Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

SPORY PRACY ORAZ ICH ROZPATRYWANIE

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

SPÓR ZE STOSUNKU PRACY-

RÓŻNICA STANOWISK PRACODAWCY I PRACOWNIKA

DOTYCZĄCA UPRAWNIEŃ LUB OBOWIĄZKÓW

OBJĘTYCH ISTNIEJĄCYM STOSUNKIEM PRACY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Z CHWILĄ ZGŁOSZENIA DO ORGANU OCHRONY (NP. SĄDU) ZINDYWIDUALIZOWANEGO ŻĄDANIA PODJĘCIA OKREŚLONYCH DZIAŁAŃ SPÓR ZE STOSUNKU PRACY PRZEKSZTAŁCA SIĘ W SPÓR O ROSZCZENIE ZE STOSUNKU PRACY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

SPÓR PRACOWNICZY W ZNACZENIU MATERIALNYM:

• UJĘCIE PODMIOTOWE:

PRACOWNIK I PRACODAWCA

• UJĘCIE PRZEDMIOTOWE:

NIEWYKONANIE/NIENALEŻYTE

WYKONANIE OBOWIĄZKÓW ZE STOSUNKU

PRACY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

SPÓR PRACOWNICZY W ZNACZENIU PROCESOWYM:

Art.  476.  [Definicje]§  1. Przez sprawy z zakresu prawa pracy rozumie się sprawy:

1)o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim związane;

1¹)o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi umowie, ma cechy stosunku pracy;

2)o roszczenia z innych stosunków prawnych, do których z mocy odrębnych przepisów stosuje się przepisy prawa

pracy;

3)o odszkodowania dochodzone od zakładu pracy na

podstawie przepisów o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

ROZSTRZYGANIE: WIĄŻĄCE ZAKOŃCZENIE SPORU NAJCZĘŚCIEJ W FORMIE WYROKU

Art.  262.  [Właściwość sądów pracy]

§  1.  ²⁵ Spory o roszczenia ze stosunku pracy rozstrzygają sądy powszechne, zwane "sądami pracy".

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

ZAŁATWIENIE SPORU- FORMA POSTEPOWANIA POZASĄDOWEGO ZMIERZAJĄCA DO LIKWIDACJI SPORU

ART. 244. [KOMISJE POJEDNAWCZE]

§ 1. W CELU POLUBOWNEGO ZAŁATWIANIA SPORÓW O ROSZCZENIA PRACOWNIKÓW ZE STOSUNKU PRACY MOGĄ BYĆ POWOŁYWANE KOMISJE POJEDNAWCZE.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

TRYBY ROZATRYWANIA SPORÓW PRACOWNICZYCH:

1. POJEDNAWCZY 2. SĄDOWY

3. WEWNĄTRZZAKŁADOWO-SĄDOWY 4. ADMINISTRACYJNOSĄDOWY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

TRYB POJEDNAWCZY

• Art. 244 k.p.

• komisje pojednawcze (fakultatywne; najpierw ustalany skład, kadencja; powoływane przez pracodawcę i zakładową organizację związkową)

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

ZASADY POSTEPOWANIA PRZED KOMICJĄ POJEDNAWCZĄ:

1.

WNIOSKOWOŚĆ

2.

FAKULTATYWNOŚĆ

3.

POLUBOWNOŚĆ

4.

SZYBKOŚĆ

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

WNIOSKOWOŚĆ

Wniosek może złożyć TYLKO PRACOWNIK

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

FAKULTATYWNOŚĆ

Art.  242.  [Dochodzenie roszczeń przed sądem] §  2. Przed skierowaniem sprawy na drogę sądową

pracownik może żądać wszczęcia postępowania

pojednawczego przed komisją pojednawczą.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

POLUBOWNOŚĆ

Komisja ma obowiązek nakłaniania do

polubownego załatwienia sporu

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

SZYBKOŚĆ

Art.  251.  [Termin zawarcia ugody]§  1. Komisja pojednawcza powinna dążyć, aby załatwienie sprawy w drodze ugody nastąpiło w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Termin zakończenia postępowania przed komisją pojednawczą stwierdza się w

protokole posiedzenia zespołu.

§  2. W sprawach dotyczących rozwiązania, wygaśnięcia lub

nawiązania stosunku pracy, o których mowa w art. 264, wniosek do komisji pojednawczej wnosi się przed upływem terminów określonych w tym przepisie.

§  3. W sprawach, o których mowa w § 2, postępowanie

pojednawcze kończy się z mocy prawa z upływem 14 dni od dnia złożenia wniosku przez pracownika, a w innych sprawach - z

upływem 30 dni od dnia złożenia wniosku.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

ZAKOŃCZENIE POSTĘPOWANIA POJEDNAWCZEGO

Art.  252.  [Wpis ugody do protokołu]Ugodę zawartą przed komisją pojednawczą wpisuje się do protokołu posiedzenia zespołu. Protokół podpisują strony i

członkowie zespołu.

Art.  253.  [Niedopuszczalność zawarcia

ugody]Niedopuszczalne jest zawarcie ugody, która

byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia

społecznego.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Art.  254.  [Przekazanie sprawy sądowi pracy]Jeżeli postępowanie przed komisją pojednawczą nie

doprowadziło do zawarcia ugody, komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia

zakończenia postępowania pojednawczego, przekazuje niezwłocznie sprawę sądowi pracy.

Wniosek pracownika o polubowne załatwienie sprawy przez komisję pojednawczą zastępuje pozew.

Pracownik zamiast zgłoszenia tego żądania może

wnieść pozew do sądu pracy na zasadach ogólnych.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Art.  255.  [Wykonanie ugody]§  1. W razie niewykonania ugody przez pracodawcę podlega ona wykonaniu w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, po nadaniu jej przez sąd pracy klauzuli wykonalności.

§  2. Sąd pracy odmówi nadania klauzuli wykonalności, jeżeli ze złożonych akt komisji wynika, że ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego. Nie wyklucza to możliwości dochodzenia ustalenia niezgodności ugody z prawem lub zasadami współżycia społecznego na zasadach ogólnych.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

POSTĘPOWANIE SĄDOWE ART. 262. [WŁAŚCIWOŚĆ SĄDÓW PRACY]

§ 1. SPORY O ROSZCZENIA ZE STOSUNKU PRACY

ROZSTRZYGAJĄ SĄDY POWSZECHNE, ZWANE "SĄDAMI PRACY".

§ 2. NIE PODLEGAJĄ WŁAŚCIWOŚCI SĄDÓW PRACY SPORY DOTYCZĄCE:

1) USTANAWIANIA NOWYCH WARUNKÓW PRACY I PŁACY;

2) STOSOWANIA NORM PRACY;

3) (UCHYLONY).

§ 3. ZASADY TWORZENIA SĄDÓW PRACY, ORGANIZACJĘ I

TRYB POSTĘPOWANIA PRZED TYMI SĄDAMI REGULUJĄ ODRĘBNE PRZEPISY.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA

• OKREŚLA RODZAJE SPRAW: „Z ZAKRESU PRAWA PRACY

• ART. 476 K.P.C.

• SR LUB SO - ZE WZGLĘDU NA WPS, ALE!:

461 § 1¹K.P.C. DO WŁAŚCIWOŚCI SĄDÓW REJONOWYCH, BEZ WZGLĘDU NA WARTOŚĆ PRZEDMIOTU SPORU, NALEŻĄ SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA PRACY O

• USTALENIE ISTNIENIA STOSUNKU PRACY,

• O UZNANIE BEZSKUTECZNOŚCI WYPOWIEDZENIA STOSUNKU PRACY,

• O PRZYWRÓCENIE DO PRACY I PRZYWRÓCENIE POPRZEDNICH WARUNKÓW PRACY LUB PŁACY ORAZ ŁĄCZNIE Z NIMI DOCHODZONE ROSZCZENIA I

• O ODSZKODOWANIE W PRZYPADKU NIEUZASADNIONEGO LUB NARUSZAJĄCEGO PRZEPISY WYPOWIEDZENIA ORAZ ROZWIĄZANIA STOSUNKU PRACY, A TAKŻE

• SPRAWY DOTYCZĄCE KAR PORZĄDKOWYCH I ŚWIADECTWA PRACY ORAZ ROSZCZENIA Z TYM ZWIĄZANE.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Roszczenia o:

1) świadczenie

2) ustalenie prawa lub stosunku prawnego

3) o ukształtowanie prawa lub stosunku

prawnego

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Roszczenie o ukształtowanie:

• o zawarcie umowy przyrzeczonej

• o uznanie czynności wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczną

• o zmianę rodzaju pracy lub powierzenia innego

stanowiska, jeśli taki obowiązek wynika z przepisów

prawa

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

WŁAŚCIWOŚĆ FUNKCJONALNA- DOT. PODZIAŁU FUNKCJI, WSKAZUJE KTÓRY SĄD JEST WŁAŚCIWY W I, A KTÓRY W II INSTANCJI

• ZASADY: SĄDY REJONOWE ZA WYJĄTKIEM SPRAW PRZEKAZANYCH DO WŁAŚCIWOŚCI SĄDÓW

OKRĘGOWYCH

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA



ogólna/przemienna/delegacyjna

Art. 461. § 1. Powództwo w sprawach z zakresu prawa

pracy może być wytoczone bądź przed sąd właściwości

ogólnej pozwanego, bądź przed sąd, w którego okręgu

praca jest, była lub miała być wykonywana, bądź też

przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

ZDOLNOŚĆ SĄDOWA

legitymacja do występowania w sprawie jako strona:

 pracownik

 członkowie rolniczej spółdzielni produkcyjnej

 osoby świadczące pracę na podstawie umowy o pracę nakładczą

 członkowie rodzin i spadkobiercy w/w

 innym osobom, którym z mocy odrębnych przepisów przysługują roszczenia z zakresu prawa pracy

 osobom dochodzącym roszczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych

 pracodawcy (choćby nie posiadał osobowości prawnej)

 związki zawodowe

 inspektor pracy (tylko o ustalenie istnienia stosunku pracy)

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

SZCZEGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO W

SPRAWACH Z ZAKRESU PRAWA PRACY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

SZCZEGÓLNE ZASADY POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO W SPRAWACH Z ZAKRESU PRAWA PRACY

Postępowanie w sprawach z zakresu prawa pracy jest postępowaniem odrębnym,

uregulowanym przepisami art. 459–477 k.p.c.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Zasada ochrony słusznego interesu pracownika

• zasada ta nie jest równoznaczna z zasadą uprzywilejowania pracownika

np. niedopuszczalność zawarcia umowy 469 k.p.c., odrzucenie pozwu nie może nastąpić z powodu niedopuszczalności drogi sądowej, gdy do rozpoznania sprawy właściwy jest inny organ 464 k.p.c., inne zasady dot. kosztów postępowania

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Zasada ograniczonego formalizmu procesowego

• sąd wzywa do uzupełnienia braków formalnych jedynie wówczas, gdy

przeprowadzenie uzupełnienia materiału w postępowaniu sądowym byłoby połączone ze znacznymi trudnościami (art. 467 k.p.c.)

• ograniczenie dot. możliwości odrzucenia pozwu

• art. 472 k.p.c. wprowadza ułatwienia w zakresie wzywania uczestników

procesu na rozprawę oraz przedstawienia niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy akt osobowych i innych dokumentów.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Zasada szybkości postępowania

• w sprawach, w których pracownik jest stroną powodową, sąd ma obowiązek zbadania sprawy niezwłocznie

• termin rozprawy powinien być wyznaczony tak, aby od daty

zakończenia czynności wyjaśniających, a jeżeli nie podjęto tych

czynności - od daty wniesienia pozwu lub odwołania, do rozprawy nie upłynęło więcej niż dwa tygodnie, chyba że zachodzą niedające się usunąć przeszkody

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

Postulat ugodowego rozpatrywania sporów

• art. 243 k.p., zgodnie z którym: „Pracodawca i pracownik powinni dążyć do polubownego załatwienia sporu ze stosunku pracy”.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

ZASADA NATYCHMIATOWEJ WYKONALNOŚCI WYROKU

• W części nieprzekraczającej jednokrotnego wynagrodzenia- art. 477 (2) k.p.c.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

POSTĘPOWANIE WEWNĄTRZZAKŁADOWO-SĄDOWE

• 2 etapy: zakładowy i sądowy

• Np. sprostowanie świadectwa pracy art. 97 k.p., sprzeciw od kary porządkowej art. 112 k.p.

• brak uprzedniego wyczerpania określonego trybu=przekazanie przez sąd odpowiedniemu organowi (np. pracodawcy) art. 464 k.p.c.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNO-SĄDOWE (PRZED SĄDEM ADMINISTRACYJNYM)

• przepis musi wyraźnie przekazywać określone sprawy do rozpoznania przez sąd administracyjny

• 2 etapy: administracyjny i sądowy

• skargę można złożyć do sądu administracyjnego po wyczerpaniu środków odwoławczych

• odmowa mianowania lub powołania na stanowisko, jeżeli taki obowiązek wynika z przepisów prawa

• np. niektórzy pracownicy mianowani NIK

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNO-SĄDOWE (PRZED SĄDEM PRACY)

• niektórzy pracownicy służby cywilnej

• 2 etapy: administracyjny i sądowy

• Np. przeniesienie urzędnika służby cywilnej do innego urzędu- odwołanie do Prezesa RM w ciągu 14 dni