Echo Trzeciego Zakonu Św. o. Franciszka. R. 3, nr 9 (1886)

gii«iiiiiiiiaitiiii|iiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuili|iii|iiiiiiiiiiiiiiiiiuiiftiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiąiiiiiiiiiiiiiii>ilii»iiiiiiiiii!iiig

' ^ ^ R o k III. Marzec 1886. H r ^ S L ^

TRZECIEGO ZAKONU

Św. O. F ra n ciszk a .

Wychodzi w zeszytach m iesięczn ie i kosztuje locznie:. '

w K rakow ie 50 centów;

przesyłką do Austryji 65 centów, i Niemiec I m. 50 fen., do Ameryki */2 dolara.

Pojedyńćzy zeszyt w Krakowie 5 centów, z przesyłką 7 ct. = 14 fen.

Redaktor t Wydawca: Dr. Władysław Mlłkowski.

REDAKCYJA i ADMINISTRACYJA W K S I Ę G A M I K A T O L I C K I E J

D ra W ładysława Miłkowskiego w Krakowie. .

||1 1 --- :---- p i ---—...--- i--- |

jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiłiiH iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii!iiiijiR

SPIS RZECZY.

Od R e d ą k c y i... 481

Ojca świętego Leona XIII. list okólny zapo­ w iadający jubileusz nadzwyczajny na r. 1886 482 L ist pasterski biskupa krakow skiego . . . 404

N auka o o d p u ś c ie ... 504

Pieśń śpiew ana w czasie jubileuszu . . . . 514

Modlitwy podczas odwiedzania kościołów . . 516

L itanija do W szystkich Ś w ię ty c h ...517

M odlitwy, które z polecenia władzy duchownej za uciśnionego Ojca św. i za Kościół kato­ licki odm aw iai s i ę ... 529

L ita n ija L o r e t a ń s k a ... 534

L itanija o świętym S t a n i s ł a w i e ...537

Hym n o świętym S t a n i s ł a w i e ... 543 K a le n d a r z y k ... —

\i Z

r

- 481 —

-5*#A

Od redakcyi.

'Pragnąc czytelnikom naszym dać podręcznik do skorzystania { dobro­

dziejstw jubileuszu na rok teraźniejszy przez Ojca św iętego ogłoszonego, po- s z y t niniejszy „ E c h a 'i pośw ięcam y w całości spraw ie „ m i ł o ś c i w e g o la ­ t a 11, j a k pobożni

jubileusz-

Nr. 509.

„ W o ln o drukow ać."

K ra k ó w , dnia 17 lutego 1886.

f A l b i n. --- --- -— -

S

482

Ojca św, Leona z Bożej Opatrzności Papieża XIII,

L I S T O K Ó L N Y ,

za p ow iad ający jubileusz nadzw yczajny na rok 1886.

Czcigodnym (Braciom:

Patryjarchom, Prymasom, Arcybisku­

pom, Biskupom i innym Ordynaryjuszom w łasce i jednoU i ze Stolicą Apostolską zostającym

Czcigodni Bracia !

Pozdrowienie i błogosławieństwo Apostolskie!

(Z łacińskiego ory g in ału : Quod auctoritate).

Cośmy już dwukrotnie na mocy Apostol­

skiej władzy Naszej postanowili, aby rok ju ­ bileuszowy na całym świecie był obchodzony, ofiarując wszystkim łask niebieskich skarby, których szafarstwo w Naszym złożone jest ręku — to i na rok przyszły za h k ą Bożą uczynić postanawiamy. — Pożytek z takich

Leon P apież X I I I .

i g y

■$H#>

— 483 -

jubileuszów płynący nie tajny je st dla Was, Czcigodni Bracia, którzy dobrze znacie i cza­

sy i obyczaj lu d z i; szczególny wszelako wzgląd sprawia, że ten Nasz zamiar zdaje się więcej, niż kiedykolwiek, odpow iednim .—

Po ostatniej naszej Encyklice, w której za­

znaczyliśmy, jak wiele na tern zależy, aby konstytucyje państw, o ile możności, do p ra­

wdy i formy chrześcijańskiej się zbliżały — łatw o już będzie zrozumieć, jak bardzo zgo- dnem jest z zamiarami Faszem i starać się 0 to wszelkiemi sposobami, aby ludzi do chrześcijańskich cnót albo pobudzać, albo też napow rót przyciągać. Takiem bowiem je s t państwo, jakiem je czyni obyczaj ludu:

jako doskonałość domu albo okrętu zależną je st od dobroci poszczególnych części i od odpowiedniego ich rozłożenia — tak też 1 bieg spraw publicznych wtedy tylko może być dobry i właściwy, jeśli obywatele prawą drogą żywota postępują. Sama karność p ań ­ stwowa i to wszystko, co życiem publicz- nem kieruje, ma swój początek w ludziach i wraz nimi powstaje i u p ad a ; ludzie zaś zwykli nadawać tym rzeczom charakter i zna­

mię swych pojęć i wyobrażeń. Aby przeto temi przepisam i Faszem i przejęły się um y­

sły — a, co najważniejsza, aby się niemi ludzie w codziennera życiu kierowali, sta­

rać się potrzeba, aby wszyscy chętnie, po

--- Y

A K chrześcijańsku postępowali, i to tak w ży­

ciu publicznem jak i prywatnem .

Tem zaś większej potrzeba tutaj usilno- ści, im liczniejsze zewsząd grożą niebezpie­

czeństwa. Znaczna część owych cnót, któ- remi jaśnieli Ojcowie nasi. zn iknęła; na­

miętności i chucie, które już same przez się są potężne, znalazły jeszcze większą pod­

nietę w bezkarności; szalona wolność zda­

nia, niczem nieokiełznana albo tylko sła- bemi powstrzymywana w ędzidły, codzień szerszem rozlewa się korytem ; nawet z po­

śród ludzi dobrze myślących znaczna część fałszywym przerażona wstydem, nie ma od­

wagi wypowiedzieć, otwarcie tego, co myśli, a tem mniej tak działać, jak myśli. Siła najniegodziwszych przykładów wnika powoli w obyczaj lu d u ; nieuczciwe związki i sto­

warzyszenia (wolno-mularskie), któreśm y już w innym liście Naszym napiętnowali, świa­

dome bardzo dobrze nzjnikczem niejszych podstępów, usiłując lud tum anić (populo imponere) i kogo im się uda, odrywać i od­

stręczać od Boga, od świętych obowiązków, od wiary chrześcijańskiej.

W śród nacisku tylu nieszczęść, które sa­

ma ich długotrwałość powiększa, nie wolno nam pomijać żadnej sposobności, podającej jakąkolwiek nadzieję pomocy. Z tych po­

wodów i w tej nadziei postanowiliśmy ogło-

Y Y

---> -o

— 485

r ---

sić jubileusz święty, aby napom nieć i za­

chęcie wszystkich tych, którzy o zbawienie swoje dbają, iżby ducha nieco skupili i myśl, zanurzoną, w sprawach ziemskich podnieśli do celów w y ż s z y c h . Będzie to nietylko prywatnym jednostkom , ale dla całej po­

spolitej rzeczy zbaw iennem , gdyż, o ile każda jednostka postąpi w udoskonaleniu ducha swego, o tyle pomnoży się uczciwość i cnota w życiu i obyczaju publicznym.

Pożądany skutek tych zamiarów Naszych zależy, jak widzicie, Czcigodni Bracia, od pracy i usiłowań W a sz y ch ; należy bo­

wiem odpowiednio i usilnie lud przygotowy­

wać, aby godnie osiągnąć owoc, o którym mówimy. — Będzie przeto zadaniem miło­

ści i mądrości W aszej, w ybranym do tego kapłanom powierzyć ten obowiązek, aby pobożnemi, do wykształcenia ludu zastóso- wanemi kazaniami w iernych pouczali, mia­

nowicie zaś do pokuty nawoływali, która, w edług słów A ugustyna świętego j e s t : „co­

dzienną Jcarą dobrych i pokornych chrze­

ścijan>, bijących się w p ie rsi i mówiących : j odpuść nam nasze w in y 11. (Epist. 108). Po­

kutę i dobrowolne um artwienie ciała, bę­

dące częścią pokuty, nie bez przyczyny na pierwszem kładziemy miejscu. Znacie, jaki jest obyczaj tego wieku. Wszyscy garną się

| do wygodnego życia, a nikom u nie spieszno Y*HŚ---

- > f do m ężnych i wielkodusznych czynów. Ta­

cy to ludzie, popadłszy w różne inne nie­

dole. często zmyślają przyczyny, aby się zwolnić od zbawiennych przepisów Kościoła, uważając je za zbyteczny ciężar, którego znieść nie mogą, gdy im się każe w roku przez kilka dni wstrzymywać od pewnego rodzaju potraw, albo pościć. Takim życia trybem zniewieścieli, nic dziwnego, że się powoli oddadzą w sfużbę namiętnościom, żądającym coraz to większego haraczu. W ten sposób upadłe albo do miękkości skłonne umysły należy nawoływać do umiarkowa­

nia : i dlatego ci, którzy do ludu przema­

wiać będą, niechaj pilnie i zrozumiale na­

uczają, że nietylko prawo Ewangielii, ale i przyrodzony rozum nakazuje, aby każdy sam nad sobą panował i uśm ierzał nam ię­

tności swoje — i że grzechy nasze jedynie przez pokutę zgładzone być mogą. Aby zaś ta cnota stale się utrzymywała, rozsą­

dną będzie rzeczą, jeśli ją się odda nieja- I koś w opiekę jakiej stale utwierdzonej in- j stytucyi. Łatwo zrozumieć. Czcigodni Bra- j cia, co tutaj mamy na m y śli: Trzeci zakon j świętego F ranciszka, którym świeckim tak- j ze nazyw ają, niechaj każdy z W as w swycli dyjecezyjach zaprow adza i rozszerza. Zaiste, ] do zachowania i podtrzym yw ania ducha p o - j ku ty w ludzie chrześcijańskim p rzy czy n ia

Y ł

# •< --- 3*i>

— 486 —

- 487 -

się wielce p r zy k ła d y i p rzy czy n a świętego Ojca F r a n c is z k a , Móry, najw yższą nie­

w innością życia, p o łą c zył ta k wielkę gorli­

wość um artw ienia, że zdaje się, iż obraz ukrzyżowanego Zbawiciela nie m niej w ży ­ ciu i obyczajach, ja k świętemi stygm atam i n a ciele swojem p rzed sta w ia ł. Przepisy tego trzeciego zakonu, któreśmy w oclpotoiedni sposób złagodzili, bardzo są łatwe, i do rozszerzenia chrześcijańskiej cnoty niemało się przyczyniają.

N astępnie w tych tak wielkich prywa­

tnych i publicznych potrzebach, gdy cała nadzieja zbawienia jedynie na pomocy i opiece Ojca niebieskiego się opiera, życzy­

my sobie wielce, aby ożyła gorliwość cią­

głej i z ufnością połączonej modlitwy. We wszystkich wielkich wypadkach chrześcijań­

stwa, ilekroć Kościół gnębiony był zewnętrz- nemi niebezpieczeństwami, albo wewnętrzną niedolą — zawsze przodkowie nasi, wzno­

sząc do nieba wzrok błagalny, uczyli nas : w jaki sposób i skąd światła ducha, siły i dzielności, oraz odpowiednich środków pomocy szukać należy. P am iętali bowiem dobrze owe słowa Jezusa Chrystusa: „p ro ­ ście a będzie W a m dane11 (M ath. VII. 7);

„trzeba ciągle prosić a nieustaw ać“ (Luc.

X VIII. 1). Słowom tym opowiada echo na­

pomnień apostolskich: „bez przestanku się

U ---> i

r - - - i

m ódlcie11 (I. Thess. V., 17); „proszę tedy n ajpierw ej, aby b yły czynione prośby, mo­

d litw y , p rzy c zy n ia n ia , dziękowania za wszy­

stkie l u d z i e (Tim oth. II.). W tejże spra­

wie mniej bystrze, jak prawdziwie napisał św ięty J a n Z łotousty w podobieństwie:

,.jako człowiekowi, gdy nagi i wszystkiego potrzebujący na świat przychodzi, natura ręce dała, aby z pomocą przysposobił sobie to, co do życia je st konieczne — tak w spra­

wach nadprzyrodzonych, w których sam ze siebie nic nie znaczy, dał Pan Bóg czło­

wiekowi siłę modlitwy, której tenże mądrze używając, wszystko łatwo uzyskać może, co do zbawienia je st potrzebne. Poznajecie, Czcigodni Bracia, z tego, jak miłą i pożą­

daną dla Nas je st gorliwość Wasza w roz­

szerzaniu nabozeńrtwa Różańca świętego, któ­

rą mianowicie w ostatnich latach, za sprawą Naszą okazaliście. Niepodobna nam milcze­

niem pominąć pobożności ludu, która w tein nabożeństwie prawie wszędzie jest rozbu­

dzona. Należy usilnie starać się o to, aby ta pobożność więcej została, podniecona i aby trw ale się utrzymała. Ze ciągle do tego wzywamy, do czego już niejednokrr- tnie wzywaliśmy, temu nikt z Was dziwić się nie będzie, wiedząc bardzo dobrze, jak wielce na tem zależy, aby wśród chrześci­

jan kwitnął zwyczaj odmawiania Różańca -5^h®

489

t ^{■ N s}_A

świętego i znając, że Bóżaniec święty jest najpiękniejszą częścią modlitwy, odpowied­

nią do dzisiejszych czasów, łatwą do od- mawiania, a w korzyści nader obfitą.

Ponieważ zaś najcenniejszym i najpierw ­ szym owocem Jubileuszu — jak to wyżej mówiliśmy, powinna być naprawa życia ; pom nożenie cnoty, przeto koniecznem je st mianowicie chronienie się tego złego, o któ- rem już w ostatnim liście apostolskim wspo­

m nieć nie omieszkaliśmy. Mamy tu na my.

śli w ewnętrzne i domowe niemal niektórych katolików niezgody i waśnie, które w nie­

opisany i szkodliwy sposób rozrywają wę­

zły miłości dusz chrześcijańskich, albo, co najmniej, je osłabiają. O sprawie tej dlatego ponownie wspominamy, Czcigodni Bracia, stróżowie- kościelnej karności i wzajemnej miłości, gdyż pragniemy, aby ku odwró­

ceniu tak ciężkiej szkody pilność i po­

waga Wasza ciągle była zwrócona. N apo­

minając, zachęcając, przygarniając, starajcie się o to, aby wszyscy ubiegali się o zacho­

wanie jedności ducha w węzłach pokoju, aby sprawcy waśni, jeśli tacy w dyjecezy- ja c h się Waszych znajdują, powracali do obowiązku zgody, pam iętając o tem, że je- dnorodzony Syn Boży, krótko przed zbli­

żającą się męką krzyżową, o nic Ojca przed­

wiecznego usilniej nie prosił, jak o to, -Sh#

V

- 490 —

aby się miłowali wzajemnie wszyscy, któ rzy wierzą weń, albo uwierzą — „aby w szy­

scy byli jedno, jako Ty, Ojcze, we mnie, a j a w Tobie, aby i oni w N a s jedno byli11.

(Joann. XXI., 17).

Dlatego też z Bożego m iłosierdzia i oparci na powadze świętych apostołów Pio­

tra i Pawła na mocy owej władzy związy­

wania i rozwiązywania, którą nam Pan, acz niegodnym , poruczył, udzielamy wszystkim chrześcijanom razem i każdem u z osobna najzupełniejszy odpust wszystkich grzechów w formie Jubileuszu, pod tym wszelako wa­

runkiem , aby w przciągu roku przyszłego 1886 wypełnili następujące p rzepisy:

1) Ci, co w Rzymie mieszkają, łub do miasta tego przybędą, niechaj odwiedzą dwa razy bazjlikę świętego Ja n a Latera- neńskiego, oraz W atykańską i Liberyjańską, tam niechaj przez pewien czas pomodlą się pobożnie do Boga i według myśli N a­

szej, o wywyższenie i pomyślność Kościoła katolickiego i tej Apostolskiej Stolicy, o wy­

korzenienie herezyi i nawrócenie wszystkich błądzących, o zgodę książąt chrześcijańskich, pokój i jedność całego wiernego ludu. Na­

stępnie niechaj przez dwa dni poszczą, wstrzymując się od potraw mięsnych i to w dniach takich, w których ani post czter- dziesto-dniowy, ani inne przepisy ścisłego U ---- h 4

- 491 —

®i<r---

A A

postu nie zobowiązują. Nadto, wyspowia­

dawszy się należycie z grzechów swoich, niechaj Przenajświętszy Sakram ent Ołtarza przyjmą i ofiarę jaką, wedle możności, po­

radziwszy się spowiednika, złożą na jaki cel pobożny, zmierzający do rozszerrenia i wzrostu świętej Wiary katolickiej. Wolno każdemu wybierać cel, jaki mu się podoba;

na dwa wszelako szczególną zwracamy uwa­

gę, oświadczając, iż na te cele najlepiej skierowana będzie ofiarność wiernych ; oba w wielu miejscach potrzebują poparcia i opieki, oba nie mniej państwu, jak Kościo­

łowi są pożyteczne: p ry w a tn e szkoły chłop­

ców i sem inaryja duchowne.

2) Wszyscy zaś po za Bzymem gdziekol- wiekbądź przebywający, niechaj odwiedzą po dtva razy trzy kościoły, wskazane przez Was, Czcigodni Bjacia, albo też przez Wa­

szych gieneralnych wikaryjuszów lub oficy- jałów, albo też z ich rozkazu przez ducho­

wieństwo parafijaln e; jeżeli są tylko dwa kościoły, niechaj je odw iedłą po trzy razy, a jeżeli tylko jeden, sześć razy w czasie wyżej oznaczonym ; — następnie niechaj wypełnią wszystkie wyżej wspomnione prze­

pisy. Odpust ten można ofiarować także za dusze zm arłych, którzy z miłości, z Bogiem połączeni, z tego świata zeszli — a nadto

Y -•>*§

— 492 —

&<■

A pozwalamy Wam, Czcigodni Bracia, abyście kapitułom, kongregacyjom, tak zakonnym, jak i świeckim, Bractwom, Stowarzyszeniom, uniwersytetom i kolegijom, które kościoły wyżej wzmiankowane w procesyi odwiedzać będą, liczbę tych procesyj według Waszego roztropnego zdania zmiejszyć mogli.

Pozwalamy ta k ż e , aby odbywający po­

dróż na morzu, lub na lądzie, skoro do do mów swych powrócą, albo na jakiej stacyi przystaną, odwiedziwszy sześć razy kościół główny, albo parafijalny i spełniwszy nale­

życie inne zapisy, ten sam odpust uzyskać mogli. Zakonnikom obojej płci, nawet ta ­ kim , co z klasztorów nie wychodzą, jako też duchownym, którym więzienie, choroba lub inna słuszna przyczyna wszystkich lub niektórych warunków dopełnić nie dozwa­

lają, pozwalamy, aby spowiednik zamienić je m ógł na inne pobożne uczynki, dołącza­

jąc nadto pozwolenie opuszczenia warunku Komunii świętej tym dzieciom, które jeszcze do Stołu Pańskiego przypuszczone nie zo­

stały. Nadto udzielamy wszystkim wiernym, tak laikom jak i duchownym, tak świeckim księżom jak zakonnikom jakiegobądź zako­

nu i instytucyi, choćby i specialiter nomi- nandi — pozwolenia, aby sobie wybrać m o­

gli każdego kapłana, tak świeckiego, jak

- 493 -

zakonnego, na spowiednika, byle był rze­

czywiście aprobowany, z czego korzystać mo­

gą także zakonnice, nowicyjuszki, i inne niewiasty, w klasztorze zajęte, byle tylko spowiednik m iał aprobatę do słuchania za­

konnic spowiedzi świętej. — Spowiednikom zaś udzielamy przy tej sposobności na czas jubileuszu wszystkie te same facultates, których udzielaliśmy w liście Naszym apo­

stolskim „Pontifices M axim i“ z dnia 15 lutego 1879 roku, z w yjątkiem tych, które tam zastrzone zostały.

Nakoniec niechaj wszyscy starają się o to, aby szczególną w tym czasie otaczać czcią i nabożeństwem Najświętszą Boga Eodzicę M aryją P a n n ę ; chcem y bowiem, aby Jubileusz ten poświęcony był opiece Najświętszej P anny Różańcowej — i mamy nadzieję, że za Jej pomocą wielu grzechów swych się pozbędzie i przez wiarę, poboż­

ność i sprawiedliwość nietylko wiecznego zbawienia dostąpi, lecz nadto stanie się za­

powiedzią lepszych czasów.

Jako zadatek tych dóbr niebieskich i Oj­

cowskiej Naszej życzliwości udzielamy Wam, Czcigodni Bracia, ducdowieństwu i całemu pieczy W aszej poruczonemu ludowi m iło­

ściwie Apostolskiego w P an u błogosław ień­

stwa.

D an w Rzymie u świętego Piotra, dnia 22 grudnia 1885, P apiestw a Naszego roku V III.

L eo n P apież X I I I .

A L B I N

z Bożego zm iłow ania i św. Stolicy . Apostolskiśj łaski

BISKUP KRAKOWSKI

wszystkim wiernym Dyjecezyi Naszej po­

zdrowienie i błogosławieństwo w P a n u ! |

0 co P salm ista Pański prosi Pana Boga, by raczyl: b ło g sła m ć okręgowi roku z do­

brotliwości swojej, a p o la jego będą, p ełn e obfitości; stłu śn ieją ozdoby p u s ty n i a rado­

ścią pagórki p rze p a szą się (ps. 64, 12), Ojciec św ięty Leon X III. w im ieniu Pana Boga to uczynił, z pełności swej władzy, nadając całemu światu chrześcijańskiem u w sam dzień Nowego Roku Jubileusz nad­

zwyczajny, a który ma trwać przez cały rok 1886. Najm ilszy to podarunek światu chrześcijańskiem u z rąk Ojca świętego dany i najbogatszy, po którym Ojciec święty wraz w

z całym Kościołem najobfitszych spodziewa się plonów, gdy rola Pańska, to j e s t : du­

sze ludzkie, na których zasiane je s t słowo zbawienia, wyda cnót plon stokrotny, gdy jałow e pustynie serc ludzkich, choć na oko ozdobne, napełnią się łaską i pięknością Bożą, gdy pagórki, to j e s t : wyniosłe serca ludzkie nawrócą się ku P anu i radością tą, którą P an daje, cieszyć się zaczną. Te plony duchowne, tę łaskę Bożą, tę pociechę du­

chowną, która spłynąć ma z nieba na zie­

mię, przewidując Ojciec święty, cały do­

brotliwością ku wiernym popełniony, otwo­

rzył skarby niebieskie łask i m iłosierdzia Bożego i ogłosił M iłościw e L a to , zaprasza­

jąc wiernych, by z tych skarbów tak szczo­

drze otwartych korzystali.

N ader ważne i liczne są też przyczyny, dla których Ojciec święty czuł się spowo­

dowanym do ogłoszenia właśnie w tych czasach Jubileuszu, a które w Liście swoim Ogólnym wymienia. Zeszłego bowiem roku ogłosił Ojciec święty całem u światu E n cy ­ klikę, w której przedziw ne a pełne m ądro­

ści prawdy, tyczące się państw chrześcijań­

skich ustroju światu przypom niał, i wy- łuszczył obowiązki chrześcijańskie tak pa­

nujących jak i poddanych i określił obco­

wanie P aństw a i Kościoła, na podwalinach sprawiedliwości i pokoju spoczywające. Gdy

— 495 —

---

- 496 —

®.■<---

A ... i

zaś, jak O.jeiee święty nadm ienia, a doświad­

czenie uczy, takiem jest Państwo, jakiem go ludów obyczaje wytwarzają, i na spraw publicznych kierownictwie zajmujący się tem ludzie swoich opinij i obyczajów zna­

miona wyciskają, więc potrzeba jest, aby wszyscy upom nienia i polecenia Ojca świę­

tego wziąwszy do serca, nauczyli się po chrześcijańsku myśleć i po chrześcijańsku działać, nietylko prywatnie, ale i w spra­

wach publicznych. Skreśliwszy nadto smu­

tny stan społeczeństwa teraźniejszego, gdyż na cńotach i charakterze chrześcijańskiej mocy bardzo podupadłego, w którem znikły po większej części dawne a św ietne ojców cnoty, w którem nurtują i niszczą go roz- pasane i wędzidła nie cierpiące nam iętno­

ści, w którem wolność opinij tak się roz­

szalała i rozzuchw aliła, że naw et ludzie, którzy żywią zresztą dobre zasady, nie śmieją ich publicznie objawić, a tem mniej według n ich działać, w którem złe przy­

kłady i sekty bezbożne najzgubniejszy swój wpływ na religijność i obyczajność ludzi wywierają, wzywa Ojciec święty, aby Chrze­

ścijanie w siebie weszli i zastanowili się nad tem, co im nietylko dla dobra publi­

cznego ugruntow ania przeszkadza, ale, nadto, co ich własne dusz zbawienie na straszną klęskę naraża. Aby więc ludzi z tego upadku

497 0-<-

A

podźwignąć, Ojciec święty, jako dobry p a­

sterz owczarni Chrystusowej, ogłasza Ju b i­

leusz nadzwyczajny, najuroczystszy i wiel- Jjiemi łaskami ubogacony i zaklina W iernych, aby pojednawszy się z Panem Bogiem w sakram entalnej Spowiedzi i dostąpiwszy Odpustu kar doczesnych, sprawiedliwości Boskiej należących, uprosili sobie od da­

wcy wszelkiego dobra nasiona tych cnót i bobrych uczynków, które za łaską Bożą zdolne są zapewnić szczęśliwy pobyt lu­

dziom na ziemi, a szczęśliwą wieczność w niebie.

Gdy zaś tak rozluźnienia obyczajów, jak i um niejszenia w sercach wiary, także i coraz większego niknienia silnych chrze­

ścijańskich charakterów przyczyną są grze­

chy i połączona z niemi zniewieściałość lu­

dzi, przeto, N ajm ilsi! korzystajcie z tego czasu Jubileuszowego, abyście grzechów się wyrzekłszy, na przyszłość za pomocą Bożą drogą przykazań Pańskich postępowali. O mi- łościwem lecie można słusznie powiedzieć słowy świętego P aw ła: Czasu przyjem nego ivysłuchałem cię: a iv dzień zbaw ienia ra ­ tow ałem cię. Oto teraz czas p rzy jem n y , oto teraz dzień zbawienia. (2 Oor. 6, 2). Dla­

tego dzisiaj, jeżeli głos jego usłyszycie, nie zatw ardzajcież serc waszych, ja k o w d ra ż­

n ie n iu wedle d nia kuszenia na puszczy, V

rm < - -5-i®

A 1 kędy m nie kusili ojcowie w a si, pośw iadczyli m nie i ujrzeli u czyn ki moje. (Ps. 94, 8).

To jednak wiedzieć trzeba, że nie można się z P anem Bogiem szczerze pojednać, nie uczuwszy żalu serdecznego za grzechy prze­

szłe i nie jąws/.y się statecznie życia po ­ kuty na przyszłość. U pom ina was sam da­

wca Jubileuszu, abyście się do pokuty ucie­

kali, która, według świętego Augustyna:

„jest dobrych i pokornych wiernych karą codzienną11. A święty Grzegorz, papież, po­

ro wnywując życie grzesznika pokutującego z powrotem mędrców z Betleem do swej ojczj^zny, uczy nas, jak tę sprawę zbawie­

nia czynić mamy. „Raj jest, mówi ten Do-

„ktor Kościoła, naszą ojczyzną, do której

„nam, poznawszy Jezusa, nie wolno wracać

„tą samą drogą, którąśmy przybyli. Z oj­

c z y z n y bowiem naszej w ygnani jesteśmy

„przez naszą pychę, nieposłuszeństwo, zmy­

s ło w o ść i smakowanie sobie w zakazanym

„owocu; a potrzebi jest, abyśmy do ojczy-

„zny naszej płacząc, w posłuszrństwio się

„ćwicząc, zmysłowością gardząc i pożądli­

w o ś c i ciała hamując, powrócili. Z rozkoszy

„raju wypadliśmy przez zmysłowe uciechy:

„wracajmyż doń przez opłakiwanie grze­

c h ó w naszych. A dlatego, Najmilsi! abyśmy

„zawsze zbawienną trwogą i ostrożnością

„napełnieni byli, postawmy sobie przed

i _ i

498 —

A

„oczy po jednej stronie: winy naszych

„uczynków, a po d r u g ie j: sąd bardzo suro-

„wy. Rozważajmy: jako na nas sędzia idzie

„groźny on sądem, a dotąd się jeszcze

„ukryw a; straszy grzeszników przygotowa­

n y m i karami, a jednak dotąd c ie r p i; i

„dlatego tylko z przyjściem swojem się

„spóźnia, aby w nas m niej znalazł do ka-

„rania“. (S. Gregor, hom. X.).

Gdy się nad tem zastanowimy i dobrze te słowa rozważymy, zapytać nam się przyj­

dzie ze świętym P aw łem każdego z n a s:

Czyli bogadwy dobrotliwości jego i cierpli- tm ści i nieshwapliwości gardzisz? nie wiesz, iz dobrotliivość B o za ciebie hu pokucie p r z y ­ w o d zi? (Bom. 2, 4). O niechże nas ta nie- skwapliwość Boża w karaniu do skwapliwej a serdecznej pokuty za grzechy nasze przy­

wodzi ! Dziękujcież Bogu za udzielony wam czas święty, w którym nieskończone skarby Kościoła, cena niewinnej męki i krwi Pana Jezusa, skarb zasług niepokalanej Boga-Ro- dzicy, i wszystkich świętych na pożytek dusz waszych otwartym został, a z którego szczerze korzystając, grzechów się wyspo­

wiadawszy, sprawiedliwości Boskiej z win­

nej pokuty za grzechy wypłacić się może­

cie. Nie masz dziś jednego zakątka, gdzieby Kościół święty nie miał trudności — wszy­

scy więc wierni w inni jać się pokuty, ale f<--- ~gH®Y

- 499 -

K r ---

- 500 -

■»«§

A A

my szczególnie, choć sami ciesząc się swo­

bodą w y znania, podwójmy nasze modły, nasze ćwiczenia, pomnóżmy dobre uczynki, aby i braciom naszym uprosić Boże zm iło­

wanie. Słuchajm y głosu Ojca świętego, który w celu, ażeby duch pokuty i w ierności w zachowaniu przepisów życia chrześcijańskiego stale powrócił między w iernych, wzywa, abyście do towarzystwa świeckich tercyja- rzy zakonu świętego FraD ciszka ochotnie przystępowali, poddając się jego łatwym, lecz zbawiennym ustawom, przez które święte wasze postanow ienia życia chrześci­

jańskiego na zawsze utrzym ane być mogą.

Módlcie się także ustawicznie, gorąco i ser­

decznie, a przedewszystkiem idąc za głosem Ojca świętego weźmijcie do rąk waszych różaniec święty, aby dzieło zbaw ienia dusz waszych oddanem zostało pod przemożną opiekę i przyczynę Najświętszej Boga-Bo- dzicy.

W arunki do dostąpienia odpustu Jubileu­

szowego, przez Ojca świętego naznaczone, a przez nas do dyjecezyi Naszej zastoso­

wane, są n astępujące:

1. W K rakow ie wyznaczamy do odwie­

dzania Jubileuszowego kościoły: Katedralny na zamku, Najświętszej M aryi P anny w V

f

— 501 -

®^hS--- SM i Rynku i kościół parafijalny świętych Apo­

stołów Piotra i Pawła. Po m K rakow em , gdzie są w parafii dwa kościoły, tam, dla zyskania odpustu, trzykrotnie każdy z nich odwiedzić należy; gdzie je d en jest tylko kościół, takowy sześć razy nawiedzić należy.

Przez nawiedzenie kościoła rozumie się za każdym razem osobne przyjście do niego.

Na mocy upoważnienia Ojca świętego, pozwalamy Przewielebnej Kapitule Naszej k atedralnej, zakonnym Z grom adzeniom , Bractwom kościelnym, szkołom, zakładom naukowym w dyjecezyi Naszej istniejącym, kollegijom jakimkolwiek, idącym w publi­

cznej procesyi do odwiedzania kościoła lub kościołów, że dwukrotna procesyja starczyć im ma za obowiązek sześciokrotnego od­

wiedzenia.

1. Osobom zakonnym płci obojga i tym, które na zawsze są wewnątrz klauzury, i tym osobom, tak świeckim jak i duchownym , które bądź to z powodu więzienia, choroby, lub dla jakiejkolwiek innej słusznej przy­

czyny nie mogą spełnić naznaczonych wszyst­

kich lub niektórych tylko warunków, po­

zwalamy, na mocy upow ażnienia Ojca świę­

tego, aby takowe spowiednik im zmienił na inne pobożne uczynki; jak również mogą spowiednicy dyspensować od warunku przy- y

Wi-Sr ^V

A , , . A jęcia Komunii świętej dzieci, które do pierw ­

szej Komunii jeszcze nie były dopuszczone.

2. Nawiedzając kościoły, trzeba się po­

bożnie modlić za pomyślność i podwyższe-

f

wrócenie grzeszników, o zgodę książąt chrze­

ścijańskich i o pokój i jedność a zgodę wszystkiego ludu wiernego, w edług intencyi Ojca świętego.

Ktoby czytać nie umiał, niech zmówi pięć ra z y : Ojcze nasz, Zdrowaś Maryja, jed en raz: W ierzę w Boga i trzy razy na

k o ń cu : Chwała Ojcu i t. d.

3. Pościć należy przez dwa dni, używa­

jąc potraw postnych bez nabiału, z jedno- razowem na dzień posileniem się do syto­

ści, z wykluczeniem tych dni, w które z przykazania kościelnego post zachować na­

leży, choćby na nie kto indult od postu uzy­

skał. Ci zaś, który nie skończyli jeszcze lat 21 wieku, m ogą w każdy dzień post wy­

żej wymieniony spełnić.

4. Należy wyspowiadać się szczerze i skruszonem sercem z grzechów swoich i przyjąć K om unjją świętą. Spowiedź i Ko- m uniją św iętą W ielkanocną przykazanie ko­

ścielne osobno odprawić nakazuje.

5. Należy ofiarować datek p iś n ie m y we-

— 502 —

®HŚ---

<•--- - X ®

503 I M -

A

■ź-m A dług możności, naw et za poradą swego spo­

wiednika, na jakie pobożne dzieło, przyczy­

niające się do rozszerzenia i wzrostu Wiary katolickiej. Życzy sobiejednak Ojciec święty, aby datki te przyczyniały się do utrzym a­

nia Seminaryjów duchow nych, więc prze- * znaczamy datki na m ałe S em in a ryju m dy- jecezalne. Datki te W ierni składać raczą na ręce W W . XX. proboszczów lub w kance- laryi Konsystorskiej.

6. Wszystkim i z osobna każdemu z W ier­

nych Chrystusowych, tak świeckim jak du- downym, zakonnikom wszelkiego zakonu i instytutu pozwalamy, z upoważnienia Ojca świętego, wybrać sobie na spowiedź jakie­

gokolwiek kapłana albo świeckiego albo za­

konnika, byle był do słuchania spowiedzi przez nas upoważniony z którego to upo­

ważnienia korzystać mogą zakonnice, nowi- cyjuszki i inne niewiasty, będące wewnątrz klauzury, byleby spow iednik obrany był upoważniony przez N as do słuchania spo­

wiedzi zakonnic.

7. Odpust ten Jubileuszow y może być także duszom, które w łasce Bożej zeszły z tego świata, w sposób uproszenia apli­

kowany.

I będzie ten list Nasz pasterski odczy­

tany we w szystkich kościołach Dyjecezyi

504

A Naszej z ambony w pierwszą Niedzielę po otrzym aniu go.

Kraków d. 6 stycznia 1886 r.

N a u k a o O d p u ś c ie .

Ogłoszenie przez Ojca świętego Encykliki zapowiadającej Jubileusz w r. b. je st na­

stępstwem przedostatniej Jego odezwy w liś c ie : „Immortale D ei“. — W ykładał On tu bowiem „wszystkim narodom chrześci­

jańskim naukę o urządzeniu państw chrze­

ścijańskich, o obowiązkach poszczególnych obywateli1'. — W Encyklice zaś z dnia 22 grudnia roku zeszłego podaje środki do przeprowadzenia tych zbawieńnych i tyle koniecznych przestróg, a „że wszelki datek dobry od Ojca światłości pochodzi" naka­

zuje nam: post, modlitwę i jałm użnę w celu uproszenia sobie u P ana Boga łask do tego podobnych, co wszyscy ochotnie wykonają, wiedząc, iż te uczynki pokutne wyjednają im zupełne odpuszczenie kar za grzechy, który to odpust udzielił Ojciec święty w formie nadzwyczajnego Jubileuszu.

-j- Albin.

- 505 -

«•<---3Hf

A . A

Nie od rzeczy będzie podać tu kilka uwag w ogóle o odpuście, a w szczególności o for­

mie, w jakiej go obecnie Ojciec święty ogło­

sił. — Nie rzadko, niestety, daje się sły­

szeć, że w kwestyjach zasadniczych naszej W iary świętej, ludzie nawet oświeceni, i przeświadczeni o swej znajomości katechiz­

mu, mają nader błędne pojęcia. Słyszymy często, że: „zalcupiono tyle i tyle Mszy świę­

tych za dusze z m a r ł e ja k gdyby to Mszą świętą, nie popełniając grzechu świętokup- stwa czyli symonii, można kupować, i jak gdyby to dusze mogły umierać. Prawda, iż używa się czasem wyrażenia przenośnego, że dusza jest w stanie śmierci to je s t: że znajduje się w grzechu śm iertelnym , ale też wtedy, gdy człowiek w podobnym stanie umiera, dusza jego idzie na wieczne potę­

pienie i my niczem już jej pomódz nie m o­

żemy ; więc i w tym przypadku nie ma mowy o Mszy świętej za duszę, która mo­

ralnie umarła. Otóż także i co do odpustu panują nadzwyczaj błędne wyobrażenia. Iluż to ludzi mniema, że odpust jest odpu­

szczeniem grzechów i gdy jeszcze chodzi o odpust zupełny, to wtedy jakoś sobie ra­

dzą z wytłumaczeniem tego, ale gdy n. p.

dostąpią odpustu 7 lat, to albo twierdzą, że otrzym ali odpuszczenie grzechów w cią­

ga lat 7 popełnionych, albo też są prze-

Y " Y

m ^ r ---> m

" M l A konani, że przez 7 lat śmiało grzeszyć mo­

gą, gdyż mają na to o d p u st; nie przypu­

szczają bowiem, jak mimowoli występują tem samem przeciw największej sprawiedli­

wości, mądrości, dobroci i potędze Pana B o g a ; jakże bowiem Bóg mógłby pozwo­

lić i z góry upoważnić niejako człowieka, iżby tenże popełniał coś tak Mu wręcz przeciwnego, jak jest grzech. Dlatego też uważamy sobie za obowiązek powtórzyć tu, w co Kościół wierzy, czego się trzym a i naucza, że: odpnst, nie będąc bynajm niej od­

puszczeniem grzechów, je st tylko odpuszcze­

niem kar doczesnych, które m am y za nie na tym lub n a ta m tym świccie w czyścu odcierpieć. Grzechy śm iertelne bywają od­

puszczane przez Sakram ent Chrztu, o ile przed przyjęciem Go zostały popełnione i przez Sakram ent Pokuty, a w razie niemoż­

ności, przez wzbudzenie aktu doskonałej skruchy; kto zaś ma na sum ieniu grzechy powszednie tylko, może je zgładzić i innemi środkami, przez Kościół ustanowionymi a a zwanemi Sakramentalijami. Ponieważ zaś przez każdy grzech ciężki obrażamy Pana Bogi i zasługujem y na wieczne potępienie czyli na wieczną karę, przeto w sakram en­

cie Pokuty pierwsze bywa nam odpuszczone w zupełności, drugie zaś, zamienione na karę d o czesną; kara wieczna w zupełności w Sa-

kram encie Pokuty zwykle dlatego nie bywa odpuszczona, gdyż nam zazwyczaj nie do­

staje skruchy doskonalej, do czego osobnej łaski potrzeba. Otrzymawszy więc w Try­

bunale pokuty odpuszczenie grzechów, wy­

pada nam jeszcze za nie pokutować a to odprawiając w iernie pokutę nam przez kapłana naznaczona i znosząc cierpliwie, z poddaniem woli Bożej wszystkie smutki i cierpienia, jakie Bóg na nas zesłać raczy.

Gdybyśmy zaś, nie wypełniwszy tej pokuty zupełnie, z tego świata zeszli, musielibyśmy jeszcze część nam pozostałą odpokutować w czyścu. W tem zbożnem dziele pokuty przychodzi nam Kościół w pomoc odpustem.

Czyni to na mocy słów Swego Boskiego Założyciela: „Zaprawdę powiadam wam, co- byściekolwiek związali na ziemi, będzie zwią­

zane i na n ie b ie ; a cobyściekolwiek roz­

wiązali na ziemi, będzie rozwiązane i w niebie" (M ath. X V III., 18). Tej władzy udzielił P an Jezus Kościołowi w całej roz­

ciągłości ; Kościół więc je wykonywa i na Spowiedzi odpuszcza nam winę i karę wiecz­

ną ; tę zaś ostatnią, jak powiedzieliśmy, za­

zwyczaj zamienia na karę doczesną; stąd też Bossuet m ó w i: „że Sakram ent Pokuty jest mistyczną zamianą kary wiecznej na do­

czesną. “ (Serm on sur la satisfaction), znosi

— 507 -

I * . ---

*

— 508 -

zaś pozostałą karę, udzielając odpustu, na mocy zasług, złożonych w skarbie Kościoła.

Jakie i czyje są te zasługi? — W iado­

mo, że gdy Adam obraził P ana Boga grze­

chem pierworodnym, trzeba było, by dla Jego przebłagania, aż Syn. Bo*y z nieba zstąpił i stał się człowiekiem. Ae Pan J e ­ zus, nie przestając na tem, żył na ziemi 83 lat w niedostatku i poniżeniu: „czyniąc do­

brze, “ aż nakoniec życie swe na drzewie Krzyża wśród męczarni, których my nawet pojąć nie możemy, za nas oddał. Zycie Mat­

ki Najświętszej, która najmniejszej winy do odpokutowania nie miała, przedstawia nam jedno pasmo cnót i zasług. Tysiące mę­

czenników zaraz po Chrzcie świętym życie swe oddało za Wiarę, nie potrzebując na odpokutowanie swych win obracać swych dobrych uczynków i zasług. A iluż to świę­

tych za małe przewinienia poddało się do­

browolnej, na całe życie pokucie? I dziś zakony kontemplacyjne, jak: Kameduli, T ra ­ piści, Karmelitanki, wykonywają dzieła naj­

ostrzejszej pokuty, by gniew Boski przebła­

gać. Z tego więc nieoszacowanego i nie­

przebranego skarbu Kościół roztropnie i ostrożnie korzysta, udziejając nam odpustów, to je s t: zasług tyGh używa, by zadosyć- uczynić sprawiedliwości Boskiej za nasze grzechy.

ł v

r#<r--- Mi

Odpusty dzielą się n a : 1) zupełne, 2) cząstkowe, 8) osobiste, 4) miejscowe, 5) rzeczowe, 6) powszechne, 7) mogące być ofiarowane za dusze zm arłych.

Odpust zupełny jestto odpuszczenie wszyst­

kich kar za g rz e c h y ; cząstkowy znosi część kary; osobisty, gdy go tylko pew na osoba dostąpić może, n. p. odpust na godzinę śmierci; rzeczowy, gdy je st przywiązany do pewnej rzeczy n. p. różańca, medalika, ustaje on jednak z przejściem tej rzeczy w obce r ę c e ; miejscowy, gdy jest przywią­

zany do pewnego miejea n. p. w pewnym kościele z uroczystem nabożeństwem połą­

czony jest o d p u st; powszechnym jest od­

pust, gdy jest wydany na cały św iat n. p.

w formie Jubileuszu. Nakoniec odpusty cza­

sem, gdy na to udzielający je zezwoli, mo­

żna ofiarować za dusze zm arłych, co znaezy:

iż chociaż odpust udzielony je st żyjącym, tylko to ci jednak mogą go ofiarować za dusze zm arłych, i niejako im odstąpić, o ile te tego p o trze b u ją, a Ojciec niebieski tę ofiarę przyjąć rac/,y. N a tem miejscu należy objaśnić, co znaczy 200 dni lub 7 lat i t. d. odpustu. Nie wyraża to bynaj­

mniej, iżby tem sam em 200 dni, lub 7 lat i t. p. kary nam odpuszczone były, tylko znaczy, iż w edług dawnej a surowćj kar­

ności kościelnej o 200 dni lub 7 lat i t. d.

< ---

— 509 —

^ ---

Y

510

mniej musielibyśmy pokutować, i że w tym stosunku pokuta ezyścowa została nam od­

puszczoną, ile zaś to czyni na długość cza­

su, to Panu Bogu wiadomo.

Chcąc odpustu dostąpić, trzeba: 1) prze- dewszystkiem mieć do tego intency.ją, co można uczynić: urządzając rano pragnienie dąstąpienia wszystkich łask, przywiązanych do dobrych uczynków, które dnia tego wy­

konamy ; 2) wykonać wszystkie warunki w zupełności, tak, jak są p rze p isan e; Kościół bowiem, nadając odpust, pragnie, byśmy się i my także, do uzyskania tej łaski, własnemi uczynkami przyczynili, wkłada więc na nas różne dzieła pokuty.

Potrzeba być nadto: w stanie łaski, a przy dostąpieniu odpustu zupełnego nie mieć najmniejszej zmazy na duszy, nie może być bowiem kara darowana, gdy sam grzech nie jest odpuszczony.

Dobrze je st: by nie zaniedbywać dostą­

pienia kilku odpustów zupełnych na dzień;

być bowiem m oże, iż ów o d p u st, któ­

ry sądziliśmy, że je st zupełnym, dla nas stał się tylko cząstkowym, bądź z powodu jakiegoś choćby maleńkiego grzechu, nam na sumieniu ciążącego, bądź z powodu nie­

zupełnie dokładnego wykonania dzieł po­

kuty. Tem więcej jeszcze to da się powie­

dzieć o o d p u sta ch , które my ofiarujemy

za dusze zm arłych. Tu skutek zależy i od stanu tych o sta tn ic h ; choćbyśmy bowiem nie wiedzieć jak dokładnie wykonali wszyst­

kie warunki do dostąpienia zupełnego od­

pustu przyw iązane, to, gdy dusza zeszła z tego świata w grzechu powszednim, a ten jej dotąd odpuszczonym nie został, oczywista, że ona i odpustu zupełnego do­

stąpić nie może. To samo da się powiedzieć i o odpustach cząstkow ych; te bez miary starać się pow inniśm y nabywać. N ajuro­

czystszym i głównym z odpustów je st J u b i­

leusz — odpust zupełny, powszechny, zwykle mogący być zaofiarowany za dusze zm ar­

łych. Pochodzi od wyrazu hebrajskiego Ju- bel, co oznacza ra d o ść ; był znany i żydom, nie co do istoty, lecz fo rm y ; w 50-tym roku bowiem g ru n ta wracały do dawnych panów, długi się umarzały, niewolnicy wol­

ność odzyskiwali. Papież Bonifacy V III. po­

stanowił iż w r. 1300 i co lat 100 następnie ma być obchodzony odpust zupełny. Rok 1842 Klemens VI. dla krótkości życia ludz­

kiego i na wzór żydowskich jubileuszów skró­

cił go do lat 50, U rban VI. roku 1389 na pamiątkę wieku życia Chrystusowego, do lat 33, nakoniec Paweł I I . , dla wygody w iernych roku 1470 do lat 25, co trwa po dziśdzień. I to je st Jubileusz wielki, zwy­

czajny, Eok święty, Miłościwe Lato. 2) Ju-

y '

<m<--- >*§

- S i l ^-

hS--- 2*

-5

— 512

*■<:--- --- l

bileusz mniejszy, ogłasza Papież po wstą­

pieniu swem na tron, w celu uproszenia sobie łaski w swem trudnem zadaniu. Zwie się mniejszy, gdyż trw a krótko i mniej jest warunków do osiągnięcia go. 3) Jubileusz nadzwyczajny ogłasza Ojciec święty w cza­

sie wielkich radości, dla podziękowania Pa­

nu Bogu, w epokach trudnych i stanowczych dla Kościoła, dla uproszenia światła i łaski Ducha świętego, w celu usanięcia przeszkód na drodze zbawienia. Taki Jubileusz jest obecnie. W arunki jego są n astępujące: Spo­

wiedź i Komunija św ięta; dw ukrotne na­

wiedzenie trzech kościołów, lub, gdzie są tylko dwa, to trzechkrotne, a gdzie jeden, sześciorazowe; i modlitwa tamże na inten- cyją Ojca św iętego; post ścisły bez nabiału w uwa dni dowolne, o ile w nie post nie wy­

pada, jałm użna. Co się tyczy Spowiedzi, to można ją odbyć na początku, w środku lub na końcu uczynków przepisanych, jednako­

woż najlepiej zacząć od n ie j; gdyby ktoś po niej popełnił jakiś grzech powszedni nawet, musi się starać z niego oczyścić, tak, aby ostatni uczynek pokuty bez grze- cu ne sumieniu wypełnić. Komunija święta W ielkanocna, nie w ystarcza; dzieci, co je­

szcze do Niej nie przystępowali, będą ten uczynek miały zamieniony przez swego spo­

wiednika na inny.

V „ _ Y

513

Kościoły należy odwiedzać, t. z. za każdym razem wejść i wyjść; tamże modlić się należy pobożnie w intencyi Ojca świętego to je st:

„o wywyższenie i pomyślność Kościoła ka­

tolickiego i tej Apostolskiej Stolicy, o wy­

korzenienie herezyj i naw rócenie wszyst­

kich błądzących, o zgodę książąt chrześci­

jańskich, pokój i jedność całego ludu wier­

nego “ .

Modlić się trzeba i usty, przez czas, jaki potrzeba do odmówienia 5 pacierzowe. Nieu- miejący czytać zmówią 5 Ojcze nasz, 5 Zdrowaś Maryja, 1 W ierzę i 8 Chwała Ojcu.

Jałm użna obowiązuje wszystkich, naw et nę- dzarzów ; życzeniem je st Ojca świętego, by ją składać na Seminaryja duchow ne i pry ­ watne szkoły chłopców.

Na czas trw ania Jubileuszu spowiednicy mogą wszystkich rozgrzeszać od wszelkich grzechów, naw et Ojcu świętem u zastrzeżo­

nych, wyjąwszy tych, co im iennie i publi­

cznie wyklętymi zostali.

Mogą uwalniać od ślubów, prócz ślubu czystości, w stąpienia do zakonu i ślubów uroczystych. Mogą uwalniać i na iune za­

m ieniać dla słusznej przyczyny powyższe warunki.

Odpustu tego raz tylko w czasie, na który został nadany, dostąpić m ożna; mo­

żna go ofiarować i za dusze zm arłych.

17 V

514

Słuszną jest więc rzeczą, byśmy, idąc w myśl Głowy widomej Kościoła, korzystali z tych tak obfitych łask, które znowu może nieprędko otwarte będą. Dla niejednego może to ostatni Jubileusz : o niechże zeń jak największe pożytki stara się odnieść, pomnąc, za jak mały trud wielkie łaski otrzy­

muje! Tylu Braci naszych pod rządem ro­

syjskim ma ten obchód utrudniony, pamię­

tajmyż więc i o nich w modlitwach na­

szych, których pewnie bardzo potrzebują.

P I E Ś Ń

śpiśwana w czasie Jubileuszu.

na n u tę; „K ied y ranne".

Ogłoszono z Watykanu Święto wielkie, Chrześcijanie!

Spieszmy oddać hołdy Panu Usłyszawszy to wezwanie. — Nućmy wszyscy wdzięczne pienie, Eadość czuje dusza nasza Łaskę nieba, przebaczenie Kościół święty nam ogłasza. —

M . B .

i

- 515 - ę< -

A A

Oto z kornem idąc czołem, Występkami zawstydzeni;

Uderzmy się w piersi społem, A nie będziem odrzuceni. — Posty, modły i jałmużna, Spowiedź i w dobrem wytrwanie, To chce spełnić dusza dłużna, Aby czystą była, P a n ie ! — Nicch skruszone serce człeka, Pozna winy, wykroczenie, I poprawy nie odwleka Lecz oczyści swe sumienie. — Dosyć długo my błądzili, W kale grzćchów pogrążeni, Odtąd będziem wiecznie żyli, Od kapłanów rozgrzeszeni. —

•

Litość Pańska, nie zasługi, Dla nas zsyła takie dary My jak wierne Jego sługi Nieśmy czystych serc ofiary. — Któż opisać dobroć zdoła Kto wypowie łaski, Panie, Gdy głos nieba na nas w o ła;

Ze przebaczyć chcesz kazanie. — Bierzmy łaski udzielone

Zasługą świętych zjednane

Y