M e 2 6 R o k .WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
— M tf A D M I N I S T R A C J A
P r z e d m i e j s k a 2 0 T e l e f o n M e 1 1 * 0 0
ś r o d a - c z w a r t e k 2 - 3 l u t e g o 1 9 3 8 r . C e n a 1 0 g r .
e x p r e s s K u j a w s k i
" i ‘ S r"
R e d a k t o r w s p r a w a c h p i s m a p r z y j m u j ę w R e d a f c c j l p r z y u M c y B r z e s H e j M2 2 9 ó d g o d z i n y 1 4 - e j d o g o d z i n y 1 5 - e j c o d z i e n n i e z a w y j ą t k i m n i t f e d z i e i I ś w i ą t R e d a k c j a r ę k o p i s ó w n ł e z a e t r z e ż o n y c h n i e z w r a c a i z a s t r z e ę a s o b i e p r a w o z m i a n .
Z a k ł a d y G r a f i c z n e i I n t r o l i g a t o r n i a l p . f . B R A C I A P I O T R O W S C Y
W y t w ó r n i a m a t r y c i s t e m p l i k a u c z u k o w y c h | W ł o c ł a w e k , P r z e d m i e j s k a M t e l e f o n 1 1 - 0 0
P r e m i o w a n y o b i e k t y w i z m
Poznań, 1. 2.
W n ie s io n a p rz e z R z ą d re fo rm a p ra w a w y b o rc z e g o d o sa m o rz ą d ó w s z e ś c iu n a jw ię k s z y c h m ia st P o ls k i z n a la z ła s ię w S e jm ie .
Z a n im je d n a k d ru k a rn ia se jm o w a w y p u śc iła d ru k p ro je k tu rz ą d o w e g o w n ie sie n ia z a ła tw iła s ię z n im „ p o łe b k ac h * 4 p ra s a t. z w . o p o z y c ji d la s a ty s fa k c ji.
P o s y p a ły się w y ro k i. P rz e p o w ie
d z ia n o ju ż c z a rn ą p rz y sz ło ść te g o d z iec ięc ia. J e s t z łe i w y ro d n e : „ P o k rz y w d z e n ie k o b iet i m ło d z ie ż y — p re m ia d la s a n a cji, ż y d ó w i le w ic y 11 („ W iec z ó r W a rs z aw s k i44). „ P ro je k t p rz e d e w szy stk im d a je k o rz y śc i o b o z o w i rz ą d o w e m u . B a rd z o w ą tp im y , c z y o b ó z te n w z w y k łej w a lc e w y b o r
c z e j m ó g łb y się z m ie rzy ć z in n y m i ru c h a m i p o lity c z n y m i w k ra ju . „ P ro je k t je s t ja k b y s p e c ja ln ie d la ż y d ó w p o m y śla n y m p rz y w ile je m '4 (W a rsz a w s k i D z ie n n ik N a ro d o w y ) „ S to su n e k s p o łe cz e ń s tw a n a ro d o w e g o m u si b y ć d o p ro je k tu z d e c y d o w a n ie u je m n y 4*
(K u rie r P o z n a ń s k i) „ N ale ży p ro je k t o d ło ży ć d o le p szy c h c z a só w , g d y u - s ta n ie d e k a d e n c ja m y śli p o lity c z n e j i g d y o rd y n a c ja w y b o rcz a d o s a m o rz ą d u b ę d z ie m o g ła b y ć w y n ik ie m g łę b o k ie j m y śli p o lity c zn e j, a n ie — ja k o b e c n ie — s p e k u la c ją u rz ę d n i
c z e g o b iu rk a 41 (D z ie n n ik P o z n a ń s k i).
D o ty c h p ro ro c tw , o są d ó w , w y ro k ó w śm ie rc i n a rz ą d o w y p ro je k t, n a le ż y je szc z e d o d a ć je d e n : w y d a n y p rz e z C . K . W . P o ls k ie j P a rtii S o c ja
listy c z n ej. •
* ♦ a
H o ro s k o p y te g o z e sp o łu k a m e ra l
n e g o p rz e w id y w a c z y n ie w y p ły w a ją w c a le z m e ry to ry c z n e j a n a liz } ' p ro je k tu re fo rm y p ra w a w y b o rc z eg o d o sa m o rz ą d ó w n a jw ię k s z y c h n a sz y c h m ia st.
P o p ro s tu te n w n io se k u s ta w o d a w c z y rz ą d u p rz y w ita n y z o sta ł ta k s a m o , ja k i o s ta tn ia o rd y n a c ja w y b o r
c z a . M im o , ż e w św ietle o p in ii o rg a - n ó w tu c y to w a n y c h , w y d a w a ć b y się m o g ło , że d z iś o b o w ią z u ją c a je s t im b liż sz a, d o sk o n a lsz a n iż p ro je k to w a n a .
C a ły b łą d w n ie sio n e g o p rz e d ło ż e n ia p o le g a n a ty m , ż e n ie w y sz e d ł o n z k u c h n i S tro n n ic tw a N a ro d o w e g o , O . N . R ., P . P . S .. c z y w re szc ie o d S tro n n ic tw a Z a c h o w a w c z e g o .
J e s t p ro jek te m R z ą d u . A lb o ja k k to c h c e „ s a n a c ji44. T o g o d o s ta te c z n ie d y s k w a lifik u je .
♦ >
Ż ało w ać n ależy , że w p ły c iź n ie z a rz u tó w n ie m o ż n a b y ło zn aleźć m ałej ch o ćb y p ró b y zan alizo w an ia p ro je k tu z m ia n o rd y n a c ji w y b o rczej.
N ik t n a w et n ie p o k u sił się o b ez- e m o cjo n a ln e ro z w aż a n ie in ten cji u - staw o d aw czej w n io sk o d aw cy , R z ą d u R zeczy p o spo litej. P rz e c iw n ie o są d zo n o R ząd p rz y tej o k azji, ja k to u c z y n ił o rg a n k o n se rw a ty stó w w P o z n a n iu , o d m o żliw o ści p o sia d a n ia „g łę
b o k iej m y śli p o lity c zn e j44 a p ro je k t sam sp ro w ad zo n o d o ro li „ sp e k u la c ji u rz ę d n ic z e g o b iu rk a44.
Ż al w y razić n a le ż y szczery z w ielu p rzy czy n . P rz e d e w szy stk im d la te g o , że n ie p ra w d o p o d o b n ie ła tw o w ż y c iu p o lity czn y m P o lsk i, i w p ra sie w szczeg ó ln o ści, o d są d z a się o d czci i w ia ry w szy stk o , co p o d ejm o w an e jest p rzez w ła d z e c e n tra ln e , n a w et z n a j- b a rd zie j o b ie k ty w n y c h p o b u d ek .
Z g o ło sło w n y ch zarzu tó w , rz u c a n y c h n a w ia tr, p rzeciw k o p ro jek to w i rząd o w em u , ty lk o p ro testy so cjali
stó w w y d a ją się b y ć u m o ty w o w ąn e, (o czy w iście ze stan o w isk a tej g ru p y ).
T ło m aczą ra c z e j p o staw ę P P S . w o b ec m o żliw o ści p a rtii. Jed y n y in te re s P . P . S . w c z y n ie n iu w rz a sk u w o k ó ł p ro je k tu , to p rz y p o m in an ie sw eg o istn ien ia.
C zy w o g ó le p ięcio p rzy m io tn ik o - w e w y bo ry, o k tó re ta k „w alczy 44 P . P . S ., m o g ły b y jej d ać, w m iastach o k tó re ch o d zi, ja k ieś w ięk sze n a d z ie je p o za o k reso w y m i k a p ry sam i łó d z
k ieg o w y b o rcy ? N ie sąd zim y .
* ♦
D o ty ch czaso w a o rd y n a c ja w y b o r
cza, n a p o d sta w ie k tó re j d o k o n y w a
n o w y bo rów p rz e d sta w ic ie lstw d o k o m u n m iejsk ich , zaw io d ła. N ie b ę d ziem y a n a liz o w a li p rzy czy n jej n ie- d o m ag ań . P o w szech n ie o d czu w an o p o trzeb ę jej zm ian y .
P ro je k t refo rm y w n iesio n y zo stał p rzez R ząd . O b strzelan o g o w p ra sie o p o zy cy jn ej ty lk o z a rzu ta m i ty p o w o - p o lity czn y m i. I to w y d aje się w łaśn ie w y tło m aczaln e i zro zu m iałe. B o n a j
b a rd zie j p o b ieżn e z a p o zn a n ie się z d u c h e m u staw y u p o w a żn ia d o w y sn u c ia w n io sk u , że u sta w o d aw c a w p ro je k to w a n e j refo rm ie zm ierza p rz e d e w szy stk im d o d alszeg o o słab ie n ia ro zg ry w ek p o lity czn y ch , w ra d a c h m iejsk ich , u p rz y w ile jo w u jąc p rzez w y b o ry k u ria ln e czy n n ik p rz e d sta w i
cielsk i zo rg an izo w an eg o sam o rząd u zaw o d o w eg o i g o sp o d arczeg o .
N ie je st d o zap rzeczen ia ró w n ież i to , że p ro je k to w a n a u sta w a d ąży d o p o d n ie sie n ia p o zio m u ra d m iejsk ich . Ż e p rzez ra d n y c h z k u rii sa m o rz ą d o
w y ch i zaw o d o w y ch ch ce w p ły n ą ć n a sk ła d z e stro ju g a tu n k o w eg o ty ch , co o lo sach m iast m a ją stan o w ić. Ż e te n d en cji tej p rzy św ieca p o n a d to cel u - n ie z a le ż n ie n ia zn aczn ej sto su n k o w o liczb y ra d n y c h o d n acisk ó w i zależ
D y s k u s j a n a d r e f o r m a P a k t u L i g i
Z d e c y d o w a n e s t a n o w i s k o P o l s k i w o b e c z a g a d n i e n i a r e f o r m y Genewa, 1. 2. (PAT).
W czo raj ro z p o c z ę ły się o b rad y k o m ite tu 28, p o św ięcon e zag ad n ien iu refo rm y P a k tu L ig i N aro dó w n a p o d sta w ie ra p o rtu lo rd a C ra n b o rn e 'a .
P rz e w o d n ic z ą c y B o u rq u in (B elg ia) w e
z w a ł m ó w có w , ab y w y p o w ied zieli się n a te m a t zag ad n ien ia u d ziału w szy stk ich p a ń stw w L id ze N aro d ó w .
W d y sk u sji p ierw szy z a b rał g ło s p rz e d sta w ic ie l S zw ecji U n d en , k tó ry p rzy p o m n iał, że ra p o rt lo rd a C ra n b o rn e 'a p rz e w i
d u je w zasad zie 3 ty p y L ig i N aro d ó w : 1) L i
g a N aro d ó w , jak o in sty tu cja, m ająca sto so w ać sank cje zb io ro w e, 2) T y p L ig i N a ro d ó w , n ie p rzew id u jący san k cy j, 3) T y p p o śre d n i p o m ięd zy p ierw szy m i d ru g im . P . U n d en o św iad czył, że p ro b lem a t u n iw e rsa l
n o ści L ig i N aro dó w jest ściśle zw iązan y z a rt. 16 p a k tu , p rzew id u jący m san k cje. W k o n sek w en cji sk u tec z n e d z ia ła n ie L ig i N a
ro d ó w m o że b y ć zap ew n io n e ty lk o p rzy cał k o w itej u n iw ersaln o ści L ig i N aro d ó w .
N a stę p n ie m ó w ca, p rz e d sta w ic ie l S zw aj
c a rii G o rg e o św iad czy ł, że S zw ajcaria n ie o m ieszk a w e w łaściw y m czasie zaw iad o m ić R a d ę lu b zg ro m ad zen ie L ig i N aro d ó w , iż
^p o w raca d o c a łk o w ite j n e u traln o śc i, z k tó -
n o ści p a rty j p o lity cz n y c h .
T o w szy stk o o czy w iście w © ■czach ty ch , k tó rzy n a ilo ść m a n d a tó w ra - d zrieck ich p a trz y li d o ty c h c z a s ja k o n a p e w n ą w ielk o ść a ry tm e ty cz n ą , m o żliw ą d o zd o b y cia, czy „o p an o w a
n ia44, je st k rzy w d ą, je st zm n iejszen iem p o la w alk i, je st zag ro żen iem stro n siłą n e u tra ln ą g ru p y , k tó re j o b licze m o że się n ie d a p rzem alo w ać n a k o lo r p o żąd an y .
Z p o d ra c h u n k ó w i k a lk u la c ji p a rtii w y ją ł u sta w o d a w c a d u ż ą g ru p ę p rzy szły ch ra d n y c h .
P ięcio p rzy m io tn ik o w e w y b o ry d e
cy d o w ać b ę d ą ty lk o o p o d ziale j. n p . w P o z n a n iu 40 m an d ató w , re sz ta b o w iem — 36 ra d n y c h , w y jd zie z g ło so w ań w k u ria c h .
T a re fo rm a sk o m p lik u je d o ty c h czaso w ą p o lity k ę p a rtii i k lu b ó w ra d zieck ich , ale w y jd zie n a d o b re w ła
ściw y m in tere so m g m iny .
• •
W y b o ry d o k o n y w an e częścio w o w k u ria c h , o ch rzco n o ja k o „ u p rz y w ile jo w an ie sa n a cji44, ży d ó w , czy k o g o k to ch ce.
P rz y jrzy jm y się te m u z a g a d n ie
n iu n a k o n k retn y m p rz y k ła d z ie sto su n k ó w w P o zn an iu . W a rto d ać so b ie o d p o w ied ź n a to p y tan ie k o g o b ę d ą o n e p rem io w ały .
Z o g ó ln ej liczb y m ieszk ań có w P o z n a n ia w y n o szącej 265.000 n a liczb ę w y b o rcó w d o R a d y M iejsk iej p rzy - p a d n ie o k o ło 139.500. Z tej liczb y w y b o rcó w n a czy n n y ch zaw o d o w o p rz y p a d n ie p ra w ie 113.000. A n a zo r- g an izo w an . 65.500. T e 65.500 o b y w ate
li p rz e d staw ia so b ą m a sę c z y n n ą n a z ró ż n icz k o w a n y c h szczeb lach ży cia g o sp o d arczeg o i zaw o d o w eg o . Ś w ia
d o m ą w artości i celó w ży cia zo rg an i
zo w an eg o . T a m asa też p rzez k u rie sw y ch stan ó w w y szle d o d a tk c w y c h p rz e d sta w ic ie li d o ra d m iejsk ich
Z o g ó ln ej liczb y 65.500 w y b o rcó w zo rg anizo w an ych i u p rz y w ile jo w a n y c h d o w y b o ró w w k u ria ch p rz y p a
Mlnlster Komarnickf
rej zrezy g n o w ała w ro k u 1920. Je ż e li ch o d zi o a k tu a ln y p ro b le m a t san k cyj, m ó w ca stw ie rd z a , że p o w y stą p ie n iu z L ig i N a ro d ó w d w ó ch w ielk ich sąsiad ó w S zw ajcarii:
N iem iec i W ło ch , S zw ajcaria zm u szo n a je st m y śleć w y łączn ie o sw ej n eu traln o ści.
N a stę p n ie z a b ra ł g ło s p rz e d staw ic ie l H o lan d ii R u tg ers, k tó ry o św iadczy ł, że ro z w o jo w i zb io row eg o b e z p ie c z e ń stw a p rz e sz k a
d zały : b ra k u n iw ersaln o ści L ig i N aro d ó w , u p a d e k ro zb ro jen ia o raz n ieszczęśliw y e k s
d a n a :
ro b o tn ik ó w 40.000
p ra c , u m y sło w y ch 16.200 p rzem y sł i h a n d e l 5.500
rzm io sło 2.500
le k a rzy i d en ty stó w 500 ad w o k ató w i n o t. 220 in ży n ier, i te c h n . 580 1,300
65.500 O u p rz y w ilejo w a n iu tej czy in n ej g ru p y d ecy d u je w y raźn ie u staw a . O - tó ż 1.300 o b y w ateli z zaw o d ó w w o l
n y ch (izb a n o tar. i ad w ., a p te k a rsk a , in ż y n ie rsk a , le k a rsk a, le k a rsk o -d e n - ty sty c z n a i w łaściciele n ieru ch o m o ści) o trz y m a u p ra w n ien ia d o w y b o ru 7 d o 8 sw y ch ra d n y ch . 8.000 o b y w ateli w jr b o rcó w z k u rii h a n d lu , p rz e m y słu i rzem io sła w y b ierze 6 ra d n y ch . A w iel k a rz e sz a 56.200 p rzed staw icieli św ia
ta p raco w n iczeg o u z y sk a ra p te m w p ły w n a 22 m a n d a ty .
K to w sto su n k u o czy w isty m u p rz y w ilejo w a n y z o stał? „ S a n ac ja44, czy m ałe, a le p o ży teczn e w e w ład zach g m in y g ru p y zaw o d ó w w o ln y ch ?
A m o że lep iej m ó w ić o tern k to zo sta ł p o k rzy w d zo n y .
N ap ew n o d zieje się to k o sztem cy fro w ej o fia ry m an d ató w , k tó re w in n y b y ły p rzy p aść k o rp o racjo m p ra co w n iczy m . T y ch zastrzeżeń je d n a k n ik t d ziś n ie p o d n o si.
A le czy o to ch o d zi?
C zy w ty c h w a ru n k a ch n a le ż y m ó w ić o u p rz y w ilejo w a n iu g ru p p o li
ty c z n y c h ?
C h y b a p o to , a b y o d w ró cić p ty ; c iz n ą p o d ejścia u w a g ę o d d o n io sło ści zn aczen ia d alszeg o p ro c e su o d p o li
ty cz n ie n ia p rzy szły ch ra d m iejsk ich . U sta w a w n ie sio n a d o S e jm u sz u k a p o w y tk n ię te j lin ii p ró b n ie zm ian w o b liczu p o lity czn y m ra d m iejsk ich , w sześciu n ajw ięk szy ch m ia sta c h P o lsk i, lecz p o d n ie sie n ia p la tfo rm y z a in te re so w a ń o b y w a te lsk ic h sp ra w a m i sa m o rz ą d u n a w y ższy p o zio m .
p e ry m e n t z a rt. 16, zasto so w an y m w w o j
n ie w ło sk o - etio p sk iej.
D eleg at A u strii P flu eg l o św iad czy ł, że rz ą d a u stria c k i n ie u w aża za w łaściw e w o - b ecn ej ch w ili an g ażo w ać się w d eb acie n a k o m itecie 28.
D eleg at F in lan d ii Y o n tila zau w aży ł, że k o n cep cja L ig i N aro d ów , jak o o rg an izacji p o śred n ie? p o m ięd zy ty p em p ierw szy m a d ru g im , n ie je st d o sta te c z n ie zary so w an a.
F in la n d ia w y p o w ie się o b szern ie w tej sp ra
w ie n a n ajb liższy m zg ro m ad zen iu L ig i N a ro d ó w .
Z k o lei z a b ra ł g ło s m in iste r K o m arn ick i, k tó ry w y g ło sił n a stę p u jąc e p rzem ó w ien ie:
In te re su ją c a d y sk u sja, ja k a o d b y w a się o b ecn ie n a p o d staw ie ra p o rtu lo rd a C ram - b o rn a w y ło n i n iew ątp liw ie ze w zg lęd u n a p o w agę sy tu acji d o n iosłe elem en ty w y ty c z
n e d la p rzy szło ści L ig i N aro d ó w jak o n a rz ę
d zia stałe j i zo rg an izo w an ej w sp ó łp ra c y m ię d zy n aro d o w ej.
Z ad an ie m o je jest zn aczn ie u ła tw io n e w sk u te k teg o , że p o lsk i m in ister sp ra w z a g ran iczn y ch p rz e d sta w ił w g łó w n y ch z a ry sach p u n k t w id zen ia n aszeg o rząd u , p rz e
m aw iając w k o m isji sp r. zag r. S ejm u w d n iu 10 sty czn ia, a n a stę p n ie p rz e d R a d a L ^
Ś rod a, m n ą WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBAt w ręg o 1938 < Sfr. SB
K sro^ O w 2T styctnła, t dra^l^ strony m o
w ę p rzyp om n ieć m em oran du m rząd u p ol- słriego z 9 gru d nia 1936 r. W ram ach tych d ek laracji oficjaln ych p ozw olę sob ie d orzu
cić k ilka trw ag i stw ierd zeń d od atk ow ych . A b y L iga N arod ów n apraw d ę b y ła w sta n ie całkow icie w yp ełnić m isję, jak a została W p ow ierzon a p rzez ob ecn y p ak t, n ależało-1 b y, ab y rzeczyw iście była* u n iw ersaln ą i ab y w szystk ie p ań stw a o d u żym zn aczeniu b ra
ły w n ie j u d z ia ł. P ó k i w a r u n k i t e b ę d ą n ie s p e łn io n e , L ig a N a r o d ó w b ę d z ie 1 m u s ia ła d o stosow ać s w ą d z ia ła ln o ś ć d o s w o ic h m o ż liw o ś c i. Z d r u g ie j s t r o n y n ie n a le ż y z a p o m i
n a ć , ż e n ie b y ło b y a n i s łu s z n y m , a n i r o z s ą d n y m o b a r c z a n ie p a ń s t w c z ło n k ó w L ig i o b o w ią z k a m i i o d p o w ie d z ia ln o ś c i a m i n ie - p r o p o r c ja ln y m i d o o d p o w ie d z ia ln o ś c i, ja k ie m a ją p a ń s tw a n ie n a le ż ą c e d o L ig i, z w ła s z c z a ż e o d p o w ie d z ia ln o ś ć p a ń s tw lig o w y c h n ie je s t z r ó w n o w a ż o n a z k o r z y ś c ia m i, ja k ie L ig a N a r o d ó w je s t w s ta n ie z a p e w n ić s w o im c z ło n k o m .
R z ą d p o ls k i n ie m ó g łb y z g o d z ić s ię n a to , a b y L ig a N a r o d ó w b e z w z g lę d u n a s t a tu t, ja k i p o s ia d a , m o g ła b y ć w y k o r z y s ta n a ja k o in s ta n c ja d la z a tw ie r d z e n ia d e c y z ji p o w z ię ty c h p o z a L ig ą p r z e z n i e k t ó r e p a ń s tw a z a in te r e s o w a n e . R z ą d p o ls k i n ie m ó g łb y z g o d z ić s ię n a to , a b y r o z d z ie le n ie w t e n s p o s ó b n a c z ło n k ó w L ig i z o b o w ią z a ń i o d p o w ie d z ia ln o ś c i w y p ły n ę ło z d e c y z ji, w k tó r y c h u c h w a le n iu c z ło n k o w ie L ig i n ie b r a li u - d z ia łu .
R o z w ó j p o g lą d ó w n a m is je i r o lę L ig i N a r o d ó w d o k o n y w a s ię p r z e d n a s z y m i o c z y m a p o d w ły w e m k o n ie c z n o ś c i p o lity c z n y c h i p s y c h o lo g ic z n y c h , je s t te ż r z e c z ą ja s n ą , ż e o r g a n y L ig i N a r o d ó w b ę d ą m u s ia ły w z ią ć t ę e w o lu c ję p o d u w a g ę p r z y s to s o w a n iu p a k tu , n ie m n ie j je d n a k d o s to s o w a n ie is tn ie ją c y c h t e k s t ó w d o n o w y c h w a r u n k ó w ż y c ia m ię d z y n a r o d o w e g o p o w in n o b y n a s tą p ić ty l k o w s p r z y ja ją c e j i o d p o w ie d n ie j a tm o s
f e r z e , ' V
D a ls z y c ią g d e b a ty n a k o m ite c ie 2 8 - m iu o d b ę d z ie s ię d z iś . ~ ... *
Powrót nvn. Becka
W a r s z a w a , 1 . 2 . ( P A T ) . M in is te r s p r a w z a g r . p . J . B e c k p o w r ó c ił w r a z z m a łż o n k ą w d n iu w c z o r a js z y m d o W a r s z a w y . N a d w o r c u p o w ita li p o w r a c a ją c e g o m in is tr a p o d s e k r e ta r z s ta n u w M S Z , p . J , S z e m b e k o r a z w y ż s i u r z ę d n ic y m in i
s te r s tw a s p r a w z a g r a n ic z n y c h .
N a w iJ n o Icręg Ę u p o lity c zn y m
Jak się dowiaduje Polska Ajencja A- grarna, pierwotne postanowienie posła Ducha złożenia do laski marszałkowskiej wniosku o zmianę obecnie obowiązującej ordynacji wyborczej na posiedzeniu w dniu 1 lutego br. uległo zmianie, z tym, że wniosek ten zostanie złożony na jed nym z następnych posiedzeń. Zaintere
sowanie około pracy posła Ducha wzro sło tak dalece, że okazała się konieczność odbycia jeszcze szeregu rozmów. Po u- kończeniu tych, wniosek zostanie złożo nydo laski marszałkowskiej.
Ta sama agencja donosi, iż kola po lityczne w stolicy, orientujące się w pra
cach Obozu Zjednoczenia Narodowego, li trzy mują, że sprawa zmiany obecnie obo
wiązującej ordynacji wyborczej, znajduje się również na warsztacie prac OZN.
Kiedy i w jakiej formie przygotowy wany materiał zostałby złożony do laski marszałkowskiej, trudno w tej chwili coś konkretnego ustalić. Nie mniej pewnym jest, że pracejuż się rozpoczęły i są pro wadzone.
9 9 *
W związku z krążącymi pogłoskami rozesłał poseł Hoffman następujące oś wiadczenie do prasy:
Część prasy zamieściła notatkę jako bym miał kandydowaćna stanowiskopre zesa Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Wobec powyższego pozwalam sobie na złożenie następującego oświadczenia i proszę wszystkie dzienniki o łaskawy przedruk:
1. Na podstawie art. 33 statutu ZNP jestem obecnie na urlopie organizacyj nym, a więc nie mogę brać udziału w zjazdach i nie posiadam żadnych praw aniobowiązków organizacyjnych.
2. Niemam zamiaru kandydować na prezesa ZNP.
3. Uważam dotychczasowego prezesa ZNP. p. Kolanko za właściwego na tym miejscu i z tego bodaj względu nie mógt- bftm być jego konkurentem.
C r r ) Jakub^pffman. poseł^
MMi Agi i ińmi kin n M
Sejm przytłaczającą
W arszaw a, 1. 2. (telefonem ) D zisiaj o god z. 10 p rzed p ołu d n iem od b yło się p osied zen ie K oła p arlam entarn ego O Z N p rzed p rzew od nictw em p osła L . T o
m aszk iew icza. O m aw ian o sytu ację p ozosta jącą w zw iązk u z w yb oram i u zu p ełniający
m i d o k om isji w ojskow ej Sejm u. P rzygoto
w an o od p ow ied n ie w n iosk i n a k ażd ą ew en tu aln ość.
O god z. tl p rzed p ołud n iem zeb rał się S ejm . W p osied zen iu w zią ł u d ział cały R ząd . L oża p rasow a b y ła p rzep ełn ion a. W sali zapan ow ał n astrój p ew n ego n ap rężenia.
N a p ierw szym m iejscu p orządk u d zienn ego zn alazła się sp raw a w yb orów u zu pełn iają
cych d o k om isji w ojskow ej. M arszałek S ej
m u C ar zło ży ł ośw iadczen ie, w k tórym sta
n ął n a stan ow isk u resp ektow ania n iezależ
n ości p oselskiej i p rzeciw staw ił się w ycią-
Staflość w Holandii
B aga, 1. 2. (P A T ) D z ie ń d z is ie js z y z o s ta ł o g ło s z o n y ja k o ś w ię to n a r o d o w e . N a u k a w s z k o ła c h w c ią g u d w ó c h d n i b ę d z ie p r z e r w a n a . N a w ia d o m o ś ć o p r z y jś c iu n a ś w ia t k s ię ż n ic z k i, H a g a w c ią g u k i l k u m in u t p r z y b r a ła o d ś w ię t
n y w y g lą d . W o k n a c h i w y s ta w a c h s k le p o w y c h u k a iz a ły s ię p o r t r e t y c z ło n k ó w d o m u p a n u ją c e g o . N a u lic ę w y b ie g ły r a d o s n y m tłu m e m d z ie c i, k tó r e z w o ln io n o z e s z k ó ł. P r z y d ź w ię k a c h d z w o n ó w i r y k u s y r e n f a b r y c z n y c h , a w p o r ta c h s y r e n o k r ę to w y c h , r o z p o c z ę ły s ię ż y w io ło w e m a n if e s ta c je .
J u ż p r z e d w c z o r a j p ó ź n y m w ie c z o r a m c a ł a H o la n d ia z o s ta ła z a a la r m o w a n a k o m u n ik a te m , w y d a n y m p r z e z g u b e r n a to r a p a ła c u w S o e s td ijk . Z k o m u n ik a tu te g o w y n b k a ło , iż n a r o d z in d z ie c k a k s . J u lia n n y n a le ż y o c z e k iw a ć z g o d z in y n a g o d z in ę .
K o m u n ik a t te n , p o d a n y p r z e z r a d io i r o z te le f o n o w a n y d o w s z y s tk ic h m i a s t h o le n d e r s k ic h w y w o ła ł r a d o ś ć i p o r u s z e n ie . W A m s te r d a m ie i H a d z e p r z y d z ia ła c h b e z p r z e r w y c z u w a li a r ty le r z y ś c i. S p e a k e rz y r a d io w i p r z y g o to w y w a li s ię d o ja k n a js z y b - s z e g o p o d a n ia w ia d o m o ś c i. N a u lic a c h ju ż w n o c y , p o u k a z a n iu s ię p ie r w s z e g o k o m u n ik a tu , r u c h s ię n ie z w y k le o ż y w ił.
W p a ła c u p r z y ło ż u k s ię ż n ic z k i c z u w a li d w a j le k a r z e : le k a r z n a d w o r n y k r ó lo w e j W ilh e lm in y d r d e J o n g h i s ły n n y g in e k o lo g h o le n d e r s k i d e G r o o t. A s y s to w a ły d w ie p ie lę g n ia r k i s io s t r a B o o n s tr a i V e r m e e r . P r z e z c a łą n o c c a ły p a ł a c b y ł o ś w ie tlo n y .
P o p ó łn o c y w p a ła c u o d b y ła s ię n a r a d a , w k tó r e j w z ię li u d z ia ł o b a j le k a r z e i p ie lę g n ia r k a P r z y r o z m o w ie le k a r z y o b e c n y b y ł p r e m ie r h o le n d e r s k i C o lijn . P o k ó j k r ó lo w e j W ilh e lm in y , k tó r a o d k ilk u d n i n ie o - p u s z c z a ła p a ła c u , o ś w ie tlo n y b y ł r ó w n ie ż p r z e z c a łą n o c . T łu m y z g r o m a d z o n e p r z e d
Mowy rząd sen. Franco
O Ł ó z Z je d n o c z e n iB ilb ao 1. 2. (P A T ) W p o n ie d z ia łe k w ie c z o r e m g e n . F r a n c o p o d p is a ł d e k r e t o u tw o r z e n iu r z ą d u .
F u n k c je p r e m ie r a o b ją ł o s o b iś c ie g e n e r a ł F r a n c o .
O s ta te c z n y s k ła d g a b in e tu p r z e d s ta w ia s ię n a s tę p u ją c o : V ic e p r e m ie r i m in . s p r a w z a g r a n ic z n y c h g e n . J o r d a n a , m i n i s t e r s p r a w ie d liw o ś c i h r . R o d e r n o , m in is te r w o jn y g e -
Niemcy zaprotestuje w Paryżu
Dookoła antyhitlerowskiej propagandowej wystawy
B erlin, 1. 2. (P A T ).
C a ła d z is ie js z a b e r l iń s k a p r a s a p o p o łu d n io w a i w ie c z o r n a z a m ie s z c z a a r t y k u ł y p r o t e s t u ją c e z p o w o d u o tw o r z o n e j w c z o r a j w P a r y ż u w y s ta w y p . n . „ P ię ć l a t r z ą d ó w H i tl e r a 1*.
W y s ta w a m a c h a r a k t e r p r o p a g a n d o w y , w y m ie r z o n y p r z e c iw k o u s tr o jo w i n a r o d o w o - s o c ja lis ty c z n e m u . D z ie n n i k i n ie s z c z ę d z ą w y r a z ó w o b u r z e n ia z p o w o d u t e j im p r e z y , tw ie r d z ą c , ż e p o w s ta ła o n a p o d e g id ą k o m u n is tó w , e m ig r a n tó w p o lity c z n y c h z R z e s z y p o d k ie r o w n ic tw e m p r z y w ó d c y k o -
i p r z y f in a n s o w y m n o p a r c f u n ie k tó *
r y c h g r u p f r o n t u lu d o w e g o . P is m a w y r a ż a ją r ó w n o c z e ś n ie z d z iw ie n ie , ż e r z ą d f r a n c u s k i u d z ie lił z e z w o le n ia * n a t ę w y s ta w ę .
„ B e r l in e r B o e r s e n z tg u tw ie r d z i, ż e u r z ą d z e n ie te j w y s ta w y j e s t n ie ty lk o p r o w o k a c ją N ie m c ó w , le c z t a k ż e n a r o d u f r a n c u s k ie g o , k t ó r y z N ie m c a m i c h c e ż y ć w p o k o ju .
„ A n g r if f " w y r a z ił z d z iw ie n ie , ż e r z ą d f r a n c u s k i n ie z a k a z a ł u r z ą d z e n i a w y s ta w y , o b r a z u ją c e j N ie m c ó w . J e s t r z e c z ą z u p e łn ie z r o z u m ia łą , ż e m u n is tó w n ie m ie c k ic h T h a e lm a n n a ] r z ą d R z e s z y d o m a g a ć s l$ b ę d z ie z a r g
*“ d o ś ć u c z y n ie n ia . - ' J e w
większością zredukował Uczt o tych, którzy ustąpHI
gan fa k o n sek w en q i w stosu n k u d o p osfów za reprezen tow an ie sam od zieln ej op inii.
S tw ierd zi! jedn ak w d alszym ciągu , że zn an y w n iosek w K om isji W ojskow ej p rze
szed ł form aln ie i p od tym w zględ em zacze
p ić się n ie da, w ob ec czego zgod nie z regu la
m inem p rzyjęty b yć m u si d o w iad om ości.
P on iew aż d o liczb y p osłów , k tórzy u stą
p ili z k om isji w ojsk ow ej w raz z gen . Ż eli
gow sk im p rzyłączył się p oseł P łon k a jako ósm y, K om isja zd ekom p letow an a została z 25-ciu n a 17 człon ków .
P oseł H an eb ach zgłasza w n iosek żąd a
jący:
2 ) r e a k ty w o w a n ia d a w n ie js z e j u c h w a ły , iż K o m is ja W o js k o w a lic z y c z ło n k ó w 1 7 - tu .
3 ) p o w o ła n ie K o m is ji W o js k o w e j w s k ła d z ie 1 7 - tu c z ło n k ó w .
W n io s e k te n I z b a p r z y g n ia ta ją c ą w ię k s z o
p a ła c e m w id z ia ły ja k n a b a lk o n ie k i l k a k r o tn ie u k a z y w a ła s ię s y lw e tk a k s . B e r n a r d a , k tó r y n e r w o w o p a lił p a p ie r o s a z a p a p ie r o s e m .
Z g r o m a d z o n e w o k o ło p a ła c u tłu m y c ie r p liw ie c z e k a ły p r z e z c a łą n o c , a ż d o c h w ili u k a z a n ia s ię w ia d o m o ś c i o p r z y jś c iu n a ś w ia t k s ię ż n ic z k i.
G d y a r t y l e r ia o d e z w a ła s ię w e w s z y s t
k ic h g łó w n y c h m ia s ta c h H o la n d ii, tłu m y z a tr z y m a ły s ię n a u lic a c h lic z ą c w y s tr z a ły d z ia ł. G d y p o 5 1 w y s tr z a ła c h z a p a n o w a ła c is z a , w s z y s c y z o r ie n to w a li s ię , iż k s ię ż n a J u l ia n n a p o w iła c ó r k ę .
■W k ró tc e p o te m r o z le g ły s ię d ź w ię k i d z -w o n ó w i o d e z w a ły s ię s y r e n y w e w s z y s tk ic h f a b r y k a c h . N a w e t w n a jm n ie js z y c h w io s k a c h i m ia s te c z k a c h lu d n o ś ć w y le g ła n a u lic e n a o d g ło s d z w o n ó w k o ś c ie ln y c h . . D z ie n n ik i h o le n d e r s k ie p r z e p e łn io n e s ą w ia d o m o ś c ia m i o r a d o s n y m w y p a d k u w r o d z in ie p a n u ją c e j.
Z o p is ó w p r a s o w y c h w y n ik a , ż e g d y k r ó lo w a W ilh e lm in a p o c a ło n o c n y m c z u w a n iu wTy s z ła n a k r ó t k ą p r z e c h a d z k ę p o o g r o d z ie p a ła c u S o e s td ijk , p o d b ie g ł d o n ie j z a d y s z a n y a d iu ta n t, w z y w a ją c ją z p o w r o te m , g d y ż r o z w ią z a n ie m ia ło n a s tą p ić la d a c h w ila . — P r ó c z k r ó lo w e j r ó w n ie ż k s ią ż ę B e r n a r d i je g o m a t k a k s ię ż n a A r m g a r d . c z u w a li c a łą n o c . O g o d z . 9 ,3 0 g in e k o lo g d r . d e G r o o t o - tw o r z y ł d r z w i p o k o ju , w k tó r y m z e b r a ła s ię r o d z in a k r ó le w s k a , o z n a jm ia ją c k r ó lo w e j W ilh e lm in ie , ż e z o s ta ła b a b k ą i k s ię c iu B e r n a rd o w i, ż e z o s ta ł o jc e m z d r o w e j c ó r k i o n ie b ie s k ic h o c z a c h i w a ż ą c e j 3 .5 k g . A k t u r o d z in b ę d z ie s p is a n y d z iś p o p o łu d n iu . — C h r z e s t o d b ę d z ie s ię z a p ię ć ty g o d n i w H a d z e .
Z a r a z p o ty m s e k r e ta r z k s ię c ia B e r n a r d a p r z e te le f o n o w a ł w ia d o m o ś ć o n a r o d z in a c h d o o f ic ja ln e j h o le n d e r s k ie j a g e n c ji p r a s o w e j
n e r a ł D a v ila , m i n i s t e r p o r z ą d k u p u b lic z n e g o g e n . A n id o M a r tin e z , m in is te r s p r a w w e w n . S e r ra n o S u n e r ( s z w a g ie r g e n . F r a n c o ) , m in i
s te r s k a r b u A n d r e s A m a d o , m in is te r p r z e m y s łu i h a n d lu J u a n A n to n io S u a n z e s , m in . r o ln ic tw a F e r n a n d e z C u e s ta , m in is te r o ś w ia ty P e d r o S a in z R o d r ig u e z , m in is te r r o b ó t p u b lic z n y c h A lf o n s o P e n a , m in is te r k o r p o - r a c y j G o n z a le z B u e n o .
ę ałonków tomlsH,
śctą proyfcJa. T a atnym jreK rffiW fti stała ostateczn ie sp raw a zn an ego kontlfirtw ! o stan ow isko gen . Ż eligow sk iego.
N ie n ależy u kryw ać, że d o zfikw M o*w »-l n ia p ok ojow ego zatargu p rzyczyn iły się ten syw ne zak ulisow e rozm ow y.
W ciągu d alszych ob rad zatrzym an o sfę n a trzech p u nk tach p orządk u d zienn ego, t;
m ia n o w ic ie :
1, S p raw ą sam orząd u m . st. W arszaw y, J 2 , S p r a w ą o r d y n a c ji w y b o r c z e j r a d m ie jH s k ie c h w 6 - c iu w ię k s z y c h m ia s ta c h P o ls k i.
3 , O d r o c z e n iu w y b o r ó w w Ł o d z i i P o z n a n iu .
W y b r a n o k o m is ję 2 5 - c iu o s o b o w ą d o s p r a w s a m o r z ą d o w y c h , d o k t ó r e j z P o z n a n ia w e s z li p o s e ł d r . L e o n S u r z y ń s k i i p o s e ł S t M r ó z . Z a d a n ie m k o m is ji j e s t r o z p a t r z e n ie w y s z c z e g ó ln io n y c h w y ż e j s p r a w .
G d y w ia d o m o ś ć u k a z a ła s ię n a d a le k o p is ie w g łó w n y m h o te lu S o e s td ijk , k tó r y z a m ie n io n y z o s ta ł n a ty m c z a s o w ą k w a te r ę w o j
s k o w ą . s p e c ja ln y k u r i e r w o js k o w y p o p ę d z ił n a m o to c y k lu d o o d d a lo n e j o 2 k m b a t e r i i z r o z k a z e m r o z p o c z ę c ia s a lw y 5 1 s tr z a łó w . W ia d o m o ś ć z o s ta ła r ó w n ie ż p r z e te le f o n o w a - n a d o p r e m ie r a C o lijn a , k tó r y n a ty c h m ia s t p o w ia d o m ił g a b in e t i iz w o ła ł s p e c ja ln ą s e s ję o b u iz b d la u c h w a le n ia a d r e s u h o łd o w n i c z e g o d l a k r ó lo w e j i w y r a z ó w g r a tu la c ji d la r o d z ic ó w n o w o n a r o d z o n e g o d z ie c k a .
F a k t, ż e . k s ię ż n a J u l ia n a p o w iła c ó r k ę , je s z c z e o s ta tn ie g o d n ia s ty c z n ia o s z c z ę d z ił k u p c o m i p r z e m y s ło w c o m h o le n d e r s k im p o w a ż n y c h s tr a t. G d y b y b o w ie m d z ie c k o u r o d z iło s ię p ó ź n ie j, to c a ły z a p a s m e d a li p a m ią tk o w y c h , f iliż a n e k , d z b a n k ó w itp ., k tó r e n o s z ą d a tę : ,,s ty c z e ń 1 9 3 8 '’ m u s ia ł b y u le ć p r z e r o b ie n iu .
D E PE SZ A P . P R E Z Y D E N T A R . P . W z w ią z k u z n a r o d z in a m i c ó r k i n a s tę p * c z y n i tr o n u H o la n d ii k s . J u lia n n y , P . P r e z y d e n t B . P . o tr z y m a ł o d k s ię c ia B e r n a r d a d e p e s z ę n a s tę p u ją c e j tr e ś c i:
„ J e s te m b a r d z o s z c z ę ś liw y , ż e m o g ę z a w ia d o m ić W a s z ą E k s c e le n c ję , iż m a łż o n k a m o ja p o w iła c ó r k ę " .
W o d p o w ie d z i n a p o w y ż s z ą d e p e s z ę P - P r e z y d e n t w y s to s o w a ł d o k s ię c ia B e r n a r d a n a s tę p u ją c y te le g r a m :
„ D z ię k u ją c ż y w o W a s z e j K r ó le w s k ie j W y s o k o ś c i z a r a d o s n ą n o w in ę , k tó r a s p r a w iła m i s z c z e g ó ln ą p r z y je m n o ś ć , s p ie s z ę p r z e s ła ć W a s z e j K r ó le w s k ie j W y s o k o ś c i o r a z k s ię ż n e j J u lia n n ie m o je n a jg o r ę ts z e , ż y c z e n ia s z c z ę ś c ia d la m a łe j k s ię ż n ic z k i o r a z b a r d z o s e r d e c z n e ż y c z e n ia n a r o d u p o ls k ie g o , k tó r y z a c h o w a ł ż y w o i g łę b o k o w p a m ię c i p o b y t W a s z y c h K r ó le w s k ic h W y s o k o ś c i w n a s z y m ^ k r a j u ” .
N a r o d o w e g o
W arszaw a, 1 . 2. ( P A T ) W ś r o d ę , d n ia 2 lu te g o b r . o g o d z . 1 7 -e j w lo k a lu O b o z u Z je d n o c z e n ia N a r o d o w e g o p r z y u l. M a te jk i 3 o d b ę d z ie s ię u r o c z y s te o t
w a r c ie p r a c „ S łu ż b y M ło d y c h ” O Z N . K rak ów 1 . 2 . D n ia 2 . b m . r o z p o c z n ie s ię w K r a k o w ie 3 - d n io w y k u r s te r e n o w y c h d z ia ła c z y w ie j
s k ic h O k r ę g u K r a k o w s k ie g o O . Z . N . Z r a m ie n ia c e n tr a li O Z N . w k u r s ie w e z m ą u - d iz ia ł: p p . m e c . B r o w iń s k i, k tó r y o m o w i id e o lo g ię O Z N -, O s to ja — p r o p a g a n d ę , p o s e ti W a le w s k i — s e jm , s e n a t i p o lity k ę z a g r a n i- 1 c z n ą , o r a z m jr . G a lin a t — z a g a d n ie n ia m to j d z ie ż o w’e w P o ls c e . K ie r o w n ic tw o k u r s u ; s p o c z y w a w r ę k a c h in ż . L , B ą c z k o w s k ie g o .,
W iln o, 1 . 2 . , C z ło n k o w ie C h r z e ś c ija ń s k ie j S p ó łd z ie ln i t S z e w c ó w „ P r a c a P o ls k a ” w W iln ie , p o z o s ta ją c e j d o n ie d a w n a p o d w p ły w a m i S tr . N a r ., z o r g a n iz o w a li n ie d a w m o Z w ią z e k Z a w o d o w y S z e w c ó w , k tó r y z g ło s ił p r z y s tą p ie n ie d o Z . P Z Z . ( Z je d n o c z e n ie P o ls k ic h Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h ) , o p ie r a ją c e g o s w ą d z ia ła ln o ś ć n a d e k la r a c ji id e o w e j O Z N . S p ó łd z ie ln ia t a w n a jb liż s z y m c z a s ie p r z y s tę p u je d o p r o - . d u k c ji ta n ie g o o b u w ia d la p r z e m y s łu s tr a - j g a n ia r s k ie g o .
♦ ft ♦
W G o lu b iu w s a l i m ie js c o w e g o k in a o d b y ło s ię z e b r a n ie d y s k u s y jn e o d d z ia łu O . Z N . w G o lu b iu n r z y u d z ia le o k o ło 1 5 0 o s o b N ą . z e b r a n ie p i w u p r z e d s ta w ic ie le m r e z v -
