• Nie Znaleziono Wyników

Widok Tom 68 Nr 4 (2016)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Widok Tom 68 Nr 4 (2016)"

Copied!
7
0
0

Pełen tekst

(1)

www.ptcer.pl/mccm

1. Wstęp

Wyroby magnezjowo-węglowe są przeznaczone głównie do pracy w urządzeniach nowoczesnego przemysłu stalo-wego jako ich wyłożenia ogniotrwałe. Wynika to z wysokiej temperatury topnienia i wysokiej odporności na korozyjne oddziaływanie stopionego metalu i żużla stalowniczego w wysokich temperaturach podstawowego ich składnika tlenkowego, czyli MgO. Rola węgla w materiałach magne-zjowo-węglowych, oprócz aspektu jego niezwilżalności przez ciekłe żużle i metale, sprowadza się do kontroli i poprawy ich właściwości termicznych. Wynika to z jego wysokiej przewodności cieplnej, niskiej rozszerzalności, co wpływa na poprawę odporności na łuszczenie wyrobów magnezjo-wych w wysokich temperaturach. Ponadto węgiel wykazuje bardzo dobrą odporność na działanie ciekłego metalu oraz ciekłych żużli [1-7].

Strefy żużla kadzi stalowniczych, ze względu na realizo-wane w nich skomplikorealizo-wane procesy pozapiecowej obróbki stali i ich oddziaływanie niszczące na wyłożenie ogniotrwałe,

stanowią doskonałe miejsce oceny jakościowej zabudowy-wanych wyrobów magnezjowo-węglowych. Uwzględniając ten fakt, wyprodukowano wyroby magnezjowo-węglowe w gatunku „CarmagMWL734 testy przemysłowe” z zasto-sowaniem w ich części magnezjowej kruszyw topionych, które otrzymano w procesie topienia magnezji kaustycznej, pozyskanej w eksperymentalnej linii z zasolonych wód. Przeprowadzono badania wyrobów, obejmujące ich pod-stawow e właściwości fi zykochemiczne oraz dodatkowo wykonano obserwacje mikrostruktury i analizę chemiczną w mikroobszarach.

Celem pracy było porównanie trwałości eksploata-cyjnej otrzymanych w ramach pracy wyrobów magne-zjowo-węglowych w odniesieniu do powszechnie sto-sowanych wyrobów tego typu. Realizacja celu pracy obejmowała, obok otrzymania wyrobów, zabudowywa-nie ich w strefie żużla kadzi obok standardowo stoso-wanych w celu porównania sposobu zużycia. Po za-kończeniu kampanii kadzi pobrano wyroby i wykonano analizę post-mortem.

M

AŁGORZATA

S

KALSKA1*

, M

ARIAN

D

ARŁAK1

, E

DYTA

Ś

NIEŻEK2

, D

OMINIKA

M

ADEJ2

, J

ACEK

S

ZCZERBA2*

1 Zakłady Magnezytowe ROPCZYCE S.A.

2 AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Ceramiki i Materiałów

Ogniotrwałych, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

*e-mail: jszczerb@agh.edu.pl, Malgorzata.Skalska@ropczyce.com.pl

Wyroby magnezjowo-węglowe z zastosowaniem

surowców magnezjowych z alternatywnych

źródeł – właściwości i zastosowanie

Streszczenie

Część magnezjowa w wyrobach niewypalanych, zawierających węgiel, stanowi główny element ich odporności na oddziaływania ko-rozyjno-erozyjne procesów stalowniczych. Staranny dobór surowców decyduje o trwałości wyłożenia ogniotrwałego. W artykule przed-stawiono właściwości wyrobów wyprodukowanych z zastosowaniem surowców z alternatywnych źródeł oraz wyniki przeprowadzonych testów z ich zastosowaniem w kadziach stalowniczych. Artykuł stanowi podsumowanie uzyskanych efektów podczas realizacji prac ba-dawczo-rozwojowych prowadzonych w ramach realizacji POIG Działanie 1.4 „Zastosowanie kruszyw otrzymanych z krajowych surowców alternatywnych w materiałach ogniotrwałych”.

Słowa kluczowe: woda zasolona, kruszywo magnezjowe, kalcynacja, topienie, mikrostruktura

MAGNESIA-CARBON PRODUCTS MADE FROM RAW MATERIALS ORIGINATED FROM ALTERNATIVE RESOURCES – PROPERTIES AND APPLICATION

Magnesia in the unfi red refractories containing carbon is the main factor which infl uences resistance to corrosion and erosion pro-cesses, occurring in the steelmaking process. The careful selection of raw materials determines durability of refractory linings. The article presents the properties of the magnesia-carbon refractories produced using raw materials from alternative sources and the results of tests of their use in a steel ladle. The article is a summary of the results obtained during the performance of research and development conducted in the framework of a POIG project: Action 1.4 “The application of aggregates obtained from domestic alternative resources in refractory materials”.

(2)

2. Część eksperymentalna

Opracowano technologię dla gatunku próbnego „Car-magMWL734 testy przemysłowe” z zastosowaniem w części magnezjowej otrzymanego kruszywa topionego w procesie topienia magnezji kaustycznej, pozyskanej w eksperymen-talnej linii z zasolonych wód, zastępując nim typowo stoso-wane kruszywo topione chińskie.

Wyroby w gatunku, „CarmagMWL734 testy przemysło-we” formowano w dwóch formatach 20/10-100 i 20/30-120. Formowanie wyrobów próbnych przebiegało bez zastrzeżeń. Wyroby po zaformowaniu ustawiono na wozie do suszenia (Rys .1).

Po zakończeniu procesu suszenia pobrano wyroby obu wyprodukowanych formatów i oznaczono ich właściwości fi zyczne, mechaniczne, skontrolowano skład chemiczny i fa-zowy oraz przeprowadzono obserwację mikrostruktury.

Porowatość otwartą i gęstość pozorną wyznaczono me-todą ważenia hydrostatycznego zgodnie z normą PN-EN 993-1:1998, a wytrzymałość na ściskanie zgodnie z nor-mą PN-EN 993-5:2001. Oznaczenie składu chemicznego wykonano za pomocą spektroskopii fl uorescencji rentge-nowskiej przy wykorzystaniu spektrometru WDXRF Axios mAX fi rmy PANalytical z lampą Rh o mocy 4 kW. Skład fazowy oznaczono metodą dyfrakcji promieni rentgenwskich przy wykorzystaniu dyfraktometru rentgenowskiego X’Pert Pro fi rmy PANalytical (promieniowanie monochromatyczne CuKα; zakres kątowy 2θ 5-90°; krok 0,008°). Identyfi ka-cję składników fazowych przeprowadzono, wykorzystując oprogramowanie X’Pert HighScore Plus. Obserwacje mikro-struktury i analizę składu chemicznego w mikroobszarach wykonano za pomocą skaningowego mikroskopu elektrono-wego Nova NanoSEM 200 (FEI Company) z analizatorem EDS fi rmy EDAX.

Badane wyroby MgO-C poddano testowi eksploatacyj-nemu i badaniom post-mortem. Do przeprowadzenia te-stu post-mortem wybrano strefę żużla kadzi stalowniczej CELSA ZWK w miejscu jej najwyższego zużycia od stro-ny argonowania. Wyroby próbne „CarmagMWL734 testy przemysłowe” zabudowano obok wyrobów standardowo stosowanych, zawierających importowane kruszywo topione

w części magnezjowej. Celem było sprawdzenie właściwo-ści eksploatacyjnych w strefi e najwyższego zużycia strefy żużla kadzi wyrobów z zastosowaniem kruszywa topionego, otrzymanego w procesie topienia kalcynowanej magnezji, pozyskanej w eksperymentalnej instalacji z zasolonych wód. Wyprodukowane wyroby MgO-C w gatunku „Carmag MWL734 testy przemysłowe” zabudowano w kadzi nr 8 huty CELSA ZWK. Kadź została zatrzymana po 16 wyto-pach wskutek uszkodzenia jej metalowych, górnych części podczas oczyszczania ze skrzepów. Z zabudowy pobrano próbki materiałów „CarmagMWL734 testy przemysłowe” i poddano badaniom post-mortem, które polegały na cha-rakterystyce wyrobów pod kątem ich składu chemicznego i fazowego, porowatości otwartej i gęstości pozornej oraz mikrostruktury.

3. Wyniki i dyskusja

3.1. Charakterystyka wyrobu MgO-C

„Carmag MWL734 testy przemysłowe”

Na Rys. 2 przedstawiono fotografi ę tekstury, a na Rys. 3 i 4 mikrostrukturę wyrobów „Carmag MWL734 testy przemy-słowe”. Przeprowadzone obserwacje mikrostruktury wyrobów wykazały jednorodność pod względem budowy w przypadku obu wyprodukowanych formatów wyrobów w ramach partii próbnej. W osnowie widoczny jest równomiernie rozprowa-dzony grafi t płatkowy. Szkielet główny wyrobów tworzą ziar-na topionego kruszywa o zróżnicowanej wielkości kryształów peryklazu.

W Tabeli 1 zestawiono wybrane właściwości badanych wyrobów. Charakteryzowały się one zbliżonym składem chemicznym. Zawartość MgO przekraczała 95% mas., a węgla 11% mas. Głównymi występującymi domieszkami były tlenki CaO, SiO2 i Al2O3. Porowatość otwarta wynosiła

5,6% dla wyrobu w formacie 20/10-100, a dla formatu 20/30-120 była ona o 1,6% niższa. Po koksowaniu jej wartość wzrosła odpowiednio do 10,3% i 9,7%. Wytrzymałość na ściskanie przed i po koksowaniu była o 3,2 MPa i 2,0 MPa wyższa w przypadku wyrobu o niższej porowatości – format 20/30-120 i wynosiła odpowiednio 49,1 MPa i 28,1 MPa.

Rys.1. Fotografi a wyrobów „CarmagMWL734 testy przemysłowe” ustawione na wozie do suszenia.

Fig. 1. A photograph of the “CarmagMWL734 testy przemysłowe” products placed on a coffer for drying.

Rys. 2. Fotografi a tekstury wyrobów, „CarmagMWL734 testy prze-mysłowe”.

Fig. 2. A photograph of texture of the “CarmagMWL734 testy przemysłowe” products.

(3)

3.2. Test eksploatacyjny i badania

post-mortem

Na Rys. 6 przedstawiono wyłożenie ogniotrwałe strefy żużla kadzi z wyrobami „CarmagMWL734 testy przemysło-we” zabudowanymi w warstwach 21, 22, 23 i 24, natomiast na Rys. 7 przedstawiono fotografi ę strefy z wyrobami „Car-mag MWL734 testy przemysłowe” po pracy.

Testowane wyroby pracowały bez zastrzeżeń i uzyskały porównywalny stopień zużycia w stosunku do wyrobów stan-dardowo stosowanych, produkowanych na bazie kruszywa topionego magnezjowego chińskiego. Pobrano, do badań wyroby po wykonaniu 16 wytopów i wykonano analizę post--mortem.

W Tabeli 2 przedstawiono zidentyfi kowane składniki fazowe wyrobów „CarmagMWL734 testy przemysłowe”. Poza MgO i C stwierdzono obecność Ca2SiO4 oraz CaO,

co dobrze koreluje z wynikami składu chemicznego (Ta-bela 1).

Szczegółowe obserwacje mikrostruktury przeprowadzo-no przy wykorzystaniu skaningowego mikroskopu elektroprzeprowadzo-no- elektrono-wego i uzupełnione je analizą chemiczną w mikroobszarach. Wyniki badań mikrostruktury wyrobów „CarmagMWL734 testy przemysłowe” (SEM/EDS) przedstawiono na Rys. 5. Przestrzeń pomiędzy ziarnami topionego MgO (szare obsza-ry) stanowił grafi t płatkowy (czarne obszaobsza-ry). Na podstawie analizy EDS stwierdzono, że w ziarnach MgO występował krzemian wapnia typu Ca2SiO4.

Rys. 3. Mikrostruktura wyrobu „Carmag MWL734 testy przemysło-we” w formacie 20/10-100; M – MgO, G – grafi t płatkowy. Fig. 3. Microstructure of a “Carmag MWL734 testy przemysłowe” product in the 20/10-100 format; M – MgO, G – fl ake graphite.

Rys. 4. Mikrostruktura wyrobu „Carmag MWL734 testy przemysło-we” w formacie 20/30-120; M – MgO, G – grafi t płatkowy. Fig. 4. Microstructure of a “Carmag MWL734 testy przemysłowe” product in the 20/30-100 format; M – MgO, G – fl ake graphite. Tabela 1. Zestawienie wyników badań wyrobów „CarmagMWL734 testy przemysłowe” w formatach 20/10-100 i 20/30-120.

Table 1. A sheet of test results for the „CarmagMWL734 testy przemysłowe” products in the 20/10-100 and 20/30-120 formats. Właściwość

20/10 – 100

Format

20/10-100 20/30-120

Gęstość z wymiarów po zaformowaniu [g/cm3] 3,00-3,05

Gęstość z wymiarów wyciętych próbek walców Ø = H = 50 mm [g/cm3] 2,99-3,03 3,01-3,02

Porowatość otwarta przed koksowaniem [%] 5,6 4,0

Gęstość pozorna przed koksowaniem [g/cm3] 3,01 3,02

Wytrzymałość na ściskanie przed koksowaniem [MPa] 45,9 49,1

Porowatość otwarta po koksowaniu w 980°C/2h [%] 10,3 9,7

Gęstość pozorna po koksowaniu w 980°C/2h [g/cm3] 2,96 2,96

Wytrzymałość na ściskanie po koksowaniu w 980°C/2h [MPa] 26,1 28,1

Strata prażenia [% mas.] 11,94 11,75

Skład chemiczny [% mas.]

C 11,00 11,25 MgO 94,51 94,73 Al2O3 0,65 0,54 SiO2 0,74 0,71 CaO 3,29 3,24 Mn3O4 0,09 0,09 Cr2O3 0,10 0,11 P2O5 0,02 0,02 Fe2O3 0,57 0,54

(4)

Na Rys. 8 przedstawiono próbki wyrobów po pracy ze wskazaniem pozostałej grubości. Na Rys. 9 przedstawio-no fotografi ę próbek po przecięciu ze wskazaniem miej-sca badań 1, 2, 3 i 4. Wyroby po pracy posiadały zwartą teksturę, a narost żużlowy ściśle przylegał do ich części roboczej.

W Tabeli 3 przedstawiono wyniki składu chemicznego w przekroju wyrobu po pracy oraz dla porównania jego skład chemiczny przed pracą. Część wyrobu znajdująca się w

bez-pośrednim kontakcie z żużlem wzbogacona została głów-nie w tlenki CaO (0,22% mas.), Al2O3 (0,21% mas.) i SiO2

(0,10% mas.). W części tej nastąpił spadek zawartości MgO o około 0,5% mas. w odniesieniu do wyrobów wyjściowych. W pozostałych częściach wyrobu, oznaczona ilość wymie-nionych tlenków (CaO, Al2O3 i SiO2) była na poziomie

porów-nywalnym do ich ilości w wyrobie przed pracą oraz wzrosła ilość MgO (0,05-0,08% mas.).

Tabela 2. Fazy zidentyfi kowane rentgenografi cznie w tworzywie magnezjowo-węglowym „CarmagMWL734 testy przemysłowe”. Table 2. Phases indentifi ed by XRD in the “CarmagMWL734 testy przemysłowe” products.

„CarmagMWL 734 testy przemysłowe” przed pracą

Skład fazowy MgO C Ca2SiO4 CaO a) b)

Rys. 5. (a) Mikrostruktura w obrazie SEM „CarmagMWL734 testy przemysłowe”; szare pola – ziarna topionego MgO, czarne pola – grafi t płatkowy, 1 – faza krzemianowa typu C2S; (b) analiza EDS w punkcie 1 – Ca2SiO4; M – MgO, G – grafi t płatkowy.

Fig. 5. (a) SEM image of “CarmagMWL734 testy przemysłowe” microstructure; dark areas – fused MgO grains, black areas – fl ake graphite, 1 – silicate phase of the C2S type; (b) EDS analysis in point 1 – Ca2SiO4; M – MgO, G – fl ake graphite.

Rys. 6. Fotografi a zabudowanych wyrobów „CarmagMWL734 testy przemysłowe”

Fig. 6. A photograph of built-in „CarmagMWL734 testy przemysłowe” products.

Rys. 7. Fotografi a strefy żużla z testowanymi wyrobami ,,Car-magMWL734 testy przemysłowe” po 16 wytopach.

Fig. 7. A photograph of slug zone with the tested „CarmagMWL734 testy przemysłowe” products after 16 melting processes.

(5)

Na Rys. 10 przedstawiono na wykresie rozkład porowa-tości otwartej i gęsporowa-tości pozornej w przekroju wyrobu po pracy. W każdej badanej części wyrobu gęstość pozorna materiału obniżała się i najniższą wartość (2,86 g/cm3)

osią-gnęła w strefi e 4 – część wyrobu najbardziej oddalona od strefy roboczej. Stwierdzono, że wraz ze spadkiem gęsto-ści pozornej rosła porowatość otwarta osiągając najwyższą wartość 12,9%.

Tabela 3. Skład chemiczny wyrobu „Carmag MWL734 testy przemysłowe” po pracy w przekroju od strony roboczej (1) do niepracującej bezpośrednio (4) w porównaniu do ich składu chemicznego wyrobów przed pracą.

Table 3. Chemical composition of the “Carmag MWL734 testy przemysłowe” product in cross sections from a working side (1) to non-working one (4) after melting processes, when compared to an original product.

Skład chemiczny [% mas.]

Miejsce badania wyrobu po pracy

Wyrób przed pracą

1 2 3 4 C 11,22 10,88 11,93 10,95 11,25 Na2O 0,01 0,01 - - -MgO 94,23 94,82 94,78 94,81 94,73 Al2O3 0,75 0,54 0,54 0,54 0,54 SiO2 0,81 0,69 0,72 0,70 0,71 P2O5 0,02 0,02 0,02 0,02 0,02 K2O 0,01 - - - -CaO 3,46 3,22 3,26 3,24 3,24 TiO2 0,03 0,03 0,03 0,02 -Cr2O3 0,10 0,10 0,10 0,10 0,11 Mn3O4 0,09 0,09 0,07 0,08 0,09 Fe2O3 0,50 0,50 0,47 0,49 0,54

Rys. 9. Fotografi a tekstury w przekroju wyrobów po pracy i tekstury w przekroju ze wskazaniem miejsc pobrania próbek do badań. Fig. 9. A photograph of texture in cross section of products after melting processes; places of collection of test samples indicated.

Rys. 10. Rozkład porowatości otwartej i gęstości pozornej w przekroju wyrobu po pracy.

Fig. 10. Open porosity distribution and apparent porosity in a cross section of product after melting processes. Rys. 8. Fotografi a próbek wyrobów „Carmag MWL734 testy

prze-mysłowe” ze wskazaniem ich grubości po 16 wytopach.

Fig. 8. A photograph of the tested „CarmagMWL734 testy przemysłowe” products with an indication of thickness after 16 melting processes.

(6)

a) b)

c) d)

Rys. 13. Obrazy SEM mikrostruktury warstw 1, 2, 3, 4 wyrobów MgO-C „CarmagMWL734 testy przemysłowe” po pracy: a) warstwa 1 od strony roboczej; 1 – faza glinianowa typu C12A7 w otoczeniu MgO, 2 – faza glinianowa typu C12A7 (C – CaO, A – Al2O3), 3 – MgO, b) warstwa

2, c) warstwa 3, d) warstwa 4; w warstwach 2-4 (poza strefą reakcyjną) szare pola to ziarna topionego MgO z wtrąceniami lub przerostami fazy krzemianowej typu C2S (jasne pola, C – CaO, S – SiO2); czarne pola na wszystkich obrazach to grafi t płatkowy.

Fig. 13. SEM images of microstructure of the layer 1, 2, 3 and 4 in MgO-C “CarmagMWL734 testy przemysłowe” product after melting processes: a) layer 1 from the working side; 1 – aluminate phase of the C12A7 type surrounded by MgO, 2 – aluminate phase of the C12A7

(C – CaO, A – Al2O3), 3 – MgO, b) layer 2, c) layer 3, d) layer 4; dark areas in the layers 3-4 (beside the reaction zone) refer to fused MgO with

Rys. 11. Fotografi a mikrostruktury testowanego wyrobu po pracy od strony roboczej z żużlem.

Fig. 11. A photograph of microstructure of the tested product in working side with slug after melting processes.

Rys. 12. Fotografi a typowej mikrostruktury wyrobu po 16 wytopach od strony niepracującej bezpośrednio; M – MgO, G – grafi t płatkowy. Fig. 12. A photograph of microstructure of the tested product in non-working side after 16 melting processes; M – MgO, G – fl ake graphite.

(7)

Na Rys.11 i 12 przedstawiono fotografi e mikrostruktury wytrobu po pracy. Wykonane obserwacje mikroskopowe potwierdziły typowy sposób zużywania się wyrobów „Car-magMWL734 testy przemysłowe” charakterystyczny dla wyrobów typu MgO-C. Zmiany dotyczą wyłącznie cienkiej warstwy kontaktowej wyrobu z żużlem. Mikrostruktura pozo-stałej części wyrobu jest porównywalna jak dla wyrobu przed pracą. Wyraźnie jest widoczny grafi t płatkowy równomiernie rozłożony w osnowie wyrobu oraz ziarna topionego MgO tworzącego szkielet podstawowy wyrobu.

W badanym przekroju wyrobów wykonano obserwacje mikroskopowe (SEM) mikrostruktury warstw 1, 2, 3, i 4, po-kazanych na Rys. 9, oraz oszacowano ich skład fazowy, ko-rzystając z wyników analizy EDS w mikroobszarach. Wyniki tych badań przedstawiono na Rys. 13. Cechą charaktery-styczną mikrostruktury materiału MgO-C było występowanie zwartych, topionych ziaren tlenku magnezu. Z uwagi na to, że surowiec bogaty był w wapno w składzie chemicznym ziaren topionego MgO, określanym przy użyciu metody EDS, stwierdzono występowanie submikronowych wtrąceń tlenku wapnia. Nie spowodowało to obniżenia właściwości użytkowych badanych wyrobów.

W warunkach pracy wyrobów nastąpiło utlenienie meta-licznego glinu. Na podstawie analizy post-mortem stwier-dzono kolejno, że w strefi e wyrobu, który był w bezpośred-nim kontakcie z żużlem miało miejsce wzbogacenie go w Al2O3 pochodzącego z żużla. W kolejnym etapie CaO

reagował z Al2O3 z utworzeniem faz z układu CaO-Al2O3.

Rentgenografi cznie identyfi kowano głównie fazę mayenitu, Ca12Al14O33. Obecność mayenitu świadczyć może o dyfuzji

do wyrobu glinu z odtleniania stali.

4. Podsumowanie

W pracy przedstawiono wyniki badań wyrobów magne-zjowo-węglowych, do otrzymania których wykorzystano kru-szywo topione uzyskane z wodorotlenku magnezu, pozy-skanego z alternatywnego źródła jakim były zasolone wody. Wyroby magnezjowo-węglowe wyprodukowane z zasto-sowaniem takiego kruszywa uzyskały akceptowany poziom jakości.

Wyroby te zabudowane w strefi e najwyższego zużycia strefy żużla kadzi wykazały porównywalne zużycie do wy-robów standardowo stosowanych.

Analiza post-mortem badanych wyrobów po zakończo-nej kampanii kadzi potwierdziła, że sposób ich zużycia był typowy jak w przypadku wyłożenia ogniotrwałego typu ma-gnezjowo-węglowego.

Magnezjowe kruszywo topione, otrzymane poprzez topie-nie magnezji kalcynowanej pozyskanej w eksperymentalnej instalacji z zasolonych wód, może stanowić alternatywę dla tradycyjnie produkowanych kruszyw topionych stosowanych w produkcji wyrobów magnezjowo-węglowych.

Podziękowanie

Praca fi nansowana w ramach grantu POIG – UDA-PO-IG.01.04.00-18-028/11-00.

Literatura

[1] Schacht ,Ch. A.: Refractories Handbook, Marcel Dekker, Inc. New York (2004).

[2] Routschka, G. (Ed.): Pocket Manual of Refractory Materials: Basic-Structures-Properties, 2nd edition, Vulkan-Verlag, Es-sen (2004).

[3] Musante, L., Martorello, L. F., Galliano, P. G., Cavalieri, A. L., Tomba Martinez, A. G.: Mechanical behavior of MgO-C refractory bricks evaluated by stress-strain curves, Ceram. Int., 38, (2012), 4035-4047.

[4] Baudson, H., Debucquoy, F., Huger, M., Gault, C., Rigaud, M.: Ultrasonic measurement of Young’s modulus MgO/C refractories at high temperature, J. Eur. Ceram. Soc., 19, (1999), 1895-1901.

[5] Boquan, Z., Wenjie, Z., Yashuang, Y.: Current situation and development of low-carbon magnesia-carbon materials re-search, Refractories, 40, 1, (2006), 90-95.

[6] Uchida, S., Ichikawa, K., Niihara, K.: High-temperature prop-erties of unburned MgO-C bricks containing Al and Si pow-ders, J. Am. Ceram. Soc., 81, 11, (1998), 2910-2916. [7] Zhang, S., Marriot, N. J., Lee, W. E.: Thermochemistry and

microstructures of MgO-C refractories containing various an-tioxidants, J. Eur. Ceram. Soc., 21, (2001), 1037-1047.

Otrzymano 5 października 2016, wersja poprawiona 9 listopada

Cytaty

Powiązane dokumenty

Brak bezpośrednich dowodów na to, by ustawodawca rosyjski znał sam tekst Caroliny, ale istnieje bardzo duże podobieństwo pojęć ogólnych praw a karnego,

Tem at tein m ający świetne tradycje w historiografii X IX 1 początku XX wieku obecnie, po czterdziestoletniej przerwie, sta je się ponownie przedm iotem

A leksander Sapieha, przyrodnik-am ator, członek W arszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, równocześnie zaś współpracow nik francuskiego wywiadu, biorący udział w

Najwięcej uwagi poświęca stosunkom politycznym i gospodarczym oraz wzajemnym zainteresowaniom opinii publicznej (w zasadzie prasy) i wybitniejszych działaczy

Wyda­ wało się to celowe dla uniknięcia błędów w ynikających z przybliżeń dat ślubów, a także dla zilustrow ania naw arstw ienia procesów integracji i

Oprócz miejscowości zaznaczonych w taryfie jako własność kasztelana krakowskiego do dóbr jego należały również wymienione jako dzierżawy: Sobolów ka29,

Innym sposobem głosowania, przy którym zapis w postaci kresek jest potrzebny (ale konieczny jedynie w przypadku głosowania ustnego — przez wymienienie

Życie kulturalne, ruch regionalistyczny i naukowy poświęcony dziejom spo­ łeczności tatarskiej ogniskowały się wokół redakcji „Przeglądu Islamskiego”, „Ż