FAQ ANALIZA R
Liczby rzeczywiste, ciagi
Zadanie 1. Niech E(x) := ( maksymalna liczba caªkowita ≤ x). Narysowa¢ wy- kresy funkcji
R 3 x 7→ E(x) ∈ R oraz
R 3 x 7→ E(x) − 3E( x 3 ) ∈ R.
Wyprowadzi¢ wzory:
(a) 0 ≤ E(x + y) − E(x) − E(y) ≤ 1 (b) E(
n1E(nx)) = E(x) dla n ∈ N;
(c) P
n−1k=0E(x +
nk) = E(nx) ;
(d) P
Nn=1E(
2xn+
12) = E(x) , je±li liczba N ∈ N jest dostatecznie du»a.
Zadanie 2. Niech n ∈ N. Wykaza¢, »e je±li a
1< a
2< · · · < a
n, b
1< b
2<
· · · < b
n, oraz ci¡g (b
01, . . . , b
0n) ró»ni si¦ od ci¡gu (b
1, . . . , b
n) jedynie kolejno±ci¡, to P
nk=1
a
kb
k> P
nk=1
a
kb
0k.
Zadanie 3. Jaki warunek musz¡ speªnia¢ liczby a, b ∈ R, aby
∀x ∈ ]0, 1] : ∃k ∈ N : a ≤ kx < b?
Sprawdzi¢ a :=
b+1b2, b ∈ N.
Zadanie 4. Która z dwu liczb jest wi¦ksza:
10000√
10001 , czy
9999√ 10000 ? Zadanie 5. Niech n ∈ N oraz dane dodatnie x
1, . . . , x
n; dla λ ≥ 0 oznaczmy:
M
λ(x
1, . . . , x
n) := p
n(λ + x
1) · · · (λ + x
n) − λ;
niech ponadto
A := A(x
1, . . . , x
n) := 1
n (x
1+ · · · + x
n), G := G(x
1, . . . , x
n) := √
nx
1· · · x
n. Wykaza¢, »e:
(a) G ≤ M
λ≤ A dla λ ≥ 0;
(b) M
λ(x
1, . . . , x
n) jest niemalej¡c¡ funkcj¡ λ;
(c) lim
λ→∞M
λ(x
1, . . . , x
n) = A .
Data: 15 pa¹dziernika 2016 r.
1
2 FAQ ANALIZA R (a) Dla 1 ≤ k ≤ n nierówno±¢ Cauchy'ego dajen
k
Gk ≤ P
i1<···<ikxi1· · · xik; (b) Zauwa»y¢, »e z 0 ≤ λ < µwynika Mµ(x1, . . . , xn) − Mλ(x1, . . . , xn) = Mµ−λ(y1, . . . , yn) − G(y1, . . . , yn), gdzie yk= λ + xk; (c) M − λ =(λ+x1)···(λ+xn)−λn
P λn−1−k Gk λ
, gdzie Gλ:= G(λ + x1, . . . , λ + xn).
Zadanie 6. Znale¹¢ liczb¦ l ∈ R oraz funkcj¦ h : ]0, ∞[ → N takie, »e ∀ > 0 :
∀n > h() : |x
n− l| < , je»eli ci¡g (x
n) jest okre±lony wzorem:
(a) x
n:=
100nE(
100n) ; (b) x
n:= √
n
2+ 3n − n ; (c) x
n:= √
nn + 100 ; (d) x
n:= sin π √
n
2+ 1 .
Zadanie 7. Wykaza¢, »e:
(a) lim(
100√
n
100+ n
99− n) =
1001; (b) lim n n + 4 √
n
2+ n − 2 √
n
2− n − 3 √
n
2+ 2n =
54; (c) lim n(2 √
n
2− n + 2 − 3 √
n
2+ 1 + √
n
2+ 2n) = −
14; (d) lim q
n
2+ p n
3+ √
n
5− p n
2+ √
n
3=
14; (e) lim
p(n + 2)(n + 4)(n + 5) −
3pn(n + 1)(n + 3)
3=
73; (f) lim n
21 +
npq− 1 +
qnp=
12pq(q − p) dla p, q ∈ N;
(g) lim p n + √
n − p n − √
n
= 1 ; (h) lim √
n5a
2n+ 4a
n+ 3 = max{1, a
2} dla a ∈ R;
(i) lim(n
7+ 7)
−7p(n + 2)
100− n
100− 200n
99= 30 √ 22 ; (j) lim p(3 + x)
n n+ (1 − x)
n= 2 + |1 + x| dla x ∈ R;
(k) lim
p1apn+111an+···+pran+1r1+···+pranr
= max{a
1, . . . , a
r} oraz lim pp
n 1a
n1+ · · · + p
ra
nr= max{a
1, . . . , a
r} , je±li r ∈ N i liczby p
i, a
is¡ dodatnie;
(l) lim
1
n√
2−1
−
n√2 4−1=
12; (m) lim 2
−n1 +
n11 +
n2. . . 1 +
nn= 0;
(n) lim
n11 +
n11 +
n2. . . 1 +
nn= +∞;
(o) lim
2n−12n+1·
2n−22n+2. . .
3nn= 0 ; (p) lim n[(n + 1)
1001− n
1001] = +∞ ; (q) lim
√ 1
n2−n+1
+
√ 1n2−n+2
+ · · · +
√ 1n2+n
= 2 ; (r) lim
n2+1
n3+1
+
nn23+2+2+ · · · +
nn23+n+n= 1 ;
(s) lim
2233−1+1·
3333−1+1· · · · ·
nn33−1+1=
23;
FAQ ANALIZA R 3
(t) lim √
n1
4+ 2
4+ · · · + n
4= 1 ; (u) lim
nn+22−3P
n k=1√
nk
2− 2 = 1 .
(h),(j),(k),(o),(q),(r),(t),(u) Wykorzysta¢ twierdzenie o trzech ci¡gach; (m),(n) Obliczy¢ limxn+1
xn ; (s) Upro-
±ci¢ wzór na xn. 16. Ci¡g (n√
n + 100)jest malej¡cy (nierówno±¢ Bernoulliego). Oszacowa¢ m√
njako ±redni¡
geometryczn¡ m liczb n, 1, . . . , 1.
Zadanie 8. Zbada¢ ograniczono±¢ i wyznaczy¢ kresy zbioru: { √
nn + 100 : n ∈ N};
{
x2x+1: x ∈ R}; {2
x+ 2
1−x: x ∈ R}; {
2nn2: n ∈ N}; {
1000n!n: n ∈ N};
{ √
n − E( √
n − 1) : n ∈ N}; {
n(m+n)m: m, n ∈ N}; {
m√1n+
n√1m
: m, n ∈ N}.
Zadanie 9. Wyznaczy¢ kresy zbioru {x
n: n ∈ N}, zbiór punktów skupienia ci¡gu (x
n) oraz lim inf x
ni lim sup x
n, je»eli:
(a) x
n:= √
nn ; (b) x
n:=
n11 + 2E(
√n2
) ;
(c) x
n:= cos
5π2n; (d) x
n:= √
n − E( √ n) ; (e) x
n:=
(n−1)(n+5)n− 5E(
n5) .
(e) x5k+r= r + 4 −5k+r5 dla r ∈ 0, 4.
Zadanie 10. Wykaza¢, »e je±li ci¡g liczbowy (a
n) jest ograniczony, to ci¡g (x
n) o wyrazach x
n=:
2n−12an−11+···+2a+···+2+1n−1+anjest zbie»ny. Obliczy¢ lim x
n, je±li a
n= α
n,
|α| < 2 . Wskazówka. ˜x
n:= (1 − 2
−n)x
nspeªnia warunek Cauchy'ego.
Zadanie 11. Wykaza¢, »e je±li ci¡g liczbowy (a
n) jest zbie»ny, to lim
na1n+(n−1)+···+1+(n−1)a2+···+an= lim a
n.
Twierdzenie Stolza.
Zadanie 12. Wykaza¢, »e je±li ci¡g liczbowy (a
n) jest zbie»ny, to zbie»ny do tej sa- mej granicy jest tak»e ci¡g o wyrazach x
n:=
21nP
nk=0 n
k
a
k. Uwaga. Twierdzenie Stolza pozwala tu jedynie stwierdzi¢, »e opuszczenie sko«czonej liczby pocz¡tko- wych wyrazów ci¡gu (a
n) nie wpªywa ani na zbie»no±¢, ani na warto±¢ granicy ci¡gu (x
n) .
Zadanie 13. Sprawdzi¢, korzystaj¡c z twierdzenia Stolza:
lim
15+25n+···+n6 5=
16; lim
15+25+···+n5 n5
−
n6=
12; lim
√1n√1
n+1
+
√n+21+ · · · +
√12n
= 2( √
2 − 1) ;
4 FAQ ANALIZA R
lim
√ 1·2+√2·3+···+
√
n(n+1)
n
−
n2= 1 ; lim
√1n(1 +
√12
+ · · · +
√1n) = 2 ; lim
√1+√ 2+···+√
n (n+1)√
n
=
23; lim
n√
(2n−1)!!
n
=
2e; lim
n(2n−1)n√
(2n)!
=
e22.
Zadanie 14. Dla danych liczb dodatnich a i b okre±lmy rekurencyjnie dwa ci¡gi (a
n) i (b
n) , przyjmuj¡c: a
0:= a, b
0:= b , a
n+1:=
an+b2 n, b
n+1:=
a2anbnn+bn
. Wykaza¢,
»e ci¡gi (a
n), (b
n) s¡ zbie»ne oraz lim a
n= √
ab = lim b
n.
Sprawdzi¢ monotoniczno±¢ tych ci¡gów.
Zadanie 15. Wykaza¢, »e je»eli ci¡g liczbowy (a
n) jest ograniczony z doªu oraz
∀n ∈ N : a
n+1≤ a
n+
n12, to jest zbie»ny.
Dobra¢ (bn)tak, by ci¡g (an+ bn)byª malej¡cy i ograniczony.
Zadanie 16. Wykaza¢ zbie»no±¢ ci¡gu (a
n) , je±li:
(a) a
n:= (1 +
112)(1 +
212) · · · (1 +
n12) ; (b) a
n:= 1 +
√13
+ · · · +
√ 12n−1
− √ 2n ;
(c) a
n:= 1 +
12+ · · · +
1n− log n (liczba lim a
n≈ 0.57721566 nazywa si¦ staª¡
Eulera);
(d) a
n=
(2n+1)!!(2n)!!√ n + 1 .
Zbada¢ monotoniczno±¢ ci¡gów (an) i (bn), gdzie: (a) bn := (1 +n1)an; (b) bn := an+√ 2n −√
2n + 1; (c) bn:= an−1
n; (d) bn= an q2n+1
2n+2.
Zadanie 17. Dowie±¢, »e je±li ci¡g (a
1+ · · · + a
n) jest ograniczony oraz a
n& 0 przy n → ∞, to lim na
n= 0 .
Zadanie 18. Wykaza¢, »e:
(a) lim E(an) E(bn) = a
b ,gdy b 6= 0;
(b) lim E( √ 2n) E( √
n) = √ 2 ;
(c) lim a
n(1 + a)(1 + a
2) · · · (1 + a
n) = 0 dla a > 0;
(d) lim n n + 1
n
n + 2 · · · n
2n = 0 ;
FAQ ANALIZA R 5
(e) je±li x
0> 0 oraz x
n+1=
1+xxnn
dla n ∈ N, to lim nx
n= 1 ; (f) je±li x
0> 0 i x
n+1=
√
1+x2n−1xn
dla n ∈ N, to lim 2
nx
n= arctan x
0; (g) lim( 1
n + 1
n + 1 + · · · + 1
2n ) = log 2 .
(g) Wykaza¢, »e logn+1n ≤ 1 n≤ log n
n−1 dla n ≥ 2.
Zadanie 19. Zbada¢ zbie»no±¢ ci¡gu (x
n) , ewentualnie obliczy¢ granic¦:
(a) x
n= n log
nn22+n+1−n+1; (b) x
n=
√n29−1
−
n√3 27−1; (c) x
n=
n√3−n√ 2
n√ 5−n√
3
; (d) x
n= cos
2n+12πn2;
(e) x
n= cos
n+3πn2; (f) x
n= sin π √
n
2+ n + 1 ; (g) x
n= tan(
π2pn(n + 1)) ;
(h) x
n=
E(√nn)− E( √ n) ; (i) x
n=
(2n+1)!!(2n)!!;
(j) x
n= (2 − √
n10)
n;
(k) x
n= (log n)
−1(1 +
12+
13+ · · · +
n1) .
(a) l = 2; (b) l =12; (c) l = log32// log53; (d) l = 0; (e),(f),(g),(h) rozbie»ny; (i)(i) Pokaza¢, »e xn≤√1 n+1,l = 0; (j) l =101; (k) l = 1.
Zadanie 20. Zbada¢ zbie»no±¢ ci¡gu okre±lonego rekurencyjnie:
(a) x
0> 0 dane, x
n+1=
xxn+2n+1
; (b) x
0> 0 dane, x
n+1=
1+x2xnn
; (c) x
0> 2 dane, x
n+1= 5 −
x6n
; (d) x
0= 0 , x
n+1= √
2 − x
n; (e) x
1= 0 , x
n+1= √
2 + x
n;
(f) x
0∈ ]−1, 2[ dane, x
n+1= x
n(x
n− 1) ; (g) x
0> 0 dane,x
n+1=
x2n+
x1n
; (h) x
06=
23dane, x
n+1=
2x3xn−1n−2
; (i) x
0∈ [−1, 1] dane, x
n+1=
1+x102n
; (j) x
0∈]0, 1[ dane, x
n+1=
13x
n(4 − x
n) ; (k) a > 0, k ∈ N, x
0> 0 dane, x
n+1=
k+1√
ax
n.
6 FAQ ANALIZA R (a),(b),(d) osc.; (b) |xn+2− 1| ≤1
2|xn− 1|; (c) monotoniczny; (e),(j) rosn¡cy; (f) osc.; zacz¡¢ od x0∈ [0, 1]; zauwa»y¢, »e g([0, 1]) ⊂ [0, 1] i g(x) ≤ x na [0, 1]; (g),(k) malej¡cy; (h) obliczy¢ g := f ◦ f; (i) ∀n : |xn| ≤ 1lub xn≥ 5.
(a),(g) l =√
2; (b),(j),(d) l = 1; (c) l = 3; (e) l = 2; (f) l = 0; (h) zbie»ny ⇐⇒ x0 = 13 lub x0 = 1;
(i) rozbie»ny; (k) l = k√
a. 7. xn= nP kak√
∗ = nP kak(√
∗ − n) = nP
kak(bkn+ck) n+√
∗ = x0n+ x00n, gdzie x0n = n2P
kakbk( 1 n+√
∗− 1
2n) = −n2P
kakbk bkn+ck 2n(n+√
∗)2
n→∞−→ −1 8
P
kakb2k, x00n = nP k akck
n+√
∗ n→∞−→
1 2
P kakck.
Zadanie 21. Korzystaj¡c z nierówno±ci Bernoulliego wykaza¢, »e ∀x > −1 : ∀n ∈ N :
1+xx≤ n( √
n1 + x − 1) ≤ x . Wywnioskowa¢ z tego, »e lim a
n( p
n1 + b
n− 1) = lim a
nb
nn , je±li lim
n→∞b
n= 0 i granica po prawej stronie istnieje. Sprawdzi¢, »e:
lim n
2(1 −
nr n
n + 1 ) = 1 ; lim n
2( √
nn + a − √
nn + b) = a − b ; lim n
3( p
nn
2+ a − p
nn
2+ b) = a − b .
Zadanie 22. Dowie±¢, »e:
(a) Je±li x
n> 0 oraz lim
n→∞x
n= 0 , to albo granica lim
n→∞ n√ x
nnie istnieje (poda¢ przykªad), albo lim
n→∞ n√ x
n=: l ∈ [0, 1] (poda¢ przykªady pokazuj¡ce, »e dopuszczalne s¡ tu wszystkie warto±ci l ∈ [0, 1]).
(b) Je»eli lim
n→∞x
n> 0 , to lim
n→∞ n√ x
n= 1 . (c) Je±li lim
n→∞x
n= 1 , to lim
n→∞n( √
nx
n− 1) = 0 .
(b) Zauwa»y¢, »e |n√
x − 1| ≤ |x − 1|dla x ≥ 0, gdy» n√ x ∈ [1, x].
Zadanie 23. Wykaza¢, »e je±li r ∈ N, a
1, . . . , a
rs¡ dodatnie oraz p
1+ · · · + p
r= 1 , to lim(p
1n√ a
1+· · ·+p
rn√ a
r)
n= a
p11·· · ··a
prr. W szczególno±ci: lim( √
na+
n√
b−1)
n= ab (dla a, b > 0); lim(p √
na − p + 1)
n= a
p(dla a, p ∈ R, a > 0).
Zadanie 24. Niech dane r ∈ N oraz a
k, b
k, c
k∈ R dla k ∈ 1, r, takie »e P
r k=1a
k= 0, P
rk=1
a
kb
k= 0 . Wykaza¢, »e 1.17lim n
r
X
k=1
a
kp n
2+ b
kn + c
k= − 1 8
r
X
k=1
a
k∆
k, 1.4 gdzie ∆
k:= b
2k− 4c
k. Korzystaj¡c z tego wzoru sprawdzi¢, »e:
lim n(2 p
n
2+ 7n + 3 − 5 p
n
2+ n − 4 + 3 p
n
2− 3n + 2) = 1 ; lim n(2 p
n
2+ 7n − 2−5 p
n
2+ n − 6+3 p
n
2− 3n + 2) = 1 = lim n[2 p
n
2+ 9n + 6−
√ n − 1(5 √
n + 4 − 3 √ n)] .
Zadanie 25. Oznaczmy x
k:= √
k − E( √
k) dla k ∈ N.
(a) Wykaza¢, »e je±li a
ndla n ∈ N oznacza ±redni¡ arytmetyczn¡ liczb x
kdla k ∈ n
2, (n + 1)
2− 1 , tzn. E( √
k) = n , to lim
n→∞a
n=
12. (b) Wykaza¢, »e lim
n→∞ 1n
(x
1+ x
2+ · · · + x
n) =
12.
FAQ ANALIZA R 7
(a) Sn :=Pn(n+2)
k=n2 xk = P2n
l=0xn2 +l ∈ [n, n + 1
2], gdy» xn2 +l = l n+
q n2 +l
∈ [ l
2n+1,2nl]; st¡d an ∈ [2n+1n ,12]. (b) Niech m := E(√
n), wtedy m2≤ n ≤ m2+ 2m, wi¦c Pm−1k=1 Sk≤ x1+ · · · + xn≤Pm k=1Sk; st¡d oszacowanie Skdaje x1+ · · · + xn∈ [m(m−1)
2 ,m(m+2)2 ].
Zadanie 26. Wykaza¢, »e je±li ∀n ∈ N : x
n+N= x
n, tzn. ci¡g (x
n) jest okresowy, to lim
n→∞x1+···+xnn
=
x1+···+xN N.
Sprawdzi¢, »e ci¡g (x1+ · · · + xn− ns), gdzie s :=N1 PN
k=1xn, jest okresowy, a wi¦c ograniczony.
Zadanie 27. Dla zadanieanych liczb x
1, . . . , x
8∈ R okre±lmy ci¡g (x
n) rekurencj¡
x
n+8=
18(x
n+ x
n+1+ · · · + x
n+7) . Wykaza¢, »e lim x
n= x
1+ 2x
2+ · · · + 8x
81 + 2 + · · · + 8 , dowodz¡c kolejno nast¦puj¡cych faktów:
(1) Ci¡g o wyrazach s
n:= x
n+ 2x
n+1+ + · · · + 8x
n+7jest staªy, wi¦c je»eli (x
n) jest zbie»ny, to s
1= lim s
n= (1 + 2 + · · · + 8) lim x
n;
(2) Je±li δ{x
1, . . . , x
8} := max
1≤i<j≤8
|x
i− x
j| = max{x
1, . . . , x
8} − min{x
1, . . . , x
8} , to δ{x
8, . . . , x
15} ≤
78δ{x
1, . . . , x
8} ;
(3) δ{x
7r+1, . . . , x
7r+8} ≤ (
78)
rδ{x
1, . . . , x
8} dla r ∈ N; (4) |x
n−x
m| ≤ (
78)
rδ{x
1, . . . , x
8} dla r ∈ N, m, n > 7r.
(2) Dla 8 ≤ i < j ≤ 15 mamy xi− xj=18P8
k=1(xi− xj−k); (4) xn, xm∈ [min{x7r+1, . . . , x7r+8}, max{∗}].
Zadanie 28. Niech (x
n) b¦dzie ci¡giem liczbowym, takim »e x
n≥ 0, x
m+n≤ x
m+ x
ndla m, n ∈ N. Wykaza¢, »e ci¡g (
xnn) jest zbie»ny, a jego granica jest równa inf{
xnn: n ∈ N}.
Zadanie 29. Ci¡g liczbowy (x
n) nazwijmy quasi-rosn¡cym, je»eli ∀N ∈ N : x
n≥ x
Ndla prawie wszystkich n ∈ N. Sprawdzi¢, »e ci¡g
100
n+1
E(
100n)
jest quasi- rosn¡cy, chocia» x
n< x
n−1, gdy n nie jest wielokrotno±ci¡ 100. Wykaza¢, »e je±li ci¡g quasi-rosn¡cy (x
n) jest ograniczony z góry, to jest zbie»ny oraz lim x
n= sup{x
n: n ∈ N}.
Zadanie 30. Dowie±¢, »e je±li ci¡g liczbowy (x
n) speªnia warunki: (a) lim(x
n+1− x
n) = 0 oraz (b) ∃N ∈ N : ∀n ≥ N : x
n+2∈ [x
n, x
n+1] , to jest zbie»ny. [Przyjmu- jemy tu konwencj¦ [a, b] := {x ∈ R : a ≤ x ≤ b lub b ≤ x ≤ a}]. Poda¢ przykªad rozbie»nego ci¡gu (x
n) speªniaj¡cego warunki: lim(x
n+1− x
n) = 0, ∀n ∈ N : (−1)
n(x
n+1− x
n) > 0 .
Zadanie 31. Wykaza¢, »e:
(a) lim sup
n→∞
x
n+1x
n< 1 ⇒ lim x
n= 0 ; (b) lim inf
n→∞