Drwęca 1935, R. 15, nr 24

Z D O D A T K A M I : „ O P I E K U N M Ł O D Z I E Ż Y “, „NASZ P R Z Y J A C I E L “ I „ROLNIK“

»Drwęca* wychodzi 3 razy tygodn. we wtorek, czwartek i sobotę rano. — Przedpłata wynosi dla abonentów miesięcznie z doręczeniem 1,30 i t

Kwartalnie wynosi z doręczeniem 3,89 zł.

Przyjmuje się ogłoszenia do wszystkich gazet

Druk i wydawnictwo »Spółka Wydawnicza* Sp. z o. o. w Nowemmieście.

Cena ogłoszeń i W ie m w wysokości i milimetra aa stronie »-łamowej 15 gr, na stronie 3-łamowej 50 gr, na 1 stronie <50 gr. — Ogłoszenie drobne: Napisowe słnwn (tln«f m ar l i ałrl m H s l t s n s l e n r s i 1 PC » • A n i n , . - . « i . . _ ■< a a si

_

^.

__

^<

- — w ^v----iv £». iuvr/o

Numer t e l e f o n u ; N o w e r a ł a i t o 8.

więcej.

Adres telegr.: .Spółka Wydawnicza* Nowemlasto-Pomorz*.

ROK XV. NOWEMIASTO-POMORZE, SOBOTA, DNIA 23 LUTEGO 1935 Nr. 24

Rząd, urzędnicy 1

i s p o łe c z e ń s t w o , j

P rzem ów ienie w lceprez. parlam entarnego ! Klubu N arodow ego, posła prof. Bohdana W iniarskiego, w dyskusji sejm ow ej nad bud­

żetem m in isterstw a spraw w ew nętrznych C o n a s dzieli ?

Ani w sprawach gospodarczych nie można znaleźć w spólnego języka.

Słyszało się nieraz z ław Bloku rządowego, że póki dy­

sk u sja toczy się dokoła

z a g a d n ie ń g o sp o d a r c z y c h ,

można znaleźć w spólny język i można, jeżeli nie porozum ienie, to przynajm niej zrozum ienie jakieś osiągnąć, ale, gdy przecho­

dzi się do

z a g a d n ie ń p o lity c z n y c h ,

wszelkie

p o ro zu ­ m ie n ie s t a j e s ię n ie m o ż liw e . P o r o z u m ie n ie

w dzie­

dzinie gosp. także

n ie j e s t m o ż liw e .

O becny system rz ą ­ dzenia w dziedzinie gospodarczej je st

e ta ty z m e m .

D laczego ta k ie rządy są n ajdroższe?

Cóż z tego, że

c z a se m s ły s z y m y

z ław m inisterialn y ch zdania, iż

z^ s y s te m e m e ta ty z m u n a le ż a ło b y z e r ­ w ać. Z erw ać,

to znaczy

w y p u śc ić z z a le ż n o ś c i

m nóstw o lu d z i; to się nie da zrobić.

N ie da s ię zro b ić

dlatego,

że rząd, k tó r y n ie o p ie r a s ię na zau fa n iu s p o łe c z e ń s tw a , m usi w ja k iś in n y sp o só b sz u k a ć s o b ie op arcia. P o - t r o s z e sz u b a s o b ie o p a rcia w t e r o r z e ,

ale to nie je st rzecz na eodzieó, szuka więc oparcia,

k u p u ją c s o b ie lu d zi.

I d la te g o t e r z ą d y ,

k tóre

n ie o p ie r a ją

się n a

za u fa n iu s p o łe c z e ń s tw a , są n a jd r o ź sz e m i rzą d a m i.

Co je st najgorsze ?

Ale m yli się, kto przypuszcza, że

sp r a w y g o sp o d a r c z e

albo w yłącznie albo

n a jb a rd ziej za jm u ją s p o łe c z e ń s tw o , <

te to je st to, co najw iększym ciężarem leży na dzisiejszem

i

życiu naszego n aro d u . Nie, jesteśm y

p r z y z w y c z a je n i do ! n ie d o s ta tk u ;

ludzie u nas po trafią

o b y w a ć s i ę m a le m , * m o g ą d u żo z n ie ś ć , a le t e g o b ezm ia ru sa m o w o li, b e z ­ p r a w ia , g w a łtu , p o n ie w ie r a n ia g o d n o śc i lu d z k ie j, t e g o z n ie ś ć n ie m o g ą

i być może, nie będą chcieli znesić.

D latego, gdy m ow a o zagadnieniach

p o lity c z n y c h c z y p r a w n y ch ,

to

o k a z u je

się odrazu

p r z e p a ść m ię d z y d w o m a o b o z a m i, m ię d z y p a n a m i, a nam i.

Czent m ia ła być p o lsk a b iu ro k ra cja i czem s ię s t a ł a ?

Jak p ostęp ow ał b. m in ister Składkow ski ?

D o ść tu ta j m ó w io n o o k r z y w d z ie lu d z k ie j.

J a chcę zastanow ić się n ad innem zagadnieniem , chcę pow iedzieć 0 krzyw dzie, k tó ra

d z ie je s i ę p a ń stw u p r zez d e m o r a li­

z a c ję a d m in istr a c ji i p o licji p a ń stw o w ej.

I am ięt8m , że przed rokiem 1926 w naszej m łodej w a r­

stw ie urzędniczej, gdzie byli także ludzie nieodpow iedni, gdzie były błędy, jednakże

d o m in o w a ła zdrow a a m b icja u c z y n ie n ia

czegoś

p o w a ż n e g o

z polskiego sta n u urzędniczego, stw orzenia biurokracji w najlepszem tego słow a znaczeniu. W tej biurokracji naszej, k tó ra do­

piero się organizow ała, była

ta k ż e d ą ż n o ść do t e g o , a b y u w o ln ić s ię od w p ły w ó w p a r ty jn y c h ,

były am bicje, ażeby w ytw orzyć

so lid a r n o ść w s z y s tk ic h u r z ę d n ik ó w ,

aby

w y s o k o tr z y m a ć sz ta n d a r u r z ę d n ik a p o ls k ie g o 1 o b y w a te la .

Ju ż po

1926

roku zaczęły iść te rzeczy gorzej, ale trzy m ały się czas jakiś.

Z&częło s ię to w o k r e s ie 1930-31

i tu ta j w ielką

r o lę , a le i sm u tn ą ,

odegrał p.

m in is te r

sp raw w ew nętrznych

S k ła d k o w sk i.

Składkow ski s ta ł się

d e m o r a liz a to r e m n a s z e j w a r s tw y u r z ę d n ic z e j i n a sz e j p o lic ji

i o degrał tara rolę, ja k ą pan C ar i p. m in iste r M ichałow ski odegrali w sto su n k u do są- dow nictw a polskiego.

Je d n o z pierw szych

w y s tą p ie ń

p. S kładkow skiego było

z p o w o d u sm u tn e j p a m ię c i p a c y fik a c ji M a ło p o lsk i W sc h o d n ie j.

P. S kładkow ski pow iedział t a k :

»Być m o ż e , ź© b y ty n a d u ż y c ia lo k a ln y c h

w ładz adm inistracy jn y ch ,

m e p r z e c z ę ;

stw ierdzam , źe w kilku w y p ad k a ch

u k a ra - te m w in n y ch

5

p o lic ja n ta , k tó r y u k ra d ł z e g a r e k , w y ­ r z u c iłe m z e słu ż b y , a z e g a r e k z w r ó c iłe m “. J a k ż e w y g lą d a m in is te r sp ra w w e w n ę tr z n y c h , k tó r y to m ó g ł p o w ie d z ie ć o p a c y fik a c ji? T en c z ło w ie k n ie r o z u m ia ł

tego, że nie można z jed n ej stro n y

to le r o w a ć z b r o d n ic z e j a g ita c ji,

doprow adzającej do w y stęp n y ch czynów,

r o z z u c h w a la ć ich sp r a w c ó w d łu g ą b e z k a r ­ n o śc ią , a p ó ź n ie j w a lić w in n y ch i n ie w in n y c h b ez w yb oru ;

A

k ie d y

tu ta j w sejm ie

w y s tę p o w a n o

z o sk a r­

żeniem o to,

ż e n ie p o tr z e b n ie z u p e łn ie r o z la ło s ię m o r z e k r z y w d y lu d z k ie j, łe z i k r w i,

to p. S kładkow ski m e m iał nic innego do pow iedzenia, tylko to,

t e k a z a ł z w r ó c ić z ło t y z e g a r e k ...

Potem , gdy

w y stę p o w a n o z o s k a r ż e n ie m o B r ześć i o w y b o r y ,

p. S kładkow ski p o w ie d z ia ł

: p a cy fik a cja , B r z e ś ć i w y b o r y - tr z y k o lo r o w e baloniki,* b a w c ie s i ę p a n o w ie w e s o ło !

A o w yborach p. S kładkow ski na kom isji budżetow ej pow iedział, że

„u w ażając id e o lo g j ę m a r sz a łk a P iłs u d s k ie g o za słu sz n ą , p o le c ił p o d le g ły m s o b ie o rg a n o m p o p r z e ć l i s t ę rzą d o w ą w s z e lk ie m l le g a m e m i śr o d k a m i“.

Pow iedział na k o m is ji

: „ le g a ln e m l ś r o d k a m i“.

Ale wszyscy

p a m ię ta m y j e g o p rz e m ó w ie n ie ,

tran sm ito w an e

p rz e z r a d jo

we Lwowie, gdzie od­

pow iadał na zarzut, że nie trzym a się u staw ;

» n ie zn am s ię pa u s ta w a c h “ —

i to był te n

to n , k tó r y r z u c ił ad-, m in lstr a c ji i p o lic ji p a ń s tw o w e j w P o ls c e .

„ P o stę p o w a n ie w ła d z a d m in istr a c y jn y c h

w inno być takie, aby wśród ludności

n ie m o g ły , p o w sta ć w ą t­

p liw o śc i co do ś c iś le o b ie k ty w n e g o sta n o w isk a o r ­ ga n ó w a d m in istra cji

i ich niezależności od wszelkich p arty j politycznych.

L udność w inna o d czu w a ć na k a ż ­ dym k ro k u je d n a k o w y s to s u n e k w ła d z do w sz y stk ic h str o n n ic tw ,

stojących na gruncie

p a ń stw o w o śc i p o ls k ie j “.

Obecny

p. m in iste r sp raw w e w n ę tr z n y c h ,

trzeba to powiedzieć,

o b ją ł bardzo c ię ż k i sp a d e k po sw o ic h p o ­ p rzed n ik a ch .

Czy będzie

ch cia ł

i czy będzie

m ó g ł c o ś ­ k o lw ie k z m ie n ić ,

wolno w ątpić, chyba, że fak ty okażą, źe je st inaczej.

J e d n a rzecz,

którą trze b a zapisać na jego

dobro, to zm ia n a o s o b y k o m e n d a n ta P o lic ji P a ń s tw o ­ w e j

i m ianow anie na to stanow isko człow ieka,

k tó ry c ie ­ sz y s ię op in ją inną, niż j e g o p o p rzed n ik .

Ale czy i on będzie m iał wolę i dość siły, żeby oczyścić sta jn ię A ugjasza ?

N ie wciągać armji.

Nie trzeba w ojsku czynić tej krzyw dy, żeby tw ie r­

dzić, że te

sta n o w isk a , na k tó r y c h p o p e łn ia s ię t y l e b ezp ra w ia , są o b sa d z o n e ż o łn ie r z a m i.

P raw dę mówiąc, to ma

c z a se m d ob rą s tr o n ę , ż e o p u szcza ją a r m ję n a szą ci, k tó r z y , b y le im ty lk o p o k a z a ć p o ­ sa d ę : p r e z e sa , d y r e k to r a , k o m isa r z a , w o je w o d y czy s ta r o s ty , z r o z k o sz ą o p u sz c z a ją u k och an ą słu żb ą w u k o c h a n y c h sz e r e g a c h . Tym sp o so b e m u w a ln ia s ię w o js k o od ludzi, k tó r z y ż o łn ie r z a m i są ty lk o z m u n ­ duru i z ty tu łu .

Po drugie w ydaje mi się, że

lu d zie,

z k tó r y m i m ożna r o b ić zam ach, n ie z a w s z e są zd o ln i rzą d zić po zam ach u w w aru n k ach ,

bądźcobądź p rzy n a j­

m niej w zasadzie

n o rm a ln y ch .

Bo oni

m a ją c ią g łą t e n d e n c ję

do tego, żeby

na sta n o w is k a c h ,

na których

są

postaw ieni,

d o k o n y w a ć co dnia,

przy każdej sposob­

ności, m ałych

za m a ch ó w sta n u .

Robi się zam ach sta n u w perm aneneji. A w reszcie i to także trze b a pow iedzieć,

ź e są lu d zie, m a ją c y r ó ż n e zd o ln o śc i i ta le n t y i t r z e b a p o s ta w ić o d p o w ied n ich lu d zi na o d p o w ie d n ie m m ie j­

scu . W o jsk o w i n ie k o n ie c z n ie s ię n a d a ją do a d m i­

n is tr a c ji c y w iln e j.

Mnie się zdaje, że

p o w in n iśm y b ro n ić n a sz ą a r m ję p rzed tą k rzy w d ą ,

k tó rą jej się robi, gdy się

p u łk o w n i­

k a m i i k ap itan am i n a zy w a ludzi, k tó r z y w a rm ji byli, z a rm ji w y s z li i n a p ra w d ę te r a z z tą a rm ją n ie m a ją n ic w sp ó ln e g o .

O bow iązki 1 p rzysięga urzędoicza.

A rty k u ł 21 u sta w y m ó w i

: „ U rzęd n ik p o w in ie n w ie r n ie słu ż y ć R z e c z y p o s p o lite j P o ls k ie j —

Rzeezypo- splitej

n ie sa n a cji — p r z e s tr z e g a ć ś c iś le u sta w i p r z e ­ p isó w , w y p e łn ia ć o b o w ią z k i s w e g o u r z ę d u g o r liw ie , s u m ie n n ie i b e z s tr o n n ie ”.

Jak w y g lą d a r o ta p r z y s ię g i u r z ę d n ic z e j? On p r z y s ię g a Panu B o g u W sz e c h m o g ą c e m u , „ w szy stk ich o b y w a te li w r ó w n e m m a ją c za ch o w a n iu , p r z e p isó w p ra w a

strzec pilnie”.

A ja k a j e s t r z e c z y w is to ś ć ? R z e ­ c z y w is to ś ć j e s t ta k a , że u r z ę d n ik o w i na k a żd y m k r o k u k aże s ię n a ru sza ć p r z e p isy praw a, w ię c u r z ę d ­ n ic y m u sz ą g w a łc ić n a w e t sw o ją p r z y s ię g ę słu żb o w ą .

W bankach podw yższają p en sje...

A powinni obniżyć procenty.

Warszawa. „ABC.” donoszą o znamiennym objawie poprawy sytuacji w bankowości, który wyraża się w nieobserwowanem gdzieindziej pod­

wyższaniu uposażeń pracowniczych. W bieżącym miesiącu zastosowano drobne podwyżki płac kilku­

nastu urzędników w centrali Banku Handlowego w Warszawie i w jego filjach prowincjonalnych.

Rodzina królewska.

Córeczka b ułgarskiej pary królew skiej skończyła w tych dn iach 2 la ta. Na obrazku król Borys, jego żona J o a n n a

oraz córeczka Marja Luisa.

Od r. 1929 zbiednieliśmy o połową.

A le podatki w ciągu ostatnich lat w zrosły.

Instytut Badania Konjunktur i Cen wydał bro­

szurę, z której dowiadujemy się, że dochód spo­

łeczny w Polsce w porównauiu z rokiem 1929 zmniejszył się o połowę. Dochody pracowników umysłowych w y n o siły w roku 1929 — 2 m il- jardy 500 mil jonów zł, a w roku 1933 — 1 miljard 800 m iljon ów zł czyli spadły o 28 procent. Dochód robotników i niższych pra­

cow ników w ynosił 4 ni 11 jardy 300 milj. zł, a zmalał do 2 m iljardów 250 milj. z ł czyli zm niejszył się o 48 procent. Drobni m iesz­

czanie, rzem ieślnicy i kupcy mieli dochodów 3 m iljardy 500 miljonów w roku 1929, a w roku 1933 obliczono na 1 miljard 900 miljonów zł czyli zm n iejszen ie o 45 procent. — Dochód drob­

nych rolników i służby folw arcznej spadł o 67 procent.

Z powyższego zestawienia widać, że g w a ł­

to w n ie ubożejem y, a przecież rok 1934 nie przyniósł żadnej poprawy. Mimo tak iego sta ­ nu mamy zapow iedź nowych podatków i no­

w ej pożyczki w ew n ętrzn ej.

Ciekawe jest porównanie dochodu społecznego z obciążeniami podatkowemi państwowemi, samo- rządowemi i świadczeniami społecznemi. Wynika z nich, że całe nasze życie gospodarcze jest dziś siln ie j obciążone niż przed p ięciu laty.

Już 515 ty się c y bezrobotnych.

Warszawa. Bezrobocie wzrasta w dalszym ciągu. W sobotę, 16 bm. rejestry państwowego urzę­

du pośrednictwa pracy wykazywały w calem pań­

stwie 515 341 bezrobotnych czyli 5580 więcej, niż tydzień przedtem.

Przypuszczalnie bezrobocie będzie dalej jeszcze rosło aż do marca, w którym to miesiącu zazwy­

czaj osiąga ono punkt kulminacyjny. W związku z tem Fundusz Bezrobocia, którego zarząd główny zbiera się w przyszłym tygodniu dla ustalenia bu­

dżetu na marzec, zamierza przeznaczyć na zasiłki ustawowe kwotę 4 miljonów zł. Z zasiłk ów tych jednak korzystać b ęd zie ty lk o około 110 ty sięcy osób czyli 20 proc. bezrobotnych, cztery piąte n atom iast te j olbrzym iej arm ji bez pracy p o zb a w io n e' są niem al w sz e lk ie j pom ocy — poza skromnem i datkam i w natu­

rze z Funduszu Pracy.

D o ch o d y n a sz y c h dygn itarzy.

„P olonia” z dnia 19 bm. pod powyższym ty­

tułem pisze, co następuje

i

„Z w ielkiem zadow oleniem d oniosła p ra sa sa n ac y jn a, że p. w ojew oda dr. G rażyński p o su n ię ty zo stał do trzeciej grupy. Zw yczajny czytelnik nie zdaje sobie sp raw y , co je st treśc ią tego odznaczenia. W yjaśnim y to liczbam i.

N ależąc do III gru p y uposażenia, p. dr. G rażyński pob iera pobory w tej sam ej w ysokości, co w icem inister. D ochody w icem in istra w Polsce je d n a k są o w iele m niejsze od wo­

jew ody śląskiego, gdyż w icem inister nie otrzym uje sp e c ja l­

nego d o d a tk u rep rezen tacy jn eg o i d o d atk u , k tó ry się n a ­ zyw a „F unduszem dyspozyjnym W ojewody Ś ląskiego“.

W dalszym ciągu o poborach p. wojewody Grażyńskiego „Polonia” pisze:

„P an G rażyński otrzym uje ze S k arb u śląskiego rocznie gotów ką 90.000 zł. Oprócz tego w ojew oda śląski ma bez­

p ła tn e m ieszkanie, opał, św iatło, sam ochody itp ., co rocznie liczyć m ożna także na 12.000 zł czyli razem dochody słu ż ­ bowe wojewody śląskiego w ynoszą około 102.000 zł. Wi­

cew ojew oda śląski otrzym uje ze sk a rb u śląskiego u p o sa ­ żenie, k tóre w ynosi rocznie około... 15.000 zł, oprócz tego jako d o d atek rep re z e n ta c y jn y drugie ty le czyli znow u około... 15.000 zł.

P an Saloni o trzym uje ze S karbu śląskiego rocznie go­

tów ką 30.000 zł. Dla unik n ięcia p om yłek i w szelkich w ątpliw ości piszem y :

Pan G r a ży ń sk i o tr z y m u je r o c z n ie z e S k a rb u ś lą s k ie g o o k o ło s tu I d w u t y s i ę c y z ło ty c h , tj. m ie ­

s ię c z n ie o k o ło

8

500 zł. ■*

P an S a lo n i o tr z y m u je r o c z n ie g o tó w k ą z e S k a r ­ bu ś lą s k ie g o o k o ło tr z y d z ie ś c i t y s i ę c y z ło ty c h , t i.

m ie s ię c z n ie o k o ło 2.500 z ł ”. J

P o b o r y ty e h d y g n ita r z y w d z is ie js z y m o k r e s ie

n ę d z y są w y m o w n ą ilu s tr a c ją s y s te m u , p r z e z s a ­

n a c ję u p r a w ia n e g o .

Afera obejmującą Pomorze.

Toruń. W dniu 19 bm. zwolniono z więzienia śledczego za kaucją 2700 zł, aresztowanego przed około 3 tygodniami, adw. B ieniew skiego. W zwią­

zku z tem aresztowaniem odbyły się i w Toruniu aresztowania i rew izje. M. in. przeprowadzono rewizje u em. kpt. Koca, który został odko­

m enderow any z czynnej służby na stanow i- w lsko pomorskiego kom endanta o k ręg o w e­

go „Strzelca“, skąd jednak niebawem został

„przeniesiony” na em eryturę wśród tajem n i­

czych okoliczności. Mówiono już wtedy, że kpt. Koc od kupców pomorskich pobierał w ięk sze k w oty pieniężne za „wyrabianie”

koncesyj na hurtow nie artykułów monopo­

low ych i w olne składy soli.

W związku z aferą adwokata Bieniewskiego zostali aresztowani wt Toruniu i przebywają tam nadal w więzieniu Mirosław Lisowski, Antoni Le­

wicki i Trocki, b. pracownik adwokacki.

Z wymienionych najciekawszą figurą jest Mi­

rosław Lisowski. Był on po maju 1926 sekr.

osob. w ojew ody lubelskiego, a potem zastępcą naczelnika bezpieczeństwa publicznego w Lublinie.

W r. 1929 przybył do Torunia, gdzie objął sta­

nowisko dyrektora handlowego „Dnia Pom orskie­

g o “, gdzie popełnił szereg nadużyć, obliczonych na 8000 zł i na skutek tego został w r. 1933 zwol­

niony. Również znano go w Warszawie jako hulakę i pojedynkowicza.

Osobnicy, aresztowani w Toruniu, działali bez­

karnie przez dłuższy czas i obiecując różnym osobom posady państw ow e, wyłudzili od nich kilkadziesiąt tysięcy złotych.

To lu d n o ść c h rz e śc ija ń sk a m a p ła c ić h a ra c z na rzecz ż y d o w sk ie g o uboju rytualnego!

Warszawa. Od kilku tygodni trwa zatarg pom iędzy zarządem m. st. Warszawy, a zw iąz­

kiem rabinów przy gm inie żydow skiej. Spra­

wa się toczy o opłaty od bydła, przeznaczonego do uboju, które to opłaty w sumie 8 zł 75 gr od sztuki pobierają rzezacy rytualni i kahał. Magistrat Warszawy proponuje obniżenie tej opłaty do 3 zł od sztuki. (W Wilnie wynosi ona 15 zł od sztuki).

Nieświadomym stosunków7 należy wyjaśnić, że w b. zaborze rosyjskim i w M ałpolsce cały ubój bydła znajduje się w rękach żydow skich.

Chrześcijanie m uszą spożyw ać m ięso z uboju, dokonyw anego przez rzezak ów rytualnych, z zaśw iadczeniem rabinatu, że m ięso je st koszerne. Opłaty, jakie pobierają rzezacy i ra­

binat, siłą konieczności znacznie podrażają cen ę m ięsa. J e st to haracz, który musi opłacać rów nież ludność chrześcijańska na rzecz ka- hału żydowskiego. Pozatem okrucieństw o, sto­

sow an e w myśl przepisów talmudycznyeh przy uboju bydła, rów nież godne jest uw agi.

Uważamy, że sprawa powinna być uregulowana w ten sposób, że ludność żydow ska winna m ieć w łasn e rzeźnie, rzeźnie zaś miejskie winny być przeznaczone dla chrześcijan. Z jakiego bowiem tytułu chrześcijanie mają opłacać podatek na rzecz kahału? Przecież tego niema nigdzie na Zachodzie!

O szustw a żyda S taw isk iego w ynoszą 259 m iljonów franków.

Po ukończeniu dochodzeń sędziego śledczego oka­

zuje się, że oszustwa, dokonane przez Stawiskiego, wyrażają się nie w sumie 40 miljonów franków, lecz w cyfrze 259,172 tys. franków.

W tem 203 miljony przypadają na oszukańcze operacje w Credit Munieipal de Bayonne.

0 czem zapomnieć nie wolno.

Nie wolno zapomnieć o tem, że czas najwyższy zapisać gazetę na miesiąc — marzec — kto chce ją na czas otrzymać. „ D r w ę c a ” na głos do- prasza się u każdego z Was, Szan. Czytelnicy:

Zapisz mnie ! Ja bowiem Twoim szczerym przy­

jacielem. Chcę Ci dobrze radzić, troskliwie Cię pouczać i o wszystkiern, co Ci potrzeba, sumiennie oświecać.

Jeżeli sam jeden mnie poradzisz, to zapisz mnie Ty jeden. Jeżeli natomiast Cię nie stać na to, idź do sąsiada jednego, drugiego i zapiszcie mnie w dwójkę lub w trójkę, a poradzicie. W każdym bądź razie zapiszcie! Im więcej z Was mnie za­

pisze. tem łatwiej mi będzie odwdzięczyć się Wam obniżką mego abonamentu.

A więc do widzenia w marcu u Was w domu Wasza wierna „DRWĘCA”.

N A D E S Ł A N E .

Na co n arażon y jest d ziś n a ro d o w ie c ?

N a g u s z e w o , N ie ja k i K o m o sz e w sk i F ra n c isz e k z N a g u szew a , z ro d zin y sa n a c y jn e j, p od ał do P o lic ji w D ę b ie n ia fa łs z y w y d o n o s n a p r z e c iw k o le d z e R o z e n ta lsk ie m u J a n o w i i m n ie , obu z N a g u sz e w a , ż e w dniu 3 -g o sty c z n ia o god z. 20 e j s ta liś m y u zb ro ­ je n i, m ój k o le g a w b ro w n in g , a ja w d u b e ltó w k ę , na z a sa d z c e , ab y u p o lo w a ć o w e g o w y ż e j p o d a n e g o sa n a to r a

T en o r a k tu o sk a r ż e n ia b r z m ia ł:

„W d ro d ze z N a g u sz e w a do m e g o dom u w y p a d ło d w óch u zb ro jo n y ch lu d zi, k tó r z y do m n ie o d d a li po dw a s tr z a ły w o d le g ło ś c i

10

m e tr ó w , le c z s tr z a ły c h y b iły . R o zp o zn a łem u zb ro jo n y ch , ż e to b y ł B e r ­ nard L lb era ck i i J an R oze& talski z N a g u sz e w a .“

T y ie ów d o n o s. — N ad m ien iam , ż e b y łb ym k ie p ­ sk im m y śliw e m , g d y b y m na

10

m tr. o d le g ło ś c i w ja ­ sn y w ie c z ó r n ie m ó g ł tr a fić c z ło w ie k a o n ie o m a l 180 cm . w y s o k o ś c i. A p r z e c ie ż m ia ło b yć w id n o t e g o ż w ie c z o r u , p o n ie w a ż p. K o m o s z e w s k i n a s d o b rze p o ­ z n a ł. N ie b a w e m t e ż o tr z y m a łe m w e z w a n ie na P o li­

c ję w sp r a w ie k a rn ej. O d czytan o mi a k t o sk a rżen ia . J a za ś z a p r z e c z y łe m te m u a k to w i, ja k o , że j e s t fa ł­

sz y w y . N ie p o lo w a łe m na ża d n y ch łu d zi, a b y łe m t e g o w ie c z o r u tam i ta m , p r zy czem

w y m i e n i ł a m

n a z w isk a św ia d k ó w .

W ezw a n o św ia d k ó w , p od a n y ch p r z e z e m n ie i sp i­

sa n o z n im i p ro to k ó ł, k tó r z y z e z n a li, że od g o d z. 18 do

22

b y łe m u nich .

Na te m a to li sp ra w a s ię n ie sk o ń c z y ła , bo już

6

lu t e g o o tr z y m a łe m p o n o w n e w e z w a n ie na P o lic ję , ta k ż e w sp r a w ie p o lo w a n ia z zasa d zk ą , ty m ra z e m aż na S tr z e lc ó w , k tó r z y w r a c a li z k o sz a r ć w ic z e n io ­ w y c h . P o m ię d z y n im i m ia ł s ię z n a jd o w a ć i ó w Ko«

m o s z e w s k i F ra n c isz e k .

M iało s ię to d ziać 30 sty c z n ia rb. Oddać m ia łe m 3 s tr z a ły (z o d le g ło ś c i 25 m e tr ó w ) do S tr z e lc ó w , le c z i t e c h y b iły W id o czn ie S tr z e lc ó w k u le m ija ją .

P o w ie d z ia łe m P o lic ji, ż e m am ty lk o na d zi­

c z y z n ę n a b o je, a n ie na S tr z e lc ó w , chyba, że o w e m ło d z ia k i te ż s ię z a lic z a ją do d z ic z y z n y ? Ja s ta - n o w c z o n ie z a licza m K o m o r z e w s k ie g o F ra n ciszk a do lu d zi p ow ażn ych , g d y ż on to w ła ś n ie i to w śró d dnia z a b a w ia ł s ię b ro w n in g ie m , n a w e t s t r z e la ł do lu d zi, aż m u w k o ń cu g o o d eb ra n o .

D a lej p y ta ł m n ie p o ste r u n k o w y , p. Fryda, czy m o ­ g ę zn o w u u d o w o d n ić św iad k am i, g d z ie b y łe m w dn.

30 s ty c z n ia . W o d p o w ie d z i z a p y tu ję i ja pana F ryd y ; „czy P an m o że m i p o w ie d z ie ć , g d z ie P an b ył t e g o , a t e g o dnia ? “ N ato n ie m ia ł o d p o w ie d z i. D o ­ ch o d zi te r a z do te g o , że b ę d ę z m u sz o n y z e so b ą św ia d k ó w o p ro w a d za ć i s o b ie n o to w a ć każdy d z ie ń , gdyż w p r z eciw n y m r a z ie k a żd eg o cza su m o g ę z o s ta ć n ara żo n y na o s k a r ż e n ie m n ie o z b ro d n ie. N a p ew n o s i ę tą sp ra w ą z a jm ie i Sąd. N iem o żliw e ch yb a p o zo sta ć sp o k o jn y m na t e g o ro d za ju m a c h in a c je .

L ib era ck i B ern a rd .

Gdy się kto z sanacją kuma !

Ł ąk orz.

Grono tu t. zuchów o gibkich szyjkach i z n a d ­ zw yczajną um iejętnością sta w an ia na baczność na dwóch łap k ach zapragnęło się p o k im a ć z tu t. san acją i w s p ó łp ra ­ cować przy wyborze do rad y gm innej. Z jechał n a w e t p.

w ice sta ro sta i jego usilne zabiegi zostały uw ieńczone p o ­

m yślnym rezultatem . Utworzono jed n ą listę k an d y d ack ą do ra d y gm innej w obrębie grom ady Łąkorz z pięciu k a n d y d a ­ tami, na co n a s ta ła w szechstronna zgoda, co zresztą nie pow inno było spraw ić dużo trudności przy 23 praw om yślnych rad n y ch grom adzkich dzięki zastosow aniu nowoidjologicznej m atem aty k i. L ista w spólna m iała zarazem oszczędzić gło­

sow anie i jednocześnie sym bolizować jedność i zw artość i dać nam „błogą” przyszłość. Ale okazało się, że ta zgoda to iście sanacyjna. W dniu wyborczym padają słow a prze­

wodniczącego jak przez a u k c jo n a rju s z a : „Jeszcze 15 m inut czasu do zgłoszenia k andydatów — jeszcze 10 — jeszcze 5 — jeszcze 2 — jeszcze 1 — j — e — sz — cz — e pół!

I teraz staje się coś dziwnego, chociaż nie sprzecznego z r e ­ gulam inem . W ystępuje powoli co dopiero przed niew ielu dniam i przez w szystkich radnych jednom yślnie w ybrany sołtys, p. Ja n Ferszke i ze skrom nie spuszczonem i oczyma i nieśm iałością, godną dziewicy, oddaje drugą listę,

n a tu ­ r a ln ie z e sW oją k a n d y d a tu rą .

Myliłby się, ktoby przy­

puszczał, źe to

w y łą c z n ie j e g o sp ra w k a

— o ą tu tylko był

p o słu sz n e m n a r z ę d z ie m

I teraz nasuw a się p y ta n ie : Poniew aż chyba nie pow inno się w ątpić w szczerość gorą­

cego zalecania przez p. w icestarostę jednej w spólnej listy, więc czy zm ieniono ten kom prom is z jego w iedzą celem za­

pobiegnięcia wyborowi po u znaniu jakichś kan d y d ató w za niepraw om yślnych lub też w yłam ano się po p ro stu w brew jego woli z pod solidarności? Obojętnie, w jakich okolicz­

nościach, złam anie ugody, zatw ierdzonej n aw et milczeniem, je st nie po m ęsku w takich spraw ach. Bardzo naiw ni byli ci, którzy praw dziw em u inicjatorow i tej im prezy zaufali.

K om binator tej spraw y okazał sw oją „w dzięczność” w całej pełni, gdyż obaj poszkodow ani w tej spraw ie byli względem niego bardzo zasłużeni w czasie wyborczym , bo na jego rzecz silnie agitow ali, a szczególnie ten jeden, który w brew pew ­ nym okolicznościom staw ił aż 3 osoby do roznaszania jego k artek , by go na fotel radziecki w ydostać i naw et dla d obra spraw y zapom niał, co moje, a co twoje.

(Od red. Ja k już swego czasu pisaliśm y, w ybory do rad grom adzkich w Łąkorzu odbyły się w sposób, n ap ra w d ę cu­

daczny. Bo nie były ani to jaw ne ani tajne. P oprostu ni pies to ni w ydra. J e s t lam bowiem specjalista — fachow iec od robienia tego rodzaju kom binaeyj w yborczych).

W I A D O M O Ś C I .

N o w o mii a s t o, dnia 22 lutego 1935 r.

K alendarzyk. 22 lutego, P iątek, Kat. św. P io tra w Ant.

23 lutego, Sobota, P iotra D am jana B. D. Kr.

24 lntego, Niedziela, Mięsop., Macieja A postoła.

W schód słońca g. 6 — 33 m. Zachód słońca g. 17 — 04 m.

Wschód księżyca g. 00 — 00 m. Zachód księżyca g. 8 — 19 ra.

Baczność p łatn icy podatku dochodow ego.

T erm in u p ły w a z d o łem

1

m arca.

J a k podaje m inisterstw o skarbu, w myśl przepisów or­

dynacji podatkow ej term in sk ła d an ia zeznań o dochodzie

na

podatkow y 1935 rok dla

o só b fiz y c z n y c h u p ły w a z d n ie m 1 m arca.

W tym sam ym term inie osoby, zobow iązane do sk ła d an ia zeznań o dochodzie, pow inny uiścić przed p łatę

na

p o d atek dochodow y w w ysokości połow y kw oty, ja k a przy­

p ad a od zeznanego dochodu.

Dawniej term in sk ła d an ia zeznań był rok rocznie

p r z e ­ su w a n y

o dwa m iesiące. W b. roku atoli rozporządzenie m in istra sk a rb u przesunęło term in sk ła d a n ia zeznań i uiszczania p rze d p łaty

ty lk o dla o só b fiz y czn y ch , p r o ­ w a d zą cy ch w 1934

r.

p r a w id ło w e lub u p r o sz c z o n e k s ię g i i ty lk o o je d e n m ie sią c , a w ię c do

1

k w ie tn ia .

Dla osób, nie prow adzących ksiąg, obow iązuje n ad a l term in 1 m arca, k tó ry nie będzie p rzesunięty.

Zeznania o dochodzie należy sk ła d ać n a now ych fo rm u ­ larzach, któ re w ydaje U rząd S karbow y.

Z miasta i p o w ia tu .

Praw da zaw sze jak oliw a na w ierzch w ypływ a.

L ubaw a.

N iem ałego rozgłosu n a b ra ła sp raw a n a p a d u

„Strzelców ” z L ubstynka i in n y ch m ętów n a zabaw ę w Zło­

tow ie 26 XII 1933 r., tem większego, gdy w ładze

n a ło ż y ły g r z y w n y i b a r y na ty ch , k tó r z y s ta n ę li w o b r o ­ n ie p orządku p u b l

, nie chcąc

d o p u śc ić d o ro z b ic ia za­

b a w y .

Kary otrzym ali przed Sądem S tarościńskim

J a n i S ta n . L e w a lsc y , J ó z e f i H iero n im W ie r z b o w sc y itd .

Na sk u te k apelacji przed

Sądem O kręg,

na sesji w yjazdo­

wej w Nowem m ieście doszła do sta rc ia

o b r o ń c y p. m e c . S e r g o ta z p r o k u r a to r e m .

Dn.

29 X .

1934 r. o d była

się tr z e c ia

rozpraw a przed

S ą d em

O k r. na sesji wyjazd, w L ubaw ie

J ed en z o sb ., J a n L e w a lsk i, z o s ta ł u w o ln io - n y ,

a jego to w łaśnie, a nie Strzelców przed Sądem S tar.

uznano jako głów nego in ic ja to ra bójki. Na tem sp raw a się nie skończyła. Echa jej łię jeszcze

p o w ta rza ją .

Dnia 20 bm. bowiem przed

S ą d em O k ręg , z G ru d zią ­ dza

na^ sesji wyjazd, w

L u b aw ie

sta n ęli

osk. J ó z e f W ierz­

b o w sk i i b rat j e g o H iero n im

skazani przez

są d s ta r o ­ śc iń sk i

Józef na

50 zł g r z y w n y

wzgl. 10 dni are sztu , a Hie­

ronim n a

80

zł grzywny. Zgłosili apelację. R ozpraw a o d b y ła się przeciwko każdem u oddzielnie, najprzód przeciw ko Józe-

W i n c e n t y M i g u r s k i . 53

CZYLI UCIECZKA MOJA Z SYBIRU Z ŻONĄ I DWOJGIEM NIEŻYWYCH DZIECI.

Zdarzenie prawdziwe z 1835 r.

tCiąg dalszy).

Oboje z Albiną zauważyliśmy, że tajemnica o mojem ukrywaniu się przed matką Marji ciążyła bardzo jej na sercu. — Za tyle przeto dowodów przywiązania z jej strony, naradziwszy się z Albi­

ną, upoważniliśmy ją, ażeby o życiu mojem i ma­

tkę swoją zawiadomiła. Marja zalała się łzami i rzuciwszy się w nasze objęcia, dzięko­

wała, mówiąc, że: „chociażby nam o tem nigdy nie wspomniała, najgorętsze jednak jej życzenia spełniły się i ulżyły jej sercu”.

Jej matka, chociaż i bywała u nas, również jak i wiele innych osób w pierwszy dzień świąt wielkanocnych przyszła zrana i podług zwyczaju swej wiary, a całując się w twarz ze mną: „Chrystus zmartwychwstał”, wyrzekła.

Nie mogąc się doczekać paszportu celem wyjaz­

du, zaraz po świętach wielkanocnych napisała Albina list do hr. Benkendorfa, szefa żandarmerji, w którym były wyszczególnione wszystkie przy­

czyny mujego samobójstwa i prosiła go, aby wdał się w tę sprawę i paszport jej wyrobił. Prócz tego napisała jeszcze w podobnym guście i do posła austrjackiego, aby i ten, jako za poddaną austrja- cką się upomniał.

Przed napisaniem jeszcze tych listów, gdy lód topnieć zaczął, kancelarja wojskowa uralska wy­

dała rozkaz mieszkającym przy rzece, ażeby uwa­

żali, czy ciała mego nie znajdą. Skutkiem tego o 400 wiorst od Uralska dano znać z jednej stani­

cy, że pływające po rzece martwe ciało zatrzyma­

no. Kilku przeto znających mnie osobiście urzę­

dników udało się tam, lecz okazało się, że to był Kirgiz.

W ostatnich dniach maja nadeszło nakoniec pozwolenie dla Albiny na wyjazd z Uralska. Marja, w nocy prawie pierwsza zawiadamiając nas o tem, dodała, że jest polecenie, aby wydać Albinie wraz z Magdusią na wyjazd skarbowe pieniądze, nazna­

czyć wiernego i poufnego podoficera, któryby pod pozorem czuwania nad bezpieczeństwem Albiny w drodze rzeczywiście miał uważać, czy po dro­

dze gdzie nie zajedzie po mnie. Nazajutrz urzędo­

wo o tem rozporządzeniu cara zawiadomiono Albi­

nę i na zapytanie, kiedy wyjedzie, ona dzień 3-go czerwca naznaczyła.

Z pierwszego na drugiego czerwca, o godz.l2-tej w nocy deszcz lał jak z cebra. Ciemność była nieprzenikniona. Całe miasto było w uśpieniu, gdy

dwie kobiety wyszły z pewnego domu i z najwięk­

szą ostrożnością idąc, co kilka kroków się za­

trzymywały, nadsłuchując piluie, czy kto ich nie śledzi. Jedna z nich była dość słusznego wzrostu, druga zbyt mała. Obie niosły pod pachą motykę i rydel i zmierzały prosto ku cmentarzowi, fam długo brodziły w błocie i starannie czegoś upatry­

wały. Znaleziono wreszcie poszukiwaną żerdź, wczoraj w dzień tu wetkniętą. Miejsce to z naj­

większą cichością rozkopywać zaczęły. Nagle ktoś nierównym krokiem zbliżał się do nich. Stąpienie to usłyszawszy, w błocie się położyły. Gdy kroki co­

raz więcej się zbliżały, wyższa z kobiet porwała od swej towarzyszki motykę i trzymając ją w je­

dnej, a rydel w drugiej ręce, tygrysim skokiem rzuciła się i jak straszydło ogrodowe z rozciągnione- mi rękami, stanęła przed intruzem i żarzącemi iskra­

mi z ust swoich go obsypała. Jednocześnie druga, wywijając żerdzią w powietrzu, z grobu na grób w powietrzu jak koza przeskakiwała. Przestraszo­

ny pijany żołnierz wytrzeźwiał w jednej chwili, ryknął przeraźliwym głosem i uciekł w przeciwną stronę. Takim sposobem oswobodzone kobiety wróciły do swojej pracy i wkrótce trumienkę z grobu wydobyły. Zarzuciwszy dół ziemią, wra­

cały, błogosławiając niebu, że deszcz ulewny roz­

moczy wszystko i ślady zatrze. Tak powracając z tąż samą ostrożnością, szczęśliwie do domu do­

tarły, (C. d. n.).

fowi W., którem u akt osk. zarzucał zakłócenie porządku publ.

przez wnoszenie

k r z y k ó w i h a ła su .

Sąd odczytał zeznania

„ S trzelcó w * S tę p k ó w i Z agrodnika, zło ż o n e przed S ą d e m Star.

O sk . do winy się nie

p rzy zn a ł,

tw ierdząc, źe

u d zia łu w b ó jc e n ie brał,

bo gdy opuścił oberżę i

zm ierza ł do dom u,

został

napadnięty p rzez braci Stęp- k ó w i Zagrodnika,

a uderzony sztach etą przez głowę, upadł

i stracił p rzy to m n o ść.

Dwaj

św iad. zezn a li ’to sam o p od p rzysięgą.

N astąp iła druga rozpraw a przeciwko Hieronim owi W.>

skaz. za ten sam czyn przez Sąd Star. Do w iny osk. się nie przyznał. Z najdow ał on się przez cały czas zabaw y w lo­

kalu i był świadkiem aw anturniczego zachow ania się „S trzel­

ców*. Gdy pow iadom iony, że b ra t jego Józef leży pobity na ulicy przez „Strzelców*, pobiegł tam , bracia Stępkow ie i Za grodnik uderzyli na niego. O trzym ał kilka uderzeń sztach etą oraz pchnięcie sztyletem w rękę poniżej łokcia, ta k źe się za­

la ł krw ią. Zeznanie to również zostało p o p arte przez św iadków . Po naradzie sąd ogłosił w yrok, uw alniając obu braci W ierzbow skich od winy i kary. Tak w ygląda w św ie­

tle pow yższych wyroków uniew inniających oraz poprzeduich rozpraw przeciwko Ja n . i Stan. Lewalskim n apad na zabaw ę SMP. i przez kogo został spow odow any. Myśmy podali rze­

czowo i objektyw nie przebieg rozbicia zabaw y przez „S trzel­

ców ,. Inaczej władze, które sta n ęły po stronie „Strzelca*.

U derza jeszcze jeden fak t, a mianowicie, źe Sąd S tarościński w ydał w yroki, skazujące narodow ców na podstaw ie zeznań ty c h , co aw anturow ali i zakłócili zabaw ę. Wogóle, jeżeli cho­

dzi o w yroki na narodowców, to już n iejednokrotnie można było stw ierdzić zasadniczą rozbieżność między w yrokam i S ą­

d u Starościńskiego, a Sądu Okręg, jako instan cji odw oław czej, gdzie można swą obronę przeprow adzić. Dowodem tego wy­

roki na narodow ców w Złotow ie i w Prątniey.

Dodać nie zaszkodzi, źe pod koniec rozpraw środow ych, jeszcze je d n ą spraw ę Sąd rozp atry w ał. Otóż niejakiś Szy- n a k a został przez Sąd S tarościński za rzekomy udział w bój­

ce i zakłócenie spokoju publ. skazany n a 15 zł grzyw ny, zaś Sąd Okręg, po rozpatrzeniu spraw y w ydał w yrok uniew in­

niający. A więc aż 3 w yroki uniew inniające w spraw ie n a ­ p a d u bandyckiego „Strzelców*. J a k wobec tego w ygląda ta k p rotegow any w tym w ypadku „Strzelec* i jego p ro te k to rz y ?

Epilog groźnego pożaru.

Lubaw a.

Groźny pożar, k tóry 1 m aja ub. r. w ybuchł w Grabow ie u dzierż plebanki p. H offm ana, nietylko straw ił doszczętnie zabud. gosp. oraz in w en tarz m artw y i częściowo źyw ypleb., ale w iatr przeniósł ogień na wieś, gdzie spłonęło rów nież kilka budynków gosp., z któ ry ch niektóre nie były ubezpieczone. Dn. 20 bm. odbyła się rozpraw a k arn a prze­

ciwko Leonowi Czaplińskiem u, rządcy plebanki, za spow odo­

w anie tego groźnego pożaru przez lekkom yślność. A kt osk.

zarzucał mu, źe jako rządca dał polecenie ustaw ienia loko­

m otyw y do m łócenia zboża tuż przy stodole, k ry te j słomą.

«Świadkowie zeznali, źe lokom otywa sta ła ta k blisko stodoły,

źe

z dachu można było ręką sięgnąć do kom ina lokom otyw y.

P. Hoffman z pow odu choroby prace poruczał rządcy. Sw.

ro b o tn icy , za tru d n ien i przy młócce zboża, zeznali, że pożar po w stał najpierw na dachu naprzeciw lokom otywy, skąd się rozprzestrzenił. P ro k u rato r w swem przem ów ieniu podniósł

źe

Cz. ponosi całkow itą odpow iedzialność za sw ą lekko m yślność. O brońca zaś, mec. N ikodem ski z N ow egom iasta, dowodził, źe za pożar w równej mierze ponosi w inę i dzier źaw ca, który, ja k św. zeznali, był naw et w czasie m łócki, co dowodzi, że zgadzał się na u staw ienie lokom otywy, wnosząc zatem o uw olnienie m a n d an ta . Sąd w ydał w yrok, skazujący Leona Czaplińskiego na 6 mieś. aresztu z zaw ieszeniem na 1 la ta i zapłacenie kosztów sąd. w wys. 20 zł.

N ie dotyczy go w cale.

L ubaw a.

P. Stefan Olszewski ul. K uppnera, wł. składu obuw ia, prosi o zaznaczenie, źe n o ta tk a „Oblężenie na d a c h u ” z Tuszew a, zam ieszczona w nr. 22 „Drwęcy“, m e dotyczy jego, lecz innego S tefana Olszewskiego, k tó ry też m ieszka w Lubaw ie, ale poza m iastem .

P osied zen ie Rady M iejskiej.

N o w e m ia sto .

Głównem zadaniem posiedzenia R. M8 w e w torek, dnia 19 bm., któ re zagaił o godz. 19 przy obec­

ności 10 rad n y c h i 2 członków Z arządu i mu przew odniczył w iceburm istrz p. Nowaczyk, było uchw alenie budżetu gospod.

m ia sta na rok gosp. 35|36. Z adanie to niełatw e w dzisiej­

szych czasach ciężkiego kryzysu. To też, zanim dostał się p relim inarz te n przed forum R. M., porządnie się nad nim nap o cił Zarząd Miejski wraz z Komisją Rewizyjną. Pozatem cień p o nury rzucały nań jeszcze zawsze p o k u tu ją ce skutki defrau d acji ze stro n y b. egzekutora Kam ińskiego, — któ re i na ten rok w ykazały do pokrycia sum ę około 2500 zł za pośeiągane od obyw ateli składki ubezpieczeniow a, a zde- fra u d o w a n e przez rzeczonego b. egzekutora. Na dom iar złego istn ieje obaw a, że zm ora ta jeszcze dalej trap ić będzie obyw ateli m ia sta . Na za p y tan ie ze stro n y rad. ks. D erabieńskiego, kiedy u sta lo n o tę now ą kw otę zdefraudow aną, w yjaśnił p. P rzew odni­

czący, że p. b u rm istrz K urzętkow ski stw ierdził ją już i za- protokow ał w dniu 4 kw ietnia r. 1934 — ale Zarząd m iasta o tem się dow iedział dopiero po u stą p ie n iu p. B urm istrza.

P rzystąpiono do ro zp a try w a n ia prelim inarza budżetow ego.

Zgóry zaznaczyć należy, że Zarząd, jak i Komisja Rew izyjna ta k sk ru p u la tn ie przem yśleli i opracow ali prelim inarz we w szystkich jego szczegółach, w celu pow iązania jakoś końca z końcem , źe R ada M iejska nie wiele już znalazła możliwości poczynienia ja k ich ś w iększych zm ian. To też ograniczono się tylko do drobniejszych przesunięć i zm ian w poszczegól­

n y ch pozyejaełi. B udżet w rozchodach i dochodach zam yka

*się k w otą 71 tys. 660 zł.

Dla b ra k u m iejsca opiszem y go bliżej w n astęp n y m num erze gazety.

Za kradzieże.

N o w e m ia s to .

W ub. środę na rozpraw ie karnej w tu t.

S ąd zie Grodzkim rozegrał się epilog kradzieży krow y u roln.

p. Tafia z Marzęcic. Ja k o oskarżony s ta n ą ł niej. Gros F ranc.

z N ow egom iasta, który przyznał się, że krow ę zam ienił na in n ą u swego b rata w Leżnie (pow. brodnicki). Poza tem przyznał się do w prow adzenia urzęd n ik a Z arządu Miejsk. w B rodnicy w błąd przez podjęcie św iadectw a na in n e nazw i­

sko. Za każdy w ypadek Sąd skazał go na 6 mieś. w ięzienia, w łącznej karze na 8 mieś. w ięzienia z zaw. na 2 la ta.

D rugi oskarżony, niej. M ichalski, bez stałego m iejsca za­

m ieszkania, o sta tn io z M roczenka, sk azan y został za kradzież u b ra n ia p. Ja cu ń sk ie m u z M roczenka na 7 dni are sztu bez

zaw ieszenia, z zaliczeniem are sztu śledczego.

Nowy klub Kręglarzy.

N o w e m i a s t o . Na zebraniu o rg anizacyjnem w niedzielę, 17 b m , w lokalu p. T. Rogowskiego, utw orzono now y klub K ręglarzy pod nazw ą „Dobry r z u t”. Na członków zapisało się 21 panów , którzy z pośród siebie w ybrali zarząd w nast.

składzie pp.: prezes Dom browski Fel., v-prez. Jentkiew icz Leon., sekr. Z abłoński J., zast. C zarnecki AL, sk arb n . Miło*

szew ski Cel., zast. W eilandt W ład., gosp. Ł aniew ski J. Przew.

K omisji Rew. w ybrano p. C hylew skiego Stef. U stalono rów nież sk ła d k ę czł. w wys. 1 zł mieś. Po ze b ran iu odbyło się pierw sze kulanie.

O d b ió r bekonów.

N o w e m ia sto .

N ajbliższy spęd bekonów w Nowem*

mieście odbędzie się

26 lu t e g o 1935 r. o g o d z. 6.30

w edług n astęp u jącej kolejności Kół ;

1. Mikołajki — 6 30, 2. Marzęcice 6.50, 3. L ek arty 7.15, 4. N ow ydwór 7.30, 5. N ow em iasto 7.45, 6. Mroczno 8.00, 7. Ty- lice 8.15, 8. Zajączkowo 8.40, 9. Niem. Brzozie 9.00, 10. Małe Bałówki 9.15, 11. K urzętnik 9.30.

Zaznaczam , źe będzie o debrane

ty lk o 120 sz tu k o w a ­ d ze ż y w e j 83—95 k g.

Inź. Zdzisław W łodek.

Z życia Opieki Rodzicielskiej przy Szkole P ow szechnej w N ow em m ieście n. Drw.

N o w em ia sto .

Od n iesp ełn a roku odżyło w naszem mieście Stow arzyszenie pod n az w ą : „Opieka Rodzicielska przy Szkole Powszechnej*. Ja k już z sam ej nazwy w ynika, podjęło się to Stow arzyszenie opieki nad dziećmi szkolnem i przy w spółpracy z nauczycielstw em zgodnie ze sta tu te m . Wobec krótkiego czasu istnienia, a dużych potrzeb sta n k a ­ sy Opieki Rodzicielskiej je st niebardzo pocieszający. P ragnąc złem u zaradzić, O pieka Rodzicielska urządza pod p ro te k to ra ­ tem ks. radcy P ap e‘go, p. sta ro sty dr. W. Tomczyńskiego, p. insp. szkolnego R. Kerapfa oraz p. burm istrza W. N owa­

czyka wieczorek Tow arzyski z w łasnym bufetem w niedzie­

lę, dnia 3-go m arca rb. w sali gim nastycznej Szkoły Powsz.

Szanow nych pp. O byw ateli naszego m iasta i okolicy u prasza się o sk ład an ie darów n a ten cel oraz o liczny udział w w ieczorku.

Przykro nam jest, że stajem y się n atrę tn y m i, lecz mam y nadzieję, że nasze zawsze ta k ofiarne Szan. O byw atelstw o przyczyni się i dopomoże choć d robną ofiarą Opiece Ro­

dzicielskiej, k tó ra łatw iej będzie m ogła sprostać swem u za­

daniu, albowiem czysty zysk przeznacza się na dożyw ianie i potrzeby dziatw y szkolnej.

Ofiary do bufetu przyjm uje się w niedzielę, dnia 3-go m arca rb. od godz. 2 po poł. w sali gim nastycznej Szkoły Pow szechnej. Za Zarząd J. Grześkiewicz.

Nieostrożny row erzysta.

N o w e m ia sto .

W środę, 20 bm., w godzinach po poł.

nieznany bliżej row erzysta, ja d ąc y w k ieru n k u m iasta, najechał w ul. Jagiellońskiej poza torem kolejowym na 5-letnią córeczkę p. Umińskiego, H alinę, k tó ra przechodziła przez drogę. W skutek n ajec h an ia H alinka doznała lekkich obrażeń głowy, a niefo rtu n n y row erzysta w yw inął w po­

w ietrzu „salto m ortale* i w padł do rowu, w którym zn a jd o ­ wało się dość dużo błota. Po dosyć ożywionej kłótni na te m at, kto ma w inę w tym całym karam bolu, n a s tą p iła znówycisza w ul. Jagiellońskiej.

Akademja ku czci Ojca św.

Ł ąk orz.

Ku uczczeniu 13 roczn. obioru i koronacji Ojca św. urządził zaraz po nabożeństw ie nasz n iestrudzony duszpasterz, ks, radca Dunajski, na sali p. Rotha akadem ję, poprzedzoną pieśnią „Kto się w opiekę”, poczem p rzedstaw ił nam m ężne zachow anie się w czasie bolszewickiego najazd u i złożenie w ielkich zasług i m iłości względem Ojczyzny i n a ­ rodu naszego przez ówczesnego nun cju sza papieskiego, a później jako Ojca św. względem Kościoła i w iernych.

Śliczne deklam acje w ygłosiły pp. : A ndzia Suszyńska i Ruf.

R adacka. Śpiewy, w ykonane przez tu t. chór m ieszany pod bat. p. org. J. K onrada, w yp ad ły im ponująco. O dczytanie dłuższego życiorysu Ojca św. było nieco słabsze. Przed za­

kończeniem w ygłosił ks. R adca jeszcze dłuższą przem owę, w nosząc okrzyk na cześć Ojca św., k tó ry grom ko p o d ch w y ­ cony został przez licznie zeb ran y ch p ara fja n , którzy nie szczędzili rzęsistych oklasków mówcom, ja k i śpiew akom . Skrom ną, ale ta k m iłą akadem ję zakończono pieśnią

„My chcem y Boga”. Obecny.

Pomor J eszcze raz z N aguszew a.

J a k s ię o r g a n iz o w a ło K oło B. B. W. R. w n a s z e j w io s c e ?

N a g u sz e w o .

P an sołtys C elestyn R uczyński w ysłał sługę w iejskiego celem ogłoszenia w szystkim obyw atelom , źe ma się odbyć zebranie w szkole w N aguszewie. T ak w szy ­ scy pędem biegli n a w yznaczoną godzinę. P rzybył też refe­

ren t, p. K am iński Bolesław z D ębienia. Przy rozpoczęciu udzielił p. referentow i (swem u szwagrow i Cel. R uczyńskiem u) głosu. Co ogólnie podpadło, to to, źe zgoła nie ty tu ło w a ł go ani szwagrze albo po koleżeńsku ty, lecz m ówił mu stale

„p. referencie*, jako że przecież te n p sn z D ębienia tw orzył Koło B. B. W. R. Później w ystąpił i p. Szulwie Józef ze swoim głosem, źe i n aw e t księża są za tem , aby BB. popierać.

Było i kilku narodow ców na tem ze b ran iu . Jed en z nich się odezw ał na słow a p. Szulwica : „A może i Ojciec św.

popiera BB.?“ Na to cdpow iedzi nie o trzym ał.

Po założeniu tego Koła now oupieczeni sanotorzy żyją obecnie w różow ych n astro jac h i nadziejach, że przecież n ag ro d a i to obfita ich za to nie minie. Życzymy im po­

w odzenia. Oby się tylko grubo nie zaw iedli, ja k ci, co poszli na zew h a sła przy w y b o ra c h : „Głosuj n a jedynkę, a będziesz ja d ł chleb i szy n k ę“.

Skutki wichury i u lew y.

D zia łd o w o .

W niedzielę 17 bm. przeezedł n ad Działdo- wem i okolicą w icher, połączony z śniegiem i deszczem , k tó ry w yrządził dużo szkody. Pod w pływ em silnej ulew y deszczowej n a s tą p iły roztopy. S pływ ająca z pagórków w oda w niżej położonych m iejscach potw orzyła jeziora i zalew ała domy. W

P ło śn ic y

budynki, położone w dolinie ku

G rale- wu,

zalała w oda. Do akcji ratow n, p rz y stą p iła S traż P ożarna, której na pomoc przybyło w ojsko z Działdow a. W

W y s o ­ k ie j

z południow ej stro n y szosy w oda ta k w ezbrała, źe przelew ała się przez szosę. Tak sam o było w

B u rk a cie,

do którego wody spły w ały z pagórek sk urpieekich. S traszny w icher naw iedził

P ie r ła w k ę i D zia łd o w o .

W P ierław ce Janow i M azankowi zerw ał dach z chlew a m asyw nego, szosy zaścielił gałęziam i drzew7 przydrożnych. W pziałd o w ie zer­

w ał z dachu kościoła ew. w iększą ilość dachów ek, dach sy­

nagogi został ta k że uszkodzony. Z dachu p. M aciejew skiego zerw7ał ry n n ę deszczową.

K atastrofalne skutki nagłej odw ilży.

L idzbark.

N agła odwilż w ub. z p ią tk u na sobotę, spow odow ała w mieście i okolicy k a ta stro fa ln e w p ro st zale­

wy ulic lub nieruchom ości do tego sto p n ia, iż w nocy z so ­ boty 16 bm około godz. 4 tej zaalarm o w an o S traż Pożarną do rato w a n ia zagrożonych zalew em w ody w ul. Ogrodowej posesyj i m ieszkańców . W oda dosięgła pół — 1 m etra, zale­

w ając piw nice i ich zapasy. W niedzielę silna w ich u ra przew róciła 2 m tr. kom in przybudów ki nieruchom , p. G ro­

chow skiego, któ ry zdruzgotał dach przybudów ki. W ypadku w ludziach nie było. Również w icher po łam ał drążki kilku an ten , pop rzew racał płoty i pozryw ał dachów ki.

Na sk u te k w ezbrania Wli z poniedz. n a w torek około godz. 1. ew akuow ano m ieszkańców nieruchom ości p. S ta n i­

sław skiej. W połu d n ie we w torek podniósł się poziom rzeki o 1 i pół m etra, po p o łu d n iu jeszcze wyżej. N apór wody i kry przy tam ie m ły n a p. G łow ackiego p rzy ­ b ra ł ta k groźne rozm iary, że w p o łu d n ie zaalarm ow ano S traż P ożarną. Z narażeniem życia odw ażni straż ac y i in n i m ieszkańcy p rzy stąp ili do rozbijania kry.

Ku czci Ojca św .

D z ia łd o w o .

W niedzielę, 17 bm., z okazji 13 rocznicy koronacji Ojca św. odbyło się w kościele uroczyste n abożeń­

stwo, które o d praw ił ks. W ęgielewski. W nabożeństw ie w zięły udział delegacje cechów i organizacyj, stojących na gruncie katolickim . Z ram ienia Akcji Kat. o godz. 4 po poł.

o d była się w hali gimn, szkoły powsz. akadem ja. Liczba obecnych, jak na m iasto, liczące 4000 katolików , była znikom a. Zauw ażono tak że brak przedstaw icieli w ładz i urzędów7 za wryjątkiem przedstaw icieli Sądu, dla k tórych niepogoda nie była przeszkodą do w zięcia udziału w u ro ­ czystości, ua której praw dziw i kato licy za d okum entow ali swe uczucia religijne i uczcili zasłużonego dla całego św ia ta chrześcijańskiego, a szczególnie dla Polski S tern ik a nawy C hrystusow ej. A kadem ję zagaił prez. Akcji K at. p. Olejni- czafe, który w swem in au g u racy jn em przem ów ieniu zaznaczył, że uroczystość ta ma również na celu zam anifestow anie przyw iązania do w iary kat., przyczem w ygłosił odczyt z ży­

cia Ojca św. Pod b a tu tą dyr. p. K an ta chór Tow. św. Ce- cylji odśpiew ał na głosy 2 pieśni. Przed zakończeniem aka- deraji zab rał głos ks adm in. Miszewski, któ ry w yraził żal z pow odu nieprzybycia większej liczby osób z m iasta, zw ra­

cając się do Akcji Kat. i uczestników akadem ji z apelem bojkotow ania zabaw sobotnich i przedśw iątecznych, po k tó ­ rych zapom ina się o sp e łn ia n iu obow iązku kat. Może apel te n nie przebrzm i bez echa.

Dotąd n ie sły szeliśm y o te m !

W ie lk i G tę b o c z e k .

Nasze wsie pom orskie, ta k bardzo czyste, bo wolne od cienia żydostw a, zaczynają się zabagniać.

N iedaw no zaalarm ow ano nas w iadom ością, że 1 do naszej p arafji w W ielkim G łęboczku sprow adził się nieproszony gość — żyd. Tyle pisze się o tem , tyle się upom ina P o la­

ków, tem w ięcej katolików przed zaźydzeniem , ale to w szy­

stko jak groch o ścianę. Niech żyd błyśnie pieniądzem , a już serce P olaka ściele się do stóp żyda. G dyby bowiem p. Czepek z W. Głęboczku, któ ry to żyda u siebie p rzetrzy­

muje, żydowi był m ieszkania nie w ynajął, nie byłoby żyda w W. Głęboczku. Możeby p. Czepek pom yślał nieco głębiej nad tem i uw olnił W. G łęboczek od żyda.

Je d en z wielu.

„Hej, bracia sok oły...“

P o ls k ie B r z o z ie .

W lokalu m iejscowej organistów ki odbyło się pierw sze organizacyjne zebranie „S okoła“. P rzed­

staw iciele „S okoła“ z Brodnicy, którzy staw ili się w naszej wsi około godz. 15-tej, utw orzyli nowe Gniazdo „Sokoła“, które, jak na pierwszy raz, uzyskało pokaźną liczbę 28 człon­

ków. Nowozałożonej placów ce życzym y jak n ajpom yślniej­

szego rozwoju.

Pom yślne za ła tw ien ie sprawy.

B ro d n ica .

Z akłady ceram iczne przy szosie do M ichało­

wa, po śm ierci śp. ad w o k a ta Paw łow skiego, znalazły się w tru d n e m położeniu i groził im przym usow y przetarg, a z nim razem i niebezpieczeństw o d o sta n ia się w ręce ży­

dowskie. Na szczęście znalazło się grono o byw ateli Polaków z woj. P oznańskiego, którzy drogą dzierżaw y zak ład y prze­

jęli i n aty c h m ia st puścili w ruch. D yrekcja Cegielni zakon­

tra k to w a ła już 2 milj. cegieł do Gdyni, a dalsze u k ła d y o dostaw y są w biegu.

Tak pom yślne rozw iązanie tej spraw y m a jeszcze i tę d o d atn ią stro n ę, że da możność pracy około 200 robotnikom .

Akadem ja Papieska.

Mszano,

pow. B rodnica. W ub. niedzielę, dn. 17 bm.

o d b y ła się u nas dorocznym zwyczajem w m iejscow ej szkole uro czy sta ak adem ja ku uczczeniu trz y n a ste j rocznicy k oro­

nacji Ojca św. P iu sa XI. U roczystość Akcji K atolickiej z a ­ gaił pozdrow ieniem katolickiem prezes parafjaln ej Akcji K atolickiej, p. P ancierzyński, podając program akadem ji.

Druhna Sochacka. (K.S.M Z.) piękną w ygłosiła deklam ację p t.

„S ternikow i K ościoła”, chór kościelny „Lutnia* u d a tn ie w y­

konał „Łódź P io tro w a“. N astępnie kierow nik p. Szym ański w swym odczycie zobrazow ał życie Ojca św. i nasz sto su n ek do Stolicy A postolskiej, w znosząc na zakończenie okrzyk na cześć Jego Świątobliw ości Ojca św. Chór kościelny b. dobrze odśpiew ał „O rem us“. N astąp ił odczyt drh, Pan- cierzyńskiego (K.S.M.M.) pt. „Czem je st Papież dla sp o łe­

czeństw a i ogó łu ”, a drh. W ondełow ska (K.S.M.Z.) za d ek la­

m ow ała wiersz pt. „P iotrow a opoka* Na zakończenie o d ­ śpiew ano w spólnie „My chcem y B oga”, poczem ks. dziekan M iehnowski w k ró tk ich słow ach podziękow ał obecnym za przybycie.

Mimo niepogody salka szkolna p rze p ełn io n a była w ier­

nym i, przybyłym i n aw e t z najdalszych zakątków parafji.

Z d a lszy c h s tr o n P o lsk i,

Nędza dzieci szkolnych.

W ilno.

Je d n o z pism w ileńskich p o d a je : „S praw a coraz częściej opóźniających się do szkoły dzieci zw łaszcza na pe- ry fe rjach m iasta, ja k stw ierdzono, spow odow ana je st tem , że dzieci nie p o siad ają obuw ia. W n ie k tó ry ch ro d zin a ch na kilkoro dzieci je st tylko 1 para bucików. M atka więc o d p ro ­ w adza 1 dziecko do szkoły, zab iera n a stę p n ie jego buciki, zo staw iając mu w zaraian jakieś pantofle, a n a s tę p n ie oddaje buciki drugiem u dziecku, któ re skolei idzie do szk o ły “.

Wóz drzew a za 1 złoty.

W iln o.

Je d n o z pism w iedeńskich donosi o niezw ykle n i­

skiej cenie drzew a w puszczy H ołubickiej. Podobno wóz drzew a opałow ego m ożna tam nab y ć za cenę 1 złotego. Rol­

nicy przyjeżdżają n aw e t z dalszych okolic po drzewo.

S tarostw o dziśnieńskie w ydało 600 p rze p u stek na praw o p rzeb y w an ia w strefie n adgranicznej, gdzie odbyw a się sp rze­

daż drzewa.

R U C H T O W A R Z Y S T W . Baczność r e e m ig r a n c i!

N o w e m ia s to . W

niedzielę, dn ia

24

bm. o godz.

2 po

poł., odbędzie się zeb ran ie w lokalu p. Ś w iniarski (Rynek) reem ig ran tó w z F ran cji, Belgji i H olandji, n a k tó re się u p rasz a w szystkich reem igrantów z m ia sta i p o w iatu lu b a w ­ skiego. Na z e b ran iu om aw iane będą w ażn e spraw y. Z arząd

N o w e m ia s to .

Zjednoczenie Zaw odow o-polskie urządza w sobotę, dn. 23 bm. o godz. 17-tej w sali H otelu C entralnego

WIELKI WIEC.

Na wiec przybędzie se k re tarz okręg ZZP., p. M alchrow icz, z T orunia.

O liczny udział sym patyków członków i gości, ta k że

z okolic u p rasz a się. Z arząd.

N o w e m i a s t o . We w torek, dnia 26 lutego 1935 r. o godz.

19,30 odbędzie się w sali gim nazjalnej W alne Z ebranie człon­

ków G rona P rzyjaciół H a rce rstw a przy m ęskiej d rużynie gim nazjalnej w N ow em m ieście z następ u jący m porządkiem o b r a d : 1. Z agajenie, 2. W ybór przew odniczącego w alnego zeb ran ia, 3. O dczytanie proto k u łó w z dotychczasow ej dzia­

łalności, 4. S praw ozdanie zarządu, 5. U dzielenie u s tę p u ją ­ cem u zarządow i abso lu to rju m , 6. W ybór now ego zarząd u , 7. W olne głosy, 8. Zakończenie.

W szystkich członków i sy m patyków o ła sk aw e p rzy b y cie

ja k n ajuprzejm iej upraszam y. Zarząd.