Śląsk, 2012, R. 18, nr 7

S A l l . O N A A R K A S L Ą S K A

CENA 5 ZŁ (w tym 5% VAT) ISSN : 1 4 2 5 -3 9 1 7 NR INDEKSU 3 3 3 2 8 X

# Ś l ą s k i e .

Pozytywna energia Nr 7 (201) •

__ _____ __ __ W 90-lecie powrotu Śląska do Macierzy

m w m W i

JOZEF MUSIOŁ - Dramaty zaklęte w listach

Numer dofinansowany

--- --- MARIAN M. DROZDOWSKI

- Śląska misj a Eugeniusza Kwiatkowskiego 1 9 _ JWOJCIECH KILAR Doktorem Honoris Causa Uniwersytetu Śląskiego

50 lat pracy naukowej profesor KRYSTYNY HESKIEJ-KWAŚNIEWICZ __ GRZEGORZ

SZTOLER

r

- Śląskie riwiery

_____ „Kongres

musi być

niezależny

- rozmowa

z WOJCIECHEM

KUŚPIKIEM

18 czerwca Wojciech Kilar, światowej sławy kompozytor odebrał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskie­

go. Uroczystość odbyła się na Wydziale Teologicznym UŚ w Katowicach i poprzedziła 80. urodziny Artysty, które przy­

padają 17 lipca. O wydarzeniu piszemy na s. 22-25.

15 czerwca w Auli im. dr. Józefa Lisaka podczas uroczystego posiedzenia Senatu i Rad Wydziałów, społeczność Uniwersy­

tetu Ekonomicznego w Katowicach odznaczyła medalami uczelni profesora Karela Raisa - rektora Uniwersytetu Tech­

nicznego w Brnie i profesora Józefa Kolonkę - statystyka z Uni­

wersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Na zdjęciu od lewej prof. Kareł Rais i prof. Józef Kolonko.

80 lat teniu urodził się profesor Włodzimierz Wójcik. 4 czerw­

ca 2012 w Sali Portretowej Górnośląskiego Towarzystwa Li­

terackiego odbyło się z tej okazji jubileuszowe spotkanie.

Na zdjęciu: Jubilat - prof. Włodzimierz Wójcik i prof. Marian Kisiel.

(Więcej o jubileuszu Profesora na stronie 82.)

Tegoroczną, trzynastą edycję Festiwalu Ave Maria, odbywające­

go się w dniach 1-3 czerwca br. w Czeladzi i Będzinie, zainau­

gurował Turniej Tenorów im. Bogdana Paprockiego. Solistom;

Tomaszowi Traczowi, Łukaszowi Gajowi, Dymitrowi Fomence, Dariuszdwi Pietrzykowskiemu, Pawłowi Sobierajskiemu i Ada­

mowi Zdunikowskiemu towarzyszyła orkiestra Filharmonii Za­

brzańskiej pod dyrekcją Sławomira Chrzanowskiego.

(Więcej o festiwalu na str 82.)

30 maja zakończył się w Bielsku-Białej jubileuszowy 25. Międzynarodowy Festiwal Sztuki Lalkarskiej. Organiza­

tor jednego z najważniejszych przeglądów lalkarskich świa­

ta - Teatr Lalek „Banialuka” zaprezentował 28 spektakli te­

atrów z 20 krajów. Główną nagrodę: GRAND PRIX Festiwalu - ufundowaną przez Prezydenta Miasta Bielska- -Białej otrzymał spektakl „Ziemia i wszechświat” Yase Tamam z Iranu (na zdjęciu).

M IESIĘC ZN IK SPOŁECZNO - KULTURALNY

Nr 7 (201). Rok XVIII. LIPIEC 2012 r.

WYDAWCA: GÓRNOŚLĄSKIE TOWARZYSTWO LITERACKIE W KATOWICACH 40-012 Katowice, ul. Dworcowa 13

Tel. 32 253-62-21

e-mail: redakcjaslask@onet.pl, slask@neostrada.pl www.gtl.org.pl

WSPÓŁ WYDAWCA: BIBLIOTEKA ŚLĄSKA plac Rady Europy 1

40-021 Katowice Tel. centr. 32 20 83 700 informacja: info@bs.katowice.pl

sekretariat: bsl@bs.katowice.pl Redaguje zespól:

TADEUSZ KIJONKA redaktor naczelny

FELIKS NETZ zastępca redaktora naczelnego WIESŁAWA KONOPELSKA

sekretarz redakcji MARIA SZTUKA dział kulturalny BOGDAN WIDERA dział spoleczno-historyczny

WOJCIECH ŁUKA dział graficzny MIROSŁAW KORBEL nadzór techniczny i poligraficzny e-mail: korgraf@korgraf.com.pl

IRENA FALKIN-SIBIGA ANNA STRUMIŁOWSKA

korekta

ADRES REDAKCJI:

40-012 Katowice, ul. Dworcowa 13, tel./fax 32 206-82-71 DTP: ST P „ K o iG ra f’, 40-081 K atow ice,

ul. D ąb ró w k i 15/12, tel. 32 3 54-09-88, 3 2 7 8 1 -0 6 -4 8 Druk: P W „Tolek”

D R U K A R N IA IM . K A R O L A M IA R K I 4 3 -1 9 0 M IK O Ł Ó W , ul. Ż w irk i i W igury 1.

M ateriałów nie zam ówionych nie zwracamy. R edakcja zastrzega sobie prawo skrótów, poprawek i zmian tytułów w tekstach przy­

jętych do druku oraz skracanie korespondencji.

Warunki prenumeraty: p o p rzez O d d ziały i D eleg atu ry

„RUCHU” - na terenie całego kraju. Bezpośrednio - w sekretaria­

cie Redakcji oraz w urzędach pocztowych. W płat należy dokony­

wać na konto: GTL - redakcja m iesięcznika „Śląsk”, PKO PB SA I O/Katowice 92 102023130000 3302 00202176. Prenume­

rata roczna - 60 zł, półroczna - 30 zł. Pismo w prenumeracie jest do­

starczane pod wskazany adres bez dodatkowych opłat.

Cena egzem plarza - 5 zł (w tym 5% VAT).

ISSN: 1425-3917 N r indeksu: 33328X

Czasopismo „Śląsk. M iesięcznik społeczno-kulturalny” jest dostępne w wersji elektronicznej w ŚLĄSKIEJ BIBLIOTECE CYFROWEJ pod adresem:

http://www.sbc.org.pl/dlibra/publication?id=19462

--- W NUMERZE: ---

ŚLĄSKI M IE S IĄ C ... ... 2

M ichał Ziora KIERU NEK Ś L Ą S K ... 3

ŻYCZENIA TADEUSZA R Ó Z E W IC Z A ... ... 4

O TW ÓRZM Y NAW ZAJEM S E R C A ... ... 5

Rozmowa z Wojciechem Kuśpikiem KONGRES M USI BYĆ NIEZALEŻNY ... ... 6

Marian M arek Drozdowski ŚLĄSKA M ISJA EUGENIUSZA KWIATKOWSKIEGO 8 NOTATNIK SPÓŹNIONEGO PRZYBYSZA M arek S. Szczepański KULTURA I RO ZW Ó J - ROZBRAT CZY UDANY Z W IĄ Z E K ?... ...13

J ó z e f M usiol DRAM ATY ZAKLĘTE W L IS T A C H ... ...14

Jan Cofalka NASI W WARSZAWIE ... ...20

POZA KADREM Feliks N etz M ONTEVIDEO. SM A K ZW Y C IĘ ST W A ... ...21

M aria Sztuka HOŁD TW ÓRCY I C Z Ł O W IE K O W I... ...22

Ks. Jerzy Szym ik M USICA, (META)PHY SIC A, T H E O L O G IA ...24

A nna Tokarz H ISTORIA CZY M I T ? ...26

Katarzyna Tałuć JUBILEUSZ PROFESOR KRYSTYNY H E SK IE J-K W A ŚN IE W IC Z ...28

Rozmowa z prof. Krystyną H eską-Kwaśniewicz MOJE P A S J E ... ...30

Karol Bajorowicz W IE R S Z E ... ... ...32

Bartosz Wiczkowski OSTATNI D Z I E Ń ... ... ...34

M ichalina Wawrzyczek-Klasik ŚLĄSKI SKARB C Y ST E R S Ó W ...38

M aria Sztuka M IĘDZY RAWĄ A B R Y N IC Ą ...40

Grzegorz Sztoler RIW IERA ZNACZY W YPO CZYN EK ... ...43

Beata Tomanek GŁĘBOKA, GŁĘBSZA, NA JGŁĘBSZA... ..47

Dagmara P rzybyła „NA K OLE” PRZEZ Ś L Ą S K ...51

Jolanta Karm ańska ZIELONA A R KA Ś L Ą S K A ... ...54

Jolanta M atiakowska PARK N A Z A P A D L ISK A C H ... ...57

Jerzy Lucjan Woźniak M OŻLIW OŚĆ RZECZY N IE M O Ż L IW Y C H ... 60

Barbara Dziekańska W IE R S Z E ... 61

ŚLĄSKA O JCZYZNA POLSZCZYZNA Pismo wspierane finansowo j an Miodek W ŻAROWIE, BIELAWIE I ŚCINAWIE ... 62

I’™ ' BIBLIOTEKA NOCĄ WOJEWÓDZTWA Krystian Gałuszka ZŁOTA C Z C IO N K A ... ... 63

ŚLĄSKIEGO Michalina Wawrzyczek-Klasik M ALARSKA PODRÓŻ Z PLANETY N A P L A N E T Ę ... .. 64

Bogdan Widera POLACY, COS SIĘ STAŁO...65

Rozmowa z Elżbietą Okupską AKTOR JEST j a k K SIĄŻKA, KTÓRĄ SIĘ P I S Z E ... .. 66

TEATR Numer Danuta Lubina-Cipińska SMAK Z E M S T Y ...68

dofinansowany Aneta Głowacka W TRÓJKĄCIE TRZECH CESARZY...69

Magdalena Figzał W ŚWIECIE MIŁOSNYCH INTRYG 70 WOJEWÓDZKI Magdalena Dziadek M IĘDZY N U T A M I...71

W KATOWICACH KSIĄŻKI Mirella Siedlaczek-M ikoda POW RÓT W W IELKIM S T Y L U ...72

Przemysław Pieniążek PAN T A D E U S Z ... ..73

4 v E 2 B S B E E S Z / Witold Turant TAJNY CZŁOW IEK PISZE D ZIEN N I K ...74

Ewa Bartos d y s k u r s ś l ą s k i ... ..75

M ichał Paw eł Urbaniak ŻYCIE JEST S Z T U K Ą ... ..76

W kolorze: Mirella Siedlaczek-Mikoda BYĆ INNYM W POLSCE ... 77

• Art. Nalf Festiwal (str A) • Bogdan Widera KRÓTKO O K SIĄ Ż K A C H ...78

Sport w sztuce. Wystawa P O D K O P K I 7 9 w Muzeum Historii Kastpwic r y ry * u t u t 1/ (str. B )« Znaki i Twarze Mia- Ł Z Y C 1 A B I B L I U I L K sta Katowice. Wojciech Kilar Beata Leńczuk, Angelika Gromotka, M agdalena Balicka doktorem honoris causa Uni- DESIGN W BIBLIOTECE! KREUJEMY WIZERUNEK f k' n ? (stt' C) ‘ NO W OCZESNEJ IN STYTUCJI K ULTURY... ..80

OPOLSKIE (Str. D) NOTATNIKI KULTURALNE Na okładce: Janusz Wójcik OPOLE ...81

Uroczystość na Placu Sejmu Wiesława Konopelska K A T O W IC E ... .82

Śląskiego (22.06 2012 r.) in- J m p icheta BIELSKO ... ..84

“ w I s S T o k S : Joanna Kotkowska C Z Ę ST O C H O W A ... ..85

w ic Wojska Polskiego Jacek Sikora Z A O L Z I E ... ..8 6 Rozmowa ze Zbigniewem Białasem OD SEPII Fotografia: D 0 PAWIEGO O G O N A ... .87

Agnieszka Sikora Agnieszka Sikora GDY PĘKAŁY OKOW Y N IE W O L I.... 88 Numer dofinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Prenumerata zagraniczna poprzez Dział Prenumeraty i Współpracy z Zagranicą „RUCH” S.A.

Infolinia 0800 120 029. Tel. +48 022 532-87-31.

www.ruch.com.pl

m m

Z a p is w yd arzeń z m ie s ią c a p o p r z e d z a ją c e g o

z a m k n ię c ie num eru

■ NAD brzegiem dąbrowskiego sztucznego jezio­

ra można było 1 maja poczuć się jak na słynnej pla­

ży w Rio de Janeiro. Pogoda sprawiła, że nad Pogo- rię III tłumnie przybyli miłośnicy aktywnego wypoczynku. Przyciągnęło ich też tutaj uroczyste otwarcie Centrum Sportów Letnich i Wodnych wy­

posażonego kosztem 24 milionów zł przez miasto wspierane przez Unię Europejską.

■ DZIWILI się przechodnie i kierowcy obserwu­

jący 2 maja tiyskającą na czerwono fontannę koło Ronda Sztuki w Katowicach. Tak postanowiono uczcić Święto Flagi Narodowej.

■ STYPENDIA i gwarancje dobrej pracy zapew­

ni uczniom Technikum Kolejowego w Sosnowcu Spółka Polskie Linie Kolejowe.

■ RUCH Chorzów wicemistrzem Polski. Przez godzinę Ruch prowadził z Lechią Gdańsk i mógł czuć się mistrzem Polski, bo Śląsk remisował z Wisłą w Krakowie. Ostatecznie jednak „niebiescy” cieszą się - po 39 latach przerwy - ze srebrnych medali.

■ WANDALE zniszczyli stacje Drogi Krzyżo­

wej na Matysce na Żywiecczyźnie, zwaną Beskidz­

ką Golgotą. Pojawiły się tam m.in. antymasońskie napisy’

■ ROZPOCZĘŁO się wydobycie w kopalni „Si­

lesia” w Czechowicach-Dziedzicach, którą Czesi ku­

pili od Kompanii Węglowej. Zakład ma fedrować na okrągło przez 24 godziny na dobę.

■ PÓ godzinie 6 rano 10 maja 850 m pod ziemią w kopalni „Sośnica-Makoszowy” doszło do zawa­

łu chodnika. W rejonie zagrożenia przy likwidacji ściany pracowały dwie osoby. Jedna wyszła z wypad­

ku bez obrażeń, draga - 45-Ietni górnik - zginęła na miejscu.

■ ZABYTKOWE tabernakulum z Jeziora Ży­

wieckiego. Zabytek znajdował się pod wodą najpraw­

dopodobniej od kilkudziesięciu lat. Na brzegu jezio­

ra tabernakulum znalazł Eugeniusz Czech, mieszkaniec Żywca. Ks. Grzegorz Klaja, dyrektor Muzeum Diecezji Bielsko-Żywieckiej mówi, że zna­

leziony zabytek pochodzi z XIX wieku. Skąd taber­

nakulum na wałach jeziora? Niewykluczone, że po­

chodzi z kościoła ze Starego Żywca, którego fundamenty do dzisiaj są zalane przez wody Jezio­

ra Żywieckiego.

■ RZETELNĄ wiedzą trzeba zastąpić stereotyp Czerwonego Zagłębia i wypełnić białe plamy - ta­

ki cel tworzonego przez siebie Instytutu Zagłę- biowskiego streszcza dr hab. Zygmunt Wożniczka.

■ BYŁY marszałek województwa śląskiego, Jan Olbrycht, rozmawiał 11 V z dziećmi z tindnych ro­

dzin. Opowiadał, za co lubi Brukselę i czy praca po­

lityka jest trudna. Przed Olbrychtem gośćmi dzieci z Fundacji „Ulica” byli: Tomasz Sikora, Artur Rojek i Kamil Durczok.

■ NABÓR do nowej szkoły górniczej rozpoczął się 14 V w Rudzie Śląskiej. Dla uczniów przygoto­

wano 60 miejsc, a Kompania Węglowa już teraz za­

pewnia im gwarancję zatrudnienia. I można byłoby się cieszyć gdyby nie fakt, że nabór dotyczy tylko chłopców, a przecież na czele Kompanii Węglowej, która objęła honorowy patronat nad nową zasadni­

czą szkołą zawodową, stoi kobieta - Joanna Strze­

lec-Łobodzińska.

■ PONAD 6 tysięcy gości, trzy dni obrad i najważ­

niejsze postaci świata polityki, biznesu i nauki.

W Katowicach rozpoczął się 14 maja IV Europejski Kongres Gospodarczy. Udział w nim wezmą m. in.

prezydent RP Bronisław Komorowski, wicepremier Waldemar Pawlak, unijny komisarz Janusz Lewan­

dowski oraz były premier i przewodniczący Parlamen­

tu Europejskiego Jerzy Buzek.

■ PIOSENKARKA Kayah była gościem Wielkie­

go Święta Sadzenia Drzew, które odbyło się 12 ma­

ja na bulwarach nad Sołą w Węgierskiej Górce. Z sa­

dzonek lipy, które jej podano wybrała najbardziej dorodne. Zanim zabrała się do pracy, Marian Kna- pek nadleśniczy z Węgierskiej Górki udzielił jej krót­

kiego instruktażu: drzewa sadzimy zielonym do gó­

ry i korzeniami w dół.

■ PROFESOR Przemysław Jałowiecki, przez ostatnie dwie kadencje prorektor ds. szpitali klinicz­

nych, będzie nowym rektorem Śląskiego Uniwersy­

tetu Medycznego. Prof. Jałowiecki jest anestezjolo­

giem, byłym konsultantem wojewódzkim w tej dziedzinie.

■ ŚLĄSKA Organizacja Turystyczna szuka naj­

lepszych restauracji serwujących miejscowe specja­

ły. W ten sposób chce stworzyć Szlak Kulinarny z przysmakami lokalnej kuchni. Szlak obejmie na początek 21 lokali z woj. śląskiego.

■ LONDYN ma Harrodsa, Los Angeles chwali się Rodeo Drive, a katowiccy radni zdecydowali, że wi­

zytówką miasta będzie m.in. Silesia City Center.

■ DÓBRA wiadomość dla mieszkańców Bytomia.

Linia tramwajowa nr 7 z Łagiewnik do centrum By­

tomia zostanie odbudowana. W dalszych planach jest też modernizacja linii tramwajowej, która łączy cen­

trum miasta ze Stroszkiem, osiedlem Ziętka i Zajezd­

nią Tramwajową.

■ BESKIDY lub Kraków to tyle co skoczyć do kumpla z sąsiedztwa. Teraz na szkolne wyciecz­

ki jeździ się nawet do Stanów Zjednoczonych i In­

dii. Nauczyciele wyjaśniają, że na młodzieży coraz trudniej zrobić wrażenie.

■ POŁOŻYLIŚMY już 60 metrów torowiska na katowickim rynku - ogłosili budowlańcy. Pod be­

tonową płytą została ułożona antywibracyjna mata.

Następnym etapem prac będzie budowa nowego to­

rowiska pod wiaduktem na ul. Świętego Jana. Bu­

dowa nowych torowisk w centrum Katowic ma kosz­

tować około 28 min zł.

■ KATOWICKIE Centralne Biuro Śledcze roz­

biło gang, którego członkowie ukradli 100 samocho­

dów wartych kilka milionów złotych. 38-letni Adam J. mechanik samochodowy, był szefem trzech zło­

dziei. W zależności od zamówienia kradli BMW, vo- lvo, lexusy, audi, volkswageny a nawet kilkunasto­

letnie fiaty uno lub cinąueeento. Zatrzymanym złodziejom samochodów grozi 8 lat więzienia.

■ URODZINY Jana Kiepury to dla Sosnowca jed­

no z najradośniejszych świąt w roku, tym bardziej, że śpiewak jest równolatkiem miasta. 10 lat temu na placu Stulecia wielkiego tenora upamiętniono po­

mnikiem i pod ten właśnie pomnik w barwnym ko­

rowodzie przemaszerowali 16 V uczniowie Zespo­

łu Szkół Ogólnokształcących nr 15 w Sosnowcu.

■ WIĘKSZOŚĆ odbiorców na Górnym Śląsku chce stabilnych cen prądu przez co najmniej trzy la­

ta oraz możliwości samodzielnego kontrolowania sta­

nu licznika. Nie brakuje też osób, które pragną kupo­

wać „ekologiczny” prąd ze źródeł odnawialnych - wynika z pierwszego Śląskiego Spi­

su Energetycznego, który 16 V przedstawił Tauron.

■ CZYSTE Jezioro Żywieckie, odnowione zabyt­

ki należące niegdyś do arystokratów, nowe atrakcje turystyczne, przedsięwzięcia, których celem jest po­

moc niepełnosprawnym - to wszystko realizowane jest na Żywiecczyźnie dzięki fimduszom Unii Euro­

pejskiej.

SPROSTOWANIA

Pod zdjęciem na s. 44 czerwcowego numeru „Śląska”, w artykule autorstwa Jacka Kur­

ka o ks. Czempielu, jest częściowo błędny podpis. W miejsce słów „obok rodzice prymi- cjanta”, powinno być napisane „obok siostra prymicjanta Emma Szyszka z mężem Niko­

demem”. Za pomyłkę przepraszamy.

* * *

W numerze czerwcowym reprodukcje fotografii prof. Piotra Muschalika ukazały się pod błędnym tytułem - Malarstwo. Za pomyłkę przepraszamy.

■ KATOWICCY radni przyznali wyróżnienie Ho­

norowego Obywatela Miasta Jerzemu Buzkowi w lu­

tym tego roku, ale uroczystość odbyła się dopiero 17 maja w Pałacu Goldsteinów. - To honor i radość mieć pana za przyjaciela - mówił o byłym premierze pre­

zydent Piotr Uszok.

■ NIEOCZEKIWANY zwrot w walce o darmo­

wą autostradową obwodnicę Gliwic i całej aglome­

racji śląskiej. Urzędnicy ministerialni przygotowali rozporządzenie, które wyłącza z opłat 17-kilometro- wy odcinek między węzłem Gliwice-Sośnica i Klesz- czowem. Czasu do jego wprowadzenia zostało nie­

wiele.

■ ZAKOŃCZYŁA się rozbiórka skorodowanych i osłabionych elementów drogowego wiaduktu, któ­

ry przecina centrum Chorzowa. Ekipy remontowe za­

częły odbudowę ponad 30-letniej estakady, przez któ­

rą każdego dnia przejeżdżało 37 tys. pojazdów.

■ MUZEA otwierają się nocą. 19 maja lepiej by­

ło nie kłaść się wcześniej do łóżka a zamiast tego wy­

brać się do muzeum. Większość z nich nie zamknę­

ło swoich podwoi. Wszystko z powodu kolejnej Nocy Muzeów. W Katowicach specjalny program na tę noc przygotowały m. in. nowo otwarty Dom Oświatowy Biblioteki Śląskiej, Muzeum Historii Katowic i tu­

tejszy IPN.

■ NA początku czerwca 1,4 tys. policjantów z na­

szego regionu pojedzie na mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Rozkaz wyjazdu wydała Komenda Główna. Policyjni związkowcy ostrzegają, że nie bę­

dzie u nas komu gonić bandytów.

■ STAROŻYTNI Majowie już dawno zapowie­

dzieli zagładę naszej planety na rok 2012. Śląscy stu­

denci proponują jednak: „Przeżyj z nami koniec świa­

ta...” Właśnie to hasło towarzyszyć będzie rozpoczętym 21 V Juwenaliom Śląskim. Na począ­

tek zabawy studenci przemaszerowali barwnym korowodem ulicami miasta i dotarli pod Spodek, gdzie odebrali klucze do bram Katowic.

■ SIÓDMĄ edycję dziennikarskiego konkursu Si­

lesia Press wygrała Halina Szymura z Telewizji Ka­

towice. Pierwszą nagrodę otrzymała za dokument

„Profesor od serca - Zbigniew Religa”. Po raz pierwszy jury przyznało też nagrodę specjalną za skuteczne dziennikarstwo interwencyjne. Dosta­

ła ją Elżbieta Skwarczyńska-Adryańska z „Głosu Za­

brza i Rudy Śląskiej” za tekst „Dziecko to nie paczka”.

■ NA ulice Katowic wyjechały dwa testowe au­

tobusy napędzane skroplonym gazem ziemnym.

Zostały wybudowane w Polsce ale paliwo do nich do­

starcza rosyjski gigant energetyczny.

■ WOJSKOWE Zakłady Mechaniczne w Siemia­

nowicach Śląskich obchodziły 22 maja 60-lecie. To tu powstaje słynny transporter Rosomak.

■ SPÓŁKA J. W. Construction chce wybudować na największym katowickim osiedlu Tysiąclecia pięć 17-kondygnacyjnych bloków. Plan przewiduje, że w pobliżu tzw. kukurydz powstanie 585 mieszkań.

■ BYTOMSCY policjanci uratowali 2-letniego chłopca, który siedział na parapecie okna na IV pię­

trze kamienicy. Jego rodzice upili się do nieprzytom­

ności.

■ WIELE osób robi tańsze zakupy w hipermar­

ketach i dyskontach a małe rodzinne sklepiki i firmy usługowe padają. Przedsiębiorcy ze Śląska Cieszyń­

skiego postanowili z tym walczyć, przyciągając do siebie klientów rabatową Kartą Stella.

■ OD 1 lipca z małych miejscowości policja się wycofuje. Większość posterunków zostanie zlikwi­

dowana. Samorządowcy boją się o bezpieczeństwo swoich mieszkańców i chcą przekonać komendę wo­

jewódzką do zmiany decyzji.

■ HISTORYK prof. Alfred Sulik, który własnym sumptem wydał „Historię Mysłowic” i filolog prof.

Anna Roztropowicz odebrali 24 V w Katowicach Górnośląskiego Tacyta, nagrodę ustanowioną przez Ruch Autonomii Śląska za badania naukowe i popu­

laryzowanie dziejów regionu.

■ NASI przodkowie nie byli tak inteligentni jak my.

Ewolucja mózgu wciąż trwa, a miejscami, np. w Ame­

ryce Południowej, bardzo przyspiesza. Zaskakujące, bo od wykładu o mózgu rozpoczęły się 25 V warsz­

taty kardiologiczne organizowane przez Śląskie Cen­

trum Chorób Serca.

■ DOROCZNA pielgrzymka mężczyzn i mło­

dzieńców do Piekar tradycyjnie zgromadziła 27 maja w piekarskim sanktuarium Matki Boskiej Sprawiedliwości i Miłości Społecznej tysiące piel­

grzymów. Najbardziej doniosłym momentem było przekazanie relikwii błogosławionego Jana Pawła II.

Na ręce metropolity katowickiego abp. Wiktora Skworca przekazał je dawny sekretarz papieża kar­

dynał Stanisław Dziwisz.

■ WOJCIECH Kukuczka, syn Jerzego stanął na najwyższej górze świata. Informację tę przeka­

zał 26 V portalowi Śląsk, sport, pl prof. Zbigniew Waś- kiewicz były rektor katowickiego AWF-u.

KRONIKARZ

T

- ponad 17 tysięcy wywiadów telefo­

nicznych z wybranymi gospodarstwami domowymi w województwie śląskim

- 1000 ankiet przeprowadzonych z mi­

grantami, którzy wyjechali ze Śląska w celach zarobkowych i po krótszym lub dłuższym pobycie wrócili w rodzimie strony

- ponad 500 ankiet z emigrantami, któ­

rzy w trakcie badania żyli za granicą - kilkadziesiąt wywiadów indywidual­

nych, grupowych i pogłębionych z reemi­

grantami

- studia przypadku w wybranych rodzi­

nach, w których jeden z członków wyje­

chał w celach zarobkowych za granicę - panel ekspertów, w którym wzięli udział lokalni pracodawcy oraz eksper­

ci rynku pracy.

Wszystko po to, by ustalić skalę i mo­

tywację osób, które opuściły region ze względów zarobkowych jak również - a może przede wszystkim - skalę i mo­

tywację tych, którzy po krótszym lub dłuższym pobycie postanowili powrócić w rodzinne strony. Badania trwały ponad rok, a przeprowadzili je eksperci z Cen­

trum Doradztwa Strategicznego z Kra­

kowa.

Podjęcie się tak gigantycznego bada­

nia było jak najbardziej uzasadnione.

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej oraz otwarciu rynków pracy krajów członkowskich, nasiliły się obawy, że wielu Polaków wyjedzie z kraju w po­

szukiwaniu lepszego życia. Pewnie każdy z nas słyszał o „straconym poko­

leniu”, które wyjedzie i nigdy nie wró­

ci, ponieważ w Polsce nie może sobie zagwarantować godnych warunków bytowych. Media zaczęły alarmować, że zabraknie w Polsce rąk do pracy: fa­

bryki nie będą miały kim obsadzić produkcji, a w szpitalach nie będzie miał kto leczyć. Do dziś pamiętamy hi­

storię z polskim hydraulikiem robiącym karierę w krajach Europy zachodniej.

Większość z nas zna kogoś, kto wyje­

chał za granicę w poszukiwaniu lepsze­

go życia.

Oczywiście tego typu badania są za­

wsze szacunkowe. Trudno bowiem szcze­

gółowo opisać tak złożony proces (trze­

ba byłoby dotrzeć do wszystkich gospodarstw domowych w danym regio­

nie). Należy również pamiętać o tym, że ów proces wystąpił w poszczególnych re­

gionach kraju z różnym nasileniem. Mi­

mo wszystko warto przytoczyć kilka kluczowych danych oraz wniosków pły­

nących z właśnie opublikowanego rapor­

tu oraz książki: Zaraz wracam... albo i nie. Skala powrotów, motywacje i stra­

tegie życiowe reemigrantów z wojewódz­

twa śląskiego1.

Zdaniem badaczy pomiędzy 2004 a 2011 rokiem, z 7,4% gospodarstw do­

mowych województwa śląskiego wy­

emigrowała co najmniej jedna osoba (na okres dłuższy niż 3 miesiące). Odse­

tek gospodarstw domowych, których członkowie wyjeżdżali za granicę w la­

tach 2004-2011, najwyższy jest w powia­

tach raciborskim i lublinieckim (po 12%).

Wyjazdy i powroty w celach

zarobkowych mieszkańców województwa

śląskiego

Kierunek Śląsk

Najrzadziej wyjeżdżali mieszkańcy Świę­

tochłowic (2%), Bytomia oraz Rudy Śląskiej (4%). Około 43,5% z ogółu emigrantów wróciło już do kraju. Co cie­

kawe, 69% migrantów powrotnych nie zamierza w perspektywie 12 miesięcy wyjechać ponownie.

Mieszkańcy województwa śląskiego najchętniej wyjeżdżali do Wielkiej Brytanii (blisko 35%) oraz Niemiec (20%). Dużą popularnością cieszyły się również Holandia oraz Irlandia (po bli­

sko 10%).

Powody, dla których mieszkańcy województwa śląskiego wyjeżdżali za granicę miały najczęściej podłoże ekonomiczne. Innymi słowy, dla zde­

cydowanej większości (82%) emigru­

jących z województwa śląskiego głów­

nym celem wyjazdu było podjęcie pracy zarobkowej. Migranci wyjeż­

dżają głównie dlatego, że w Polsce mie­

li trudności ze znalezieniem pracy (co piąta osoba była przed wyjazdem bezro­

botna), bądź też, nie byli zadowoleni z jej warunków (co trzeci badany wyjechał bę­

dąc zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy).

Z badań przeprowadzonych przez Cen­

trum Doradztwa Strategicznego wynika, że w ostatnich latach na wyjazd za gra­

nicę decydowały się przede wszystkim osoby młode i dobrze wykształcone.

Blisko 40% stanowiły osoby do 29 roku życia. Kolejne 35% stanowiły osoby pomiędzy 30 a 39 rokiem życia.

Blisko 40% migrantów posiadało wyż­

sze wykształcenie. Czy możemy zaryzy­

kować stwierdzenie, że emigracja mieszkańców województwa śląskiego ma charakter drenażu mózgów i odpły­

wu specjalistów? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Należy pa­

miętać, że co piąty wyjeżdżający miał staż pracy mniejszy niż rok. Nie był więc spe­

cjalistą. Poza tym 45% osób, które wy­

jechały, a miały mniej niż 30 lat wróci­

ło do kraju. Martwi jednak fakt, iż wielu młodych mieszkańców nie widzi w re­

gionie szans na dalszy rozwój. Woje­

wództwo śląskie traci osoby, które zdobyły wyższe wykształcenie (pomijam

tutaj kwestię adekwatności tego wy­

kształcenia do potrzeb rynku pracy oraz jego jakość).

Jeżeli chodzi o plusy i minusy emigra­

cji Autorzy badań analizują cały proces w dwóch wymiarach: pozyskania i utra­

ty kapitału ekonomicznego i kulturowe­

go. Czterech na pięciu emigrantów zade­

klarowało, że w trakcie pobytu za granicą zgromadziło pewne oszczędności. Naj­

częściej (39% przypadków) były to kwo­

ty nieprzekraczające 10 000 złotych.

Powyżej 250 000 złotych zgromadzi­

ło 1% wyjeżdżających. 18% reemigran­

tów nie zgromadziło żadnych oszczędno­

ści. Nieco ponad 25% reemigrantów transferowało środki do kraju będąc za granicą. Po powrocie zaś, najczęściej wydawali je na życie bieżące (36%). Co dziesiąty zainwestował w założenie wła­

snej firmy.

Biorąc pod uwagę kapitał kulturowy respondenci najczęściej (90%) wskazy­

wali, że dzięki wyjazdowi poprawili znajomość języka obcego oraz (83% ba­

danych) zwiększyli wiarę we własne si­

ły. Niestety pracę za granicą poniżej kwalifikacji zadeklarowało 42% re­

emigrantów. Podobny odsetek miał problemy ze znalezieniem pracy po po­

wrocie.

Generalnie jednak zdecydowana więk­

szość powracających postrzega pobyt za granicą jako mniejszy lub większy suk­

ces (tzw. grupa powracających na tarczy).

Jako porażkę traktuje go jedynie 7% ba­

danych.

Powyżej przedstawione dane stanowią jedynie część obszernego raportu przygo­

towanego przez Centrum Doradztwa Strategicznego. Wnioski, które możemy z niego wyciągnąć mogą okazać się nie­

zwykle przydane nie tylko dla osób, które planują wyjazd, ale przede wszyst­

kim dla jednostek samorządu terytorial­

nego oraz urzędów zajmujących się ryn­

kiem pracy. Tego typu dane powinny stanowić pretekst do szerszej debaty na temat migracji zarobkowej. Miasta i urzędy powinny być przygotowane do tego, by doradzać osobom planującym wyjazd oraz pomagać tym, którzy po po­

wrocie mają problemy ze znalezieniem się na lokalnym rynku pracy. Ważnym adre­

satem powinny być też firmy zlokalizo­

wane w regionie. Tego typu publikacja może okazać się przydatna przy kształ­

towaniu polityki personalnej.

Dobrze by było, gdyby ta praca nie po­

szła na marne, a raport nie okazał się ster­

tą makulatury wyprodukowaną za unij­

ne pieniądze.

I jeszcze jedno - szkoda, że tego ty- pu badania nie były realizowane na Ślą­

sku. Czyżby regionalne i lokalne wła­

dze i instytucje nie były zainteresowane losem mieszkańców regionu?

MICHAŁ ZIORA

1 Zaraz wracam... albo i nie. Skala powrotów, motywacje i strategie życiowe reemigrantów z wo­

jewództwa śląskiego, [red.] J. Szymańska, C.

Ulasiński, D. Bieńkowska, Centrum Doradztwa Strategicznego, Kraków 2012. Pełny raport z ba­

dań znajduje się na stronie: www.cds.krakow.pl.

i

Życzenia Tadeusza Różewicza

Nasz oddany Przyjaciel, Wielki Poeta Tadeusz Różewicz, obecny w miesięczniku „Śląsk” od pierwszego numeru i tym razem, z okazji 200. edycji - jest z nami.

Z tekstów Tadeusza Różewicza publikowanych na łamach naszego pisma, można by skomponować książkę.

Pozwolimy sobie przypomnieć, że Tadeusz Różewicz jest honorowym członkiem Górnośląskiego Towarzystwa Literac­

kiego w Katowicach, był gościem naszej redakcji i jest laureatem przyznawanych przez „Śląsk” honorowych nagród. Tym razem otrzymaliśmy od Poety list, który sprawił nam ogromną radość, toteż dzielimy się tą satysfakcją z naszymi czy­

telnikami. Mistrzu, najserdeczniej dziękujemy!

% o Ł a s iji W f d m ł / i £ 0 0 ,

t/ Śl&fJca \ Mljjmus ręce -iJdadm- >

C Ą im u , Lm m U > U w y ł y m t

ŹUCJIĄ ifOM- jiu łr b fa iw u t IJljćkM iććL

1000 nw. „ sionka, i irftmimać prf*myl/OM kiesyi - If 'Miumue^uco

t i a r ftiy m o u tfu # - S f o j w

iM sO /tuĄ /yi c tic d ^ ^ o i^

i 'lytRAłca* di/iU ŁiM ? -iż (jAfiW 4 lĄękul'

M tił c n to iy fa , d £ n

o tćL U tM fU l M /T 6 -

2 /. YI, 1 0 U r, $ L to rw v tg

(Jim

S ie blanfgepu&ta ganfterfdpeiba bltfea, S ie © unne gucft

© is Slusaugftiibla, mu bte Sita fifea,

© roo unb gebudt.

©rufjm utterta eim roeijja <Spifcaf)aubla

© ebanfa fpinnt:

S ie S e it oergiel)t — m a tnetb a ales SBelbla, S ie S e it oerfcfjtDinbt.

© rufjooater jprict)t — : Unb ©erb m a im m er alber, S o o m uug m a rufjn;

ffiim Slusgugftiibta fifet m a unb bie gelber SBefurgi berr Suljn.

21 lartgt bie SSibel l)ar mit fteifa Ąanba —

’s ies> © unntig f)eut — ;

•EDta f)iert a fadjie jebes SStatla t»enba, 5( nim m t fitf) g eit.

S e r r SBinb gieljt braufja ei berr ala Sinbe, S e r r Stieber bli\ł)t;

2t leifes fiduta mit ’m 9Kurgat»inbe S u rd js g a n fter gieljt.

Unb jacfjte fim m t's unb giefjt tnie Ąimmetefriebe ttm yfelb unb # a u s .

S ie lila fifea boo — gebuift unb miibe — Unb rutyn fitf) aus.

Tadeusz Różewicz z wizytą w redakcji „ Śląska ", zima 2004 r.

P

dów 90. rocznicy powrotu części Górne­

go Śląska do Polski apelował o śląsko-pol- ską solidarność. - Otwórzmy nawzajem serca i czerpmy siłę z faktu bycia razem - mówił.

- Jak powietrza potrzebujemy wszyscy śląsko-polskiej solidarności. Tej samej so­

lidarności, którą tak bardzo cenią sobie lu­

dzie całego naszego pokolenia, pokolenia lu­

dzi Solidarności, pamiętający o wielkim wsparciu, jakie w 1980 roku tworzący się ruch Solidarności otrzymał dzięki strajkom na Śląsku - powiedział prezydent.

- Nigdy nie zapomnimy bohaterstwa i ofiarnej walki górników strajkujących m.

in. w kopalni „Wujek” i „Piast” w grud­

niu 1981 roku. Nigdy nie zapomnimy wiel­

kiej roli, jaką ten region odegrał w wywal­

czeniu w 1989 roku wolnej i demokratycznej Polski - zapewnił.

- 1 o taką właśnie śląsko-polską solidar­

ność w 90-lecie złączenia Górnego Śląska z Polską jako Prezydent RP chciałbym go­

rąco zaapelować - dodał.

- Doceńmy dobro, jakie płynie dla współczesnych i przyszłych pokoleń z pol­

skości Śląska i z obecności śląskiej kultu­

ry i śląskiej tożsamości w Polsce. Otwórz­

my nawzajem serca i czerpmy siłę z faktu bycia razem - apelował Bronisław Komo­

rowski. Prezydent swoje wystąpienie zakoń­

czył po Śląsku: Szczęść Boże Śląskowi, Szczęść całej Polsce.

W swoim wystąpieniu prezydent przy­

wołał słowa Marszałka Józefa Piłsudskie­

go, które cytował też na spotkaniu z dele­

gacją ze Śląska w Warszawie. Te słowa - ocenił Bronisław Komorowski - najmoc­

niej mówią o wielkim, epokowym znacze­

niu powrotu Górnego Śląska do polskiej Macierzy. „To zespolenie naszego, to jest śląskiego i polskiego życia jest najwięk­

szym cudem spośród wszystkich, które przeżywaliśmy w ostatnich latach, najwięk­

szym triumfem spośród naszych trium­

fów” - cytował Marszałka Bronisław Ko­

morowski.

Prezydent podkreślił, że dzięki histo­

rycznej rekonstrukcji wydarzeń sprzed 90.

lat dziś czujemy, że jesteśmy kolejnym ogniwem długiego łańcucha polskich i ślą­

skich pokoleń, że mamy wielkie wyzwania i zobowiązania przed sobą. - Czujemy to bar­

dzo mocno także dlatego, że wśród nas są także rodziny bohaterów tamtych histo­

rycznych wydarzeń, rodziny powstańców śląskich, jest z nami pani Elżbieta Weyma- nowa z domu Szeptycka, bratanica genera­

ła Szeptyckiego, są jego prawnukowie - wy­

liczał prezydent.

- Dziś składamy hołd ludziom, którym za­

wdzięczamy ów śląski cud, składamy hołd licznym rzeszom śląskich i polskich patrio­

tów, którzy przyszłość Górnego Śląska widzie­

li tylko w granicach Rzeczypospolitej - mó­

wił prezydent Bronisław Komorowski.

Jak dodał, wielu Ślązaków za to polsko- -śląskie marzenie zapłaciło walką w trzech kolejnych powstaniach śląskich a nawet ży­

ciem. - Dzisiaj nisko chylimy czoła przed ich ofiarą, przed ich bohater­

stwem - podkreślił.

- Pamiętamy, a tu na Śląsku wszyscy do­

brze pamiętają, o bardzo skomplikowanych, dramatycznych wyborach tamtych dni. Byli też przecież Ślązacy, którzy czuli się Niem­

cami i chcieli, by Górny Śląsk pozostał czę­

ścią państwa niemieckiego. Nie ma powo­

du, dla którego nie można by mówić ostre podziały tamtego dramatycznego czasu dzieliły nie tylko gminy i miasta, a czasa­

mi nawet poszczególne śląskie rodziny.

O tym pamiętamy, ale czcimy pamięć tych, którzy swą krwią przelaną w powstaniach śląskich mocno, na wieki złączyli tę ziemie z polską Macierzą - zapewnił prezydent.

- Po wywalczonym przez Ślązaków zwycięstwie Górny Śląsk stał się od 1922 roku prawdziwą perłą w koronie, w koro­

nie Rzeczypospolitej - podkreślił. Jak do­

dał, bez śląskiego przemysłu, naturalnych skał, bez pracowitości i talentów Ślązaków Rzeczpospolita wegetowałaby, jako zaco­

fane rolnicze obrzeże nowoczesnej, między­

wojennej Europy. Zaznaczył, że dzięki ślą­

skiemu klejnotowi Polska zyskała swoją nową szansę na silne państwo, na nowocze­

sność, ta szansa została przerwana przez wy­

buch wojny.

Pamiętamy też - mówił Bronisław Komo­

rowski - że 170 tys. osób w wyniku podzia­

łu Górnego Śląska musiało zmienić swoje miejsce zamieszkania przenosząc się na pol­

ską bądź niemiecką stronę Górnego Ślą­

ska. - Po obu stronach granicy pozostały wtedy liczne mniejszości narodowe. Trze­

ba też uczciwie powiedzieć, że za śląską ofiarę krwi i późniejszą pracowitość miesz­

kańców tej ziemi nie zawsze odpłacano do­

brą monetą - przyznał.

Ocenił, że polsko-śląskie relacje zosta­

ły wciągnięte w okresie międzywojennym w bezlitosne, a czasami bezduszne tryby polskiej partyjnej polityki. Przypomniał po­

stać Wojciecha Korfantego, który - jak mó­

wił prezydent - za zdecydowaną opozycyj- ność wobec rządów sanacji trafił do więzienia i zmarł wkrótce po jego opuszczeniu. Zaznaczył też, że prawdziwy

dramat przyniosła Górnemu Śląskowi i Ślą­

zakom II wojna światowa.

- Wiele niezasłużonych krzywd spotka­

ło też Ślązaków ze strony powojennej, ko­

munistycznej władzy. Wiele z tych krzywd do dzisiaj nie zyskało nawet moralnego za­

dośćuczynienia, co bardzo boli pokrzywdzo­

nych i ich rodziny - powiedział.

Zdaniem prezydenta, trzeba o tym wszyst­

kim pamiętać także dlatego, aby podobne postawy i skłonności bezpowrotnie wyko­

rzenić z mentalności i codziennego myśle­

nia. - Takie skamieliny ranią tym bardziej, że żyjemy w zupełnie nowej Polsce i nowej Europie, inne niż przed 90. laty jest też wo­

jewództwo śląskie, jego dzisiejsza pięcio- milionowa społeczność przypomina po­

tężną rzekę ukształtowaną przez wiele różnych i różnorodnych dopływów.

Bronisław Komorowski wskazywał, że ten nowy różnorodny kształt śląskiej spo­

łeczności jest naszą wspólną szansą i oby­

śmy potrafili z tej szansy skorzystać jak naj­

lepiej dla Śląska i całej Polski.

- Nie da się dwa razy wejść do tej samej płynącej wody, bo rzeka kolejnych śląskich pokoleń żyjących w ramach polskiej wspól­

noty narodowej i polskiej wspólnoty pań­

stwowej przez te 90 lat popłynęła daleko do przodu - podkreślił. Jak dodał, zmienia się Śląsk i zmienia się cała Polska - dzisiej­

sza Polska jest krajem ludzi wolnych, jest krajem demokratycznym, gdzie piękna idea samorządności lokalnej i regionalnej odgiy- wa coraz większą rolę.

- Nie warto powracać do historycznych już, anachronicznych koncepcji autono- mii. Warto szukać rozwiązań korzystnych dla Śląska poprzez pogłębienie samorząd- ■ ności - podkreślał prezydent.

(źródło: www.prezvdent.pl) | | J

Prezydent RP Bronisław Komorowski i wojewoda śląski Zygmunt Łukaszczyk podczas uroczystości na Placu Sejmu Śląskiego.

Otwórzmy nawzajem serca

Prezydent RP Bronisław Komorowski 22 czerwca uczestniczył w katowickich obchodach 90. rocznicy powrotu części Górnego Śląska do Polski

m m

Z W O JC IE C H E M K U S P IK IE M ro zm aw ia JÓ Z EF W Y C IS K

Kongres musi być niezależny

- Muszę przyznać, że zastanawiałem się jak powinienem pana przedstawić...

Prezes Grupy PTWP, wydawca mie­

sięcznika „Nowy Przemysł”, inicjator i organizator Europejskiego Kongresu Gospodarczego? Co teraz jest dla pa­

na ważniejsze?

- Jako Grupa PTWP funkcjonujemy dość aktywnie i na rynku medialnym i jako organizator różnego rodzaju konfe­

rencji, w tym największego naszego

„dzieła” czyli Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Na rynku medial­

nym - wydajemy magazyny biznesowe;

specjalistyczne i branżowe. Kilka lat te­

mu uznaliśmy, że warto także rozwijać się w Internecie. Mamy obecnie jedenaście serwisów i portali internetowych, w tym WNP.pl, ale także inne cenione i znane

na rynku jak: Rynek Zdrowia.pl., Portal Spożywczy.pl, Property News, Portal Sa­

morządowy, czy Farmer.pl. Każdy z tych serwisów jest liderem w swojej branży, bądź przynajmniej jest w ścisłej czołów­

ce. Dziś wiemy, że swego czasu właści­

wie odczytaliśmy kierunek zmian. Ludzie coraz częściej sięgają po informacje wła­

śnie do sieci i traktują to jako jedno z głównych źródeł informacji. A jeśli chodzi o Kongres - jest to duże przedsię­

wzięcie, wymagające sporej sprawności organizacyjnej, ale i kapitału. Tak więc każde z tych działań jest dla nas ważne i wszystkie wzajemnie się uzupełniają.

Oczywiście nie bylibyśmy w stanie funk­

cjonować gdybyśmy organizowali tylko i wyłącznie Europejski Kongres Gospo­

darczy.

- Zapewne powie pan, że tegoroczny Kongres był udany...

- Ponieważ był. Spotkał się z bardzo du­

żym zainteresowaniem i był atrakcyjny dla uczestników. Naprawdę przez te trzy dni było w Katowicach sześć tysięcy gości, a Śląsk i samo miasto żyły, tu rzeczywi­

ście wiele się działo. Ranga gości, osoby uczestniczące w spotkaniach, to przeko­

nuje, że czwarty Europejski Kongres Go­

spodarczy był jedną z największych tego typu imprez w Europie Centralnej. Jednak nie oznacza to, że nie widzimy spraw, czy pewnych aspektów, które musimy zmie­

nić, które trzeba poprawić.

- Kilka lat temu, kiedy Kongres się rodził, wielu dziennikarzy pytało, jak się będzie miała ta impreza do spotkania w Krynicy. Czy będzie konkurencją dla tamtejszego Forum, czy chce zabrać go­

ści z Krynicy do Katowic.

- To prawda, kiedy startował Europej­

ski Kongres Gospodarczy, Forum w Kry­

nicy było punktem odniesienia. Panowa­

ło niedowierzanie, że w ogóle można stworzyć inną imprezę o takim wymiarze jak Forum w Krynicy. Teraz, po czterech latach, kiedy ktoś mówi o dużych, opinio­

twórczych imprezach gospodarczych w Eu­

ropie Centralnej to mówi automatycz­

nie - Krynica i Katowice. Oczywiście staramy się odróżniać, staramy się mieć in­

ne oblicze. Krynica ukierunkowana jest na relacje Europa - Wschód. Nasz Kongres w ogóle tych tematów nie podejmował i na razie nie chce tego robić. Koncentru­

jemy się na Unii Europejskiej, na tym, jak Unia się ma zmieniać, jak Polska powin­

na się zmieniać już w ramach Unii. Jestem przekonany, że jest miejsce zarówno dla Ktynicy jak i dla Katowic. Nawet jeśli spoj­

rzymy na terminy, my jesteśmy wiosną, Krynica - jesienią.

- Czy inne miasta chciały Kongres przejąć i organizować go u siebie?

- Oczywiście, często pytano, czy jest ta­

ka możliwość, aby Europejski Kongres Go­

spodarczy nie odbywał się w Katowicach.

Te pytania pojawiały się głównie w pierw­

szych dwu latach. Z naszej strony odpo­

wiedź była zawsze dość stanowcza i zde­

cydowana: tak długo, jak długo będziemy tutaj mile widziani, jak długo będzie przy­

chylność władz regionu i miasta, tak dłu­

go będziemy chcieli, aby Europejski Kongres Gospodarczy odbywał się w Ka­

towicach. Ta przychylność jest, miasto i region mocno angażują się w organizację Kongresu, ale też wydaje mi się to czymś naturalnym, zważywszy, że i miasto i re­

gion czerpią korzyści z istnienia Kongre­

su. Co ważne, często słyszymy od gości z zewnątrz, że patrzą na Kongres nie jak na imprezę katowicką, tylko jak na impre­

zę, która odbywa się na Śląsku. Goście spo­

za regionu istotnie traktują to spotkanie jak wydarzenie nie tylko pokazujące, ale i pro­

mujące zmieniający się Śląsk.

- Panie Prezesie, ale jakby przeniósł pan Kongres do Warszawy stałby się pan postacią bardziej medialną, częściej pojawiałby się pan w telewizji, z czasem stałby się pan takim „biznesowym ce- lebrytą”... Nie kusi to pana?

- Jako Grupa PTWP organizujemy w Warszawie każdego roku około piętna­

stu imprez, w tym trzy stosunkowo duże,

dwudniowe, gdzie w każdej uczestniczy od tysiąca do półtora tysiąca osób. Dodam tylko, że mamy w Stolicy swój oddział, za­

trudniający ponad 20 pracowników. Zy­

skaliśmy już tam silną markę, mamy tam wielu partnerów i klientów, tam też, 0 czym nie trzeba wspominać - znajdzie­

my większość decydentów. Pewnego dnia doszliśmy jednak do wniosku, że skoro mamy na swoim koncie tak wiele presti­

żowych imprez w Warszawie to może nad­

szedł czas, aby - jeśli można tak powie­

dzieć - przenieść trochę tej Warszawy tutaj, na Śląsk. Myślę, że w pewnym sen­

sie to się udało.

- Skoro wróciliśmy w naszych rozwa­

żaniach na Śląsk. Każda kolejna edycja Kongresu odbywa się w coraz bar­

dziej rozkopanym mieście...

- Przyznam, że w tym roku mieliśmy szczególnie duże obawy, ponieważ rzeczy­

wiście Kongres odbywał się w szczycie in­

westycji w mieście. Goście zamiast dwor­

ca kolejowego widzieli rusztowania 1 budowę. Przechodzili obok rozkopanych ulic, widzieli dźwigi w różnych miejscach Katowic. Mieliśmy duże obawy jak to zo­

stanie odebrane, czy nie zawiedzie cała lo­

gistyka. Muszę jednak powiedzieć, że re­

akcje trochę nas zaskoczyły. Na przykład jedna z osób, która była na Kongresie kil­

ka lat temu, mówiła wtedy, że miasto jest mało atrakcyjne, że takie rzeczy robi się w ładnych miejscach i tak dalej. Teraz usłyszeliśmy z jej ust opinię, że tutaj wszystko ruszyło, że miasto się zmienia, że tu się inwestuje. Dla nas ciekawe bę­

dzie to, że już niebawem będziemy mieli co pokazywać. Na następny kongres go­

ście przyjadą na nowy dworzec, a więc pierwsze wejście będzie wyraźną, bardzo wyraźną zmianą. Potem przyjdzie czas na Centrum Kongresowe, na zmieniające się Katowice w strefie kultury czy w cen­

trum. Co roku będziemy więc w stanie po­

kazywać widoczne zmiany w mieście.

- Na Centrum Kongresowe czekają nie tylko organizatorzy Kongresu, ale także dziennikarze. Dotychczasowa praktyka organizowania spotkania w dziesięciu miejscach powoduje, że wie­

lu osób nie jesteśmy w stanie spotkać.

- Ja też... Wielu naszych znamienitych gości kongresowych po prostu nie spotka­

łem, ponieważ się rozminęliśmy. Specy­

fika kongresów jest taka, że powinny być zintegrowane. Tak naprawdę powinny być w jednym miejscu, przy jednym pla­

cu, przy jednej ulicy, czy właśnie w jed­

nym Centrum Kongresowym. Niewątpli­

wie organizacyjnie ulokowanie obrad w jedenastu miejscach jest dość trudne i dla gości, i dla partnerów imprezy, dla wszystkich jest to pewna uciążliwość.

Wielu gości podkreśla jednak, że już się Katowic nauczyli. Już wiedzą, skąd dokąd trzeba jechać samochodem czy taksówką, a dokąd można się przejść. Poza tym wie­

le osób mówiło mi, że przyjemny jest wi­

dok uczestników kongresu chodzących po mieście. Reasumując - jakoś to w tym roku zadziałało, ale na pewno przyszłością jest bardziej skonsolidowany, zintegrowa­

ny Kongres.

- Jednak udała się panu pewna sztu­

ka - Na Kongresie mamy wielu polity­

ków, ale Kongres trzymany jest z dala

od polityki. Politycy nie dyskontują swego udziału w Kongresie i nie wyko­

rzystują go do bieżącej walki politycz­

nej. Az drugiej strony-bywają na Kon­

gresie politycy najwyższej rangi.

- Taka impreza musi być imprezą nie­

zależną. I to jest podstawa. Kongres to nie­

zależna platforma do dyskutowania róż­

nych poglądów, prezentowania różnych opcji, też opcji politycznych. Kiedy taka impreza staje się imprezą polityczną to gi­

nie, albo jest imprezą na cztery lata. Pa­

trzymy na nią długoterminowo, więc dla nas Kongres ma być doskonałą platformą do otwartej, publicznej dyskusji między światem polityki, biznesu, nauki, ponie­

waż na gospodarkę wpływa szereg róż­

nych czynników: kwestie społeczne, po­

lityczne, kwestie związane z ekologią.

Kongres ma być otwartą platformą służą­

cą pokazywaniu różnych poglądów, róż­

nych opcji czy sposobów widzenia. Dla nas od początku było to i jest bardzo waż­

ną kwestią. I tego będziemy bardzo pilno­

wać, aby Kongres był niezależną, otwar­

tą imprezą.

- Często zadawane jest pytanie - co wynika z takiego Kongresu. Ostatecz­

nie mieszkamy w regionie ludzi pragma­

tycznych, więc skoro spotkało się sześć tysięcy ludzi, odbyła się setka dyskusji panelowych; no to co ustalono?

- Ciekawe jest to, że pewne tezy, któ­

re pojawiają się na Kongresie, zaczynają potem żyć swoim życiem. Tezy prezento­

wane w mediach, głównie elektronicznych żyją zazwyczaj nieco krócej, kilka dni.

Czasami jednak bywam na jakichś spotka­

niach, na przykład w listopadzie czy grudniu, które rozpoczynane są pewnym poglądem, pewną ideą, która pojawiła się na Kongresie. Tak więc wiele kwestii ini­

cjowanych w maju w Katowicach zaczy­

na naprawdę żyć swoim życiem i nabie­

rać konkretnych kształtów.

Ze swej strony piszemy coś na kształt wniosków kongresowych, które publiku­

jemy, w ubiegłym roku wysłaliśmy je do wszystkich europosłów ze wszystkich krajów unijnych, w tym roku uczynimy to samo. W tym roku otwieramy też dysku­

sję na forum internetowym Kongresu.

Traktujemy to także jak przygotowanie do kolejnego Kongresu. Następna ko­

rzyść to spotkania. Sześć tysięcy ludzi roz­

mawia ze sobą w kuluarach, i z tych spo­

tkań bardzo często rodzą się bardzo konkretne biznesy. Jeden z moich znajo­

mych powiedział mi, że przez dwa dni kon­

gresowe miał ze dwadzieścia spotkań, które tak naprawdę powinien odbyć przez najbliższe tygodnie. Jak dodał - wykonał limit pracy na najbliższy miesiąc i może wracać do domu... Ale mówiąc poważnie -sześć tysięcy gości, jeżeli każdy z nich miał dwadzieścia spotkań biznesowych to mamy ponad sto tysięcy spotkań, sto ty­

sięcy rozmów. Biznes jest bardzo racjonal­

ny - z tych rozmów na pewno pojawi się mnóstwo konkretnych projektów bizneso­

wych, być może właśnie tutaj na Śląsku.

- Powiedział pan, że wnioski kongre­

sowe rozsyłane są między innymi do posłów Parlamentu Europejskiego.

Wielu komisarzy unijnych od lat na Kongres przyjeżdża. Czy można powiedzieć, że Kongres stał się miej­

scem, w którym formułujemy nasze zdanie, naszą opinię, staramy się prze­

konywać do naszych racji nie zapomi­

nając jednak o tym, że to także my kształtujemy unię. Ale czy można po­

wiedzieć, że jesteśmy słuchani?

- Kongres jest między innymi po to, że­

by nas było słychać i żeby nas słuchali, jest to jeden z jego celów. W ostatnim okre­

sie Polska stała się krajem wyróżniającym się w Europie pod względem kondycji go­

spodarki. Niewątpliwie jesteśmy liderem w Europie Centralnej. Dlatego coraz czę­

ściej nie tylko spogląda się na nasz kraj, ale także nasłuchuje się jakie mamy zda­

nie i co myślimy w różnych kwestiach.

Nasz głos staje się coraz bardziej liczący.

Także i my przekonaliśmy się o tym, że warto rozmawiać, że warto próbować zmieniać Europę, ponieważ unijne regu­

lacje mają wpływ na konkretne firmy funkcjonujące w Polsce. Poza tym coraz częściej obserwujemy też, że różne środo­

wiska w Polsce starają się aktywnie uczestniczyć w dobrze rozumianym lob­

bingu w Unii Europejskiej.

- Powstała więc pewna bardzo poważ­

na, znacząca impreza o olbrzymim za­

kresie oddziaływania. Czy samorządy naszego regionu potrafią wykorzystywać Kongres dla osiągania własnych celów na przykład promocyjnych?

- Jak to zwykle bywa, jedni potrafią in­

ni nie. Wodzisław Śląski, Zawiercie, Ryb­

nik, to miasta które widzą w tej imprezie miejsce dla siebie a przez to możliwość budowania swojej pozycji w regionie.

Wiedzą, że muszą się promować jeśli chcą przyciągnąć inwestorów. Jednak moim zdaniem mamy w tej materii pewne bra­

ki, przede wszystkim warto byłoby kon­

solidować działania. Wiele samorządów, także zrzeszonych w Metropolii Silesia, różne działania związane z przyciąganiem inwestorów czy rozwojem gospodarczym czyni niezależnie. Nie krytykuję tego, ale wydaje mi się, że gdyby skonsolidować działania, z wykorzystaniem też Kongre­

su, to efekt ten mógłby być wielokrotnie, wielokrotnie większy. Wychodziliśmy do samorządów z różnymi propozycjami promocyjnymi. Był pomysł, aby ściągnąć na Kongres Billa Clintona, co oczywiście kosztuje, głównie na logistykę, ale nie by­

ło woli ze strony samorządów, aby to sfi­

nansować. W tym roku zaproponowali­

śmy, żeby wesprzeć Kongres dużą kampanią w CNN-ie i jeszcze w Finan­

cial Times, gdzie, przy okazji Kongresu to­

czyła się promocja Śląska, z podkreśle­

niem zupełnie innego wizerunku regionu, czyli jako najbardziej prężnego regionu gospodarczego w Europie. Samo miasto Katowice czy sam region takiego przed­

sięwzięcia nie udźwignie, jednak gdyby skonsolidować wysiłki, dałoby się to zro­

bić, a efekt byłby rzeczywiście mocny.

- To może wypada skończyć naszą rozmową zawołaniem „Kupą mości Panowie!”

- Tak, bo wtedy można osiągnąć rzeczy- wiście bardzo, bardzo mocny efekt.

A Kongres jest naturalną platformą do konsolidacji wysiłków promocyjnych miast i regionu.

✓ 1<32

m m

Eugeniusz Kwiatkowski

Eugeniusz Kwiatkowski (1888-1974) jest jednym z najwybitniejszych po­

lityków gospodarczych II Rzeczypospolitej a także lat powojennych, kiedy spra­

wował w latach 1945-1948 obowiązki Komisarza Rządu ds. Wybrzeża. Pocho­

dził ze spauperyzowanej rodziny ziemiańsko-urzędniczej polskiego Podola i Krakowa. Swoje wykształcenie zawdzięczał m.in. słynnemu Gimnazjum OO.

Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem, Politechnice Lwowskiej i Monachij­

skiej. W tej ostatniej był zmuszony poprzez sumienną pracę, dyscyplinę stu­

diów i otwartość na współdziałanie ze studentami niemieckimi i liczną gru­

pą studentów japońskich, pokazać możliwości twórcze polskiej młodzieży akademickiej, która broniąc swej narodowej tożsamości wchłaniała walory kultury i cywilizacji niemieckiej i japońskiej.

Śląska misja

MARIAN MAREK DROZDOWSKI

Kwiatkowskiego

skończeniu studiów Kwiatkow- V U sk i - specjalista chemii przemysło­

wej, odbył praktykę zawodową w Ga­

zowni Łódzkiej, Lwowskiej i Lubelskiej.

Miał on już za sobą aktywną działalność w niepodległościowym „Zarzewiu”

i Związku Studentów Polskich w Mona­

chium oraz w Lidze Niepodległości, współpracującej z zalegalizowanymi Drużynami Strzeleckimi.

Jako młody inżynier chemii z niepo­

kojem przyjął uchwałę Reichstagu z 30 czerwca 1913 r. o podniesieniu stanu ar­

mii na wypadek wojny do 5 min żołnie­

rzy, a później wielkie manewry wojsk niemieckich na Śląsku, umocnienie Trój- porozumienia (Rzesza Niemiecka, Au- stro-Węgry i Włochy). Powstały wów­

czas wątpliwości co do wierności Włoch na wypadek konfliktu wojennego. Gdy Kwiatkowski i patriotyczna młodzież pol­

ska, szczególnie skauci, jego ideowego przyjaciela z „Zarzewia” Andrzeja Mał­

kowskiego, przypomnieli setną roczni­

cę śmierci księcia Józefa Poniatowskie­

go, 18 października 1913 r. na polach pod Lipskiem cesarz Wilhelm brał udział w poświęceniu pomnika zwycięstwa koalicyjnego nad wojskami Napoleona, w tym korpusu Poniatowskiego. Dla Kwiatkowskiego była to zapowiedź działań wojennych na obszarze ziem pol­

skich, gdzie zaborcy pospiesznie umac­

niali wcześniej zbudowane twierdze i fortyfikacje, w tym także na Śląsku.

I wojna światowa

P „ wybuchu wojny zgłosił się do Ko- E U m isji Kwaterunkowej Legionu Wschodniego. Został on rozwiązany pod wpływem agitacji działaczy narodo- wo-demokratycznych, którzy niepodle­

głość Polski wiązali ze zwycięstwem państw Ententy (Rosji, Wielkiej Bryta­

nii i Francji). 3 kwietniu 1916 r. Kwiat­

kowski, mając zgodę ukochanej żony, która w 1914 r. urodziła syna Jana, wstąpił do Legionów Polskich, gdzie po krótkim przeszkoleniu pracował w Biurze Werbunkowym w Chełmie, podlegającym płk. Władysławowi Sikor­

skiemu. Wkrótce na polecenie Departa­

mentu Wojskowego Naczelnego Komi­

tetu Narodowego udał się do Łukowa, gdzie objął obowiązld kierownika Głów­

nego Urzędu Zaciągu do Wojska Polskie­

go, po kryzysie przysięgowym, głównie w I Brygadzie Legionów.

Tam, na łamach, redagowanego przez siebie „Głosu Ziemi Łukowskiej”, popu­

laryzował m. in. tradycję Kościuszkow­

ską, w stulecie w 1917 r. śmierci Naczel­

nika pierwszego narodowego powstania, informował o przebiegu działań wojen­

nych, mając zapis cenzuralny na infor­

macje o aktywności powstałego we Francji Komitetu Narodowego Polskie­

go, pod przewodnictwem Roma­

na Dmowskiego, o powstaniu Armii Polskiej, do której masowo zgłaszali się Ślązacy i Kaszubi - byli żołnierze armii niemieckiej i o aktywności Wojciecha Korfantego w Reichstagu i całego Koła