Piotrków Trybunalski - Kamienica
"U Bony"
Dostałeś bezpłatny przewodnik z 7 atrakcjami. Chcesz więcej?
Aby zobaczyć mapę miejsc zawartych w mini przewodniku kliknij lub skopiuj do przeglądarki poniższy link:
http://www.polskaniezwykla.pl/miniprzewodnik/map.aspx?lat=51.4078931447698&lng=19.695428609848&pl=21
Piotrków Trybunalski
Kamienica "U Bony"
Renesansowa barokizowana mieszczańska kamienica "U Bony" , późnogotyckie podziemia.
51°24'28"N 19°41'44"E | na mapie:A
Piotrków Trybunalski
Miasto prawa, filmu i praktyk antywampirycznych…
Pierwszy człon nazwy miasto zawdzięcza swemu założycielowi Piotrowi Duninowi, zwanemu Włostowicem.
Drugi został nadany w czasach nowożytnych.
Nieprzypadkowo, bowiem przez 214 lat od 1578 r. w Piotrkowie miał siedzibę Trybunał Koronny - sąd najwyższy dla Wielkopolski, Mazowsza i Prus Królewskich.
Dzisiejszy Piotrków prawdopodobnie ze względu na niepowtarzalny klimat stał się ulubionym planem zdjęć dla wielu znakomitych reżyserów. Tutaj m.in. kręcił sceny do Pana Tadeusza Andrzej Wajda, do Przedwiośnia Filip Bajon, do Vabank Juliusz Machulski. Uliczek Piotrkowa możemy również szukać w filmach Przeprowadzki Leszka Wosiewicza, Uprowadzenie Agaty Marka Piwowskiego, a także w Syzyfowych pracach Pawła Komorowskiego. W Piotrkowie na planie filmu Petera Kassovitza Jakub kłamca gościł sam Robin Williams.
Miasto ma liczne zabytki; najbardziej znanym jest renesansowa wieża mieszkalna - zamek sejmowy Zygmunta Starego. Innym piotrkowskim zabytkiem jest gotycki zamek Bykowskich, z manierystycznymi kamiennymi portalami i nietypową wieżą bramną.
W 1870 r. przy drodze z Piotrkowa do Byków (obecnie w granicach miasta) na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku znaleziono czaszkę przebitą ogromnym gwoździem. Do dziś uchodzi ona za najbardziej wymowny i
dramatyczny przykład dawnych praktyk antywampirycznych.
51°24'30"N 19°41'46"E | na mapie:B
Piotrków Trybunalski
Kamienice mieszczańskie
Zespół kamieniczek mieszczańskich (nr 1, 2, 3, 7, 8, 10, 12) przy Rynku Trybunalskim (dawniej plac Maryjski;
pełniący kiedyś centrale miejsce średniowiecznego układu urbanistycznego miasta), budowane w końcu XVI w., XVII i XVIII wieku. Przebudowane po pożarach w 1786 i 1835 roku.
51°24'30"N 19°41'46"E | na mapie:C
Piotrków Trybunalski
Pręgierz
Rynek Trybunalski to centrale miejsce średniowiecznego układu urbanistycznego miasta. Na rynku w otoczeniu uroczych XIX – to wiecznych kamieniczek stoi pręgierz służący w przeszłości do karania mieszkańców, którzy naruszyli ówczesne prawo. Pierwszy pręgierz został postawiony w XVI wieku. Obecny posadowiony na dwustopniowej okrągłej podstawie to jego replika po
częściowej rekonstrukcji, po tym jak w 2005 roku został uszkodzony przez samochód.
51°24'30"N 19°41'47"E | na mapie:D
Piotrków Trybunalski
Matka Boska Trybunalska
Kościół jezuitów pw. św. Franciszka Ksawerego w Piotrkowie to jednocześnie Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia, które jest zarazem miejscem modlitwy za sprawujących władzę. Przedmiotem kultu jest słynący łaskami obraz Matki Bożej Pocieszenia, zwanej też Trybunalską. Jak głosi tradycja, obraz w podzięce za cudowne ocalenie od śmierci, na zlecenie młodego kapłana namalował nieznany włoski mistrz.
Dzieło umieszczono w farze św. Jakuba, a w 1580 r.
zostało ofiarowane Trybunałowi Koronnemu. Na czas posiedzeń Trybunału obraz przenoszono do kaplicy sądowej w ratuszu. Działo się to w uroczystej oprawie:
jesienią po mszy świętej w intencji sprawowania sprawiedliwych sądów do ratusza ruszała z fary uroczysta procesja, w której brali udział przedstawiciele szlachty i duchowieństwa do władz sądowniczych, sędziowie oraz ci, których sprawy miał rozpatrywać Trybunał. Wiosną, po zakończonych obradach, obraz równie uroczyście powracał do fary. Wraz ze zniesieniem Trybunału w Piotrkowie
(1792) cudowny wizerunek został zamknięty w archiwum trybunalskim w ratuszu. Dopiero niemal 40 lat później, dzięki staraniom pijara o. Józefa Szeleskiego, obraz przeniesiono do kościoła św. Franciszka Ksawerego, w którym znajduje się do dziś.
W 2006 r. podczas swej pielgrzymki do Polski papież Benedykt XVI koronował obraz, a w rok później na prośbę kilku posłów ustanowił Matkę Bożą Trybunalską patronką polskich parlamentarzystów. Zdarzenie to wywołało liczne dyskusje, wątpliwości mieli nie tylko posłowie lewicy, ale także prawicy, zwracając słusznie uwagę, że Matka Boska Trybunalska powinna być raczej patronką Sądu
Najwyższego, a posłowie swe obrady powinni powierzać Matce Boskiej Elekcyjnej, do której niegdyś podczas sejmów elekcyjnych modliła się polska szlachta.
51°24'27"N 19°41'47"E | na mapie:E
Piotrków Trybunalski
Kamienica Rynek Trybunalski 7
Dwupiętrowa kamienica stojąca przy Rynku Trybunalskim 7 (dawniej plac Maryjski) została wzniesiona prawdopodobnie w XIX w. W roku 1903, za sprawą jej ówczesnego
właściciela jakim był Józef Żarski, dom przeszedł zmianę fasady według planów inżyniera Leona Mońkowskiego. W okresie powstania styczniowego (1863-1864) w budynku mieścił się sąd wojskowy i areszt.
W kamienicy tej urodził się również, w 1896 r. polski działacz socjalistyczny i komunistyczny, poseł na Sejm RP II kadencji (1928-1930) oraz nauczyciel Tadeusz Żarski herbu Starykoń (zm. 1934 r. w ZSRR; syn Józefa Żarskiego herbu Starykoń i matki Józefy z domu Psarskiej herbu Jastrzębiec), ps. „Mikołaj”,
„Iskra”, „Czerwiec”,
„Oskar”. O tych ostatnich wydarzeniach przypominają dwie pamiątkowe tablice znajdujące się na fasadzie budynku.
51°24'30"N 19°41'48"E | na mapie:F
Sprawdz na sklep.polskaniezwykla.pl
Piotrków Trybunalski
Zespół klasztoru Jezuitów (XVIII w.).
Barokowy kościół pw. św. Franciszka Ksawerego - Sanktuarium Matki Bożej Trybunalskiej i klasztor oo.
Jezuitów zbudowane w latach 1701-1727 wg proj. J.
Delmarsa. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 r. przejęty przez oo. pijarów (jezuici powrócili tu po I wojnie światowej). Wnętrze kościoła bogato zdobione, na szczególną uwagę zasługuje barokowa polichromia. Do kościoła przylega zachowana część jednopiętrowego, dawnego kolegium.
51°24'26"N 19°41'47"E | na mapie:G
Piotrków Trybunalski
Pamiątkowa tablica z placu Stefana Czarnieckiego
Na elewacji kamienicy stojącej pod nr 1 przy placu Stefana Czarnieckiego znajduje się wielojęzyczna tablica
upamiętniająca martyrologię piotrkowskich Żydów rozstrzeliwanych przez hitlerowców podczas likwidacji piotrkowskiego getta w październiku 1942 r.
Warto wiedzieć:
Plac został wytyczony w roku 1819 i pierwotnie stały na nim żydowskie domy (usunięto je w roku 1824 r.).
Początkowo plac nazywano Nowym Rynkiem, następnie Placem Mikołajewskim i Rynkiem Maślanym. W okresie II wojny nosił nazwę Juden Platz. Obecną nazwę nosi od roku 1917, dzięki regionaliście piotrkowskiemu Michałowi Rawicie Witanowskiemu.
Na mocy rozporządzenia Nadburmistrza i Komisarza Miasta Piotrkowa Drechsela z dnia 5 października 1939 r.
utworzono w Piotrkowie getto żydowskie. Było to pierwsze getto w okupowanej Europie. W przeciwieństwie do łódzkiego getta otoczonego ogrodzeniem, piotrkowskie getto miało charakter otwarty. Jego granice były oznaczone niebieskimi tablicami z czarną trupią czaszką i białym napisem Ghetto. Zostało zlikwidowane w okresie od 15 do 21 października 1942 r.
51°24'31"N 19°41'48"E | na mapie:H
Piotrków Trybunalski
Kamienica Grabowskich
Mieszczańska kamienica z z II poł. XVIII w. należała pierwotnie do Węgrzyna Janiszewskiego. Jej następnym właścicielem była grecka rodzina, która przybrała nazwisko Grabowscy. Zajmowali się oni handlem winem. Na przełomie XVIII i XIX w. mieściła się tutaj pierwsza w Piotrkowie prawosławna kaplica pw. Wszystkich Świętych.
Obecnie siedziba PTTK i Centrum Informacji Turystycznej.
51°24'30"N 19°41'49"E | na mapie:I
Piotrków Trybunalski
Kościół ewangelicki (1689-1718)
Barokowy kościół ewangelicko-augsburski. Pierwotnie kościół klasztoru Pijarów zbudowany w latach 1689-1718 (przebudowany 1824), opuszczony po pożarze we wrześniu 1786 r. Zakupiony przez władze pruskie w roku 1793 z przeznaczeniem na potrzeby powstającej parafii protestanckiej.
Świątynia została wzniesiona w stylu barokowym jako świątynia jednonawowa. Nad wejściem do kościoła znajduje się tablica, na której niegdyś widniała łacińska inskrypcja: "Bogu Wszechmogącemu Najwyższemu, Którego wielkość świat ogarnąć nie może. Przybytek Najświętszej Maryi Łask Bożych Szafarce Skarbnicę Janowi
w żywocie Matki poświęconemu Świątynię Mikołajowi Jałmużnikowi Chrystusa w ubogich czczonemu Kościół wśród klęsk polskich Niebu oddany, protektorów ręką zbudowała hojność Roku ugruntowanego Zbawiciela 1718".
Z oryginalnego wyposażenia świątyni zachował się barokowy ołtarz główny poświęcony czci Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz barokowy z rokokowymi ornamentami chór muzyczny.
51°24'32"N 19°41'44"E | na mapie:J
Piotrków Trybunalski
Zespół klasztoru Dominikanek (XVII w.).
Zespół klasztoru Dominikanek (XVII w.). Barokowy kościół pw. Matki Bożej Śnieżnej zbudowany po 1627 r. z fundacji Katarzyny Warszyckiej. Klasztor z XVIII w. przybudowany do XV-wiecznych murów miejskich.
51°24'32"N 19°41'39"E | na mapie:K
Piotrków Trybunalski
Barokowy zespół kolegium
jezuickiego (XVII/XVIII w.). Pomnik Mikołaja Kopernika
Barokowy zespół kolegium jezuickiego - Collegium Novum (1754-1803 r.). Obecnie siedziba LO im. Bolesława Chrobrego - najstarsza szkoła średnia w regionie.
Przed budynkiem szkoły znajduje się pomnik Mikołaja Kopernika. Monument został odsłonięty 20 października 1973 i jest autorstwa Ludwiki Nitschowej. Postać
astronoma ma 1,8 m wysokości i jest odlana z 3 ton brązu.
Warto wiedzieć:
UNESCO rok 1973 ogłosiła Rokiem Kopernikańskim. Z tej też okazji Piotrków Trybunalski postanowił uczcić 500 rocznicę wielkiego astronoma pomnikiem, który miał powstać w czynie społecznym. Tak też się stało...
Uczniowie szkół i harcerze zbierali odpowiedni surowiec do odlania pomnika zaś Ludwika Nitschowa bezpłatnie podarowała jego projekt. Rzeźbę odlano bezpłatnie w Piotrkowskiej Fabryce Maszyn Górniczych PIOMA.
51°24'25"N 19°41'49"E | na mapie:L
Piotrków Trybunalski
Fragmenty murów miejskich (XIV- XV w.)
Fragmenty murów miejskich (XIV-XV w.).
51°24'31"N 19°41'38"E | na mapie:M
Piotrków Trybunalski
Rzeźba Jana Nepomucena
Niewielka figura św. Jana Nepomucena umieszczona jest we wnęce zewnętrznej fasady wieży kościoła pw. św.
Jakuba. Polichromowana drewniana figura przedstawia świętego w kontrapoście, ubranego w szaty kapłańskie z krzyżem na gałązce palmy leżącym na prawym ramieniu.
51°24'28"N 19°41'51"E | na mapie:N
Piotrków Trybunalski
Herby cechów rzemiosł piotrkowskich.
W roku 2012 podczas rewitalizacji zabytkowej ulicy Farnej, na wniosek Cechu Rzemiosł Różnych wmurowano 12 tablic cechów działających niegdyś w Piotrkowie Trybunalskim.
Mosiężne tablice o wymiarach 50 x 50 cm przedstawiające herby cechów piotrkowskich rzemieślników zostały wmurowane w nawierzchnię ulicy. Znajdują się tutaj między innymi herby: stolarzy, krawców, fotografów, fryzjerów, szewców i cholewkarzy, rzeźników, zegarmistrzów i złotników, kapeluszników i czapników, kołodziei i bednarzy, kowali, ślusarzy i blacharzy oraz tapicerów.
51°24'26"N 19°41'51"E | na mapie:O
Piotrków Trybunalski
Gotycki kościół parafialny św.
Jakuba (XIV/XV w.)
Podanie głosi że fundatorem pierwszego drewnianego kościoła był Piotr Włast, co potwierdzają dokumenty w których jest wzmianka o pobieraniu na ten cel dziesięciny ze wsi leżących pod Skrzynnem. Uznawane były za siedzibę rodu Łabędziów, z którego pochodził Piotr. Tablica umieszczona w kruchcie kościoła z zapisanymi dziejami fary, zawiera wzmiankę o jej powstaniu w końcu XII wieku.
Pierwsza zachowana wzmianka pochodzi z 1349 r. Ten fakt odnotowano w dokumentach kujawskich i mazowieckich.
Tradycja wiąże budowę kościoła z panowaniem Kazimierza Wielkiego. W tym czasie powstał nowy kościół gotycki, pochodzący z przełomu XIV i XV wieku. Przechodził liczne przeróbki i uzupełnienia. Dzwonnica pochodzi z początku XV w. Jest to kościół jednonawowy, z węższym i niższym prezbiterium. Do zamkniętego wieloboku prezbiterium przylega od zachodniej strony czworoboczna wieża, od południa prostokątna przybudówka. Od północnej ścianie cokół pierwotnego kościoła.Od północy i południa, przy głównej nawie znajdują się dwie kaplice. Obok świątyni fragment murów miejskich z przełomu XIV i XV wieku.
51°24'27"N 19°41'51"E | na mapie:P
Sprawdz na sklep.polskaniezwykla.pl
Piotrków Trybunalski
Pomnik Katyński
Pomnik usytuowany jest obok zespołu klasztornego oo.bernardynów. Został wzniesiony wg projektu opracowanego przez artystę plastyka Piotra Gajdę.
Zasadnicza część pomnika to kamień z przylegającym do niego z boku płaskim, prostym metalowym krzyżem. Na kamieniu umieszczona jest tablica z datą powstania pomnika, z czyjej inicjatywy został wykonany oraz napis informujący komu pomnik został poświęcony "W HOŁDZIE TYSIĄCOM POLAKóW – WOJSKOWYM I CYWILOM
– ZAMORDOWANYM W KATYNIU, W WIĘZIENIACH SOWIECKICH W LATACH 1939 – 1956". Z boku, na dwóch schodkowo ułożonych pod kątem płytach
umieszczono tabliczki z nazwiskami ofiar pochodzących z Piotrkowa Trybunalskiego i najbliższej okolicy.
51°24'31"N 19°41'35"E | na mapie:Q
Piotrków Trybunalski
Pomnik ks. Jerzego Popiełuszki
Pomnik księdza Jerzego Popiełuszki znajduje się za kościołem oo.Bernardynów przy ul. Narutowicza. Jest to kamień narzutowy położony na betonowej podstawie i położonym pod kątem na kamieniu prostym metalowym krzyżem. Na kamieniu przytwierdzona jest tablica poświęcona księdzu Jerzemu Popiełuszce.
51°24'29"N 19°41'34"E | na mapie:R
Piotrków Trybunalski
Galeria Handlowa w murach dawnego aresztu
Piętrowe budynki wraz z charakterystyczną wieżyczką znajdujące się przy ul. Wojska Polskiego 24 róg z ul.
Rwańską do niedawna pełniły funkcję Aresztu Śledczego.
Pokrótce z historii tego miejsca… W roku 1674 do Piotrkowa przybył zakon oo. pijarów. Od 1689 r. zaczęli oni zabudowywać nieruchomość ograniczoną dzisiejszymi ulicami: Rycerską, Wojska Polskiego i Rwańską.
Początkowo powstał kościół , którego wznoszenie ukończono w roku 1718. Obok niego powstał klasztor i kolegium. Po pożarze, jaki miał miejsce w 1786 r., pijarzy przenieśli się do klasztoru po oo. jezuitach . Swój kościół natomiast sprzedali parafii ewangelickiej. Zakon oo. pijarów został skasowany w roku 1864. W pozostałych budynkach pozakonnych, w 1793 r. ówczesna administracja pruska
umieściła więzienie, które funkcjonowało bez mała do roku 2003, kiedy to oddano do użytku nowy Areszt Śledczy przy ul. Wroniej 76/90. Obecnie w zrewitalizowanych obiektach po dawnym areszcie funkcjonuje kompleks handlowo- usługowy Galeria Stary Areszt.
Warto wiedzieć:
Areszt Śledczy często był wykorzystywany jako plan filmowy. Pierwszy raz kamera filmowa dostała się za mury aresztu w roku 1912. Wówczas więzienny spacerniak sfilmował Marian Fuchs przy okazji procesu zakonnika Damazego Macocha, obwinianego o zabójstwo swego brata oraz kradzież kosztowności z obrazu Matki Boskiej
Częstochowskiej. Swoje produkcje kręcili tu również m.in.:
Stanisław Różewicz – „Echo”, Agnieszka Holland – „Ukryci”, Krzysztof Krauze – „Nowy Jork czwarta rano”, Władysław Pasikowski –
„Psy”, Marek Piwowski –
„Uprowadzenie Agaty”.
51°24'34"N 19°41'44"E | na mapie:S
Piotrków Trybunalski
Zespół klasztoru Bernardynów (XVII w.)
Klasztor oo. Bernardynów wybudowano w XVII w. (1643 r.) poza murami Starego Miasta na tzw. Łysej Górce. Jego fundatorem był ród Starczewskich. Wcześniej, bo w 1640 r.
wzniesiono kościół który obecnie jest Sanktuarium MB Piotrkowskiej koronowanej przez papieża Jana Pawła II.
Jest to świątynia jednonawowa wybudowana w stylu barokowym. Konsekracji dokonano w roku 1642. Kościół obrabowany i zniszczony w 1657 r. podczas najazdu szwedzkiego. Odbudowany i ponownie konsekrowany w 1696 r. Po kasacie klasztoru (1864 r.) w jego wnętrzach umieszczono archiwum akt dawnych i gubernialnych oraz drukarnię i redakcję „Gubernialnych
Wiadomości” a następnie areszt policyjny.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. umieszczono tam
m.in.: przytułek, szkołę śpiewu oraz muzeum. W 1922 r.
klasztor i kościół, który do tego czasu zarządzany był przez księży świeckich, zostały zwrócone bernardynom.
Wewnątrz kościoła warto zwrócić uwagę m.in. na dębowe drzwi obite żelazną kratą z 1668 r. z trójryglowym zdobionym zamkiem, które znajdują się w kamiennym portalu z kartuszem herbu Nałęcz (Starczewskich). Siedem późnobarokowych ołtarzy, główny z 1758 r. z krucyfiksem z 1646 r., epitafia z XVII w., lawaterz z 1758 r. (umywalnia kapłańska).
Zespół klasztorny oo. Bernardynów jest wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków.
Warto wiedzieć: Kolumna z figurą św. Antoniego pochodzi z 1856 r. i pierwotnie stała przed bramą główną. Na przykościelnym cmentarzu znajduje się figura Matki Boskiej z 1827 r. oraz nagrobek J. K. Hildebrandta z 1827 r.
51°24'30"N 19°41'34"E | na mapie:T
Piotrków Trybunalski
Pamięci gen. Stefana Roweckiego
Stefan Rowecki "Grot" z Piotrkowem Trybunalskim związany był w latach młodości. Tu się urodził 25.12.1895 r., tu spędził dzieciństwo i chodził do szkoły. W domu przy ul. Słowackiego 1 gdzie się urodził i mieszkał we wrześniu 1981 r. odsłonięto tablicę pamiątkową, a IV Liceum Ogólnokształcące otrzymało imię "Generała Stefana Roweckiego – Grota".
Na placu przed gmachem domu kultury przy ul. 3 Maja w 1995 odsłonięty został pomnik generała. Jest to prosty postument z popiersiem Stefana Roweckiego posadowiony na szerokiej podstawie. Na postumencie umieszczony został napis "GENERAŁ STEFAN ROWECKI "GROT" 1895
– 1944 KOMENDANT GŁóWNY A.K.".
51°24'32"N 19°41'36"E | na mapie:U
Autorzy zdjęć (w kolejności): fot. J. Sawicki, saper1390, fot. J. Sawicki, WWAT, fot. J. Wiland, saper1390, fot. J.
Sawicki, saper1390, fot. J. Sawicki, fot. J. Sawicki, fot. J.
Sawicki, fot. J. Sawicki, fot. J. Sawicki, WWAT, WWAT, fot.
J. Sawicki, WWAT, WWAT, saper1390, fot. J. Sawicki, WWAT
Przewodnik wygenerowany w serwisie
www.polskaniezwykla.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.
Żadna część ani całość Mini przewodnika nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny; nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Copyright © 2007 Polska Niezwykła Wygenerowano:
środa 30 marca 2022 02:57:53
