ZBIEG OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA
mgr Małgorzata Grześków
RYZYKA UBEZPIECZENIOWE
czasowa niezdolność do pracy ( zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne)
zmniejszona sprawność do pracy ( zasiłek wyrównawczy )
trwała niezdolność do pracy ( renta z tego tytułu)
utrata żywiciela (renta rodzinna)
zakończenie działalności zarobkowej w związku z wiekiem ( emerytura)
niemożność wykonywania pracy w związku z rodzicielstwem (zasiłek opiekuńczy,
macierzyński)
niezdolność do samodzielnej egzystencji
( dodatek pielęgnacyjny )
RODZAJE UBEZPIECZEŃ
1) ubezpieczenia emerytalne 2) ubezpieczenia rentowe
ryzyka są niezależne od konkretnego tytułu do ubezpieczenia; wystarczy jeden tytuł do ochrony danego ryzyka
3) ubezpieczenia chorobowe
chroni aktualny zarobek z danego tytułu ubezpieczenia
4) ubezpieczenia wypadkowe
gdy istnieje zagrożenie wypadku przy pracy
Zbieg obowiązku ubezpieczenia ma
zastosowanie wyłącznie do ubezpieczenia
emerytalnego i rentowego!!!
PODZIAŁ TYTUŁÓW UBEZPIECZEŃ
ogólne budżetowe
bezwzględne
niebudżetow e
TYTUŁY BEZWZGLĘDNE
Tytułami bezwzględnymi są:
stosunek pracy
członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i w spółdzielczych kółkach rolniczych
stosunek służby celnej
pobieranie świadczeń szkoleniowych i socjalnych
pobieranie zasiłku macierzyńskiego
Pozostałe tytuły są tytułami ogólnymi.
TYTUŁY OGÓLNE BUDŻETOWE
wykonywanie odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania
pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego
dorosłych w drodze skierowania przez Powiatowy Urząd Pracy
posługa duchowna
czynna służba żołnierzy niezawodowych
służba zastępcza
urlop wychowawczy
rezygnacja z pracy z tytułu opieki nad ciężko chorym członkiem rodziny
pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego
4 REGUŁY ZBIEGU OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA EMERYTALNEGO I
RENTOWEGO
Jeżeli zbiegają się tytuły bezwzględne – obowiązek ubezpieczenia dotyczy każdego z nich
w razie zbiegu tytułu bezwzględnego z tytułem ogólnym – obowiązkiem ubezpieczenia objęty jest tytuł bezwzględny
w razie zbiegu tytułów ogólnych – obowiązuje zasada pierwszeństwa w czasie
jeśli jeden ze zbiegających się tytułów
ogólnych jest tytuł powodujący obowiązek
opłacenia składki przez budżet państwa –
obowiązek ubezpieczenia dotyczy drugiego
tytułu
WYJĄTKI
1.reguła zbiegu tytułu bezwzględnego z ogólnym nie ma zastosowania do zbiegu umowy o pracę z wykonywaniem umowy zlecenia lub umowy agencyjnej w sytuacji uznawania wykonawcy tej umowy za pracownika
(W takim przypadku osoby te podlegają
obowiązkowi ubezpieczenia także z tytułów
ogólnych).
DEFINICJA PRACOWNIKA
Art. 8. ustawy systemowej
2a. Za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa
się także osobę wykonującą pracę na podstawie
umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub
innej umowy o świadczenie usług, do
której zgodnie z Kodeksem cywilnym
stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo
umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z
pracodawcą, z którym pozostaje w
stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej
umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z
którym pozostaje w stosunku pracy.
WYJĄTKI
2. reguła zwolnienia tytułu ogólnego w zbiegu z tytułem bezwzględnym nie obowiązuje także w odniesieniu do ubezpieczonych, których podstawą wymiaru składki z tytułu bezwzględnego jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.
(W takim przypadku osoby te podlegają
obowiązkowi ubezpieczenia także z tytułów
ogólnych).
PODSTAWA WYMIARU SKŁADKI Z TYTUŁU BEZWZGLĘDNEGO
W przypadku pracowników podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowią przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (art. 18 ust. 1u.s.u.s.).
Za przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów
podatkowych uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich
ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju
dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych
Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia
społeczne pracownika, który poza umową o
pracę świadczy pracę na podstawie umowy o
dzieło, umowy agencyjnej, umowy zlecenia
lub innej umowy o świadczenie usług, którą
zawarł z własnym pracodawcą lub wykonuje
na jego rzecz, stanowi suma przychodu ze
stosunku pracy i wykonywanej umowy
cywilnoprawnej (art. 18 ust. 1 a u.s.u.s.).
PODSTAWA WYMIARU SKŁADKI Z TYTUŁU BEZWZGLĘDNEGO
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2007 r.
III UK 123/06
Pojęcie "kwoty minimalnego wynagrodzenia" za pracę stanowiącej przychód z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy (art. 18 ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.) nie jest - w przypadku zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy - równoznaczne z
"wysokością minimalnego wynagrodzenia" określoną w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 ze zm.), wobec czego - pracownik zarabiający poniżej "kwoty minimalnego wynagrodzenia" i jednocześnie prowadzący działalność pozarolniczą - podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z tytułu prowadzenia tej działalności.
OSNP 2008/3-4/44
WYJĄTEK OD REGUŁY PIERWSZEŃSTWA W CZASIE – ZBIEGI TYTUŁÓW OGÓLNYCH
dotyczy zbiegu umowy zlecenia albo umowy o pracę nakładczą z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej (jedna z form pozarolniczej działalności).
w sytuacji gdy wymiar składki z tytułu
pierwszej w czasie umowy zlecenia albo
umowy o pracę nakładczą jest niższy od
najmniejszej podstawy z tytułu późniejszej
działalności pozarolniczej, obowiązek
ubezpieczenia dotyczy tej działalności
PODSTAWĘ WYMIARU SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW STANOWI ZADEKLAROWANA KWOTA, NIE NIŻSZA JEDNAK NIŻ:
1. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno- rentowych, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy (składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku; w 2014 r. najniższa podstawa wymiaru tych składek wynosi 2.247,60 zł, tj.
60% z kwoty 3.746 zł) lub
2. 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia - w przypadku gdy przedsiębiorca ma prawo do ulgi przewidzianej dla osób
rozpoczynających działalność gospodarczą (w 2014 r. minimalna podstawa wymiaru tych
składek wynosi 504 zł, tj. 30% z kwoty
1.680 zł).
Tytuł, który został zwolniony z obowiązku ubezpieczenia z powodu zbiegu z innym tytułem może zostać objęty ubezpieczeniem na wniosek ubezpieczonego.
ZBIEG OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA POWSZECHNEGO Z OBOWIĄZKIEM UBEZPIECZENIA ROLNICZEGO
Zasada: obowiązek ubezpieczenia rolniczego jest wyłączony, jeżeli zbiega się z obowiązkiem innego ubezpieczenia społecznego.
(pierwszeństwo ma tytuł nierolniczy).
Wyjątek: dotyczy zbiegu ubezpieczenia rolniczego z obowiązkiem ubezpieczenia z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Rolnik prowadzący jednocześnie taką działalność gospodarczą podlega nadal ubezpieczeniu rolniczemu jeżeli w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej złoży w KRSU oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia.
ZBIEG OBOWIĄZKU UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO I PODLEGANIA ZAOPATRZENIU SPOŁECZNEMU
