Rok akademicki: 2012/2013 Kod: DIS-1-505-n Punkty ECTS: 7 Wydział: Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska
Kierunek: Inżynieria Środowiska Specjalność: ―
Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Niestacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 5 Strona www: —
Osoba odpowiedzialna: prof. nadzw. dr hab. inż. Gołda Tadeusz (tgolda@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: prof. nadzw. dr hab. inż. Gołda Tadeusz (tgolda@agh.edu.pl)
dr inż. Wojtanowicz Piotr (wojtan@agh.edu.pl) dr inż. Wójcik Jerzy (jwojcik@agh.edu.pl)
Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi
Powiązania z EKK
Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza
M_W001 zna polskie przepisy prawne regulujące działalność rekultywacyjną
IS1A_W24 Egzamin, Kolokwium
M_W002 zna podstawowe czynniki mogące spowodować toksyczność utworu
IS1A_W24 Egzamin, Kolokwium, Wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych Umiejętności
M_U001 umie wykonać analizy niezbędne do oceny utworów dla potrzeb rekultywacji (kwasowość, PEW, skład granulometryczny, granice
konsystencji, zawartośc węglanów, sorpcje BM)
IS1A_W24 Egzamin, Kolokwium, Sprawozdanie, Wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych
M_U002 umie określić przydatność utworów do rekultywacji na podstawie co najmniej dwóch metod klasyfikacyjnych
IS1A_W24 Egzamin, Kolokwium, Sprawozdanie, Wykonanie ćwiczeń laboratoryjnych M_U003 potrafi dobrać skład gatunkowy roślinności
zielnej, drzewiastej i krzewiastej w zależności od ukształtowania rzeźby i właściwości utworów
IS1A_U19 Egzamin, Projekt inżynierski
M_U004 umie wykonać projekt prac rekultywacyjnych dla IS1A_U19 Projekt inżynierski
Kompetencje społeczne
M_K001 potrafi wyjaścić społeczeństwu korzyści wynikajace z prawidłowej realizacji prac rekultywacyjnych i zagrożenia dla środowiska wynikajace z braku ich realizacji
IS1A_K02 Egzamin, Udział w dyskusji
Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć
Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi
Forma zajęć
Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um Zajęcia seminaryjne Zajęcia praktyczne Zajęcia terenowe Zajęcia warsztatowe Inne E-learning Wiedza
M_W001 zna polskie przepisy prawne regulujące działalność rekultywacyjną
+ - - - - - - - - - -
M_W002 zna podstawowe czynniki mogące spowodować toksyczność utworu
+ - + - - - - - - - -
Umiejętności
M_U001 umie wykonać analizy niezbędne do oceny utworów dla potrzeb rekultywacji (kwasowość, PEW, skład granulometryczny, granice konsystencji, zawartośc węglanów, sorpcje BM)
- - + - - - - - - - -
M_U002 umie określić przydatność utworów do rekultywacji na podstawie co najmniej dwóch metod klasyfikacyjnych
+ - + - - - - - - - -
M_U003 potrafi dobrać skład
gatunkowy roślinności zielnej, drzewiastej i krzewiastej w zależności od ukształtowania rzeźby i właściwości utworów
+ - - + - - - - - - -
M_U004 umie wykonać projekt prac rekultywacyjnych dla
fragmentu zbocza zwałowiska
- - - + - - - - - - -
Kompetencje społeczne M_K001 potrafi wyjaścić
społeczeństwu korzyści wynikajace z prawidłowej realizacji prac
rekultywacyjnych i zagrożenia dla środowiska wynikajace z braku ich realizacji
+ - - - - - - - - - -
Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć)
Wykład Wstęp.
Pojęcie “rekultywacja”.Teza wykładów. Definicje rekultywacji.Podstawowe przepisy prawne regulujące działalność rekultywacyjną. Przyczyny powstania rekultywacji. Trzy okresy rekultywacji w Polsce.
Podział rekultywacji.
Podział rekultywacji na fazy. Główne zadania poszczególnych faz. Różnica między rekultywacją a zagospodarowaniem.
Cel i główne postulaty rekultywacji.
Różnica pomiędzy rekultywacją a użytkowaniem rolnym i leśnym. Cel rekultywacji.
Główne postulaty rekultuywacji.
Czynniki decydujące o udatności prac rekultywacyjnych.
Czynniki zewnętrzne wpływajace na podniesienie skuteczności prac rekultywacyjnych.
Uwarunkowania wynikające z ustaleń mpzp, ochrony obiektów prawnie chronionych, klimatu, ochrony GZWP, konsultacji społecznych. Czynniki wewnętrze wynikające z rozwiązań projektowych: lokalizacja obiektu, jego geometria, rzeźba powierzchni i stosunku wodne, właściwości utworów budujących warstwy przypowierzchniowe.
Ocena właściwości utworów dla potrzeb rekultywacji.
Trudności w doborze właściwości uwzględnianych w ocenie. Klasyfikacja utworów geologicznych dla potrzeb rekultywacji (klasyfikacja Skawiny i Trafas). Gospodarka nadładem w górnictwie odkrywkowym.Klasyfikacja aktywności glebotwórczej utworów wg. Żuławskiego. Klasyfikacja prof. Bendera. Klasyfikacji prof. Krzaklewskiego na
podstawie szybkości zarastania. Główne czynniki decydujące o toksyczności utworów.
Szczegółowa ocena utworów dla potrzeb rekultywacji.
Ocena stopnia zakwaszenia na podstawie pomiarów pH,po zadaniu nadtlenkiem wodoru, inkubacji i na podstawie wskaźnika SBQ. Kwasowość utworów. Metody obliczania dawek neutralizacyjnych dla utworów nadmiernie kwaśnych. Techniki neutralizacji.
Zasolenie utworów.
Mechanizm oddziaływania podwyższonych ilości soli rozpuszczalnych w wodzie na właściwości utworów i fizjologię roślin. Mierniki zasolenia: wskaźnik sołoncowatości, wskaźnik SAR, stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego, PEW, procentowa zawartość soli, stężenie roztworu glebowego. Techniki rekultywacji utworów zasolonych.
Remediacja utworów zanieczyszczonych produktami naftowymi.
Szkodliwość ropopochodnych w środowisku glebowo-wodnym. Techniki remediacyjne.
Czynniki wpływające na biodegradację produktów naftowych.
Funkcje roślinności w rekultywacji.
Funkcje roślinności w działalności rekultywacyjne: glebotwórcza, ochronna-
przeciwerozyjna, fitomelioracyjne, biocenotyczna, gospodarcza, ozdobna. Zasady tworzenia zespołów sadzeniowych. Techniki sadzenia i pielęgnacji.Główne zasady tworzenia mieszanek roślinnosci zielnej w pracach rekultywacyjnych.
Przykłady rozwiązań rekultywacyjnych.
Przykłady rozwiązań rekultywacyjnych w polskich kopalniach otworowych siarki i soli
rozwiązań rekultywacyjnych w Niemczech i Czechach.
Cechy nowoczesnych rozwiązań rekultywacynych.
Podsumowanie czynników decydujących o podniesieniu wartości terenów zrekultywowanych. Wpływ zagospodarowania na atrakcyjność terenów
zrekultywowanych. Dokumentacja kartograficzna i nazewnictwo nowo utworzonych terenów.
Klasyfikacja nieużytków poprzemysłowych.
Klasyfikacja terenów bezglebowych i ich podział. Klasyfikacja terenów o glebach przekształconych i ich podział.
Zanieczyszczenie metalami ciężkimi.
Standardy czystości gleby i czystości ziemi. Zależność dopuszczalnych zanieczyszczeń w zależności od grupy terenów i ich właściwości. Techniki ograniczające
przyswajalność metali ciężkich.
Zasady wyrównania składników pokarmowych w utwoprach bezglebowych.
Metody oceny zawartości w utworach rekultywowanych podstawowych biopierwiastków: azot, fosfor, potas. Metody obliczania niezbędnych dawek nawozowych. Techniki wprowadzania zwiększonych dawek.
Ćwiczenia projektowe
Projekt rekultywacji dla rolnego i leśnego zagospodarowania
Pozyskanie danych niezbędnych do zaprojektowania optymalnych rozwiązan rekultywacyjnych (podstawowe właściwości utworów, wystawa, nachylenia.
Wykonanie przekroi poprzecznych terenu na podstawie mapy sytuacyjno- wysokościowej oraz określenie optymalnego przebiegu nowej niwelety.
Obliczenie kubaturu mas ziemnych oraz obliczenie parametrów technicznych nowej rzeźby obiektu.
Ocena stopnia trudnosci rekultywacji biologicznej.
Zaprojektowanie zabiegów likwidujacych toksyczność gruntow i przystosowujących podłoże do pełnienia funkcji skały macierzystej.
Zaprojektowanie skladu gatunkowego roślinności zielnej i drzewiastej oraz zabiegów pielęgnacyjnych.
Graficzne zobrazowanie przyjętych rozwiązań projektowych.
Sporządzenie uproszczonego kosztorysu zabiegów rekultywacyjnych.
Ćwiczenia laboratoryjne
Ocena przydatności utworów do rekultywacji
Zasady bezpiecznej pracy w laboratorium. Przygotowanie dwóch próbek do analiz laboratoryjnych(utarcie, przesianie, sporządzenie próbek średnich)
Wykonanie analizy składu granulometrycznego metodą areometryczną. Oblicznie wyników i sporządzenie krzywych uziarnienia. Oblicznie wskaźnika litologicznego i okreslenie grup mechanicznych w podziale glebo-i gruntoznawczym.
Oznacznie granicy plastyczności i płynności. Oblicznie wskaxnika plastycznosci i spoistości. Oznacznie sorpcji metodą BM i oblicznie wspaźnika sorpcji. Oznacznie zawartości węglanów i oblicznie wskaźnika wapniowego. Oznaczenie pH oraz
kwasowosci hydrolitycznej. Oblicznie niezbędnych dawek neutralizatora. Oznacznie PEW i okreslenie wartości dopuszczalnej. Określenie klasy przydatności do rekultywacji i podanie niezbędnych zabiegów.
Sposób obliczania oceny końcowej
Ocena końcowa = 0,6 oceny z egzaminu + 0,2 oceny z ćwiczeń laboratoryjnych + 0,2 oceny z projektu.
Wymagania wstępne i dodatkowe
Ma opanowaną wiedzę z gleboznawstwa oraz podstawowe wiadomości z chemii ogólnej.
Zalecana literatura i pomoce naukowe
1. Gołda T. Rekultywacja. Skrypty uczelniane AGH, Kraków 2005.
2. Karczewska A. Ochrona gleb i rekultywacja terenow zdegradowanych. Wydawnictwa Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław 2008.
3. Kasztelewicz Z. Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych.Kraków 2010.
4. Likwidacja zanieczyszczeń substancjami ropopochodnymi w środowisku wodno- gruntowym.Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 1994
5. Krzaklewski W. Leśna rekultywacja i biologiczne zagospodarowanie nieużytków poprzemysłowych.
Skrypty dla Szkół Wyższych. AR, Kraków 1988.
Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu
Nie podano dodatkowych publikacji
Informacje dodatkowe
Brak
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Forma aktywności studenta Obciążenie
studenta
Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe 2 godz
Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem 11 godz
Samodzielne studiowanie tematyki zajęć 54 godz
Przygotowanie do zajęć 24 godz
Wykonanie projektu 24 godz
Udział w wykładach 18 godz
Udział w ćwiczeniach laboratoryjnych 18 godz
Udział w ćwiczeniach projektowych 10 godz
Przygotowanie sprawozdania, pracy pisemnej, prezentacji, itp. 14 godz
Sumaryczne obciążenie pracą studenta 175 godz
Punkty ECTS za moduł 7 ECTS
