Szanowni Rodzice, przedstawiamy Wam kolejne zestawy ćwiczeń oddechowych,
artykulacyjnych, emisyjnych i utrwalających prawidłową artykulację do wykonania w domu.
Bardzo prosimy, żeby ćwiczenia pisemne były wykonywane w specjalnych do tego przeznaczonych zeszytach lub kartkach, które znajdą się w dokumentacji Waszych dzieci.
Wykonane ćwiczenia umożliwią nam dokonanie diagnozy na zakończenie roku szkolnego oraz przygotowanie na kolejny rok programów terapii logopedycznej. Ćwiczenia prosimy wykonywać codziennie przez 20-30 minut. Z każdej grupy proszę wybrać 3-4 ćwiczenia.
Kolejne ćwiczenia będą zamieszczane na stronie w kolejnych tygodniach. W przypadku pytań lub niejasności prosimy o kontakt telefoniczny lub przez stronę EDUMAT.
Proponujemy aby ćwiczenia oddechowe, emisyjne i artykulacyjne wykonywać wspólnie z dziećmi. Pozdrawiamy życząc dużo zdrowia – Zespół Logopedów
Ćwiczenia oddechowe:
ĆWICZENIE 1 - Rozpoznanie własnego rytmu oddychania. Przyjmij pozycję leżącą. Zamknij oczy i przez kilka minut wsłuchuj się w rytm twojego oddechu. Nie kieruj nim, staraj się oddychać swobodnie, naturalnie. Zauważ jak zmienia się jego rytm im bardziej się rozluźniasz i im dłużej tak spokojnie oddychasz.
ĆWICZENIE 2 - Rozpoznanie sposobu oddychania. Przyjmij pozycję leżącą. Możesz zamknąć oczy. Jedną rękę połóż na klatce piersiowej, drugą na brzuchu- tak, aby środkiem dłoni dotykać pępka. Oddychaj przez kilka minut swobodnie i obserwuj ruchy klatki
piersiowej i brzucha. Zauważ w jaki sposób oddychasz- czy większy udział mają ruchy klatki piersiowej czy brzucha.
ĆWICZENIE 3 - Oddychanie naprzemienne. Przyjmij pozycję siedzącą. Prawą dłoń przyłóż do nosa w taki sposób, żeby palcem wskazującym zamknąć prawe nozdrze. Przez lewe nozdrze wykonaj wydech, a następnie wdech. Ćwiczenie powtórz trzy razy.
Zamknij palcem wskazującym lewej dłoni lewe nozdrze i otwórz prawe. Wykonaj wydech i wdech przez prawe nozdrze. Taki jeden pełny cykl powtarzaj trzy razy. Ćwiczenie doskonale pomaga udrożnić nos
ĆWICZENIE 4 - Oddychanie oczyszczające. Przyjmij swobodną pozycję stojącą lub siedzącą. Wykonując wdech wydaj dźwięk jak podczas chrapania. Wydychaj jak brzęcząca pszczoła ( bzzzz.... ). Powtórz 5-10 razy. Ćwiczenie pomaga oczyścić gardło.
ĆWICZENIE 5 Rozluźnienie z oddechem. Przyjmij pozycję stojącą, leżącą lub siedzącą.
Wykonaj normalny wdech i zaraz po nim napnij całe ciało. Utrzymaj to napięcie przez chwile, po czym wykonaj wydech rozluźniając ciało. Powtórz 5-8razy.
ĆWICZENIE 6 - Oddychanie pełne. Usiądź po turecku. Dłonie oprzyj o kolana. Oddychaj przez nos spokojnie, powoli, starając się wydłużyć wdech - licz w myślach 1,2,3,4 . Staraj się wydłużać fazę wdechu. Ćwiczenie powtórz trzy razy.
ĆWICZENIE 7 - Ćwiczenie oddychania przeponowego z książką. Połóż się na plecach. Nogi wyprostowane. Na brzuch połóż książkę. Wykonaj wdech pilnując, by klatka piersiowa się nie podnosiła. Wraz z wdechem do góry powinna unieść się książka. Utrzymuj to położenie książki jak najdłużej powoli wydychając powietrze (fff.../ s....). Stopniowo możesz zwiększać jej ciężar.
ĆWICZENIE 8 - Oddychanie głębokie. W pozycji leżącej oddychaj swobodnie przez chwilę przez nos. Powietrze wydychaj cicho i powoli na głoskach ffff... lub ssss.... . Coraz bardziej wydłużaj fazy wdechu i wydechu.
ĆWICZENIE 9 - „spacerowe” Podczas spaceru sprawdź ile wolnych kroków możesz wykonać w trakcie spokojnego wdechu przez nos. Następnie zobacz ile takich kroków
możesz wykonać podczas wydechu. Staraj się, by liczba kroków wykonywanych na wydechu była dwukrotnie większa niż tych wykonywanych na wdechu.
ĆWICZENIE 10 Przyjmij pozycję stojącą. Wyobraź sobie, że jesteś na łące pełniej kwiatów lub wyczuwasz nagle swoje ulubione zapachy. W naturalny sposób wykonujesz głęboki wdech podczas wąchania lub kilka krótkich wdechów.
ĆWICZENIE 11 Nabieraj wolno powietrze przez wąską szparę warg (jakby przez
słomkę).Zwróć uwagę na pracę mięśni brzusznych i ruch dolnych żeber. Powietrze wydychaj na głosce „f” przez lekko stulone wargi, w sposób ciągły.
ĆWICZENIE 12 Wykonuj wdech i wydech zachowując układ ust i jamy ustnej jak przy ziewaniu.
ĆWICZENIE 13 Wykonaj wdech chwytając powietrze całą przestrzenią jamy ustnej, nosowo- gardłowej i całkowicie otwartą krtanią - tak jakbyś łapał miękką piłeczkę
powietrzną. Powietrze wydmuchuj stopniowo przez wąską szczeliną i lekko stulone wargi (np. „fffff....”).
ĆWICZENIE 14 Wyobraź sobie, że zdmuchujesz pyłki z różnych części swojego ubrania ( np. z rękawa ). Wykonuj w szybkim tempie wdech i wydech. Pyłki trzymają się tak mocno, że musisz „uderzać” w nie mocno wydychanym powietrzem, w krótszej i dłuższej serii ( ffff.., f- f - f, fffff, ... ).
Ćwiczenia usprawniające narządy mowy
Ćwiczenia artykulacyjne powinny być wykonywane codziennie. Należy ćwiczyć powoli i dokładnie, najlepiej przed lustrem. Efektywność ćwiczeń możliwa jest tylko poprzez wielokrotne powtarzanie.
Ćwiczenia pionizacji języka:
1. Dotknij czubkiem języka wałka dziąsłowego (miejsce za górnymi zębami),
2. Utrzymaj kawałek jedzenia (np. cheerios, płatek kukurydziany) na czubku języka, przyciśnięty do górnego wałka dziąsłowego i utrzymaj go w tej pozycji aż się rozpuści,
3. Dotykaj czubkiem języka kolejnych zębów górnych po ich wewnętrznej stronie,
4. Dotykaj czubkiem języka naprzemiennie dwóch ostatnich górnych zębów,
5. Posmaruj wałek dziąsłowy np.: miodem i zliż go(usta mają być szeroko otwarte),
6. Szeroko otwórz usta a następnie wysoko unieś język do góry (aby było czuć jego silne napięcie),
7. Przyssij język do podniebienia przy szeroko otwartych ustach,
8. Utrzymaj język przyklejony do podniebienia, w tym czasie szeroko otwieraj i zamykaj usta,
9. Przesuwaj kilkukrotnie czubkiem języka po podniebieniu w stronę gardła,
10. Kreśl czubkiem języka kółka na podniebieniu,
11. Uderzaj czubkiem języka w podniebie przy szeroko otwartych ustach,
12. Szybko uderzaj językiem o górne dziąsła jak przy wymowie głoski t (język nie wychodzi poza zęby),
13. Wymawiaj głoski tttt przy szeroko otwartych ustach,
14. Wymawiaj głoski dddd przy szeroko otwartych ustach,
15. Wymawiaj głoski llll przy szeroko otwartych ustach,
16. Szybko wymawiaj sylaby la, lo, le, lu,
17. Szybko wymawiaj połączenia tdn, tdn, tdn.
Ćwiczenia warg :
1.Wymawiaj samogłoski a-i-o-e-u-y 2. Wielokrotnie parsknij,
3. Zagwiżdż parę razy w jednym tonie,
4. Cofnij kąciki ust do tyłu, a następnie otwieraj i zamykaj usta, 5. Naśladuj warkot np. motoru,
6.Trzymając ołówek między zębami, ściągaj i rozciągaj wargi,
7. Nadymaj policzki(wciągnij powietrze nosem) przy zwartych wargach, 8. Obliż górną wargę i dolną,
9. Zaokrąglij(ryjek) i spłaszcz wargi, Ćwiczenia podniebienia miękkiego
1. Wykonaj wdech i zatrzymaj powietrze w jamie ustnej przy języku przygryzionym zębami.
2. Naśladuj chrapanie podczas wdechu i wydechu.
3. Chrząkaj, kasłaj przy języku wsuniętym między zęby.
4. Wydawaj odgłosy (naśladowanie zachowania) jak przy płukaniu gardła wodą.
5. Powolne połykanie (typu dorosłego- przód języka unieśdo podniebienia twardego w okolicę wałka dziąsłowego oraz wewnętrznej strony górnych zębów siecznych).
Ćwiczenia emisyjne:
1. W pozycji siedzącej połóż otwartą dłoń stroną wewnętrzną na czubku głowy (nie uciskaj) i wymawiaj płynnie głoskę „m” (mmmmmmm…). Możesz zamruczeć ulubioną melodię.
Ważne jest abyś to zrobił na jednym wydechu. Następnie w ten sam sposób wypowiedz głoskę „n”(nnnnnnnn…). Zastanów się, w którym miejscu najbardziej odczuwałeś wibracje (drgania) przy wypowiadaniu głosek.
2. W pozycji siedzącej połóż dłoń na czubku głowy jak w ćwiczeniu powyższym i wymawiaj głoski „m” i „n” w sposób przerywany: m… m… m… n… n…
3. Utrzymując dźwięk na jednym tonie i przedłużając samogłoski wymawiaj tą znaną rymowankę: Siaaałaaa baaabaaa mmmaaak, Nieeewieeedziaaałaaa jaaak, Aaa dziaaad wieeedziaaał, Nieee pooowieeedziaaał, Aaa tooo byyyłooo taaak.
4. Na jednym wydechu wymawiaj samogłoski. Najpierw bezgłośnie, później szeptem oraz głośno: a e y i o u
5. Wypowiedz poniższe zdania:
Amerykański artysta akceptował afisz ambitnej Anny. Elegancka Emilia eksponowała efektowny ekspres. Izę interesują idealne inwestycje. Ola obrała ogromnego ogórka ostrym obierakiem. Uparta uczennica ubrała ubiegłoroczny ubiór.
6. Przeczytaj tekst. Staraj się to robić głośno i wyraźnie (tak, jakbyś przemawiał do publiczności).
Na wysokiej górze rosło drzewo duże, nazywało się: apli –popli –blite –blau. A kto tego nie wypowie, ten nie będzie spał.
Ćwiczenia dykcyjne:
Przeczytaj zdania powoli, głośno i wyraźnie.
Moja miła mamo.
Mam małą maskotkę.
Nie marszcz czoła.
Zmiażdż dżdżownicę.
Pocztmistrz z Tczewa.
Koszt poczt w Tczewie.
Z czeskich strzech szło Czechów trzech, gdy nadszedł zmierzch, pierwszego w lesie zagryzł zwierz, bez śladu drugi w gąszczach sczezł, a tylko trzeci z Czechów trzech osiągnął marzeń kres.
Trzech Czechów szło ze Szczebrzeszyna do Szczecina.
Rozrewolwerowany rewolwer rozrewolwerował się.
Przeleciały trzy pstre przepiórzyce przez trzy pstre kamienice.
Nie pieprz Pietrze wieprza pieprzem, bo przepieprzysz, Pietrze, wieprza pieprzem.
Kiedy pieprz się w wieprza wetrze, wtedy mięso będzie lepsze.
Czy tata czyta cytaty Tacyta.
Chrząszcz brzmi w trzcinie w Szczebrzeszynie, że przepiórki pstre trzy podpatrzyły jak raz w Pszczynie cietrzew wieprza wietrzył.
Wietrzył cietrzew wieprzy szereg oraz otomanę, która miała trzy z nóg czterech powyłamywane.
Ćwiczenia słuchowe, wzbogacające zasób słownictwa i rozwijające umiejętność budowania zdań.
Zad.1 Poproś kogoś, aby wyraźnie przeczytał następujące sylaby. Następnie powiedz, co usłyszałeś oraz zapisz słowa na kartce.
wo - da, pa - sek, ser - nik, me - lon, ba - sen, ko - new- ka, sa - mo- lot, kon – tro – la, ko - men- da, dra- żet – ki, kro - ko- dyl, tro - glo- dy- ta, ar- ma- tu- ra, an- tro- po – lo- gia Zad. 2 Poproś kogoś, aby wyraźnie przeczytał następujące zdania, które następnie zapisz na kartce. Zieloną kredką podkreśl przymiotnik/ przymiotniki.
1. Gruszki to bardzo słodkie owoce.
2. Piekarz wypieka przepyszną, słodką bułkę.
3. Stolarz wiesza brązową, drewnianą półkę.
4. Domek Tomka ma dwa, piękne piętra.
5. Uważaj jak chodzisz! Świeży beton twardnieje bardzo szybko.
6. Drewniana podłoga jest piękna, jednak w jej szczelinach często zbiera się brud.
Zad. 3 Znajdź rymy. Przepisz wyrazy łącząc je w poprawne pary.
KOZA PŁOT BUŁKA PISANKI PADA ZEBRA BĄK RURA MŁOT TRUSKAWKA ŁÓDKA KACZKA SANKI WROTKA WOREK PĄK KAWKA KOSA FROTKA
PÓŁKA KURA KOREK KONIK KOCZEK PACZKA KŁÓDKA ŻEBRA BADA BOCZEK KARTONIK
Zad. 4 Podane wyrazy podziel na sylaby, uszereguj i zapisz na kartce, w grupach, tak aby miały po tyle samo sylab.
PIÓRNIK, RĘCZNIK, RYSUNEK, ŹDŹBŁO, KRESKA, ROLNIK, PARAPET, KARTONIK, DESZCZ, SER, PLISZKA, KASZTAN, STAROPOLSKI, KROKODYL, STRUMIEŃ, SKAŁA, STOKROTKA, SZCZYPIOREK, GRUSZKA, CZARNUSZKA, SZCZOTECZKA, MUZEUM, PASMANTERIA, SZCZAW, AKUSTYKA, MUZYKA
GRUPA A- 1 sylaba:
GRUPA B- 2 sylaby:
GRUPA C- 3 sylaby:
GRUPA D- 4 sylaby:
Zad. 5 Zapisz 6 słów, które zaczynają się na sylabę:
sa- np. samolot ce- np. cebula za- np. zaloty sza- np. szalik cze- np. czesne czy- np. czysto rza/ ża- np. żakiet rze/ że- np. żeton ra- np. rama tra- np. trampolina dro- np. dron bra- np. branża
Zad. 6 Poproś kogoś, aby wyraźnie przeczytał następujące zdania.
Słuchaj uważnie zdań i policz, ile słyszysz słów w każdym zdaniu. Następnie zapisz numer zdania i liczbę słów.
1. Tulipany, krokusy i hiacynty to wiosenne kwiaty.
2. Mateusz i Grzesiek to dwaj najlepsi przyjaciele.
3. Katarzyna zbiła czerwony talerzyk i trzy kubeczki.
4. Na korze wierzby wyrosły cztery grzyby.
5. Chmurzy się i grzmi, będzie burza.
6. Poduszka na twym łóżku, poszewkę ma pluszową.
Zad.7 Poproś kogoś dorosłego aby wyraźnie przeczytał następujące wyrazy, z punktów ( A,B,….) i otocz czerwoną kredką te, które nie pasują do danego ciągu.
A) brązowy, niebieski, srebrny, szybki B) książka, deska, gazeta, atlas
C) ananas, czereśnie, seler, agrest D) balsam, szminka, dezodorant, ocet E) koszula, apaszka, laska, płaszcz F) taczka, autobus, samochód, skuter
Zad. 8 Uzupełnij brakującą literę, przeczytaj i zapisz powstałe wyrazy.
SZP _ RA, SZ _ TA, SZP _ DA, KRUSZ _ NA, SZK _ PA, SZTA _ ETA, KL _ SZ, SZTOR _
BRO_DA, SR_KA, TRAM_KI, STR_NA, KRO_A, FR_TKI, BR_DNY, KRO_KA
Zad. 9 Napisz zdania poprawnie.
1. Mama Tomasz bardzo lubi czytać książka.
2. Tradycją Wielkanoc jest malować jajo.
3. Pamiętać, gdy wchodzisz do autobus zawsze, od razu skasuj bilet.
4. Niebieskie i fioletowe krokus, to oznaka zbliżającej się wiosna.
5. Popularne polski przysłowia głosi, że nikt nie lubi poniedziałek.
6. Kot i pies to prawdziwi przyjaciele ludzie.
Zad. 10 Dyktando. Poproś kogoś o przeczytanie poniższego tekstu. Zapisz na kartce usłyszane zdania.
Nie wierzyłem
stojąc nad brzegiem rzeki, która była szeroka i rwąca, że przejdę ten most,
spleciony z cienkiej, kruchej trzciny powiązanej łykiem.
Szedłem lekko, jak motyl i ciężko, jak słoń
szedłem prawie jak tancerz i chwiejnie, jak ślepiec.
Nie wierzyłem, że przejdę ten most, i gdy stoję już na drugim brzegu.
Nie wierze, że go przeszedłem.
Lub uzupełnij luki w tekście:
Nie wie_ _yłem
stojąc nad b_ _egiem _ _eki, kt_ra była szeroka i rwąca, _e p_ _ejdę ten most,
spleciony z cienkiej, kruchej t_ _ciny
powiązanej łykiem.
Szedłem lekko, jak motyl i cię_ko, jak słoń
szedłem prawie jak tance_ _ i chwiejnie, jak ślepiec.
Nie wi_ _zyłem, _e przejdę ten most, i gdy stoję ju_ na drugim b_ _egu.
Nie wie_ _e, _e go przeszedłem.
Zad. 11 Oszukaj w diagramie ukryte nazwy rzek. Mogą występować w poziomie, pionie, ukośnie i wspak. Pozostałe litery czytane rzędami utworzą rozwiązanie. Zapisz na kartce odkryte przez ciebie nazwy rzek oraz hasło.
O R D S Y R G Y T Ć T
S P N A T O A R R E U
T E I R O Z D O B P R
R I E D E R R R K Y P
A N S O A W B G D R T
W D T A Ł O G E R P R
I A R K W B I N A S B
C A C Ę W R D Ł W A Ó
A R T U P A M H A R B
BRAHMAPUTRA, BÓBR, BRDA, DNIEPR, DNIESTR, DRAWA, DRWĘCA, EBRO, NEGRO, OBRA, ODRA, OSTRAWICA, PREGOŁA, PRUT, PRYPEĆ, TYBR,
TYGRYS, WKRA.
Zad.14 Ułóż jak najwięcej słów z podanych liter:
A, K, S, Z,N, O, I, Ż, Z, U, E, G, R, B, W, C.
