Turew - Szablą i pługiem
Dostałeś bezpłatny przewodnik z 7 atrakcjami. Chcesz więcej?
Aby zobaczyć mapę miejsc zawartych w mini przewodniku kliknij lub skopiuj do przeglądarki poniższy link:
http://www.polskaniezwykla.pl/miniprzewodnik/map.aspx?lat=52.0587&lng=16.8277&pl=21
Turew
Szablą i pługiem
Dezydery Chłapowski mając czternaście lat rozpoczął służbę w wojsku pruskim, gdzie zdobył solidną wiedzę wojskową, nauczył się żelaznej dyscypliny i porządku. W 1806 r. znalazł się w gwardii honorowej Napoleona, któremu służył, również jako adiutant, do 1813 r. Gdy w 1815 r. stał się właścicielem Turwi, swój herb rodowy nad główną bramą pałacu zastąpił zegarem. Potem pojechał do Anglii, gdzie uczył się nowoczesnego rolnictwa. Gdy wrócił w 1819 r., zerwał z trójpolówką, wprowadzając
płodozmian. Zmienił też wygląd pól, zabezpieczając je przed dokuczliwymi wiatrami rzędami krzewów i drzew.
Sprowadził z Anglii pługi i młockarnie, nasiona nieznanej wówczas w Polsce koniczyny, owce z Francji oraz bydło ze Szwajcarii. Jego sposób gospodarowania przynosił znakomite rezultaty. Szybko uwolnił Turew od długów zaciągniętych przez ojca i dokupił kolejno sześć nowych majątków. W 1831 r. ruszył do powstania, odbył dramatyczną kampanię na Litwie. Kiedy po powrocie trafił na dwa lata do więzienia, czas ten wykorzystał na napisanie doskonałego podręcznika O rolnictwie. Do końca pracowitego życia doglądał swych dóbr i propagował nowoczesne rolnictwo. Dzięki niemu polskie ziemiaństwo i chłopi w Wielkopolsce stanowili siłę, która skutecznie opierała się germanizacji. Ten niezwykły generał więcej wywalczył rozumem i pługiem niż szablą.
Pałac Chłapowskiego jest dzisiaj siedzibą Zakładu Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN. To ciekawe miejsce warto zobaczyć. Pałac ma ładną fasadę i wnętrza - udostępniane po uzgodnieniu.
52°03'31"N 16°49'40"E | na mapie:A
Turew
Kaplica pw. NMP Niepokalanego
Poczęcia (1847)
Kaplica wzniesiona została z incjatywy gen. Dezyderego Chłapowskiego w latach 1846-47 w stylu neogotyku angielskiego. Wewnątrz na uwagę zasługuje dębowy ołtarz z obrazem Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia i Droga Krzyżowa z XIX w. Kaplica stanowi część zespołu pałacowego Chłapowskich. Z pałacem połączona jest murowaną galerią.
52°03'39"N 16°49'31"E | na mapie:B
Turew
Pamięci gen. Dezyderego Chłapowskiego
Dezydery Chłapowski (1788-1879) był wybitnym żołnierzem kampanii napoleońskiej i zasłużonym dowódcą w powstaniach w 1830 i 1848 r. Jednak dla Wielkopolski największe zasługi położył jako prekursor nowoczesnego rolnictwa. Zastosował w swoim majątku w Turwi najnowsze osiągnięcia w tym zakresie, które poznał podczas pobytów w Anglii. Jego dzieło kontynuowało wielu wielkopolskich właścicieli ziemskich.
W setną rocznicę śmierci generała w parku pałacowym w Turwi odsłonięto pomnik ufundowany przez Polską Akademię Nauk, obecnego użytkownika zespołu pałacowego Chłapowskich.
52°03'35"N 16°49'23"E | na mapie:C
Turew
Śnieżycowe dywany w parku pałacowym
Wokół pałacu Chłapowskich rozciąga się 20-hektarowy park założony w XVIIi w. Pierwotny regularny park został przekształcony w latach 1860-1870 przez francuskiego ogrodnika Augustyna Denizota w park angielski. W parku znajduje się kilkaset pomnikowych drzew, a wśród nich dwa okazałe dęby szypułkowe: "Dezydery" (obw. 785 cm, wys. 22 m.) oraz "Antonina" (odw. 675 cm, wys. 20 m.).
Wielką atrakcją na przełomie marca i kwietnia są kwitnące kobierce śnieżycy wiosennej (Leucojum vernum) oraz zawilca gajowego (Anemone nemorosa L.).
52°03'37"N 16°49'10"E | na mapie:D
Turew
Muzeum Gorzelnictwa
Naprzeciwko pałacu Chłapowskich w Turwi znajduje się budynek gorzelni z początku XX w. Przed budynkiem stoi szereg pięknie odnowionych urządzeń służących w przeszłości do produkcji spirytusu. Pozostałe można zobaczyć wewnątrz budynku. Jest to kolekcja, która jest efektem pasji dyrektora gorzelni, który własnym sumptem
zbierał, skupował i odnawiał te unikalne już dzisiaj urządzenia z okolicznych, zamykanych gorzelni.
Ale gorzelnia w Turwi, to nie tylko muzeum. To również miejsce, gdzie jest produkowany spirytus do ekskluzywnej wódki Wyborowa Exquisite. Jest on produkowany tylko w Turwi, tylko z jednego gatunku zboża Dankowskie Złote w pobliskiej Choryni. Wódka posiada równie ekskluzywne opakowanie - zaprojektował je znany architekt i designer Frank Gehry, a jest wzorowane na wieżowcu Gehry Tower w Hannowerze.
52°03'42"N 16°49'13"E | na mapie:E
Turew
Klasycystyczna oficyna z 1 poł. XIX w.
Klasycystyczna oficyna zbudowana została prawdopodobnie w 1 poł. XIX w. Przebudowana około 1915 roku z
częściowym wykorzystaniem murów starszego budynku.
Jest to murowany budynek na rzucie wydłużonego prostokąta, nakryty mansardowym dachem z lukarnami. W okresie międzywojennym w budynku znajdowała się ochronka, mieszkanie szofera i mieszkanie kasjera.
52°03'39"N 16°49'10"E | na mapie:F
Sprawdz na sklep.polskaniezwykla.pl
Turew
Pomnik poległych w latach 1914- 1920
Przy skrzyżowaniu dróg w Turwi stoi pomnik - figura Chrystusa. Jest to obelisk poświęcony poległym w wojnie 1914-1920 mieszkańcom wsi i okolic. Pomnik został w 1939 r. zburzony przez hitlerowców, a odbudowano go w 1945 r.
Na cokole od frontu znajdują się dwie tablice:
upamiętniająca ofiary wojny i przedstawiająca historię pomnika. Po bokach postumentu umieszczono tablice z nazwiskami poległych.
52°03'47"N 16°48'52"E | na mapie:G
Turew
Krzyż na rozstaju dróg
Od niepamiętnych czasów przydrożne krzyże były obiektami kultu religijnego mieszkańców Polski. Pełniły również role drogowskazów pomagających podróżującym w
zorientowaniu się w terenie. Często pojawiały się na rozstajach dróg.
Jeden z ciekawszych krzyży znajdujących się na terenie powiatu kościańskiego zobaczyć można przy skrzyżowaniu dróg prowadzących do Turwi, Wyskoci i Kopaszewa.
Metalowy krucyfiks z figurką ukrzyżowanego Chrystusa wieńczy murowany postument z okolicznościową tablicą.
Informuje ona, że obiekt został zniszczony przez Niemców w lipcu 1942 r., a odbudowany został po wojnie.
52°03'07"N 16°48'30"E | na mapie:H
Rogaczewo Małe
Krzyż i robinie
Park Krajobrazowy im. gen. Dezyderego Chłapowskiego kojarzy się obszarem rolniczym, który swój wygląd zawdzięcza właścicielowi Turwi. Zobaczyć tutaj możemy śródpolne pasy drzew posadzone, by chronić glebę przed nadmiernym wysuszeniem. Wiatrochrony tworzyły szpalery robinii popularnie nazywanych akacjami. Jeden z
fragmentów zadrzewień Parku Krajobrazowego znajduje się w pobliżu Rogaczewa Małego. Na jego skraju znajduje się ciekawy krzyż odnowiony w ostatnim okresie. Spod niego rozlega się piękny widok na pobliską Wyskoć z kościołem św. Andrzeja Apostoła.
52°02'37"N 16°48'22"E | na mapie:I
Rogaczewo Wielkie
Kapliczka ze stacjami Drogi Krzyżowej
Jedną z atrakcji Parku Krajobrazowego im. gen.
Dezyderego Chłapowskiego jest droga krzyżowa biegnąca z Kopaszewa do Rąbinia. Tablice przedstawiające mękę Chrystusa zostały ufundowane przez Jana Koźmiana dla uczczenia zmarłej żony. Piękne płaskorzeźby wykonane zostały we Francji, a poświęcono je w 1855 r. Dwie stacje drogi krzyżowej znajdują się w Rogaczewie Wielkim. Obok tutejszego folwarku mieści się murowana kapliczka w formie słupa, na której zamocowano tablice IV i XI stacji drogi. Dziś na ścianach słupa wiszą repliki tablic z XIX wieku, których oryginały umieszczono w kaplicy w Kopaszewie.
52°02'17"N 16°49'06"E | na mapie:J
Wyskoć
Cmentarz parafialny (XIX w.)
W Wyskoci w powiecie kościańskim znajduje się jeden z najstarszych cmentarzy katolickich założonych po wprowadzeniu przez władze pruskie zakazu grzebania zmarłych wokół kościołów. Ostatnie pochówki przy kościele
św. Andrzeja Apostoła miały miejsce w pierwszej połowie XIX w. Wówczas założono nową nekropolię na terenie położonym poza wsią, przy drodze prowadzącej do Rogaczewa.
Pierwszych zmarłych pogrzebano tu jeszcze przed 1850 r.
Wśród pochowanych znaleźli się m.in. dawni towarzysze broni generała Chłapowskiego.
Dziś na zabytkowym cmentarzu można zobaczyć kilkanaście starych nagrobków, pomnikowe drzewa nasadzone tu w początkach funkcjonowania nekropolii oraz stare ceglane ogrodzenie z kutą, metalową bramą. Z cmentarza rozciąga się widok na panoramę wsi z kościołem.
52°03'02"N 16°47'39"E | na mapie:K
Rogaczewo Małe
Dwór Chłapowskich (2 poł. XIX w.)
Rogaczewo Małe to wieś leżąca w gminie Krzywiń, na terenie Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z 1366 r. Miejscowość wielokrotnie zmieniała właścicieli. W 1862 r.
kupiła ją rodzina Chłapowskich. Tutejszy folwark został przez nią rozbudowany. W jego pobliżu powstał dwór, przy którym utworzono park. Rogaczewski dwór jest
parterowym obiektem nakrytym dwuspadowym dachem, z którego wybiegają wystawki doświetlające użytkowe poddasze. Park dworski ma powierzchnię 1,4 ha, a zobaczyć można w nim dęby, kasztanowce i platany.
52°02'22"N 16°48'33"E | na mapie:L
Wyskoć
Kościół św. Andrzeja Apostoła
Neogotycki, murowany, orientowany kościół z 1843 roku.
Przebudowany w 1892 roku. W 1969 roku nadbudowano wieżę i nowy hełm neobarokowy. Wyposażenie wnętrza:
neogotycki ołtarz z krucyfiksem z XVIII wieku. Obrazy:
Matka Boska z Dzieciątkiem z I połowy XVII wieku i Męczeństwo św. Andrzeja z przełomu XVIII i XIX wieku.
52°03'03"N 16°47'35"E | na mapie:M
Rogaczewo Małe
Figura św. Wawrzyńca
Św. Wawrzyniec, uważany za patrona m.in. ubogich, piekarzy i kucharzy, miał również chronić przed klęskami pożarów. Jego kapliczki fundowane były w miejscowościch, które oddawały się w opiekę świętego. Jedną z nich jest Rogaczewo Małe, gdzie naprzeciwko zespołu dworskiego figura św. Wawrzyńca czuwa nad mieszkańcami. Kapliczka w Rogaczewie Małym ma formę kolumny stojącej na postumencie z tablicą. Kamienna rzeźba przedstawia św.
Wawrzyńca w tradycyjnym stroju diakona trzymającego kratę i gałązkę.
52°02'20"N 16°48'31"E | na mapie:N
Wyskoć
Kapliczka Matki Boskiej
Wyskoć jest wsią znaną od połowy XIV wieku, kiedy to należała do Jaszka Wyskoty. Jej nazwa pochodzi zapewne od nazwiska właściciela. Przy kościele pw. św. Andrzeja Apostoła znajduje się murowana z cegły kapliczka z figurą Matki Boskiej. Można powiedzieć, że jest to dość ciekawy obiekt, nieco inny od znanych kapliczek. Stanowi bowiem część ogrodzenia muru kościelnego. Znajduje się tuż przy bramie. Biała figurka Matki Boskiej umieszczona jest we wnęce. Całość wieńczy krzyż.
52°03'02"N 16°47'34"E | na mapie:O
Wyskoć
Tablica upamiętniająca księdza Leona Kutznera
Na murze kościoła p.w. św. Andrzeja Apostoła w Wyskoci znajduje się tablica upamiętniająca księdza Leona Kutznera. Ksiądz Leon Kutzner urodził się 8 sierpnia 1877 roku w Poladowie. Święcenia kapłańskie otrzymał w dniu 1 grudnia 1902 roku. Od 1 grudnia 1913 roku był
proboszczem w Wyskoci. 6 października 1941 roku został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie został zamordowany w komorze gazowej dnia 18 maja 1942 roku.
52°03'02"N 16°47'34"E | na mapie:P
Sprawdz na sklep.polskaniezwykla.pl
Wyskoć
Kamienna Pieta z 1844 r.
Wybierając się na wycieczkę do miejscowości Wyskoć w powiecie kościańskim, warto zatrzymać się przy kościele parafialnym św. Andrzeja Apostoła. Po zwiedzeniu świątyni polecam obejście jej otoczenia będącego dawniej
przykościelnym cmentarzem.
Wśród istniejących do dziś jego elementów w jednym z narożników zobaczymy ciekawy pomnik nagrobny z kamienną rzeźbą na szczycie. Przedstawia ona Matkę Boską trzymającą w ramionach martwego Chrystusa. Na
postumencie z piaskowca widnieje data jego powstania 1844 r. oraz inicjały FL.
52°03'00"N 16°47'23"E | na mapie:Q
Wyskoć
Zespół dworsko-folwarczny z XIX w.
Pierwsze wzmianki o wsi Wyskoć pochodzą z 1315 r.
Wówczas to utworzony został tutaj majątek ziemski, którego centrum stanowił zespół dworski i folwarczny umiejscowiony w centrum wsi.
Obecnie istniejący kompleks dworski i folwarczny powstał w XIX w. Dwór w Wyskoci zbudowano w pierwszej połowie XIX w. Jest to parterowy, dziewięcioosiowy, murowany budynek nakryty dwuspadowym, dachówkowym dachem.
Główne wejście poprzedzone jest niewielkim tarasem, na które prowadzą schody. Dwór otacza park o powierzchni 0,5 ha z pomnikowymi drzewami oraz niewielkim stawem.
Na wschód od dworu usytuowane są budynki folwarczne pochodzące również z XIX w. Są nimi magazyn, spichlerz oraz obora. Na teren folwarku prowadzą oddzielne wjazdy od stron zachodniej i północnej.
Dziś kompleks jest zaniedbany, zwłaszcza opuszczony dwór, ale pozostaje mieć nadzieję, że czas przywróci im należny blask.
52°02'59"N 16°47'20"E | na mapie:R
Rąbiń
Pamięci ukochanej
Między Kopaszewem i Rąbiniem przy skrzyżowaniach dróg stoją charakterystyczne pobielone kapliczki. Na każdej z nich znajdują się dwie płaskorzeźbione stacje Drogi Krzyżowej. Kapliczki zbudowano na polecenie Jana Koźmiana (1814-1877) po tym, jak jego żona Zofia - córka gen. Dezyderego Chłapowskiego - w 1853 r., pod wpływem rozstroju nerwowego odebrała sobie życie. Kapliczki postawiono wzdłuż 16-kilometrowej trasy, którą podążał kondukt żałobny, a Drogę Krzyżową tak pomyślano, by stacje od pierwszej do siódmej znajdowały się przy drodze z Kopaszewa do Rąbinia, a stacje od ósmej do czternastej - przy drodze powrotnej. Nieszczęsny wdowiec wiele razy odprawiał tu modły. Niepocieszony po stracie ukochanej, rozpoczął studia teologiczne. W wieku 46 lat przyjął święcenia kapłańskie. Oddał się działalności publicystycznej i charytatywnej, a nawet został kanonikiem kapituły poznańskiej.
O owej Drodze Krzyżowej pamiętano, choć Niemcy zburzyli dwie kapliczki, a w czasach PRL-u władze zabraniały odprawiania tu nabożeństw. W latach 1992-1997 społeczny komitet zadbał o renowację tego niezwykłego zabytku.
Odnowiono istniejące i odbudowano zniszczone kapliczki, a płaskorzeźby poszczególnych stacji zastąpiono kopiami z tworzywa sztucznego (oryginały złożono w kaplicy pałacowej w Kopaszewie).
Gotycki kościół św. św. Piotra i Pawła w Rąbiniu pochodzi z końca XV w., wzniesiono go z wykorzystaniem murów wcześniejszej, XIII-wiecznej świątyni romańskiej. Wokół kościoła znajdują się groby okolicznych ziemian. Wśród nich są skromne płyty nagrobne Dezyderego
Chłapowskiego, jego żony Antoniny z Grudzińskich, a także siostry żony - księżnej łowickiej Joanny, żony wielkiego księcia Konstantego (jej prochy sprowadzono w 1929 r. z Carskiego Sioła).
52°02'37"N 16°51'59"E | na mapie:S
Rąbiń
Pomnik Insurekcji Kościuszkowskiej
W centrum Rąbinia, na placu nazywanym tutaj - od niepamiętnych czasów - "rynkiem" stoi obelisk upamiętniający udział Wielkopolan w Insurekcji Kościuszkowskiej.
20-23 sierpnia 1794 r. pod wsią zebrały się oddziały powstańcze liczące 600 osób. W tych dniach podpisano tutaj akt o przystąpieniu Wielkopolski do powstania.
Działania jednostek powstańczych na tym terenie miały za zadanie związanie maksymalnie dużych sił pruskich oraz wyzwolenie i przejęcie władzy w okolicznych miastach.
Oddział powstańczy z Rąbinia wziął udział w walkach pod Śmiglem i Kościanem.
52°02'41"N 16°52'05"E | na mapie:T
Rąbiń
Kamienny obelisk z 1764 r.
Jedną z ciekawostek Rąbinia, małej wsi w powiecie kościańskim, jest stojący na terenie dawnego folwarku piaskowcowy obelisk. Pochodzący z 1764 r. barokowy pomnik ma formę trójkątnego słupa ozdobionego w
szczycie trzema płaskorzeźbami. Główna strona obelisku ozdobiona została krzyżem, na którym zawieszono całun turyński. Poniżej znajdują się inicjały A.Z.B.M.S.K. oraz data 1764. Obelisk stanowił prawdopodobnie cokół stojącej na nim figury. Świadczy o tym wystający ze szczytu pręt mocujący.
52°02'36"N 16°52'05"E | na mapie:U
Autorzy zdjęć (w kolejności): marekpic, WWAT,
zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, pablo, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, theguru, zbyszekF60, pablo, pablo, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60, zbyszekF60
Przewodnik wygenerowany w serwisie
www.polskaniezwykla.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Żadna część ani całość Mini przewodnika nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Copyright © 2007 Polska Niezwykła Wygenerowano:
niedziela 03 kwietnia 2022 03:57:12
