełm zweryfikowano walkowerem 0:3 na korzyść KS ZZK Chełm, wo­

bec niestawienia się przeciwnika do rozgrywki.

KS ZZK Chełm — WKS Szturm I b. Lublin zawody odbyte w Cheł­

mie dnia 28 października b. r. zwery­

fikowano walkowerem 3:0 na korzyść KS ZZK Chełm wcbec wstawienia przez W KS Szturm 7 graczy, biorą­

cych udział w rozgrywkach drużyny pierwszej o mistrzostwo klasy B.

(Wynik na boisku 4:2 dla KS ZZK

Chełm). ^

Król sędziów w Lublinie

Król sędziów w Lublinie. Dyr. Zapiat- ka, najwybitniejszy polski sędzia ringo­

wy, bohater wszechsłowiańskich m-

•triostw w Pradze, od kilku dni bawi iluż bowo w Lublinie. Publiczność lubelska, która zna okarałą postać „króla sędziów'

■ mistrzostw łódzkich, urządziła dyr. Za- płatce kilkakrotne owacje. Korzystając z pobytu u nas znakomitego kolegi, Wy

fział Spraw Sędziowskich LOZB zwróci) lit do dyr. Zapłatkl z prośbą o wygło uesie kilku pogadanek dla lubelskich sę- diiów, instruktorów 1 sprawozdawców bokserskich.

dzą interesy lubelskiego sportu, rea­

guje szybko i zdecydowanie.

Sądzić należy, że pierwsza — przez M’KŚ na Fundusz W.F. wpłacona kwo ta nie będzie ostatnią, że w llitdy MKS-u pójdą wkrótce wszystkie imej 9coiv» Kluby ł zasilą fundusz Miej­

skiej Rady W.F. i P.W.

Warta— Polonia 2:2 (0:0)

Obydwie drużyny wystąpiły w naj­

silniejszych składach. Grę rozpoczęła Polonia, przeważając do przerwy. W drugiej połowie jKmcaczyła się prze­

waga Warty.

Pierw ną bramkę uzyskał dla W ar­

ty Podeszwa w 7 min. (po przerwie), wyrównał w 21 min. Szularz. Po zdo-

Grochów— Rodomiak 12:4

W w. muszej Sobczak (R) zdobył punkty w.o. z powodu choroby Pato- ry; w w. kognafej Szadkowski (G)

W oodcock — Marfin

Mistrz Europy w wadze ciężkiej Wood­

cock znokautował boktera francmklego Martina w trzeciej rwndrJe w Manche­

ster. Woodcock miał przewagę od same­

go początku. Szcwgótai* litno były ude­

rzenia jego lewej ręki. Jednakże Fraa- cuz był przez cały czas aiebrzpieczay.

Dwa rary uderzy F ranem prawym t l e ­ nowym, lecz bes większych wyników.

W drugiej rundzie prowadził zdecydo­

wanie Woodcock rozbijając Francuzowi no* i lewe oko. W trzeciej prawy sier­

powy połolył Francuza ne deski. (API)

pokonał Przybytniewskiego (R); w w. piórkowej Sobkowiak (G) przebrał z Czorikiein (R); w w. lekkej Ko- muda (G) wygrał z Kosińskim (R)i w w. półśredniej Więoh (G) zdobył punkty bez wałki w. 0.5 w w. śred­

nie) Majewski (G) -nieznacznie poko­

nał Kraka (R ); w w. półciężkiej Kol­

czyński (G) wygrał na pkt. z Drab- kowskim (R). Zawodnik radomski u- legł po pierwszej rundzie kontuzji;

w w. ciężkiej Archackł (G) pokonał Sowińskiego (R),

byciu bramki przez Geebder* wyda­

wało się, że gospodarze zejdą z bo­

iska pokonani, ale na 2 min. przed końcect Szukuzcwi udało cię ponow­

nie wyrównać (z sytuacji podbramko­

we j) . W drugiej połowie Podeszwa u- legł koutuz ji, przed końcem sędzia Ko walski usunął z boiska fracza Warty

W Polonii zawiodły atak i pomoc.

Warta była drużyną bardziej wyrów­

naną.

Widzów 15 tysięcy.

Ł K S - A K S 4 :2 (2:2)

Mecz łódzki zakończył się sensacyj ną porażką mistrza okręgu ślą»k'erfo.

Bramki dla zwycięzców strzelili: Ho- gendorf 2 i Sidor 2, dla pokonanych.' Barański i Piątek po 1.

W ŁKS-ie wyróżniła się pomoc >

Czyżewskim na czele.

Sędziował Sperling. Widzów — 7 tysięcy.

200.000 w y k w a l i f i k o w a n y c h roJlOtllikÓW

Nauka

dostępna dla wszystkich

Wiceminister Oświaty Trojanowski, na zakończenie Tygodnia Buurs ł Sty pendiów wygłosił przed mikrofonem Polskiego Radia przemówi, ńe, w któ rym podkreślił, źe zasadniczym po- s hi latem oświaty demokratycznej jest udostępnenie szkoły na wszystkich

~?czeb!ach nauki. Szkoła powinna być bezpłatna i powinno być zrealizowa­

l i należyte rozplanowanie jej sied.

Młodzież wiejska i z małych miast,

•jragnąca kształcić sę w szkołach śre :lnich 1 wyższych będzie miała moż­

ność zdobywania wiedzy dzięki ofiar­

ności całego społeczeństwa.

Tabela rozgrywek

1 ^. 2 .

a

4 ^.

Polonia Warta ŁKS AKS

5 gier 6 9 ^* 5 4 m

o mistrzostwo Polski

7 : 3 pkt. 15 : 10 st. br.

6 :8 „ 16: IV 4 : 6 16 : 22 3 :5 „ 1 0 :8

W Warszawie zakończyły tię trzydnio­

wa obrady na teaaat szkolenia zawodo­

wego, zorganizowane prrez Minister­

stwo Przemysłu. Obrady dotyczyły S-let- niego planu szkolenia zawodowego, w związku x 3-letnim planem Odbudowy GospoJarczej Kraju. Narodowy plan Od­

budowy Gospodarczej wymaga dostarczę nia dla przemysłu prawie 200.000 wy­

kwalifikowanych robotników, 11 tys. mi strzów, 8 tyi. techników.

Rorwiązania tej kwestii podjął się prze my«ł państwowy pod naczelnym kierow­

nictwem Ministerstwa Przemyślu. KaJiv zakład Uczący ponad 200 robotników — musi się stać szkołą. Obecnie istnieje ju l 175 szkół przemysłowych a 17 tysiącami uczniów, oraa 161 aakół dokoatałeajtrycji z 16.500 uczniami, ponadto 11 liceów ! dwa technicum. W okresie ł-letnkss prze­

widuje aię otwarcie jeszeae około 60#

szkół przemysłowych. Suma preliminowa­

na na ten cel, którą pokryją em tralM zarządy przemysłowe wynosi 1.706 aalMe

| nów.

0 O 0 ... «■

100 mil. zł dał „Dar Wrześniowy'1

W Warszawie obradowało plenum Ko­

mitetu Wykonawczego Naczelnej Rady Odbudowy m. st. Warszawy.

Przewodniczący Komitetu Wykonaw- crego NROW gen. Spychalski zagajając obrady podkreślił, i i całe apołeczeństwo wykazało wielką ofiarność w akcji od­

budowy stolicy. Warszawa ma dwa as­

pekty: jako miasto i jako stolica. Jako miasto służy mieszkańcom, Jako stolica

— całemu narodowi.

Zroz mienie sprawy odbudowy Warsza wy było tak wielkie, że akcja „Daru Wrze śniowego“ dała na odbuJowę Warszawy

około 100 mil. zł. Do kwoty tej należy dodać jeszcze sumy zebrane przea posa- czególne związki na budowę wtasnyeh gmachów.

Uwaga! Prenumeratorzy!

Podajemy do wiadomości, źe pre­

numerata miesięczna „Gazety Lu­

belskiej" wynosi wraz z przesył­

ka 74 złote. Prosimy o wyrówna­

nie różnicy w terminie do 20 listo­

pada b.r., w przeciwnym bowiem razie będziemy zmusreni wstrzy­

mać wvsvłke dziennika. 5627

WITOLD POPRZĘCKI 14}

PANI DR. HANECZKA

Jakkolwiek to można było jeszcze inaczej na­

zwać — stwierdzenie tego prostego faktu wydało mu się niesłychaną rewelacją. Zdawało mu się, że ziemia się pod n'm kołysze, jakby się miała roz­

stąpić, czy zawalić.

A obserwująca go Halina roześmiała się na ca­

łe gardło:

— Włodziuł Jaką ty masz zabawną mir.ę! Więc dopiero ja ci to musiałam powiedzieć? Wcześniej nie potrafiłeś tego zrozumieć, co wszyscy już chy­

ba z twojego zachowania wyczytali? A któż to wąchał krawat, przez nią napewno na perfumowa­

ny?

— Nie kpij — odciął się wreszcie Pogranicki. — Bo to brzmi jak scena zazdrości, a do tego nie masz najmniejszego prawa. Może zresztą i tak jest, jak mówisz, ale... nic na to nie poradzę. Zostaw­

my ten temat, bo niczego się nie dogadamy. No, siup, bo wóda procenty traci.

—■ Zostawmy tetn temat .jeżeli tak sobie ży­

czysz — zgodziła się Halira, — ale nie wiem, czy nie lepiej byłoby dla ciebie, żebyś powedzial mi :o i jak, bo chyba wiesz, że nie jakaś płytka cie­

kawość mną kieruje. Przykro by mi było, gdy­

byś się zakałapućkał w jakąś zawiklaną historię, z której czasem dość trudno się wywikłać,

Pogranicki zastanowił się chwilę, bo choć na

ogół nie był skryty, przynajmniej w swoich spra­

wach osobistych, a tym bardziej nie miewał sekre­

tów przed tak bliskimi przyjaciółmi, jak Halina lub jej inąż, to iednak w tym wypadku rzecz mu się wydawała zbyt święta i n :etykalna, żeby ją można było wprost opowiedzieć.

Zbyt ciężko mu jednak było dotychczas, a zo- r entował się, źe już samo uświadomienie sobie swej miłości przynosi dużą ulgę i dlatego... omi­

jając oczywiście drastyczny w jego pojęciach mo­

ment samego ukrycia się w łóżku — opowiedział Halinie pokrótce swoje przygody owego pamiętne­

go dnia.

— A... co ty o niej właściwie wiesz więcej, po za tym, że jest taka urocza? — zapytała rzeczowo Halina.

— Właściwie — nic. !

— Czvm ona jest7 1

— Lekarką. ,

— Jak się nazywa?

— Anna Łabęcka.

Usłyszawszy to nazwisko, Halina jakby lekko drgnęła. Pogranicki nie zwrócił jednak na to bacz-

"c;szej uwagi, gdyż myśli jego były już zajęte czym innym. — Zaraz... przecież „Kalina" ma swo­

ich wywiadowców, którzy mogą zebrać wszyslk e informacje o Annie. A jeżeliby się okazało, że to I nie jest osoba, godra miłości? i

To pytanie r.a długi czas odebrało mu spokój.

A gdyby Ann1' rzeczywiście była osobą o jak ejś zapaskudzonej opinii. Może t<> tylko niczym nie­

wytłumaczona fantazja podyktowała jej ten gest

dobrego serca, a w gruncie rzeczy może ona być kobietą lekkich obyczajów, u której i Niemcy b y

wają? .

Przypomniał sobie jedną ze swych koJcianek sprzed wojny, którą zobaczył w towarzystwie ofi­

cera niemieckiego. Tego uczucia długo po tym nie mógł zapomnieć... Zupełnie tak, jakby sięgając de dobrze sobie znanej własnej kieszeni, nagle na­

trafiło się na węża, lub mokrą żabę, albo jak by się na dnie talerza znalazło po zjedzeniu zupy...

pluskwę.

Ta myśl zaczęła być potwornie męcząca. Tak jak dotychczas odbierało mu spokój to słodkie roz- durzenie zmysłów i myśli, rozdurzenie, pełne tylko tęsknoty i rozpamiętywania jej wdzięków, jej słów, jej osoby całej — tak teraz stało się to wszystko jakieś strasznie bolesne, niemal tragiczne w swej zagadkowej tajemniczości.

I dlatego to już na drugi dzień rano zameldo­

wał się u „Kaliny”.

— Ju ż jesteś? — zdziwił się pułkownik. — Jesz­

cze ci tydzień nie upłynął.

Pogranicki ruchem, który od pewnego czasu nie­

odstępnie mu towarzyszył, przetarł czoła Nie wie­

dział, jak zacząć, co powiedzieć...

— A, wyglądasz jeszcze gorzej, niż po Hoffman­

nie — zrzędził „Kalina". — Co ty robisz po ca­

łych dnach? Może ty za dużo wódki pijesz w tym

„BazyVszku"? Możebyś ty zmienił zajęcie?

— Nie, panie pułkowniku, to osobiste spraw/, których... nie mc^ę rozplątać...

fD. c. n i.